You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GURE POETEN MALKOA<br />
• KOLDO IZAGIRRE •<br />
Alatsu txoriak, uda-ondoz,<br />
negua du galazi-eziña.<br />
Abadiak antolaturiko Lore Joko haietako batean (Sara,<br />
1867), «Ni nauk euskaldun, bai aspaldikoa / egundaino<br />
aizkorak ezin hautsizkoa» esanarazi zion Elizanburu k<br />
arbola bati. Lizentzia honek sortu zuen galarrotsik, epaimahaiak<br />
behintzat juzku estua egin zuen konposizioaz,<br />
zuhaitzek ahorik ez dutela-eta. Poesiaren libro t a s u n a re n<br />
aldeko borrokak —Vinson gerrilari bakar— itxura formala<br />
hartu izan du maiz, baina formaren ardurapean poesiaren<br />
f u n t z i o a ren nolakoa dago beti, eta horretan bere b i z i k o<br />
g a rrantzia ukan zuten Xabier Lizard i ren jarrerak eta<br />
obrak, ingurune hiperpolitizatu batean beti jokatu zuelako<br />
poesiaren autonomia begiratzearren. Horrela, olerkariek<br />
mende erdi eta gehiagoan ezin egin izan zutena burutu<br />
zuen Lizardik: «bezala», «iduri», «antzo», «hala» moduko<br />
alderagailuak eta gidoi-parentesiak baliatuz, gure<br />
poesiaren garapena azkartzeko baitezpadako tresna eman<br />
zigun: analogia poetikoa.<br />
G u re poetaren aurkikuntza horri esker dakigu orain<br />
u d a b e rria urdinez janzten den neskatxa dela; elurt z a re n<br />
h o n d a rrak «emazte zuhurr a ren zapiak» direla; basoa<br />
«atsedenaren eliza» dela eta uda «suzko itsasoa», eta hura<br />
dugula «uda igarotzeko ontzia»; izotz ondoko eguzkia<br />
« n e g u a ren barrea» dela eta «neguak bere sudur ospeldu<br />
z o rrotza» sartzen duela gure etxean... Aurkikuntza xalo<br />
eta partzial hauek bideratu zuten poeta, apurka, adierazpen<br />
ausartagoetara: «Aingura bota dut Arratsaldean / Oina<br />
ezarri dut Udazkenean.» Iruditeria mailako lorpenok,<br />
alabaina, ez zuten poeta errazkerian mugatu. Orixek aholkatu<br />
moduan beti goragoko asmoz, bere poemek gero eta<br />
distira partzial gutiago dute, metafora baliabide tekniko<br />
bezala ulertzetik poema bera metafora handi bat bezala<br />
lantzera jo baitzuen, amonaren heriotzaren trataerak, adibidez,<br />
frogatzen duen bezala: «Biotzean min dut» eresitik<br />
«Asaba zarren baratza» eta are «Euskal Pizkundea» poema<br />
sinbolikoetara dagoen aldeak adierazten du poetaren eboluzioa.<br />
105<br />
JAKiN
Change language