4.1.2. Η πλευρά των αναπτυσσόμενων κρατώνΟι υποστ<strong>η</strong>ρικτές <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> <strong>GATS</strong> στις αναπτυσσόμενες χώρες υποστ<strong>η</strong>ρίζουν ότι, αφενός, <strong>η</strong>μετάβασ<strong>η</strong> στο εξωτερικό των φοιτ<strong>η</strong>τών τους, όσο <strong>και</strong> <strong>η</strong> εμφάνισ<strong>η</strong> ξένων παρόχων στιςχώρες τους μπορεί να είναι επωφελής.Το πρώτο αναφέρεται στο γεγονός ότι <strong>η</strong> μετάβασ<strong>η</strong> στο εξωτερικό για πτωχές χώρες που δενέχουν τους πόρους για επενδύσεις στ<strong>η</strong>ν εκπαίδευσ<strong>η</strong> είναι μια κάποια λύσ<strong>η</strong> στο βαθμό πουεκτονώνεται <strong>η</strong> πίεσ<strong>η</strong>, από τ<strong>η</strong> μια, για νέα ιδρύματα, από τ<strong>η</strong>ν άλλ<strong>η</strong>, για αύξ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong>πρόσβασ<strong>η</strong>ς. Συνεπώς, <strong>η</strong> μετάβασ<strong>η</strong> στο εξωτερικό μπορεί να αποτελεί σ<strong>η</strong>μαντικό οικονομικόόφελος για κάποιες κυβερνήσεις, πολύ περισσότερο που το κόστος σπουδών μετακυλύεταιστους ίδιους τους φοιτ<strong>η</strong>τές <strong>και</strong> τις οικογένειές τους. Παράλλ<strong>η</strong>λα, αυτή <strong>η</strong> μετάβασ<strong>η</strong> μειώνει<strong>και</strong> το ποσοστό των νέων ανέργων ενώ ενίοτε είναι π<strong>η</strong>γή εσόδων για το κράτος με τ<strong>η</strong>ναποστολή εμβασμάτων από τους φοιτ<strong>η</strong>τές στις οικογένειές τους (για παράδειγμα ταεμβάσματα Ινδών του εξωτερικού προς τ<strong>η</strong>ν Ινδία ανέρχονταν σε 25 εκατομμύρια δολάριαΑμερικής το 2002/03) (σελ.60).Το δεύτερο, έχει να κάνει με τις επενδύσεις που αναμένονται από τους ξένους παρόχουςστ<strong>η</strong> χώρα όπου εγκαθίστανται στοιχείο πολλαπλά ωφέλιμο για χώρες με σ<strong>η</strong>μαντικάοικονομικά προβλήματα ή με προβλήματα απορρόφ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong>ς στ<strong>η</strong> ζήτ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> ανώτα<strong>τ<strong>η</strong>ς</strong>εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς (σελ.61). Για παράδειγμα, <strong>η</strong> Κίνα <strong>και</strong> παρά τις εντυπωσιακές προόδους <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> δενμπορεί να ικανοποιήσει παρά μόνο 1 ζήτ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> στις 5 για ανώτατ<strong>η</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong> (σελ.62).Έτσι, <strong>η</strong> έλευσ<strong>η</strong> ξένων παρόχων πιστεύεται ότι θα βελτιώσει τ<strong>η</strong>ν πρόσβασ<strong>η</strong> <strong>και</strong> τ<strong>η</strong>ν ισότ<strong>η</strong>ταστ<strong>η</strong>ν πρόσβασ<strong>η</strong> σε κάποιες χώρες (σελ.62). Επιπλέον, πιστεύεται ότι θα διευρυνθεί τόσο <strong>η</strong>διαφοροποί<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> στ<strong>η</strong>ν προσφορά όσο <strong>και</strong> <strong>η</strong> ποιότ<strong>η</strong>τα των παρεχόμενων σπουδών μέσω τωνπερισσότερων προσφορών για εκπαίδευσ<strong>η</strong>, το σπάσιμο των μονοπωλίων <strong>και</strong> τ<strong>η</strong>ν ενίσχυσ<strong>η</strong><strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> ανταγωνιστικότ<strong>η</strong>τας, στοιχεία που θα βο<strong>η</strong>θήσουν στ<strong>η</strong> βελτίωσ<strong>η</strong> <strong>και</strong> <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> τοπικήςανώτα<strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς (σελ.63).Οι ελεύθερες ζώνες εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς (κατά αντιστοιχία των ελεύθερων ζωνών οικονομικήςδραστ<strong>η</strong>ριότ<strong>η</strong>τας) φαίνεται ότι είναι μια συγκεκριμενοποί<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> των πολιτικών υπέρ <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> <strong>GATS</strong>για τ<strong>η</strong>ν οποία θα αναφερθούμε εκτενέστερα πιο κάτω.
4.2. Τα επιχειρήματα κατάΤο αρχικό επιχείρ<strong>η</strong>μα που προβάλλεται είναι ότι <strong>η</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong> είναι ένα «δ<strong>η</strong>μόσιο αγαθό»<strong>και</strong> μια «τιμ<strong>η</strong>τική κοινωνική ανάγκ<strong>η</strong>», <strong>η</strong> οποία παράγει μια μεγάλ<strong>η</strong> σειρά από εξωτερικάαποτελέσματα –κοινωνικά, κουλτουρικά, οικονομικά <strong>και</strong> πολιτικά- πάνω <strong>και</strong> πέρα από ταατομικά οφέλ<strong>η</strong> (σελ.66).Στ<strong>η</strong> συνέχεια, <strong>η</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong> είναι άμεσα συνδεδεμέν<strong>η</strong> με τ<strong>η</strong>ν κουλτούρα <strong>και</strong> τ<strong>η</strong> φιλοσοφίαμιας κοινωνίας, εγχαράσσει αξίες, ενισχύει <strong>και</strong> διαιωνίζει τ<strong>η</strong>ν εθνική κλ<strong>η</strong>ρονομιά <strong>και</strong> δένειτον κοινωνικό ιστό προωθώντας τ<strong>η</strong>ν κοινωνική <strong>και</strong> θρ<strong>η</strong>σκευτική αρμονία, τ<strong>η</strong>ν ιδιαιτερότ<strong>η</strong>τα<strong>και</strong> τ<strong>η</strong> δ<strong>η</strong>μοκρατία (σελ.66). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι <strong>η</strong> Ινδία, μετά τ<strong>η</strong>ν ανεξαρτ<strong>η</strong>σία <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong>αρνήθ<strong>η</strong>κε τ<strong>η</strong>ν αμερικανική βοήθεια για τ<strong>η</strong>ν ανάπτυξ<strong>η</strong> του εκπαιδευτικού <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> συστήματος(σελ.67). Συνεπώς, <strong>η</strong> παγκόσμια ομογενοποί<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> των προγραμμάτων σπουδών είναιαν<strong>η</strong>συχ<strong>η</strong>τική πολύ περισσότερο που ήδ<strong>η</strong> εμφανίζεται δυναμικά σε τομείς όπως <strong>η</strong> διοίκ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong>,<strong>η</strong> μ<strong>η</strong>χανική <strong>και</strong> οι τεχνολογίες <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> πλ<strong>η</strong>ροφορικής. Επιπλέον, τα προγράμματα αυτά έχουνως χαρακτ<strong>η</strong>ριστικά τ<strong>η</strong>ν αγγλική γλώσσα <strong>και</strong> τ<strong>η</strong>ν κυριαρχία μιας συγκεκριμέν<strong>η</strong>ς, φιλικήςπρος το ελεύθερο εμπόριο, ιδεολογίας. Η όλ<strong>η</strong> διαδικασία είναι γνωστή ως«μακντοναλντοποί<strong>η</strong>σ<strong>η</strong>ς» <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> ανώτα<strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς (σελ.67).Επιπλέον , φαίνεται ότι τα προγράμματα σπουδών χωρίζονται σε εμπορικά βιώσιμα <strong>και</strong> μ<strong>η</strong>,γεγονός που οδ<strong>η</strong>γεί κάποιες επιστήμες στ<strong>η</strong>ν περιθωριοποί<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> αν όχι στον αφανισμό.Όσον αφορά τους φοιτ<strong>η</strong>τές που φεύγουν στο εξωτερικό για να «καταναλώσουνεκπαίδευσ<strong>η</strong>» δεν φαίνεται να είναι πρόθυμοι επιστροφής στις πατρίδες τους. Πάνω από το90% των Ινδών φοιτ<strong>η</strong>τών στις ΗΠΑ <strong>και</strong> 70% των Κινέζων προτιμούν να παραμείνουν στιςΗΠΑ (σελ.68). Ας προστεθεί ότι λόγω των υψ<strong>η</strong>λότατων διδάκτρων, <strong>η</strong> εν λόγω κιν<strong>η</strong>τικότ<strong>η</strong>ταδεν αφορά παρά μια πολύ μικρή κοινωνική ομάδα στις χώρες καταγωγής (σελ.69).Τέλος, αλλά όχι το μικρότερο, είναι κοινά αποδεκτό ότι ο ρόλος του Κράτους είναικαθοριστικός στ<strong>η</strong>ν εκπαίδευσ<strong>η</strong>. Έτσι, με τ<strong>η</strong> <strong>GATS</strong>, βλέπει τ<strong>η</strong>ν αυτονομία του να συμπιέζεται<strong>και</strong> ο ρόλος του να αλλάζει ριζικά <strong>και</strong> να μειώνεται στο βαθμό που <strong>η</strong> νόμιμ<strong>η</strong> υποστήριξ<strong>η</strong> <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong>εθνικής κυριαρχίας γίνεται αντιλ<strong>η</strong>πτή από τους παρόχους ως φραγμός στο εμπόριο(σελ.69). Μάλιστα, ακόμα <strong>και</strong> οι δ<strong>η</strong>μόσιες δαπάνες δεν είναι διασφαλισμένες <strong>και</strong> μπορούννα διεκδικ<strong>η</strong>θούν από τους ξένους παρόχους. Για παράδειγμα, στ<strong>η</strong> Τζαμάικα, ο ιδιωτικόςτομέας ανώτα<strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς που απονέμει πτυχία μέσω μιας διαδικασίας francisingδιεκδίκ<strong>η</strong>σε δ<strong>η</strong>μόσια χρ<strong>η</strong>ματοδότ<strong>η</strong>σ<strong>η</strong> με βάσ<strong>η</strong> τις προβλέψεις <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> <strong>GATS</strong> (σελ.70). Συνεπώς,περιορίζονται δραστικά οι ικανότ<strong>η</strong>τες σχεδιασμού <strong>τ<strong>η</strong>ς</strong> εκπαίδευσ<strong>η</strong>ς με βάσ<strong>η</strong> τις εθνικέςανάγκες (σελ.71).