sarean - Euskaltzaindia

594
HernándeZ, j. M.: Baina gu ere gazteak izan ginen! …
Ikerlana amaitu zenetik hamarkada bat pasa da eta jada momentua litzateke
balora tzeko orduan egindako diagnostikoa baliogarria den egungo
errealitatea uler tzeko. Nik uste, oraindik ere, argazki hori baliogarria dela
ildo nagusiak zirriborra tzen dituelako. Garai hartan somatutako joerak
(haur eta gazte aisialdiari dagozkionak) egun indarrean diraute. Baina
gaurko egoerak hainbat ñabardura egitera behar tzen gaitu.
Hasteko esan behar da, egungo gazteek inoiz baino argiagoa dutela, zer
den aisialdia eta zer ez, non koka tzen dute muga? Ikaste txetik aterata hasten
da euren aisialdia, baina argi bereiztu behar da astean zehar duten aisialdia
eta asteburukoa (Emakunde, 2009). Lehenengo kasuan, denbora
librea baldin tzatua da, bai zuzenean eskolako betebeharrengatik, bai bestelako
jarduerengatik (eskolaz kanpoko jarduera arautuak, nolabait esateko).
Asteburuetan aldiz, betebeharrekin hau tsi egiten da eta benetan hasten da
euren tzako denbora. Nik esango nuke, bereizketa hau gero eta argiagoa
ager tzen dela gazteen bizi tzan. Zen tzu horretan, asteburuak euren tzako
denbora eta espazio «sakratu» edo erritualizatu bezala ager tzen dira.
Kontura tzen bagara, lehen berezko gune bezala aurkeztu ditudan espazioak,
nagusiki asteburuetako espazioak dira. Gainera, aipatu behar da, gizarte
aldaketa orokorragoak eraginda (belaunaldien arteko hausturak, adibidez),
merkatuak bul tzatuta (gazteen tzako bakarrik sortutako aisialdirako guneak,
esate baterako), edo bestelako arrazoiak tartean, gazteak denbora librea
euren kabuz bizi tzeko joera nagusitu dela. Denbora libre hau asteburuetan
kon tzentra tzen da eta bereziki gauean. Hor gizarte paralelo moduko bat
sor tzen da eta gazteak aske senti tzen dira euren grinak, desioak, kezkak, eta
abarrak adierazteko. Euren identitatearen iturburua bilakatu da aisialdia,
euren eskola da aisialdia, euren berezko aisialdia.
Baina, joera honetatik abiatuta, beste bi aspektu nabarmendu nahiko
nituzke. Aipatu den bezala, azken urteetan gazteek euren denbora librearen
definizio propioa osatuz joan dira (hainbat kasutan merkatuak lagunduta).
Definizio horietan denbora eta espazioaren beregana tzea fun tsezkoa izan da.
Asteburua, gaua, gazteena da, eta hori bizi tzeko berezko espazioak sortu
dira. Ba tzuetan espazio publikoak dira gazteek okupa tzen dituztenak eta
zen tzu horretan tradizioari eusten diote (plazak edo parkeak, adibidez, beti
izan dira aisialdi eta harremanetarako guneak), nahiz eta bere ekin tzen bi-
Euskera. 2010, 55, 2. 579-607. Bilbo
issn 0210-1564