06.01.2015 Views

Sorena kowowaSvili - Papava.info

Sorena kowowaSvili - Papava.info

Sorena kowowaSvili - Papava.info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

aleqsiSvilis erovnuli bankis prezidentobaSi<br />

safrTxes ver vxedav<br />

gazeTi “axali Taoba”, 10 seqtemberi, # 249, 2007<br />

interviu parlamentar lado papavasTan<br />

_ batono lado, sakmaod didi xmauri mohyva im samTavrobo karusels,<br />

romelic prezidentma SemogvTavaza. Tqven rogor afasebT am<br />

gadaadgilebebs da ramdenad swori gaTvla gaakeTa prezidentma am<br />

nabijiT<br />

_ pirvel rigSi modiT gaverkveT, Tu ras niSnavs Cvens politikaSi<br />

damkvidrebuli termini “karuseli”, romelic samTavrobo<br />

cvlilebebTan dakavSirebiT gamoiyeneba. am mizniT mkiTxvels erT<br />

sabavSvo gamocanas Sevaxseneb: “midis, modis adgilze dgas – ra aris<br />

es karebia”. magram Tu davukvirdebiT, zustad igive efeqtis<br />

matarebelia karuselic, romelic midis, modis, magram mainc adgilze<br />

dgas. Tumca ufro rTuli meqanizmia, vidre karebi. zustad igive xdeba<br />

Cvens mTavrobasTan mimarTebaSic: mTavrobaSi aris ramodenime ministri,<br />

romelic ucvlelia da amdenad “karuselis RerZis” funqcias asrulebs.<br />

danarCeni ministrebis urTierTCanacvlebiT ki praqtikulad araferi<br />

icvleba. aqedan gamomdinare, arc prognozis gakeTebaa rTuli, Tu ra<br />

ramdenad Seicvleba. am prognozs ki aqvs ori – optimisturi da arcTu<br />

optimisturi mxare. optimisturi gaxlavT is, rom kidev ufro<br />

gaZlierdeba qveynis Tavsacvisunarianoba; kvlav gagrZeldeba<br />

sagadasaxado administrirebis maRali done, romelic uzrunvelyofs<br />

biujetSi sagadasaxdo Semosavlebis zrdas; aseve gagrZeldeba is<br />

warmatebuli mcdelobebi, rac mTavrobas hqonda energetikis sferoSi,<br />

anu unda vivaraudoT, rom qveyanas ar Seeqmneba sirTule da kvlav<br />

eqneba eleqtroenergiisa da gazis 24 saaTiani miwodeba; gagrZeldeba<br />

gzebis, Sadrevnebis da sabavSvo atraqcionebis mSeneblobac. amasTan,<br />

aseve gagZeldeba agreTve is gardaqmnebic, romelic, rogorc wesi,<br />

gamoixateba saxelmwifo institutebis ngrevaSi (faqtia, rom mTavrobaSi<br />

1


“mngrevelebi” sakmaod komfortulad grZnoben Tavs); samwuxarod, aseve<br />

gagrZeldeba kanonis sistematuri darRvevac, romelic yvelaze<br />

mZafrdad adamianis uflebaTa Selaxvasa da sakuTrebis uflebis<br />

xelyofaSi gamoixateba. praqtikulad “karuseli” Cven gviCvenebs, rom ki<br />

aris moZraoba, magram es moZraoba aranair seriozul cvlilebas ar<br />

gamoiwvevs. yvela is pozitivi da, samwuxarod, negativic, rac aqvs am<br />

mTavrobas ucvlelad gagrZeldeba. ase, rom “karuseliT” arc araferi<br />

Secvlila, rameTu – “SesakrebTa gadanacvlebiT jami ar icvleba”.<br />

karuseli trialebs, midis, modis, magram mainc adgilze dgas!<br />

_ gamodis, rom is dapirebebi, romelsac prezidenti gvaZlevs da<br />

irwmuneba, rom Sesruldeba, ar Sesruldeba<br />

_ ara ratom, modiT, ase vTqvaT – dapirebac aris da dapirebac.<br />

darwmunebuli var, rom 100 (SesaZloa metic) axali sasoflo-sameurneo<br />

sawarmo marTlac Seiqmneba, da Tu gaWirda saqme, am problemas<br />

qarTuli statistika Cveuli “warmatebiT” gaarTmevs Tavs... aqve isic nu<br />

dagvaviwydeba, rom qarTveli glexi marTlac mSromelia, rom mas<br />

yovelTvis surs raRac gaakeTos. maSinac ki, roca is absoluturad<br />

korumpirebul sivrceSi muSaobda, glexi yovelTvis cdilobda Tavisi<br />

SromiT gadaerCina ara marto sakuTari ojaxi, aramed bazarzec gaetana<br />

produqcia gasayidad. dRes, rodesac qveda doneze korufcia<br />

maqsimalurad Semcirebulia, soflad (da ara marto) axali sawarmoebis<br />

daregistrireba rTuli sulac ar aris. roca mosaxleobas uWirs, is<br />

yovelTvis Tavis nayofier miwas miakiTxavs gadasarCenad. aqedan<br />

gamomdinare, pesimisturad ar vuyureb imas, rom 100 axali sawarmos<br />

Seqmna iyos rTuli da SeuZlebeli. ase, rom prezidentis es dapireba<br />

realuria. aris mcdari dapirebebic, magaliTad 2006 wlis zafxulis<br />

dapireba dasaqmebasTan dakavSirebiT; gaxsovT albaT, rodesac<br />

mTavrobam 20 milionze meti lari gamoyo da 150-150 lari sami Tvis<br />

ganmavlobaSi uxades umuSevrebs, rom isini viTomda dasaqmebuliyvnen.<br />

Ees ki aSkarad warumatebeli proeqti iyo.<br />

2


_ am samTavrobo karuselis Semdeg ra STabaWdileba dagrCaT piradad<br />

Tqven, ramdenad seriozulad udgeba qveynis xelisufleba ekonomikas,<br />

rodesac pirvel rigSi am dargis ministrebi gadaanacvles<br />

_ modiT daviwyoT imiT, rom premier-ministri ucvleli darCa. is<br />

mTavrobis saqmianobis stilis SenarCunebis umTavresi garantia. arc<br />

ekonomikuri ganviTarebis ministri Secvlila, Tumca am saministros<br />

mxolod gayidvis saministro SeiZleba ewodos dRes. rac Seexeba<br />

finansTa ministrs, unda giTxraT, rom axali ministri Tavisi<br />

ganaTlebiT ekonomist-finansistia. misi ganaTleba ki imis garantias<br />

iZleva, rom is SemTxveviTi kaci ar iqneba finansTa saministroSi.<br />

amavdroulad gilaurma sakmaod warmatebul ministrad gamoiCina Tavi:<br />

is zogs moswons, zogs _ ara, magram is, rom dRes saqarTvelo<br />

ganaTebulia da qveynis eleqtroenergetika denis zogjer uazrod<br />

xarjvasac (vgulisxmob zamTarSi Sadrevnebis uwyvet muSaobas) ki<br />

uZlebs, es faqtia. amitom am cvlilebas pesimisturad ar vuyureb,<br />

Tumca vTvli, rom arc liqso aleqsiSvili SeiZleba CaiTvalos cud<br />

finansTa ministrad. is iyo im davalebebis Semsrulebeli, romelic<br />

premierisgan modioda. ase rom, ekonomikur gundSi rac iyo kargi da<br />

cudi, isev SenarCundeba.<br />

_batono lado, opoziciam mTavrobis samoqmedo programa<br />

sadRegrZelos Seadara, ramac rogorc Cans prezidenti gaaRiZiana.<br />

Tqven ramdenad kmayofili xarT warmodgenili gegmiT<br />

_ am SemTxvevaSi Cveni erT-erTi yvelaze gamocdili deputatis q-n<br />

elene TevdoraZis frTosan gamonaTqvams gamoviyen: am e.w. programis<br />

gacnobis Semdeg “aRSfrTovanebuli” davrCi. saqme isaa, rom es<br />

dokumenti marTlac ar aris programa. magram es ar aris programa, ara<br />

marto axla, aramed postrrevoluciur saqarTveloSi romeli<br />

mTavrobis damtkicebac moxda, arc erTis warmodgenili dokumenti ar<br />

iyo programa. ufro metic, 2004 wlis dasawyisSi, roca moxda<br />

konstituciaSi cvlilebebis Setana da minisrTa kabinetis aRdgena, iq<br />

etyoba ar iyo bolomde gaazrebuli aseTi Canaweris mniSvneloba, rom<br />

3


ndobis misaRebad mTavrobas unda waredgina programa. konstituciiT<br />

dadgenil orkvirian vadaSi mTavrobis mier programis dawera<br />

SeuZlebelia. visac marTla hgonia, rom es dokumenti programaa, me<br />

vurCev nebismieri saxelmZRvanelo, Tu sacnobaro literatura<br />

gadaSalos da waikiTxos, Tu programis qveS ra igulisxmeba. progamaSi<br />

elementarulad aucilebelia mimdinare situaciis Seafseba, umTavresi<br />

miznebisa da amocanebis Camoyalibeba, am amocanebis gadawyvetis<br />

gzebisa da meqanizmebis dasaxva, vadebisa da Semsruleblebis<br />

gansazRvra. Tu es ase ar aris, es dokumenti verc erT SemTxvevaSi<br />

programa ver iqneba. kargi iqneba, Tu konstituciaSi Seva cvlileba da<br />

mTavrobas moeTxoveba ara programis, aramed “ganacxadis” warmodgena,<br />

Tu ris gakeTebas apirebs da ra vadebSi. amasTan imis Tundac<br />

xmamaRali Zaxili, rom es aris programa, maxsenebs erT aRmosavlur<br />

sibrZnes: “ramdenic ar unda iZaxo xalva, piri ar dagitkbebao”.<br />

ramdenic ar unda iZaxon, rom es dokumenti programaao, is mainc aseTi<br />

ver iqneba.<br />

_ opoziciam warmodgenil dokuments sadRegrZelo uwoda...<br />

_ ara sadRegrZelos ar hgavs. es ufro “ganacxadia” (Tanac,<br />

samwuxarod, bundovani) imis Sesaxeb, Tu mTavroba ras fiqrobs imaze,<br />

Tu ris gaakeTebas apirebs. rac Seexeba piradad Cems damokidebulebas,<br />

minda giTxraT, rodesac es sakiTxi ixileboda, samwuxarod avad viyavi<br />

da ver movaxerxe daswreba, magram me am programas mxars verc erT<br />

SemTxvevaSi ver davuWerdi bevri mizezis gamo. mkiTxvels imedia<br />

exsomeba Cemi uaryofiTi damokidebuleba Tavisufali ekonomikuri<br />

zonebis mimarT. am e.w. programaSi weria, rom erTerTi aseTi problema,<br />

romelsac ndoba unda gamoecxados, gaxlavT Tavisufali ekonomikuri<br />

zonebis Seqmna. am kanonproeqtisadmi uaryofiTi damokidebuleba me<br />

Tavis droze parlamentSic gamovxate da bunebrivia Cemi<br />

damokidebuleba am problemisadmi dResac ucvlelia. samwuxaroa, rom<br />

am e.w. programaSi erTi sityvac araa naxsenebi imis Sesaxeb, rom<br />

saqarTvelos ekonomika holandiuri daavadebiTaa dasneulebuli da,<br />

rom mas saswrafo mkurnaloba esaWiroeba. amas garda, aris sxva<br />

4


araerTi bundovani Canaweric, romelic uamrav kiTxvas badebs. aqve<br />

oriode sityviT Sevexebi parlamentis Tavmjdomaris gancxadebas da<br />

vityvi, rom is absoluturad swori iyo. magram es dokumenti, romelic<br />

mTavrobam warmoadgina, arafriT gansxvavdeba imisgan, rac Tavis droze<br />

imave miznebiT mohqondaT Jvaniasac da noRaidelsac. parlamentis<br />

Tvmjdomaris gancxadebis Semdeg mTavrobam formalurad dado meore<br />

dokumentic – 2008-2011 wlebis ZiriTadi maCveneblebi. es dokumenti<br />

dado viTomda e.w. programis gansamtkiceblad. magram es sinamdviles<br />

ar Seesabameba, radganac es dokumenti aprilis TveSia dawerili,<br />

amitom masSi elementaruilad ver moxvdeboda Tundac is gaxmaurebuli<br />

100 sasoflo-sameurneo sawarmo, romelic mTavrobis am axal e.w.<br />

programaSia warmodgenili.<br />

_ rogor fiqrobT, ramdenad marTuli xelmZRvaneli iqneba<br />

aleqsiSvili erovnuli bankis prezidentis Tanamdebobaze<br />

_ problema sakmaod rTulia. me yovelTvis vambobdi da axlac xazs<br />

vusvam, im samTavrobo ekonomikur gundSi, sadac aleqsiSvili muSaobda<br />

is iyo praqtikulad erTaderTi profesionali ekonomisti. rodesac is<br />

parlamentSi modioda, yovelTvis vafasebdi mis profesionalizms. aqve<br />

imasac gavixseneb, rom erT SemTxvevaSi man uRalata Tavis<br />

profesionalizms, roca Seecada imis dasabuTebas, rom saSemosavlo<br />

gadasaxadis 12-dan 25 procentamde zrdis SemTxvevaSic daqirevebulebma<br />

Tavi bedniered unda igrZnono. dRevandeli gadasaxedidan, leqso<br />

aleqsiSvili rom erovnuli bankis prezidenti gaxdes, misi<br />

profesionalizmidan gamomdinare, simarTle giTxraT, raime<br />

gansakuTrebul safrTxes ver vxedav. problema cota sxva kuTxiT<br />

Seiqmna. ramdenad iqneba aleqsiSvili damoukidbeli mTavrobisagan.<br />

sazogadoebaSi gabatonebulia azri, romlis Tanaxmadac radganac<br />

aleqsiSvili rogorc finansTa ministris moadgile da Semdgom<br />

finansTa ministri misi uSualo ufrosis – noRaidelis davalebebs<br />

asrulebda, erovnul bnkSic premieris davalebebis Semsrulebeli<br />

iqnebao. amasTan erTad sulac ar aris gamoricxuli, rom aleqsiSvilis<br />

erovnul bankSi gadayvaniT sul sxva scenaric ganviTardes: me Zalian<br />

5


kargad maxsovs, igive zurab noRaideli rogori iyo parlamentSi, roca<br />

is zurab Jvanias TanaSemwe iyo, da Tundac Tavisi pirveli ministrobis<br />

dros rogor erComialeboda mis “gamzrdels”. dRes ki kidev ufro<br />

gansxvavebul noRaidelTan gvaqvs saqme samjer ndobagamocxadebuli<br />

premier-ministris rangSi. Tu noRaidelma SeZlo gardaqmna, apriori<br />

ratom unda CaiTvalos, rom aleqsiSvili uniWoa da amas ver SeZlebs<br />

aqedan gamomdinare advili SesaZlebelia aleqsiSvilma gaiTavisos<br />

SesaZlo axali mdgomareoba, damoukidebloba, romelic konstituciiT<br />

aqvs miniWebuli erovnul banks da sulac ar darCes noRaidelis<br />

dvalebebis Semsrulebeli. rac Seexeba mis karg urTierTobas<br />

noRaidelTan es SeiZleba qveynisTvis kargic ki aRmoCndes. kerZod, is,<br />

rom qveyanaSi orniSna inflaciaa, mgoni eWvi aRaravis (ra Tqma unda<br />

mTavrobisa da saerTaSoriso svaluto fondis garda) epareba.<br />

mTavrobisa da erovnuli bankis SeuTanxmebeli moqmedebis umTavresi<br />

Sedegi swored maRali inflacia iyo, roca erovnuli banki mis xelT<br />

arsebuli instrumentebiT cdilobda inflaciis ganeitralebas, xolo<br />

mTavroba gaumarTlebeli xarjebiT ki inflaciis zrdas uwyobda xels.<br />

aleqsiSvilis SemTxvevaSi ki mTavrobasTan dialogi SeiZleba ufro<br />

Sedegiani aRmoCndes... imavdroulad arsebobs seriozuli safrTxec,<br />

romelic me mas Semdeg gavacnobiere, rac movismine, Tu rogor aqebda<br />

kaxa benduqiZe aleqsiSvilis kandidaturas erovnuli bankis<br />

prezidentis postis dasakaveblad. merwmuneT, es bevrad ufro<br />

seriozuli safrTxea, vidre aleqsiSvil-noRaidelis urTierToba. minda<br />

SegaxsenoT, rom 2006 wlis gazafxulze benduqiZem parlamentSi<br />

waradgina kanonproeqtTa paketi, romelic erovnuli bankis daSlas<br />

isaxavda miznad. rom ara Tavad erovnuli bankis, parlamentis<br />

Sesabamisi komitetis da, kerZod, irakli kovzanaZis aqtiuroba, dRes<br />

erovnuli banki aRar gveqneboda. ramdenadac vici, mTavrobaSi<br />

erovnuli bankis daSlis gegmebi dResac mzaddeba da, Tu benduqiZe<br />

aqebs aleqsiSvils, aq ufro did safrTxes vxedav, rom sabolood<br />

aRisrolos “ocneba” batonma kaxam da gaauqmos erovnuli banki. me<br />

vfiqrob, erovnuli bankis prezidentad is profesionali unda<br />

dainiSnos, romelic yvelaze metad ar moswons benduqiZes. swored<br />

aseTi pirovneba SeZlebs qveynis interesebidan gamomdinare ar<br />

6


SeuSindes saqarTvelos mTavrobis oligarqTan dapirispirebas.<br />

sxvaTaSoris aseTi gaxldaT roman gociriZe..., romelic minda mjerodes<br />

gaagrZelebs Tavis profesiul saqmianobas da kvlavac aqtiur rols<br />

Seasrulebs qarTul politikaSi.<br />

<strong>Sorena</strong> <strong>kowowaSvili</strong><br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!