12.02.2013 Views

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

EL ORADOR (A MARCO BRUTO) - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón El orador (a Marco Bruto)<br />

transferunt animos et referunt ac movent huc et<br />

illuc, qui motus cogitationis celeriter agitatus<br />

per se ipse delectat. Et reliqua ex conlocatione<br />

verborum quae sumuntur quasi lumina magnum<br />

adferunt ornatum orationi; sunt enim similia illis<br />

quae in amplo ornatu scaenae aut fori<br />

appellantur insignia, non quia sola ornent, sed<br />

quod excellant. [135] Eadem ratio est horum<br />

quae sunt orationis lumina et quodam modo<br />

insignia: cum aut duplicantur iteranturque verba<br />

aut leviter <strong>com</strong>mutata ponuntur, aut ab eodem<br />

verbo ducitur saepius oratio aut in idem<br />

conicitur aut utrumque, aut adiungitur idem<br />

iteratum aut idem ad extremum refertur aut<br />

continenter unum verbum non in eadem<br />

sententia ponitur; aut cum similiter vel cadunt<br />

verba vel desinunt; aut cum sunt contrariis<br />

relata contraria; aut cum gradatim sursum<br />

versus reditur; aut cum demptis coniunctionibus<br />

dissolute plura dicuntur; aut cum aliquid<br />

praetereuntes cur id faciamus ostendimus; aut<br />

cum corrigimus nosmet ipsos quasi<br />

reprehendentes; aut si est aliqua exclamatio vel<br />

admirationis vel questionis; aut cum eiusdem<br />

nominis casus saepius <strong>com</strong>mutantur.<br />

[136] Sed sententiarum ornamenta maiora sunt;<br />

quibus quia frequentissime Demosthenes utitur,<br />

sunt qui putent idcirco eius eloquentiam<br />

maxime esse laudabilem. Et vero nullus fere ab<br />

eo locus sine quadam conformatione sententiae<br />

dicitur; nec quicquam est aliud dicere nisi omnis<br />

aut certe plerasque aliqua specie inluminare<br />

sententias: quas cum tu optime, Brute, teneas,<br />

quid attinet nominibus uti aut exemplis? Tantum<br />

modo notetur locus.<br />

XL. [137] Sic igitur dicet ille, quem expetimus,<br />

ut verset saepe multis modis eadem et una in re<br />

haereat in eademque <strong>com</strong>moretur sententia;<br />

saepe etiam ut extenuet aliquid, saepe ut<br />

inrideat; ut declinet a proposito deflectatque<br />

sententiam; ut proponat quid dicturus sit; ut,<br />

cum transegerit iam aliquid, definiat; ut se ipse<br />

revocet; ut quod dixit iteret; ut argumentum<br />

ratione concludat; ut interrogando urgeat; ut<br />

rursus quasi ad interrogata sibi ipse respondeat;<br />

ut contra ac dicat accipi et sentiri velit; ut<br />

addubitet ecquid potius aut quo modo dicat; ut<br />

dividat in partis; ut aliquid relinquat ac<br />

neglegat; ut ante praemuniat; ut in eo ipso in<br />

quo reprehendatur culpam in adversarium<br />

52<br />

semejanza hacen volar el pensamiento de una<br />

parte a otra: movimiento y agitación del ánimo<br />

que por sí mismo deleita.<br />

Grande ornato <strong>com</strong>unican al discurso las figuras<br />

que estriban en la colocación de las palabras.<br />

Aseméjanse a ciertos ornatos de la escena o del<br />

foro que no sólo embellecen, sino que por sí<br />

mismos son bellos. Lo mismo sucede con éstos<br />

matices y lumbres del discurso, vg.: el duplicar<br />

las palabras, o el repetirlas con pequeña<br />

variación, o el colocar el mismo vocablo al<br />

principio y al fin, o cualquier otro género de<br />

repetición, o el uso de una misma voz en dos<br />

distintas acepciones, o la semejanza de<br />

cadencias o desinencias, o las antítesis, o la<br />

gradación, o la disolución y el suprimir las<br />

conjunciones, o la pretericion, que consiste en<br />

omitir algo diciendo por qué, o la corrección de<br />

lo que nosotros mismos hemos dicho, o las<br />

exclamaciones de admiración y queja, o el<br />

declinar un nombre por varios casos.<br />

Las figuras de palabra son mucho más<br />

importantes, y <strong>com</strong>o las usa tanto Demóstenes,<br />

piensan algunos que este es el principal mérito<br />

de su elocuencia. Y en realidad nunca deja de<br />

dar alguna forma al pensamiento, ni es otra<br />

cosa el arte del bien decir sino iluminar con<br />

algún esplendor de forma todas o casi todas las<br />

sentencias. Si tú, Bruto, <strong>com</strong>prendes bien esto,<br />

¿para qué es añadir nombres o ejemplos? Basta<br />

con apuntarlo de pasada.<br />

El orador, cuya imagen trazamos, ha de tratar<br />

de muchos modos una misma cosa, detenerse a<br />

veces en una misma sentencia, a veces<br />

atenuarla, otras burlarse, o alejarse algo del<br />

asunto, o proponer lo que va a decir, o hacer<br />

una definición, o rectificar, o insistir en lo que<br />

dijo, o cerrar los argumentos, o interrogar y<br />

responderse a sí mismo, o querer que se<br />

entiendan sus palabras de un modo contrario de<br />

<strong>com</strong>o suenan, o manifestar dudas sobre lo que<br />

ha de decir y cómo, o dividir en partes, o pasar<br />

en silencio algo, o prevenirse con tiempo, o<br />

echar al adversario la culpa de lo que a él<br />

mismo se le acusa, o deliberar muchas veces<br />

con los que oyen y alguna vez con el

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!