14 berria <strong>2013</strong>ko abenduaren 11, asteazkenaHarian › EkonomiaEpaileek «eskuak garbitu» dituzteGipuzkoako metalaren egoeranEAEko Justizia Auzitegi Nagusiak baztertuegin du metaleko itun kolektiboa indarreandagoela esatea, sindikatuek eskatu bezalaBoto partikular batekin, Garbiñe Biurrunekesan du Adegik bukatutzat eman zuela itunaXabier Martin DonostiaEAEko Justizia Auzitegi Nagusiakez du argitu ultraaktibitatearenauzia Gipuzkoako metalgintzan.Alegia, ez du esan metalgintzakoitun kolektiboa indarreandagoen oraindik ultraaktibitatearenklausula tartean dela, alaerreformari jarraiki uztailaren7an bertan behera geratu zen.Baina ez du aintzat hartu sindikatuensalaketa Adegiren aurka,eta, CCOOren arabera, «eskuakgarbitu ditu».Patronalak indarrean zegoenituna bukatutzat eman zuela ezdu uste epaitegiak, ELA, LAB,CCOO eta UGTk uste dutenarenaurka, baina ez da auziaren oinarriansartu atzo jakinarazitakoebazpenean; ez du argibiderikeman jakiteko Gipuzkoako metalgintzakoituna indarrean dagoenala ez. Bakarrik sindikatueneskaera baztertu du itun kolektiboarenultraaktibitatea ebazpenbatez onar dadin, baina horrekinbatera Gipuzkoako metalgintzakoitunari eusteko sindikatuen lehensaioaren porrota eragin du.Hala ere, EAEko Auzitegi JustiziaNagusia ez da aho batez aritu,aurkako boto partikular batekinbaizik. Gizarte arloko presidenteak,Garbiñe Biurrun epaileak,ebazpenaren aurkako iritziaeman du. Baietz dio Biurrunek,Adegik bukatutzat eman zuelaitun kolektiboa aurtengo ekaineanbere enpresei igorritako eskutitzbaten bidez, eta negoziaziomahaian ere bai.Maiatzaren 19an Adegik bereenpresei bidalitako gutuna dasindikatuen salaketaren oinarria.«Ezer ez egitea ez da aukerabat, egungo lan baldintzak mugarikgabe luzatuko direlako», esanzien enpresariei Adegik uztailaren7tik aurrera zabalduko zenegoerari lotuta. Hiru aukera azalduzituen erreforma bere alde jarrieta lan baldintza «berriak» indarreanjartzeko: «Aldebakarrekoonarpena, enpresa ituna edoitun kolektiboa». Aholku gehiagoere eman zizkien Adegik enpresei,esaterako, «sindikatuen xantaiaeta gatazka giroa hor daudela,akordio horiek eragin ditzaketenlan gatazkak neurtzea».Adegik metaleko ituna bukatutzatjotzen zuela ulertu zuten sindikatuek,eta «sindikatuen askatasunarenaurkako atentatua»ere bazegoela idatzian. Hala, epaitegieieskatu zieten patronala behartuzezala 2010-20<strong>12</strong>ko ituna indarreandagoela onartzera. Epaileek,ordea, ez dute kontuanhartu irizpide hori, Adegik «aholkuaketa oharpenak» eman zituelakosoilik eta horrek ez duelakoesan nahi bukatutzat jo zuelaitun kolektiboa.Metalgintzako sektorea bihurtuda ultraaktibitatearen auzikojokaleku garrantzitsuena. Sindikatuekdiote itun kolektibo askoindarrean daudela oraindik, etaez direla bertan behera gelditu,lan erreformaren urtebeteko ultraaktibitatearenarautik haragohitzarmenak kontratuak direlakoeta haietan argi azaltzen delakoberritzen ez diren bitartean indarreanjarraituko dutela.Hainbat ebazpen egon dira jadanikHego Euskal Herrian ultraaktibitateareninguruan, batzuksindikatuen alde eta besteak ez.Adibidez, Bizkaian epaileek esandute 2003ko metalgintzako sektorekoitunari eutsi behar zaiola.Baina metalgintzatik at ere egondira ebazpen batzuk. EAEko JustiziaAuzitegi Nagusiak esan duKristau Eskolak ezingo duela Espainiakolan ituna aplikatu lanPello Gibelalde eta Mario Fernandez, atzo, Adegiren egoitzan. JON URBE / ARGAZKI PRESSIvan Santamaria GasteizLaminaciones Arregui enpresakozuzendaritzak 91 langile kaleratzekoasmoa duela jakinarazidie sindikatuei. Auzitegi Gorenarenepai batek enpresari partzialkieman zion arrazoia, eta orainaukera hori gauzatzeko prestdago zuzendaritza.Aspaldiko partez, langileen ordezkariaketa enpresarenak bilduziren atzo, gatazkak konpontzekoPRECO organoaren bulegoetan.Batzar horretan, Gorenak baimendudizkion 91 kaleratzeak berretsikodituela azaldu zien enpresaksindikatuei. Batzordeakohar baten bidez azaldu duenez,kopuru horretan ez dira sartukoerreformari jarraituta, eta Gipuzkoakogarbiketan ere baldintzagehienak mantendu beharko dituzteenpresek.banan banako negoziazioen ondoriozdagoeneko enpresa utziduten langileak. «Lan harremanaamatu duen langile kopurua aintzathartu gabe, beste 91 kaleratzegehiago egingo dituzte orain», diooharrak. Enpresari, edozein kasutan,Laminacionesen etorkizunabermatzeko plana egitea exijitudiete langileen ordezkariek.Konstituzionalera bideanELA sindikatuak bidea ireki duLaminacioneseko auzia AuzitegiEnpresariak, «leher eginda»Gipuzkoako patronalak gusturahartu du EAEko Justizia AuzitegiNagusiko ebazpena, eta esan dubere «eredu berrian» sakontzenjarraituko duela, «pertsonetan oinarrituta»;ez ditu sindikatuak aipatulan harremanen eredu horiazaltzean. Aurki plazaratuko duenpresen lehiakortasuna sustatzekolan harremanen eredua.Adegik dio Gipuzkoa salbuespenegoeran dagoela beste herrialdeekinalderatuta. Atzo Kutxabankekopresidente MarioFernandezekin azaldu zen Gibelaldeprentsaren aurrera, bankuakenpresen inbertsioak eta likideziasustatzeko 300 milioi eurokofuntsa jarriko duela eta. «Lehentasunezkobaldintzetan»emango ditu maileguak.«Arlo fiskalean eta lan gatazkeibegira» desberdina da Gipuzkoa,hala Gibelalde nola Fernandezenustez, eta Bildu zein GipuzkoakoDiputazioa aipatu gabe gogor kritikatuzituzten. «Gipuzkoarenegungo muturreko egoera» heinbatean haien ardura dela adierazizuten lerro artean. «Gelditu gaitezkearratsaldean ea sistemaekonomikoa aldatzeko gai garenikusteko», esan zuen ironiaz Fernandezek,eta hauxe erantsi: «Sistemaaldatzen ez den bitartean,ezin da originala izan».«Enpresariak leher eginda daude»,esan zuen Gibelaldek, «bainaez lan egiteagatik, gizartea nolaegituratzen ari den ikusita». EnpresariekGipuzkoan «presiogiro» handia dutela erantsi zuen.91 kaleratze berretsi nahi ditu LaminacionesekEnpresari arrazoia emanzion epaia EspainiakoKonstituzionaleraeramateko bidea hasi duELA sindikatuakKonstituzionalera eramateko.Oraingoz, baliogabetasun intzidentebat jarri dute Auzitegi Goreneansindikatuko abokatuek,derrigorrean igaro behar den tramiteaKonstituzionalera babeseske jo aurretik.EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak174 langile kaleratzeko erabakiaatzera bota zuen orain delaurtebete. Duela gutxi, Gorenak 91kaleratze ontzat jo ditu. Erabakipolemikoa izan da: zazpi epailekalde egin zuten, eta seik kontra.
<strong>2013</strong>ko abenduaren 11, asteazkena berria 15Ekonomia ‹ HarianGamesak Altsasun zuen plantako150 kaleratzeak baliogabetu dituzteMadrilgo epaileekatzera bota duteSakanako lantegia2010ean itxi zuenerregulazioaXabier MartinAltsasuko Gamesaren lantegia2010eko udaberrian itxi zutenhango 150 langileak lan erregulaziodosier batekin kaleratu ondoren.<strong>BERRIA</strong>k jakin ahal izan duenez,dosier hori legearen aurkakoazela ebatzi dute epaileekMadrilen. Nafarroan ehundik gorakolangile jasotzen dituen erregulaziobat baliogabetzen den lehenaldia da. ELAk abiarazi zuenepaitegien bidea kaleratze haienaurka, eta hark emango ditu xehetasunakgaur, Iruñeko bereegoitzan.2010eko otsailaren 25ean jakinarazizuen Gamesaren zuzendaritzakAltsasuko lantegiarenitxiera «derrigorrezkoa» zela. 72egun geroago eman zion baimenaEspainiako Lan Ministerioak, etalantegia itxi zuen.1996an zabaldu zuen GamesakAltsasuko lantegia, dagoenekosaltzen ez diren haize errotenpala mota batzuk ekoizteko. G52sorgailu eolikoak ez zuela irtenbiderikesan zuen Gamesak orduan,eta han ezin zuela beste modelobat ekoitzi. Altsasuko langileAltsasuko plantako langileak Iruñera egin zuten ibilaldia itxieraren aurka. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESSbatzuk, ordea, beste planta batzuetaraal<strong>datu</strong> zituen Gamesak,batez ere Agoitzera (55). Beste batzukImarkoainen eta Sarrigurenenamaitu zuten, eta kudeatzaileak,esaterako, Galizian. Taldehandi bati ez zien lekurik egin,eta erregulazioak zehaztutakokalte-ordainak jasota atera zenenpresatik.Madrilgo epaiaren ondorio zehatzakzeintzuk diren ikusi eginbeharko da orain.Berriro ere irabaziakBerregituraketa handiak eginditu Gamesak azken urteotan,bere neurria krisiak geratutakomerkatuari egokitzeko. 20<strong>12</strong>koabenduan 300 langile bota zituen,Sarrigurengo eta Zamudiokoegoitza nagusietan batez ere. Aurtengomaiatzean, berriz, beste 394joan ziren kalera. Bi lantegi itxi zituen—Tuterakoa (Nafarroa) etaAlbacetekoa (Espainia)—, etaekoizpen lerro bat kendu zuen AsSomozasen (Galizia).Kaleratze eta itxiera horienhelburua errentagarritasuneraitzultzea zela argudiatu zuen Gamesak,eta alde horretatik behintzatasmoak bete ditu. Aurtengolehen bederatzi hilabeteotan 31milioi euro irabazi ditu, nahiz etasalmentak %14 jaitsi diren. Iazepe horretan 67 milioi galdu zituen,eta urte osoan 659 milioi .Emaitza on horiek ez dute eragotziberregituraketarekin jarraitunahi izatea. Azaroaren 20aniragarri zuen beste 52 langile botanahi dituela, horietatik 35 EuskalHerrian: 25 Nafarroan eta hamarBizkaian. Kaleratze horien aurkaazaldu dira sindikatu guztiak, etamobilizazioak hasi dituzte. Atzoizan zen lehenengoa: Sarrigurengoegoitzaren aurrean elkartuziren. Gaur, bihar eta etzi lanuzteakegingo dituzte 16:00etatik18:00etara; gaurkoaren ondorenmanifestazio bat egingo duteEguesibarko udaletxera.DLaburrakApustu arriskutsuei, mugaAEBetako bankuetanWASHINGTON ›Wall Streetekopresioek lortu dute Volckeraraua hasiera batean bainobigunagoa izatea. Bankuekarrisku gutxiago har ditzaten,debekatu egingo diete arriskuhandiko hedge funtsak etahalakoak izatea. Arauak PaulVolckerren izena hartu du, ErreserbaFederaleko buru izandakohorrek proposatu zuelako.EBk aurrera pauso bat egindu banku batasunerantzBRUSELA ›Euroguneko Finantzaministroen bileran arazoakdituzten bankuak liki<strong>datu</strong> ahalizateko mekanismo berezi batsortzeko pauso txiki bat emanzuten atzo Bruselan. Eferenarabera, akordiorako oinarriakjarri badira ere, ez dute akordiorikixtea lortu, eta datozen egunetanbiltzen segituko dute.Bulegoetako grebak babes«handia» izan du BizkaianBILBO ›ELA, LAB, CCOO etaUGT sindikatuen arabera, atzoBizkaiko bulegoetan izandakogrebak oihartzun zabala izanzuen, %75 eta %80 ingurukoa.23.000 langile inguruk egitendute lan sektore horretan, etalan hitzarmen sektoriala eskatzekoegin zuten atzo, bigarrenez,greba. Lehenengoa urriaren30ean egin zuten.Arrantza politika berritu eta sakonekoarrastearen debekua atzeratu du EBkEstatu bakoitzakarrantza kuotak txikitubeharko ditu, etaarrantzako bazterkinakezabatu apurka-apurkaJon FernandezGehiegizko arrantza 2015ean desagertukoda Europako uretan.Horixe dio atzo Estrasburgon EuropakoParlamentuak onartutakoAPB Arrantza Politika Bateratuarenerreformak. Helburu horilortzeko, besteak beste, estatukide bakoitzak bere arrantza kuotaktxikitu beharko ditu 2015etikaurrera, eta urte horretatik aurrera,2019ra bitartean, arrantzakobazterkinak itsasora botatzeaapurka-apurka debekatuko dute.Lehenengo aldiz, legebiltzarrakerabakimena izan du arrantza politikan,orain arte soilik EuropakoBatzordeak eta Kontseiluakbaitzuten eskumena. Azken bi urteetanhiru erakundeen arteanizandako negoziazioen osteansortu dute APB berria —2002koaordeztuko du—, eta 2014an sartukoda indarrean, hiru aste barru.Erreformaren helburu nagusiadatozen urteetan itsasoan arrainkopurua handitzea da. Egun,EBko uretako arrain erreserben%9k bakarrik izango du garapeniraunkorrari dagokion neurria2020an, Bruselaren arabera. EuropakoBatzordeak, Kontseiluaketa Parlamentuak onartu dute2015erako arrainen heriotza indizeagarapen iraunkorrari dagokionaizatea. Izan ere, Mediterraneokoarrain erreserben %80 etaAtlantikoko %47 gehiegi ustiatutadaudela azaldu du EBk.Helburu hori lortzeko onartudituzte APBren baitan bildutakoarau gogorrak. Hala eta guzti ere,erreformaren alde bozkatu duenIzaskun Bilbao EAJren eurodiputatuaknabarmendu du euskalarrantzaleentzat aldaketa onuragarriaktxertatzea lortu dutela.Bilbaoren arabera, aurkeztutakozuzenketen bidez, besteak beste,arrantza sektoreari buruzko‘‘ Arrantza sektorea berada iraunkortasunagura duen lehenengointeresatua»IZASKUN BILBAOEAJko eurodiputatua«Interes ekonomikoaklehenetsi dira, etabaztertu sahararreneskubideak»IÑAKI IRAZABALBEITIAAralarreko eurodiputatua«diagnostiko objektiboa» egitealortu dute, eta APBren aplikazioanJaurlaritzak eta gainontzekotokiko gobernuek eskumen handiagoaizatea, «legea tokiko errealitateramoldatzeko».Horrez gain, azpimarratu du lehenaldiz APBn arrantza sektorekoemakume langileen aitorpenbat sartu dutela. 2015etik aurreraarrantzako bazterkinak itsasorabotatzea erabat debekatuko delaukatu du, ordea, Bilbaok. «Ez daposible itsasontzien funtzionamenduerrealean. Gogortu egingoda arrantzako bazterkinak ezbotatzeko legea, baina ez da erabatdebekatuko». Bruselak nabarmendudu EBn arrantzatzenden arrainaren laurdena kareletikbotatzen dela berriro, gehienetanarraina hilda dagoela.APBaz gain, arrantzari lotutakoneurri gehiago ere onartu zituenatzo Europako Parlamentuak.600 metrotik beherakoarraste tekniken debekua gutxienezlau urte atzeratzea. EuskalHerrian Bermeoko lau itsasontziribaino ez die eragiten. Bilbaokarrantza mota hori defen<strong>datu</strong> du:«Sektorea bera da iraunkortasunagura duen lehen interesatua».Iñaki Irazabalbeitia Aralarrekoeurodiputatuak ere alde bozkatudu —baita APBren alde ere—, etagogorarazi du ontzi horiek zapoakbaino ez dituztela harrapatzen.Bestalde, EBren eta Marokorenarteko arrantza itun bat ere onartudu parlamentuak. EAJk abstentziorajo du kide dituen CoalicionCanariarentzat itun ona delakobaina EAJk ez diolakoMendebaldeko Saharako kostarensubiranotasuna aitortzen Marokori.Arrazoi beragatik bozkatudu kontra Irazabalbeitiak: «Interesekonomikoak lehenetsidira, Espainiakoak eta Frantziakoaktartean, eta baztertu egindira sahararraren eskubideak etanazioarteko zuzenbidea».Arrantza sektoreak 35.600 milioieuroren diru sarrerak sortzenditu egun EBn, eta 310.000 laguniematen die lana.
- Page 1: AsteazkenaAbenduaren 112013. XI. ur
- Page 5 and 6: HizpideakMakiavelo IruñeanJakes Go
- Page 7 and 8: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 9 and 10: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 11 and 12: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 13: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 17 and 18: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 19 and 20: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 21 and 22: Realak 0-1 galdu du Bayer Leverkuse
- Page 23 and 24: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 25 and 26: D EkitaldiakZure ekitaldia BERRIAn
- Page 27 and 28: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 29 and 30: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 31 and 32: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 33 and 34: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 35 and 36: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 37 and 38: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be
- Page 39 and 40: 2013ko abenduaren 11, asteazkena be