12.02.2013 Views

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón El orador (a Marco Bruto)<br />

ornatius et uberius dici posset, exercuit;<br />

idemque locos—sic enim appellat—quasi<br />

argumentorum notas tradidit unde omnis in<br />

utramque partem traheretur oratio.<br />

XV. [47] Faciet igitur hic noster—non enim<br />

declamatorem aliquem de ludo aut rabulam de<br />

foro, sed doctissimum et perfectissimum<br />

quaerimus—, ut, quoniam loci certi traduntur,<br />

percurrat omnis, utatur aptis, generatim dicat; ex<br />

quo emanent etiam qui <strong>com</strong>munes appellantur<br />

loci. Nec vero utetur imprudenter hac copia, sed<br />

omnia expendet et seliget; non enim semper nec<br />

in omnibus causis ex isdem locis eadem<br />

argumentorum momenta sunt. [48] Iudicium<br />

igitur adhibebit nec inveniet solum quid dicat<br />

sed etiam expendet. Nihil enim est feracius<br />

ingeniis, eis praesertim quae disciplinis exculta<br />

sunt. Sed ut segetes fecundae et uberes non<br />

solum fruges verum herbas etiam effundunt<br />

inimicissimas frugibus, sic interdum ex illis<br />

locis aut levia quaedam aut causis aliena aut non<br />

utilia gignuntur. [49] Quorum ab oratoris<br />

iudicio dilectus nisi magnus adhibebitur,<br />

quonam modo ille in bonis haerebit et habitabit<br />

suis aut molliet dura aut occultabit quae dilui<br />

non poterunt atque omnino opprimet, si licebit,<br />

aut abducet animos aut aliud adferet, quod<br />

oppositum probabilius sit quam illud quod<br />

obstabit? [50] Iam vero ea quae invenerit qua<br />

diligentia conlocabit? Quoniam id secundum<br />

erat de tribus. Vestibula nimirum honesta<br />

aditusque ad causam faciet inlustris; cumque<br />

animos prima adgressione occupaverit,<br />

infirmabit excludetque contraria; de firmissimis<br />

alia prima ponet alia postrema inculcabitque<br />

leviora.<br />

XVI. [51] Atque in primis duabus dicendi<br />

partibus qualis esset summatim breviterque<br />

descripsimus. Sed, ut ante dictum est, in his<br />

partibus, etsi graves atque magnae sunt, minus<br />

et artis est et laboris; cum autem et quid et quo<br />

loco dicat invenerit, illud est longe maximum,<br />

videre quonam modo; scitum est enim, quod<br />

Carneades noster dicere solebat, Clitomachum<br />

eadem dicere, Charmadam autem eodem etiam<br />

modo dicere. Quod si in philosophia tantum<br />

interest quem ad modum dicas, ubi res<br />

spectatur, non verba penduntur, quid tandem in<br />

32<br />

con ornato y abundancia, y él mismo indicó<br />

ciertos lugares o notas de los argumentos para<br />

defender una y otra parte.<br />

Fácilmente podrá nuestro orador, que no ha de<br />

ser ningún declamador de escuela ni rábula de<br />

foro, sino el más docto y perfecto de los<br />

oradores posibles, recorrer todos los lugares<br />

<strong>com</strong>unes, usarlos oportunamente, y aprender de<br />

dónde emanan. No prodigará toda esta riqueza,<br />

sino que hará uso de ella con elección y<br />

parsimonia, porque no siempre y en todas las<br />

causas convienen los mismos argumentos. El<br />

juicio dirigirá, no sólo la intención, sino<br />

también la elección. Nada hay más feraz que los<br />

ingenios, sobre todo cuando han recibido algún<br />

cultivo. Pero así <strong>com</strong>o las mieses fecundas y<br />

ricas no sólo producen espigas, sino también,<br />

hierbas muy dañosas a la cosecha, así también<br />

de los argumentos hay que descartar muchas<br />

cosas pueriles, o ajenas a la causa, o inútiles: en<br />

lo cual está el juicio y discreción del orador. De<br />

otra suerte, ¿cómo ha de insistir en los<br />

argumentos que tienen realmente fuerza?<br />

¿Cómo ha de suavizar lo duro u ocultar lo que<br />

no puede destruir?<br />

¿Cómo ha de conmover o regir a su arbitrio los<br />

ánimos, o presentar un argumento que parezca,<br />

más probable que el más fuerte de los<br />

argumentos contrarios?<br />

Y una vez hallado lo que va a decir, ¿cómo lo<br />

colocará? Porque este era el segundo punto de<br />

los tres. Espléndido vestíbulo y entrada para la<br />

causa es el apoderarse de los ánimos en la<br />

primera agresión, debilitando y destruyendo las<br />

pruebas contrarias, y colocando algunos de los<br />

argumentos más firmes al principio, otros al fin,<br />

e interpolados con ellos los más leves.<br />

Esto baste sobre las dos primeras partes. Ya he<br />

dicho que, aunque sean de grande importancia,<br />

requieren menos arte y trabajo que la tercera.<br />

Una vez hallado lo que se va a decir, y cuándo,<br />

resta saber cómo se dice. Solía afirma nuestro<br />

Carneades que Clitómaco decía siempre las<br />

mismas cosas, y que Cármadas las decía<br />

siempre del mismo modo. Y si en la filosofía,<br />

donde se atiende a las cosas y no a las palabras,<br />

importa tanto el modo de decir, ¿qué sucederá<br />

en las causas, donde todo consiste en las<br />

palabras?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!