kvebis produqtebis gaZvirebaa mosalodneli - Papava.info
kvebis produqtebis gaZvirebaa mosalodneli - Papava.info
kvebis produqtebis gaZvirebaa mosalodneli - Papava.info
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lado papava:<br />
“<strong>kvebis</strong> <strong>produqtebis</strong> <strong>gaZvirebaa</strong> <strong>mosalodneli</strong>”<br />
gazeTi “axali Taoba” – 12 oqtomberi, 2 243, 2012 weli.<br />
interviu ekonomikur eqspert lado papavasTan.<br />
_ batono lado, ras ityviT ivaniSvilis sakadro gadawyvetilebebze,<br />
realurad ra SeiniSneba koaliciis mxridan xelisuflebis gadabarebis<br />
procesSi<br />
_ pirveli, rasac xazi unda gaesvas, aris is, rom SeuZlebelia<br />
nebismierma adamianma iseTi mTavroba warmoadginos, romelic yvelas mosawoni<br />
iqneba. yovelTvis moiZebneba viRac, romelsac romeliRac kandidati ar<br />
moewoneba da amis gamo ityvis, rom misma imedebma ar gaamarTla. mTavaria, rom<br />
piradad biZina ivaniSvils da mis gunds saqarTvelos mosaxleobis udidesma<br />
nawilma ndoba gamoucxada, da aqedan gamomdinare, Tu ndoba gamovucxadeT,<br />
unda mivceT saSualeba, rom yovelgvari kritikis gareSe Tavisi gundiT<br />
Camoayalibos mTavroba. rac Seexeba kritikas, kritikas Cven yovelTvis<br />
movaswrebT imisda mixedviT, saqmeebi rogor warimarTeba; da erTi ram:<br />
jerjerobiT me ar vityodi, rom ivaniSvilis winadadebebi imsaxurebs<br />
kritikas.<br />
_ Tumca, batono lado, ukve gamoikveTa uwyebebis savadaudo<br />
xelmZRvanelebi.<br />
_ geTanxmebiT. isic unda gvaxsovdes, rom arcerTi ministrisTvis ar<br />
aris erTxel da samudamod posti garantirebuli. amitom TviTon saqmianoba<br />
aCvenebs, vin ramdenad amarTlebs da visi dawinaureba Tu Secvla iqneba<br />
saWiro. rac Seexeba iseT uwyebebs, rogoric kontrolis palata da erovnuli<br />
bankia, es jer “mouklavi daTvia”, rom misi “tyavis ganawilebaze”<br />
vilaparakoT. Tumca es is daTvia, romlis `moklva~ mainc SeiZleba. nu<br />
dagvaviwydeba, rom kontrolis palata saparlamento struqturaa. rac Seexeba<br />
erovnul banks, es Zalian frTxili sakiTxia. saerTod, erovnuli bankis<br />
1
prezidentis cvlilebas, me mxars ase martivad ar vuWer. magaliTad, Tavis<br />
droze Zalian did Secdomad Tu ara danaSaulad mimaCnia, rogor ar<br />
daamtkices erovnuli bankis prezidentad nodar javaxiSvili 90-ian wlebSi,<br />
kaci, romelmac lomis wvlili Seitana laris SemoRebaSi da miuxedavad imisa,<br />
hqonda mas Secdomebi Tu ara, parlamenti da eduard SevardnaZe mis mimarT<br />
aramarTebulad moiqcnen. aseve mimaCnia, rom ar iyo swori gadawyvetileba,<br />
rodesac roman gociriZe aiZules gancxadeba daewera da gadamdgariyo.<br />
moswonda es vinmes Tu ara, es swori ar iyo. rac Seexeba qadagiZes, aq Cemi<br />
azriT, aSkarad saxezea seriozuli danaSauli sabanko sistemis winaaRmdeg,<br />
romelic uwinares yovlisa, `qarTu bankTan~ mimarTul qmedebebSi gamoikveTa,<br />
rodesac ebrZvi komerciul banks, akotreb mas specialurad, mizanmimarTulad.<br />
Cemi azriT, Sesabamisi saqmeebi gaxdeba sasamarTlos msjelobis sagani.<br />
_ sasamarTlos gadawyvetileba iqneba sakmarisi erovnuli bankis<br />
xelmZRvanelis gasaTavisufleblad<br />
_ me ver vityvi imas, rom sasamarTlos gadawyvetilebebi iqneba Tu ara<br />
sakmarisi imisaTvis, rom kanonis Sesabamisad ganTavisuflebuli iqnes<br />
Tanamdebobidan erovnuli bankis prezidenti. yovel SemTxvevaSi, wminda<br />
politikuri mosazrebebiT, ekonomikuri mosazrebebiT, vTvli, rom giorgi<br />
qadagiZis adgili erovnul bankSi ar aris. magram kanonis ZaliT jer<br />
sasamarTlom unda imsjelos mis danaSaulze, da rogor gadawyvetilebasac<br />
gamoitans, es iqneba Tu ara sakmarisi misi Tanamdebobidan gaSvebisTvis, amas<br />
me ver mogaxsenebT. es unda mxolod kanonis farglebSi ganxorcieldes.<br />
viswavloT, rom yvelaferi unda xdebodes kanonis dacviT da samarTlianobis<br />
principis gaTvaliswinebiT. ase rom, vfiqrob, rogorc erovnul bankze, aseve<br />
kontrolis palataze biZina ivaniSvilis pretenziebi savsebiT bunebrivia da<br />
imedia, ramdenime TveSi Sesabamisi gadawyvetilebebi iqneba miRebuli.<br />
_ nacionali liderebi ise warmoaCenen, rom ivaniSvilis gunds<br />
xelisuflebis gadabarebSi problemebi ar SeeqmnebaT da yvelaferi<br />
ganviTardeba demokratiulad. gauWirdeba ivaniSvilis gunds Zalauflebis<br />
bolomde xelSi aReba saakaSvilisa da misi gundis mxridan xelisuflebis da<br />
gavlenis SenarCunebis garkveuli nabijebi aSkaraa.<br />
2
_ SemiZlia giTxraT, rom arasdros ar mjeroda gansakuTrebiT bolo<br />
wlebSi saakaSvilis sityvebis da axla ratom unda davijero 9 welis<br />
ganmavlobaSi imdeni gvatyua, axla ratom unda davijero. uceb borotebis<br />
mwvervali saTnoebis simbolo gaxda ar mjera me magisi. marTalia,<br />
saakaSvils ar aqvs Zlieri berketebi da moralur-politikuri TvalsazrisiT<br />
gatexilia, magram mas mainc SeuZlia cudi ambebi gaakeTos rwmunebulebis Tu<br />
gamgeblebis institutebis gamoyenebiT, romlebsac is konstituciidan<br />
gamomdinare akontrolebs. amitom mivesalmebi vaxtang xmalaZis iniciativebs,<br />
romelic man amaswinaT gaaJRera, rom konstituciaSi saswrafod iqnes<br />
miRebuli ramdenime cvlileba. rogorc man Tqva, erT-erTi aseTi cvlileba<br />
aris ara prezidentis impiCmentis ganxorcieleba, romelic sakmaod rTulia<br />
da SeiZleba dasavleTmac kargad ar aRiqvas, aramed martivi cvlileba, rom<br />
saakaSvili rCeba Tavis adgilze, oRond is konstituciuri Canaweri, rom<br />
axali konstitucia amoqmeddeba saprezidento arCevnebis Semdeg, Seicvalos<br />
CanaweriT, rom axali konstitucia amoqmeddeba, vTqvaT, 2013 wlis 1 ianvridan,<br />
rac imas niSnavs, rom premier-ministri gaxdeba qveynis meTauri da prezidenti<br />
SeinarCunebs mxolod formalur funqciebs, anu praqtikulad is iqneba<br />
ufunqcio formaluri statusiT. es iqneba erTaderTi swori gadawyvetileba,<br />
romelic iqneba imis garanti, rom saakaSvilma mcire, magram mainc borotebebi<br />
ar Caidinos. am SemTxvevaSi iqneba swori gadawyvetileba imitom, rom Cven<br />
gvaqvs ukrainis sakmaod mware gamocdileba. rodesac gonebasusti iuSenko<br />
xels uSlida reformator timoSenkos, blokavda misi mTavrobis saqmianobas<br />
swored adgilze daniSnuli xelmZRvanlebis saSualebiT. me ar minda, rom<br />
saqarTveloSic situacia swored am scenariT warimarTos. amitom vTvli, rom<br />
xmalaZes, romelsac Cabarda parlamentis iuridiuli komiteti, xelewifeba,<br />
rom parlamentSi es sakiTxi daayenos, Tumca dRevandeli TanafardobiT 30 xma<br />
kidev aris saWiro, rom konstituciaSi cvlileba Sevides.<br />
_ aris SesaZlebeli am 30 xmis mogroveba parlamentSi<br />
_ vfiqrob, rom realuria.<br />
_ batono lado, saakaSvilis gundSi miaCniaT, rom `qarTul ocnebas~<br />
saarCevno danapirebis Sesruleba gauWirdeba. ekonomikur ryevebs unda<br />
3
velodeT jer iTqva, xazina carieliao, Semdeg vano merabiSvilma gancxadeba<br />
gaakeTa, xazinaSi 2 mln-mde lariao.<br />
_ saerTod, mimaCnia, rom is vinc politikur gundSi wers programas,<br />
Semdeg am programis damweri lideri ikavebs am sferoSi sakvanZo posts<br />
politikur Tanamdebobaze. CemTvis cota ar iyos gaugebaria, programa<br />
daawerino petres da ministrad pavle daniSno, romelic SeiZleba sulac ar<br />
icnobdes am programas. amitom me mrCeba imis gancda, rom is, vinc dawera<br />
`qarTuli ocnebis~ ekonomikuri programa, is mTavrobaSi ar aris. aman<br />
SeiZleba garkveuli problema Seqmnas imitom, rom sazogadoebaSi is rac<br />
gaJRerebulia, imis avtorebi, gamaazreblebi erTia, xolo langarze ministris<br />
Tanamdeboba sul sxva pirovnebam SeiZleba miiRos, romelsac aravin ar<br />
eloda. garda amisa, ra Tqma unda, problemaa, Tu ra biujeti daxvdeba axal<br />
mTavrobas. ivaniSvilma ganacxada, rom xazina carielia. albaT misi es<br />
gancxadeba raRacas efuZneba. me ar maqvs es <strong>info</strong>rmacia. me arc is <strong>info</strong>rmacia<br />
maqvs, rom xazinaSi 2 mlrd-ia, rogorc es merabiSvilma Tqva. es yvelaferi<br />
Zalian male gairkveva, rodesac axali finansTa ministri Seva saministroSi<br />
da gaerkveva viTarebaSi. albaT amaze Sesabamis gancxadebasac movismenT. ise<br />
problemebi Zalian bevria, maT Soris inflaciuri procesebi, romelic<br />
xelovnurad iyo moTokili da es safrTxe qveyanaSi arsebobs. pirvel rigSi,<br />
<strong>kvebis</strong> <strong>produqtebis</strong> <strong>gaZvirebaa</strong> <strong>mosalodneli</strong> da, kerZod, saubaria purze.<br />
amitom, rom purze fasebi msoflio masStabiT izrdeba da saqarTvelo<br />
ZiriTadad importirebuli xorbliT arsebobs. amitom puris gaZvireba didi<br />
albaTobiT <strong>mosalodneli</strong>a. ai, es aris yvelaze axlo momavalSi mgrZnobiare<br />
problema. yvela gamokiTxviT yvelaze mgrbobiare problema iyo dasaqmeba anu<br />
xalxs yvelaze metad awuxebda umuSevroba. realurad dasWirdeba ivaniSvilis<br />
mTavrobas, rom tendencia mainc Camoyalibdes, rom xalxs es gancda moexsnas,<br />
rom isini arian iumedod umuSevrebi. amitom viZaxi, is vinc programa dawera<br />
da is vinc ministrad dainiSna Tu erTidaigive adamiani ar aris, aq SeiZleba<br />
garkveuli acdena iyos.<br />
_ ratom<br />
_ imitom, rom partiuli programa iyo arCcevnebisTvis. am programis<br />
damtkiceba mTavrobis programad, ar ivargebs. imitom, rom miuxedavad imisa,<br />
4
om `qarTuli ocnebis~ ekonomikuri programa Zalian kargad aris dawerili,<br />
mas xarvezebi mainc aqvs, is aris partiis saarCevno programa. es ver iqneba<br />
mTavrobis programa. ra Tqma unda, Tu amas daamtkiceben mTavrobis programad,<br />
es bevrad ukeTesia, vidre nacionaluri moZraoba pirdeboda mosaxleobas am 9<br />
wlis ganmavlobaSi abriyvebda da xan 5 gverdian da xan 7 gverdian mowodebebs<br />
amtkicebinebda programad. es dokumenti ar aris mTavrobis programa. am<br />
dokuments sWirdeba gardaqmna mTavrobis programad. imitom, rom es dokumenti<br />
aris zogadi, mTavrobis programa ki konkretulad unda iyos gawerili.<br />
Sorena kowowaSvili<br />
5