VICEPRESIDENCIA INFORMA 2-2021

K’UCHB’AL AQ’ON
Nixe’t u aq’on ti’ q’u’l ik’ultu tib’ iyol tetzaj aq’onom, niyake’ ti’ ipaxsal
itziiul q’u aq’on nib’ane’ ti’ ib’antu b’a’n u atinchil va’l vet xe’t iyansal
tu yaab’il Covid-19 utz ti’ iyak’insal ib’antu b’a’n q’u’l icheesal puuaj ti’
iyak’ilsal tatin q’u aanima tu q’u’l jejlelka.
Qotzajle as techenal sayak’insal u taq’onin q’u taq’onom ijlenal ti’ inimal
ib’anax q’u aq’on q’u’l nisavsal tu q’u aatenam utz techenal sa ilax inujul
sikajayil q’u iltza’l nipaaleb’ele’ echa’ u va’y ti’ echb’u’m, me’b’a’il, ye’k
aq’on tuch’ q’u ch’a’o.
Ti’ q’u’l tza’, aatz q’u q’esalaj aq’onom atilka u aq’on sivatz, b’iichaj ko’xh
tuul nimotx inuk’ tib’ ti’ tilax inujul tatin q’u aanima tuch’ q’u’l ichee
ipuuaj, ojnaj tuul echa’ q’u kam q’u’l itz’amal ib’anax ti’ u aq’on va’l atilka
sivatz. Ti’ kajayil q’u aq’on tza’, aatz u itz’ab’al ti’ tilax inujul aya’ vicheesal
txumb’al ti’ q’u kam atilka sivatz ti’aj q’u aq’on tuuleb’al vitx’ava’il u
tenam va’l nitaq’oninka ti’ tilax tootzajil viq’iisaj u aatenam Tx’ava’il Ixi’m.
Aatz q’u q’esala tuch’ joltaj atinb’al as oknaj xo’l u aq’on tza’, nitil inujul
iyake’ ti’ ib’anax q’u aq’on q’u’l itz’amal ib’anle’.
Echatko’xh majte, nimotx qaq’ yak’il ti’ topon qaq’onin tuuleb’al vinaj
ka’va’l q’u q’ab’aj tenam, ni kuxaano’k k’atz q’u aanima, tuch’aj yolb’e’ib’
tuch’ jatvatzulaj tatin inuk’tu tib’ aanima ti’ itxaytu tib’ kuyolon tuch’ oj
ti’ tootzajil joltu kam as atil tokeb’al, echa’ q’u jajb’alaj lochb’al, isavsalaj
aq’on tuch’ titz’ab’al q’u molich uxhchil as atilka tu b’ek’b’al as techenal
saqil inujul itzaq’b’ele’ kam b’anel taq’o, echa’ q’u tilax tiichajil, chusb’al,
tilax ib’anax choq’b’al, imajax ivatz q’u ch’a’o, tuch’ jolte.
Tu tuuleb’al va’l tza’, nitatinsal q’u yolb’e’ib’ tuch’ lochob’e’ib’ tuch’aj
komon q’esala, ti’ tilax iyak’insale’, ti’ tan ma’l ko’xh tatin titx’ava’il utz
elako’xh q’u kam nisavsa echa’ vib’anax tuchaj ib’ey tuch’ tilax ib’anax
tuch u ch’is.
U tuuleb’al u vatz tx’ava’ tuch’ u nimla tenam, nijajqe as techenal
sab’axb’sal tilax inujul tatin u b’a’nil xo’l kajayil aanima. Nixe’t tu Ka’paj
tatin Ijlenal, sayake’o’ ti’ qaq’onine’ ech sa ole’o’ ti’ ib’anax q’u aq’on
itz’amal ib’anlu tu ijlenal; qootzajlu q’u’l itza’lal, a’ ni iq’on kub’ey u
qitz’ab’al ti’ ib’anax ma’l u b’a’nla nimla tenam.
GUILLERMO CASTILLO REYES
KA’PAJ IJLENAL TETZ TENAM TX’AVA’IL IXI’M.
Traducción realizada por la comunidad lingüística Ixil
Academia de Lenguas Mayas de Guatemala - ALMG
5