inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma

56
enim finis cunctorum admonetur hominum, et vivens cogitat quid futurum sit. Onen
gañean itzegiteko, guziak dakiten, edo jakin bear duten probetxuzko.
ERIOTZAREN GAÑEKO DOTRINA
KRISTIÑAU DOTRINEA
Begiz ikusten diran gauzaz gañéra, fedeko Artikulo asko Eriotzan
ikusi ditzakegu. Aita, oriek zeñ dira? Lenena: fedeak erakusten digu ill
bear degula. Statutum est hominibus semel mori. Jainkoaren Legea da, guziok
ill bearra. Hebr. 9. Bigarren artikuloa da: nola gauza guziz ziertoa dan, ill
bearra: ala, ta añ ziertoa da, beñ baizen ill bear ezdegula. Eriotza ziertoa,
ta bakarra.
Irugarren artikuloa da: sinisten, ta ikusten deguna, jakin beñ ill bear
degula, baña noiz, non, ta nola ezdakigula: Nescitis diem, neque horam, dio
Jesu Kristok: Eriotzako eguna, ta ordua ezdakizute. Ill bearra badakizu:
noiz, ta nola ezdakizu. Ill bear, ta gutxien uste danean betiko ill bear. Iru
fedeko egia guziz arrigarriak.
Laugarren gauza da: Eriotzaren Legea guzientzat, ta pekatuaren
ondorengo pena dala. Ala iltzen dagoen bat ikustean, deritzat, Jainkoaren
justiziak sentenzia emanik, borreroaren eskuetan bezala, erioaren atzaparretan,
triste ori dakusdala: ta burruka desegin; ta munduko gauza guzientzat
ezerezeza, eriotzak biurtzen duela.
Bostgarren gauza da: eriotza berez, ta beregan, pintatzen dan bezeñ
gauza gogor, edo izugarria ezdala. Nola nai dala, eriotza bera egiaz, edo
anima gorputzetik irtetea, puntu, edo instante batean igarotzen da: gerokoa,
edo orren ondorengoa da lana, ta kontua. Ala, egia esateko, zure
eriotzaren baño, zure bizitzaren bildur geiago bear dezu.
Seigarren gauza, edo fedeko artikuloa da: Eriotzaren ondoren, jaunaren
Juizioa, ta bizitzaren betikoa sentenzia dala: Post hoc judicium. Eta
sentenzia ori eternidade ditxoso, edo eternidade desditxadu baterako
erremedio gabe emango dizula. Oiek dira, eriotza mutuak gure gorputzeko,
ta animako begietatik guzioi erakusten dizkigun gauza ziertoak. Ta
orañ orietatik zuk, eta nik zer atera bear degu?
EMENDIK ATERA BEAR DAN FRUTUA
Agustin Kardaberaz
Eriotzaren alderago gatotzen, ta emen egia txitez izugarri bat modu
askotn ikusi oi dana, gure onerako ikasiko egu, eta guzaz zer izan ditekean.
Eriotza au askorenzat supitoan, bat batetan, edo beñgoan izan oi da
ta orietatik asko ondo, ta beste asko gaizki iltzen dira. Batzuek ongi, zeren
ondo bizi ziran, ta eriotzak pekatuan arrapatu zituen: ala da gauza jakiña,
pekatari asko gutxien uste zutenean ill, ta kondenatu dirala.
Zer erremedio bada, Aita, edo zer konsuelo? Zurekin neretzat beste
erremediorik eztago, ezpada bereala, edo bertatik, orduan naiko deguna,
egitea: esan nai det, bizitza berria, bizitza santua: onekin bildurretatik
libratu, ta betiko seguratzen gera. Justu bat, non nai, noiznai, ta nola nai,
beti ondo iltzen da, batbatetan illa geratu arren; zeren Jainkoaren grazian,
Jainkoaren adiskide, Jainkoare Legea, borondatea, ta amorioa bere biotzaren
erdian daukala, bere Jabe maitearen besoetan erortzen dan.
Pekatari bat kontrara nonnai, noiznai, ta nolanai, gaizki orrela dala
iltzen da; zeren Jainkoaren desgrazian, Jainkoaren etsai, ta Jainkoaren
Lege, ta amorio gabe, pekatua animan daukala iltzen dan. Pekatari asko,
justuak ere bai, Sakramentuak artzeko leku gabe iltzen dira. Beste pekatari
asko, justuak bezala Sakramentuak arturik. Baña justuak, beti bezala,
roiek ondo artu ta; ta pekatariak bizian bezala, eriotzan oriek gaizki arturik:
ta bizitza nolakoa, eriotza alakoa.
Munduarekiko ikusten dan onetan eztago gure ditxa. Eriotzaren
suertea bizitzatik geienean oi dator. Sakramentuak denboraz artu, ta
Santo Kristo batekin negar asko egitean bakarrik eriotza ona eztago:
lenagotik ditxa, edo desditxa oi dator, ikusi diran ejenplo askok erakusten
digutenez. Ala Indietako Apostolo San Francisco Xavier bat Jentilen erri,
edo basoan, eta arkaitzen artean, bakarrik, Sakramenturik gabe, nork
lagundu etzuela, ta desanparaturik il tzan, baña aren anima Aingeruak
zerura eraman zuten, ta Santu añ miragarri, nola mundu guziak dakien,
Jaungoikoak egin zuen. Kontrara San Brunoren bizitzan kontatzen dan,
aren lagun, ta Dotore famatua, Parisko errian, Sakramentuak arturik,
lagun askoren artean il tzan; baña berak esan zuen bezala, kondenatu zan,
zeren gaizki il tzan.
Ala lenago San Pablo Lenengo Ermitañoa bakartxorik bere eremu,
ta arkaitzpena il tzan; ta aren anima, San Antonio andiak ikusi, ta kontantzen
du, nola puntu artan, Santu, ta Aingeruen artean zeruan sartu
zan. Kontrara, berrogei Martirietatik bat, edo oien laghuna, ainbeste
Lagun Santuren aldean, fedean faltatu, ta gaizki ill, zeruko Koroa galdu,
ta kondenatu zan: eta atezai zegoena, jentila bazan ere, Martirien Koroak
ikusi, Jesu Kristo konfesatu, ta Martiri il tzan.
57