12.02.2013 Views

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón El orador (a Marco Bruto)<br />

numquam singulis, paulo alias pluribus, inter<br />

quae variis clausulis interponit se raro numerosa<br />

<strong>com</strong>prehensio; quam perverse fugiens Hegesias,<br />

dum ille quoque imitari Lysiam vult alterum<br />

paene Demosthenem, saltat incidens particulas.<br />

Et is quidem non minus sententiis peccat quam<br />

verbis, ut non quaerat quem appellet ineptum<br />

qui illum cognoverit. Sed ego illa Crassi et<br />

nostra posui, ut qui vellet auribus ipsis quid<br />

numerosum etiam in minimis particulis<br />

orationis esset iudicaret. Et quoniam plura de<br />

numerosa oratione diximus quam quisquam ante<br />

nos, nunc de eius generis utilitate dicemus.<br />

LXVIII. [227] Nihil enim est aliud, Brute, quod<br />

quidem tu minime omnium ignoras, pulchre et<br />

oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque<br />

lectissimis dicere. Et nec sententia ulla est quae<br />

fructum oratori ferat, nisi apte eita atque<br />

absolute, nec verborum lumen apparet nisi<br />

diligenter conlocatorum, et horum utrumque<br />

numerus inlustrat; numerus autem—saepe enim<br />

hoc testandum est—non modo non poetice<br />

vinctus verum etiam fugiens illum eique<br />

omnium dissimillimus; non quin idem sint<br />

numeri non modo oratorum et poetarum verum<br />

omnino loquentium, denique etiam sonantium<br />

omnium quae metiri auribus possumus, sed ordo<br />

pedum facit, ut id quod pronuntiatur aut<br />

orationis aut poematis simile videatur. [228]<br />

Hanc igitur, sive <strong>com</strong>positionem sive<br />

perfectionem sive numerum vocari placet, [et]<br />

adhibere necesse est, si ornate velis dicere, non<br />

solum, quod ait Aristoteles et Theophrastus, ne<br />

infinite feratur ut flumen oratio, quae non aut<br />

spiritu pronuntiantis aut interductu librari, sed<br />

numero coacta debet insistere, verum etiam<br />

quod multo maiorem habent apta vim quam<br />

soluta. Vt enim athletas nec multo secus<br />

gladiatores videmus nihil nec vitando facere<br />

caute nec petendo vehementer, in quo non<br />

motus hic habeat palaestram quandam, ut<br />

quicquid in his rebus fiat utiliter ad pugnam<br />

idem ad aspectum etiam sit venustum, sic orator<br />

nec plagam gravem facit, nisi petitio fuit apta,<br />

nec satis tecte declinat impetum, nisi etiam in<br />

cedendo quid deceat intellegit. [229] Itaque<br />

qualis eorum motus quos apalaistrous Graeci<br />

vocant, talis horum mihi videtur oratio qui non<br />

claudunt numeris sententias, tantumque abest ut<br />

quod ei qui hoc aut magistrorum inopia aut<br />

77<br />

veces con una sola, interponiendo de vez en<br />

cuando, entre las cláusulas cortas; alguna larga<br />

y numerosa. Queriendo huir de esto Hegésias<br />

e imitar malamente a Lisias, que es casi<br />

otro Demóstenes, procede <strong>com</strong>o por saltos,<br />

cortando siempre la frase, y errando no<br />

menos en los pensamientos que en las<br />

palabras, hasta el extremo de no poder hallarse<br />

nada más inepto que él.<br />

Ya que he discurrido acerca de la armonía<br />

del discurso más que otro alguno antes que<br />

yo, he de tratar ahora de su utilidad.<br />

No ignoras, Bruto, que el bien decir no es otra<br />

cosa que usar pensamientos y palabras<br />

escogidas. Y no hay idea alguna que en la<br />

oración dé fruto si no está bien expuesta y<br />

desarrollada; ni brillan las palabras si no están<br />

bien colocadas, y no las realza el número. Este<br />

número, conviene repetirlo, no es el poético, y<br />

difiere mucho de él, aunque no en su esencia,<br />

porque al cabo uno mismo es el ritmo del<br />

orador y el del poeta, y aun el de todo el que<br />

habla, y el de todo sonido que podemos medir.<br />

Pero el orden de los pies hace que lo que se<br />

pronuncia sea oración o poema.<br />

Está <strong>com</strong>posición, perfección o número es<br />

absolutamente necesaria al que quiere hablar<br />

con elegancia, no sólo, <strong>com</strong>o dicen Aristóteles<br />

y Teofrasto, para que el discurso vaya sujeto a<br />

una ley y no se extienda indefinidamente, sin<br />

más traba que las exigencias de la respiración o<br />

los puntos y <strong>com</strong>as de la escritura, sino porque<br />

el discurso armonioso tiene mucha más fuerza<br />

que el suelto y descolorido. Y así <strong>com</strong>o vemos a<br />

los atletas y gladiadores proceder siempre con<br />

arte en el huir y en el a<strong>com</strong>eter, juntando la<br />

utilidad de la pelea con la gallardía y elegancia;<br />

así el orador nunca hace herida grave, ni resiste<br />

victoriosamente el ímpetu del centrario, si no<br />

atiende al decoro en la resistencia misma.<br />

A los movimientos torpes y sin gracia del atleta<br />

se parece el discurso en que se presentan sin<br />

armonía las ideas y tan lejos está de ser verdad<br />

lo que afirman los que, o por falta de maestros,<br />

o por torpeza de ingenio, o por huir del trabajo,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!