rogor da rodis apirebs mTavroba 25-pocentiani ... - Papava.info
rogor da rodis apirebs mTavroba 25-pocentiani ... - Papava.info
rogor da rodis apirebs mTavroba 25-pocentiani ... - Papava.info
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ogor <strong>da</strong> <strong>rodis</strong> <strong>apirebs</strong> <strong>mTavroba</strong><br />
<strong>25</strong>-<strong>pocentiani</strong> saSemosavlo<br />
ga<strong>da</strong>saxadis 15-procentamde<br />
Semcirebas<br />
Jurnali “biznes eqspresi” – 7 Tebervali, # 3, 2008<br />
marTalia, molaparakebebi gaerTianebul opoziciasa <strong>da</strong><br />
xelisuflebas Soris ar <strong>da</strong>srulebula, Tumca ukve amTaviTaa cnobili,<br />
rom es ukanaskneli mza<strong>da</strong>a, <strong>mTavroba</strong> ara mxolod axali prezidentis,<br />
axali parlamentis winaSec iyos angriSvaldebuli. rac imas niSnavs,<br />
rom saparlamento arCevnebis Semdeg axalma parlamentma ndoba axal<br />
ministrTa kabinets <strong>da</strong> mis axal programas un<strong>da</strong> gamoucxados.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad am perspeqtivisa, sul axlaxan <strong>da</strong>mtkicebulma <strong>mTavroba</strong>m<br />
ukve warmoadgina programa, metad STambeW<strong>da</strong>vi saxelwodebiT: „erTiani<br />
saqarTvelo siRaribis gareSe“, romlis erT-erTi sikeTe <strong>25</strong>-<br />
procentiani saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadis 15-procentamde Semcirebacaa.<br />
zoga<strong>da</strong>d programis Sefaseba <strong>da</strong>, amis paralelurad, „saqarTvelos<br />
rkinigzisa“ <strong>da</strong> foTis portis privatizaciis aqtualizaciis mizezebis<br />
garkvevas lado papavasTan SevecadeT...<br />
– ramdenad realisturia mTavrobis mier warmodgenili axali<br />
programa?<br />
– parlamentis mier mTavrobisTvis ndobis gamocxadebis komponentia<br />
programis wardgena <strong>da</strong> es praqtika 2004 wlis konstituciuri<br />
cvlilebis Semdeg gaCn<strong>da</strong>, rodesac ministrTa kabineti Seiqmna <strong>da</strong> iqve<br />
1
Caiwera, rom ministrTa kabinetis wevrobis kandi<strong>da</strong>tebma un<strong>da</strong><br />
moamzadon programa <strong>da</strong> maTTvis ndobis gamocxadeba programisTvis<br />
ndobis gamocxadebasac niSnavs. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom me yovelTvis<br />
vuWerdi mxars ministrTa kabinetis aRdgenis ideas, arasdros<br />
viziarebdi moTxovnas programis warmodgenis Sesaxeb: imitom rom im<br />
konstituciur vadebSi, rac prezidents aqvs axali mTavrobis<br />
warsadgenad <strong>da</strong> parlaments misTvis ndobis an undoblobis<br />
gamosacxadeblad, gamoricxulia, <strong>mTavroba</strong>m <strong>da</strong>weros programa. aman<br />
gaaufasura TviTon programis cneba <strong>da</strong>, Sesabamisad, arc erT premierministrs<br />
arasdros arc warmoudgenia programa; es ufro raRac<br />
ganzraxulobaTa oqmis tipis dokumenti iyo <strong>da</strong> konkretulad veravis<br />
veraferze mosTxovdi pasuxs. Tumca es bolo dokumenti, romelsac<br />
aseve hqvia „saqarTvelos mTavrobis programa“, <strong>da</strong> romelsac<br />
parlamentma ndoba gamoucxa<strong>da</strong>, bevrad ukeTesia, vidre wina<br />
dokumentebi, imitom rom aq ukve aris konkretika, magram, miuxe<strong>da</strong>vad<br />
amisa, arc es dokumentia programa, radgan ar aris miTiTebuli ris<br />
safuZvelze <strong>da</strong> ra vadebSi un<strong>da</strong> ganxorcieldes <strong>da</strong>saxuli miznebi <strong>da</strong><br />
konkretulad, vin razea pasuxismgebeli.<br />
– am dokumentSi aRniSnulia, rom <strong>25</strong>-procentiani saSemosavlo<br />
gaadsaxadi, romelic 2008 wlis pirveli ianvri<strong>da</strong>n Sevi<strong>da</strong> ZalaSi, un<strong>da</strong><br />
Semcirdes 15 procentamde. <strong>rogor</strong> <strong>da</strong> <strong>rodis</strong> un<strong>da</strong> moxdes es?<br />
– es saerTod kuriozia: mogexsenebaT, 2008 wli<strong>da</strong>n gauqm<strong>da</strong> socialuri<br />
ga<strong>da</strong>saxadi – <strong>da</strong>mqiravebeli aRar ixdis 20-procentian socialur<br />
ga<strong>da</strong>saxads, <strong>da</strong>qiravebuls ki, romelic 2008 wlis pirvel ianvramde 12-<br />
procentian saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxads ixdi<strong>da</strong>, <strong>da</strong>awva <strong>25</strong>-procentiani<br />
saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadi. <strong>mTavroba</strong>, ratomRac, utifrad ambobs, rom<br />
<strong>da</strong>qiravebuls ar exeba am ori ga<strong>da</strong>saxadis “gaerTianeba”. marTlac ar<br />
exeba, oRond sabiujeto seqtorSi <strong>da</strong>saqmebulebs <strong>da</strong> ai ratom:<br />
2
saxelmwifo seqtorSi yvela ga<strong>da</strong>saxadi, saSemosavlo Tu socialuri,<br />
simboluria. <strong>mTavroba</strong> aZlevs xelfass sabiujeto seqtorSi<br />
<strong>da</strong>saqmebuls <strong>da</strong> iqi<strong>da</strong>nve iRebs ga<strong>da</strong>saxadebs: anu saxelmwifos<br />
biujetis aRricxvis erTi grafi<strong>da</strong>n Tanxa meore grafaSi ga<strong>da</strong>aqvs.<br />
amitom <strong>mTavroba</strong>m, raTa sabiujeto seqtorSi <strong>da</strong>saqmebul pirs xelfasi<br />
ar <strong>da</strong>klebo<strong>da</strong>, Sesabamisi kompensacia Cado xelfasebSi, magram kerZo<br />
seqtorSi es xom ase ar aris?! es <strong>da</strong>mokidebulia <strong>da</strong>qiravebulis keTil<br />
nebaze, mas ki SeuZlia, Tqvas, me ra SuaSi var, <strong>mTavroba</strong>m SemoiRo <strong>25</strong>-<br />
procentiani saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadi <strong>da</strong> mas miakiTxeTo. <strong>mTavroba</strong>s ar<br />
un<strong>da</strong> Secdomis aRiareba <strong>da</strong> amitom axla acxadebs, rom saSemosavlo<br />
ga<strong>da</strong>saxdi <strong>25</strong>-<strong>da</strong>n 15-procentamde un<strong>da</strong> <strong>da</strong>viyvanoTo. jer erTi,<br />
TxuTmeti Tormeti ar aris; meorec, ras niSnavs 15-procentamde xuTi<br />
wlis ganmavlobaSi Semcireba?! ese igi, ga<strong>da</strong>saxadi, saSualod,<br />
weliwadSi ori procentuli punqtiT un<strong>da</strong> Semcirdes; rac, realurad,<br />
didi veraferi SeRavaTia; ufro metic, programaSi arsad araa<br />
gawerili, Tu <strong>rogor</strong> moxdeba saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadis am ori<br />
procentuli punqtiT saSualo kleba. yovel SemTxvevaSi, faqtia, rom<br />
2008 wels <strong>mTavroba</strong> arafers <strong>apirebs</strong>.<br />
– ratom aris faqti?<br />
– imitom rom 2008 weli <strong>25</strong>-procentiani ga<strong>da</strong>saxadiT <strong>da</strong>viwyeT, biujeti<br />
am principiTaa agebuli <strong>da</strong> jerjerobiT <strong>mTavroba</strong>s aranairi axali<br />
proeqti ar Semoutania.<br />
– gasagebia, rom <strong>da</strong>qiravebulebs ar SeiZleba, mogvewonos <strong>25</strong>-<br />
procentiani saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadi. mTavrobisTvis ratomRaa es<br />
Secdoma?<br />
3
– mTavrobis amocana un<strong>da</strong> iyos, rom, erTi mxriv, biznesi ganviTardes<br />
<strong>da</strong>, meore mxriv, mosaxleoba iyos kmayofili. mTeli problema isaa,<br />
rom socialuri <strong>da</strong> saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadebis gaerTianeba<br />
SeuZlebelia, radgan maTi baza sxva<strong>da</strong>sxvaa: socialuri ga<strong>da</strong>saxadi<br />
ericxeba xelfass, amitom mas ixdis <strong>da</strong>mqiravebeli, saSemosavlo<br />
ga<strong>da</strong>saxadi ki iricxeba xelfasi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> mas ixdis <strong>da</strong>qiravebuli.<br />
amdenad, is, rac CevnTan mox<strong>da</strong>, aris ara ori ga<strong>da</strong>saxadis gaerTianeba,<br />
aramed is, rom am qmedebiT viRacas, kerZod, <strong>da</strong>qiravebuls Seumsubuq<strong>da</strong><br />
saga<strong>da</strong>saxado tvirTi. ase rom, gamodis, rom Cveni <strong>mTavroba</strong> aris<br />
<strong>da</strong>mqiraveblebis <strong>da</strong> ara <strong>da</strong>qiravebulebis <strong>mTavroba</strong>. Tumca, radgan<br />
xelisuflebam icis, rom <strong>da</strong>qiravebulebi <strong>da</strong>mqiraveblebze bevrad metni<br />
arian <strong>da</strong> maTi xmebi saWiroa, SeiZleba, saparlamento arCevnebamde<br />
raRac proeqti Semoitanos parlamentSi <strong>da</strong> Tqvas, rom rom<br />
saSemosavlo ga<strong>da</strong>saxadi amdeni <strong>da</strong> amdeni procentuli punqtiT<br />
mcirdebao.<br />
– Tumca arCevnebi ver anelebs, magaliTad, privatizaciis siswrafes<br />
<strong>da</strong> gamoikveTa saintereso tendencia: saxelmwifo strategiuli<br />
obieqtebi sxva saxelmwifos mflobelobaSi ga<strong>da</strong>dis.<br />
– Cven ratomRac privatizacias vuwodebT sxva saxelmwifos kapitalis<br />
Semosvlas. es mox<strong>da</strong>, magaliTad, „TbilgazTan“ <strong>da</strong>kavSirebiT, romelic<br />
saqarTvelos saxelmwifo sakuTrebaSi iyo <strong>da</strong> misi myidveli aRmoCn<strong>da</strong><br />
„yazmunaigazi“, yazaxuri kompania, romelic asi procentiT yazaxeTis<br />
saxelmwifo sakuTrebaa. es aris ara privatizacia, radganac<br />
saqarTvelos saxelmwifo sakuTreba yazaxeTis saxelmwifos ga<strong>da</strong>veciT.<br />
marTalia, mesakuTre Seicvala, magram is ar gax<strong>da</strong> kerZo mesakuTre.<br />
amiT Cvenma <strong>mTavroba</strong>m aCvena, rom yazaxi saxelmwifo menejerebi<br />
ukeTesi menejerebi arian, vidre qarTveli saxelmwifo menejerebi.<br />
4
– <strong>da</strong> mxolod es aCvena?<br />
– es formaluri mxarea. garigebebis Sesaxeb Woraobas ver <strong>da</strong>viwyeb,<br />
radgan ar vflob <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebul <strong>info</strong>rmacias, romeli konkretuli<br />
sajaro moxelis interesi <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>, magram faqtia, rom<br />
saxelmwifo qonebis amgvarad gasxvisebas ar SeiZleba, ewodebodes<br />
privatizacia. rac Seexeba „Telass“: aq ufro rTuli situaciaa, radgan<br />
Tavis droze „Telasi“ amerikulma kerZo kompaniam iyi<strong>da</strong>, anu maSin<br />
marTlac mox<strong>da</strong> privatizacia, magram Semdeg, rodesac amerikuli „ei-iesi“<br />
ara mxolod saqarTveloSi gakotr<strong>da</strong>, misgan „ei-i-es<br />
Telasis“ aqtivebi rusulma „rao esma“ SeiZina.<br />
– Sesabamisad, savsebiT realuria, rom „saqarTvelos rkinigzac“ <strong>da</strong><br />
foTis portic sxva saxelmwifo kapitalis xelSi aRmoCndes?<br />
– laparakia maT privatizaciaze an grZelvadiani ijariT ga<strong>da</strong>cemaze.<br />
Cemi azriT, rkinigzisa <strong>da</strong> foTis portis, Tun<strong>da</strong>c, marTvis uflebiT<br />
ga<strong>da</strong>cema didi Secdomaa. dRes saqarTvelos Camouyalib<strong>da</strong> Zalian<br />
mniSvnelovani saerTaSoriso ekonomikuri funqcia: es aris satranzito<br />
derefani, satranzito derefnis warmatebiT funqcionirebisTvis ki,<br />
gar<strong>da</strong> milsadenebisa, aucilebelia rkinigza <strong>da</strong>, ra Tqma un<strong>da</strong>, Cveni<br />
portebi. nu <strong>da</strong>gvaviwydeba, rom somxeTSi rkinigzas ruseTi<br />
akontrolebs, anu somxeTs sakuTari rkinigza aRar gaaCnia. amdenad,<br />
vin aris yvelaze metad <strong>da</strong>interesebuli, rom saqarTvelos ar hqondes<br />
satransporto derefani?! rusebi, ra Tqma un<strong>da</strong>, arc ise sulelebi<br />
arian, rom Riad Semovidnen. maT SeiZleba, mesame qveyanaSi <strong>da</strong>afuZnon<br />
firma <strong>da</strong> Tavi<strong>da</strong>n verc mixvde, ra firmaa; SesaZloa, marTlac viRac<br />
ucxoelma iyidos es obieqtebi, magram gavixsenoT „ei-i-esis“ SemTxveva,<br />
is gakotr<strong>da</strong> <strong>da</strong> Tavisi aqtivebi mihyi<strong>da</strong> ruseTs. faqtia, rom dRes<br />
rkinigzisa Tu foTis portis, Tun<strong>da</strong>c, marTvis uflebiT ga<strong>da</strong>cemiT<br />
5
<strong>da</strong>interesebulia ruseTi <strong>da</strong> amitom maTi saprivatizaciod gamotana<br />
xelisuflebis mxri<strong>da</strong>n bevrad metia, vidre ubralod Secdoma.<br />
nino mdivani<br />
6