03.06.2013 Views

erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis

erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis

erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong><br />

<strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong><br />

<strong>maswavleblebisTvis</strong>


<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong> <strong>maswavleblebisTvis</strong><br />

krebulSi warmodgenilia is <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong>, romelTa codnac<br />

maswavlebels maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rtiT moeTxoveba.<br />

krebuli ar moicavs erovnul saswavlo gegmasa <strong>da</strong> maswavleblis<br />

profesiul stan<strong>da</strong>rts.<br />

maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri, 2010.<br />

dizaini <strong>da</strong> <strong>da</strong>kabadoneba: giorgi bagrationi<br />

ISBN 978-9941-0-2218-0


sarCevi<br />

saqarTvelos konstitucia ........................................................................ 4<br />

`zogadi ganaTlebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoni ..................................50<br />

`zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~ <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb ............117<br />

bavSvis uflebaTa konvencia ...................................................................121<br />

saqarTvelos Sromis kodeqsi .................................................................146<br />

3


4<br />

miRebulia 1995 wlis 24 agvistos<br />

saqarTvelos konstitucia<br />

saqarTvelos moqalaqeni, romelTa uryevi nebaa <strong>da</strong>amkvidron<br />

demokratiuli sazogadoebrivi weswyobileba, ekonomikuri Tavisufleba,<br />

socialuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong> saxelmwifo, uzrunvelyon a<strong>da</strong>mianis<br />

sayovelTaod aRiarebuli uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani, ganamtkicon<br />

saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukidebloba <strong>da</strong> sxva xalxebTan mSvidobiani urTierToba,<br />

eyrdnobian ra qarTveli eris mravalsaukunovani saxelmwifoebriobis<br />

tradiciebsa <strong>da</strong> saqarTvelos 1921 wlis konstituciis ZiriTad<br />

principebs, saqveynod acxadeben am konstitucias.<br />

muxli 1<br />

Tavi pirveli<br />

zogadi debulebebi<br />

1. saqarTvelo aris <strong>da</strong>moukidebeli, erTiani <strong>da</strong> ganuyofeli saxelmwifo,<br />

rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia 1991 wlis 31 marts qveynis mTel teritoriaze,<br />

maT Soris afxazeTis assr-Si <strong>da</strong> yofil samxreT oseTis avtonomiur<br />

olqSi Catarebuli referendumiT <strong>da</strong> 1991 wlis 9 aprilis saqarTvelos<br />

saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukideblobis aRdgenis aqtiT.<br />

2. saqarTvelos saxelmwifos politikuri wyobilebis forma aris<br />

demokratiuli respublika.<br />

3. saqarTvelos saxelmwifos saxelwodebaa `saqarTvelo~.<br />

muxli 2<br />

1. saqarTvelos saxelmwifos teritoria gansazRvrulia 1991 wlis 21<br />

dekembris mdgomareobiT. saqarTvelos teritoriuli mTlianoba <strong>da</strong><br />

saxelmwifo sazRvris xelSeuxebloba <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia saqarTvelos<br />

konstituciiTa <strong>da</strong> kanonebiT, aRiarebulia saxelmwifoTa msoflio<br />

Tanamegobrobisa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebis mier.<br />

2. saqarTvelos saxelmwifos teritoriis gasxviseba akrZalulia. saxelmwifo<br />

sazRvrebis Secvla SeiZleba mxolod mezobel saxelmwifosTan<br />

<strong>da</strong>debuli ormxrivi SeTanxmebiT.<br />

3. saqarTvelos teritoriuli saxelmwifoebrivi mowyoba ganisazRvreba<br />

konstituciuri kanoniT uflebamosilebaTa gamijvnis principis


safuZvelze qveynis mTel teritoriaze saqarTvelos iurisdiqciis<br />

srulad aRdgenis Semdeg.<br />

4. saqarTvelos moqalaqeebi adgilobrivi mniSvnelobis saqmeebs awesrigeben<br />

TviTmmarTvelobis meSveobiT saxelmwifo suverenitetis<br />

Seulaxavad. adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi <strong>da</strong><br />

aRmasrulebeli organoebis xelmZRvanelTa Tanamdeboba arCeviTia.<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis Seqmnis wesi, uflebamosileba<br />

<strong>da</strong> saxelmwifo organoebTan urTierToba ganisazRvreba organuli<br />

kanoniT. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 3<br />

1. mxolod saqarTvelos umaRles saxelmwifo organoTa gansakuTrebul<br />

gamgeblobas miekuTvneba:<br />

a) kanonmdebloba saqarTvelos moqalaqeobis, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong><br />

TavisuflebaTa, emigraciisa <strong>da</strong> imigraciis, qveyanaSi Semosvlisa<br />

<strong>da</strong> gasvlis, saqarTveloSi sxva saxelmwifoebis moqalaqeTa <strong>da</strong> moqalaqeobis<br />

armqone pirTa droebiT an mudmivad yofnis Sesaxeb;<br />

b) saxelmwifo sazRvrebis statusi, reJimi <strong>da</strong> <strong>da</strong>cva; teritoriuli<br />

wylebis, sahaero sivrcis, kontinenturi Selfisa <strong>da</strong> gansakuTrebuli<br />

ekonomikuri zonis statusi, maTi <strong>da</strong>cva;<br />

g) saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva <strong>da</strong> uSiSroeba, samxedro Zalebi, samxedro<br />

mrewveloba <strong>da</strong> iaraRiT vaWroba;<br />

d) omisa <strong>da</strong> zavis sakiTxebi; sagangebo <strong>da</strong> saomar mdgomareobaTa <strong>samarTlebrivi</strong><br />

reJimis <strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> SemoReba;<br />

e) sagareo politika <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> urTierTobani;<br />

v) sagareo vaWroba, sabaJo <strong>da</strong> satarifo reJimebi;<br />

z) saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> saxelmwifo sesxi; fulis moWra; sabanko,<br />

sakredito, sa<strong>da</strong>zRvevo <strong>da</strong> saga<strong>da</strong>saxado kanonmdebloba;<br />

T) stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> etalonebi; geodezia <strong>da</strong> kartografia; zusti<br />

drois <strong>da</strong>dgena; saxelmwifo statistika;<br />

i) erTiani energetikuli sistema <strong>da</strong> reJimi; kavSirgabmuloba; savaWro<br />

floti; gemTa almebi; saerTo-saxelmwifoebrivi mniSvnelobis<br />

navsadgurebi, aeroportebi <strong>da</strong> aerodromebi; sahaero sivrcis,<br />

tranzitisa <strong>da</strong> sahaero transportis kontroli, sahaero transportis<br />

registracia; meteorologiuri samsaxuri; garemos mdgomareobaze<br />

<strong>da</strong>kvirvebis sistema;<br />

k) saxelmwifoebrivi mniSvnelobis rkinigza <strong>da</strong> saavtomobilo gzebi;<br />

5<br />

Tavi pirveli. zogadi debulebebi


saqarTvelos konstitucia<br />

l) TevzWera okeanesa <strong>da</strong> Ria zRvaSi;<br />

m) sasazRvro-sanitariuli kordoni;<br />

n) farmacevtuli preparatebis kanonmdebloba;<br />

o) kanonmdebloba saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciisa<br />

<strong>da</strong> akademiuri xarisxebis Sesaxeb; (27.12.2006. #4135)<br />

p) inteleqtualuri sakuTrebis kanonmdebloba;<br />

J) savaWro, sisxlis samarTlis, samoqalaqo samarTlis, administraciuli<br />

<strong>da</strong> Sromis samarTlis, sasjelis aRsrulebisa <strong>da</strong> saproceso<br />

kanonmdebloba;<br />

r) kriminaluri policia <strong>da</strong> gamoZieba;<br />

s) miwis, wiaRiseulis <strong>da</strong> bunebrivi resursebis kanonmdebloba;<br />

2. erTobliv gamgeblobas mikuTvnebuli sakiTxebi calke ganisazRvreba.<br />

3. aWaris avtonomiuri respublikis statusi ganisazRvreba saqarTvelos<br />

konstituciuri kanoniT `aWaris avtonomiuri respublikis statusis<br />

Sesaxeb~. ( 20.04.2000. #260)<br />

4. afxazeTis avtonomiuri respublikis statusi ganisazRvreba saqarTvelos<br />

konstituciuri kanoniT `afxazeTis avtonomiuri respublikis<br />

statusis Sesaxeb~. (10.10.2002. #1689)<br />

muxli 4<br />

1. saqarTvelos mTel teritoriaze Sesabamisi pirobebis Seqmnisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organoebis formirebis Semdeg saqarTvelos<br />

parlamentis SemadgenlobaSi iqneba ori palata: respublikis<br />

sabWo <strong>da</strong> senati.<br />

2. respublikis sabWo Sedgeba proporciuli wesiT arCeuli wevrebisagan.<br />

3. senati Sedgeba afxazeTis avtonomiur respublikaSi (10.10.2002. #1689),<br />

aWaris avtonomiur respublikaSi (20.04.2000. #260 )<strong>da</strong> saqarTvelos<br />

sxva teritoriul erTeulebSi arCeuli wevrebisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />

prezidentis mier <strong>da</strong>niSnuli 5 wevrisagan.<br />

4. palatebis Semadgenlobas, uflebamosilebasa <strong>da</strong> arCevis wess gansaz-<br />

Rvravs organuli kanoni.<br />

muxli 5<br />

1. saqarTveloSi saxelmwifo xelisuflebis wyaroa xalxi. saxelmwifo<br />

xelisufleba xorcieldeba konstituciiT <strong>da</strong>dgenil farglebSi.<br />

2. xalxi Tavis Zalauflebas axorcielebs referendumis, uSualo<br />

6


demokratiis sxva formebisa <strong>da</strong> Tavisi warmomadgenlebis meSveobiT.<br />

3. aravis ara aqvs ufleba miiTvisos an ukanonod moipovos xelisufleba.<br />

4. saxelmwifo xelisufleba xorcieldeba xelisuflebis <strong>da</strong>nawilebis<br />

principze <strong>da</strong>yrdnobiT.<br />

muxli 6<br />

1. saqarTvelos konstitucia saxelmwifos uzenaesi kanonia. yvela sxva<br />

<strong>samarTlebrivi</strong> aqti un<strong>da</strong> Seesabamebodes konstitucias.<br />

2. saqarTvelos kanonmdebloba Seesabameba <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />

sayovelTaod aRiarebul principebsa <strong>da</strong> normebs. saqarTvelos saer-<br />

TaSoriso xelSekrulebas an SeTanxmebas, Tu igi ar ewinaaRmdegeba<br />

saqarTvelos konstitucias, konstituciur SeTanxmebas (30. 03. 2001.<br />

#826) aqvs upiratesi iuridiuli Zala Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi normatiuli<br />

<strong>aqtebi</strong>s mimarT.<br />

muxli 7<br />

saxelmwifo cnobs <strong>da</strong> icavs a<strong>da</strong>mianis sayovelTaod aRiarebul<br />

uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs, rogorc waruval <strong>da</strong> uzenaes a<strong>da</strong>mianur<br />

Rirebulebebs. xelisuflebis ganxorcielebisas xalxi <strong>da</strong> saxelmwifo<br />

SezRuduli arian am uflebebiTa <strong>da</strong> TavisuflebebiT, rogorc uSualod<br />

moqmedi samarTliT.<br />

muxli 8<br />

saqarTvelos saxelmwifo ena aris qarTuli, xolo afxazeTis avtonomiur<br />

respublikaSi (10.10.2002. #1689) agreTve - afxazuri.<br />

muxli 9<br />

1. saxelmwifo acxadebs rwmenisa <strong>da</strong> aRmsareblobis srul Tavisuflebas,<br />

amasTan erTad aRiarebs saqarTvelos samociqulo avtokefaluri<br />

marTlmadidebeli eklesiis gansakuTrebul rols saqarTvelos istoriaSi<br />

<strong>da</strong> mis <strong>da</strong>moukideblobas saxelmwifosagan.<br />

2. saqarTvelos saxelmwifosa <strong>da</strong> saqarTvelos samociqulo avtokefaluri<br />

marTlmadidebeli eklesiis urTierToba ganisazRvreba konstituciuri<br />

SeTanxmebiT. konstituciuri SeTanxmeba srulad un<strong>da</strong><br />

Seesabamebodes <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis sayovelTaod aRiarebul<br />

principebsa <strong>da</strong> normebs, kerZod, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> ZiriTad TavisuflebaTa<br />

sferoSi. (30.03.2001. #826)<br />

7<br />

Tavi pirveli. zogadi debulebebi


saqarTvelos konstitucia<br />

muxli 10<br />

saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqi aris Tbilisi.<br />

muxli 11<br />

saqarTvelos saxelmwifo simboloebi <strong>da</strong>dgenilia organuli kanoniT.<br />

Tavi meore<br />

saqarTvelos moqalaqeoba.<br />

a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

muxli 12<br />

1. saqarTvelos moqalaqeoba moipoveba <strong>da</strong>badebiT <strong>da</strong> naturalizaciiT.<br />

2. saqarTvelos moqalaqe imavdroulad ar SeiZleba iyos sxva saxelmwifos<br />

moqalaqe, gar<strong>da</strong> am punqtiT <strong>da</strong>dgenili gamonaklisi SemTxvevisa.<br />

saqarTvelos prezidentis mier saqarTvelos moqalaqeoba SeiZleba<br />

mieniWos ucxo qveynis moqalaqes, romelsac saqarTvelos winaSe aqvs<br />

gansakuTrebuli <strong>da</strong>msaxureba an misTvis saqarTvelos moqalaqeobis<br />

miniWeba gamomdinareobs saxelmwifo interesebi<strong>da</strong>n. (6.02.2004. #3272)<br />

3. saqarTvelos moqalaqeobis mopovebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>kargvis wesi ganisazRvreba<br />

organuli kanoniT.<br />

muxli 13<br />

1. saqarTvelo mfarvelobs Tavis moqalaqes ganurCevlad misi adgilsamyofelisa.<br />

2. moqalaqeobis CamorTmeva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

3. saqarTvelo<strong>da</strong>n saqarTvelos moqalaqis gaZeveba <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

4. saqarTvelos moqalaqis ucxo saxelmwifosaTvis ga<strong>da</strong>cema <strong>da</strong>uSvebelia,<br />

gar<strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba moqalaqis ga<strong>da</strong>cemis Sesaxeb SeiZleba gasa-<br />

Civrdes sasamarTloSi.<br />

muxli 14<br />

yvela a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong>badebiT Tavisufalia <strong>da</strong> kanonis winaSe Tanasworia<br />

ganurCevlad rasisa, kanis ferisa, enisa, sqesisa, religiisa, politikuri<br />

<strong>da</strong> sxva Sexedulebebisa, <strong>erovnuli</strong>, eTnikuri <strong>da</strong> socialuri kuTvnileb-<br />

8


Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

isa, warmoSobisa, qonebrivi <strong>da</strong> wodebrivi mdgomareobisa, sacxovrebeli<br />

adgilisa.<br />

muxli 15<br />

1. sicocxle a<strong>da</strong>mianis xelSeuvali uflebaa <strong>da</strong> mas icavs kanoni.<br />

2. sikvdiliT <strong>da</strong>sja akrZalulia. (27.12.2006. #4136)<br />

muxli 16<br />

yvelas aqvs sakuTari pirovnebis Tavisufali ganviTarebis ufleba.<br />

muxli 17<br />

1. a<strong>da</strong>mianis pativi <strong>da</strong> Rirseba xelSeuvalia.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia a<strong>da</strong>mianis wameba, arahumanuri, sastiki an pativisa <strong>da</strong><br />

Rirsebis Semlaxveli mopyroba <strong>da</strong> sasjelis gamoyeneba.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>kavebuli Tu sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli<br />

piris fizikuri an fsiqikuri iZuleba. (27.12.2006. #4136)<br />

muxli 18<br />

1. a<strong>da</strong>mianis Tavisufleba xelSeuvalia.<br />

2. Tavisuflebis aRkveTa an piradi Tavisuflebis sxvagvari SezRudva<br />

<strong>da</strong>uSvebelia sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebis gareSe.<br />

3. a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>kaveba <strong>da</strong>saSvebia kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi sagangebod<br />

uflebamosili piris mier. <strong>da</strong>kavebuli Tu sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli<br />

piri un<strong>da</strong> waredginos sasamarTlos gansjadobis<br />

mixedviT ara ugvianes 48 saaTisa. Tu momdevno 24 saaTis ganmavlobaSi<br />

sasamarTlo ar miiRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas <strong>da</strong>patimrebis an<br />

Tavisuflebis sxvagvari SezRudvis Sesaxeb, piri <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong><br />

ganTavisufldes.<br />

4. amoRebulia. (27.12.2006. #4136)<br />

5. <strong>da</strong>kavebul an <strong>da</strong>patimrebul pirs <strong>da</strong>kavebis an <strong>da</strong>patimrebisTanave<br />

un<strong>da</strong> ganemartos misi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebis SezRudvis safuZveli.<br />

mas <strong>da</strong>kavebis an <strong>da</strong>patimrebisTanave SeuZlia moiTxovos <strong>da</strong>mcvelis<br />

<strong>da</strong>xmareba, rac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>kmayofildes.<br />

6. <strong>da</strong>naSaulis CadenaSi eWvmitanilis <strong>da</strong>kavebis va<strong>da</strong> ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />

72 saaTs, xolo braldebulis winaswari patimroba - 9 Tves.<br />

7. am muxlis moTxovnaTa <strong>da</strong>rRveva isjeba kanoniT. ukanonod <strong>da</strong>kavebul<br />

an <strong>da</strong>patimrebul pirs aqvs kompensaciis miRebis ufleba.<br />

9


saqarTvelos konstitucia<br />

muxli 19<br />

1. yovel a<strong>da</strong>mians aqvs sityvis, azris, sindisis, aRmsareblobisa <strong>da</strong> rwmenis<br />

Tavisufleba.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia a<strong>da</strong>mianis devna sityvis, azris, aRmsareblobis an rwmenis<br />

gamo, agreTve misi iZuleba, gamoTqvas Tavisi Sexeduleba maT Sesaxeb.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia am muxlSi CamoTvlil TavisuflebaTa SezRudva, Tu maTi<br />

gamovlineba ar laxavs sxvaTa uflebebs.<br />

muxli 20<br />

1. yoveli a<strong>da</strong>mianis piradi cxovreba, piradi saqmianobis adgili, piradi<br />

Canaweri, mimowera, saubari satelefono <strong>da</strong> sxva saxis teqnikuri sa-<br />

SualebiT, agreTve teqnikuri saSualebebiT miRebuli Setyobinebani<br />

xelSeuxebelia. aRniSnuli uflebebis SezRudva <strong>da</strong>iSveba sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT an mis gareSec, kanoniT gaTvaliswinebuli ga<strong>da</strong>udebeli<br />

aucileblobisas.<br />

2. aravis ara aqvs ufleba Sevides sacxovrebel binaSi <strong>da</strong> sxva mflobelobaSi<br />

mflobel pirTa nebis sawinaaRmdegod, agreTve Caataros<br />

Cxreka, Tu ar aris sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba an kanoniT gaTvaliswinebuli<br />

ga<strong>da</strong>udebeli aucilebloba.<br />

muxli 21<br />

1. sakuTreba <strong>da</strong> memkvidreobis ufleba aRiarebuli <strong>da</strong> uzrunvelyofilia.<br />

<strong>da</strong>uSvebelia sakuTrebis, misi SeZenis, gasxvisebis an memkvidreobiT<br />

miRebis sayovelTao uflebis gauqmeba.<br />

2. aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis <strong>da</strong>saSvebia pirvel punqtSi<br />

aRniSnul uflebaTa SezRudva kanoniT gansazRvrul SemTxveveb-<br />

Si <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

3. aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmeva<br />

<strong>da</strong>saSvebia kanoniT pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi, sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT an organuli kanoniT <strong>da</strong>dgenili ga<strong>da</strong>udebeli<br />

aucileblobisas <strong>da</strong> mxolod saTanado anazRaurebiT.<br />

muxli 22<br />

1. yvelas, vinc kanonierad imyofeba saqarTveloSi, aqvs qveynis mTel<br />

teritoriaze Tavisufali mimosvlisa <strong>da</strong> sacxovrebeli adgilis Tavisufali<br />

arCevis ufleba.<br />

2. yvelas, vinc kanonierad imyofeba saqarTveloSi, SeuZlia Tavisu-<br />

10


Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

flad gavides saqarTvelo<strong>da</strong>n. saqarTvelos moqalaqes SeuZlia Tavisuflad<br />

Semovides saqarTveloSi.<br />

3. am uflebaTa SezRudva SeiZleba mxolod kanonis Sesabamisad, demokratiuli<br />

sazogadoebis arsebobisaTvis aucilebeli saxelmwifo uSiSroebis<br />

an sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelyofis, janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvis, <strong>da</strong>naSaulis Tavi<strong>da</strong>n acilebis an marTlmsajulebis<br />

ganxorcielebis mizniT.<br />

muxli 23<br />

1. inteleqtualuri Semoqmedebis Tavisufleba uzrunvelyofilia. inteleqtualuri<br />

sakuTrebis ufleba xelSeuvalia.<br />

2. SemoqmedebiT procesSi Careva, SemoqmedebiTi saqmianobis sferoSi<br />

cenzura <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

3. SemoqmedebiTi nawarmoebis <strong>da</strong>ya<strong>da</strong>Reba <strong>da</strong> gavrcelebis akrZalva<br />

<strong>da</strong>uSvebelia, Tu misi gavrceleba ar laxavs sxva a<strong>da</strong>mianis kanonier<br />

uflebebs.<br />

muxli 24<br />

1. yovel a<strong>da</strong>mians aqvs ufleba Tavisuflad miiRos <strong>da</strong> gaavrcelos informacia,<br />

gamoTqvas <strong>da</strong> gaavrcelos Tavisi azri zepirad, werilobiT<br />

an sxvagvari saSualebiT.<br />

2. masobrivi informaciis saSualebebi Tavisufalia. cenzura <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

3. saxelmwifos an calkeul pirebs ara aqvT masobrivi informaciis an<br />

misi gavrcelebis saSualebaTa monopolizaciis ufleba.<br />

4. am muxlis pirvel <strong>da</strong> meore punqtebSi CamoTvlil uflebaTa ganxorcieleba<br />

SesaZlebelia kanoniT SeizRudos iseTi pirobebiT, romlebic<br />

aucilebelia demokratiul sazogadoebaSi saxelmwifo uSiSroebis,<br />

teritorialuri mTlianobis an sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelsayofad,<br />

<strong>da</strong>naSaulis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad, sxvaTa uflebebisa<br />

<strong>da</strong> Rirsebis <strong>da</strong>sacavad, konfidencialurad aRiarebuli informaciis<br />

gamJRavnebis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an sasamarTlos <strong>da</strong>moukideblobisa<br />

<strong>da</strong> miukerZoeblobis uzrunvelsayofad.<br />

muxli 25<br />

1. yvelas, gar<strong>da</strong> im pirebisa, romlebic arian samxedro Zalebisa <strong>da</strong> Sinagan<br />

saqmeTa saministros SemadgenlobaSi, ufleba aqvs winaswari nebarTvis<br />

gareSe Seikribos sajarod <strong>da</strong> uiaraRod, rogorc WerqveS,<br />

ise gareT. (23.12.2005. #2494)<br />

11


saqarTvelos konstitucia<br />

2. kanoniT SeiZleba <strong>da</strong>wesdes xelisuflebis winaswari gafrTxilebis<br />

aucilebloba, Tu Sekreba an manifestacia xalxisa <strong>da</strong> transportis<br />

samoZrao adgilas imarTeba.<br />

3. xelisuflebas SeuZlia Sekrebis an manifestaciis Sewyveta mxolod im<br />

SemTxvevaSi, Tu man kanonsawinaaRmdego xasiaTi miiRo.<br />

muxli 26<br />

1. yvelas aqvs sazogadoebrivi gaerTianebebis, maT Soris profesiuli<br />

kavSirebis Seqmnisa <strong>da</strong> maTSi gaerTianebis ufleba.<br />

2. saqarTvelos moqalaqeebs ufleba aqvT organuli kanonis Sesabamisad<br />

Seqmnan politikuri partia, sxva gaerTianeba <strong>da</strong> monawileoba miiRon<br />

mis saqmianobaSi.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia iseTi sazogadoebrivi <strong>da</strong> politikuri gaerTianebis Seqmna<br />

<strong>da</strong> saqmianoba, romlis mizania saqarTvelos konstituciuri wyobilebis<br />

<strong>da</strong>mxoba an ZaladobiT Secvla, qveynis <strong>da</strong>moukideblobis xelyofa,<br />

teritoriuli mTlianobis <strong>da</strong>rRveva, an romelic eweva omis<br />

an Zaladobis propagan<strong>da</strong>s, aRvivebs erovnul, kuTxur, religiur an<br />

socialur SuRls.<br />

4. <strong>da</strong>uSvebelia sazogadoebriv <strong>da</strong> politikur gaerTianebaTa mier SeiaraRebuli<br />

formirebebis Seqmna.<br />

5. piri, romelic Cairicxeba samxedro Zalebis an Sinagan saqmeTa organoebis<br />

pirad SemadgenlobaSi, gamwesdeba mosamarTled an prokurorad,<br />

wyvets politikuri gaerTianebis wevrobas. (23.12.2005. #2494)<br />

6. sazogadoebriv <strong>da</strong> politikur gaerTianebaTa saqmianobis SeCereba an<br />

maTi akrZalva SeiZleba mxolod sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, organuli<br />

kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 27<br />

saxelmwifo uflebamosilia <strong>da</strong>awesos ucxo qveynis moqalaqeTa <strong>da</strong><br />

moqalaqeobis armqone pirTa politikuri saqmianobis SezRudva.<br />

muxli 28<br />

1. saqarTvelos yovel moqalaqes 18 wlis asaki<strong>da</strong>n aqvs referendumSi,<br />

saxelmwifo <strong>da</strong> TviTmmarTvelobis organoebis arCevnebSi monawileobis<br />

ufleba. uzrunvelyofilia amomrCevelTa nebis Tavisufali gamovlineba.<br />

2. arCevnebsa <strong>da</strong> referendumSi monawileobis ufleba ara aqvs moqalaqes,<br />

romelic sasamarTlom qmeduunarod cno an sasamarTlos ganaCeniT<br />

imyofeba sasjelis aRsrulebis <strong>da</strong>wesebulebaSi.<br />

12


Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

muxli 29<br />

1. saqarTvelos yovel moqalaqes ufleba aqvs <strong>da</strong>ikavos nebismieri saxelmwifo<br />

Tanamdeboba, Tu igi akmayofilebs kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil<br />

moTxovnebs.<br />

2. saxelmwifo samsaxuris pirobebi ganisazRvreba kanoniT.<br />

muxli 30<br />

1. Sroma Tavisufalia.<br />

2. saxelmwifo valdebulia xeli Seuwyos Tavisufali mewarmeobisa <strong>da</strong><br />

konkurenciis ganviTarebas. akrZalulia monopoliuri saqmianoba,<br />

gar<strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>Svebuli SemTxvevebisa. momxmarebelTa uflebebi<br />

<strong>da</strong>culia kanoniT.<br />

3. SromiTi urTierTobis momwesrigebel <strong>saerTaSoriso</strong> SeTanxmebaTa safuZvelze<br />

saxelmwifo icavs saqarTvelos moqalaqeTa SromiT uflebebs<br />

sazRvargareT.<br />

4. SromiTi uflebebis <strong>da</strong>cva, Sromis samarTliani anazRaureba <strong>da</strong> usafrTxo,<br />

jansaRi pirobebi, arasrulwlovanisa <strong>da</strong> qalis Sromis pirobebi<br />

ganisazRvreba kanoniT.<br />

muxli 31<br />

saxelmwifo zrunavs qveynis mTeli teritoriis Tanabari socialur-ekonomikuri<br />

ganviTarebisaTvis. maRalmTiani regionebis socialurekonomikuri<br />

progresis uzrunvelsayofad kanoni adgens SeRavaTebs.<br />

muxli 32<br />

saxelmwifo xels uwyobs umuSevrad <strong>da</strong>rCenil saqarTvelos moqalaqes<br />

<strong>da</strong>saqmebaSi. saarsebo minimumiT uzrunvelyofis pirobebi <strong>da</strong><br />

umuSevris statusi ganisazRvreba kanoniT.<br />

muxli 33<br />

gaficvis ufleba aRiarebulia. am uflebis ganxorcielebis wesi ganisazRvreba<br />

kanoniT. kanoni adgens agreTve sasicocxlod mniSvnelovani<br />

samsaxurebis saqmianobis garantiebs.<br />

muxli 34<br />

1. saxelmwifo xels uwyobs kulturis ganviTarebas, kulturul cxovrebaSi<br />

moqalaqeTa SeuzRu<strong>da</strong>v monawileobas, kulturuli TviTmyofobis gamovlinebasa<br />

<strong>da</strong> gamdidrebas, erovnul <strong>da</strong> zogadsakacobrio RirebulebaTa<br />

aRiarebas <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> kulturul urTierTobaTa gaRrmavebas.<br />

13


saqarTvelos konstitucia<br />

2. saqarTvelos yoveli moqalaqe valdebulia zrunavdes kulturuli<br />

memkvidreobis <strong>da</strong>cva-SenarCunebaze. kulturul memkvidreobas<br />

saxelmwifo icavs kanoniT.<br />

muxli 35<br />

1. yvelas aqvs ganaTlebis miRebisa <strong>da</strong> misi formis arCevis ufleba.<br />

2. saxelmwifo uzrunvelyofs qveynis saganmanaTleblo sistemis harmonizacias<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> saganmanaTleblo sivrceSi. (27.12.2006. #4135)<br />

3. skolamdel aRzr<strong>da</strong>s saxelmwifo uzrunvelyofs kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT. <strong>da</strong>wyebiTi <strong>da</strong> sabazo ganaTleba savaldebuloa. zogad<br />

ganaTlebas kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT srulad afinansebs saxelmwifo.<br />

moqalaqeebs ufleba aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, saxelmwifos <strong>da</strong>finansebiT<br />

miiRon profesiuli <strong>da</strong> umaRlesi ganaTleba. (27.12.2006.<br />

#4135)<br />

4. saxelmwifo mxars uWers saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs kanoniT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 36<br />

1. qorwineba emyareba meuRleTa uflebriv Tanasworobasa <strong>da</strong> nebayoflobas.<br />

2. saxelmwifo xels uwyobs ojaxis keTildReobas.<br />

3. de<strong>da</strong>Ta <strong>da</strong> bavSvTa uflebebi <strong>da</strong>culia kanoniT.<br />

muxli 37<br />

1. yvelas aqvs ufleba isargeblos janmrTelobis <strong>da</strong>zRveviT, rogorc<br />

xelmisawvdomi samedicino <strong>da</strong>xmarebis saSualebiT. kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT gansazRvrul pirobebSi uzrunvelyofilia ufaso samedicino<br />

<strong>da</strong>xmareba.<br />

2. saxelmwifo akontrolebs janmrTelobis <strong>da</strong>cvis yvela <strong>da</strong>wesebulebas,<br />

samkurnalo saSualebaTa warmoebas <strong>da</strong> am saSualebebiT vaWrobas.<br />

3. yvelas aqvs ufleba cxovrobdes janmrTelobisaTvis uvnebel garemoSi,<br />

sargeblobdes bunebrivi <strong>da</strong> kulturuli garemoTi. yvela valdebulia<br />

gaufrTxildes bunebriv <strong>da</strong> kulturul garemos.<br />

4. a<strong>da</strong>mianis janmrTelobisaTvis usafrTxo garemos uzrunvelsayofad,<br />

sazogadoebis ekologiuri <strong>da</strong> ekonomikuri interesebis Sesabamisad,<br />

axlandeli <strong>da</strong> momavali Taobebis interesebis gaTvaliswinebiT<br />

saxelmwifo uzrunvelyofs garemos <strong>da</strong>cvasa <strong>da</strong> racionalur bunebaTsargeblobas.<br />

14


Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

5. a<strong>da</strong>mians ufleba aqvs miiRos sruli, obieqturi <strong>da</strong> drouli informacia<br />

misi samuSao <strong>da</strong> sacxovrebeli garemos mdgomareobis Sesaxeb.<br />

muxli 38<br />

1. saqarTvelos moqalaqeni Tanaswori arian socialur, ekonomikur,<br />

kulturul <strong>da</strong> politikur cxovrebaSi ganurCevlad maTi <strong>erovnuli</strong>,<br />

eTnikuri, religiuri Tu enobrivi kuTvnilebisa. <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />

sayovelTaod aRiarebuli principebisa <strong>da</strong> normebis Sesabamisad<br />

maT ufleba aqvT Tavisuflad, yovelgvari diskriminaciisa <strong>da</strong><br />

Carevis gareSe ganaviTaron TavianTi kultura, isargeblon de<strong>da</strong>eniT<br />

pirad cxovrebaSi <strong>da</strong> sajarod.<br />

2. <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis sayovelTaod aRiarebuli principebisa <strong>da</strong><br />

normebis Sesabamisad, umciresobaTa uflebebis ganxorcieleba ar<br />

un<strong>da</strong> ewinaaRmdegebodes saqarTvelos suverenitets, saxelmwifo<br />

wyobilebas, teritoriul mTlianobasa <strong>da</strong> politikur <strong>da</strong>moukideblobas.<br />

muxli 39<br />

saqarTvelos konstitucia ar uaryofs a<strong>da</strong>mianisa <strong>da</strong> moqalaqis sxva<br />

sayovelTaod aRiarebul uflebebs, Tavisuflebebsa <strong>da</strong> garantiebs,<br />

romlebic aq ar aris moxseniebuli, magram TavisTavad gamomdinareoben<br />

konstituciis principebi<strong>da</strong>n.<br />

muxli 40<br />

1. a<strong>da</strong>miani u<strong>da</strong>naSaulod iTvleba, vidre misi <strong>da</strong>mnaSaveoba ar <strong>da</strong>mtkicdeba<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT <strong>da</strong> kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlos<br />

gamamtyunebeli ganaCeniT.<br />

2. aravin ar aris valdebuli amtkicos Tavisi u<strong>da</strong>naSauloba. braldebis<br />

mtkicebis movaleoba ekisreba bralmdebels.<br />

3. <strong>da</strong>dgenileba braldebulis saxiT piris pasuxisgebaSi micemis Sesaxeb,<br />

sabraldebo <strong>da</strong>skvna <strong>da</strong> gamamtyunebeli ganaCeni un<strong>da</strong> emyarebodes<br />

mxo lod utyuar mtkicebulebebs. yovelgvari eWvi, romelic ver <strong>da</strong><strong>da</strong>sturdeba<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wydes braldebulis<br />

sasargeblod.<br />

muxli 41<br />

1. saqarTvelos yovel moqalaqes ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />

gaecnos saxelmwifo <strong>da</strong>wesebulebebSi masze arsebul informacias,<br />

agreTve iq arsebul oficialur dokumentebs, Tu isini ar Seicaven<br />

saxelmwifo, profesiul an komerciul saidumloebas.<br />

15


saqarTvelos konstitucia<br />

2. oficialur CanawerebSi arsebuli informacia, romelic <strong>da</strong>kavSirebulia<br />

a<strong>da</strong>mianis janmrTelobasTan, mis finansebTan an sxva kerZo<br />

sakiTxebTan, aravisTvis ar un<strong>da</strong> iyos xelmisawvdomi TviT am a<strong>da</strong>mianis<br />

Tanxmobis gareSe, gar<strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>dgenili SemTxvevebisa, rodesac<br />

es aucilebelia saxelmwifo uSiSroebis an sazogadoebrivi usafrTxoebis<br />

uzrunvelsayofad, janmrTelobis, sxvaTa uflebebisa <strong>da</strong><br />

Tavisuflebebis <strong>da</strong>sacavad.<br />

muxli 42<br />

1. yovel a<strong>da</strong>mians ufleba aqvs Tavis uflebaTa <strong>da</strong> TavisuflebaTa <strong>da</strong>sacavad<br />

mimarTos sasamarTlos.<br />

2. yoveli piri un<strong>da</strong> gansajos mxolod im sasamarTlom, romlis iurisdiqciasac<br />

eqvemdebareba misi saqme.<br />

3. <strong>da</strong>cvis ufleba garantirebulia.<br />

4. aravis ar SeiZleba ganmeorebiT <strong>da</strong>edos msjavri erTi <strong>da</strong> imave <strong>da</strong>na-<br />

SaulisaTvis.<br />

5. aravin ar agebs pasuxs im qmedobisaTvis, romelic misi Cadenis dros<br />

samarTal<strong>da</strong>rRvevad ar iTvlebo<strong>da</strong>. kanons, Tu is ar amsubuqebs an ar<br />

auqmebs pasuxismgeblobas, ukuZala ara aqvs.<br />

6. braldebuls ufleba aqvs moiTxovos Tavisi mowmeebis iseTsave pirobebSi<br />

gamoZaxeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>kiTxva, rogoric aqvT braldebis mowmeebs.<br />

7. kanonis <strong>da</strong>rRveviT mopovebul mtkicebulebas iuridiuli Zala ara<br />

aqvs.<br />

8. aravin ar aris valdebuli misces Tavisi an im axlobelTa sawinaaRmdego<br />

Cveneba, romelTa wrec ganisazRvreba kanoniT.<br />

9. yvelasTvis garantirebulia saxelmwifo <strong>da</strong> TviTmmarTvelobis organoTa<br />

<strong>da</strong> mosamsaxureTagan ukanonod miyenebuli zaralis sasamarTlo<br />

wesiT sruli anazRaureba saxelmwifo saxsrebi<strong>da</strong>n.<br />

muxli 43<br />

1. saqarTvelos teritoriaze a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> Tavisufleba-<br />

Ta <strong>da</strong>cvas ze<strong>da</strong>mxedvelobas uwevs saqarTvelos saxalxo <strong>da</strong>mcveli,<br />

romelsac 5 wlis vadiT sruli Semadgenlobis umravlesobiT irCevs<br />

saqarTvelos parlamenti.<br />

2. saxalxo <strong>da</strong>mcveli uflebamosilia gamoavlinos a<strong>da</strong>mianis uflebaTa<br />

<strong>da</strong> TavisuflebaTa <strong>da</strong>rRvevis f<strong>aqtebi</strong>, Seatyobinos amis Sesaxeb Sesabamis<br />

organoebsa <strong>da</strong> pirebs. saxalxo <strong>da</strong>mcvelis saqmianobisaTvis<br />

<strong>da</strong>brkolebaTa Seqmna isjeba kanoniT.<br />

16


Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />

3. saxalxo <strong>da</strong>mcvelis uflebamosileba ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />

muxli 44<br />

1. saqarTveloSi mcxovrebi yoveli piri valdebulia asrulebdes<br />

saqarTvelos konstituciisa <strong>da</strong> kanonmdeblobis moTxovnebs.<br />

2. a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> TavisuflebaTa ganxorcielebam ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ar-<br />

Rvios sxvaTa uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />

muxli 45<br />

konstituciaSi miTiTebuli ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani,<br />

maTi Sinaarsis gaTvaliswinebiT, vrceldeba agreTve iuridiul pirebze.<br />

muxli 46<br />

1. sagangebo an saomari mdgomareobis dros saqarTvelos prezidents<br />

ufleba aqvs qveyanaSi an mis romelime nawilSi SezRudos konstituciis<br />

me-18, me-20, 21-e, 22-e, 24-e, 25-e, 30-e, 33-e <strong>da</strong> 41-e muxlebSi<br />

CamoTvlili uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani. saqarTvelos prezidenti<br />

valdebulia ara ugvianes 48 saaTisa es ga<strong>da</strong>wyvetileba Seitanos parlamentSi<br />

<strong>da</strong>samtkiceblad.<br />

2. Tu qveynis mTel teritoriaze SemoRebulia sagangebo an saomari<br />

mdgomareoba, saqarTvelos prezidentis, saqarTvelos parlamentis,<br />

sxva warmomadgenlobiT organoTa arCevnebi tardeba am mdgomareobis<br />

gauqmebis Semdeg. qveynis romelime nawilSi sagangebo mdgomareobis<br />

SemoRebis SemTxvevaSi qveynis <strong>da</strong>narCen teritoriaze arCevnebis<br />

Catarebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs saqarTvelos parlamenti.<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

muxli 47<br />

1. saqarTveloSi mcxovreb ucxoel moqalaqeebs <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone<br />

pirebs saqarTvelos moqalaqis Tanabari uflebani <strong>da</strong> movaleobani<br />

aqvT, gar<strong>da</strong> konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli gamonaklisebisa.<br />

2. sayovelTaod aRiarebuli <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis normebis Sesabamisad,<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, saqarTvelo TavSesafars aZlevs<br />

ucxoel moqalaqeebsa <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone pirebs.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia sxva saxelmwifos ga<strong>da</strong>eces Semoxiznuli piri, romelsac<br />

devnian politikuri mrwamsisaTvis, an im qmedobisaTvis, romelic<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>naSaulad ar iTvleba.<br />

17


saqarTvelos konstitucia<br />

Tavi mesame<br />

saqarTvelos parlamenti<br />

muxli 48<br />

saqarTvelos parlamenti aris qveynis umaRlesi warmomadgenlobiTi<br />

organo, romelic axorcielebs sakanonmdeblo xelisuflebas, gansaz-<br />

Rvravs qveynis saSinao <strong>da</strong> sagareo politikis ZiriTad mimarTulebebs,<br />

konstituciiT gansazRvrul farglebSi kontrols uwevs mTavrobis<br />

saqmianobas <strong>da</strong> axorcielebs sxva uflebamosilebebs.<br />

muxli 48 1 (24.09.2009. #1674 amoqmeddes saqarTvelos centraluri<br />

saarCevno komisiis mier momdevno saerTo saparlamento arCevnebis<br />

Sedegebis Semajamebeli oqmis gamoqveynebis dRi<strong>da</strong>n)<br />

1. saqarTvelos parlamentis adgilsamyofelia q. Tbilisi <strong>da</strong> q. quTaisi.<br />

parlamentis plenaruli sxdomebi imarTeba mxolod q. quTaisSi.<br />

2. saqarTvelos parlamentis adgilsamyoflis droebiT Secvla sxdomis<br />

an sesiis mowvevis mizniT <strong>da</strong>saSvebia mxolod sagangebo <strong>da</strong> saomari<br />

mdgomareobis dros.<br />

muxli 49<br />

1. saqarTvelos konstituciis me-4 muxliT gaTvaliswinebuli pirobebis<br />

Seqmnamde parlamenti Sedgeba sayovelTao, Tanaswori <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />

saarCevno uflebis safuZvelze faruli kenWisyriT, 4 wlis vadiT,<br />

proporciuli sistemiT arCeuli 75 <strong>da</strong> maJoritaruli sistemiT ar-<br />

Ceuli 75 parlamentis wevrisagan. (12.03.2008. #5853)<br />

2. parlamentis wevrad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone saqarTvelos<br />

moqalaqe 25 wlis asaki<strong>da</strong>n.<br />

3. parlamentis Sinagani struqtura <strong>da</strong> muSaobis wesi ganisazRvreba parlamentis<br />

reglamentiT.<br />

4. saxelmwifo biujetSi parlamentisaTvis gankuTvnili mimdinare xarjebis<br />

Semcireba wina wlis sabiujeto saxsrebis odenobasTan Se<strong>da</strong>rebiT<br />

SeiZleba mxolod parlamentis winaswari TanxmobiT. parlamenti<br />

Tavad iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas saxelmwifo biujetSi parlamentisaTvis<br />

gamoyofili sabiujeto saxsrebis ganawilebis Taobaze. (6.02.2004.<br />

#3272)<br />

muxli 50<br />

1. arCevnebSi monawileobis ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT regis-<br />

18


trirebul moqalaqeTa politikur gaerTianebas, romlis mxar<strong>da</strong>Werac<br />

<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia amomrCevelTa xelmowerebiT organuli kanoniT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT, an romelsac hyavs warmomadgeneli parlamentSi<br />

arCevnebis <strong>da</strong>niSvnis droisaTvis. organuli kanoniT gansazRvruli<br />

amomrCevlebis xelmowerebis raodenoba ar SeiZleba iyos amomrCevelTa<br />

raodenobis 1%-ze meti. maJoritaruli sistemiT arCevneb-<br />

Si monawileobis wesi <strong>da</strong> pirobebi ganisazRvreba saarCevno kanonmdeblobiT.<br />

(12.03.2008. #5853)<br />

2. proporciuli sistemiT Catarebuli arCevnebis Sedegad parlamentis<br />

wevrTa man<strong>da</strong>tebi ganawildeba mxolod im politikur gaerTianebebsa<br />

<strong>da</strong> saarCevno blokebs Soris, romlebic miiReben arCevnebSi monawile<br />

amomrCevelTa xmebis 5%-s mainc. maJoritaruli sistemiT Catarebul<br />

arCevnebSi parlamentis wevrTa man<strong>da</strong>tebis ganawilebis wesi ganisaz-<br />

Rvreba saarCevno kanonmdeblobiT. (12.03.2008. #5853)<br />

2 1 . parlamentis morigi arCevnebi tardeba parlamentis uflebamosilebis<br />

vadis amowurvis kalen<strong>da</strong>ruli wlis oqtomberSi. ar-<br />

Cevnebis TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara<br />

ugvianes 60 dRisa. (27.12.2006. #4133)<br />

3. Tu arCevnebis va<strong>da</strong> emTxveva sagangebo an saomar mdgomareobas, ar-<br />

Cevnebi tardeba am mdgomareobis gauqmebi<strong>da</strong>n mesamoce dRes. arCevnebis<br />

TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti sagangebo an saomari<br />

mdgomareobis gauqmebisTanave. parlamentis va<strong>da</strong>mde <strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi<br />

parlamentis riggareSe arCevnebi tardeba parlamentis va<strong>da</strong>mde<br />

<strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n mesamoce dRes, xolo<br />

riggareSe arCevnebis TariRs prezidenti niSnavs parlamentis va<strong>da</strong>mde<br />

<strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb brZanebulebis amoqmedebisTanave. (27.12.2006.<br />

#4133)<br />

3 1 . parlamenti saqmianobas wyvets parlamentis <strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb<br />

pre zidentis brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n. parlamentis <strong>da</strong>Txovnis<br />

Sesaxeb prezidentis brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n axla<strong>da</strong>rCeuli<br />

parlamentis pirvel sxdomamde <strong>da</strong>Txovnili parlamenti ikribeba<br />

mxolod prezidentis mier sagangebo an saomari mdgomareobis<br />

gamocxadebis SemTxvevaSi sagangebo an saomari mdgomareobis<br />

<strong>da</strong>mtkicebis, an<strong>da</strong> sagangebo an saomari mdgomareobis gagrZelebis<br />

sakiTxis ga<strong>da</strong>sawyvetad. Tu parlamenti ar Seikriba 5 dRis ganmavlobaSi<br />

an ar <strong>da</strong>amtkica (gaagrZela) sagangebo mdgomareobis<br />

gamocxadebis (gagrZelebis) Sesaxeb prezidentis brZanebuleba, ma-<br />

Sin gamocxadebuli sagangebo mdgomareoba uqmdeba. saomari mdgomareoba<br />

un<strong>da</strong> gauqmdes, Tu parlamenti Sekrebi<strong>da</strong>n 48 saaTSi ar<br />

<strong>da</strong>amtkicebs saomari mdgomareobis gamocxadebis (gagrZelebis)<br />

Sesaxeb prezidentis brZanebulebas. parlamentis Sekreba ar iwvevs<br />

19<br />

Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti


saqarTvelos konstitucia<br />

parlamentis wevrebis saparlamento Tanamdebobebis <strong>da</strong> xelfasebis<br />

aRdgenas. parlamenti wyvets saqmianobas zemoaRniSnul sakiTxebze<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisTanave. (6.02.2004. #3272)<br />

4. parlamentis uflebamosileba wydeba axalarCeuli parlamentis<br />

pirveli SekrebisTanave.<br />

5. parlamentis wevris arCevis wesi, agreTve arCevnebSi kandi<strong>da</strong>tad<br />

monawileobis <strong>da</strong>uSvebloba ganisazRvreba konstituciiTa <strong>da</strong> organuli<br />

kanoniT.<br />

muxli 51<br />

saqarTvelos axalarCeuli parlamentis pirveli sxdoma un<strong>da</strong><br />

gaimarTos arCevnebi<strong>da</strong>n 20 dRis ganmavlobaSi. pirveli sxdomis dRes<br />

niSnavs saqarTvelos prezidenti. parlamenti muSaobas Seudgeba, Tu<br />

<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia deputatTa aranakleb ori mesamedis uflebamosileba.<br />

muxli 51 1<br />

parlamenti SeiZleba <strong>da</strong>Txovnil iqnes saqarTvelos prezidentis<br />

mier mxolod konstituciiT gansazRvrul SemTxvevebSi, gar<strong>da</strong>:<br />

a) parlamentis arCevnebis Catarebi<strong>da</strong>n eqvsi Tvis ganmavlobaSi;<br />

b) parlamentis mier konstituciis 63-e muxliT gansazRvruli uflebamosilebis<br />

ganxorcielebisas;<br />

g) sagangebo an saomari mdgomareobis dros;<br />

d) saqarTvelos prezidentis uflebamosilebis vadis bolo 6 Tvis<br />

ganmavlobaSi. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 52<br />

1. saqarTvelos parlamentis wevri aris sruliad saqarTvelos warmomadgeneli,<br />

sargeblobs Tavisufali man<strong>da</strong>tiT <strong>da</strong> misi gawveva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

2. parlamentis wevris <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi binis, manqanis,<br />

samuSao adgilis an piradi gaCxreka SeiZleba mxolod parlamentis<br />

TanxmobiT. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

un<strong>da</strong> ecnobos parlaments. Tu parlamenti ar miscems Tanxmobas,<br />

parlamentis <strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli wevri <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

un<strong>da</strong> ganTavisufldes. (23.04.2004. #6)<br />

3. parlamentis wevrs ufleba aqvs Cveneba ar misces im faqtis gamo,<br />

romelic mas gaandes, rogorc parlamentis wevrs. <strong>da</strong>uSvebelia am<br />

sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebuli werilobiTi masalis <strong>da</strong>ya<strong>da</strong>Reba. es ufleba<br />

20


parlamentis wevrs unarCundeba misi uflebamosilebis Sewyvetis Semdegac.<br />

4. parlamentis wevri pasuxisgebaSi ar miecema Tavisi movaleobis Sesrulebisas<br />

parlamentSi Tu mis gareT gamoTqmuli azrebisa <strong>da</strong> SexedulebebisaTvis.<br />

5. uzrunvelyofilia parlamentis wevris uflebamosilebaTa Seuferxebeli<br />

ganxorcielebis pirobebi. parlamentis wevris gancxadebis safuZvelze<br />

Sesabamisi saxelmwifo organoebi uzrunvelyofen mis pirad<br />

usafrTxoebas.<br />

6. deputatis uflebamosilebaTa ganxorcielebisaTvis <strong>da</strong>brkolebaTa<br />

Seqmna isjeba kanoniT.<br />

muxli 53<br />

1. parlamentis wevrs ufleba ara aqvs ekavos raime Tanamdeboba saxelmwifo<br />

samsaxurSi an eweodes samewarmeo saqmianobas. SeuTavseblobis<br />

SemTxvevebs gansazRvravs kanoni.<br />

2. wina punqiT gaTvaliswinebul moTxovnaTa <strong>da</strong>rRvevisas parlamentis<br />

wevrs uflebamosileba Seuwydeba.<br />

3. parlamentis wevri iRebs kanoniT <strong>da</strong>dgenil gasamrjelos.<br />

muxli 54<br />

1. parlamentis wevris uflebamosilebis cnobis an va<strong>da</strong>mde Sewyvetis<br />

sakiTxs wyvets parlamenti. parlamentis es ga<strong>da</strong>wyvetileba SeiZleba<br />

gasaCivrdes sakonstitucio sasamarTloSi.<br />

2. parlamentis wevrs uflebamosileba va<strong>da</strong>mde Seuwydeba, Tu:<br />

a) piradi gancxadebiT uflebamosileba moexsna;<br />

b) mis mimarT kanonier ZalaSi Sevi<strong>da</strong> sasamarTlos gamamtyunebeli<br />

ganaCeni;<br />

g) sasamarTlom cno qmeduunarod, ugzo-ukvlod <strong>da</strong>kargulad an gar<strong>da</strong>cvlilad;<br />

d) <strong>da</strong>ikava parlamentis wevris statusTan SeuTavsebeli Tanamdeboba,<br />

an eweva SeuTavsebel saqmianobas;<br />

e) <strong>da</strong>karga saqarTvelos moqalaqeoba;<br />

v) arasapatio mizeziT oTxi Tvis ganmavlobaSi ar monawileob<strong>da</strong> parlamentis<br />

muSaobaSi;<br />

z) gar<strong>da</strong>icvala.<br />

21<br />

Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti


saqarTvelos konstitucia<br />

muxli 55<br />

1. saqarTvelos parlamenti Tavisi uflebamosilebis vadiT, reglamentiT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT, faruli kenWisyriT irCevs saqarTvelos<br />

parlamentis Tavmjdomares <strong>da</strong> Tavmjdomaris moadgileebs, maT Soris<br />

TiTo moadgiles afxazeTis avtonomiuri respubliki<strong>da</strong>n (10.10.2002.<br />

#1689) <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respubliki<strong>da</strong>n arCeul parlamentis<br />

wevrTagan maTive wardginebiT. (20.04.2000. #260)<br />

2. parlamentis Tavmjdomare uZRveba parlamentis muSaobas, uzrunvelyofs<br />

azris Tavisufal gamoxatvas, xels awers parlamentis mier<br />

miRebul aqtebs, asrulebs reglamentiT gaTvaliswinebul sxva uflebamosilebebs.<br />

3. parlamentis Tavmjdomaris moadgileebi asruleben Tavmjdomaris<br />

movaleobas misive <strong>da</strong>valebiT, Tavmjdomaris mier uflebamosilebis<br />

ganxorcielebis SeuZleblobisas an Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi ga<strong>da</strong>yenebisas.<br />

4. parlamentis Tavmjdomare reglamentiT gaTvaliswinebuli wesiT axorcielebs<br />

srul administraciul funqciebs parlamentis SenobaSi.<br />

muxli 56<br />

1. sakanonmdeblo sakiTxebis winaswari momzadebis, ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />

SesrulebisaTvis xelis Sewyobis, parlamentis mier mis winaSe angariSvaldebuli<br />

organoebis <strong>da</strong> mTavrobis saqmianobis kontrolis mizniT<br />

parlamentSi misi uflebamosilebis vadiT iqmneba komitetebi.<br />

2. konstituciiTa <strong>da</strong> reglamentiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi,<br />

agreTve deputatTa aranakleb erTi meoTxedis moTxovniT parlamentSi<br />

iqmneba sagamoZiebo an sxva droebiTi komisiebi. saparlamento<br />

umravlesobis warmomadgenloba droebiT komisiaSi ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />

komisiis wevrTa saerTo raodenobis naxevars.<br />

3. sagamoZiebo komisiis moTxovniT mis sxdomaze gamocxadeba, agreTve<br />

sakiTxis gamokvlevisaTvis aucilebeli sabuTebis wardgena savaldebuloa.<br />

muxli 57<br />

1. parlamentis muSaobis organizaciisaTvis iqmneba parlamentis biuro,<br />

romlis SemadgenlobaSic Sedian saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare,<br />

Tavmjdomaris moadgileebi, parlamentis komitetebisa <strong>da</strong> saparlamento<br />

fraqciebis Tavmjdomareebi.<br />

2. konstituciiT gansazRvrul Tanamdebobis pirTa <strong>da</strong>niSvnasTan <strong>da</strong>kav-<br />

Sirebul sakiTxebs biuro Sesabamisi komitetebis <strong>da</strong>skvnis safuZvelze<br />

22


ganixilavs reglamentiT gaTvaliswinebuli wesiT. <strong>da</strong>skvna waredgineba<br />

prezidents <strong>da</strong> parlaments. biuro iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebebs parlamentis<br />

muSaobis organizaciul sakiTxebze.<br />

muxli 58<br />

1. parlamentis wevrebi SeiZleba gaerTiandnen saparlamento fraqciaSi.<br />

fraqciis wevrTa raodenoba ar un<strong>da</strong> iyos eqvsze naklebi. (10.10.2008.<br />

#343)<br />

2. fraqciis Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis wesi, misi uflebamosileba ganisaz-<br />

Rvreba kanoniTa <strong>da</strong> reglamentiT.<br />

muxli 59<br />

1. parlamentis wevri uflebamosilia kiTxviT mimarTos parlamentis winaSe<br />

angariSvaldebul organos, mTavrobas, mTavrobis wevrs, qalaqis<br />

mers, yvela donis teritoriuli erTeulis aRmasrulebeli organos<br />

xelmZRvanels, saxelmwifo <strong>da</strong>wesebulebebs <strong>da</strong> miiRos maTgan pasuxi.<br />

2. parlamentis wevrTa sul cota aTkacian jgufs, saparlamento fraqcias<br />

ufleba aqvT SekiTxviT mimarTon parlamentis winaSe angariSvaldebul<br />

organos, mTavrobas, mTavrobis calkeul wevrs, romlebic<br />

valdebuli arian upasuxon <strong>da</strong>smul SekiTxvas parlamentis sxdomaze.<br />

pasuxi SeiZleba gaxdes parlamentis ganxilvis sagani.<br />

3. parlamenti uflebamosilia parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis<br />

umravlesobiT premier-ministris winaSe <strong>da</strong>svas mTavrobis<br />

calkeuli wevris Tanamdebobrivi pasuxismgeblobis sakiTxi. Tu premier-ministri<br />

ar gaaTavisuflebs mTavrobis wevrs, aseT SemTxvevaSi,<br />

igi ori kviris va<strong>da</strong>Si parlaments warudgens Tavis motivirebul ga<strong>da</strong>wyvetilebas.<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

muxli 60<br />

1. parlamentis sxdomebi sajaroa. <strong>da</strong>mswreTa umravlesobis ga<strong>da</strong>wyvetilebiT<br />

parlaments SeuZlia calkeuli sakiTxebis ganxilvisas<br />

sxdoma an misi nawili <strong>da</strong>xurulad gamoacxados.<br />

2. mTavrobis wevri, parlamentis mier arCeuli, <strong>da</strong>niSnuli an <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

Tanamdebobis piri uflebamosilia, xolo moTxovnis SemTxveva-<br />

Si valdebulia, <strong>da</strong>eswros parlamentis, misi komitetis <strong>da</strong> komisiis<br />

sxdomebs, pasuxi gasces sxdomaze <strong>da</strong>smul SekiTxvebs <strong>da</strong> warmoadginos<br />

gaweuli saqmianobis Sesaxeb angariSi. aseTi Tanamdebobis pirs<br />

moTxovnisTanave un<strong>da</strong> mousminos parlamentma, komitetma an komisiam.<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

23<br />

Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti


saqarTvelos konstitucia<br />

3. kenWisyra yovelTvis aris Ria an saxelobiTi, gar<strong>da</strong> konstituciiTa<br />

<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />

4. parlamentis sxdomis oqmi, saidumlo sakiTxebis gamoklebiT, qveyndeba<br />

parlamentis beWdviT organoSi.<br />

muxli 61<br />

1. saqarTvelos parlamenti Tavisi uflebiT ikribeba morig sesiaze weliwadSi<br />

orjer. saSemodgomo sesia ixsneba seqtembris pirvel sam-<br />

SabaTs <strong>da</strong> ixureba dekembris mesame paraskevs, xolo sagazafxulo<br />

sesia ixsneba Tebervlis pirvel samSabaTs <strong>da</strong> ixureba ivnisis bolo<br />

paraskevs.<br />

2. saqarTvelos prezidenti parlamentis Tavmjdomaris, deputatTa<br />

aranakleb meoTxedis moTxovniT an sakuTari iniciativiT sesiebs<br />

Soris periodSi iwvevs parlamentis riggareSe sesias, xolo morigi<br />

sesiis mimdinareobisas _ riggareSe sxdomas. Tu werilobiTi moTxovnis<br />

wardgeni<strong>da</strong>n 48 saaTis ganmavlobaSi mowvevis aqti ar gamoica,<br />

parlamenti Tavisi reglamentis Tanaxmad valdebulia momdevno 48<br />

saaTis ganmavlobaSi Seudges muSaobas.<br />

3. parlamentis riggareSe sxdoma Catardeba mxolod gansazRvruli<br />

dRis wesrigiT <strong>da</strong> ixureba misi amowurvisTanave.<br />

4. prezidentis mier sagangebo an saomari mdgomareobis gamocxadebi<strong>da</strong>n<br />

48 saaTis ganmavlobaSi parlamenti ikribeba. parlamentis muSaoba<br />

grZeldeba am mdgomareobis <strong>da</strong>mTavrebamde.<br />

muxli 62<br />

parlamentis ga<strong>da</strong>wyvetileba omisa <strong>da</strong> zavis, sagangebo an saomari<br />

mdgomareobisa <strong>da</strong> konstituciis 46-e muxliT gaTvaliswinebul sakiTxebze<br />

miiReba parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis umravlesobiT.<br />

muxli 63<br />

1. 75-e muxlis meore punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi impiCmentis<br />

wesiT saqarTvelos prezidentis Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis<br />

aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb<br />

erT mesameds. sakiTxi <strong>da</strong>skvnisaTvis ga<strong>da</strong>ecema uzenaes sasamarTlos<br />

an sakonstitucio sasamarTlos.<br />

2. Tu uzenaesma sasamarTlom Tavisi <strong>da</strong>skvniT <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stura prezidentis<br />

qmedobaSi <strong>da</strong>naSaulis Semadgenlobis niSnebis arseboba, an sakonstitucio<br />

sasamarTlom _ konstituciis <strong>da</strong>rRveva, <strong>da</strong>skvnis ganxilvis<br />

Semdeg parlamenti sruli Semadgenlobis umravlesobiT iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas,<br />

rom kenWisyraze <strong>da</strong>isvas impiCmentis wesiT Tanamde-<br />

24


obi<strong>da</strong>n prezidentis ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxi. 3. prezidenti impiCmentis<br />

wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yenebulad CaiTvleba, Tu am ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />

mxa ri <strong>da</strong>uWira parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb orma<br />

mesamedma.<br />

4. Tu 30 dRis va<strong>da</strong>Si parlamentma ar miiRo ga<strong>da</strong>wyvetileba, sakiTxi<br />

moxsnilad iTvleba <strong>da</strong> momdevno erTi wlis ganmavlobaSi <strong>da</strong>uSvebelia<br />

imave braldebis wardgena.<br />

5. <strong>da</strong>uSvebelia prezidentisTvis wardgenili braldebis parlamentSi<br />

ganxilva <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba sagangebo an saomari mdgomareobis<br />

an omis dros.<br />

muxli 64<br />

1. konstituciis <strong>da</strong>rRvevisas an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulis CadenisaTvis impiCmentis<br />

wesiT uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris, mTavrobis wevrebis, kontrolis<br />

palatis Tavmjdomaris <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wevrebis<br />

ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis<br />

aranakleb erT mesameds. (10.10.2008. #344)<br />

2. 63-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli wesiT <strong>da</strong>skvnis miRebis<br />

Semdeg sruli Semadgenlobis umravlesobiT parlamenti uflebamosilia<br />

Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenos am muxlis pirvel punqtSi CamoTvlili<br />

Tanamdebobis pirebi. am SemTxvevebze vrceldeba agreTve 63-e<br />

muxlis me-4 punqtis moqmedeba.<br />

muxli 65<br />

1. saqarTvelos parlamenti sruli Semadgenlobis umravlesobiT axdens<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa ratificirebas, denonsirebasa<br />

<strong>da</strong> gauqmebas.<br />

2. im <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa gar<strong>da</strong>, romlebic<br />

iTvaliswineben ratificirebas, savaldebuloa agreTve iseTi saerTa-<br />

Soriso xelSekrulebisa <strong>da</strong> SeTanxmebis ratificireba, romelic:<br />

a) iTvaliswinebs <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciaSi an saxelmwifoTaSoris<br />

kavSirSi saqarTvelos Sesvlas;<br />

b) samxedro xasiaTisaa;<br />

g) exeba saxelmwifos teritoriul mTlianobas an saxelmwifo saz-<br />

Rvrebis Secvlas;<br />

d) <strong>da</strong>kavSirebulia saxelmwifos mier sesxis aRebasa <strong>da</strong> gacemasTan;<br />

e) moiTxovs Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi kanonmdeblobis Secvlas, nakisr<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad aucilebeli kanon-<br />

25<br />

Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti


saqarTvelos konstitucia<br />

ebisa <strong>da</strong> kanonis Zalis mqone <strong>aqtebi</strong>s miRebas.<br />

3. parlaments un<strong>da</strong> ecnobos sxva <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong><br />

SeTanxmebaTa <strong>da</strong>debis Sesaxeb.<br />

4. sakonstitucio sasamarTloSi konstituciuri sarCelis an wardginebis<br />

Setanis SemTxvevaSi <strong>da</strong>uSvebelia Sesabamisi <strong>saerTaSoriso</strong><br />

xelSekrulebis Tu SeTanxmebis ratificireba sakonstitucio sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis gamotanamde.<br />

muxli 66<br />

1. parlamentSi kanonproeqti an <strong>da</strong>dgenileba miRebulad iTvleba, roca<br />

mas mxars <strong>da</strong>uWers <strong>da</strong>mswreTa umravlesoba, magram aranakleb parlamentis<br />

sruli Semadgenlobis erTi mesamedisa, Tu konstituciiT ar aris<br />

gansazRvruli kanonproeqtis an <strong>da</strong>dgenilebis miRebis sxva wesi.<br />

1 1 . konstituciuri SeTanxmeba <strong>da</strong>mtkicebulad iTvleba, Tu mas mxars<br />

<strong>da</strong>uWers parlamentis sruli Semadgenlobis sul cota sami mexuTedi.<br />

(30.03.2001. #826)<br />

2. organuli kanonis proeqti miRebulad iTvleba, Tu mas mxars <strong>da</strong>uWers<br />

parlamentis siiTi Semadgenlobis naxevarze meti.<br />

3. parlamentis Tanxmoba miiReba <strong>da</strong>dgenilebis saxiT, Tu konstituciiT<br />

sxva wesi ar aris gansazRvruli.<br />

4. sxva saxis ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa miRebis wesi ganisazRvreba parlamentis<br />

reglamentiT.<br />

muxli 67<br />

1. sakanonmdeblo iniciativis ufleba aqvs saqarTvelos prezidents<br />

mxo lod gansakuTrebul SemTxvevebSi, mTavrobas, parlamentis wevrs,<br />

saparlamento fraqcias, parlamentis komitets, afxazeTis avtonomiuri<br />

respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikis umaRles warmomadgenlobiT<br />

organoebs, aranakleb 30000 amomrCevels.<br />

2. saqarTvelos prezidentis an mTavrobis mier wardgenil kanonproeqts<br />

maTive moTxovniT parlamenti ganixilavs riggareSe.<br />

3. Tu mTavroba kanoniT gaTvaliswinebul va<strong>da</strong>Si ar warmoadgens SeniSvnebs<br />

parlamentSi gansaxilvel kanonproeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, kanonproeqti<br />

mTavrobis mier mowonebulad CaiTvleba. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 68<br />

1. parlamentis mier miRebuli kanonproeqti 7 dRis va<strong>da</strong>Si ga<strong>da</strong>ecema<br />

saqarTvelos prezidents. (6.02.2004. #3272)<br />

26


2. prezidenti 10 dRis va<strong>da</strong>Si xels awers <strong>da</strong> aqveynebs kanons an motivirebuli<br />

SeniSvnebiT ubrunebs parlaments.<br />

3. Tu prezidenti <strong>da</strong>abrunebs kanonproeqts, parlamenti kenWs uyris<br />

prezidentis SeniSvnebs. SeniSvnaTa misaRebad sakmarisia xmaTa igive<br />

raodenoba, rac am saxiT kanonproeqtisaTvis <strong>da</strong>dgenilia konstituciis<br />

66-e muxliT. Tu SeniSvnebi miRebulia, kanonproqtis saboloo<br />

re<strong>da</strong>qcia ga<strong>da</strong>ecema prezidents, romelic 7 dRis va<strong>da</strong>Si xels<br />

awers <strong>da</strong> aqveynebs mas.<br />

4. Tu parlamentma ar miiRo prezidentis SeniSvnebi, kenWi eyreba kanonproeqtis<br />

pirvandel re<strong>da</strong>qcias. kanoni an organuli kanoni miRebulad<br />

CaiTvleba, Tu mas mxari <strong>da</strong>uWira parlamentis siiTi Semadgenlobis<br />

aranakleb samma mexuTedma. konstituciis Sesworeba miRebulad<br />

CaiTvleba, Tu mas mxari <strong>da</strong>uWira parlamentis sruli Semadgenlobis<br />

aranakleb orma mesamedma.<br />

5. Tu prezidentma <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si ar gamoaqveyna kanoni, mas xels awers<br />

<strong>da</strong> aqveynebs parlamentis Tavmjdomare.<br />

6. kanoni ZalaSi Sedis misi oficialur organoSi gamoqveynebi<strong>da</strong>n meTxuTmete<br />

dRes, Tu sxva va<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>dgenili.<br />

muxli 69<br />

Tavi meoTxe<br />

saqarTvelos prezidenti<br />

1. saqarTvelos prezidenti aris saqarTvelos saxelmwifos meTauri.<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

2. saqarTvelos prezidenti warmarTavs <strong>da</strong> axorcielebs saxelmwifos sa-<br />

Sinao <strong>da</strong> sagareo politikas. igi uzrunvelyofs qveynis erTianobas <strong>da</strong><br />

mTlianobas, saxelmwifo organoTa saqmianobas konstituciis Sesabamisad.<br />

3. saqarTvelos prezidenti saqarTvelos umaRlesi warmomadgenelia sagareo<br />

urTierTobebSi.<br />

muxli 70<br />

1. saqarTvelos prezidenti airCeva sayovelTao, Tanaswori <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />

saarCevno uflebis safuZvelze faruli kenWisyriT 5 wlis vadiT.<br />

erTi <strong>da</strong> igive piri prezidentad SeiZleba airCes zedized mxolod<br />

orjer.<br />

27<br />

Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti


saqarTvelos konstitucia<br />

2. prezidentad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone <strong>da</strong>badebiT<br />

saqarTvelos moqalaqe 35 wlis asaki<strong>da</strong>n, romelsac saqarTvelo-<br />

Si ucxovria 15 wels mainc <strong>da</strong> arCevnebis <strong>da</strong>niSvnis dRes cxovrobs<br />

saqarTveloSi.<br />

3. prezidentobis kandi<strong>da</strong>tis <strong>da</strong>saxelebis ufleba aqvs moqalaqeTa<br />

politikur gaerTianebas an sainiciativo jgufs. kandi<strong>da</strong>tis wardgena<br />

<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebuli un<strong>da</strong> iyos amomrCevelTa xelmowerebiT organuli<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT. organuli kanoniT gansazRvruli amomrCevlebis<br />

xelmowerebis raodenoba ar SeiZleba iyos amomrCevelTa<br />

raodenobis 1%-ze meti. (12.03.2008. #5853)<br />

4. arCeulad CaiTvleba kandi<strong>da</strong>ti, romelsac xma misca arCevnebis<br />

monawileTa naxevarze metma. (6.02.2004. #3272)<br />

5. Tu arCevnebis pirvel turSi verc erTma kandi<strong>da</strong>tma ver miiRo xmaTa<br />

saWiro raodenoba, pirveli turis Sedegebis oficialurad gamocxadebi<strong>da</strong>n<br />

ori kviris Tavze imarTeba arCevnebis meore turi. (27.12.2006.<br />

#4133)<br />

6. arCevnebis meore turSi kenWi eyreba pirvel turSi ukeTesi Sedegis<br />

mqone or kandi<strong>da</strong>ts. arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti, romelic met<br />

xmas miiRebs. (6.02.2004. #3272)<br />

7. Tu arCevnebis pirvel turSi mxolod erTi kandi<strong>da</strong>ti monawileob<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> man xmaTa saWiro raodenoba ver miiRo, an Tu meore turSi ar air-<br />

Ca prezidenti, arCevnebis dRi<strong>da</strong>n ori Tvis va<strong>da</strong>Si imarTeba xelaxali<br />

arCevnebi. (27.12.2006. #4133)<br />

8. sagangebo an saomari mdgomareobis dros arCevnebi ar tardeba.<br />

9. prezidentis morigi arCevnebi tardeba prezidentis uflebamosilebis<br />

vadis amowurvis kalen<strong>da</strong>ruli wlis oqtomberSi. arCevnebis TariRs<br />

niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara ugvianes 60 dRisa.<br />

(27.12.2006. #4133)<br />

10. prezidentis arCevnebis wesi <strong>da</strong> pirobebi agreTve arCevnebSi kandi<strong>da</strong>tad<br />

monawileobis <strong>da</strong>uSvebloba ganisazRvreba konstituciiTa <strong>da</strong><br />

organuli kanoniT. ( 20.07.1999. #2224 )<br />

muxli 71<br />

1. Tanamdebobis <strong>da</strong>kavebis win saqarTvelos axalarCeuli prezidenti<br />

warmoTqvams saprogramo sityvas <strong>da</strong> debs fics:<br />

`me, saqarTvelos prezidenti, RvTisa <strong>da</strong> eris winaSe vacxadeb, rom<br />

<strong>da</strong>vicav saqarTvelos konstitucias, qveynis <strong>da</strong>moukideblobas,<br />

erTianobasa <strong>da</strong> ganuyoflobas, keTilsindisierad aRvasruleb<br />

28


prezidentis movaleobas, vizruneb Cemi qveynis moqalaqeTa usafrTxoebisa<br />

<strong>da</strong> keTildReobisaTvis, Cemi xalxisa <strong>da</strong> mamulis aRor-<br />

Zinebisa <strong>da</strong> ZlevamosilebisaTvis~.<br />

2. pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli ceremoniali imarTeba prezidentis<br />

arCevis dRi<strong>da</strong>n mesame kvira dRes.<br />

muxli 72<br />

saqarTvelos prezidents ufleba ara aqvs ekavos sxva Tanamdeboba,<br />

gar<strong>da</strong> partiulisa, eweodes samewarmeo saqmianobas, iRebdes xelfass an<br />

sxvagvar mudmiv anazRaurebas raime sxva saqmianobisaTvis. (6.02.2004.<br />

#3272)<br />

muxli 73<br />

1. saqarTvelos prezidenti:<br />

a) debs <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebsa <strong>da</strong> SeTanxmebebs, awarmoebs<br />

molaparakebas ucxoeTis saxelmwifoebTan; parlamentis TanxmobiT<br />

niSnavs saqarTvelos elCebsa <strong>da</strong> sxva diplomatiur warmomadgenlebs;<br />

iRebs ucxoeTis saxelmwifoTa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciaTa<br />

elCebisa <strong>da</strong> sxva diplomatiuri warmomadgenlebis akreditacias;<br />

(27.12.2006. #4133)<br />

a 1 ) saqarTvelos saxelmwifos saxeliT debs konstituciur SeTanxmebas<br />

saqarTvelos samociqulo avtokefalur marTlmadidebel<br />

eklesiasTan;(30.03.2001. #826)<br />

b) niSnavs premier-ministrs, Tanxmobas aZlevs premier-ministrs mTavrobis<br />

wevris _ ministris <strong>da</strong>niSvnaze; (6.02.2004. #3272)<br />

g) uflebamosilia sakuTari iniciativiT an konstituciiT gaTvaliswinebul<br />

sxva SemTxvevebSi ga<strong>da</strong>ayenos mTavroba, Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />

gaaTavisuflos saqarTvelos Tav<strong>da</strong>cvis, Sinagan saqmeTa <strong>da</strong> iusticiis<br />

ministrebi; (10.10.2008. #344)<br />

d) iRebs mTavrobis, mTavrobis wevrisa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul sxva<br />

Tanamdebobis pirTa ga<strong>da</strong>dgomas, uflebamosilia mTavrobas, mTavrobis<br />

wevrs <strong>da</strong>akisros movaleobaTa Sesruleba mTavrobis axali<br />

Semadgenlobis an mTavrobis axali wevris <strong>da</strong>niSvnamde; (6.02.2004.<br />

#3272)<br />

e) Tanxmobas aZlevs mTavrobas parlamentSi saqarTvelos saxelmwifo<br />

biujetis proeqtis wardgenaze; (6.02.2004. #3272)<br />

v) parlaments warudgens, niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs Tanamdebobis<br />

pirebs konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT;<br />

29<br />

Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti


saqarTvelos konstitucia<br />

z) saqarTveloze SeiaraRebuli Tav<strong>da</strong>sxmis SemTxvevaSi acxadebs saomar<br />

mdgomareobas, saTanado pirobebis arsebobisas debs zavs <strong>da</strong><br />

ara ugvianes 48 saaTisa Seaqvs es ga<strong>da</strong>wyvetilebebi parlamentSi<br />

<strong>da</strong>samtkiceblad;<br />

T) omianobis Tu masobrivi areulobis, qveynis teritoriuli mTlianobis<br />

xelyofis, samxedro ga<strong>da</strong>trialebisa <strong>da</strong> SeiaraRebuli amboxebis,<br />

ekologiuri katastrofebis <strong>da</strong> epidemiebis dros, an sxva SemTxvevebSi,<br />

roca saxelmwifo xelisuflebis organoebi moklebuli arian<br />

konstituciur uflebamosilebaTa normaluri ganxorcielebis<br />

SesaZleblobas, acxadebs sagangebo mdgomareobas qveynis mTel<br />

teritoriaze an mis romelime nawilSi <strong>da</strong> es ga<strong>da</strong>wyvetileba ara<br />

ugvianes 48 saaTisa Seaqvs parlamentSi <strong>da</strong>samtkiceblad. sagangebo<br />

mdgomareobis dros gamoscems kanonis Zalis mqone dekretebs,<br />

romlebic moqmedebs sagangebo mdgomareobis <strong>da</strong>mTavrebamde, axorcielebs<br />

sagangebo RonisZiebebs. dekretebi waredgineba parlaments,<br />

roca igi Seikribeba. sagangebo uflebamosilebani vrceldeba<br />

mxolod im teritoriaze, sa<strong>da</strong>c am punqtSi aRniSnul mizezTa<br />

gamo gamocxadebulia sagangebo mdgomareoba;<br />

i) parlamentis TanxmobiT uflebamosilia SeaCeros TviTmmarTvelobis<br />

an teritoriuli erTeulebis sxva warmomadgenlobiTi organoebis<br />

saqmianoba, an <strong>da</strong>iTxovos isini, Tu maTi moqmedebiT safrTxe<br />

Seeqmna qveynis suverenitets, teritoriul mTlianobas, saxelmwifo<br />

xelisuflebis organoTa konstituciur uflebamosilebaTa<br />

ganxorcielebas;<br />

k) konstituciisa <strong>da</strong> kanonis safuZvelze gamoscems brZanebulebebs<br />

<strong>da</strong> gankargulebebs;<br />

l) xels awers <strong>da</strong> aqveynebs kanonebs konstituciiT gansazRvruli wesiT;<br />

m) wyvets moqalaqeobis, TavSesafris micemis sakiTxebs;<br />

n) aniWebs saxelmwifo jildoebs, umaRles samxedro, specialur <strong>da</strong><br />

sapatio wodebebs, umaRles diplomatiur rangebs;<br />

o) Seiwyalebs msjavrdebulT.<br />

p) <strong>da</strong>iTxovs parlaments konstituciiT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi <strong>da</strong><br />

wesiT; (6.02.2004. #3272)<br />

J) amoRebulia (27.12.2006. #4133 amoqmeddes organuli kanoniT Sesabamisi<br />

sakiTxebis mowesrigebis Semdeg).<br />

r) parlamentis <strong>da</strong>Txovni<strong>da</strong>n axla<strong>da</strong>rCeuli parlamentis pirvel<br />

Sekrebamde, gansakuTrebul SemTxvevebSi, uflebamosilia saga-<br />

30


<strong>da</strong>saxado <strong>da</strong> sabiujeto sakiTxebze gamosces kanonis Zalis mqone<br />

aqti _ dekreti, romelic Zalas kargavs, Tu axla<strong>da</strong>rCeuli parlamenti<br />

pirveli Sekrebi<strong>da</strong>n erTi Tvis ganmavlobaSi ar <strong>da</strong>amtkicebs<br />

mas; (6.02.2004. #3272)<br />

s) 511 muxlis „a“ _ „d“ qvepunqtebiT gaTvaliwinebuli garemoebebis<br />

arsebobisas parlamentis mier konstituciiT <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si<br />

mTavrobis SemadgenlobisaTvis ndobis gamoucxadeblobis SemTxvevaSi<br />

uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos premier-ministri <strong>da</strong> Tanxmoba<br />

misces mas ministrebis <strong>da</strong>niSvnaze. zemoaRniSnuli garemoebebis<br />

amowurvi<strong>da</strong>n erTi Tvis ganmavlobaSi prezidenti xelaxla warudgens<br />

parlaments mTavrobis Semadgenlobas ndobis misaRebad.<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

2. prezidenti niSnavs parlamentisa <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi organoebis<br />

arCevnebs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

3. saqarTvelos prezidenti uflebamosilia SeaCeros an gaauqmos mTavrobisa<br />

<strong>da</strong> aRmasrulebeli xelisuflebis <strong>da</strong>wesebulebaTa <strong>aqtebi</strong>, Tu<br />

isini ewinaaRmdegebian saqarTvelos konstitucias, <strong>saerTaSoriso</strong><br />

xelSekrulebebsa <strong>da</strong> SeTanxmebebs, kanonebsa <strong>da</strong> prezidentis normatiul<br />

aqtebs. (6.02.2004. #3272)<br />

4. prezidenti aris saqarTvelos samxedro Zalebis umaRlesi mTavarsar<strong>da</strong>li.<br />

igi niSnavs <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos wevrebs, Tanamdebobaze<br />

niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenebs saqarTvelos SeiaraRebuli<br />

Zalebis gaerTianebuli Stabis ufross, sxva mxe<strong>da</strong>rTmTavrebs.<br />

(27.12.2006. #4136)<br />

5. prezidenti uflebamosilia mimarTos xalxs <strong>da</strong> parlaments. weliwadSi<br />

erTxel igi parlaments warudgens moxsenebas qveynis mdgomareobis<br />

umniSvnelovanes sakiTxebze.<br />

6. prezidenti axorcielebs konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul<br />

sxva uflebamosilebebs.<br />

muxli 74<br />

1. saqarTvelos parlamentis, aranakleb 200000 amomrCevlis moTxovniT<br />

an sakuTari iniciativiT saqarTvelos prezidenti konstituciiTa <strong>da</strong><br />

organuli kanoniT gansazRvrul sakiTxebze niSnavs referendums misi<br />

Catarebis moTxovnis miRebi<strong>da</strong>n 30 dRis ganmavlobaSi.<br />

2. ar SeiZleba referendumis mowyoba kanonis misaRebad an gasauqmeblad,<br />

amnistiisa <strong>da</strong> Sewyalebis gamo, <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa<br />

<strong>da</strong> SeTanxmebaTa ratificirebisa <strong>da</strong> denonsirebis Sesaxeb, agreTve<br />

iseT sakiTxebze, romlebic zRu<strong>da</strong>ven a<strong>da</strong>mianis ZiriTad konstituci-<br />

31<br />

Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti


saqarTvelos konstitucia<br />

ur uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs.<br />

3. referendumis <strong>da</strong>niSvnasa <strong>da</strong> CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi<br />

ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />

muxli 75<br />

1. saqarTvelos prezidenti xelSeuvalia. Tanamdebobaze yofnis dros ar<br />

SeiZleba misi <strong>da</strong>patimreba an sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micema.<br />

2. prezidentis mier konstituciis <strong>da</strong>rRvevis, saxelmwifo Ralatisa <strong>da</strong><br />

sisxlis samarTlis sxva <strong>da</strong>naSaulis Cadenis SemTxvevaSi parlaments<br />

konstituciis 63-e muxliTa <strong>da</strong> organuli kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />

SeuZlia Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenos prezidenti, Tu:<br />

a) konstituciis <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sakonstitucio sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT;<br />

b) saxelmwifos Ralatisa <strong>da</strong> sisxlis samarTlis sxva <strong>da</strong>naSaulis Semadgenlobis<br />

niSnebi <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia uzenaesi sasamarTlos <strong>da</strong>skvniT.<br />

muxli 76<br />

1. saqarTvelos prezidentis mier Tavisi uflebamosilebis ganxorcielebis<br />

SeuZleblobis an saqarTvelos prezidentis uflebamosilebis<br />

va<strong>da</strong>mde Sewyvetis SemTxvevaSi saqarTvelos prezidentis<br />

movaleobas asrulebs parlamentis Tavmjdomare, xolo parlamentis<br />

Tavmjdomaris mier saqarTvelos prezidentis movaleobis ganxorcielebis<br />

SeuZleblobis SemTxvevaSi, agreTve Tu parlamenti <strong>da</strong>Txovnilia,<br />

saqarTvelos prezidentis movaleobas asrulebs premierministri.<br />

parlamentis Tavmjdomaris mier saqarTvelos prezidentis<br />

movaleobis Sesrulebis periodSi parlamentis Tavmjdomaris movaleobas,<br />

parlamentis Tavmjdomaris <strong>da</strong>valebiT, asrulebs parlamentis<br />

Tavmjdomaris erT-erTi moadgile. premier-ministris mier<br />

saqarTvelos prezidentis movaleobis Sesrulebis periodSi premierministris<br />

movaleobas asrulebs pirveli vice-premieris uflebamosilebis<br />

mqone mTavrobis wevri. (11.03.2008. # 5833)<br />

2. prezidentis movaleobis Semsrulebeli uflebamosili ar aris gamoiyenos<br />

73-e muxlis pirveli punqtis „g“ <strong>da</strong> „i“ qvepunqtebiT <strong>da</strong> 74-e<br />

muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli uflebebi, aseve <strong>da</strong>iTxovos<br />

parlamenti. (6.02.2004. #3272)<br />

3. prezidentis arCevnebi tardeba prezidentis uflebamosilebis Sewyvetis<br />

droi<strong>da</strong>n 45 dRis ganmavlobaSi <strong>da</strong> mis Catarebas uzrunvelyofs<br />

parlamenti.<br />

32


muxli 76 1 amoRebulia (10.10.2008. #344)<br />

muxli 77<br />

saqarTvelos prezidentis uflebamosilebaTa ganxorcielebis<br />

xelSewyobis mizniT iqmneba saqarTvelos prezidentis administracia.<br />

saqarTvelos prezidentis administraciis ufross Tanamdebobaze niSnavs<br />

<strong>da</strong> aTavisuflebs, administraciis struqturasa <strong>da</strong> saqmianobis wess<br />

gansazRvravs saqarTvelos prezidenti. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 78<br />

Tavi meoTxe 1<br />

saqarTvelos mTavroba<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

1. mTavroba saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad uzrunvelyofs<br />

aRmasrulebeli xelisuflebis, qveynis saSinao <strong>da</strong> sagareo politikis<br />

ganxorcielebas. mTavroba pasuxismgebelia saqarTvelos prezidentisa<br />

<strong>da</strong> parlamentis winaSe.<br />

2. mTavroba Sedgeba premier-ministrisa <strong>da</strong> ministrebisagan. mTavrobis<br />

SemadgenlobaSi SeiZleba iyos saxelmwifo ministri (saxelmwifo ministrebi).<br />

premier-ministri uflebamosilia mTavrobis erT-erT wevrs<br />

<strong>da</strong>akisros pirveli vice-premieris, agreTve erT an ramdenime wevrs<br />

_ vice-premieris movaleobis Sesruleba. mTavroba <strong>da</strong> mTavrobis<br />

wevrebi uflebamosilebas ixsnian saqarTvelos prezidentis winaSe.<br />

(11.03.2008. #5833)<br />

2 1 . pirveli vice-premierisa <strong>da</strong> vice-premieris movaleobis <strong>da</strong>kisrebis<br />

wesi <strong>da</strong> uflebamosilebebi ganisazRvreba kanoniT. (11.03.2008.<br />

#5833)<br />

3. mTavroba konstituciis, kanonebis <strong>da</strong> prezidentis normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />

safuZvelze <strong>da</strong> maT Sesasruleblad iRebs <strong>da</strong>dgenilebasa <strong>da</strong> gankargulebas,<br />

romlebsac xels awers premier-ministri.<br />

4. saqarTvelos prezidenti uflebamosilia gansakuTrebiT mniSvnelovan<br />

saxelmwifoebriv sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT moiwvios <strong>da</strong> Tavmjdomareobdes<br />

mTavrobis sxdomas. sxdomaze miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

formdeba prezidentis aqtiT.<br />

5. mTavrobis struqtura, uflebamosileba <strong>da</strong> saqmianobis wesi ganisaz-<br />

Rvreba konstituciiT <strong>da</strong> kanoniT, romlis proeqtsac parlaments<br />

33<br />

Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba


saqarTvelos konstitucia<br />

warudgens mTavroba prezidentTan SeTanxmebiT.<br />

6. mTavroba uflebamosilia ga<strong>da</strong>dges sakuTari ga<strong>da</strong>wyvetilebiT.<br />

7. mTavrobis uflebamosileba iwyeba konstituciiT <strong>da</strong>dgenili wesi-<br />

Ta <strong>da</strong> SemTxvevebSi mTavrobis wevrebis <strong>da</strong>niSvnisTanave. (6.02.2004.<br />

#3272)<br />

muxli 79<br />

1. mTavrobis Tavmjdomarea premier-ministri.<br />

2. premier-ministri gansazRvravs mTavrobis saqmianobis mimarTulebebs,<br />

organizacias uwevs mTavrobis saqmianobas, axorcielebs koordinacias<br />

<strong>da</strong> kontrols mTavrobis wevrebis saqmianobaze, moaxsenebs<br />

saqarTvelos prezidents mTavrobis saqmianobis Sesaxeb <strong>da</strong> pasuxismgebelia<br />

mTavrobis saqmianobisaTvis saqarTvelos prezidentisa <strong>da</strong><br />

parlamentis winaSe.<br />

3. premier-ministri parlamentis moTxovniT warudgens mas samTavrobo<br />

programis Sesrulebis mimdinareobis Sesaxeb angariSs.<br />

4. premier-ministri Tavisi uflebamosilebis farglebSi gamoscems individualur<br />

samarTlebriv aqts _ brZanebas, agreTve, axorcielebs<br />

srul administraciul funqciebs mTavrobis SenobaSi.<br />

5. premier-ministri prezidentis TanxmobiT niSnavs mTavrobis sxva<br />

wevrebs, uflebamosilia Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaaTavisuflos mTavrobis<br />

wevrebi.<br />

6. premier-ministri kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> wesiT<br />

Tanamdebobaze niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs sxva Tanamdebobis<br />

pirebs.<br />

7. premier-ministris ga<strong>da</strong>dgoma an misi uflebamosilebis Sewyveta<br />

iwvevs mTavrobis sxva wevrTa uflebamosilebis Sewyvetas. mTavrobis<br />

sxva wevris ga<strong>da</strong>dgomis an Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaTavisuflebis SemTxveva-<br />

Si premier-ministri saqarTvelos prezidentis TanxmobiT ori kviris<br />

va<strong>da</strong>Si niSnavs mTavrobis axal wevrs. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 80<br />

1. saqarTvelos prezidentis mier ficis miRebis Semdeg mTavroba ixsnis<br />

uflebamosilebas saqarTvelos prezidentis winaSe. prezidenti iRebs<br />

mTavrobis uflebamosilebis moxsnas <strong>da</strong> masve SeuZlia <strong>da</strong>akisros movaleobaTa<br />

Sesruleba mTavrobis axali Semadgenlobis <strong>da</strong>niSvnamde.<br />

2. saqarTvelos prezidenti mTavrobis ga<strong>da</strong>dgomis, ga<strong>da</strong>yenebis an uflebamosilebis<br />

moxsni<strong>da</strong>n 7 dRis ganmavlobaSi saparlamento fraqcie-<br />

34


Tan konsultaciebis Semdeg SearCevs premier-ministris kandi<strong>da</strong>turas,<br />

xolo premier-ministrobis kandi<strong>da</strong>ti saqarTvelos prezident-<br />

Tan SeTanxmebiT 10 dRis va<strong>da</strong>Si _ mTavrobis wevrebis kandi<strong>da</strong>turebs.<br />

am punqtis pirveli wina<strong>da</strong>debiT gaTvaliswinebuli proceduris <strong>da</strong>srulebi<strong>da</strong>n<br />

3 dRis va<strong>da</strong>Si saqarTvelos prezidenti parlaments warudgens<br />

mTavrobis Semadgenlobas ndobis misaRebad.<br />

3. parlamenti saqarTvelos prezidentis mier mTavrobis Semadgenlobis<br />

wardgeni<strong>da</strong>n erTi kviris va<strong>da</strong>Si ganixilavs <strong>da</strong> kenWs uyris mTavrobis<br />

Semadgenlobisa <strong>da</strong> samTavrobo programisTvis ndobis gamocxadebis<br />

sakiTxs. parlamentis ndobis misaRebad saWiroa parlamentis<br />

sruli Semadgenlobis umravlesobis mxar<strong>da</strong>Wera. mTavrobis wevrebi<br />

un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iniSnon ndobis gamocxadebi<strong>da</strong>n sami dRis va<strong>da</strong>Si. parlamenti<br />

uflebamosilia ndoba ar gamoucxados mTavrobis Semadgenlobas<br />

<strong>da</strong> imave ga<strong>da</strong>wyvetilebaSi <strong>da</strong>svas mTavrobis calkeuli wevris acilebis<br />

sakiTxi. prezidentis mier acilebis Sesaxeb parlamentis ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

gaziarebis SemTxvevaSi <strong>da</strong>uSvebelia acilebuli piris<br />

mTavrobis imave SemadgenlobaSi <strong>da</strong>niSvna mTavrobis gaTavisuflebuli<br />

an ga<strong>da</strong>mdgari wevris nacvlad.<br />

4. Tu mTavrobis Semadgenlobam <strong>da</strong> misma samTavrobo programam ver miiRo<br />

parlamentis ndoba, saqarTvelos prezidenti erTi kviris va<strong>da</strong>Si<br />

warudgens parlaments mTavrobis imave an axal Semadgenlobas.<br />

parlamenti axorcielebs am muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebul<br />

proceduras.<br />

5. Tu mTavrobis Semadgenlobam <strong>da</strong> samTavrobo programam zedized<br />

samjer ver miiRo parlamentis ndoba, saqarTvelos prezidenti 5<br />

dRis va<strong>da</strong>Si wamoayenebs premier-ministris axal kandi<strong>da</strong>turas an parlamentis<br />

Tanxmobis gareSe niSnavs premier-ministrs, xolo premierministri,<br />

aseve 5 dRis va<strong>da</strong>Si, <strong>da</strong>niSnavs ministrebs saqarTvelos prezidentis<br />

TanxmobiT. am SemTxvevaSi saqarTvelos prezidenti <strong>da</strong>iTxovs<br />

parlaments <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs riggareSe arCevnebs.<br />

6. am muxliT gaTvaliswinebuli procedurebis mimdinareobisas <strong>da</strong>uSvebelia<br />

saqarTvelos prezidentis impiCmentis wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />

ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvra. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 81<br />

1. parlamenti uflebamosilia undobloba gamoucxados mTavrobas sruli<br />

Semadgenlobis umravlesobiT. undoblobis gamocxadebis sakiTxis<br />

aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb<br />

erT mesameds. mTavrobisadmi undoblobis gamocxadebis Semdeg<br />

saqarTvelos prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an ar iziarebs par-<br />

35<br />

Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba


saqarTvelos konstitucia<br />

lamentis ga<strong>da</strong>wyvetilebas. Tu parlamenti ara uadres 90 <strong>da</strong> ara ugvianes<br />

100 dRisa kvlav gamoucxadebs mTavrobas undoblobas, saqarTvelos<br />

prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an <strong>da</strong>iTxovs parlaments<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs riggareSe arCevnebs. 511 muxlis „a“_„d“ qvepunqtebiT<br />

gaTvaliswinebuli garemoebebis arsebobisas undoblobis gamocxadebis<br />

Sesaxeb ganmeorebiTi kenWisyra un<strong>da</strong> gaimarTos am garemoebebis<br />

amowurvi<strong>da</strong>n 15 dReSi.<br />

2. parlamenti uflebamosilia <strong>da</strong>dgenilebiT aRZras mTavrobisTvis upirobo<br />

undoblobis gamocxadebis sakiTxi. Tu <strong>da</strong>dgenilebis miRebi<strong>da</strong>n<br />

ara uadres 15 <strong>da</strong> ara ugvianes 20 dRisa parlamenti sruli Semadgenlobis<br />

sami mexuTedis umravlesobiT gamoucxadebs mTavrobas undoblobas,<br />

prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas. Tu parlamenti mTavrobas<br />

undoblobas ver gamoucxadebs, mTavrobis undoblobis sakiTxis <strong>da</strong>sma<br />

Semdgomi 6 Tvis ganmavlobaSi <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

3. am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli wesiT mTavrobis ga<strong>da</strong>yenebis<br />

SemTxvevaSi saqarTvelos prezidenti uflebamosili ar aris<br />

mTavrobis momdevno SemadgenlobaSi <strong>da</strong>niSnos igive piri premier-ministrad<br />

an waradginos premier-ministrobis igive kandi<strong>da</strong>tura.<br />

4. premier-ministri uflebamosilia <strong>da</strong>svas mTavrobis ndobis sakiTxi<br />

parlamentSi gansaxilvel saxelmwifo biujetis, saga<strong>da</strong>saxdo kodeqsis<br />

<strong>da</strong> mTavrobis stuqturis, uflebamosilebisa <strong>da</strong> saqmianobis wesis<br />

Sesaxeb kanonproeqtebze. parlamenti mTavrobas ndobas ucxadebs<br />

sruli Semadgenlobis umravlesobiT. Tu parlamenti mTavrobas ndobas<br />

ar gamoucxadebs, saqarTvelos prezidenti erTi kviris ganmavlobaSi<br />

ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an <strong>da</strong>iTxovs parlaments <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs<br />

riggareSe arCevnebs.<br />

5. ndobis gamocxadebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT kenWisyra un<strong>da</strong> gaimarTos<br />

sakiTxis <strong>da</strong>smi<strong>da</strong>n 15 dRis ganmavlobaSi. am va<strong>da</strong>Si kenWisyris Cautarebloba<br />

niSnavs ndobis gamocxadebas.<br />

6. parlamentis mier mTavrobisaTvis ndobis gamocxadebisas Sesabamisi<br />

kanonproeqti miRebulad CaiTvleba.<br />

7. am muxliT gaTvaliswinebuli procedurebis mimdinareobisas <strong>da</strong>uSvebelia<br />

saqarTvelos prezidentis impiCmentis wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />

ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvra. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 81 1<br />

1. parlamentis mier mTavrobisa <strong>da</strong> misi samTavrobo programisaTvis<br />

ndobis gamocxadebis Semdeg mTavrobis Tav<strong>da</strong>pirveli Semadgenlobis<br />

erTi mesamediT, magram aranakleb mTavrobis 5 wevriT ganaxlebis<br />

SemTxvevaSi, saqarTvelos prezidenti erTi kviris va<strong>da</strong>Si warudgens<br />

36


parlaments ndobis misaRebad mTavrobis Semadgenlobas.<br />

2. parlamentis mier mTavrobis SemadgenlobisTvis ndobis gamocxadeba<br />

xdeba konstituciis me-80 muxliT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 81 2<br />

1. saministroebi iqmneba saxelmwifoebrivi <strong>da</strong> sazogadoebrivi cxovrebis<br />

gansazRvrul sferoSi saxelmwifo mmarTvelobis <strong>da</strong> saxelmwifo<br />

politikis ganxorcielebis uzrunvelsayofad.<br />

2. saministros xelmZRvanelobs ministri, romelic <strong>da</strong>moukideblad iRebs<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebas mis kompetencias mikuTvnebul sakiTxebze. ministri<br />

kanonis, prezidentis normatiuli aqtis an mTavrobis <strong>da</strong>dgenilebis<br />

safuZvelze <strong>da</strong> maT Sesasruleblad gamoscems brZanebas.<br />

3. saxelmwifo ministri iniSneba konstituciiT <strong>da</strong>dgenili wesiT gansakuTrebuli<br />

mniSvnelobis saxelmwifoebrivi amocanebis Sesasruleblad.<br />

4. mTavrobis wevrs ufleba ar aqvs ekavos sxva Tanamdeboba, gar<strong>da</strong> partiulisa,<br />

<strong>da</strong>afuZnos sawarmo, eweodes samewarmeo saqmianobas, iRebdes<br />

xelfass raime sxva saqmianobi<strong>da</strong>n, gar<strong>da</strong> samecniero, pe<strong>da</strong>gogiuri,<br />

SemoqmedebiTi saqmianobisa.<br />

5. mTavrobis wevri uflebamosilia ga<strong>da</strong>dges Tanamdebobi<strong>da</strong>n. (6.02.2004.<br />

#3272)<br />

muxli 81 3 (11.03.2008. #5833)<br />

1. saqarTvelos prezidentisa <strong>da</strong> mTavrobis warmomadgenlobas saqarTvelos<br />

administraciul-teritoriul erTeulebSi uzrunvelyofs<br />

saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori.<br />

2. saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT axorcielebs<br />

saxelmwifo ze<strong>da</strong>mxedvelobas adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

organoebis saqmianobaze <strong>da</strong> axorcielebs kanoniT gansaz-<br />

Rvrul sxva uflebamosilebebs.<br />

3. saxelmwifo rwmunebulis _ gubernatoris Tanamdebobaze <strong>da</strong>niSvnisa<br />

<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaTavisuflebis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />

muxli 81 4 (10.10.2008. #344)<br />

prokuraturis organoebi Sedis iusticiis saministros sistemaSi <strong>da</strong><br />

maT saerTo xelmZRvanelobas axorcielebs iusticiis ministri. prokuraturis<br />

uflebamosileba <strong>da</strong> saqmianobis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />

37<br />

Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba


saqarTvelos konstitucia<br />

muxli 82<br />

Tavi mexuTe<br />

sasamarTlo xelisufleba<br />

1. sasamarTlo xelisufleba xorcieldeba sakonstitucio kontrolis,<br />

marTlmsajulebis <strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>dgenili sxva formebis meSveobiT.<br />

2. sasamarTlos <strong>aqtebi</strong> savaldebuloa yvela saxelmwifo organosa <strong>da</strong><br />

pirisaTvis qveynis mTel teritoriaze.<br />

3. sasamarTlo xelisufleba <strong>da</strong>moukidebelia <strong>da</strong> mas axorcieleben mxolod<br />

sasamarTloebi.<br />

4. sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba gamoaqvs saqarTvelos saxeliT.<br />

5. saerTo sasamarTloebSi saqmeebi nafici msajulebis mier ganixileba<br />

kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> wesiT. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 83<br />

1. sakonstitucio kontrolis sasamarTlo organoa saqarTvelos sakonstitucio<br />

sasamarTlo. misi uflebamosileba, Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis<br />

wesi ganisazRvreba konstituciiT <strong>da</strong> organuli kanoniT.<br />

2. marTlmsajulebas axorcieleben saerTo sasamarTloebi. maTi sistema<br />

<strong>da</strong>dgenilia organuli kanoniT. (27.12.2006. #4133)<br />

3. samxedro sasamarTlos SemoReba SeiZleba saomar pirobebSi <strong>da</strong> mxolod<br />

saerTo sasamarTlos sistemaSi.<br />

4. sagangebo an specialuri sasamarTloebis Seqmna <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

muxli 84<br />

1. mosamarTle Tavis saqmianobaSi <strong>da</strong>moukidebelia <strong>da</strong> emorCileba mxolod<br />

konstitucias <strong>da</strong> kanons. raime zemoqmedeba mosamarTleze, an<br />

Careva mis saqmianobaSi ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebaze zegavlenis mizniT,<br />

akrZalulia <strong>da</strong> isjeba kanoniT.<br />

2. mosamarTlis Camocileba saqmis ganxilvisagan, Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi<br />

va<strong>da</strong>mde ganTavisufleba an sxva Tanamdebobaze ga<strong>da</strong>yvana <strong>da</strong>iSveba<br />

mxo lod kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi.<br />

3. aravis ara aqvs ufleba mosTxovos mosamarTles angariSi konkretul<br />

saqmeze.<br />

4. baTilia yvela aqti, romelic zRu<strong>da</strong>vs mosamarTlis <strong>da</strong>moukideblobas.<br />

38


5. sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebis gauqmeba, Secvla an SeCereba SeuZlia<br />

mxolod sasamarTlos kanoniT gansazRvruli wesiT.<br />

muxli 85<br />

1. sasamarTloSi saqme ganixileba Ria sxdomaze. <strong>da</strong>xurul sxdomaze<br />

saqmis ganxilva <strong>da</strong>saSvebia mxolod kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi.<br />

sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba cxaddeba saqveynod.<br />

2. samarTalwarmoeba xorcieldeba saxelmwifo enaze. pirs, romelmac<br />

saxelmwifo ena ar icis, mieCineba Tarjimani. im raionebSi, sa<strong>da</strong>c<br />

mosaxleoba ar flobs saxelmwifo enas, uzrunvelyofilia saxelmwifo<br />

enis Seswavlisa <strong>da</strong> samarTalwarmoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebis<br />

ga<strong>da</strong>wyveta.<br />

3. samarTalwarmoeba xorcieldeba mxareTa Tanasworobisa <strong>da</strong> SejibrebiTobis<br />

safuZvelze.<br />

muxli 86<br />

1. mosamarTle SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe 28 wlis asaki<strong>da</strong>n,<br />

Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ganaTleba <strong>da</strong> specialobiT muSaobis<br />

sul cota 5 wlis gamocdileba. (27.12.2005. #2496)<br />

2. mosamarTlis Tanamdebobaze gamweseba xdeba aranakleb 10 wlis vadiT.<br />

mosamarTleTa SerCevis, <strong>da</strong>niSvnis, Tanamdebobi<strong>da</strong>n ganTavisuflebis<br />

wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />

3. mosamarTlis Tanamdeboba SeuTavsebelia nebismier sxva TanamdebobasTan<br />

<strong>da</strong> anazRaurebad saqmianobasTan, gar<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri <strong>da</strong><br />

samecniero moRvaweobisa. mosamarTle ar SeiZleba iyos politikuri<br />

partiis wevri, monawileobdes politikur saqmianobaSi. (27.12.2005.<br />

#2496)<br />

muxli 86 1 (27.12.2006. #4133 amoqmeddes organuli kanoniT Sesabamisi<br />

sakiTxebis mowesrigebis Semdeg)<br />

1. mosamarTleTa Tanamdebobaze <strong>da</strong>niSvnis, mosamarTleTa Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />

gaTavisuflebis <strong>da</strong> sxva amocanebis Sesrulebis mizniT iqmneba<br />

saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWo.<br />

2. saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos Semadgenlobis naxevarze<br />

mets Seadgenen saqarTvelos saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa<br />

TviTmmarTvelobis organos mier arCeuli wevrebi. saqarTvelos iusticiis<br />

umaRles sabWos Tavmjdomareobs saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos<br />

Tavmjdomare.<br />

3. saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos uflebamosileba <strong>da</strong> Seqmnis<br />

39<br />

Tavi mexuTe. sasamarTlo xelisufleba


saqarTvelos konstitucia<br />

wesi ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />

muxli 87<br />

1. mosamarTle xelSeuxebelia. <strong>da</strong>uSvebelia misi sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi<br />

micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi binis, manqanis, samuSao<br />

adgilis an piradi gaCxreka saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos<br />

Tavmjdomaris Tanxmobis gareSe. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis<br />

SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos saqarTvelos uzenaesi<br />

sasamarTlos Tavmjdomares. Tu igi ar miscems Tanxmobas, <strong>da</strong>kavebuli<br />

an <strong>da</strong>patimrebuli mosamarTle <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />

2. saxelmwifo uzrunvelyofs mosamarTlis <strong>da</strong> misi ojaxis usafrTxoebas.<br />

muxli 88<br />

1. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo sasamarTlo xelisuflebas<br />

axorcielebs sakonstitucio samarTalwarmoebis wesiT.<br />

2. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo Sedgeba 9 mosamarTlisagan<br />

_ sakonstitucio sasamarTlos wevrebisagan. sasamarTlos sam wevrs<br />

niSnavs saqarTvelos prezidenti, sam wevrs irCevs parlamenti siiTi<br />

Semadgenlobis aranakleb sami mexuTediT, sam wevrs niSnavs uzenaesi<br />

sasamarTlo. sakonstitucio sasamarTlos wevrTa uflebamosilebis<br />

va<strong>da</strong>a 10 weli. sakonstitucio sasamarTlo Tavisi Semadgenlobi<strong>da</strong>n 5<br />

wlis vadiT irCevs sakonstitucio sasamarTlos Tavmjdomares. Tavmjdomared<br />

erTi <strong>da</strong> imave piris xelmeored arCeva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />

3. sakonstitucio sasamarTlos wevri ar SeiZleba iyos piri, romelsac<br />

adre ekava es Tanamdeboba.<br />

4. sakonstitucio sasamarTlos wevri SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe<br />

30 wlis asaki<strong>da</strong>n, Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ganaTleba.<br />

sakonstitucio sasamarTlos wevrebis SerCevis, <strong>da</strong>niSvnisa <strong>da</strong> arCevis,<br />

maTi uflebamosilebis Sewyvetis, agreTve sakonstitucio samarTalwarmoebis<br />

<strong>da</strong> sasamarTlos saqmianobis sxva sakiTxebi ganisazRvreba<br />

kanoniT. (27.12.2005. #2496)<br />

5. sakonstitucio sasamarTlos wevri xelSeuxebelia. <strong>da</strong>uSvebelia misi<br />

sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi<br />

binis, manqanis, samuSao adgilis an piradi gaCxreka sakonstitucio<br />

sasamarTlos Tanxmobis gareSe. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis<br />

SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos sakonstitucio sasamarTlos.<br />

Tu igi ar miscems Tanxmobas, sakonstitucio sasamarTlos<br />

<strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli wevri <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />

40


muxli 89<br />

1. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo saqarTvelos prezidentis,<br />

mTavrobis, parlamentis wevrTa aranakleb erTi mexuTedis, sasamarTlos,<br />

afxazeTis avtonomiuri respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri<br />

respublikis umaRlesi warmomadgenlobiTi organoebis, saxalxo <strong>da</strong>mcvelis<br />

<strong>da</strong> moqalaqis sarCelisa Tu wardginebis safuZvelze organuli<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT: (6.02.2004. #3272)<br />

a) iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebebs konstituciasTan, konstituciuri SeTanxmebis,<br />

kanonis, prezidentis, mTavrobis, afxazeTis avtonomiuri<br />

respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikis xelisuflebis<br />

umaRles organoTa normatiuli <strong>aqtebi</strong>s Sesabamisobis sakiTxebze;<br />

(6.02.2004. #3272)<br />

b) ixilavs <strong>da</strong>vas saxelmwifo organoebs Soris kompetenciis Sesaxeb;<br />

g) ixilavs moqalaqeTa politikur gaerTianebaTa Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis<br />

konstituciurobis sakiTxebs;<br />

d) ixilavs referendumisa <strong>da</strong> arCevnebis momwesrigebeli normebis<br />

<strong>da</strong> am normebis safuZvelze Catarebuli an Casatarebeli arCevnebis<br />

(referendumis) konstituciurobasTan <strong>da</strong>kavSirebul <strong>da</strong>vas;<br />

(27.12.2005. #2496)<br />

e) ixilavs <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebis <strong>da</strong> SeTanxmebebis konstituciurobis<br />

sakiTxs;<br />

v) piris sarCelis safuZvelze ixilavs normatiuli <strong>aqtebi</strong>s konstituciurobas<br />

saqarTvelos konstituciis meore TaviT aRiarebuli<br />

a<strong>da</strong>mianis ZiriTad uflebebTan <strong>da</strong> TavisuflebebTan mimarTebiT;<br />

(27.12.2005. #2496)<br />

v 1 ) ixilavs <strong>da</strong>vas „aWaris avtonomiuri respublikis statusis Sesaxeb“<br />

saqarTvelos konstituciuri kanonis <strong>da</strong>rRvevis Taobaze;<br />

(01.07.2004. #306)<br />

z) axorcielebs saqarTvelos konstituciiT <strong>da</strong> organuli kanoniT<br />

gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />

2. sakonstitucio sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba sabolooa. arakonstituciurad<br />

cnobili normatiuli aqti an misi nawili kargavs iuridiul<br />

Zalas sakonstitucio sasamarTlos Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

gamoqveynebis momenti<strong>da</strong>n.<br />

muxli 90<br />

1. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo aris umaRlesi sakasacio sasamarTlo.<br />

(27.12.2005. #2496)<br />

41<br />

Tavi mexuTe. sasamarTlo xelisufleba


saqarTvelos konstitucia<br />

2. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomares <strong>da</strong> uzenaesi sasamarTlos<br />

mosamarTleebs saqarTvelos prezidentis wardginebiT<br />

siiTi Semadgenlobis umravlesobiT irCevs parlamenti aranakleb 10<br />

wlis vadiT.<br />

3. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos uflebamosileba, organizacia,<br />

saqmianobisa <strong>da</strong> uzenaesi sasamarTlos wevrTa uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde<br />

Sewyvetis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />

4. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomare <strong>da</strong> wevrebi xelSeuxebeli<br />

arian. uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris <strong>da</strong> wevrebis sisxlis<br />

samarTlis pasuxisgebaSi micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, maTi<br />

binis, manqanis, samuSao adgilis an piradi gaCxreka SeiZleba mxolod<br />

parlamentis TanxmobiT. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis SemTxveva,<br />

rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos parlaments. Tu parlamenti ar<br />

miscems Tanxmobas, <strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli piri <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />

muxli 91 amoRebulia (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 92<br />

Tavi meeqvse<br />

saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> kontroli<br />

1. saqarTvelos parlamenti siiTi Semadgenlobis umravlesobiT yovelwliurad<br />

iRebs saxelmwifo biujetis kanons, romelsac xels awers<br />

saqarTvelos prezidenti.<br />

2. saqarTvelos saxelmwifo biujetis Sedgenisa <strong>da</strong> miRebis wesi ganisaz-<br />

Rvreba kanoniT.<br />

muxli 93<br />

1. mxolod saqarTvelos mTavrobaa uflebamosili parlamentis<br />

komitetebTan ZiriTadi monacemebisa <strong>da</strong> mimarTulebebis SeTanxmebis<br />

Semdeg saqarTvelos prezidentis TanxmobiT parlaments warudginos<br />

saxelmwifo biujetis proeqti.<br />

2. mTavroba momavali wlis biujetis proeqts parlaments warudgens ara<br />

ugvianes sami Tvisa sabiujeto wlis <strong>da</strong>mTavrebamde. biujetis proeqt-<br />

Tan erTad mTavroba waradgens moxsenebas mimdinare wlis biujetis<br />

Sesrulebis mimdinareobis Sesaxeb. saxelmwifo biujetis Sesrulebis<br />

42


angariSs mTavroba parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens sabiujeto<br />

wlis <strong>da</strong>srulebi<strong>da</strong>n ara ugvianes 3 Tvisa. Tu parlamenti saxelmwifo<br />

biujetis Seusruleblobis SemTxvevaSi ar <strong>da</strong>amtkicebs saxelmwifo<br />

biujetis Sesrulebis angariSs, saqarTvelos prezidenti ganixilavs<br />

mTavrobis pasuxismgeblobis sakiTxs <strong>da</strong> parlaments erTi Tvis ganmavlobaSi<br />

acnobebs Tavisi <strong>da</strong>sabuTebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebis Taobaze.<br />

3. konstituciis 511 muxlis „a“_„d“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebul<br />

SemTxvevebSi parlamentis mier konstituciiT <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si saxelmwifo<br />

biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobisas saxelmwifo biujets dekretiT<br />

amtkicebs prezidenti.<br />

4. mTavrobis Tanxmobis gareSe <strong>da</strong>uSvebelia biujetis proeqtSi cvlilebis<br />

Setana. mTavrobas mxolod im pirobiT SeuZlia mosTxovos parlaments<br />

<strong>da</strong>matebiTi saxelmwifo xarjis gaReba, Tu miuTiTebs misi<br />

<strong>da</strong>farvis wyaros.<br />

5. parlamenti uflebamosilia gaakontrolos mTavrobis mier saxelmwifo<br />

biujetis saxsrebis xarjvis kanoniereba <strong>da</strong> <strong>da</strong>rRvevebis aRmo-<br />

Cenis SemTxvevaSi mimarTos saqarTvelos prezidents sabiujeto saxsrebis<br />

xarjvis SeCerebis moTxovniT. sabiujeto saxsrebis arakanonieri<br />

xarjvis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis SemTxvevaSi prezidenti iRebs Sesabamis<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebas.<br />

6. Tu parlamentma ver moaxerxa am muxlis me-2 punqtiT <strong>da</strong>dgenili wesis<br />

<strong>da</strong>cviT wardgenili biujetis miReba sami Tvis ganmavlobaSi, saqarTvelos<br />

prezidenti uflebamosilia ga<strong>da</strong>ayenos mTavroba an <strong>da</strong>iTxovos<br />

parlamenti <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnos riggareSe arCevnebi.<br />

7. saxelmwifo biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobis SemTxvevaSi parlamentis<br />

<strong>da</strong>Txovnisas, prezidenti dekretiT <strong>da</strong>amtkicebs saxelmwifo biujets<br />

<strong>da</strong> axla<strong>da</strong>rCeuli parlamentis uflebamosilebis cnobi<strong>da</strong>n erT TveSi<br />

warudgens mas <strong>da</strong>samtkiceblad.<br />

8. kanonproeqti, romelic iwvevs mimdinare wlis saxelmwifo biujetis<br />

xarjebis zr<strong>da</strong>s, Semosavlebis Semcirebas an saxelmwifos mier axali<br />

finansuri valdebulebebis aRebas, parlamentma SeiZleba miiRos mxolod<br />

mTavrobis Tanxmobis Semdeg, xolo momaval safinanso welTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli zemoaRniSnuli kanonproeqtebi _ mTavrobis mier parlamentTan<br />

SeTanxmebuli saxelmwifo biujetis ZiriTadi parametrebis<br />

farglebSi. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 94<br />

Tavi meeqvse. saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> kontroli<br />

1. savaldebuloa ga<strong>da</strong>saxadebisa <strong>da</strong> mosakreblebis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> kanoniT<br />

<strong>da</strong>dgenili odenobiTa <strong>da</strong> wesiT.<br />

43


saqarTvelos konstitucia<br />

2. ga<strong>da</strong>saxadebisa <strong>da</strong> mosakreblebis struqturas, SemoRebis wess adgens<br />

mxolod kanoni.<br />

3. ga<strong>da</strong>saxadebisagan ganTavisufleba, agreTve saxelmwifo xazini<strong>da</strong>n<br />

xarjis gaReba <strong>da</strong>saSvebia mxolod kanoniT.<br />

muxli 95<br />

1. saqarTvelos fulad-sakredito sistemis funqcionirebas uzrunvelyofs<br />

saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> banki.<br />

2. saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> banki SeimuSavebs <strong>da</strong> axorcielebs fuladsakredito<br />

<strong>da</strong> savaluto politikas parlamentis mier gansazRvruli<br />

ZiriTadi mimarTulebebis Sesabamisad.<br />

3. <strong>erovnuli</strong> banki aris bankTa banki, saqarTvelos mTavrobis bankiri <strong>da</strong><br />

fiskaluri agenti.<br />

4. <strong>erovnuli</strong> banki <strong>da</strong>moukidebelia Tavis saqmianobaSi. <strong>erovnuli</strong> bankis<br />

ufleba-movaleoba, saqmianobis wesi <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukideblobis garantia<br />

ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />

5. fulis saxelwodeba <strong>da</strong> erTeuli ganisazRvreba kanoniT. fulis emisiis<br />

ufleba aqvs mxolod erovnul banks.<br />

muxli 96<br />

1. saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> bankis umaRlesi organoa <strong>erovnuli</strong> bankis<br />

sabWo, romlis wevrebs saqarTvelos prezidentis wardginebiT 7<br />

wlis vadiT siiTi Semadgenlobis umravlesobiT irCevs parlamenti.<br />

<strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wevrebis ga<strong>da</strong>yeneba SeiZleba mxolod parlamentis<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT 64-e muxlis Sesabamisad.<br />

2. <strong>erovnuli</strong> bankis prezidents <strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wardginebiT<br />

bankis sabWos wevrTagan niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs<br />

saqarTvelos prezidenti.<br />

3. <strong>erovnuli</strong> banki pasuxismgebelia parlamentis winaSe <strong>da</strong> yovelwliurad<br />

warudgens mas Tavisi saqmianobis angariSs.<br />

muxli 97<br />

1. saxelmwifo saxsrebisa <strong>da</strong> saxelmwifos sxva materialur faseuloba-<br />

Ta gamoyenebasa <strong>da</strong> xarjvas ze<strong>da</strong>mxedvelobs saqarTvelos kontrolis<br />

palata. igi uflebamosilia agreTve Seamowmos safinanso-sameurneo<br />

kontrolis sxva saxelmwifo organoTa saqmianoba, warudginos parlaments<br />

saga<strong>da</strong>saxado kanonmdeblobis srulyofis wina<strong>da</strong>debebi.<br />

2. kontrolis palata <strong>da</strong>moukidebelia Tavis saqmianobaSi. igi angariS-<br />

44


valdebulia parlamentis winaSe. kontrolis palatis Tavmjdomares 5<br />

wlis vadiT siiTi Semadgenlobis umravlesobiT parlamentis Tavmjdomaris<br />

wardginebiT irCevs saqarTvelos parlamenti. misi Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />

gaTavisuflebis safuZvlebi <strong>da</strong> wesi ganisazRvreba konstituciiTa<br />

<strong>da</strong> kanoniT. (6.02.2004. #3272)<br />

3. weliwadSi orjer, biujetis Sesrulebis winaswari <strong>da</strong> sruli angari-<br />

Sis wardgenis dros, kontrolis palata parlaments warudgens moxsenebas<br />

mTavrobis angariSTan <strong>da</strong>kavSirebiT, xolo weliwadSi erTxel<br />

_ Tavisi saqmianobis angariSs.<br />

4. kontrolis palatis uflebamosileba, organizacia <strong>da</strong> saqmianobis<br />

wesi, <strong>da</strong>moukideblobis garantia ganisazRvreba kanoniT.<br />

5. saxelmwifo kontrolis sxva organoebi iqmneba kanonis Sesabamisad.<br />

muxli 98<br />

Tavi meSvide<br />

saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva<br />

1. Tav<strong>da</strong>cviTi omi saqarTvelos suverenuli uflebaa.<br />

2. qveynis <strong>da</strong>moukideblobis, suverenitetisa <strong>da</strong> teritoriuli mTlianobis<br />

<strong>da</strong>sacavad, agreTve <strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad<br />

saqarTvelos hyavs samxedro Zalebi.<br />

3. samxedro Zalebis saxeobebi <strong>da</strong> Semadgenloba ganisazRvreba kanoniT.<br />

samxedro Zalebis struqturas amtkicebs saqarTvelos prezidenti,<br />

raodenobas ki <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos wardginebiT - parlamenti<br />

siiTi Semadgenlobis umravlesobiT.<br />

muxli 99<br />

1. samxedro aRmSeneblobisa <strong>da</strong> qveynis Tav<strong>da</strong>cvis organizaciisaTvis<br />

iqmneba <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWo, romelsac xelmZRvanelobs<br />

saqarTvelos prezidenti.<br />

2. <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos Semadgenloba, uflebamosileba <strong>da</strong><br />

saqmianobis wesi ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />

muxli 100<br />

1. samxedro Zalebis gamoyenebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs saqarTvelos<br />

prezidenti <strong>da</strong> 48 saaTis ganmavlobaSi Seaqvs igi parlamentSi<br />

45<br />

Tavi meSvide. saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva


saqarTvelos konstitucia<br />

<strong>da</strong>samtkiceblad. amasTan, <strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad<br />

samxedro ZalTa gamoyeneba <strong>da</strong>uSvebelia saqarTvelos parlamentis<br />

Tanxmobis gareSe.<br />

2. saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cvis mizniT gansakuTrebul <strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebul<br />

SemTxvevebSi qveyanaSi sxva saxelmwifos samxedro Zalis<br />

Semoyvanis, gamoyenebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>adgilebis ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs<br />

saqarTvelos prezidenti. ga<strong>da</strong>wyvetileba <strong>da</strong>uyovnebliv waredgineba<br />

parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad <strong>da</strong> ZalaSi Sedis parlamentis Tanxmobis<br />

Semdeg. (6.02.2004. #3272)<br />

muxli 101<br />

1. saqarTvelos <strong>da</strong>cva saqarTvelos yoveli moqalaqis movaleobaa.<br />

2. qveynis <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> samxedro valdebulebis mox<strong>da</strong> saamiso unaris mqone<br />

yvela moqalaqis valia. samxedro valdebulebis moxdis formas adgens<br />

kanoni.<br />

muxli 102<br />

Tavi merve<br />

konstituciis ga<strong>da</strong>sinjva<br />

1. konstituciis zogadi an nawilobrivi ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqtis Setanis<br />

ufleba aqvT:<br />

a) prezidents;<br />

b) parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis naxevarze mets;<br />

g) aranakleb 200000 amomrCevels.<br />

2. konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqti waredgineba saqarTvelos<br />

parlaments, romelic aqveynebs mas sayovelTao-saxalxo ganxilvisaTvis.<br />

parlamentSi kanonproeqtis ganxilva iwyeba misi gamoqveynebi<strong>da</strong>n<br />

erTi Tvis Semdeg.<br />

3. konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqti miRebulad CaiTvleba, Tu<br />

mas mxars <strong>da</strong>uWers saqarTvelos parlamentis sruli Semadgenlobis<br />

sul cota ori mesamedi.<br />

4. konstituciis 68-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis<br />

kanons xels awers <strong>da</strong> aqveynebs saqarTvelos prezidenti.<br />

muxli 103<br />

46


sagangebo an saomari mdgomareobis gamocxadeba gamoiwvevs konstituciis<br />

ga<strong>da</strong>sinjvis SeCerebas sagangebo an saomari mdgomareobis gauqmebamde.<br />

muxli 104<br />

Tavi mecxre<br />

gar<strong>da</strong>mavali debulebebi<br />

1. saqarTvelos konstitucia ZalaSi Sedis saqarTvelos axalarCeuli<br />

prezidentisa <strong>da</strong> parlamentis uflebamosilebis cnobis dRi<strong>da</strong>n.<br />

2. konstituciis 49-e, 50-e <strong>da</strong> 70-e muxlebi ZalaSi Sedis konstituciis<br />

gamoqveynebisTanave.<br />

muxli 104 1 (23.02.2005. #1010)<br />

1. konstituciis 49-e muxlis pirveli punqti <strong>da</strong> 58-e muxlis pirveli<br />

punqti amoqmeddes saqarTvelos organul kanonSi „saqarTvelos<br />

saarCevno kodeqsi“ Sesabamisi cvlilebebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebebis SetanisTanave.<br />

2. 2004 wels arCeuli saqarTvelos parlamentis uflebamosilebis<br />

Sewyvetamde misi Semadgenloba, agreTve fraqciis CamoyalibebisaTvis<br />

aucilebeli parlamentis wevrTa raodenoba ganisazRvreba<br />

am parlamentis arCevnebis dros moqmedi kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />

3. 2008 wels saqarTvelos parlamentis morigi arCevnebi tardeba maisSi.<br />

arCevnebis TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara<br />

ugvianes 60 dRisa. (11.03.2008. #5833)<br />

muxli 104 2 (24.09.2009. #1675)<br />

saqarTvelos parlamentis wevris uflebamosileba aRudgeT<br />

2008 wlis 21 maisis saparlamento arCevnebSi proporciuli saar-<br />

Cevno sistemiT arCeul im parlamentis wevrebs, romelTac saqarTvelos<br />

parlamentis <strong>da</strong>dgenilebiT uflebamosileba va<strong>da</strong>mde Seuwy<strong>da</strong>T<br />

saqarTvelos konstituciis 54-e muxlis me-2 punqtis „a“ qvepunqtis<br />

Sesabamisad, Tu maTi adgilmonacvleebis uflebamosileba ar aris<br />

cnobili, <strong>da</strong> romlebic aRniSnulze Tanxmobas ganacxadeben 2010 wlis<br />

1 ianvramde.<br />

47<br />

Tavi mecxre. gar<strong>da</strong>mavali debulebebi


saqarTvelos konstitucia<br />

muxli 105<br />

1. 1995 wlis arCevnebSi monawileobis ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT registrirebul moqalaqeTa politikur gaerTianebas, romlis<br />

iniciativa <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia 50000 xelmoweriT mainc, an romelsac<br />

hyav<strong>da</strong> warmomadgeneli parlamentSi konstituciis miRebis dRisaTvis.<br />

2. proporciuli sistemiT arCevnebi tardeba erTiani partiuli siiT.<br />

3. politikur gaerTianebas, saarCevno bloks ufleba aqvs maJoritarul<br />

saarCevno olqSi waradginos deputatobis is kandi<strong>da</strong>tic, romelic<br />

imavdroulad mis partiul siaSia.<br />

4. maJoritarul saarCevno olqSi arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti,<br />

romelic xmaTa met raodenobas miiRebs, magram kenWisyris monawile-<br />

Ta aranakleb erTi mesamedisa.<br />

5.pirvel turSi Tu verc erTma kandi<strong>da</strong>tma ver miiRo xmaTa saWiro<br />

raodenoba, Catardeba meore turi, romelSic monawileobas miiRebs<br />

ukeTesi Sedegis mqone ori kandi<strong>da</strong>ti. arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti,<br />

romelic xmaTa met raodenobas miiRebs.<br />

6. es muxli ZalaSi Sedis konstituciis gamoqveynebisTanave <strong>da</strong> moqmedebs<br />

axalarCeuli parlamentis uflebamosilebis cnobamde.<br />

muxli 106<br />

1. konstituciis ZalaSi Sesvlis Semdeg moqmedebs mxolod is <strong>samarTlebrivi</strong><br />

aqti an aqtis nawili, romelic konstitucias ar ewinaaRmdegeba.<br />

2. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis ganmavlobaSi saqarTvelos<br />

prezidenti <strong>da</strong> saqarTvelos parlamenti uzrunvelyofen konstituciis<br />

ZalaSi Sesvlamde miRebuli normatiuli <strong>aqtebi</strong>s saxelmwifo<br />

registracias, konstituciasTan <strong>da</strong> kanonebTan maT Sesabamisobas.<br />

3. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis ganmavlobaSi saqarTvelos<br />

parlamentma un<strong>da</strong> miiRos konstituciiT gaTvaliswinebuli organuli<br />

kanonebi, an <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturos am sferoSi arsebuli normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />

marTlzomiereba.<br />

muxli 107<br />

1. konstituciis Sesabamisad sasamarTlo wyobilebis organuli kanonebis<br />

miRebamde ZalaSi rCeba sasamarTlo wyobilebis moqmedi kanonmdebloba.<br />

2. konstituciis me-18 muxlis me-2 <strong>da</strong> me-3 punqtebi ZalaSi Seva Sesabamisi<br />

sisxlis samarTlis saproceso sakanonmdeblo <strong>aqtebi</strong>s miRebis<br />

Semdeg.<br />

48


3. sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb organuli kanoni miRebul un<strong>da</strong><br />

iqnes 1996 wlis 1 Tebervlamde.<br />

muxli 108<br />

saqarTvelos mTel teritoriaze iurisdiqciis srul aRdgenasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT konstituciis 102-e muxlis me-2 punqtSi saTanado cvlilebebisa<br />

Tu <strong>da</strong>matebebis Setana gamonaklisis wesiT <strong>da</strong>saSvebia konstituciis<br />

ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqtis sayovelTao-saxalxo ganxilvisaTvis<br />

gamoqveynebis gareSe.<br />

muxli 109<br />

1. Sesabamisi wesiT miRebul konstitucias xels awers <strong>da</strong> aqveynebs<br />

saqarTvelos saxelmwifos meTauri.<br />

2. saqarTvelos parlamentisa <strong>da</strong> sakonstitucio komisiis wevrebi xels<br />

aweren konstituciis teqsts. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n sul<br />

cota erTi wlis ganmavlobaSi teqsti Riad un<strong>da</strong> inaxebodes saqarTvelos<br />

yvela adgilobrivi organos SenobaSi, raTa mosaxleoba gaecnos<br />

mis Sinaarss.<br />

saqarTvelos saxelmwifos<br />

meTauri eduard SevardnaZe<br />

49<br />

Tavi mecxre. gar<strong>da</strong>mavali debulebebi


saqarTvelos kanoni<br />

zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

Tavi I. zogadi debulebani<br />

muxli 1. saqarTvelos kanonmdebloba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />

<strong>da</strong> am kanonis moqmedebis sfero<br />

1. zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobas Seadgens<br />

saqarTvelos konstitucia, konstituciuri SeTanxmeba, <strong>saerTaSoriso</strong><br />

xelSekrulebebi <strong>da</strong> SeTanxmebebi, es kanoni, sxva kanonebi <strong>da</strong> kanonqvemdebare<br />

<strong>aqtebi</strong>.<br />

2. es kanoni awesrigebs saqarTveloSi zogadsaganmanaTleblo saqmianobis<br />

ganxorcielebis pirobebs, zogadi ganaTlebis marTvisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis<br />

principebsa <strong>da</strong> wess, adgens yvela zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis (organizaciul-<strong>samarTlebrivi</strong> formis miuxe<strong>da</strong>vad)<br />

statuss, maTi <strong>da</strong>fuZnebis, saqmianobis, reorganizaciis, likvi<strong>da</strong>ciisa<br />

<strong>da</strong> akreditaciis wess, agreTve zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

maswavlebelTa saqmianobis warmarTvis pirobebsa <strong>da</strong> wess. (2.03.2007.<br />

#4412)<br />

muxli 2. terminTa ganmarteba<br />

am kanonSi gamoyenebul terminebs aqvs Semdegi mniSvneloba:<br />

a) akreditacia _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi mimdinare<br />

saswavlo procesis zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumentTan,<br />

erovnul saswavlo gegmebTan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenil zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis normativebTan Sesabamisobis <strong>da</strong><strong>da</strong>stureba. Tu<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba srulad ver akmayofilebs<br />

akreditaciis pirobebs, mas garkveuli droiT mieniWeba pirobiTi<br />

akreditacia, raTa am drois ganmavlobaSi akreditaciis pirobebi<br />

srulad <strong>da</strong>kmayofildes;<br />

b) <strong>da</strong>matebiTi individualuri muSaoba _ <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo<br />

gegmebiT <strong>da</strong>dgenili gakveTilebis (saaTebis) gar<strong>da</strong>, maswavleblis<br />

muSaoba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis miznebis misaRwevad;<br />

g) disciplinuri ga<strong>da</strong>cdoma _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

SinaganawesiT gansazRvruli wesebis <strong>da</strong>rRveva;<br />

d) disciplinuri devna _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis mier<br />

Catarebul RonisZiebaTa erToblioba, romelTa mizania moswavlis<br />

an maswavleblis mier Cadenili disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis gamov-<br />

50


lena;<br />

e) disciplinuri saxdeli _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

SinaganawesiT gansazRvruli disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomisaTvis gaTvaliswinebuli<br />

zemoqmedebis zoma;<br />

e 1 ) <strong>erovnuli</strong> sakvalifikacio CarCo _ dokumenti, romelic aer-<br />

Tianebs saqarTveloSi arsebul yvela kvalifikacias, maT Soris,<br />

zogadi ganaTlebis sabazo <strong>da</strong> saSualo safexurebs; (8.03.2007.<br />

#4530)<br />

v) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma _ dokumenti, romelic moicavs zogadi<br />

ganaTlebis yvela safexurisaTvis saaTebis ganawilebas, saswavlo<br />

garemos organizebis pirobebsa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebs, moswavleTa<br />

aucilebel <strong>da</strong> maqsimalur <strong>da</strong>tvirTvas, im miRwevebis (unar-Cvevebisa<br />

<strong>da</strong> codnis) CamonaTvals, romelTac moswavle un<strong>da</strong> flobdes<br />

yoveli safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas, <strong>da</strong> am unar-Cvevebisa <strong>da</strong> codnis<br />

SeZenis saSualebebis aRweras;<br />

z) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />

momsaxureba _ sajaro skolebis mier saskolo saswavlo<br />

gegmiT gansazRvruli, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul<br />

sagnebSi saaTebis maqsimaluri raodenobis farglebSi<br />

gaweuli momsaxureba;<br />

T) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gauTvaliswinebeli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxureba _ sajaro skolebis<br />

mier saskolo saswavlo gegmiT gansazRvruli, saaRmzrdelo <strong>da</strong><br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gauTvaliswinebel sagnebSi gaweuli saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxureba;<br />

i) <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis sistema _ sistema, romlis saSualebiTac<br />

saxelmwifo amowmebs, ramdenad Seesabameba moswavleTa miRwevebi<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebiT <strong>da</strong>dgenil miRwevaTa doneebs <strong>da</strong> ramdenad<br />

realuria am doneebis <strong>da</strong>Zleva;<br />

k) eqsternati _ im piris mier zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />

saxelmwifo dokumentis miRebis wesi, romelmac <strong>da</strong>moukideblad<br />

aiTvisa zogadsaganmanaTleblo programebi; (17.03.2006. #2793)<br />

l) vauCeri _ saxelmwifos mier moswavlisaTvis ga<strong>da</strong>cemuli, mimoqcevadi<br />

finansuri instrumenti, romelic SeiZleba gamoSvebuli iqnes<br />

rogorc materializebuli, ise aramaterializebuli formiT <strong>da</strong><br />

romelic gankuTvnilia moswavlis mier zogadi ganaTlebis miRebis<br />

<strong>da</strong>safinanseblad;<br />

m) zogadi ganaTleba _ ganaTleba, romlis mizania saqarTvelos moqalaqis<br />

aRzr<strong>da</strong> <strong>da</strong> momzadeba zogadi ganaTlebis Semdgomi profe-<br />

51<br />

Tavi I. zogadi debulebani


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

siuli <strong>da</strong> sazogadoebrivi cxovrebisaTvis. saqarTveloSi sruli<br />

zogadi ganaTleba moicavs 12 wels;<br />

n) zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumenti _ dokumenti,<br />

romelic am kanonis Sesabamisad gansazRvravs qveyanaSi arsebuli<br />

zogadi ganaTlebis sistemis miznebs. zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong><br />

miznebis dokumenti aris <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis <strong>da</strong> zogadi<br />

ganaTlebis sistemis ZiriTadi maCveneblebis SemuSavebis safuZveli.<br />

zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments iRebs<br />

saqarTvelos mTavroba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

ministris wardginebiT <strong>da</strong> warudgens parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />

o) zogadi ganaTlebis safexurebi _ saqarTveloSi srul<br />

zogad ganaTlebas aqvs sami safexuri: <strong>da</strong>wyebiTi (6 weli), sabazo (3<br />

weli) <strong>da</strong> saSualo (3 weli);<br />

p) zogadi ganaTlebis sistema _ <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo gegmebis,<br />

maTi ganmaxorcielebeli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis,<br />

im saxelmwifo organoebisa <strong>da</strong> sajaro samarTlis iuridiuli<br />

pirebis erToblioba, romlebic uzrunvelyofen zogadi<br />

ganaTlebis miRebas;<br />

J) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba/skola _ sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piri an kerZo samarTlis samewarmeo an arasamewarmeo<br />

iuridiuli piri, romelic axorcielebs zogadsaganmanaTleblo<br />

saqmianobas <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad <strong>da</strong> srulad<br />

moicavs zogadi ganaTlebis erT safexurs mainc;<br />

r) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis administraciuli <strong>da</strong> finansuri<br />

avtonomia _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis TviTmmarTveloba,<br />

romlis subieqtebi sajaro skolaSi arian: sameurveo<br />

sabWo, direqcia, pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo, moswavleTa TviTmmarTveloba,<br />

disciplinuri komiteti, aseve saapelacio komiteti _ aseTis<br />

arsebobis SemTxvevaSi; (2.03.2007. #4412)<br />

s) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />

t) TviTSefaseba _ skolis mier mimdinare saswavlo procesis zogadi<br />

ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumentTan, erovnul saswavlo<br />

gegmebTan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

mier <strong>da</strong>dgenil zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis<br />

normativebTan Sesabamisobis Semowmeba. TviTSefasebis procesSi<br />

monawileoben skolis maswavleblebi, moswavleebi <strong>da</strong> mSoblebi;<br />

u) inkluziuri swavleba _ SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleTa<br />

CarTva zogadsaganmanaTleblo procesSi sxva moswavleebTan<br />

erTad;<br />

52


f) kapitaluri xarjebi _ ga<strong>da</strong>saxdelebi, romelTa mizania kapitaluri<br />

aqtivebis, strategiuli <strong>da</strong> gansakuTrebuli maragis, saqonlis,<br />

miwis, aramaterialuri aqtivebis SeZena, Senoba-nagebobebis,<br />

manqana-<strong>da</strong>nadgarebis, mowyobilobebis, satransporto <strong>da</strong> sxva ZiriTadi<br />

saSualebebis SeZena, kapitaluri remonti, mSenebloba <strong>da</strong><br />

rekonstruqcia;<br />

q) kerZo skola _ kerZo samarTlis iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba;<br />

R) klasi _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis moswavleTa droebiTi,<br />

sul mcire erTi saswavlo wlis ganmavlobaSi SenarCunebuli<br />

erTianoba, romelic Sedgenilia erovnul saswavlo gegmebSi mocemuli<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebisa <strong>da</strong> am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebis mixedviT <strong>da</strong><br />

romelSi gaerTianebuli moswavleebic ZiriTa<strong>da</strong>d erTad swavloben<br />

zogadi ganaTlebis romelime safexuris zogadsaganmanaTleblo<br />

programebs;<br />

R 1 ) maswavlebeli _ saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />

sertificirebuli, Sesabamisi ganaTlebis mqone piri, romelic<br />

aswavlis zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi;<br />

R 2 ) maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsi _ maswavleblis qcevis<br />

savaldebulo normebis, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomisa <strong>da</strong> disciplinuri<br />

pasuxismgeblobis saxeebis, disciplinuri warmoebis,<br />

maT Soris, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis ganmxilveli organos Seqmnis<br />

wesis erToblioba; (11.07.2009. #1385)<br />

R 3 ) maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rti _ profesiuli codnis,<br />

unar-Cvevebis, Rirebulebebisa <strong>da</strong> valdebulebebis CamonaTvali,<br />

romelsac un<strong>da</strong> akmayofilebdes yvela maswavlebeli;<br />

R 4 ) maswavleblobis maZiebeli _ piri, romelic droebiT aswavlis<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi maswavleblis statusis<br />

mosapoveblad; (2.03.2007. #4412)<br />

y) modificirebuli saswavlo gegma _ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Semadgeneli<br />

nawili, gansxvavebuli saswavlo gegma specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone moswavleTaTvis;<br />

S) mSobeli _ moswavlis mSobeli an kanonieri warmomadgeneli;<br />

C) mcirekontingentiani skola _ skola, romelSic adgilobrivi pirobebis<br />

gamo swavlobs mcire raodenobis moswavle. mcirekontingentiani<br />

skolis normativs adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministro;<br />

c) amoRebulia (2.03.2007. #4412)<br />

53<br />

Tavi I. zogadi debulebani


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

Z) pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianoba _ maswavleblis mier moswavleebTan sagakveTilo<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi individualuri muSaoba;<br />

w) pilotireba _ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis miznebisa <strong>da</strong> am miznebis<br />

miRwevis saSualebebis realurobis Semowmeba skolebSi;<br />

w 1 ) maswavleblis profesiuli ganviTarebis portfolio _ maswavleblis<br />

profesiuli momzadebis, uwyveti profesiuli ganviTarebis,<br />

praqtikuli saqmianobis analizis, Sefasebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />

warmatebebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentebis erToblioba;<br />

(2.03.2007. #4412)<br />

W) saskolo dro _ saskolo saswavlo gegmiT gansazRvruli procesis,<br />

agreTve skolis mier inicirebuli, organizebuli, kontrolirebuli,<br />

<strong>da</strong>finansebuli, agreTve misi sponsorobiT Catarebuli nebismieri<br />

RonisZiebis mimdinareobis dro;<br />

x) saskolo saswavlo gegma _ saswavlo gegma, romelic konkretuli<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisTvis azustebs erovnul saswavlo<br />

gegmaSi mocemul <strong>da</strong>tvirTvas aucilebeli <strong>da</strong> maqsimaluri<br />

<strong>da</strong>tvirTvis farglebSi; gansazRvravs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT<br />

gaTvaliswinebul <strong>da</strong>matebiT saganmanaTleblo momsaxurebas <strong>da</strong> gau-<br />

Tvaliswinebel <strong>da</strong>matebiT saganmanaTleblo <strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebas,<br />

agreTve skolaSi mimdinare saganmanaTleblo RonisZiebebs;<br />

j) sajaro skola _ sajaro samarTlis iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba;<br />

j 1 ) sertificireba _ maswavleblisaTvis pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />

ganxorcielebis uflebis miniWeba an/<strong>da</strong> ganaxleba; (2.03.2007.<br />

#4412)<br />

h) skolis direqcia _ skolis direqtori, misi moadgile/moadgileebi<br />

<strong>da</strong> buRalteria;<br />

h 1 ) skolis pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo _ skolis maswavlebelTa TviTmmarTvelobis<br />

organo;<br />

h 2 ) skolis sameurveo sabWo _ skolis TviTmmarTvelobis umaRlesi<br />

arCeviTi organo;<br />

h 3 ) Cxreka _ moqmedeba, romlis mizania disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis<br />

iaraRis, im sagnis, romelsac disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis kvali<br />

atyvia, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomiT mopovebuli nivTis <strong>da</strong> faseulobis,<br />

agreTve im sagnis <strong>da</strong> dokumentis, romelic saWiroa<br />

disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis garemoebaTa gasarkvevad, aRmoCena<br />

<strong>da</strong> amoReba skolaSi saamisod uflebamosili piris mier.<br />

54


muxli 3. zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis Ziri­<br />

Tadi miznebi<br />

1. saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />

ZiriTadi miznebia:<br />

a) moswavlis <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebis mqone,<br />

Tavisufal pirovnebad CamoyalibebisaTvis saWiro pirobebis Seqmna;<br />

b) moswavlis gonebrivi <strong>da</strong> fizikuri unar-Cvevebis ganviTareba, aucilebeli<br />

codniT uzrunvelyofa, cxovrebis jansaRi wesis <strong>da</strong>mkvidreba,<br />

liberalur-demokratiul Rirebulebebze <strong>da</strong>myarebuli samoqalaqo<br />

cnobierebis Camoyalibeba, moswavlis mier kulturul faseulobaTa<br />

pativiscema, ojaxis, sazogadoebis, saxelmwifosa <strong>da</strong> garemos<br />

winaSe ufleba-movaleobebis gacnobierebaSi xelis Sewyoba.<br />

2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli miznebis misaRwevad<br />

saxelmwifo uzrunvelyofs:<br />

a) zogadi ganaTlebis Riaobas <strong>da</strong> Tanabar xelmisawvdomobas yvelasTvis<br />

mTeli sicocxlis ganmavlobaSi;<br />

b) saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemis CarTvas <strong>saerTaSoriso</strong><br />

saganmanaTleblo sivrceSi;<br />

g) sajaro skolis <strong>da</strong>moukideblobas religiuri <strong>da</strong> politikuri gaer-<br />

Tianebebisagan, xolo kerZo skolis <strong>da</strong>moukideblobas politikuri<br />

gaerTianebebisagan;<br />

d) <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis SemuSavebis <strong>da</strong><br />

akreditaciis sistemebis Camoyalibebas, rac gulisxmobs swavlebis<br />

xarisxis <strong>da</strong>dgenisa <strong>da</strong> Sefasebis meSveobiT zogadsaganmanaTleblo<br />

procesis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> marTvas;<br />

e) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis materialur-teqnikuri,<br />

programuli <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis normativebis<br />

<strong>da</strong>dgenas; (17.03.2006. #2793)<br />

v) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis administraciul <strong>da</strong> finansur<br />

avtonomias;<br />

z) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi Zaladobis aRmofxvras;<br />

T) inkluziuri swavlebis <strong>da</strong>mkvidrebas.<br />

i) maswavlebelTa profesiis regulirebas. (2.03.2007. #4412)<br />

muxli 4. swavlebis ena<br />

1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi swavlebis enaa qarTuli,<br />

55<br />

Tavi I. zogadi debulebani


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ qarTuli an afxazuri.<br />

2. afxazeTis avtonomiur respublikaSi im zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi, sa<strong>da</strong>c swavleba xorcieldeba erT-erT saxelmwifo<br />

enaze, meore saxelmwifo enis swavleba savaldebuloa.<br />

3. saqarTvelos moqalaqeebs, romlebisTvisac qarTuli ena mSobliuri<br />

ar aris, ufleba aqvT miiRon sruli zogadi ganaTleba maT mSobliur<br />

enaze, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT. am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi savaldebuloa<br />

saxelmwifo enis swavleba, xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi<br />

_ orive saxelmwifo enisa.<br />

4. saqarTvelos <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiTa <strong>da</strong> SeTanxmebebiT<br />

gaTvaliswinebul SemTxvevebSi SesaZlebelia, zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi swavleba ganxorcieldes ucxour enaze. am zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi savaldebuloa saxelmwifo enis swavleba,<br />

xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ orive saxelmwifo<br />

enisa.<br />

muxli 5. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma<br />

1. am kanonis me-3 muxliT gaTvaliswinebuli miznebis misaRwevad saxelmwifo<br />

SeimuSavebs erovnul saswavlo gegmas, romliTac ganisazRvreba<br />

zogadi ganaTlebis safexurebis mixedviT aucilebeli sagnebi, sagnobrivi<br />

jgufebi, sagnebis mixedviT saaTebi, maTi ganawileba <strong>da</strong> Tanafardoba,<br />

aucilebeli <strong>da</strong> maqsimaluri <strong>da</strong>tvirTvis raodenoba, sagnebisa<br />

<strong>da</strong> sagnobrivi jgufebis swavlebisaTvis aucilebeli minimaluri<br />

saaTebis raodenoba, saswavlo garemos organizebis pirobebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />

2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT ganisazRvreba im miRwevebis (unar-Cvevebisa<br />

<strong>da</strong> codnis) CamonaTvali, romelTac moswavle un<strong>da</strong> flobdes yovel<br />

saganSi Tu sagnobriv jgufSi klasis an safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas.<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma iTvaliswinebs agreTve modificirebul<br />

saswavlo gegmebs specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis mqone<br />

moswavleTaTvis.<br />

3. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma moicavs Semdeg sagnebsa <strong>da</strong> sagnobriv<br />

jgufebs:<br />

a) qarTuli (afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ afxazuri <strong>da</strong><br />

qarTuli) ena <strong>da</strong> literatura;<br />

b) saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia <strong>da</strong> sxva sazogadoebrivi<br />

mecnierebebi;<br />

g) maTematika;<br />

56


d) sabunebismetyvelo mecnierebebi;<br />

e) ucxouri enebi;<br />

v) fizikuri, SromiTi <strong>da</strong> esTetikuri aRzr<strong>da</strong>.<br />

4. am muxlis me-3 punqtis „a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli sagnebi<br />

<strong>da</strong> sagnobrivi jgufebi im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi,<br />

sa<strong>da</strong>c swavleba xorcieldeba am kanonis me-4 muxlis me-3 punqtis<br />

Sesabamisad, iswavleba qarTulad, xolo afxazeTis avtonomiur<br />

respublikaSi _ qarTulad an afxazurad.<br />

5. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesruleba savaldebuloa yvela zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebisaTvis.<br />

6. <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo gegmebiT gaTvaliswinebuli sagnebis<br />

swavleba un<strong>da</strong> iyos akademiuri, obieqturi, neitraluri <strong>da</strong> pluralisturi.<br />

muxli 6. zogadi ganaTleba<br />

1. sruli zogadi ganaTlebis miReba gulisxmobs zogadi ganaTlebis<br />

samive safexuris <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili miRwevis donis<br />

<strong>da</strong>Zlevas <strong>da</strong> Sesabamisi dokumentiT saxelmwifos mier amis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebas.<br />

saxelmwifo dokumentis nimuSs <strong>da</strong> misi gacemis wess adgens<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

2. zogadsaganmanaTleblo programis <strong>da</strong>Cqarebuli gavla <strong>da</strong>saSvebia mxolod<br />

gansakuTrebul SemTxvevaSi, moswavlis individualuri SesaZleblobebis<br />

gaTvaliswinebiT, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

3. moswavlis an misi mSoblis moTxovnis SemTxvevaSi zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebuleba valdebulia gasces moswavlis mier sagnebis gavlis<br />

<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli cnoba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier SemuSavebuli formis mixedviT.<br />

4. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis <strong>da</strong>toveba zogadi ganaTlebis sistemis miRma<br />

sabazo safexuris miRwevis donis <strong>da</strong>Zlevamde.<br />

5. zogadi ganaTlebis romelime safexuris gavlis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis<br />

mqone pirebs saqarTvelos mTel teritoriaze aqvT zogadi<br />

ganaTlebis momdevno safexurze swavlis gagrZelebis ufleba.<br />

6. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>wyebiT safexurze swavlis <strong>da</strong>wyebis minimaluri<br />

asakia 6 weli. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom<br />

SeiZleba gansazRvros gamonaklisi SemTxvevebi.<br />

7. zogadi ganaTleba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gansazRvrul fargleb-<br />

Si SeiZleba moicavdes saxelobo saganmanaTleblo programas, rom-<br />

57<br />

Tavi I. zogadi debulebani


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

lis aTviseba zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokumentTan er-<br />

Tad SeiZleba <strong>da</strong><strong>da</strong>sturdes saxelobo ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />

dokumentiT, „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.03.2007. #4530)<br />

muxli 7. zogadi ganaTlebis xelmisawvdomoba<br />

1. saxelmwifo uzrunvelyofs TiToeuli moswavlis mier mis sacxovrebel<br />

adgilTan maqsimalurad axlos zogadi ganaTlebis saxelmwifo an<br />

mSobliur enaze miRebis uflebas.<br />

2. Tu am muxlis pirveli punqtiT gansazRvruli uflebis ganxorcieleba<br />

SeuZlebelia stan<strong>da</strong>rtuli vauCeris meSveobiT, saxelmwifo aseT<br />

moswavleebs uzrunvelyofs gazrdili vauCeriT an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi<br />

<strong>da</strong>finansebiT saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi miznobrivi programis farglebSi.<br />

3. gazrdili vauCeris odenoba <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi <strong>da</strong>finanseba saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi<br />

miznobrivi programis farglebSi un<strong>da</strong> uzrunvelyofdes am muxlis<br />

pirveli punqtiT gansazRvruli uflebis ganxorcielebas mcirekontingentiani<br />

sajaro skolis, specialuri, koreqciuli an lingvisturi<br />

umciresobis skolis an klasis farglebSi, Tu arsebobs 3 moswavle<br />

<strong>da</strong>wyebiT safexurze, 6 moswavle sabazo safexurze <strong>da</strong> 21 moswavle<br />

saSualo safexurze. (27.12.2006. #4129)<br />

Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis<br />

ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />

muxli 8. ZiriTadi garantiebi<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels, agreTve maT gaerTianebebs<br />

ufleba aqvT, Tanabar pirobebSi, diskriminaciis gareSe, <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT, saskolo dros an skolis teritoriaze isargeblon am TaviT<br />

<strong>da</strong>culi <strong>da</strong> skolis mier aRiarebuli yvela uflebiTa <strong>da</strong> TavisuflebiT,<br />

agreTve skolis yvela resursiT.<br />

2. skolas ufleba aqvs saskolo dros an skolis teritoriaze aradiskriminaciul<br />

safuZvelze SezRudos gareSe pirTa uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />

3. skolam SeiZleba <strong>da</strong>adginos saskolo dros an skolis teritoriaze<br />

moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis, agreTve maTi gaerTianebebis<br />

uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis aradiskriminaciuli <strong>da</strong> neitraluri<br />

58


Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />

SezRudvis wesebi am kanonis moTxovnaTa Sesasruleblad, agreTve Tu<br />

arsebobs safuZvliani <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>uvali safrTxe:<br />

a) janmrTelobis, sicocxlisa <strong>da</strong> sakuTrebis usafrTxoebisa;<br />

b) narkotikebis, alkoholis an Tambaqos moxmarebis an ukanono qmedebis<br />

waxalisebisa;<br />

g) uxamsobis an ciliswamebis gavrcelebis, eTnikuri an religiuri<br />

SuRlis gaRvivebis, <strong>da</strong>naSaulisaken an Zaladobisaken waqezebisa;<br />

d) saswavlo procesis msvlelobis, skolis saqmianobis an skolis<br />

teritoriaze Tavisuflad ga<strong>da</strong>adgilebisaTvis xelis SeSlisa.<br />

4. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis<br />

nebismieri SezRudva un<strong>da</strong> iyos gonivruli, proporciuli, minimaluri<br />

<strong>da</strong> un<strong>da</strong> ganxorcieldes mxolod <strong>da</strong>dgenili wesis safuZvelze, maswavleblis<br />

profesiuli eTikis kodeqsis sruli <strong>da</strong>cviT, jerovani <strong>da</strong><br />

samarTliani proceduriT. (2.03.2007. #4412)<br />

5. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong><br />

Tavisuflebebis imgvari SezRudva, romelic arsebiTad maTi gauqmebis<br />

tolfasia. nebismieri SezRudva an regulireba SeiZleba iTvaliswinebdes<br />

maTi uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis ganxorcielebis adgilis,<br />

drois <strong>da</strong> formis iseT neitralur SezRudvebs, romlebic gavlenas<br />

ar axdens informaciis an ideebis Sinaarsze an gamomxatvelobiT<br />

efeqtze <strong>da</strong> tovebs alternatiuli gzebiT maTi ganxorcielebis<br />

efeqtian SesaZleblobas.<br />

6. am kanoniT aRiarebuli moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebiTa<br />

<strong>da</strong> TavisuflebebiT sargeblobisas maTi kanoniereba ivaraudeba.<br />

maT Sesaxeb warmoSobili <strong>da</strong>visas am uflebebiTa <strong>da</strong> TavisuflebebiT<br />

sargeblobis ukanonobis mtkicebis tvirTi ekisreba SezRudvis iniciators.<br />

7. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier iseTi RonisZiebis <strong>da</strong>finanseba, romelic<br />

ewinaaRmdegeba am kanonis miznebs.<br />

8. es kanoni ar uaryofs im sayovelTaod aRiarebul uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs,<br />

romlebic ar aris aq moxseniebuli, magram TavisTavad<br />

gamomdinareobs saqarTvelos kanonmdeblobi<strong>da</strong>n.<br />

muxli 9. zogadi ganaTlebis miRebis ufleba<br />

1. yvelas aqvs sruli zogadi ganaTlebis miRebis Tanabari ufleba, raTa<br />

srulad ganaviTaros Tavisi pirovneba <strong>da</strong> SeiZinos is codna <strong>da</strong> unar-<br />

Cvevebi, romlebic aucilebelia kerZo <strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi<br />

warmatebis miRwevis Tanabari SesaZleblobebisTvis. <strong>da</strong>wyebiTi <strong>da</strong> sa-<br />

59


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

bazo ganaTlebis miReba savaldebuloa.<br />

2. zogadi ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad saxelmwifo qmnis<br />

zogadi ganaTlebis sistemas <strong>da</strong> saTanado socialur-ekonomikur pirobebs.<br />

3. SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleebisaTvis, agreTve im<br />

moswavleebisaTvis, romlebsac xangrZlivi mkurnaloba sWirdebaT,<br />

ganaTlebis sistemis marTvis organoebi qmnian specialur <strong>da</strong> koreqciul<br />

zogadsaganmanaTleblo programebs, romelTa Sesabamisad xorcieldeba<br />

maTi aRzr<strong>da</strong>, swavleba, mkurnaloba, socialuri a<strong>da</strong>ptacia<br />

<strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi integracia. aseT moswavleTa <strong>da</strong>finansebas<br />

uzrunvelyofs saxelmwifo.<br />

4. zogadi ganaTlebis miReba SeiZleba eqsternatis formiT. eqsternatis<br />

formiT miRebuli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumenti<br />

gaTanabrebulia akreditebuli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

mier gacemul zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokumentTan.<br />

eqsterns ufleba aqvs miiRos sruli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />

dokumenti mxolod eqsternatis formiT sruli zogadi<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>Zlevis SemTxvevaSi. (27.12.2006. #4129)<br />

4 1 . eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis miRebis wesebsa <strong>da</strong> pirobebs<br />

adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis miRebis SemTxvevaSi<br />

zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokuments gascems saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros sistemaSi Semavali<br />

erTeuli. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

uflebamosilia eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis<br />

miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>adginos saqarTvelos zogadi administraciuli<br />

kodeqsiT gaTvaliswinebulisagan gansxvavebuli administraciuli<br />

saCivris wardgenisa <strong>da</strong> ganxilvis vadebi. (27.12.2006.<br />

#4129)<br />

5. zogadi ganaTlebis miReba SeiZleba uzrunvelyofili iqnes alternatiuli<br />

formebiT, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

mier <strong>da</strong>dgenili wesiT, moswavleTa asakobrivi Taviseburebebisa<br />

<strong>da</strong> SromiTi <strong>da</strong> ojaxuri pirobebis gaTvaliswinebiT.<br />

6. saxelmwifo icavs moswavlis <strong>da</strong> mSoblis saganmanaTleblo arCevanis<br />

Tavisuflebas. mSoblis saganmanaTleblo arCevanis Tavisufleba ar<br />

gulisxmobs:<br />

a) savaldebulo ganaTlebisTvis Tavis aridebis uflebas;<br />

b) iseT ganaTlebas, romelic xels SeuSlis am kanonis miznebis miRwevas.<br />

60


Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />

7. skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma moswavlis codnis<br />

samarTliani Sefasebis uzrunvelsayofad. <strong>da</strong>uSvebelia, moswavlis<br />

akademiuri Sefaseba ganpirobebuli iyos misi discipliniT.<br />

8. moswavles ufleba aqvs <strong>da</strong>culi iyos arasaTanado mopyrobis, uyuradRebobisa<br />

<strong>da</strong> Seuracxyofisagan.<br />

9. skola valdebulia Seqmnas janmrTelobis, sicocxlisa <strong>da</strong> sakuTrebisaTvis<br />

usafrTxo garemo saskolo dros, agreTve skolis an mis<br />

mimdebare teritoriaze.<br />

10. skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma saskolo dros,<br />

agreTve skolis an mis mimdebare teritoriaze moswavlis, mSoblis <strong>da</strong><br />

maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis jerovani <strong>da</strong>cvis, <strong>da</strong>r-<br />

Rvevis Tavi<strong>da</strong>n acilebis an aRkveTis mizniT.<br />

11. skoli<strong>da</strong>n garicxul moswavles ufleba aqvs swavla sxva skolaSi<br />

ganagrZos.<br />

12. moswavles ufleba aqvs ga<strong>da</strong>vides erTi skoli<strong>da</strong>n sxva skolaSi zogadi<br />

ganaTlebis imave safexurze, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad.<br />

muxli 10. sakuTari uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis Sesaxeb codnis<br />

ufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT flobdnen informacias<br />

TavianTi uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis, agreTve maTi Sez-<br />

Rudvis safuZvlebis Sesaxeb.<br />

2. skola valdebulia yovel axal moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels<br />

gaacnos maTi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />

3. skola valdebulia uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis SezRudvisas moswavles,<br />

mSobels <strong>da</strong> maswavlebels gonivrul va<strong>da</strong>Si ganumartos Sez-<br />

Rudvis safuZveli.<br />

muxli 11. skolis marTvaSi monawileobis ufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT pira<strong>da</strong>d an arCeuli<br />

warmomadgenlis meSveobiT monawileoba miiRon skolis marTvaSi.<br />

2. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT miiRon skolaSi<br />

arsebuli nebismieri informacia, gar<strong>da</strong> piradi saidumloebis Semcveli<br />

informaciisa.<br />

3. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT moiTxovon <strong>da</strong> miiRon<br />

skolis mier maTTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxis ga<strong>da</strong>wyvetisas maTi<br />

azris mosmenisa <strong>da</strong> ganxilvaSi uSualod an warmomadgenlis meSveobiT<br />

61


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

monawileobis SesaZlebloba.<br />

4. moswavlis mimarT qmedebis ganxorcielebisas <strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iqnes misi<br />

WeSmariti interesi.<br />

muxli 12. gasaCivrebis ufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT TavianT uflebebisa<br />

<strong>da</strong> Tavisuflebebis <strong>da</strong>sacavad gaasaCivron maswavleblisa <strong>da</strong><br />

skolis ukanono <strong>da</strong> sxva aramarTlzomieri qmedebebi, agreTve miiRon<br />

miyenebuli zianis sruli anazRaureba.<br />

2. skola valdebulia Seqmnas saCivrebis <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebeli<br />

ganxilvis efeqtiani saSualeba.<br />

3. sajaro skolis direqtorsa <strong>da</strong> skolis TanamSromlebs, agreTve<br />

sameurveo sabWosa <strong>da</strong> skolis direqtors Soris warmoSobil SromiT<br />

<strong>da</strong>vebs, rogorc samoqalaqo <strong>da</strong>vebs, ganixilavs sasamarTlo. sajaro<br />

skolis direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Sesaxeb<br />

sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebis safuZvelze saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros am kanonis 44-e muxlis me-2<br />

punqtiT gaTvaliswinebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebasTan<br />

erTad saCivrdeba sasamarTloSi samoqalaqo samar-<br />

Talwarmoebis wesiT. (11.07.2009. #1385)<br />

muxli 13. neitraluroba <strong>da</strong> aradiskriminaciuloba<br />

1. <strong>da</strong>uSvebelia zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi saswavlo procesis<br />

politizeba.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia sajaro skolaSi saswavlo procesis religiuri indoqtrinaciis,<br />

prozelitizmis an iZulebiTi asimilaciis miznebisaTvis<br />

gamoyeneba. es norma ar zRu<strong>da</strong>vs sajaro skolaSi saxelmwifo<br />

dResaswaulebisa <strong>da</strong> istoriuli TariRebis aRniSvnas, agreTve iseTi<br />

RonisZiebis Catarebas, romelic mimarTulia <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio<br />

Rirebulebebis <strong>da</strong>mkvidrebisaken.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia raime saxis diskriminacia skolaSi miRebisas. es norma<br />

ar gamoricxavs SesarCevi konkursis Catarebis SesaZleblobas im<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi, romlebic axorcieleben<br />

profilur saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

4. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier sakuTari uflebamosilebisa <strong>da</strong> resursebis<br />

imgvarad gamoyeneba, ramac SeiZleba pir<strong>da</strong>pir an iribad gamoiwvios<br />

moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis, agreTve maTi gaerTianebebis<br />

raime diskriminacia.<br />

62


Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />

5. nebismieri ganmasxvavebeli qmedeba an gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba CaiTvleba<br />

diskriminaciad, gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, roca aseTi qmedeba an gamonaklisi<br />

samarTliani <strong>da</strong> gonivrulia, emsaxureba TiToeuli pirisa <strong>da</strong><br />

jgufis Tavisufali ganviTarebisa <strong>da</strong> Tanabari SesaZleblobebis uzrunvelyofas.<br />

6. skola valdebulia <strong>da</strong>icvas <strong>da</strong> xeli Seuwyos moswavleebs, mSoblebs<br />

<strong>da</strong> maswavleblebs Soris Semwynareblobisa <strong>da</strong> urTierTpativiscemis<br />

<strong>da</strong>mkvidrebas, ganurCevlad maTi socialuri, eTnikuri, religiuri,<br />

lingvisturi <strong>da</strong> msoflmxedvelobrivi kuTvnilebisa.<br />

7. skola Tanasworobis safuZvelze icavs umciresobebis wevrebis individualur<br />

<strong>da</strong> koleqtiur uflebas, Tavisuflad isargeblon mSobliuri<br />

eniT, SeinarCunon <strong>da</strong> gamoxaton TavianTi kulturuli kuTvnileba.<br />

muxli 14. gamoxatvis Tavisufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT, saskolo dros an skolis teritoriaze moiZion, miiRon,<br />

Seqmnan, Seinaxon, <strong>da</strong>amuSaon an gaavrcelon nebismieri informacia <strong>da</strong><br />

ideebi, agreTve gamoiyenon skolis resursebi informaciisa <strong>da</strong> ideebis<br />

mosaZieblad, misaRebad, Sesaqmnelad, Sesanaxad, <strong>da</strong>samuSaveblad an<br />

gasavrceleblad, saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />

gansazRvruli SezRudvebis gaTvaliswinebiT.<br />

2. moswavles ufleba aqvs gamoTqvas sakuTari azri <strong>da</strong> moiTxovos misi<br />

pativiscema.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia saskolo gamocemaTa sare<strong>da</strong>qcio <strong>da</strong>moukideblobis xelyofa<br />

<strong>da</strong> saskolo biblioTekaSi wignebis cenzura. es norma ar zRu<strong>da</strong>vs<br />

skolas, <strong>da</strong>awesos aradiskriminaciuli <strong>da</strong> neitraluri SezRudvebi,<br />

raTa uzrunvelyos arasrulwlovanTa <strong>da</strong>cva asakis Seusabamo<br />

literaturis mavne zegavlenisagan.<br />

4. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT saqvelmoqmedo<br />

miznebisaTvis, <strong>da</strong>dgenili wesiT moizidon nebayoflobiTi Semowirulobebi.<br />

skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma, raTa Tavi<strong>da</strong>n<br />

iqnes acilebuli finansuri saxsrebis an sxva sikeTis gamoZalva.<br />

5. moswavles <strong>da</strong> maswavlebels aqvT swavlis, swavlebisa <strong>da</strong> kvlevis akademiuri<br />

Tavisufleba im farglebSi, romelic ar ewinaaRmdegeba<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>saxuli miznebis miRwevas.<br />

6. skolas ufleba aqvs <strong>da</strong>awesos saskolo forma ise, rom ar SezRudos<br />

moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis gamoxatvis Tavisufleba. moswavles<br />

<strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT <strong>da</strong>sabuTebuli uari Tqvan saskolo<br />

63


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

formis tarebaze.<br />

7. saskolo formis <strong>da</strong>wesebisas skolam un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavlis<br />

finansuri SesaZleblobebi <strong>da</strong> Tu mas ar SeuZlia formis SeZena, skolam<br />

un<strong>da</strong> uzrunvelyos igi formiT.<br />

muxli 15. Sekrebis Tavisufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels aqvT winaswari Setyobinebis safuZvelze<br />

skolis teritoriaze kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT Sekrebis<br />

Tavisufleba.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia, skolam warmarTos an akontrolos moswavleTa, mSobelTa<br />

<strong>da</strong> maswavlebelTa Sekrebis msvleloba maTi survilis sawinaaRmdegod.<br />

skolas ufleba aqvs, saWiroebis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>eswros<br />

moswavleTa, mSobelTa <strong>da</strong> maswavlebelTa Sekrebas.<br />

3. gareSe pirs ufleba aqvs, <strong>da</strong>eswros moswavleTa Sekrebas mxolod maTi<br />

miwveviT, gar<strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />

SemTxvevebisa, rac <strong>da</strong>kavSirebulia skolis teritoriaze usafrTxoebis<br />

uzrunvelyofasTan. (28.03.2007. #4530)<br />

muxli 16. gaerTianebis Tavisufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />

gaerTianebis Tavisufleba.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia, skola Caerios moswavleTa, mSobelTa <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />

gaerTianebis saqmianobaSi, gar<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />

3. <strong>da</strong>uSvebelia, gareSe pirma warmarTos an akontrolos moswavleTa<br />

gaerTianeba.<br />

muxli 17. piradi cxovrebis xelSeuxebloba<br />

1. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis piradi cxovreba xelSeuxebelia.<br />

maT ar SeiZleba moeTxovoT, gaamJRavnon informacia TavianT pirad<br />

cxovrebaze.<br />

2. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis personaluri monacemebis Segrovebisas<br />

<strong>da</strong> Senaxvisas skola valdebulia ixelmZRvanelos am kanonisa<br />

<strong>da</strong> saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis moTxovnebiT.<br />

3. moswavlis akademiuri moswrebis Sesaxeb informacia disciplinuri<br />

monacemebisgan gancalkevebiT un<strong>da</strong> inaxebodes.<br />

4. skolas ufleba aqvs mosTxovos moswavles <strong>da</strong> maswavlebels, gaiaron<br />

samedicino Semowmeba <strong>da</strong>avadebebze, alkoholze, narkotikebze. skola<br />

64


Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />

valdebulia uzrunvelyos Sesabamisi samedicino Semowmebis gavlis<br />

xelmisawvdomoba.<br />

5. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis piradi cxovrebis, kerZo komunikaciis,<br />

agreTve moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis pirad sargeblobaSi<br />

ga<strong>da</strong>cemuli, skolis sakuTrebaSi arsebuli qonebis xelSeuxeblobis<br />

uflebis TviTneburi SezRudva.<br />

muxli 18. rwmenis Tavisufleba<br />

1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT aqvT<br />

rwmenis, aRmsareblobisa <strong>da</strong> sindisis Tavisufleba, nebismieri an arc<br />

erTi rwmenisa Tu msoflmxedvelobis nebayoflobiT arCevis <strong>da</strong> Secvlis<br />

ufleba.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia, moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels <strong>da</strong>ekisroT iseTi<br />

valdebulebebis Sesruleba, romlebic Zireulad ewinaaRmdegeba maT<br />

rwmenas, aRmsareblobas an sindiss, Tu es ar laxavs sxvaTa uflebebs,<br />

an xels ar SeuSlis <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />

miRwevis donis <strong>da</strong>Zlevas.<br />

3. sajaro skolis teritoriaze religiuri simboloebis ganTavseba ar<br />

un<strong>da</strong> emsaxurebodes araakademiur miznebs.<br />

4. sajaro skolis moswavleebs ufleba aqvT saskolo droisgan Tavisufal<br />

dros nebayoflobiT Seiswavlon religia an Caataron religiuri<br />

rituali, Tu igi emsaxureba religiuri ganaTlebis miRebas.<br />

muxli 19. disciplina<br />

1. saskolo disciplina <strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iqnes im meTodebis meSveobiT, romlebic<br />

efuZneba moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis Tavisuflebisa <strong>da</strong> Rirsebis<br />

pativiscemas.<br />

2. skolis SinaganawesiT <strong>da</strong>dgenili moTxovnebi, disciplinuri devna <strong>da</strong><br />

saxdeli un<strong>da</strong> iyos gonivruli, <strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong> Tanazomadi.<br />

3. skolis SinaganawesiT, saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili pasuxismgeblobis<br />

zomebis gar<strong>da</strong>, SeiZleba gaTvaliswinebuli iyos moswavlis<br />

gakveTili<strong>da</strong>n gaZeveba, skoli<strong>da</strong>n droebiT <strong>da</strong>Txovna <strong>da</strong> sxva<br />

disciplinuri saxdelebi. moswavlis skoli<strong>da</strong>n droebiT <strong>da</strong>Txovnis<br />

SemTxvevaSi <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos moswavlis mSobels. skola<br />

valdebulia moswavlis gakveTili<strong>da</strong>n gaZevebis an skoli<strong>da</strong>n droebiT<br />

<strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi moswavle Tavisi mzrunvelobis qveS hyavdes.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

4. disciplinuri devna SeiZleba ganxorcieldes mxolod skolis SinaganawesiT<br />

gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT, jero-<br />

65


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

vani <strong>da</strong> samarTliani proceduriT.<br />

5. disciplinuri devnisas skola valdebulia ganumartos moswavles an<br />

maswavlebels mis mier Cadenili disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis arsi.<br />

6. moswavlis mimarT disciplinuri saxdelis gamoyenebis, agreTve disciplinuri<br />

devnis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos mis<br />

mSobels. moswavles ufleba aqvs masTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxis ga<strong>da</strong>wyvetisas<br />

mSobelTan erTad wardges.<br />

7. skola valdebulia miiRos zomebi, raTa disciplinurma saxdelma ar<br />

gamoiwvios moswavlis arsebiTi CamorCena saswavlo procesisgan.<br />

8. <strong>da</strong>uSvebelia sastiki an iseTi disciplinuri saxdelis gamoyeneba,<br />

romelic laxavs piris pativsa <strong>da</strong> Rirsebas.<br />

9. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis Cxreka, gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, rodesac mtkicebulebebi<br />

miuTiTebs konkretul pirze <strong>da</strong> arsebobs <strong>da</strong>sabuTebuli varaudi,<br />

rom Cxrekis Sedegad gamovlindeba skolis SinaganawesiT gaTvaliswinebuli<br />

ga<strong>da</strong>cdoma. moswavlis Cxreka SeiZleba ganaxorcielos<br />

mxolod skolis mier saamisod uflebamosilma pirma. <strong>da</strong>uSvebelia<br />

moswavleTa koleqtiuri Cxreka.<br />

10. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier moswavlis an maswavleblis disciplinuri<br />

devna im qmedebisTvis, romelic man Caidina saskolo droisgan Tavisufal<br />

dros an skolis teritoriis gareT, gar<strong>da</strong> im SemTxvevebisa,<br />

rodesac skolas aqvs <strong>da</strong>sabuTebuli interesi.<br />

11. moswavles <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT disciplinuri devnisas<br />

isargeblon dumilis uflebiT. dumilis ufleba ar aTavisuflebs<br />

moswavles <strong>da</strong> maswavlebels disciplinuri pasuxismgeblobisagan.<br />

12. moswavlis gakveTili<strong>da</strong>n gaZevebis ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis ufleba<br />

aqvs maswavlebels, skoli<strong>da</strong>n 5 dRemde vadiT <strong>da</strong>Txovnis ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miRebis ufleba _ skolis direqtors, xolo 5-10 dRemde<br />

vadiT <strong>da</strong>Txovnis an skoli<strong>da</strong>n garicxvis ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />

ufleba _ disciplinur komitets faruli kenWisyriT.<br />

13. saskolo dros an skolis teritoriaze moswavlesTan kontaqtis <strong>da</strong>myarebamde,<br />

gar<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa, ga<strong>da</strong>udebeli<br />

aucileblobisas, policiis TanamSromeli an sxva sajaro mosamsaxure<br />

valdebulia skolas Seatyobinos kontaqtis mizani, saqmis<br />

garemoeba <strong>da</strong> misi meSveobiT <strong>da</strong>ukavSirdes moswavles. skola valdebulia<br />

moswavles ganumartos misi uflebebi <strong>da</strong> aRniSnulis Sesaxeb<br />

<strong>da</strong>uyovnebliv acnobos moswavlis mSobels, gar<strong>da</strong> mSoblis mier bavSvis<br />

uflebis xelyofis SemTxvevisa.<br />

66


muxli 20. Zaladobis <strong>da</strong>uSvebloba <strong>da</strong> usafrTxoeba<br />

1. <strong>da</strong>uSvebelia skolaSi Zaladoba moswavlis an nebismieri sxva piris<br />

mimarT. fizikuri an/<strong>da</strong> sityvieri Seuracxyofis SemTxvevaSi skola<br />

valdebulia, <strong>da</strong>uyovnebliv moaxdinos saTanado reagireba saqarTvelos<br />

kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

2. skolis teritoriaze usafrTxoebis uzrunvelsayofad samarTal<strong>da</strong>mcavi<br />

organoebis mier ganxorcielebuli moqmedebebi regulirdeba<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.034.2007. #4530)<br />

muxli 21. maswavleblis sxva uflebebi<br />

1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis maswavlebels ufleba aqvs:<br />

a) mosTxovos <strong>da</strong>wesebulebas muSaobisTvis aucilebeli pirobebis Seqmna;<br />

b) miiRos Sromis anazRaureba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenili normativebis mixedviT;<br />

g) aimaRlos kvalifikacia, risTvisac 6 weliwadSi erTxel uflebamosilia<br />

moiTxovos anazRaurebis gareSe Svebuleba 1 wlamde vadiT,<br />

samuSao adgilis SenarCunebiT; (2.03.2007. #4412)<br />

d) isargeblos saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sxva<br />

uflebebiT.<br />

2. maswavleblis Sromis anazRaureba sruli samuSao kviris SemTxvevaSi<br />

ar un<strong>da</strong> iyos saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil sajaro mosamsaxuris<br />

minimalur xelfasze naklebi.<br />

3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebasa <strong>da</strong> maswavlebels Soris SromiTi<br />

xelSekruleba ideba saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />

wesiT. (18.11.2008. #497)<br />

4. maswavleblis Sromis anazRaureba izrdeba sajaro skolis biujetis<br />

zr<strong>da</strong>sTan erTad.<br />

Tavi II 1 . maswavleblis profesia<br />

(2.03.2007. #4412)<br />

muxli 21 1 . zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis maswavlebeli<br />

1. maswavlebeli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavleebs aswavlis<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul sagnebs.<br />

2. maswavlebeli SeiZleba iyos piri, romelic sertificirebulia am<br />

kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

67<br />

Tavi II 1 . maswavleblis profesia


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

3. maswavlebeli ar SeiZleba iyos nasamarTlobis mqone piri.<br />

4. maswavleblis sertificireba moicavs maswavleblobis uflebis mopovebasa<br />

<strong>da</strong> ganaxlebas.<br />

5. maswavleblobis uflebis mopoveba am kanoniT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi<br />

moicavs:<br />

a) am kanoniT <strong>da</strong>dgenili sakvalifikacio moTxovnebis <strong>da</strong>kmayofilebas;<br />

b) maZieblobis periodis warmatebiT gavlas;<br />

g) maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabarebas.<br />

6. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaTvis aucilebelia maswavleblis<br />

profesiuli ganviTareba am kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

7. maswavlebeli valdebulia:<br />

a) misces moswavles xarisxiani ganaTleba;<br />

b) izrunos TiToeuli moswavlis pirovnul ganviTarebaze <strong>da</strong> misi moqalaqeobrivi<br />

cnobierebis Camoyalibebaze;<br />

g) izrunos sakuTar profesiul ganviTarebaze;<br />

d) <strong>da</strong>icvas maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsi;<br />

e) Seasrulos SromiTi xelSekrulebiTa <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebuli valdebulebebi;<br />

v) saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />

wesiT warudginos zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas<br />

informacia sakuTari janmrTelobis mdgomareobis Sesaxeb.<br />

muxli 21 2 . zogadi ganaTlebis maswavleblis saxeebi <strong>da</strong> maswavleblis<br />

profesiuli stan<strong>da</strong>rti<br />

1. zogadi ganaTlebis maswavleblis saxeebia:<br />

a) <strong>da</strong>wyebiTi safexuris maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs<br />

saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />

gegmiT gaTvaliswinebuli sagani an sagnobrivi jgufi <strong>da</strong>wyebiT<br />

safexurze;<br />

b) sagnis maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs saWiro kvalifikacia<br />

imisaTvis, rom aswavlos <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />

erTi an ramdenime sagani sabazo an/<strong>da</strong> saSualo<br />

68


safexurze;<br />

g) sagnobrivi jgufis maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs<br />

saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos yvela sagani, romelic<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul erT sagnobriv<br />

jgufSia gaerTianebuli, sabazo an/<strong>da</strong> saSualo safexurze;<br />

d) saxelovnebo an sasporto sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebeli<br />

_ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli saxelovnebo an<br />

sasporto sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebeli;<br />

e) specialuri saWiroebebis mqone moswavleTa maswavlebeli _ maswavlebeli,<br />

romelsac aqvs saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos<br />

specialuri saWiroebebis mqone moswavleebs.<br />

2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris wardginebiT<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro gansazRvravs<br />

maswavleblis profesiul stan<strong>da</strong>rts, romelic moicavs profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rts TiToeuli saxis maswavleblisaTvis. maswavleblis profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rts un<strong>da</strong> Seesabamebodes zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

yvela maswavlebeli.<br />

3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi profesias SeiZleba aswavlides<br />

profesiis maswavlebeli, romelic aris saxelobo ganaTlebis<br />

maswavlebeli „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis<br />

Sesabamisad.<br />

muxli 21 3 . maswavleblis ganaTleba<br />

1. <strong>da</strong>wyebiTi safexuris maswavlebels un<strong>da</strong> hqondes ganaTlebis bakalavris<br />

akademiuri xarisxi.<br />

2. sabazo/saSualo safexuris sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebels<br />

un<strong>da</strong> hqondes Sesabamisi bakalavris akademiuri xarisxi <strong>da</strong> gavlili<br />

un<strong>da</strong> hqondes maswavleblis momzadebis saganmanaTleblo programa<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (11.07.2009. #1385)<br />

3. sabazo/saSualo safexuris saxelovnebo an sasporto sagnis/sagnobrivi<br />

jgufis maswavlebels un<strong>da</strong> hqondes:(11.07.2009. #1385)<br />

a) sruli zogadi ganaTleba;<br />

b) Sesabamisi umaRlesi saxelovnebo an sasporto ganaTleba <strong>da</strong> gavlili<br />

un<strong>da</strong> hqondes maswavleblis momzadebis saganmanaTleblo programa<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

4. specialuri saWiroebebis mqone moswavleTa maswavlebeli SeiZleba<br />

iyos piri, romelic aris am kanonis 212 muxlis pirveli punqtis „a“_„d“<br />

qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli erT-erTi maswavlebeli <strong>da</strong> romel-<br />

69<br />

Tavi II 1 . maswavleblis profesia


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

sac agreTve gavlili aqvs specialuri akreditebuli saganmanaTleblo<br />

programa saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> kreditebis raodenobis Sesabamisad.<br />

muxli 21 4 . maswavleblobis maZiebeli<br />

1. maswavleblobis ufleba SeiZleba moipovos pirma, romelic <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT gaivlis registracias maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />

Tarebis centrSi, rogorc maswavleblobis maZiebeli, <strong>da</strong> warmatebiT<br />

gaivlis zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi 1-wlian maZieblobis<br />

periods.<br />

2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri registracia-<br />

Si atarebs mxolod im pirebs, romlebic akmayofileben am kanoniT<br />

<strong>da</strong>dgenil sakvalifikacio moTxovnebs.<br />

3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uflebamosilia maZieblobis periodis<br />

ganmavlobaSi maswavleblobis maZiebels aunazRauros Sroma.<br />

maswavleblis sertificirebisaTvis ar aqvs mniSvneloba, iRebs Tu<br />

ara maswavleblobis maZiebeli Sromis anazRaurebas.<br />

4. maswavleblobis maZiebeli sargeblobs am kanoniT maswavleblisaTvis<br />

gaTvaliswinebuli yvela uflebiTa <strong>da</strong> SeRavaTiT, gar<strong>da</strong> maswavleblis<br />

Sromis anazRaurebis am kanoniT <strong>da</strong>dgenili minimaluri odenobis<br />

miRebisa <strong>da</strong> sajaro skolis sameurveo sabWos arCevnebSi monawileobis<br />

uflebebisa.<br />

5. maswavleblobis maZieblis statusiT pirma skolaSi SeiZleba imuSaos<br />

ara umetes 2 wlisa, gar<strong>da</strong> am muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

SemTxvevebisa.<br />

6. maZieblobis periodis <strong>da</strong>srulebis Semdeg skolis direqtori maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centrs <strong>da</strong>dgenili wesiT warudgens<br />

dokuments maswavleblobis maZieblis maswavleblis profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rtTan <strong>da</strong> maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsTan Sesabamisobis<br />

Sesaxeb. dokumenti SeiZleba Seicavdes erT-erT Semdeg ga<strong>da</strong>wyvetilebas:<br />

a) maswavleblobis maZiebeli akmayofilebs maswavleblis profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rts;<br />

b) maswavleblobis maZiebeli ar akmayofilebs maswavleblis profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rts.<br />

7. Tu zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi arsebobs vakansia, romelic<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT ar Seivso, gansaz-<br />

Rvruli vadiT, Sesabamisi vakansiis Sevsebamde zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi swavlebis ufleba aqvs pirs, romelsac ar aqvs<br />

70


mopovebuli maswavleblobis ufleba am kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

(18.11.2008. #497)<br />

8. am muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli maswavleblobis maZieblisaTvis<br />

swavlebis uflebis miniWebis va<strong>da</strong>s gansazRvravs maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centri saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad.<br />

muxli 21 5 . maswavleblis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong><br />

1. maswavleblobis uflebis mopovebisaTvis aucilebelia maswavleblis<br />

sasertifikacio gamocdis Cabareba.<br />

2. sasertifikacio gamocdis mizania Sesabamisi maswavleblis profesiul<br />

stan<strong>da</strong>rtTan piris codnisa <strong>da</strong> unarebis Sesabamisobis <strong>da</strong>dgena.<br />

3. sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze <strong>da</strong>iSveba maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />

centris mier registrirebuli piri. (18.11.2008. #497)<br />

4. sasertifikacio gamoc<strong>da</strong> Sedgeba 2 nawilisagan:<br />

a) Sinaarsobrivi nawili, romelic amowmebs maswavleblis mier Sesabamisi<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiTa <strong>da</strong> Sesabamisi maswavleblis<br />

stan<strong>da</strong>rtiT gaTvaliswinebuli profesiuli codnis dones;<br />

b) unarebis nawili, romelic situaciuri amocanebis saSualebiT amowmebs<br />

maswavleblis unars, SearCios swori strategia <strong>da</strong> miiRos mar-<br />

Tebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba swavlebasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze.<br />

5. sasertifikacio gamocdis Catarebas uzrunvelyofs sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piri _ gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centri saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 21 6 . maswavleblis sertifikati<br />

1. am kanoniT <strong>da</strong>dgenili sakvalifikacio moTxovnebis <strong>da</strong>kmayofilebis<br />

SemTxvevaSi maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri gascems<br />

maswavleblis sertifikats, romelic moqmedebs gacemi<strong>da</strong>n 8 wlis ganmavlobaSi.<br />

2. maswavleblis sertifikatis nimuSs maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />

Tarebis centris wardginebiT gansazRvravs saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

muxli 21 7 . maswavleblis profesiuli ganviTareba<br />

1. maswavlebeli valdebulia ganaaxlos maswavleblobis ufleba maswavleblis<br />

sertifikatis vadis amowurvis Semdeg pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />

ganxorcielebisaTvis. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaT-<br />

71<br />

Tavi II 1 . maswavleblis profesia


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

vis maswavlebeli valdebulia <strong>da</strong>agrovos maswavleblis profesiuli<br />

ganviTarebis sqemiT gaTvaliswinebuli kreditebi. maswavleblobis<br />

ufleba ganaxldeba 8 wlis vadiT.<br />

2. maswavleblis profesiuli ganviTarebis kreditebis <strong>da</strong>grovebis alternatiuli<br />

SesaZleblobebia:<br />

a) akreditebuli profesiuli ganviTarebis programebis gavla;<br />

b) maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabarebi<strong>da</strong>n 6 wlis Semdeg<br />

Sesabamisi maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabareba;<br />

g) saganmanaTleblo an pe<strong>da</strong>gogiuri produqtis Seqmna (saxelmZRvanelos,<br />

saganmanaTleblo programis avtoroba, saganmanaTleblo<br />

proeqtis SemuSaveba an/<strong>da</strong> ganxorcieleba, maswavleblobis maZieblebisa<br />

<strong>da</strong> sxva pe<strong>da</strong>gogebisaTvis codnis gaziareba <strong>da</strong> sxva).<br />

3. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaTvis maswavleblis profesiuli<br />

ganviTarebis kreditebis <strong>da</strong>groveba SesaZlebelia agreTve am muxlis<br />

me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli ramdenime komponentis kombinaciiT.<br />

4. maswavleblis profesiuli ganviTarebis <strong>da</strong>finansebis SesaZlo wyaroebia:<br />

a) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxsrebi, maT Soris, vauCeruli<br />

<strong>da</strong>finansebi<strong>da</strong>n miRebuli Semosavlebi;<br />

b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

Sesabamisi miznobrivi programis saxsrebi;<br />

g) maswavleblis mier TviT<strong>da</strong>finanseba;<br />

d) donorebis mier <strong>da</strong>finanseba;<br />

e) saqarTvelos kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva saxsrebi.<br />

5. maswavleblis profesiuli ganviTarebis, praqtikuli gamocdilebisa<br />

<strong>da</strong> profesiuli warmatebebis aRricxva xorcieldeba maswavleblis<br />

profesiuli ganviTarebis portfolios meSveobiT. portfolios nimuSs<br />

<strong>da</strong> misi momzadebis wess amtkicebs sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piri _ maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri.<br />

6. Tu maswavleblis sertifikatis vadis amowurvis Semdeg maswavlebeli<br />

ver <strong>da</strong>agrovebs maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemiT gaTvaliswinebul<br />

kreditebs <strong>da</strong> ar ganaaxlebs sertifikats, igi kargavs<br />

sertificirebuli maswavleblis statuss.<br />

7. sertificirebuli maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmeva SesaZlebelia,<br />

Tu maswavlebeli arRvevs maswavleblis profesiuli<br />

stan<strong>da</strong>rtiT <strong>da</strong>dgenil valdebulebebs <strong>da</strong> misi qmedeba ewinaaRmdegeba<br />

amave stan<strong>da</strong>rtiT <strong>da</strong>dgenil Rirebulebebs. sertificirebuli<br />

72


maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmevis pirobebi ganisazRvreba<br />

maswavlebelTa sertificirebis debulebiT.<br />

muxli 21 8 . maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis<br />

saganmanaTleblo programebis akreditacia<br />

1. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />

programebis ganxorcielebis ufleba aqvT saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT registrirebul fizikur <strong>da</strong> iuridiul<br />

pirebs. (11.07.2009. #1385)<br />

2. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />

programebis, maT Soris, umaRlesi saganmanaTleblo programebis<br />

akreditacias axorcielebs sajaro samarTlis iuridiuli piri _<br />

ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri.<br />

3. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />

programebis akreditaciis wessa <strong>da</strong> safasurs amtkicebs saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />

Tarebis centris TanxmobiT. (17.11.2009. #2079)<br />

4. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />

programisaTvis akreditaciis miniWebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebaSi aRiniSneba<br />

agreTve am programis kreditebis raodenoba. (2.03.2007. #4412)<br />

Tavi III. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba<br />

muxli 22. saxelmwifos mier zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba<br />

1. saxelmwifo uzrunvelyofs sruli zogadi ganaTlebis miRebas. moswavlis<br />

ganaTlebis saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi grZeldeba 12 wlis ganmavlobaSi.<br />

2. saxelmwifo swavlisaTvis gaweul xarjebs anazRaurebs im skolaSi,<br />

romelic axorcielebs <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo an/<strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo<br />

programebs. kerZo <strong>da</strong> sajaro skolaSi swavlebas<br />

erT moswavleze gaTvlili finansuri normativis Sesabamisi vauCeriT<br />

saxelmwifo <strong>da</strong>afinansebs mxolod im SemTxvevaSi, Tu mas miniWebuli<br />

aqvs akreditacia, an Tu igi warmoadgens am kanonis 32-e muxlis me-2<br />

punqtiT gaTvaliswinebul axal<strong>da</strong>fuZnebul zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebas. (17.03.2006. #2793)<br />

3. saxelmwifos mier moswavlis ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba saqarTvelos<br />

saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n xorcieldeba erT moswavleze gaTvlili fi-<br />

73<br />

Tavi III. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

nansuri normativis Sesabamisi vauCeriT. stan<strong>da</strong>rtuli <strong>da</strong> gazrdili<br />

vauCerebis odenobebi ganisazRvreba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />

miRwevis donisaTvis maqsimaluri <strong>da</strong>tvirTvis mixedviT,<br />

gansxvavebul mdgomareobaSi myof moswavleTa finansuri Sesa-<br />

Zleblobebis Sesabamisad, ganaTlebis miRebis uflebis uzrunvelyofaSi<br />

Tanasworobis principis <strong>da</strong>cviT. vauCeriT zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis mimdinare xarjebis <strong>da</strong>farvis Semdeg <strong>da</strong>rCenili<br />

Tanxa SesaZlebelia gamoyenebul iqnes aRniSnuli <strong>da</strong>wesebulebis kapitaluri<br />

xarjebis <strong>da</strong>safaravad. (27.12.2006. #4129)<br />

4. yovel mSobels aqvs ufleba, saskolo asaks miRweuli bavSvis<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>safinanseblad miiRos vauCeri, romlis ganTavseba SesaZlebelia<br />

am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul <strong>da</strong>wesebulebaSi.<br />

saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba grZeldeba imave punqtiT gaTvaliswinebul<br />

sxva <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavlis ga<strong>da</strong>svlis SemTxvevaSi.<br />

5. sajaro skolis kapitalur xarjebs anazRaurebs saxelmwifo, adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organo an/<strong>da</strong> sajaro skola.<br />

6. mcirekontingentiani sajaro skola, romelSic <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />

gegmis Sesrulebis xarjebi aRemateba erT moswavleze gaTvlili finansuri<br />

normativiT <strong>da</strong>finansebis moculobas, uflebamosilia saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebis safuZvelze<br />

saqarTvelos saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n miiRos <strong>da</strong>matebiTi<br />

<strong>da</strong>finanseba gazrdili vauCeris saxiT an/<strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi miznobrivi<br />

programis farglebSi. (27.12.2006. #4129)<br />

7. am muxliT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>finanseba vrceldeba saqarTvelos<br />

moqalaqeebze. ucxo qveynis moqalaqeTa <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone<br />

pirTa mier zogadi ganaTlebis miRebis ufleba xorcieldeba saqarTvelos<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa safuZvelze.<br />

im qveynis moqalaqeebis mimarT, romelTanac zogadi ganaTlebis<br />

miRebis uflebis sakiTxi ar aris mowesrigebuli <strong>saerTaSoriso</strong><br />

xelSekrulebiT an/<strong>da</strong> SeTanxmebiT, saqarTvelos saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba<br />

ganisazRvreba nacvalgebis principis safuZvelze. im saxelmwifoTa<br />

nusxas, romelTa moqalaqeebis mier zogadi ganaTlebis miRebas<br />

saqarTvelos saxelmwifo nacvalgebis principis safuZvelze afinansebs,<br />

aqveynebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

saqarTvelos sagareo saqmeTa saministros informaciis safuZvelze.<br />

muxli 23. <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo <strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebis<br />

<strong>da</strong>finanseba<br />

1. Tu zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi 12 wlis swavlis Semdeg<br />

74


moswavlem ver <strong>da</strong>Zlia sabazo safexuris <strong>erovnuli</strong> an modificirebuli<br />

saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili miRwevis done, sameurveo sabWo<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesabamis organos mimarTavs am moswavlis<br />

swavlebis <strong>da</strong>finansebis gagrZelebis TxovniT. <strong>da</strong>finanseba<br />

SeiZleba gagrZeldes moswavlis mier sabazo safexuris miRwevis donis<br />

<strong>da</strong>Zlevamde. am SemTxvevaSi sajaro skola valdebulia SesTavazos<br />

moswavles zogadi ganaTlebis miReba alternatiuli formebiT.<br />

2. Tu moswavlem 3 wlis ganmavlobaSi ver <strong>da</strong>Zlia zogadi ganaTlebis sa-<br />

Sualo safexuri, misi mimarTvis safuZvelze sameurveo sabWo uflebamosilia<br />

mimarTos adgilobrivi TviTmmarTvelobis organos <strong>da</strong>finansebis<br />

gaxangrZlivebis TxovniT. adgilobrivi TviTmmarTveloba<br />

uflebamosilia SearCios swavlis gagrZelebis kanonmdeblobiT <strong>da</strong>Svebuli<br />

nebismieri forma.<br />

3. sameurveo sabWos moTxovnis safuZvelze adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

organom SeiZleba aanazRauros <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebis xarjebi. saxelmwifom <strong>da</strong> adgilobrivma<br />

TviTmmarTvelobam SeiZleba <strong>da</strong>afinanson specialuri miznobrivi<br />

saswavlo programebi.<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva<br />

muxli 24. saqarTvelos parlamentis uflebamosileba zogadi<br />

ganaTlebis sferoSi<br />

saqarTvelos parlamenti:<br />

a) gansazRvravs zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />

<strong>da</strong> marTvis ZiriTad mimarTulebebs, SeimuSavebs Sesabamis sakanonmdeblo<br />

aqtebs;<br />

b) wardgeni<strong>da</strong>n 1 Tvis va<strong>da</strong>Si amtkicebs saqarTvelos mTavrobis mier<br />

miRebul zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments;<br />

g) periodulad ismens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris<br />

angariSs zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />

gatarebis, finansuri saqmianobis, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> regionuli<br />

programebis Sesrulebis Sesaxeb.<br />

muxli 25. saqarTvelos mTavrobis uflebamosileba zogadi ganaTlebis<br />

sferoSi<br />

1. zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikas axorcielebs<br />

saqarTvelos mTavroba.<br />

75<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

2. saqarTvelos mTavroba:<br />

a) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier wardgeni<strong>da</strong>n<br />

1 Tvis va<strong>da</strong>Si iRebs zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens saqarTvelos parlaments;<br />

b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros, saqarTvelos<br />

ekonomikuri ganviTarebis saministrosa <strong>da</strong> saqarTvelos finansTa<br />

saministros wardginebiT amtkicebs erT moswavleze gaTvlil finansur<br />

normativebs <strong>da</strong> maTi Sesabamisi stan<strong>da</strong>rtuli <strong>da</strong> gazrdili<br />

vauCerebis odenobebs.<br />

3. saqarTvelos premier-ministri saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros wardginebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />

gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli<br />

ganviTarebis centris direqtorebs. (2.03.2007. #4412)<br />

muxli 26. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

uflebamosileba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro zogadi ganaTlebis<br />

sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis _ saqarTvelos konstituciis,<br />

konstituciuri SeTanxmebis, <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebisa <strong>da</strong><br />

SeTanxmebebis, am kanonis, sxva kanonebisa <strong>da</strong> kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>s<br />

safuZvelze:<br />

a) atarebs erTian saxelmwifo politikas zogadi ganaTlebis sferoSi;<br />

b) SeimuSavebs zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments <strong>da</strong><br />

warudgens saqarTvelos mTavrobas;<br />

g) SeimuSavebs ganaTlebis sistemis indikatorebis amsaxvel ZiriTad<br />

dokuments;<br />

d) SeimuSavebs <strong>da</strong> amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis<br />

centris <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris<br />

debulebebs;<br />

e) saqarTvelos premier-ministrs <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens <strong>erovnuli</strong><br />

saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centris direqtorebis kandi<strong>da</strong>turebs;<br />

(2.03.2007. #4412)<br />

v) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris wina<strong>da</strong>debebis<br />

safuZvelze amtkicebs erovnul saswavlo gegmebs;<br />

v1) amtkicebs erovnul sakvalifikacio CarCos zogadi ganaTlebis<br />

nawilSi; (28.03.2007. #4530)<br />

z) adgens zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis ma-<br />

76


terialur-teqnikur, programul <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis normativebs;<br />

T) axorcielebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis licenzirebas;<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

i) ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT amtkicebs<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis debulebasa<br />

<strong>da</strong> safasurs; (17.11.2009. # 2079)<br />

k) gansazRvravs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa Senoba-nagebobebis<br />

mSeneblobis stan<strong>da</strong>rtebs Sesabamis <strong>da</strong>rgobriv saministrosa<br />

<strong>da</strong> uwyebebTan erTad;<br />

l) adgens vauCeris gacemisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>tanis wess saqarTvelos finansTa<br />

saministrosTan erTad;<br />

m) iRebs zomebs yvela moswavlis, maT Soris, specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebebis mqone, agreTve skoli<strong>da</strong>n garicxuli moswavleebis<br />

mier zogadi ganaTlebis misaRebad; SeimuSavebs eqsternatis<br />

formiT miRebuli ganaTlebis sertificirebis debulebas;<br />

SeimuSavebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebi<strong>da</strong>n sxva zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi ga<strong>da</strong>yvanis an/<strong>da</strong> alternatiuli<br />

formebiT swavlebis debulebas;<br />

n) afuZnebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong> amtkicebs mis wesdebas; uflebamosilia<br />

moaxdinos misi reorganizacia <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cia. afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris<br />

avtonomiur respublikebSi am punqtiT gaTvaliswinebul moqmedebebs<br />

saministro axorcielebs Sesabamisi avtonomiuri respublikis<br />

ganaTlebis saministros wardginebis safuZvelze;<br />

n 1 ) afuZnebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas kerZo samarTlis<br />

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT;<br />

(14.12.2006. #3986)<br />

o) atarebs sajaro skolis direqtoris SesarCev konkurss; (19.12.2008.<br />

#790)<br />

o 1 ) uzrunvelyofs axal<strong>da</strong>fuZnebul an/<strong>da</strong> reorganizebul sajaro<br />

skolaSi sameurveo sabWos pirveli arCevnebis Catarebas <strong>da</strong><br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT direqtoris<br />

arCevamde direqtoris movaleobis Semsruleblis <strong>da</strong>niSvnas;<br />

(27.12.2006. #4129)<br />

p) registraciaSi atarebs sajaro skolis sameurveo sabWos mier ar-<br />

Ceul skolis direqtors <strong>da</strong> sameurveo sabWos wevrebs;<br />

J) uflebamosilia gafrTxilebis gareSe <strong>da</strong>iTxovos sajaro skolis<br />

77<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

sameurveo sabWo, Tu igi ukanonod gaaTavisuflebs direqtors,<br />

rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli Sesabamisi<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT; (11.07.2009. #1385)<br />

r) sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvlelobis<br />

an misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWebis<br />

SemTxvevaSi, agreTve am kanonis 49-e muxlis 61 <strong>da</strong> me-7 punqtebiT<br />

gaTvaliswinebul SemTxvevebSi uflebamosilia <strong>da</strong>iTxovos sajaro<br />

sko lis sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos uflebamosileba<br />

sajaro skolis direqtors; (11.07.2009. #1385)<br />

s) amtkicebs ucxoeTSi miRebuli sruli zogadi ganaTlebis an swavlis<br />

periodSi miRebuli zogadi ganaTlebis aRiarebisa <strong>da</strong> saqarTveloSi<br />

gacemuli saganmanaTleblo dokumentis namdvilobis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis<br />

wessa <strong>da</strong> safasurs; (17.11.2009. # 2079)<br />

t) amtkicebs <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis Catarebis ganrigs;<br />

t 1 ) amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo olimpiadis Catarebis wess;<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

u) TanamSromlobs <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebTan, ucxo qveynebTan,<br />

maT zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebTan xarisxis Semowmebisa<br />

<strong>da</strong> uzrunvelyofis sferoSi;<br />

f) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris wardginebis<br />

safuZvelze amtkicebs saxelmZRvanelos grifis miniWebis wess;<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

q) axorcielebs sajaro skolebis saxelmwifo kontrols <strong>da</strong> pasuxismgebelia<br />

zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis<br />

Sesrulebaze. am mizniT saministro uflebamosilia ganaxorcielos<br />

am skolebis finansuri Semowmeba kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />

wesiT;<br />

R) afuZnebs skolisgareSe saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs sajaro an<br />

kerZo samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris<br />

formiT; (14.12.2006. #3986)<br />

y) qmnis sajaro samarTlis iuridiul pirs _ ganaTlebis akreditaciis<br />

erovnul centrs saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis, maT Soris,<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis, akreditaciis Catarebis<br />

mizniT; (28.03.2007. #4530)<br />

S) adgens sajaro skolis direqtorisa <strong>da</strong> maswavleblis SesarCevi<br />

konkursis gamarTvis wess, sameurveo sabWos wevrebis arCevisa <strong>da</strong> maT-<br />

Tvis uflebamosilebis Sewyvetis wessa <strong>da</strong> pirobebs; (19.12.2008. #790)<br />

S 1 ) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ maswavlebelTa profe-<br />

78


siuli ganviTarebis centris wardginebiT amtkicebs:<br />

S 1 .a) maswavleblis <strong>da</strong>matebiT sakvalifikacio moTxovnebs;<br />

S 1 .b) maswavleblis profesiul stan<strong>da</strong>rts;<br />

S 1 .g) maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemas;<br />

S 1 .d) maswavleblis profesiuli eTikis kodeqss;<br />

S 1 .e) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />

S 1 .v) maswavleblobis maZiebelTa registraciisa <strong>da</strong> maZieblobis<br />

periodis gavlis wess, agreTve maZieblobis periodis gavlis<br />

<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis nimuSs <strong>da</strong> misi gacemis wess;<br />

S 1 .z) maswavlebelTa sertificirebis debulebas <strong>da</strong> maswavleblis<br />

sertifikatis nimuSs;<br />

S 1 .T) maswavleblobis maZiebelTa registraciis, agreTve maswavleblobis<br />

uflebis mopovebisa <strong>da</strong> ganaxlebis safasuris odenobas;<br />

(2.03.2007. #4412)<br />

C) niSnavs sajaro skolis sameurveo sabWos wevrs saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros centraluri aparatis an<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros teritoriuli<br />

organoebis saStato ganrigiT gaTvaliswinebuli Semadgenlobi<strong>da</strong>n;<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

c) adgens sajaro skolebSi wlis ganmavlobaSi saswavlo dReebis minimalur<br />

<strong>da</strong> maqsimalur odenobas, ar<strong>da</strong>degebis minimalur <strong>da</strong> maqsimalur<br />

xangrZlivobas; agreTve uflebamosilia, <strong>da</strong>adginos saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>wyebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebis <strong>da</strong> ar<strong>da</strong>degebis dro <strong>da</strong> xangrZlivoba;<br />

gansazRvravs gamonaklis SemTxvevebs, rodesac bavSvs<br />

ufleba eZleva, 6 wlis asakamde <strong>da</strong>iwyos zogadi ganaTlebis miReba;<br />

(28.03.2007. #4530)<br />

c 1 ) amtkicebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi moswavleTa<br />

gakveTilze <strong>da</strong>swrebis aRricxvis Jurnalis formas; (11.07.2009.<br />

#1385)<br />

Z) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />

w) adgens sajaro skolebis direqtorebisa <strong>da</strong> arCeviTi organoebis<br />

wevrebis registraciis wess;<br />

W) profesiuli kavSirebis monawileobiT adgens sajaro skolebis<br />

maswavlebelTa Sromis anazRaurebis minimalur odenobasa <strong>da</strong> pirobebs,<br />

amtkicebs skolebis mier maswavlebelTan <strong>da</strong>debuli SromiTi<br />

xelSekrulebebis savaldebulo pirobebs;<br />

79<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

x) profesiul kavSirebTan TanamSromlobiT gegmavs RonisZiebebs maswavlebelTa<br />

kvalifikaciis asamaRleblad;<br />

j) ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />

profesiuli ganviTarebis centris TanxmobiT amtkicebs<br />

maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis<br />

saganmanaTleblo programebis akreditaciis debulebasa <strong>da</strong> safasurs;<br />

(17.11.2009. #2079)<br />

h) amtkicebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli saxelmwifo dokumentis<br />

formas;<br />

h 1 ) axorcielebs sajaro skolebis numeracias <strong>da</strong> adgens maTTvis saxelis<br />

miniWebis wess;<br />

h 2 ) uflebamosilia <strong>da</strong>awesos grantebi <strong>da</strong> stipendiebi gansakuTrebiT<br />

niWier moswavleTa waxalisebis mizniT;<br />

h 3 ) axorcielebs moswavleTa personaluri monacemebis aRricxvas <strong>da</strong><br />

adgens maTi aRricxvis wess; (2.03.2007. #4412)<br />

h 4 ) amoRebulia (2.03.2007. #4412)<br />

h 5 ) adgens zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavlis Casaricxad<br />

warsadgeni aucilebeli dokumentebis nusxas; (17.03.2006. #2793)<br />

h 6 ) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT miniWebul sxva uflebamosilebebs.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul uflebamosilebaTa gansaxorcieleblad<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

„saqarTvelos mTavrobis struqturis, uflebamosilebisa <strong>da</strong><br />

saqmianobis wesis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad saqarTvelos<br />

mTel teritoriaze qmnis, gar<strong>da</strong>qmnis <strong>da</strong> auqmebs sakuTar teritoriul<br />

organoebs, amtkicebs maT debulebebs, Tanamdebobaze niSnavs<br />

<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs am organoebis xelmZRvanelebs <strong>da</strong><br />

maT moadgileebs. ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros teritoriuli<br />

organoebi finansdebian saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n.<br />

3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro awarmoebs<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrs, registraciaSi<br />

atarebs sajaro skolebis direqtorebs, direqtorebis mier uflebamosilebis<br />

ganxorcielebis SeuZleblobis SemTxvevaSi _ maTi movaleobis<br />

Semsrulebel moadgileebs, movaleobis sxva Semsruleblebs,<br />

sameurveo sabWos wevrebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT, Semdegi pirobebis <strong>da</strong>cviT:<br />

a) monacemi registrirdeba misi wardgeni<strong>da</strong>n 30 dRis va<strong>da</strong>Si; (11.07.2009.<br />

#1385)<br />

80


) monacemi ar registrirdeba, Tu <strong>da</strong>rRveulia am kanonisa <strong>da</strong> zogadi<br />

ganaTlebis sferoSi moqmedi kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>s moTxovnebi;<br />

g) monacemi registrirebulad miiCneva, Tu saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro mis warmdgens 30 dRis va<strong>da</strong>Si ar<br />

acnobebs aRmoCenili kanon<strong>da</strong>rRvevis Sesaxeb; (11.07.2009. #1385)<br />

d) monacemi, romelic afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis<br />

teritoriaze ganlagebul zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs<br />

ukavSirdeba, registrirdeba Sesabamisad afxazeTis avtonomiuri<br />

respublikis ganaTlebisa <strong>da</strong> kulturis saministros <strong>da</strong> aWaris<br />

avtonomiuri respublikis ganaTlebis, kulturisa <strong>da</strong> sportis<br />

saministros mier wardgenis safuZvelze. (2.03.2007. #4412)<br />

muxli 27. saqarTvelos saministroebis uflebamosileba zogadi<br />

ganaTlebis sferoSi<br />

1. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs, romlebic zogadi ganaTlebis<br />

miRebasTan erTad uzrunvelyofen profilur saxelovnebo <strong>da</strong><br />

sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas, sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piris saxiT afuZnebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministro Sesabamisi <strong>da</strong>rgobrivi saministros wardginebiT. aRniSnuli<br />

<strong>da</strong>wesebulebebi gaivlian akreditacias ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier gansazRvruli wesiT. <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />

gegmis zemoT profilur saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong><br />

ganaTlebas, maT Soris, <strong>da</strong>wyebiT <strong>da</strong> sabazo safexurebze, afinansebs<br />

<strong>da</strong>rgobrivi saministro an/<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis organo.<br />

1 1 . zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi, romlebic zogadi ganaTlebis<br />

miRebasTan erTad uzrunvelyofen profilur saxe lov nebo<br />

<strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas, saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministrom <strong>da</strong> saqarTvelos kulturis, ZeglTa<br />

<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis saministrom erToblivad SeiZleba <strong>da</strong>afuZnon<br />

kerZo samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris<br />

formiT. (14.12.2006. #3986)<br />

2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis zemoT profiluri saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />

saganmanaTleblo programebis ganxorcielebas ze<strong>da</strong>mxedvelobs<br />

<strong>da</strong>rgobrivi saministro kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />

wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />

muxli 28. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centri<br />

1. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centri aris sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piri.<br />

81<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris funqciebia:<br />

a) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis momzadeba, pilotireba <strong>da</strong> <strong>da</strong>nergvis<br />

xelSewyoba;<br />

b) sajaro skolaSi mimdinare saswavlo procesis <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis<br />

sistemis SemuSaveba, <strong>da</strong>nergva, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> sxva Sefasebebis<br />

ganxorcieleba;<br />

g) saxelmZRvaneloebis erovnul saswavlo gegmebTan Sesabamisobis<br />

<strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> saxelmZRvanelos grifis miniWeba; (11.07.2009. #1385)<br />

d) saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gansazRvruli<br />

sxva uflebamosilebebis ganxorcieleba.<br />

muxli 281. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri<br />

1. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri aris sajaro samar-<br />

Tlis iuridiuli piri, romlis saxelmwifo kontrols axorcielebs<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris funqciebia:<br />

a) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT maswavlebelTa<br />

personaluri monacemebis aRricxva;<br />

b) maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rtis momzadeba;<br />

g) maswavlebelTa asociaciebisa <strong>da</strong> organizaciebis monawileobiT<br />

maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsis momzadebis uzrunvelyofa;<br />

d) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi arsebuli maswavleblebisa<br />

<strong>da</strong> maswavleblobis maZieblebis vakansiebis registracia;<br />

e) maswavleblobis maZiebelTa registraciisa <strong>da</strong> maZieblobis periodis<br />

gavlis wesis SemuSaveba;<br />

v) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centris<br />

monawileobiT maswavlebelTa sertificirebis debulebis SemuSaveba;<br />

z) maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemis SemuSaveba, maswavleblis<br />

profesiuli ganviTarebis portfolios nimuSisa <strong>da</strong> misi<br />

momzadebis wesis <strong>da</strong>mtkiceba;<br />

T) maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />

programebis akreditaciis debulebis SemuSavebaSi<br />

monawileobis miReba <strong>da</strong> SeTanxmeba;<br />

i) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />

82


k) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT sertificirebuli maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmeva;<br />

l) maswavlebelTa sertificireba am kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT;<br />

m) saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gansazRvruli<br />

sxva uflebamosilebebis ganxorcieleba. (2.03.2007. #4412)<br />

muxli 29. afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis ganaTlebis<br />

saministroTa uflebamosileba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />

1. afxazeTis avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro, aWaris<br />

avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro Sesabamisi avtonomiuri<br />

respublikis teritoriaze:<br />

a) aris zogadi ganaTlebis sistemis marTvis ZiriTadi rgoli, atarebs<br />

erTian saxelmwifo politikas zogadi ganaTlebis sferoSi;<br />

b) uzrunvelyofs zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis<br />

Sesrulebas;<br />

g) organizebas uwevs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebis <strong>da</strong>nergvas, xels<br />

uwyobs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centrs <strong>erovnuli</strong><br />

Sefasebebis ganxorcielebaSi;<br />

d) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

debulebis Sesabamisad uzrunvelyofs yvela zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenil normativebTan Sesabamisobas;<br />

e) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />

v) axorcielebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis Sefasebebs<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT;<br />

z) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong>samtkiceblad<br />

warudgens zogadsaganmanaTleblo, skolisgareSe saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong> saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebis wesdebebs;<br />

z 1 ) afuZnebs skolisgareSe saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs kerZo samarTlis<br />

arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT;<br />

(14.12.2006. #3986)<br />

T) awarmoebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrs; registraciaSi<br />

atarebs sajaro skolebis direqtorebs, direqtorebis<br />

mier uflebamosilebis ganxorcielebis SeuZleblobis SemTxvevaSi<br />

maTi movaleobis Semsrulebel pirebs, sameurveo sabWos wevrebs am<br />

83<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

kanoniTa <strong>da</strong> zogadi ganaTlebis sferoSi moqmedi kanonqvemdebare<br />

<strong>aqtebi</strong>T <strong>da</strong>dgenili wesiT, aRniSnul monacemebs ganmeorebiT saregistraciod<br />

ugzavnis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros. ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi monacemTa<br />

registracia iwvevs maT ZalaSi Sesvlas; (18.11.2008. #497)<br />

i) axorcielebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finansebas am kanoniT gaTvaliswinebuli<br />

wesiT;<br />

k) atarebs sajaro skolis direqtoris SesarCev konkurss; (19.12.2008.<br />

#790)<br />

l) uflebamosilia gafrTxilebis gareSe <strong>da</strong>iTxovos sajaro skolis<br />

sameurveo sabWo, Tu igi ukanonod gaaTavisuflebs direqtors,<br />

rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli Sesabamisi<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT; (11.07.2009. #1385)<br />

m) sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvlelobis an<br />

misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevaSi<br />

uflebamosilia <strong>da</strong>iTxovos sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde<br />

Seuwyvitos uflebamosileba direqtors;<br />

n) gamoiTxovs masalebsa <strong>da</strong> informacias an adgilze Seiswavlis sajaro<br />

skolis mier saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebas;<br />

o) amoRebulia (27.12.2006. #4129)<br />

p) amoRebulia (27.12.2006. #4129)<br />

J) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />

wesis Sesabamisad ibarebs sajaro skolis gasuli wlis saqmianobis<br />

angariSs saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebis, saswavlo<br />

procesisa <strong>da</strong> finansuri saqmianobis Sesaxeb;<br />

r) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />

gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />

2. afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro<br />

uflebamosilia am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul uflebamosilebaTa<br />

gansaxorcieleblad Seqmnas, gar<strong>da</strong>qmnas <strong>da</strong> gaauqmos sakuTari<br />

teritoriuli organoebi Sesabamisi avtonomiuri respublikis<br />

mTel teritoriaze, <strong>da</strong>amtkicos maTi debulebebi, Tanamdebobaze<br />

<strong>da</strong>niSnos <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaaTavisuflos maTi xelmZRvanelebi <strong>da</strong><br />

moadgileebi.<br />

3. Tu afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis Sesaxeb saqarTvelosa<br />

<strong>da</strong> Sesabamisi avtonomiuri respublikis kanonmdeblobiT ar<br />

aris gansazRvruli ganaTlebis saministros arseboba, am muxlis<br />

pirveli <strong>da</strong> me-2 punqtebiT gaTvaliswinebul uflebamosilebebs ax-<br />

84


orcielebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro am<br />

kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 30. adgilobrivi TviTmmarTvelobis organos uflebamosileba<br />

zogadi ganaTlebis sferoSi<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organo:<br />

a) xels uwyobs skolas am kanoniT gaTvaliswinebuli saqmianobis<br />

efeqtianad ganxorcielebaSi <strong>da</strong> am mizniT iRebs kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebul zomebs, adgens adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n gamosayofi,<br />

saskolo saswavlo gegmis Sesasruleblad saWiro <strong>da</strong>matebiTi<br />

finansuri saxsrebis odenobas;<br />

b) xels uwyobs sajaro skolebSi saskolo saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli,<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis zemoT saganmanaTleblo <strong>da</strong><br />

saaRmzrdelo programebis ganxorcielebas;<br />

g) uzrunvelyofs moswavleTa koordinirebul socialur <strong>da</strong> samedicino<br />

momsaxurebas;<br />

d) iRebs zomebs skoli<strong>da</strong>n garicxuli moswavleebis mier zogadi<br />

ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad;<br />

e) iRebs zomebs im moswavleTa mier zogadi ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad,<br />

romelTac avadmyofobis gamo an sxva sapatio mizeziT<br />

ar SeuZliaT sagakveTilo procesSi monawileoba;<br />

v) kanonmdeblobiT gansazRvrul SemTxvevebSi uzrunvelyofs moswavleTa<br />

skolaSi transportirebas;<br />

z) iRebs kanonmdeblobiT gansazRvrul zomebs moswavleTa skolaSi<br />

<strong>da</strong>swrebis uzrunvelsayofad;<br />

T) uflebamosilia gamoiTxovos yvela saxis informacia, romelic<br />

adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n gamoyofili finansuri saxsrebis gankargvasTan<br />

aris <strong>da</strong>kavSirebuli;<br />

i) am muxlis „a“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul farglebSi finansuri<br />

<strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi uflebamosilia mimarTos skolis sameurveo<br />

sabWos direqtorisTvis uflebamosilebis Sewyvetis sakiTxis<br />

<strong>da</strong>yenebis wina<strong>da</strong>debiT, xolo sameurveo sabWos umoqmedobis<br />

SemTxvevaSi _ saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

sameurveo sabWos <strong>da</strong>Txovnis an/<strong>da</strong> direqtorisaTvis uflebamosilebis<br />

va<strong>da</strong>mde Sewyvetis wina<strong>da</strong>debiT;<br />

k) uflebamosilia mis teritoriaze arsebul skolaSi <strong>da</strong>niSnos<br />

sameurveo sabWos wevri; (19.03.2008. #5951)<br />

k 1 ) afuZnebs skolamdel saaRmzrdelo, skolisgareSe saganmanaTle-<br />

85<br />

Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

blo, skolisgareSe saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong> skolisgareSe<br />

saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs kerZo samarTlis arasamewarmeo<br />

(arakomerciuli) iuridiuli piris formiT; (14.12.2006. #3086)<br />

l) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />

gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />

Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />

muxli 31. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis organizaciul<strong>samarTlebrivi</strong><br />

forma<br />

1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba/skola aris „sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piris Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis safuZvelze Seqmnili<br />

sajaro samarTlis iuridiuli piri an kerZo samarTlis samewarmeo an<br />

arasamewarmeo iuridiuli piri.<br />

1 1 . kerZo samarTlis iuridiuli piri uflebamosilia ganaxorcielos<br />

zogadsaganmanaTleblo saqmianoba kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT, sxva <strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli piris Seqmnis gareSe.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uzrunvelyofs zogadi ganaTlebis<br />

miRebas <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo an/<strong>da</strong> saSualo safexurze.<br />

3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis licenzirebas axorcielebs<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

4. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis mier ganxorcielebuli <strong>da</strong>wyebiTi,<br />

sabazo <strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo programebis<br />

saxelmwifo aRiarebisaTvis aucilebelia Sesabamisi akreditaciis<br />

gavla saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. sajaro skolis<br />

akreditaciis xarjebs anazRaurebs saxelmwifo, xolo kerZo<br />

sko lis akreditaciis xarjebs _ <strong>da</strong>interesebuli piri. akreditaciis<br />

safasurs ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT<br />

gansazRvravs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministrosa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />

finansTa saministrosTan SeTanxmebiT. (28.03.2007. #4530)<br />

5. kerZo skola, romelic akreditebulia saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad, aseve am<br />

kanonis 32-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />

skola, uflebamosilia miiRos saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba am kanoniT<br />

gaTvaliswinebuli wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />

86


Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />

6. kerZo skolaze vrceldeba am kanonis I, II, II 1 , III, IV, V <strong>da</strong> XII Tavebis Sesabamisi<br />

debulebebi. (18.12.2009. #2380)<br />

7. sajaro samarTlis iuridiuli piri _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba<br />

uflebamosilia, ganaxorcielos saxelobo saganmanaTleblo<br />

saqmianoba sxva <strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli piris Seqmnis gareSe.<br />

(28.03.2007. #4530)<br />

muxli 32. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditacia<br />

1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong><br />

miznebis dokumentTan <strong>da</strong> erovnul saswavlo gegmebTan Sesabamisobis<br />

uzrunvelyofis mizniT saxelmwifo axorcielebs akreditacias.<br />

saxelmwifo cnobs mxolod akreditebuli zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis mier gacemul zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel<br />

dokuments, agreTve am muxliTa <strong>da</strong> eqsternatis debulebiT gansaz-<br />

Rvrul SemTxvevebSi kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT gacemul dokuments.<br />

2. akreditaciis gavla savaldebuloa yvela zogad-saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebisaTvis. axal<strong>da</strong>fuZnebulma licenzirebulma zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebam akreditacia un<strong>da</strong> miiRos am punqtis<br />

„a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli vadebis gasvli<strong>da</strong>n ara ugvianes<br />

1 wlisa, ris Semdegac igi kargavs axal<strong>da</strong>fuZnebuli zogadsagamanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis statuss. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

pirveli akreditacia tardeba am <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis<br />

<strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n:<br />

a) 3 wlis Semdeg _ Tu igi axorcielebs <strong>da</strong>wyebiT zogadsaganmanaTleblo<br />

programas;<br />

b) 2 wlis Semdeg _ Tu igi axorcielebs sabazo an/<strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo<br />

programas <strong>da</strong>wyebiTi zogadsaganmanaTleblo<br />

programis gareSe. (17.03.2006. #2793)<br />

3. akreditaciis Catarebis uzrunvelyofis mizniT saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro qmnis sajaro samarTlis iuridiul<br />

pirs _ ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs (SemdgomSi<br />

_ ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri).<br />

4. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri <strong>da</strong>moukidebelia Tavis<br />

saqmianobaSi <strong>da</strong> muSaobas warmarTavs am kanonisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli debulebis<br />

Sesabamisad. ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs mar-<br />

Tavs direqtori. (28.03.2007. #4530)<br />

4 1 . ganaTlebis akreditaciis erovnul centrSi iqmneba zogadsagan-<br />

87


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

manaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis sabWo, romelic rekomen<strong>da</strong>ciebs<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />

sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT warudgens ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centris direqtors.(28.03.2007. #4530)<br />

5. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri axorcielebs zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis akreditacias, akontrolebs akreditaciis<br />

pirobebis Sesrulebas, xolo akreditaciis pirobebis <strong>da</strong>rRvevis<br />

SemTxvevaSi uflebamosilia, gaauqmos miniWebuli akreditacia.<br />

6. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris direqtors saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros wardginebiT Tanamdebobaze<br />

niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs saqarTvelos premier-ministri.<br />

ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis sabWos wevrebs niSnavs<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri.<br />

7. konkretuli akreditaciis Casatareblad ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centri niSnavs eqspertTa jgufis Tavmjdomares <strong>da</strong><br />

wevrebs, romelTa kandi<strong>da</strong>turebsac uTanxmebs akreditaciis maZiebels.<br />

SeTanxmebis procedura ganisazRvreba akreditaciis debulebiT.<br />

(28.03.2007. #4530)<br />

8. eqspertTa jgufis Tavmjdomare asaxelebs jgufis wevrTa kandi<strong>da</strong>turebs.<br />

9. Tu tardeba sajaro skolis akreditacia, akreditaciis maZiebelTan<br />

SeTanxmebis miRwevis SeuZleblobis SemTxvevaSi eqspertTa jgufis<br />

Tavmjdomares <strong>da</strong> wevrebs amtkicebs ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centris direqtori.<br />

10. akreditaciis Catarebis pirobaa ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong><br />

centris mier winaswar miwodebuli formebis mixedviT akreditaciis<br />

maZieblis TviTSefaseba.<br />

11. eqspertTa jgufi ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs warudgens<br />

<strong>da</strong>skvnas akreditaciis maZieblis resursebis Sesaxeb.<br />

12. akreditaciis eqspertTa <strong>da</strong>skvnisa <strong>da</strong> zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis<br />

akreditaciis sabWos rekomen<strong>da</strong>ciis safuZvelze ganaTlebis<br />

akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris direqtori gamoscems individualur<br />

administraciul-samarTlebriv aqts _ brZanebas. Tu direqtori<br />

ar eTanxmeba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />

sabWos rekomen<strong>da</strong>cias, igi valdebulia, <strong>da</strong>asabuTos ga<strong>da</strong>wyvetileba.<br />

13. ga<strong>da</strong>wyvetileba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis<br />

Sesaxeb formdeba ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris<br />

direqtoris individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong> aqtiT _<br />

88


Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />

brZa nebiT, romelic registrirdeba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrSi <strong>da</strong><br />

qveyndeba saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.03.2007.<br />

#4530)<br />

14. ga<strong>da</strong>wyvetileba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis<br />

Sesaxeb SeiZleba iyos 4 saxis:<br />

a) akreditaciis miniWebis Sesaxeb;<br />

b) akreditaciis miniWebaze uaris Tqmis Sesaxeb;<br />

g) pirobiTi akreditaciis miniWebis Sesaxeb;<br />

d) akreditaciis gauqmebis Sesaxeb.<br />

15. pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevaSi brZanebaSi miTiTebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos akreditaciis miniWebis pirobis Sesrulebis wesi.<br />

16. gar<strong>da</strong> pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevisa, zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebas akreditacia mieniWeba ara umetes 6 wlis vadiT.<br />

17. akreditaciis pirobiTi miniWebis SemTxvevaSi Semdgomi akreditacia<br />

tardeba ara ugvianes 1 wlisa. va<strong>da</strong> ganisazRvreba ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centris direqtoris brZanebiT.<br />

18. Tu sajaro skola Seqmnilia <strong>da</strong>rgobrivi saministros wardginebiT,<br />

akreditaciis pirobebi Tanxmdeba am <strong>da</strong>rgobriv saministrosTan; ase-<br />

Ti zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis eqspertTa<br />

jgufSi, agreTve zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />

sabWoSi savaldebuloa zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli profiluri an specialuri<br />

saxelovnebo, saSemsruleblo, sportuli momzadebis an ganaTlebis<br />

programis eqspertis monawileoba; am SemTxvevaSi eqspertTa jgufis<br />

Tavmjdomarisa <strong>da</strong> wevrebis kandi<strong>da</strong>turebi un<strong>da</strong> SeTanxmdes akreditaciis<br />

maZiebelTan; Tu akreditaciis maZiebeli orjer uars ityvis<br />

SeTavazebul sxva<strong>da</strong>sxva kandi<strong>da</strong>turaze, ganaTlebis akreditaciis<br />

<strong>erovnuli</strong> centri uflebamosilia, SeTanxmebis gareSe <strong>da</strong>niSnos jgufis<br />

wevri, romelic ar SeiZleba iyos akreditaciis maZieblis mier<br />

uaryofili piri. (28.03.2007. #4530)<br />

19. sajaro skolis akreditaciis Catarebis, maT Soris, eqspertTa jgufis<br />

wevrebis Sromis anazRaurebis xarjebs anazRaurebs saxelmwifo,<br />

xolo kerZo skolis akreditaciis xarjebs _ zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebuleba.<br />

20. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri valdebulia, <strong>samarTlebrivi</strong><br />

<strong>da</strong>xmareba gauwios zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas<br />

akreditaciis sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. ganaTlebis akreditaciis<br />

89


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

<strong>erovnuli</strong> centri akreditaciis sakiTxebze SeimuSavebs yovelwliur<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebs. (28.03.2007. #4530)<br />

21. saxelmwifo aRiarebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel mxolod<br />

im dokuments, romelic gacemulia akreditaciis mqone zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebisa <strong>da</strong> am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

axal<strong>da</strong>fuZnebuli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

mier, agreTve eqsternatis wesiT miRebuli sruli zogadi ganaTlebis<br />

<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokuments <strong>da</strong> okupirebul teritoriebze miRebuli<br />

zogadi ganaTlebis aRiarebis Sesaxeb saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT gacemul aRiarebis dokuments. (11.07.2009. #1385)<br />

22. kerZo skola saxelmwifo <strong>da</strong>finansebas miiRebs mxolod im SemTxvevaSi,<br />

Tu mas miniWebuli aqvs akreditacia, pirobiTi akreditacia, an<br />

Tu igi warmoadgens am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul axal<strong>da</strong>fuZnebul<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas. (17.03.2006. #2793)<br />

23. sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvleloba an<br />

misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWeba aris zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWos <strong>da</strong>Txovnis an/<strong>da</strong><br />

direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis safuZveli.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

24. erTian erovnul gamocdebSi monawileobis miReba SeuZlia rogorc<br />

kerZo, ise sajaro skolis <strong>da</strong>srulebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis<br />

mflobel moswavles, mxolod maSin, Tu zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebas miniWebuli aqvs akreditacia an pirobiTi akreditacia<br />

an Tu igi aris am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba, agreTve eqsternatis<br />

wesiT miRebuli sruli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentisa<br />

<strong>da</strong> okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis<br />

aRiarebis Sesaxeb saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />

gacemuli aRiarebis dokumentis mflobelebs. (11.07.2009. #1385)<br />

25. am muxlis 23-e punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri uflebamosilia gansazRvruli<br />

vadiT <strong>da</strong>niSnos warmomadgeneli _ direqtoris movaleobis Semsrulebeli,<br />

romelic koordinacias uwevs zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis mimdinare saqmianobas <strong>da</strong> SeimuSavebs rekomen<strong>da</strong>ciebs<br />

aRniSnuli <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis gagrZelebis mizanSewonilobisa<br />

<strong>da</strong> am <strong>da</strong>wesebulebis moswavleTa sxva zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi ganTavsebis SesaZleblobebis Taobaze. sameurveo<br />

sabWos <strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi direqtori an direqtoris movaleobis<br />

Semsrulebeli axali sameurveo sabWos arCevamde uflebamosilia<br />

ganaxorcielos saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris<br />

90


Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />

mier zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT gansazRvruli<br />

sameurveo sabWos uflebamosilebani. (27.12.2006. #4129)<br />

26. amoRebulia (28.03.2007. #4530)<br />

27. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisaTvis akreditaciis gauqmebis<br />

an arminiWebis SemTxvevaSi <strong>da</strong>wesebulebis moswavleebs eTvlebaT<br />

zogadi ganaTlebis miReba im klasis, xolo Tu es klasi safexuris<br />

<strong>da</strong>masrulebelia _ safexuris CaTvliT, romelze<strong>da</strong>c isini imyofebian<br />

<strong>da</strong>wesebulebisaTvis akreditaciis gauqmebis an arminiWebis momentSi.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

muxli 33. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis valdebulebebi <strong>da</strong><br />

uflebamosilebebi<br />

1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba valdebulia:<br />

a) moswavleebs miawodos Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisi ganaTleba,<br />

romelic efuZneba erovnul <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebs,<br />

jansaRi cxovrebis, demokratiisa <strong>da</strong> Tanasworobis principebs;<br />

b) Seqmnas saswavlo procesis mimdinareobisaTvis saWiro yvela piroba;<br />

g) <strong>da</strong>icvas zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisaTvis <strong>da</strong>dgenili<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma;<br />

d) ganaxorcielos zogadsaganmanaTleblo saqmianoba <strong>erovnuli</strong><br />

saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris mier grifminiWebuli<br />

saxelmZRvaneloebiT; (11.07.2009. #1385)<br />

e) uzrunvelyos janmrTelobis <strong>da</strong>cvis RonisZiebebis ganxorcieleba<br />

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministrosa<br />

<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebTan erTad;<br />

v) Seqmnas zogadi ganaTlebis alternatiuli formebiT miRebis<br />

SesaZlebloba, moswavleTa asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT,<br />

Sesabamisi safexuris sxva moswavleTagan gancalkevebiT;<br />

z) SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleebisaTvis <strong>da</strong>awesos<br />

SeRavaTebi maTi swavlisa <strong>da</strong> aRzrdisaTvis aucilebeli pirobebis<br />

Sesaqmnelad;<br />

T) ar <strong>da</strong>uSvas aramecnieruli Sexedulebis an Teoriis, rogorc mecnieruli<br />

Teoriis an faqtis, swavleba;<br />

i) hqondes TviTSefasebis sistema;<br />

k) uzrunvelyos saskolo dros skolis teritoriaze myofi moswav-<br />

91


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

lis usafrTxoeba.<br />

l) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT miiRos maswavleblobis<br />

maZiebeli skolaSi;<br />

m) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT warudginos sajaro<br />

samarTlis iuridiul pirs _ maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />

Tarebis centrs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi <strong>da</strong>saqmebuli<br />

maswavleblebis personaluri monacemebi, agreTve informacia<br />

skolaSi arsebuli maswavleblebisa <strong>da</strong> maswavleblobis maZieblebis<br />

vakansiebis Sesaxeb;<br />

n) mis xelT arsebuli resursebis farglebSi xeli Seuwyos maswavlebelTa<br />

profesiul ganviTarebas, maT Soris, profesiuli mzadebis<br />

programaSi maTi monawileobis xarjebis <strong>da</strong>finansebis an Tana<strong>da</strong>finansebis<br />

gziT. (2.03.2007. #4412)<br />

2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uflebamosilia:<br />

a) SesaZleblobis farglebSi uzrunvelyos im moswavleTa transportiT<br />

momsaxureba, romlebsac ar aqvT <strong>da</strong>moukideblad <strong>da</strong>wesebulebamde<br />

misvlis <strong>da</strong> Sin <strong>da</strong>brunebis saSualeba;<br />

b) mosTxovos saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT<br />

<strong>da</strong>dgenili moTxovnebis Sesruleba am <strong>da</strong>wesebulebis maswavleblebs,<br />

sxva TanamSromlebs, moswavleebsa <strong>da</strong> maT mSoblebs;<br />

g) Seqmnas pirobebi inkluziuri swavlebisaTvis;<br />

d) am kanonis miznebis misaRwevad iTanamSromlos sxva skolebTan <strong>da</strong><br />

sazogadoebriv organizaciebTan;<br />

e) uzrunvelyos skolis teritoriaze moswavleTa janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> srulyofili ganviTarebisaTvis samedicino, maT Soris,<br />

fsiqologiuri <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong> kvebis punqtebis arseboba;<br />

v) uzrunvelyos moswavleebi saskolo biblioTekiT, romelic<br />

efuZneba mosazrebaTa pluralizms <strong>da</strong> uzrunvelyofs moswavlis<br />

yovelmxriv ganviTarebas, mis mier qveynis TviTmyofadobis,<br />

<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebisa <strong>da</strong> kulturuli<br />

mravalferovnebis SeTvisebas.<br />

z) maswavleblis profesiuli ganviTarebis donis Sesabamisad miiRos<br />

zomebi misi Sromis anazRaurebis gazrdis mizniT. (2.03.2007.<br />

#4412)<br />

T) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili zRvrebis farglebSi, profesiuli<br />

swavlebis centrTan xelSekrulebis safuZvelze an uSualod<br />

Sesabamisi licenziis flobis SemTxvevaSi moswavles SesTavazos<br />

saxelobo saganmanaTleblo programebi. (28.03.2007. #4530)<br />

92


Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />

3. sajaro skolas ufleba aqvs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />

<strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo momsaxureba moswavleebs<br />

miawodos mxolod im SemTxvevaSi, Tu:<br />

a) am momsaxurebaSi maswavlebeli ar iRebs <strong>da</strong>matebiT anazRaurebas;<br />

b) am momsaxurebas ar aqvs sagakveTilo saxe;<br />

g) am momsaxurebas maswavlebeli eweva moswavleTa mSoblebTan SeTanxmebiT;<br />

d) am momsaxurebis gaweva ufasoa moswavleTaTvis.<br />

4. sajaro skolas ufleba aqvs moswavleebs miawodos <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />

gegmiT gauTvaliswinebeli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo <strong>da</strong><br />

saaRmzrdelo, maT Soris, fasiani momsaxureba. sajaro skola valdebulia<br />

uzrunvelyos aseTi momsaxurebis Tanabari xelmisawvdomoba<br />

<strong>da</strong>wesebulebis yvela moswavlisaTvis.<br />

muxli 34. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis reorganizacia <strong>da</strong><br />

likvi<strong>da</strong>cia<br />

1. sajaro skolis reorganizacias an likvi<strong>da</strong>cias axorcielebs misi <strong>da</strong>mfuZnebeli:<br />

a) Tu <strong>da</strong>wesebulebis saqmianoba antikonstituciuria;<br />

b) Tu aucilebelia <strong>da</strong>wesebulebis fizikuri an/<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis<br />

optimizacia;<br />

g) Tu <strong>da</strong>wesebuleba arsebiTad ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong> samewarmeo saqmianobaze;<br />

d) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />

e) saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi.<br />

2. kerZo skolis reorganizacia <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cia xorcieldeba saqarTvelos<br />

kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />

3. sajaro skolis reorganizacia, romelsac axlavs sajaro skolebis<br />

gaerTianeba/mierTeba an erTi sajaro skolis gayofa/gamoyofa,<br />

agreTve sajaro skolis likvi<strong>da</strong>cia, iwvevs reorganizebuli <strong>da</strong> likvidirebuli<br />

sajaro skolebis marTvis organoebis uflebamosilebaTa<br />

Sewyvetas. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri reorganizebul<br />

sajaro skolaSi saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT direqtoris arCevamde niSnavs direqtoris movaleobis<br />

Semsrulebels, romelic sameurveo sabWos arCevamde uflebamosilia<br />

ganaxorcielos sameurveo sabWos uflebamosilebani, gar<strong>da</strong> saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier gansazRvruli<br />

SemTxvevebisa. (27.12.2006. #4129)<br />

93


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

Tavi VI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

marTvis principebi<br />

muxli 35. pasuxismgebloba <strong>da</strong> struqtura<br />

1. sajaro skolis mier <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis, zogadi ganaTlebis<br />

sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobisa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />

<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebaze, saswavlo-saaRmzrdelo processa <strong>da</strong><br />

finansebis miznobriv xarjvaze Tavisi kompetenciis farglebSi pasuxismgebelia<br />

<strong>da</strong>wesebulebis direqtori, Sesabamisi struqturuli<br />

erTeuli an/<strong>da</strong> struqturuli erTeulis wevri. (11.07.2009. #1385)<br />

2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis struqtura moicavs pe<strong>da</strong>gogiur<br />

sabWos, sameurveo sabWos, direqcias, moswavleTa TviTmmarTvelobas<br />

<strong>da</strong> disciplinur komitets. disciplinuri komitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />

gasaCivrebis mizniT SeiZleba wesdebiT gaTvaliswinebuli<br />

iyos saapelacio komitetis arseboba.<br />

2 1 . am muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli sajaro skolis TiToeuli<br />

struqturuli erTeuli pasuxismgebelia Tavisi kompetenciis farglebSi<br />

miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebze.(11.07.2009. #1385)<br />

3. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />

profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, SeiZleba wesdebiT<br />

gaTvaliswinebuli iyos samxatvro xelmZRvanelis Tanamdebobis<br />

arseboba, romlis arCevis/<strong>da</strong>niSvnis wesi <strong>da</strong> uflebamosileba ganisaz-<br />

Rvreba am kanoniTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT. (17.03.2006. #2793)<br />

4. sajaro skolis marTva xorcieldeba sajaroobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis<br />

principis safuZvelze.<br />

muxli 36. interesTa konfliqti<br />

1. sameurveo sabWos wevri ar SeiZleba iyos skolis direqciis wevri.<br />

sameurveo sabWoSi, rogorc moswavlis mSobeli, ar SeiZleba iyos piri,<br />

romelsac amave skolasTan aqvs SromiTi urTierToba. (18.11.2008.<br />

#497)<br />

2. kerZo samarTlis iuridiuli pirebi, romlebic axorcieleben zogadsaganmanaTleblo,<br />

umaRles an/<strong>da</strong> profesiul saganmanaTleblo programebs,<br />

ar SeiZleba iyenebdnen am programebis ganmaxorcielebeli<br />

sajaro samarTlis iuridiuli pirebis sargeblobaSi arsebul uZrav<br />

qonebas. (14.12.2007. #5609)<br />

2 1 . am muxlis me-2 punqtis moqmedeba ar vrceldeba sajaro samarTlis<br />

iuridiul pirze _ saxelovnebo/sasporto umaRles saganmanaTle-<br />

94


lo <strong>da</strong>wesebulebaze <strong>da</strong> arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul<br />

pirze _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaze, romlebic axorcieleben<br />

„umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-<br />

11 muxlis me-5 punqtiT gansazRvrul skolisgareSe saxelovnebo/<br />

sasporto saganmanaTleblo programebis swavlebas. (18.12.2009 #<br />

2380)<br />

3. sajaro skolis mier <strong>da</strong>debuli garigebis, gar<strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebisa,<br />

meore mxare ar SeiZleba iyos skolis direqtori, direqciis<br />

sxva wevri, sameurveo sabWos wevri an am pirTa axlo naTesavi. am<br />

kanonis miznebisaTvis „axlo naTesavi“ gulisxmobs „sajaro samsaxur-<br />

Si interesTa SeuTavseblobisa <strong>da</strong> korufciis Sesaxeb“ saqarTvelos<br />

kanonis me-4 muxlis „b“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul pirs.<br />

4. sajaro skolis direqtorsa <strong>da</strong> mis axlo naTesavs Soris SromiTi<br />

xelSekrulebis <strong>da</strong>sadebad savaldebuloa sameurveo sabWos Tanxmoba.<br />

Tu sameurveo sabWos wevri garigebis meore mxaris axlo naTesavia,<br />

igi ar monawileobs kenWisyraSi.<br />

5. sajaro skolis sameurveo sabWos, disciplinuri komitetis <strong>da</strong> saapelacio<br />

komitetis wevrebi ar SeiZleba iyvnen erTmaneTis axlo naTesavebi.<br />

gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba SeiZleba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministros TanxmobiT, mcirekontingentian skolebSi.<br />

Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

sameurveo sabWo<br />

muxli 37. sameurveo sabWo<br />

Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />

1. sameurveo sabWo Sedgeba mSoblebisa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier<br />

Tanabari raodenobiT, 3 wliT arCeuli aranakleb 6 <strong>da</strong> ara umetes 12<br />

warmomadgenlisagan, saSualo safexuris moswavleTa TviTmmarTvelobis<br />

mier arCeuli 1 warmomadgenlisagan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>niSnuli 1 wevrisagan. adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organo uflebamosilia sameurveo sabWoSi<br />

<strong>da</strong>niSnos 1 wevri. sameurveo sabWos wevrTa raodenobis gansazRvrisas<br />

mcirekontingentiani skolebisaTvis gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba SeiZleba<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros TanxmobiT.<br />

mSoblebisgan arCeuli wevrebi Tanabrad un<strong>da</strong> warmoadgendnen skolaSi<br />

arsebul TiToeul safexurs. sameurveo sabWos wevri SeiZleba<br />

arCeul iqnes zedized mxolod orjer. (11.07.2009. #1385)<br />

2. sameurveo sabWos mSoblebisa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWosagan arCeuli<br />

wevrebis raodenoba ganisazRvreba skolis wesdebiT.<br />

95


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ufleba aqvs<br />

wargzavnos warmomadgeneli sameurveo sabWoSi, romelic saTaTbiro<br />

xmis uflebiT sargeblobs.<br />

4. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong> adgilobrivi<br />

TviTmmarTvelobis organos ufleba aqvT nebismier dros gamoiwvion<br />

TavianTi warmomadgeneli sameurveo sabWo<strong>da</strong>n.<br />

5. sameurveo sabWos xelmZRvanelobs sabWos Tavmjdomare, romelic<br />

iwvevs <strong>da</strong> warmarTavs sabWos sxdomebs. igi warmoadgens skolas direqtorTan<br />

urTierTobebSi. sabWos Tavmjdomare monacvleobiT airCeva<br />

sabWos SemadgenlobaSi mSoblebisgan <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWosgan ar-<br />

Ceul wevrTagan <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli<br />

organos warmomadgenlisagan, ara umetes maTi uflebamosilebis<br />

vadisa. sameurveo sabWos wevri _ moswavleTa TviTmmarTvelobis warmomadgeneli<br />

ar SeiZleba arCeul iqnes sameurveo sabWos Tavmjdomared.<br />

(19.03.2008. #5951)<br />

5 1 . sameurveo sabWos riggareSe sxdomis mowvevis uflebamosileba aqvs<br />

sameurveo sabWos siiTi Semadgenlobis aranakleb erT mesameds an<br />

sameurveo sabWoSi am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „C“ qvepunqtiT<br />

gaTvaliswinebul, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>niSnul warmomadgenels. sameurveo sabWos<br />

riggareSe sxdomaze sabWos Tavmjdomaris aryofnis SemTxvevaSi<br />

sameurveo sabWo uflebamosilia siiTi Semadgenlobis umravlesobiT<br />

airCios sxdomis Tavmjdomare, romelic am riggareSe sxdomaze<br />

axorcielebs sameurveo sabWos Tavmjdomaris uflebamosilebebs.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

6. xmebis Tanabrad ganawilebis SemTxvevaSi ga<strong>da</strong>mwyvetia sameurveo sab-<br />

Wos Tavmjdomaris xma.<br />

7. sameurveo sabWo ikribeba saswavlo wlis ganmavlobaSi 3-jer mainc,<br />

yoveli mesamedis <strong>da</strong>sawyisSi.<br />

muxli 38. sameurveo sabWos funqciebi<br />

1. sameurveo sabWo:<br />

a) am kanonis 42-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT, siiTi Semadgenlobis<br />

umravlesobiT irCevs skolis direqtors, romelsac registraciaSi<br />

atarebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro;<br />

b) skolis direqtoris wardginebiT amtkicebs skolis biujets,<br />

agreTve amtkicebs direqtoris mier momzadebul wliur angariSs<br />

<strong>da</strong> uzrunvelyofs mis sajaroobas;<br />

96


Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />

g) skolis direqtoris wardginebiT amtkicebs skolis Sinaganawess,<br />

romelic amomwuravad gansazRvravs disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomebis<br />

nusxas <strong>da</strong> maTTvis gaTvaliswinebul disciplinur saxdelebs,<br />

skoli<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yvanis pirobebs;<br />

d) gamoxatavs Tanxmobas pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier SemuSavebuli saskolo<br />

saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis<br />

centris mier grifminiWebuli saxelmZRvaneloebi<strong>da</strong>n pe<strong>da</strong>gogebis<br />

mier SerCeuli, saswavlo wlis ganmavlobaSi gamosayenebeli<br />

saxelmZRvaneloebis nusxis Taobaze; (11.07.2009. #1385)<br />

e) akontrolebs skolis direqciis mier finansebis xarjvasa <strong>da</strong> qonebis<br />

gankargvas;<br />

v) uflebamosilia SromiTi xelSekrulebiTa <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebuli moTxovnebis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi<br />

xelSekruleba Seuwyvitos skolis direqtors;<br />

z) inaxavs <strong>da</strong> aRricxavs sameurveo sabWoSi mSobelTa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

sabWos warmomadgenelTa arCevnebis biuletenebsa <strong>da</strong> oqmebs;<br />

T) skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT ganixilavs saCivrebs <strong>da</strong><br />

iRebs Sesabamis zomebs;<br />

i) uflebamosilia, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>mamTavrebeli gamocdebis Catarebis mizniT <strong>da</strong>avalos<br />

direqtors, mimarTos gamocdebis erovnul centrs <strong>da</strong> <strong>da</strong>dos Sesabamisi<br />

xelSekruleba; (28.03.2007. #4530)<br />

k) uflebamosilia mosTxovos skolis direqtors, va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos<br />

SromiTi xelSekruleba maswavlebels xelSekrulebis pirobebis<br />

<strong>da</strong>rRvevisas, saaRmzrdelo saqmianobisaTvis Seuferebeli qmedebis<br />

Cadenisas <strong>da</strong> kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi;<br />

l) disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomebis ganxilvis mizniT, skolis wesdebiT<br />

gaTvaliswinebuli wesiT irCevs disciplinur komitets, romlis<br />

SemadgenlobaSi Sedis Tanabari raodenobis maswavlebeli, mSobeli<br />

<strong>da</strong> saSualo safexuris moswavle. sameurveo sabWo uflebamosilia<br />

wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT disciplinuri komitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />

Sesaxeb saCivrebi Tavad ganixilos an Seqmnas saapelacio<br />

komiteti. saapelacio komiteti, sameurveo sabWo ganixilavs<br />

agreTve saCivrebs, romlebic exeba direqtoris mier disciplinur<br />

ga<strong>da</strong>cdomebze miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs. <strong>da</strong>uSvebelia disciplinuri<br />

komitetis an saapelacio komitetis specialuri Semadgenlobis<br />

mowveva konkretuli SemTxvevis ganxilvis mizniT;<br />

m) iTanxmebs skolis direqtoris mier warmodgenil skolis wesdebis<br />

proeqts.<br />

97


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

2. am muxlis pirveli punqtis „a“, „b“, „g“, „d“, „k“ <strong>da</strong> „m“ qvepunqtebiT<br />

gaTvaliswinebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs sameurveo sabWo iRebs siiTi Semadgenlobis<br />

umravlesobiT, xolo „v“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebas _ siiTi Semadgenlobis ori mesamediT.<br />

muxli 39. sameurveo sabWos arCevis wesi<br />

1. sameurveo sabWoSi Tanabari raodenobiT airCevian mSobelTa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

sabWos warmomadgenlebi, agreTve saSualo safexuris moswavleTa<br />

TviTmmarTvelobis warmomadgeneli.<br />

2. sameurveo sabWos arCevis wess adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministro. arCevnebi tardeba Tanasworobis safuZvelze,<br />

faruli kenWisyriT, gamWvirvalobisa <strong>da</strong> safexurebis mixedviT moswavleTa<br />

mSoblebis Tanabari warmomadgenlobis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />

3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />

sameurveo sabWos arCevnebTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>adginos saqarTvelos<br />

zogadi administraciuli kodeqsiT gaTvaliswinebulisagan gansxvavebuli<br />

administraciuli saCivris wardgenisa <strong>da</strong> ganxilvis vadebi<br />

<strong>da</strong> wesi. sameurveo sabWos arCevnebTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebebi saCivrdeba<br />

sasamarTloSi <strong>da</strong> maTi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong>s moqmedebis<br />

SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />

4. sameurveo sabWos arCevnebis Sedegebi ZalaSi Sedis maTi saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad<br />

registraciis momenti<strong>da</strong>n.<br />

muxli 40. sameurveo sabWos wevrisa <strong>da</strong> sameurveo sabWosTvis uflebamosilebis<br />

Sewyveta<br />

1. sameurveo sabWos wevrs uflebamosileba uwydeba:<br />

a) Tu pe<strong>da</strong>gogiurma sabWom Seuwyvita mas uflebamosileba, rogorc<br />

sakuTar warmomadgenels sabWoSi;<br />

b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />

mSobelTa raodenobis ga<strong>da</strong>wyvetilebiT;<br />

g) Tu skolasa <strong>da</strong> mas Soris Sewy<strong>da</strong> urTierToba Semdegi safuZvliT:<br />

g.a) maswavlebelsa <strong>da</strong> skolas Soris Sewy<strong>da</strong> SromiTi urTierToba;<br />

g.b) moswavle aRar swavlobs am skolaSi;<br />

g.g) moswavle, romlis warmomadgenla<strong>da</strong>c is iTvleba, aRar swavlobs<br />

am skolaSi; (18.11.2008. #497)<br />

d) Tu sameurveo sabWos wevri gar<strong>da</strong>icvala;<br />

98


Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />

e) Tu sameurveo sabWos wevrma uflebamosileba moixsna piradi gancxadebis<br />

safuZvelze;<br />

v) Tu sameurveo sabWos wevris mimarT ZalaSi Sevi<strong>da</strong> sasamarTlos<br />

gamamtyunebeli ganaCeni;<br />

z) Tu sameurveo sabWos wevri sasamarTlom cno qmeduunarod, ugzoukvlod<br />

<strong>da</strong>kargulad an gar<strong>da</strong>cvlilad. (27.12.2006. #4129)<br />

T) Tu sameurveo sabWos wevr moswavlis mSobelsa <strong>da</strong> sajaro skolas<br />

Soris warmoiSva SromiTi urTierToba;<br />

i) Tu sameurveo sabWos wevri gax<strong>da</strong> sajaro skolis direqciis wevri.<br />

(18.11.2008. #497)<br />

2. sameurveo sabWos wevris gaTavisuflebul adgils <strong>da</strong>rCenili vadiT<br />

ikavebs is mSobeli an/<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos is wevri, romelmac Sesabamis<br />

arCevnebSi miiRo sxva kandi<strong>da</strong>tebze meti, magram sabWoSi mosaxvedrad<br />

arasakmarisi raodenobis xmebi.<br />

3. sameurveo sabWos uflebamosileba uwydeba:<br />

a) sajaro skolis reorganizaciis SemTxvevaSi, romelsac axlavs sajaro<br />

skolebis gaerTianeba/mierTeba an erTi sajaro skolis gayofa/gamoyofa;<br />

b) am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „J“ <strong>da</strong> „r“ qvepunqtebiT<br />

gaTvaliswinebul SemTxvevebSi, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebiT.(11.07.2009. #1385)<br />

4. sameurveo sabWo valdebulia am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

safuZvlis arsebobis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentebi<br />

warudginos saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros.<br />

sameurveo sabWos wevrs uflebamosileba uwydeba Sesabamisi dokumentebis<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registraciis<br />

momenti<strong>da</strong>n. dokumentebi registrirdeba maTi wardgeni<strong>da</strong>n<br />

30 dRis va<strong>da</strong>Si. dokumentebi registrirebulad miiCneva, Tu saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro maTi miRebi<strong>da</strong>n 30 kalen<strong>da</strong>ruli<br />

dRis va<strong>da</strong>Si ar acnobebs skolas aRmoCenili <strong>da</strong>rRvevis<br />

Sesaxeb. am muxlis pirveli punqtis „g“ qvepunqtis „g.b“ qvepunqtiT<br />

gaTvaliswinebuli sameurveo sabWos wevri moswavlis uflebamosilebis<br />

Sewyveta ar saWiroebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministroSi registracias. (11.07.2009. #1385)<br />

5. uflebamosilebaSewyvetil sameurveo sabWos wevrs un<strong>da</strong> aRudges<br />

sameurveo sabWos wevris uflebamosileba, Tu am muxlis pirveli punqtis<br />

„g“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli safuZveli gauqm<strong>da</strong>. (18.11.2008.<br />

#497)<br />

99


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

direqcia<br />

muxli 41. direqcia<br />

1. skolis direqcia Sedgeba skolis direqtoris, misi moadgilis/moadgileebisa<br />

<strong>da</strong> buRalteriisagan.<br />

2. direqtori SeiZleba iyos am kanonis Sesabamisad arCeuli saqarTvelos<br />

moqalaqe, romelsac aqvs umaRlesi ganaTleba, 3 wlis muSaobis<br />

staJi <strong>da</strong> ar miuRwevia 65 wlis asakisTvis. direqtori airCeva 6<br />

wlis vadiT. erT skolaSi piris direqtorad arCeva SeiZleba zedized<br />

mxolod orjer.<br />

3. direqtori arCevi<strong>da</strong>n 2 kviris va<strong>da</strong>Si niSnavs im moadgiles, xolo<br />

moadgilis Tanamdebobis ararsebobis SemTxvevaSi _ skolis im TanamSromels,<br />

romelic direqtoris mier Tavisi uflebamosilebis ganxorcielebis<br />

SeuZleblobis SemTxvevaSi Seasrulebs direqtoris movaleobas,<br />

<strong>da</strong> am monacems agzavnis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministroSi saregistraciod.<br />

4. direqtoris uflebamosilebis Sewyvetis an direqtoris mier Tavisi<br />

uflebamosilebis 60 saswavlo dRis ganmavlobaSi ganxorcielebis<br />

SeuZleblobis SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

ministri uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos <strong>da</strong> gaaTavisuflos direqtoris<br />

movaleobis Semsrulebeli. direqtoris movaleobis Semsruleblis<br />

<strong>da</strong>niSvnamde direqtoris funqciebs asrulebs am muxlis me-3 punqtiT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi<br />

registrirebuli piri. (18.11.2008. #497)<br />

4 1 . axali direqtoris arCeva iwvevs direqtoris moadgilis/moadgileebis<br />

uflebamosilebis Sewyvetas.(18.11.2008. #497)<br />

5. direqtoris Tanamdeboba SeuTavsebelia nebismier sxva anazRaurebad<br />

saqmianobasTan imave skolaSi. gamonaklisis saxiT, direqtori, Tu mas<br />

saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad aqvs pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />

ganxorcielebis ufleba, uflebamosilia eweodes pe<strong>da</strong>gogiur saqmianobas<br />

kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, maswavleblis sruli pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

<strong>da</strong>tvirTvis mesame<strong>da</strong>mde, Sesabamisi anazRaurebiT. maRalmTiani<br />

regionebisa <strong>da</strong> mcirekontingentiani skolebisaTvis gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba<br />

SeiZleba Sesabamisi sapatio mizezis arsebobisas, saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros TanxmobiT.<br />

6. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />

profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, <strong>da</strong>wesebulebis<br />

samxatvro xelmZRvanelma SeiZleba ganaxorcielos direqtoris<br />

uflebamosileba. (17.03.2006. #2793)<br />

100


muxli 42. direqtoris arCevis wesi<br />

Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqcia<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro sajaro skolis<br />

direqtoris kandi<strong>da</strong>turas SearCevs saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis<br />

Sesabamisad, Ria konkursis safuZvelze, gamWvirvalobis, Tanasworobisa<br />

<strong>da</strong> samarTliani konkurenciis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />

1 1 . sajaro skolis direqtoris konkursis Catarebis uzrunvelsayofad<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />

<strong>da</strong>awesos konkursSi monawileobis safasuri. (2.03.2007.<br />

#4412)<br />

2. sameurveo sabWo konkursgavlili direqtorobis kandi<strong>da</strong>tebi<strong>da</strong>n<br />

irCevs direqtors siiTi Semadgenlobis umravlesobiT, faruli kenWisyriT,<br />

Tavisufali <strong>da</strong> Tanaswori arCevnebis safuZvelze. (19.12.2008.<br />

#790)<br />

2 1 . direqtoris konkursTan <strong>da</strong>kavSirebuli sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong> saCivrdeba<br />

sasamarTloSi <strong>da</strong> gasaCivreba ar iwvevs maTi moqmedebis SeCerebas.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

3. Tu direqtorobis kandi<strong>da</strong>ti sameurveo sabWos wevria, igi ar<br />

monawileobs kenWisyraSi. (19.12.2008. #790)<br />

4. sameurveo sabWo direqtoris arCevnebis oqmebsa <strong>da</strong> sameurveo sabWos<br />

<strong>da</strong>dgenilebis <strong>da</strong>mowmebul aslebs saregistraciod waradgens saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi. arCevnebis Sedegebi<br />

ZalaSi Sedis aRniSnuli dokumentebis saministroSi registraciis<br />

momenti<strong>da</strong>n. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba direqtoris registraciaSi gatarebis sakiTxze sa-<br />

Civrdeba sasamarTloSi <strong>da</strong> misi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo aqtis<br />

moqmedebis SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />

5. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier registrirebul<br />

direqtorTan sameurveo sabWo debs SromiT xelSekrulebas saministros<br />

mier <strong>da</strong>mtkicebuli xelSekrulebis pirobebis Sesabamisad.<br />

6. sameurveo sabWos mier sajaro skolis direqtoris SesarCevi<br />

konkursis wesis Sesabamisad direqtoris ararCevis/verarCevis SemTxvevaSi<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />

<strong>da</strong>niSnos direqtoris movaleobis Semsrulebeli, romlis<br />

<strong>da</strong>niSvna <strong>da</strong> ganTavisufleba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros diskreciuli uflebamosilebaa. saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetileba direqtoris movaleobis<br />

Semsruleblis <strong>da</strong>niSvnis an ganTavisuflebis Taobaze saCivrdeba<br />

sasamarTloSi <strong>da</strong> misi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo aqtis moqmedebis<br />

SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />

101


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

7. mcirekontingentian skolaSi konkursis CaSlis SemTxvevaSi saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia direqtoris<br />

movaleobis droebiT Semsruleblad <strong>da</strong>niSnos 65 wels miRweuli piri,<br />

romelTanac sameurveo sabWo debs Sesabamis xelSekrulebas saqarTvelos<br />

kanonmdeblobiT gansazRvruli vadiT. (11.07.2009. #1385)<br />

muxli 43. direqtoris funqciebi<br />

1. skolis direqtori:<br />

a) axorcielebs skolis marTvas;<br />

b) warmoadgens skolas mesame pirebTan urTierTobebSi, gar<strong>da</strong> am<br />

kanoniTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa;<br />

g) sameurveo sabWos <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens skolis Sinaganawess<br />

<strong>da</strong> skolis biujets;<br />

d) SeimuSavebs saStato ganrigs;<br />

e) monawileobs pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier saskolo saswavlo gegmis<br />

SemuSavebaSi;<br />

v) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

pirobebisa <strong>da</strong> wesis Sesabamisad uzrunvelyofs maswavleblebTan<br />

<strong>da</strong> skolis sxva TanamSromlebTan SromiTi xelSekrulebebis<br />

<strong>da</strong>debasa <strong>da</strong> Sesrulebas;<br />

z) uflebamosilia va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos maswavlebels SromiTi<br />

xelSekruleba xelSekrulebis pirobebis <strong>da</strong>rRvevis, saaRmzrdelo<br />

saqmianobisaTvis Seuferebeli qmedebis Cadenis an kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebuli wesiT arakvalificiurobis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis<br />

SemTxvevaSi;<br />

z 1 ) uflebamosilia sameurveo sabWos wevr maswavlebels SromiTi<br />

xelSekruleba Seuwyvitos mxolod sameurveo sabWos Tanxmobis<br />

SemTxvevaSi; (18.11.2008. #497)<br />

T) skolis sameurveo sabWos yoveli wlis 10 dekembramde abarebs angariSs<br />

saswavlo procesis mimdinareobis Sesaxeb, xolo saqarTvelos<br />

kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil vadebSi _ angariSs finansuri<br />

saqmianobis Sesaxeb; (17.03.2006. #2793)<br />

i) uflebamosilia <strong>da</strong>dos garigebebi, maT Soris, skolis qonebis Sesaxeb,<br />

gar<strong>da</strong> im garigebebisa, romelTaTvisac saqarTvelos kanonmdeblobiTa<br />

<strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebulia sameurveo sab-<br />

Wos an kontrolis ganmaxorcielebeli organos Tanxmoba;<br />

k) skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT ganixilavs saCivrebs <strong>da</strong><br />

iRebs Sesabamis zomebs;<br />

102


Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqcia<br />

l) ze<strong>da</strong>mxedvelobs skolaSi mimdinare saswavlo-saaRmzrdelo process;<br />

m) SeimuSavebs skolis wesdebis proeqts <strong>da</strong> warudgens sameurveo sabWos<br />

SesaTanxmeblad, xolo sabWosTan SeTanxmebul proeqts _ saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />

n) sameurveo sabWos <strong>da</strong>valebis SemTxvevaSi, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis<br />

Sesabamisad, saswavlo wlis <strong>da</strong>mamTavrebeli gamocdebis Catarebis<br />

mizniT mimarTavs gamocdebis erovnul centrs <strong>da</strong> debs Sesabamis<br />

xelSekrulebas; (28.03.2007. #4530)<br />

n 1 ) asrulebs sajaro skolis marTvis organoebis funqciebs axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />

an/<strong>da</strong> reorganizebuli sajaro skolis pirveli<br />

sameurveo sabWos Seqmnamde; (27.12.2006. #4129)<br />

o) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT<br />

gaTvaliswinebul sxva saqmianobas. (17.03.2006. #2793)<br />

2. direqtori saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebul<br />

farglebSi gamoscems individualur samarTlebriv<br />

aqtebs.<br />

3. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />

profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, wesdebiT Sei-<br />

Zleba ganisazRvros, rom direqtorma am muxliT gaTvaliswinebuli<br />

uflebamosilebebi ganaxorcielos samxatvro xelmZRvanelTan erTad.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

muxli 44. direqtorisTvis uflebamosilebis Sewyveta<br />

1. sajaro skolis direqtors uflebamosileba uwydeba uflebamosili<br />

organos mier, kanonmdeblobiT an/<strong>da</strong> xelSekrulebiT gaTvaliswinebul<br />

SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT, agreTve 65 wlis asakis<br />

miRwevisas, gar<strong>da</strong> am kanonis 42-e muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

SemTxvevisa.<br />

2. direqtors uflebamosileba uwydeba Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registraciis<br />

momenti<strong>da</strong>n.<br />

3. axali direqtoris arCevamde an saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier direqtoris movaleobis Semsruleblis<br />

<strong>da</strong>niSvnamde direqtoris uflebamosilebebs axorcielebs am kanonis<br />

41-e muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli piri. (11.07.2009. #1385)<br />

103


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

Tavi IX. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo<br />

muxli 45. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo<br />

1. pe<strong>da</strong>gogiur sabWoSi yvela maswavlebeli <strong>da</strong> maswavleblobis maZiebeli<br />

sargeblobs Tanabari xmis uflebiT. sabWos sxdoma uflebamosilia,<br />

Tu mas eswreba sabWos wevrTa naxevarze meti. (2.03.2007. #4412)<br />

2. sabWos wevrTa erT mesameds ufleba aqvs nebismier dros moiwvios<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos sxdoma, moiTxovos sameurveo sabWoSi maTi warmomadgenlis<br />

mosmena.<br />

3. pe<strong>da</strong>gogiur sabWos xelmZRvanelobs sabWos Tavmjdomare, romelic<br />

airCeva 3 wlis vadiT, siiTi Semadgenlobis umravlesobiT. pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

sabWos Tavmjdomare iwvevs <strong>da</strong> warmarTavs sabWos sxdomebs.<br />

4. pe<strong>da</strong>gogiur sabWoSi mis kompetencias mikuTvnebul sakiTxebze iqmneba<br />

calkeuli samuSao jgufebi, romlebic asruleben sabWos <strong>da</strong>valebebs<br />

<strong>da</strong> angariSvaldebulni arian mis winaSe.<br />

5. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs xmebis umravlesobiT,<br />

aranakleb saerTo xmebis erTi mesamedisa.<br />

6. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />

profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

sabWos uflebamosilebebi SeiZleba ganaxorcielos samxatvro sab-<br />

Wom. samxatvro sabWos xelmZRvanelobs samxatvro sabWos xelmZRvaneli,<br />

romelic airCeva/iniSneba wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

muxli 46. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos funqciebi<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo:<br />

a) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, direqtoris monawileobiT<br />

SeimuSavebs <strong>da</strong> sameurveo sabWosTan SeTanxmebiT amtkicebs saskolo<br />

saswavlo gegmebs;<br />

b) sameurveo sabWosTan SeTanxmebiT, safexurebisa <strong>da</strong> sagnebis Sesabamisad<br />

amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris<br />

mier grifminiWebuli saxelmZRvaneloebi<strong>da</strong>n pe<strong>da</strong>gogebis mier<br />

SerCeuli, saswavlo wlis ganmavlobaSi gamosayenebeli saxelmZRvaneloebis<br />

nusxas; (11.07.2009. #1385)<br />

g) irCevs Tavis warmomadgenlebs sameurveo sabWoSi;<br />

d) uflebamosilia va<strong>da</strong>mde ga<strong>da</strong>irCios Tavisi warmomadgeneli sameurveo<br />

sabWoSi.<br />

104


Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxelmwifo kontroli, qoneba...<br />

Tavi X. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

moswavleTa TviTmmarTveloba<br />

muxli 47. moswavleTa TviTmmarTveloba<br />

1. moswavleTa TviTmmarTveloba aris am kanonisa <strong>da</strong> skolis wesdebis Tanaxmad<br />

arCeuli organo. igi warmoadgens skolis struqturul erTeuls.<br />

2. sabazo <strong>da</strong> saSualo safexurebis moswavleebi irCeven sakuTar TviTmmarTvelobebs.<br />

3. moswavleTa TviTmmarTvelobis arCevnebi tardeba Tanasworobis safuZvelze,<br />

faruli kenWisyriT, gamWvirvalobisa <strong>da</strong> klasebis mixedviT<br />

moswavleTa Tanabari warmomadgenlobis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />

4. moswavleTa TviTmmarTvelobas xelmZRvanelobs TviTmmarTvelobis<br />

mier arCeuli Tavmjdomare.<br />

muxli 48. moswavleTa TviTmmarTvelobis funqciebi<br />

moswavleTa TviTmmarTveloba:<br />

a) SeimuSavebs rekomen<strong>da</strong>ciebs skolis Sinaganawesis Sesaxeb;<br />

b) uflebamosilia sameurveo sabWos warudginos wina<strong>da</strong>debebi<br />

skolisaTvis mniSvnelovan yvela sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />

g) irCevs Tavis warmomadgenels sameurveo sabWoSi;<br />

d) skolis wesdebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobis<br />

Sesabamisad monawileobs mopovebuli grantis gankargvaSi;<br />

e) wevrTa erTi mexuTedis iniciativiT qmnis saskolo klubebs.<br />

Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

saxelmwifo kontroli, qoneba, <strong>da</strong>finanseba,<br />

angariSgeba <strong>da</strong> buRaltruli aRricxva<br />

muxli 49. saxelmwifo kontroli<br />

1. skolaze saxelmwifo kontrols axorcieleben saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili saxelmwifo<br />

kontrolis sxva organoebi, agreTve afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri<br />

respublikebis ganaTlebis saministroebi _ saqarTvelos<br />

kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gaTvaliswinebul SemTxveveb-<br />

Si.<br />

2. saxelmwifo kontroli gulisxmobs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>weseb-<br />

105


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

ulebis mier saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnebis <strong>da</strong> saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />

<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebaze ze<strong>da</strong>mxedvelobas.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

3. sajaro skola momdevno saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros warudgens gasuli wlis<br />

saqmianobis angariSs saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebisa <strong>da</strong><br />

saswavlo procesis Sesaxeb. angariSis wardgenis formebsa <strong>da</strong> vadebs<br />

adgens ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />

4. am kanoniT gaTvaliswinebuli kontrolis ganxorcielebis mizniT<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro gamoiTxovs masalebsa<br />

<strong>da</strong> informacias an adgilze Seiswavlis skolis mier saqarTvelos<br />

kanonmdeblobis moTxovnebis <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />

mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />

<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebas. (11.07.2009. #1385)<br />

5. skolam saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros moTxovnili<br />

informacia un<strong>da</strong> warudginos moTxovni<strong>da</strong>n 15 dRis va<strong>da</strong>Si.<br />

6. am kanonis 35-e muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli sajaro skolis<br />

struqturuli erTeulebis mier saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnebis<br />

<strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />

individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong>s <strong>da</strong>rRvevis<br />

SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />

uflebamosilia skolas misces werilobiTi gafrTxileba an/<strong>da</strong> skolis<br />

sameurveo sabWos mimarTos Sesabamisi <strong>da</strong>sabuTebuli wardginebiT<br />

direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Taobaze.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

6 1 . sameurveo sabWo valdebulia <strong>da</strong>asabuTos Tavisi ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

Tu am muxlis me-6 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi va<strong>da</strong>mde<br />

ar Seuwyvets uflebamosilebas skolis direqtors. saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia ar<br />

<strong>da</strong>eTanxmos sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebas <strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos<br />

uflebamosileba skolis direqtors. am muxlis me-6 punqtiT<br />

gaTvaliswinebul wardginebas <strong>da</strong>interesebuli mxare sasamarTloSi<br />

asaCivrebs direqtoris uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Taobaze<br />

saboloo ga<strong>da</strong>wyvetilebasTan erTad. (11.07.2009. #1385)<br />

6 2 . am muxlis me-6, 61 <strong>da</strong> me-7 punqtebiT gaTvaliswinebul sakiTxebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT gamocemuli saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong> saCivrdeba sasamarTloSi<br />

<strong>da</strong> maTi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong>s moqmedebis SeCerebas.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

106


Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxelmwifo kontroli, qoneba...<br />

7. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />

<strong>da</strong>iTxovos sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos uflebamosileba<br />

direqtors, Tu sajaro skola werilobiT gafrTxilebaSi mi-<br />

TiTebul va<strong>da</strong>Si ar aRmofxvris <strong>da</strong>rRvevas an/<strong>da</strong> skola 1 wlis ganmavlobaSi<br />

2 werilobiT gafrTxilebas miiRebs. direqtorisaTvis uflebamosilebis<br />

va<strong>da</strong>mde Sewyvetis SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos direqtoris<br />

movaleobis Semsrulebeli. am SemTxvevaSi moqmedebs am kanonis 42-e<br />

muxlis me-6 punqtiT <strong>da</strong>dgenili wesi. (11.07.2009. #1385)<br />

8. amoRebulia. (17.03.2006. #2793)<br />

muxli 50. sajaro skolis qoneba<br />

1. sajaro skolis Senoba <strong>da</strong> Sesabamisi miwis farTobi saxelmwifo sakuTrebaa<br />

<strong>da</strong> skolas ga<strong>da</strong>ecema uvado <strong>da</strong> usasyidlo uzufruqtis<br />

xelSekrulebiT, saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

2. sajaro skola misTvis saxelmwifos mier ga<strong>da</strong>cemul qonebas gankargavs<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros Tanxmobis<br />

safuZvelze, kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />

muxli 51. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis finansebi<br />

1. skolis ZiriTadi <strong>da</strong>finanseba xorcieldeba am kanoniTa <strong>da</strong> Sesabamisi<br />

kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>T <strong>da</strong>dgenili wesiT saxelmwifos mier vauCeris<br />

gacemiT, agreTve am kanonis 22-e muxlis me-5 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

wesiT.<br />

2. sajaro skolas ufleba aqvs moizidos saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

neba<strong>da</strong>rTuli sxva finansuri saxsrebi, maT Soris, miiRos Semosavali<br />

ekonomikuri saqmianobiT, Tu es saqmianoba ar aris saxifaTo janmrTelobisaTvis<br />

<strong>da</strong> ar axdens mavne zegavlenas moswavleTa fizikur<br />

<strong>da</strong> zneobriv ganviTarebaze. miRebuli saxsrebi kanonmdeblobis Sesabamisad<br />

xmardeba mxolod skolis miznebisa <strong>da</strong> funqciebis ganxorcielebas.<br />

3. skolis yvela Semosavali <strong>da</strong> xarji aisaxeba mis biujetSi.<br />

4. skolas aqvs <strong>da</strong>moukidebeli sabanko angariSi <strong>da</strong> beWedi.<br />

muxli 52. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis angariSgeba <strong>da</strong><br />

sabuRaltro aRricxva<br />

1. sajaro skolis direqtori Tanxebs gankargavs sameurveo sabWos mier<br />

<strong>da</strong>mtkicebuli skolis biujetis mixedviT.<br />

2. direqtori uflebamosilia ga<strong>da</strong>udebeli aucileblobisas sameurveo<br />

107


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

sabWos Tanxmobis gareSe ga<strong>da</strong>anacvlos biujetis erTi muxlis saxsrebis<br />

ara umetes 10%-isa meore muxlSi. am cvlilebam ar un<strong>da</strong> gamoiwvios<br />

maswavlebelTa xelfasebis Semcireba. skolis biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobis<br />

SemTxvevaSi direqtori uflebamosilia yovelTviurad<br />

gasces Tanxebi ara umetes gasuli wlis biujetis 1/12-is odenobiT.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

3. sameurveo sabWos Tanxmoba aucilebelia iseTi garigebis <strong>da</strong>debisas,<br />

romlis Rirebulebac aRemateba skolis biujetis 5%-s.<br />

4. sajaro skola safinanso-ekonomikuri saqmianobis aRricxva-angariSgebis<br />

dokumentebs awarmoebs saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />

Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

muxli 53. kanonis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />

Zala<strong>da</strong>kargulad gamocxadeba<br />

1. am kanonis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos<br />

„ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos 1997 wlis 27 ivnisis kanonis me-4<br />

muxlis me-5 punqti; me-11 muxlis me-2 punqti; me-14 muxlis me-2 punqti;<br />

me-18 muxlis me-4 punqtis „o“, „p“, „J“ <strong>da</strong> „s“ qvepunqtebi; me-20<br />

muxlis „k“, „l“ <strong>da</strong> „n“ qvepunqtebi; 21-e muxli; 22-e muxlis me-2 punqti;<br />

23-e muxlis me-3 punqtis „a.b“, „a.g“ <strong>da</strong> „a.d“ qvepunqtebi; 24-e muxlis<br />

me-5 punqti; 29-e muxlis me-3 punqti; me-40 muxlis me-3 punqti;<br />

44-e muxlis me-4 <strong>da</strong> me-5 punqtebi, agreTve aRniSnuli kanonis yvela<br />

is norma, romelic am kanonisagan gansxvavebulad aregulirebs amave<br />

kanoniT mowesrigebul urTierTobebs.<br />

2. Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos saqarTvelos ganaTlebis ministris 2003<br />

wlis 25 Tebervlis brZaneba #116 „saxelmwifo zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaTa tipiuri debulebis <strong>da</strong>mtkicebisa <strong>da</strong> Tanmdev<br />

RonisZiebaTa Sesaxeb“ <strong>da</strong> saxelmwifo mmarTvelobis organoebis mier<br />

„normatiuli <strong>aqtebi</strong>s Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad miRebuli<br />

yvela is normatiuli aqti an misi nawili, romelic am kanonisagan<br />

gansxvavebulad aregulirebs amave kanoniT mowesrigebul urTierTobebs.<br />

muxli 54. mosamzadebeli kanonproeqtebi<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2007-2008 saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>wyebamde moamzados kanonproeqtebi „saaRmzrdelo<br />

saqmianobis Sesaxeb“, „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ <strong>da</strong> „sagan-<br />

108


manaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebisa <strong>da</strong> programebis akreditaciis Sesaxeb“.<br />

(2.03.2007. #4412)<br />

2. amoRebulia. (14.12.2006. #3086)<br />

3. amoRebulia. (14.12.2006. #3086)<br />

Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

muxli 55. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo­saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />

1. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />

SeiZleba arsebobdnen kerZo an sajaro samarTlis iuridiuli piris<br />

formiT.<br />

2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro saaRmzrdelo<br />

<strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs afuZnebs sajaro<br />

samarTlis iuridiuli piris saxiT, amtkicebs mis wesdebas, axorcielebs<br />

masze saxelmwifo kontrols, mis reorganizacia-likvi<strong>da</strong>cias,<br />

Tanamdebobaze niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs am <strong>da</strong>wesebulebis<br />

xelmZRvanels. (17.03.2006. #2793)<br />

3. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi,<br />

gar<strong>da</strong> skolamdeli aRzrdis <strong>da</strong>wesebulebebisa, romlebic sajaro samarTlis<br />

iuridiuli pirebi arian, finansdebian saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n<br />

an/<strong>da</strong> kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva SemosavlebiT.<br />

muxli 56. skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebi<br />

im skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs,<br />

romlebic axorcieleben mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />

saganmanaTleblo programebs zogadsaganmanaTleblo programis gareSe,<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, sajaro an kerZo<br />

samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT<br />

afuZnebs saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis saministro,<br />

romelic agreTve axorcielebs masze saxelmwifo kontrols,<br />

mis reorganizacia-likvi<strong>da</strong>cias, amtkicebs am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebas,<br />

niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs mis xelmZRvanels. adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

aRmasrulebeli organo kerZo samarTlis arasamewarmeo<br />

(arakomerciuli) iuridiuli piris formiT afuZnebs im skolisgareSe<br />

saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs, romlebic<br />

axorcieleben mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo<br />

programebs zogadsaganmanaTleblo programis gareSe, amtkicebs<br />

am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebas, niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs mis xelmZRvanels.<br />

(14.12.2006. #3986)<br />

109


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

muxli 56 1 . skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis maswavlebeli<br />

1. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

maswavlebeli SeiZleba iyos Sesabamisi akademiuri an profesiuli<br />

umaRlesi saxelovnebo an sasporto ganaTlebis mqone piri,<br />

romelsac gavlili aqvs maswavleblis momzadebis akreditebuli saganmanaTleblo<br />

programa saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> kreditebis raodenobis Sesabamisad,<br />

aseve gavlili aqvs maZieblobis periodi <strong>da</strong> warmatebiT<br />

Caabara maswavleblis sasertifikacio gamocdis unarebis nawili.<br />

2. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

maswavlebelze sertifikati gaicema saqarTvelos ganaTlebisa<br />

<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli sertificirebis<br />

debulebis Sesabamisad.<br />

3. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

maswavlebelze vrceldeba am kanoniT gansazRvruli zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis maswavlebelTa profesiuli momzadebisa<br />

<strong>da</strong> ganviTarebis wesi <strong>da</strong> pirobebi.<br />

4. skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />

maswavleblis saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT asruleben am<br />

kanonis 33-e muxlis pirveli punqtis „l“, „m“ <strong>da</strong> „n“ qvepunqtebiT gansazRvrul<br />

valdebulebebs <strong>da</strong> axorcieleben aRniSnuli muxlis me-2<br />

punqtis „z“ qvepunqtiT miniWebul uflebamosilebas.<br />

5. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />

maswavlebelTa saqmianobis warmarTvis pirobebisa <strong>da</strong> wesis<br />

gansazRvris mizniT saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis<br />

saministro monawileobs maswavlebelTa momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />

ganviTarebis programebis akreditaciis debulebis im nawilis<br />

SemuSavebaSi, romelic exeba skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />

saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis maswavlebelTa momzadebasa <strong>da</strong><br />

ganviTarebas. (2.03.2007. #4412)<br />

muxli 57. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebi<br />

1. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebuleba SeiZleba arsebobdes<br />

sajaro an kerZo samarTlis iuridiuli piris formiT:<br />

a) 2008-2009 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde, Tu 2006-2007 saswavlo wlis<br />

<strong>da</strong>wyebamde mis mier ganxorcielebuli saSualo profesiuli saganmanaTleblo<br />

programebis xangrZlivoba, zogadsaganmanaTleblo<br />

programebis gareSe, iyo 2 weli;<br />

110


Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

b) 2009-2010 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde, Tu 2006-2007 saswavlo wlis<br />

<strong>da</strong>wyebamde mis mier ganxorcielebuli saSualo profesiuli saganmanaTleblo<br />

programebis xangrZlivoba, zogadsaganmanaTleblo<br />

programebis gareSe, iyo 3 weli. (28.03.2007. #4530)<br />

1 1 . kerZo samarTlis iuridiuli piri uflebamosilia, am muxlis<br />

pirveli punqtis „a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebSi aRniSnuli vadebis<br />

<strong>da</strong>cviT ganaxorcielos profesiuli saganmanaTleblo saqmianoba<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, sxva <strong>da</strong>moukidebeli<br />

iuridiuli piris Seqmnis gareSe. (28.03.2007. #4530)<br />

1 2 . 2007-2008 saswavlo wli<strong>da</strong>n saSualo profesiul saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebs ufleba ara aqvT, ganaxorcielon miReba sa-<br />

Sualo profesiuli saganmanaTleblo programis pirvel kursze.<br />

(28.03.2007. #4530)<br />

2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro saSualo profesiuli<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebas afuZnebs sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piris saxiT, amtkicebs mis wesdebas, axorcielebs masze<br />

saxelmwifo kontrols, mis reorganizaciasa <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cias.<br />

3. im saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebas, romelic axorcielebs<br />

profesiul saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto ganaTlebasa <strong>da</strong><br />

momzadebas, sajaro samarTlis iuridiuli piris saxiT afuZnebs <strong>da</strong>rgobrivi<br />

saministro, romelic amtkicebs mis wesdebas, niSnavs direqtors,<br />

axorcielebs masze saxelmwifo kontrols, mis reorganizaciasa<br />

<strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cias. (17.03.2006. #2793)<br />

4. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebuleba, romelic sajaro<br />

samarTlis iuridiuli piria, finansdeba centraluri biujeti<strong>da</strong>n,<br />

adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n an/<strong>da</strong> kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva<br />

SemosavlebiT.<br />

5. saSualo profesiuli ganaTlebis miReba SeiZleba sabazo ganaTlebis<br />

miRebis Semdeg. is sajaro samarTlis iuridiuli piri, agreTve<br />

saxelmwifos 100%-iani monawileobiT <strong>da</strong>fuZnebuli kerZo samarTlis<br />

iuridiuli piri _ saSualo profesiuli saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi,<br />

romlebic 2005-2006 saswavlo wlis bolomde axorcielebdnen<br />

zogadsaganmanaTleblo programebs, uflebamosili arian gascen<br />

zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumenti im moswavleebze,<br />

romlebmac 2005-2006 saswavlo wlis bolomde <strong>da</strong>asrules zogadsaganmanaTleblo<br />

programebi <strong>da</strong> iswavles saSualo profesiul saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi aranakleb 2 wlis ganmavlobaSi. 2005-2006<br />

saswavlo wlis <strong>da</strong>srulebamde zogadsaganmanaTleblo programebi am<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi finansdeba programuli <strong>da</strong>finansebis farglebSi.<br />

5 1 . licenzirebuli kerZo samarTlis iuridiuli piri _ saSualo pro-<br />

111


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

fesiuli saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi, gar<strong>da</strong> saSualo profesiuli<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli diplomisa, zogadsaganmanaTleblo<br />

programis aTvisebis <strong>da</strong>sa<strong>da</strong>stureblad gascemen zogadi<br />

ganaTlebis Sesabamisi safexuris ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel<br />

dokuments saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

(17.03.2006. #2793)<br />

6. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebi eqvemdebarebian<br />

akreditacias. akreditaciis wess, pirobebs <strong>da</strong> saSualo profesiuli<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebis stan<strong>da</strong>rtebs adgens saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro Sesabamis <strong>da</strong>rgobriv<br />

saministrosTan SeTanxmebiT, saxelmwifo saakreditacio samsaxuris<br />

wardginebis safuZvelze.<br />

7. saSualo profesiuli ganaTlebis farglebSi zogadsaganmanaTleblo<br />

programa finansdeba am kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, xolo sakuTriv<br />

profesiuli ganaTleba finansdeba centraluri biujeti<strong>da</strong>n an/<strong>da</strong><br />

kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva SemosavlebiT.<br />

muxli 58. zogadsaganamanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis<br />

iuridiuli pirebis saxiT <strong>da</strong>fuZnebis uzrunvelyofa<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro 2005 wlis 1<br />

agvistomde uzrunvelyofs saqarTvelos zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis iuridiuli pirebis saxiT <strong>da</strong>fuZnebas,<br />

aseve arsebuli sajaro samarTlis iuridiuli pirebis axali<br />

wesdebebis <strong>da</strong>mtkicebas am kanonis Sesabamisad.<br />

2. im saganmanaTleblo, saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo- saaRmzrdelo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebze, romlebic ar arian sajaro an kerZo samarTlis<br />

iuridiuli pirebi <strong>da</strong> saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n finansdebian, vrceldeba<br />

sajaro samarTlis iuridiuli piris mimarT moqmedi normebi.<br />

3. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>wesebulebebisaTvis<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro amtkicebs<br />

wesdebis erTian nimuSs, romlis mixedviTac <strong>da</strong>fuZndeba es <strong>da</strong>wesebulebebi.<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro aqveynebs wesdebis<br />

nimuSs <strong>da</strong> Sesabamisad <strong>da</strong>fuZnebul zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa<br />

nusxas.<br />

4. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis, ekonomikuri ganviTarebis,<br />

iusticiisa <strong>da</strong> finansTa saministroebi am kanonis miRebi<strong>da</strong>n 1 Tvis<br />

va<strong>da</strong>Si saqarTvelos mTavrobas warudgenen saqarTvelos zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis iuridiuli pirebis<br />

saxiT <strong>da</strong>fuZnebisaTvis saWiro RonisZiebaTa finansuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />

uzrunvelyofis gegmas.<br />

112


Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

5. am kanonis me-5 muxlis me-4 punqti amoqmeddes etapobrivad, ara ugvianes<br />

2010-2011 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />

6. am kanonis 36-e muxlis me-2 punqti amoqmeddes 2011_2012 saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n. (18.11.2008. #497)<br />

7. am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „n 1 “ qvepunqti, 27-e muxlis<br />

11 punqti, 29-e muxlis pirveli punqtis „z 1 “ qvepunqti amoqmeddes<br />

2011_2012 saswavlo wlis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n; sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piri _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba akreditaciis Semdeg<br />

<strong>da</strong>mfuZneblis mier SeiZleba reorganizebul iqnes kerZo samar-<br />

Tlis arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul pirad, ris Semdegac<br />

aRniSnuli iuridiuli piri CaiTvleba Sesabamisi sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piris uflebamonacvled. (14.12.2006. #3986)<br />

muxli 59. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis marTvis organoebis<br />

pirveli arCevnebis Catarebis uzrunvelyofa<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2006-2007 saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>srulebamde uzrunvelyos sajaro skolebis sameurveo<br />

sabWoebis pirveli arCevnebis Catareba. pirveli arCevnebi SeiZleba<br />

Catardes mxolod ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier<br />

<strong>da</strong>mtkicebuli ganrigiTa <strong>da</strong> wesiT.<br />

2. am kanonis amoqmedeba aris yvela sajaro samarTlis iuridiuli piris,<br />

romelic axorcielebs zogadsaganmanaTleblo programis erT safexurs<br />

mainc, agreTve im skolisgareSe <strong>da</strong>wesebulebis, romelic axorcielebs<br />

mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo programebs<br />

zogadsaganmanaTleblo programis gareSe, xelmZRvanelis<br />

(direqtoris) gaTavisuflebis safuZveli, rac formdeba saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris brZanebiT, xolo skolisgareSe<br />

saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto <strong>da</strong>wesebulebaTa SemTxvevaSi _ saqarTvelos<br />

kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis ministris brZanebiT.<br />

am kanonis Sesabamisad direqtoris arCevamde direqtoris movaleobis<br />

Semsrulebels brZanebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri, xolo am kanonis 56-e muxliT<br />

gaTvaliswinebuli skolisgareSe <strong>da</strong>wesebulebis xelmZRvanelis<br />

(direqtoris) movaleobis Semsrulebels 2006-2007 saswavlo wlis<br />

<strong>da</strong>wyebamde brZanebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs kulturis, ZeglTa<br />

<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis ministri. (28.10.2005. #2014)<br />

3. am kanonis amoqmedeba iwvevs sajaro skolaSi arsebuli sameurveo sab-<br />

Wos wevrebis uflebamosilebis Sewyvetas.<br />

4. am kanonis safuZvelze pirvelad arCeuli direqtoris saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registracia iwvevs am<br />

113


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

zogadsaganamanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqtoris movaleobis<br />

Semsruleblis <strong>da</strong> administraciis/direqciis Tanamdebobis pirebis<br />

uflebamosilebis Sewyvetas.<br />

5. pirvelad arCeulma direqtorma registracii<strong>da</strong>n 1 Tvis va<strong>da</strong>Si uzrunvelyos<br />

am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis yvela maswavlebelTan<br />

SromiTi xelSekrulebebis gaformeba.<br />

6. sajaro skolebi akreditebulad CaiTvalon 2013-2014 saswavlo wlis<br />

<strong>da</strong>wyebamde. am dromde saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministrom uzrunvelyos am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa<br />

Semdgomi akreditaciis <strong>da</strong>wyeba sajaro samarTlis iuridiuli piris _<br />

ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris saSualebiT. (11.07.2009.<br />

#1385)<br />

7. licenzirebuli kerZo skolebi akreditebulad CaiTvalon 2013-2014<br />

saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde mimdinare saswavlo programebis <strong>da</strong>srulebamde.<br />

(11.07.2009. #1385)<br />

8. 2010-2011 saswavlo wli<strong>da</strong>n am kanonis Sesabamisad saqarTvelos<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier akreditebul zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi maswavleblad SeiZleba miRebul<br />

iqnes mxolod umaRlesi ganaTlebis mqone piri, romelsac gavlili<br />

aqvs Sesabamisi akreditaciis mqone profesiuli momzadebis programa<br />

<strong>da</strong> Cabarebuli aqvs saTanado sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>.<br />

9. sajaro skolebis sameurveo sabWoebis pirveli arCevnebis Sedegebi<br />

SeiZleba gasaCivrdes saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi.<br />

muxli 60. saswavlo programebis zogadi ganaTlebis safexurebTan<br />

Sesabamisobis uzrunvelyofa<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2006-2007<br />

saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde uzrunvelyos yvela zogadsaganamanTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi swavlebis <strong>da</strong>wyeba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad.<br />

muxli 61. maswavlebelTa pirveli sertificireba<br />

1. maswavleblis pirveli sasertifikacio gamoc<strong>da</strong> Catardes ara ugvianes<br />

2010 wlis 31 dekembrisa.<br />

2. 2014 wlis bolomde yvela moqmedma maswavlebelma un<strong>da</strong> Caabaros maswavleblis<br />

sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>, raTa moipovos maswavleblobis<br />

ufleba.<br />

3. 2014 wlis bolomde maswavleblad muSaobis <strong>da</strong>wyeba an maswavleblo-<br />

114


Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

bis maZieblad registracia SeuZlia mxolod umaRlesi ganaTlebis<br />

mqone pirs.<br />

4. 2014 wlis bolomde maswavleblis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gasvlis<br />

ufleba aqvs im moqmed maswavlebels, romelsac aqvs saganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaSi pe<strong>da</strong>gogiuri muSaobis sul mcire 1 wlis<br />

staJi an warmatebiT aqvs gavlili maZieblobis periodi, agreTve im<br />

pirs, romelsac aqvs saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi pe<strong>da</strong>gogiuri<br />

muSaobis sul mcire 1 wlis staJi, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, sasertifikacio<br />

gamoc<strong>da</strong>ze gasasvlelad registraciis momentisTvis aris Tu ara is<br />

moqmedi maswavlebeli. am dromde sasertifikacio gamocdis Cabarebis<br />

SemTxvevaSi am punqtiT gansazRvrul pirebs saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebuli ganaTlebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakvalifikacio<br />

moTxovnebi CaeTvlebaT <strong>da</strong>kmayofilebulad.<br />

5. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2009 wlis 1<br />

seqtembramde uzrunvelyos am kanonis 26-e muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli,<br />

xolo 2010 wlis 31 dekembramde _ am kanonis 26-e muxlis<br />

pirveli punqtis „S 1 “, „j“ <strong>da</strong> „h 3 “ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli<br />

normatiuli <strong>aqtebi</strong>s miReba. (11.07.2009. #1385)<br />

muxli 62. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis <strong>da</strong>finanseba<br />

1. am kanonis 22-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad zogadi ganaTlebis<br />

centraluri biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finansebaze ga<strong>da</strong>svla ganxorcieldes etapobrivad,<br />

ara ugvianes 2007-2008 saswavlo wlisa. am dromde zogadi<br />

ganaTlebis <strong>da</strong>finansebas axorcielebs adgilobrivi mmarTvelobis<br />

organo. im qalaqebSi, romlebic ar Sedis arc erTi raionis SemadgenlobaSi,<br />

agreTve sa<strong>da</strong>c ar arsebobs adgilobrivi mmarTvelobis<br />

organoebi, zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis <strong>da</strong>finansebas axorcieleben<br />

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi. saxelmwifo<br />

valdebulia aanazRauros gansxvaveba adgilobrivi mmarTvelobis/<br />

TviTmmarTvelobis organos mier gamoyofil <strong>da</strong>finansebasa <strong>da</strong> erT<br />

moswavleze gaTvlil finansur normativs Soris.<br />

2. am kanonis 22-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad zogadi ganaTlebis<br />

centraluri biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finansebaze ga<strong>da</strong>svlamde adgilobrivi<br />

mmarTvelobis/TviTmmarTvelobis organos warmomadgenlebi sameurveo<br />

sabWoSi sargebloben ga<strong>da</strong>mwyveti xmis uflebiT.<br />

3. am kanonis 21-e muxlis me-2 punqti amoqmeddes ara ugvianes 2005-2006<br />

saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />

muxli 63. 12­wlian zogadsaganmanaTleblo swavlebaze ga<strong>da</strong>svla<br />

1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom uzrunvelyos<br />

115


saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />

2006-2007 saswavlo wli<strong>da</strong>n 12-wlian zogadsaganmanaTleblo swavlebaze<br />

etapobrivi ga<strong>da</strong>svla.<br />

2. 12-wliani zogadsaganmanaTleblo swavleba ar Seexeba 2006-2007 wlis<br />

<strong>da</strong>sawyisSi me-11 klasSi myof moswavleebs.<br />

3. am kanonis 28-e muxliT gaTvaliswinebuli <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa<br />

<strong>da</strong> Sefasebis centris debuleba <strong>da</strong>mtkicdes ara ugvianes 2006-<br />

2007 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />

4. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris funqciebs mis<br />

Seqmnamde axorcielebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministro <strong>da</strong> sajaro samarTlis iuridiuli piri _ Sefasebisa <strong>da</strong><br />

gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centri.<br />

muxli 63 1 . okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis<br />

aRiareba<br />

okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis aRiareba<br />

xdeba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris mier <strong>da</strong>dgenili<br />

wesiT. (19.12.2008. #790)<br />

muxli 64. kanonis amoqmedeba<br />

es kanoni amoqmeddes gamoqveynebisTanave.<br />

saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili<br />

Tbilisi,<br />

2005 wlis 8 aprili.<br />

# 1330 _ Is<br />

116


saqarTvelos mTavrobis<br />

gankarguleba<br />

117<br />

# 84 2004 wlis 18 oqtomberi<br />

q. Tbilisi<br />

`zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~<br />

<strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis sferoSi erTiani saxelmwifo politikis<br />

gatarebis uzrunvelsayofad, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />

saministros wardginebiT, saqarTvelos konstituciis 78-e muxlis 1-li<br />

punqtisa <strong>da</strong> `saqarTvelos mTavrobis struqturis, uflebamosilebisa<br />

<strong>da</strong> saqmianobis wesis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis me-5 muxlis `p~ qvepunqtis<br />

Sesabamisad:<br />

1. <strong>da</strong>mtkicdes Tan<strong>da</strong>rTuli `zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi~.<br />

2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom zogadi<br />

ganaTlebis sferoSi sakanonmdeblo <strong>da</strong> kanonqvemdebare normatiuli<br />

<strong>aqtebi</strong> SeimuSavos `zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~ Sesabamisad.<br />

premier­ministri zurab Jvania<br />

<strong>da</strong>mtkicebulia<br />

saqarTvelos mTavrobis<br />

2004 wlis 18 oqtombris<br />

# 84 <strong>da</strong>dgenilebiT


zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi<br />

saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sistema miznad isaxavs Seqmnas<br />

xelsayreli pirobebi <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebis matarebeli,<br />

Tavisufali pirovnebis CamoyalibebisaTvis.<br />

amasTan erTad ganaTlebis sistema uviTarebs mozards gonebriv <strong>da</strong><br />

fizikur unar-Cvevebs, aZlevs saWiro codnas, amkvidrebs jansaRi cxovrebis<br />

wess, moswavleebs uyalibebs liberalur <strong>da</strong> demokratiul Rirebulebebze<br />

<strong>da</strong>myarebul samoqalaqo cnobierebas <strong>da</strong> exmareba maT ojaxis,<br />

sazogadoebisa <strong>da</strong> saxelmwifos winaSe sakuTari ufleba-movaleobebis<br />

gacnobierebaSi.<br />

saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemaSi miRebuli gamocdilebis<br />

safuZvelze mozardma un<strong>da</strong> SeZlos:<br />

a) qveynis interesebis, tradiciebisa <strong>da</strong> Rirebulebebis mimarT saku-<br />

Tari pasuxismgeblobis gaazreba:<br />

saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> ganuviTaros mozards unari, rom sworad<br />

gansazRvros sakuTari qveynis saxelmwifoebrivi, kulturuli,<br />

ekonomikuri <strong>da</strong> politikuri interesebi, <strong>da</strong> misces mas sasikeTo<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa miRebisa <strong>da</strong> aqtiuri moqmedebis SesaZlebloba;<br />

b) bunebrivi garemo pirobebis SenarCuneba <strong>da</strong> <strong>da</strong>cva:<br />

mozardma un<strong>da</strong> icodes, ra bunebriv garemoSi cxovrobs, ra ziani<br />

SeiZleba miayenos garemos a<strong>da</strong>mianis ama Tu im moqmedebam, rogor<br />

SeinarCunos <strong>da</strong> <strong>da</strong>icvas bunebrivi garemo;<br />

g) teqnologiuri Tu sxva inteleqtualuri miRwevebis efeqtianad<br />

gamoyeneba; informaciis mopoveba, <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> analizi:<br />

dRes, rodesac a<strong>da</strong>mianisaTvis misawvdomia didi moculobisa <strong>da</strong><br />

sxva<strong>da</strong>sxva Sinaarsis informacia, misi efeqtianad gamoyenebis unari<br />

sasicocxlo mniSvnelobas iZens. mozards un<strong>da</strong> SeeZlos ara<br />

mxolod informaciis mopoveba, aramed misi Sefasebac Sinaarsis,<br />

<strong>da</strong>niSnulebisa <strong>da</strong> xarisxis mixedviT, <strong>da</strong>saxuli miznebisaTvis misi<br />

gamoyenebis formebis gansazRvra; teqnologiuri miRwevebis efeqtiani<br />

gamoyeneba yoveldRiuri cxovrebis, muSaobis, inteleqtualuri<br />

Tu sulieri moRvaweobis pirobebis gasaumjobeseblad;<br />

d) <strong>da</strong>moukideblad cxovreba, ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba:<br />

saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> ganuviTaros mozards pirad, ojaxur<br />

<strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi <strong>da</strong>moukidebel ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />

miRebis unar-Cvevebi;<br />

e) iyos Semoqmedi, Tavad Seqmnas Rirebulebebi <strong>da</strong> ar icxovros mxolod<br />

arsebulis xarjze:<br />

saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> uzrunvelyos mozardis im unar-Cveve-<br />

118


is ganviTareba, romlebic miscems mas saSualebas, ukve arsebuli<br />

gamocdileba <strong>da</strong> miRwevebi gamoiyenos axali materialuri, inteleqtualuri<br />

Tu sulieri Rirebulebebis Sesaqmnelad;<br />

v) sakuTari SesaZleblobebisa <strong>da</strong> interesebis uwyveti ganviTareba<br />

mTeli cxovrebis ganmavlobaSi <strong>da</strong> maTi maqsimaluri realizeba<br />

rogorc qveynis SigniT, ise mis sazRvrebs gareTac;<br />

saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> Camouyalibos mozards uwyveti ganvi-<br />

Tarebis, mTeli cxovrebis ganmavlobaSi axali codnisa <strong>da</strong> Cvevebis<br />

<strong>da</strong>moukideblad SeZenis unari, raTa SeZlos sakuTari SesaZleblobebisa<br />

<strong>da</strong> sulieri midrekilebebis adekvaturad gansazRvra<br />

<strong>da</strong> amis mixedviT sazogadoebriv cxovrebaSi sakuTari adgilis<br />

<strong>da</strong>mkvidreba; mozardi mzad un<strong>da</strong> iyos arCevani gaakeTos momavali<br />

ganaTlebisa <strong>da</strong> SromiTi saqmianobisaTvis.<br />

z) komunikacia individebTan <strong>da</strong> jgufebTan:<br />

saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> uzrunvelyos, rom sazogadoebis momaval<br />

wevrebs ganuviTaros zogadi sakomunikacio unar-Cvevebi<br />

(wera, kiTxva, metyveleba, mosmena), saorganizacio <strong>da</strong> jgufuri<br />

muSaobis Cvevebi, maT Soris imaT, visTvisac saqarTvelos saxelmwifo<br />

ena mSobliuri ar aris;<br />

T) iyos kanonmorCili, toleranti moqalaqe:<br />

dRevandel dinamikur, eTnikurad <strong>da</strong> kulturulad mravalferovan<br />

samyaroSi sazogadoebis funqcionirebisaTvis gansakuTrebul<br />

mniSvnelobas iZens urTierTpativiscemis, urTierTgagebisa <strong>da</strong><br />

urTierTSemecnebis Cvevebi. skolam un<strong>da</strong> gamoumuSaos mozards<br />

a<strong>da</strong>mianis uflebebis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> pirovnebis pativiscemis unari,<br />

romelsac igi gamoiyenebs sakuTari <strong>da</strong> sxvisi TviTmyofadobis<br />

SesanarCuneblad. mozards un<strong>da</strong> SeeZlos a<strong>da</strong>mianis arsebiTi<br />

uflebebis Sesaxeb miRebuli Teoriuli codnis ganxorcieleba <strong>da</strong><br />

am principebiT cxovreba.<br />

zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis miRwevis<br />

ZiriTadi saSualebebi:<br />

mozardis zemoT aRwerili unar-Cvevebis ganviTarebisaTvis saqarTvelos<br />

saxelmwifo kisrulobs pasuxismgeblobas, SeimuSaos <strong>da</strong> <strong>da</strong>nergos:<br />

1. zogadi ganaTlebis politika <strong>da</strong> kanonmdebloba<br />

saqarTvelos saxelmwifo politikiTa <strong>da</strong> kanonmdeblobiT ganisaz-<br />

Rvreba rogorc saskolo ganaTlebis sferoSi Cabmuli mxareebis uflebebi<br />

<strong>da</strong> movaleobebi, ise miznebis miRwevis ZiriTadi gzebi <strong>da</strong> saSualebebic.<br />

119<br />

zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi


zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi<br />

2. zogadsaganmanaTleblo saskolo sistema<br />

zogadsaganmanaTleblo saskolo sistemas qmnian sxva<strong>da</strong>sxva samarTlebriv-organizaciuli<br />

formisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis wyaroebis mqone<br />

<strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli pirebi, romlebic axorcieleben saganmanaTleblo<br />

saqmianobas saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />

marTvis principebisa <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis, saskolo wesdebebis<br />

mixedviT. saskolo sistema moicavs mudmivad ganviTarebad materialur<br />

<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianur resursebs.<br />

3. zogadsaganmanaTleblo saskolo sistemis regulirebisa <strong>da</strong><br />

xarisxis uzrunvelyofis meqanizmebi<br />

saskolo sistemis marTvis aucilebeli komponentebia: licenzireba,<br />

akreditacia <strong>da</strong> atestacia; skolis administraciuli, finansuri <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri<br />

resursebis marTvis ganviTareba; saskolo sistemis marTvis Ziri-<br />

Tadi formebis gansazRvra <strong>da</strong> maTi Sesrulebis uzrunvelyofa; <strong>erovnuli</strong><br />

saswavlo gegmis <strong>da</strong>nergvisa <strong>da</strong> funqcionirebis xarisxis Sefaseba; <strong>erovnuli</strong><br />

Sefasebisa <strong>da</strong> sagamocdo sistemebis Seqmna <strong>da</strong> marTva.<br />

4. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma<br />

<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis SemuSaveba xdeba zogadi ganaTlebis<br />

<strong>erovnuli</strong> miznebis safuZvelze. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma gansazRvravs:<br />

moswavleTa <strong>da</strong>tvirTvis aucilebel odenobas; codnis ganviTarebis<br />

zogad xerxebs; saWiro informaciis odenobasa <strong>da</strong> Sesabamis unar-Cvevebs<br />

TiToeuli safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas; sagnebsa <strong>da</strong> prioritetebs saskolo<br />

ganaTlebis yvela safexurze.<br />

sazogadoebrivi aqtiurobisa <strong>da</strong> arsebuli resursebis efeqtiani<br />

amoqmedebis gareSe es calkeuli saSualebebi ver uzrunvelyofs<br />

mozardSi zemoCamoTvil unarCvevaTa srulyofil ganviTarebas. amitom<br />

am Cvevebis gamomuSaveba un<strong>da</strong> moxdes saskolo garemos sruli CarTviT:<br />

moswavleebis, maswavleblebis, mSoblebis, administratorebisa <strong>da</strong> sxva<br />

<strong>da</strong>interesebuli pirebis monawileobiT iseT gansxvavebul pirobebSi,<br />

rogoricaa gamocdebi Tu arCevnebi, saklaso oTaxi Tu saxli, klubi,<br />

sportuli <strong>da</strong>rbazi, skolis ezo Tu saxelosno. moswavleebis, maTi<br />

mSoblebis, maswavleblebis, direqciisa Tu garemomcveli sazogadoebis<br />

aqtiuri monawileoba ganapirobebs miznebis miRwevis xarisxsa <strong>da</strong><br />

warmatebulobas.<br />

saxelmwifo miznad isaxavs iseTi saskolo sistemis Seqmnas, romelic<br />

TiToeul moswavles miscems aRniSnuli unar-Cvevebis SeTvisebis Tanabar<br />

SesaZleblobas.<br />

saxelmwifo ar <strong>da</strong>uSvebs moswavlis diskriminacias socialuri,<br />

rasobrivi, eTnikuri, religiuri an politikuri kuTvnilebis, fizikuri<br />

SesaZleblobebisa Tu sxva niSnebis mixedviT.<br />

120


saqarTveloSi ZalaSia 1994 wlis 21 aprili<strong>da</strong>n<br />

gaerTianebuli erebis organizacia<br />

bavSvis uflebaTa konvencia<br />

preambula<br />

winamdebare konvenciis monawile saxelmwifoebi<br />

miiCneven ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciis mier deklarirebuli<br />

principebis Sesabamisad sazogadoebis yvela wevris Rirsebis,<br />

Tanaswori <strong>da</strong> xelSeuvali uflebebis aRiareba aris de<strong>da</strong>miwaze Tavisuflebis,<br />

samarTlianobisa <strong>da</strong> mSvidobis uzrunvelyofis safuZveli,<br />

mxedvelobaSi iReben ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

xalxebma wesdebaSi cxadyves TavianTi erTguleba a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi<br />

uflebebis, a<strong>da</strong>mianis pirovnebis Rirsebisa <strong>da</strong> Rirebulebisadmi <strong>da</strong><br />

mtki ced aqvT ga<strong>da</strong>wyvetili meti Tavisuflebis pirobebSi xeli Seuwyon<br />

socialur progressa <strong>da</strong> cxovrebis pirobebis gaumjobesebas,<br />

aRiareben ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciam a<strong>da</strong>mianis<br />

uflebaTa sayovelTao deklaraciaSi <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis uflebaTa Sesaxeb<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> paqtebSi gamoacxa<strong>da</strong>, rom yovel a<strong>da</strong>mians un<strong>da</strong> hqondes am<br />

dokumentebSi miTiTebuli yvela ufleba <strong>da</strong> Tavisufleba ganurCevlad<br />

iseTi niSnebisa, rogoricaa rasa, kanis feri, sqesi, ena, religia, politikuri<br />

Tu sxva mrwamsi, <strong>erovnuli</strong> Tu socialuri warmoSoba, qonebrivi<br />

mdgomareoba, <strong>da</strong>badeba Tu sxva viTarebani,<br />

iTvaliswineben ra, rom a<strong>da</strong>mianis uflebaTa sayovelTao deklaraciaSi<br />

gaerTianebuli erebis organizaciam gamoacxa<strong>da</strong> bavSvTa ufleba,<br />

gansakuTrebuli mzrunvelobiT iyvnen garemosilni,<br />

<strong>da</strong>rwmunebuli arian ra, rom ojaxi, rogorc sazogadoebis ZiriTadi<br />

ujredi <strong>da</strong> misi wevrebis, gansakuTrebiT ki bavSvebis, zrdisa <strong>da</strong><br />

keTildReobis bunebrivi garemo, aucilebelad un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>culi <strong>da</strong><br />

mas aucileblad un<strong>da</strong> gaewios Tanadgoma, raTa man Tavis Tavze srulad<br />

aiRos sazogadoebrivi valdebulebani,<br />

aRiareben ra, rom bavSvis pirovnebis sruli <strong>da</strong> harmoniuli ganvi-<br />

TarebisaTvis aucilebelia igi izrdebodes ojaxur garemoSi, bednierebis,<br />

siyvarulis <strong>da</strong> urTierTgagebis atmosferoSi,<br />

miaCniaT ra, rom bavSvi srulyofilad un<strong>da</strong> iyos momzadebuli sazogadoebaSi<br />

<strong>da</strong>moukidebeli cxovrebisaTvis <strong>da</strong> aRizardos gaerTianebuli<br />

erebis organizaciis wesdebaSi gacxadebuli idealebis, gansakuTrebiT<br />

ki mSvidobis, a<strong>da</strong>mianis Rirsebis pativiscemis, Semwynareblobis, Tavisu-<br />

121


avSvis uflebaTa konvencia<br />

flebis, Tanasworobisa <strong>da</strong> soli<strong>da</strong>robis suliskveTebiT,<br />

mxedvelobaSi iReben ra, rom bavSvis aseTi gansakuTrebuli <strong>da</strong>cvis<br />

aucilebloba gaTvaliswinebulia bavSvis uflebaTa Jenevis 1924 wlis<br />

deklaraciiT, 1959 wlis 20 noembers generaluri asambleis mier miRebuli<br />

bavSvis uflebaTa deklaraciiT <strong>da</strong> aRiarebulia a<strong>da</strong>mianis uflebaTa<br />

sayovelTao deklaraciiT, moqalaqeobrivi <strong>da</strong> politikuri uflebebis<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> paqtiT (kerZod, misi 23-e <strong>da</strong> 24-e muxlebiT), ekonomikuri,<br />

socialuri <strong>da</strong> kulturuli uflebebis <strong>saerTaSoriso</strong> paqtiT (ker-<br />

Zod, me-10 muxliT), agreTve bavSvTa keTildReobis sakiTxebze momuSave<br />

specializebuli <strong>da</strong>wesebulebebisa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebis Sesabamisi<br />

dokumentebiT,<br />

mxedvelobaSi iReben ra bavSvis uflebaTa deklaraciis miTiTebas,<br />

rom `bavSvs, misi fizikuri <strong>da</strong> gonebrivi moumwifeblobis gamo,<br />

esaWiroeba specialuri <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> zrunva, Sesatyvisi <strong>samarTlebrivi</strong><br />

<strong>da</strong>cvis CaTvliT, rogorc <strong>da</strong>badebamde, ise <strong>da</strong>badebis Semdeg~,<br />

eyrdnobian ra deklaraciis debulebebs im socialuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />

principebis Sesaxeb, romlebic moicavs bavSvebis <strong>da</strong>cvasa <strong>da</strong><br />

keTildReobas, gansakuTrebiT erovnul <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> doneze bavSvTa<br />

aRsazrdelad ga<strong>da</strong>cemisa <strong>da</strong> Svilad ayvanisas, arasrulwlovanTa mimarT<br />

marTlmsajulebis aRsrulebis gaerTianebuli erebis organizaciiseul<br />

minimalur stan<strong>da</strong>rtul wesebs (`pekinis wesebi~), gansakuTrebul<br />

viTarebaSi <strong>da</strong> SeiaraRebuli konfliqtebis dros qalTa <strong>da</strong> bavSvTa<br />

<strong>da</strong>cvis Sesaxeb deklaracias,<br />

aRiareben ra, rom msoflios yvela qveyanaSi arian bavSvebi, romlebic<br />

cxovroben gansakuTrebiT rTul pirobebSi <strong>da</strong> rom aseTi bavSvebi<br />

saWiroeben gansakuTrebul yuradRebas,<br />

saTanadod iTvaliswineben ra bavSvis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> harmoniuli ganvi-<br />

TarebisaTvis yoveli xalxis tradiciebisa <strong>da</strong> kulturuli faseulobebis<br />

mniSvnelobas,<br />

aRiareben ra yvela qveyanaSi, kerZod, ganviTarebad qveynebSi bavSvTa<br />

cxovrebis gaumjobesebisaTvis <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis mniSvnelobas,<br />

SeTanxmdnen Semdegze:<br />

muxli 1<br />

nawili I<br />

winamdebare konvenciis miznebisaTvis bavSvad iTvleba 18 wlamde<br />

asakis yoveli a<strong>da</strong>miani, Tuki romelime qveynis kanonmdeblobis mixedviT<br />

bavSvi ufro adre ar aRwevs srulwlovanebas.<br />

122


muxli 2<br />

1. monawile saxelmwifoebi pativs scemen <strong>da</strong> uzrunvelyofen maTi iurisdiqciis<br />

farglebSi myofi TiToeuli bavSvis yvela uflebas, romelic<br />

winamdebare konveciiTaa gaTvaliswinebuli, nebismieri saxis diskriminaciis<br />

gareSe, rasis, kanis feris, sqesis, enis, religiis, politikuri<br />

Tu sxva mrwamsis, <strong>erovnuli</strong>, eTnikuri Tu socialuri warmoSobis,<br />

qonebrivi mdgomareobis, bavSvis, misi mSoblebisa <strong>da</strong> kanonieri<br />

meurveebis janmrTelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>badebis mdgomareobis an sxva ram<br />

viTarebis ganurCevlad.<br />

2. monawile saxelmwifoebi yovelgvar aucilebel zomas Rebuloben<br />

diskriminaciis yvela im formisa <strong>da</strong> sasjelisagan bavSvis <strong>da</strong>cvis uzrunvelsayofad,<br />

romlebic ukavSirdeba bavSvis, bavSvis mSoblebis,<br />

kanonieri meurveebis an ojaxis sxva wevrTa statuss, saqmianobas, maT<br />

mier gamoTqmul Sexedulebebs <strong>da</strong> maT gamJRavnebul mrwamss.<br />

muxli 3<br />

1. bavSvis mimarT nebismier qmedebaTa ganxorcielebisas, miuxe<strong>da</strong>vad<br />

imisa, Tu vin aris maTi ganmaxorcielebeli, _ saxelmwifo Tu ker-<br />

Zo <strong>da</strong>wesebulebebi, romlebic muSaoben socialuri uzrunvelyofis<br />

sakiTxebze, sasamarTloebi, administraciuli Tu sakanonmdeblo organoebi<br />

_ upirvelesi yuradReba eTmoba bavSvis interesebis <strong>da</strong>cvis<br />

ukeT uzrunvelyofas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi, iTvaliswineben ra bavSvis mSoblis, bavSvis<br />

mimarT pasuxismgeblobis mtvirTveli kanonieri meurveebisa <strong>da</strong> sxva<br />

pirebis uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs, valdebulebas iReben uzrunvelyon<br />

bavSvi iseTi <strong>da</strong>cviTa <strong>da</strong> mzrunvelobiT, romelic aucilebelia<br />

misi keTildReobisaTvis <strong>da</strong> amisaTvis iReben yvela sakanonmdeblo <strong>da</strong><br />

administraciul zomas.<br />

3. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom bavSvisaTvis zrunvaze<br />

an mis <strong>da</strong>cvaze pasuxismgebeli <strong>da</strong>wesebulebebi, samsaxurebi an organoebi<br />

Seesabamebodnen kompetenturi organoebis mier <strong>da</strong>wesebul<br />

normebs, kerZod, usafrTxoebisa <strong>da</strong> janmrTelobis <strong>da</strong>cvis sferoSi<br />

maTi personalis ricxobriobisa <strong>da</strong> vargisianobis, agreTve kompetenturi<br />

ze<strong>da</strong>mxedvelobis TvalsazrisiT.<br />

muxli 4<br />

monawile saxelmwifoebi Rebuloben yvela aucilebel sakanonmdeblo,<br />

administraciul <strong>da</strong> sxvagvar zomas winamdebare konvenciiT aRiarebul<br />

uflebaTa gansaxorcieleblad. monawile saxelmwifoebi ekonomikur,<br />

socialur <strong>da</strong> kulturul uflebaTa realizaciisaTvis aseT zomebs<br />

123<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

Rebuloben maT xelT arsebuli resursebis maqsimaluri gamoyenebiT,<br />

aucileblobis SemTxvevaSi ki _ <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis farglebSi.<br />

muxli 5<br />

monawile saxelmwifoebi pativs miageben mSoblebisa <strong>da</strong> Sesabamis<br />

SemTxvevebSi adgilobrivi a<strong>da</strong>T-wesebis Sesatyvisad farTod gagebuli<br />

ojaxis wevrebis an Temis, meurveebisa <strong>da</strong> sxva pirebis uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs,<br />

romlebic kanonis mixedviT pasuxismgebelni arian bavSvze, imaze,<br />

rom saTanadod xelmZRvanelobdnen bavSvs winamdebare konvenciiT<br />

aRiarebul uflebaTa ganxorcielebaSi <strong>da</strong> akeTebdnen amas bavSvis unarTa<br />

ganviTarebis gaTvaliswinebiT.<br />

muxli 6<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom yovel bavSvs aqvs sicocxlis<br />

xelSeuxebeli ufleba.<br />

2. monawile saxelmwifoebi SesaZleblobisamebr maqsimalurad uzrunvelyofen<br />

bavSvis sicocxlis SenarCunebasa <strong>da</strong> jansaR ganviTarebas.<br />

muxli 7<br />

1. bavSvi registracias gadis <strong>da</strong>badebisTanave <strong>da</strong> mas <strong>da</strong>badebi<strong>da</strong>nve<br />

gaaCnia ufleba, hqondes saxeli <strong>da</strong> SeiZinos moqalaqeoba, agreTve,<br />

ramdena<strong>da</strong>c es SesaZlebelia, uflebamosilia icnobdes Tavis mSoblebs<br />

<strong>da</strong> garemosili iyos maTi mzrunvelobiT.<br />

2. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen am uflebaTa ganxorcielebas<br />

sakuTari <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesatyvisad <strong>da</strong> Tavisi movaleobebis<br />

Sesrulebas am sferoSi Sesabamisi <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis<br />

Tanaxmad, kerZod, im SemTxvevaSi, Tuki sxvagvarad bavSvs ar<br />

eqneba moqalaqeoba.<br />

muxli 8<br />

1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben pativi scen bavSvis<br />

uflebas, SeinarCunos Tavisi individualoba, moqalaqeobis, saxelisa<br />

<strong>da</strong> ojaxuri kavSirebis CaTvliT, rogorc es gaTvaliswinebulia kanoniT<br />

<strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvan amaSi kanonsawinaamRdego Careva.<br />

2. Tu bavSvi ukanonod kargavs Tavisi individualobis nawils an mis yvela<br />

elements, monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen mas aucilebeli<br />

mfarvelobiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebas aRmouCenen misi individualobis<br />

uswrafesi aRdgenisaTvis.<br />

124


muxli 9<br />

1. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom bavSvi ar <strong>da</strong>Sordes<br />

Tavis mSoblebs maTi survilis sawinaaRmdegod, im SemTxvevaTa gamoklebiT,<br />

roca kompetenturi organoebi, sasamarTlo ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

Tanaxmad, saTanado kanonisa <strong>da</strong> proceduris Sesabamisad gansaz-<br />

Rvraven, rom aseTi <strong>da</strong>Soreba aucilebelia <strong>da</strong> ukeT emsaxureba bavSvis<br />

interesebs. es SeiZleba aucilebeli gaxdes ama Tu im konkretul<br />

SemTxvevaSi, magaliTad, roca mSoblebi sastikad eqcevian bavSvs<br />

<strong>da</strong> ar zrunaven masze, an roca mSoblebi cxovroben cal-calke <strong>da</strong><br />

aucilebelia bavSvis sacxovrebeli adgilis Taobaze ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miReba.<br />

2. am muxlis pirveli punqtis Sesabamisad, nebismieri ganxilvis dros<br />

yvela <strong>da</strong>interesebul mxares SesaZlebloba eZleva, monawileoba miiRos<br />

saqmis ganxilvaSi <strong>da</strong> gamoTqvas sakuTari mosazrebebi.<br />

3. monawile saxelmwifoebi pativs scemen erT an orive mSobels <strong>da</strong>cilebuli<br />

bavSvis uflebas, regularuli piradi urTierTobebi <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />

kont<strong>aqtebi</strong> hqondes orive mSobelTan, im SemTxvevis gar<strong>da</strong>, roca<br />

es ewinaamRdegeba bavSvis yvelaze WeSmarit interesebs.<br />

4. im SemTxvevaSi, roca aseTi <strong>da</strong>Soreba gamomdinareobs monawile saxelmwifoTa<br />

romelime ga<strong>da</strong>wyvetilebi<strong>da</strong>n, anu roca saqme exeba, magaliTad,<br />

erTi an orive mSoblis an bavSvis <strong>da</strong>patimrebas, gasaxlebas, deportacias<br />

an sikvdils (mocemuli piris saxelmwifo gamgeblobaSi yofnisas<br />

nebismieri mizeziT gamowveuli sikvdilis CaTvliT), monawile<br />

saxelmwifo aseT mSoblebs, bavSvs an, Tu es aucilebelia, ojaxis sxva<br />

wevrs maTi TxovniT aZlevs aucilebel informacias ojaxi<strong>da</strong>n wasuli<br />

wevris/wevrebis adgilsamyofelis Sesaxeb, Tu am informaciis micema<br />

zians ar ayenebs bavSvis keTildReobas. monawile saxelmwifoebi SemdgomSi<br />

uzrunvelyofen, rom aseTi Txovna TavisTavad ar iwvevdes<br />

Sesabamisi pirisaTvis (pirTaTvis) arasasurvel Sedegebs.<br />

muxli 10<br />

1. monawile saxelmwifoTa mier me-9 muxlis 1-li punqtiT Tavis Tavze<br />

aRebuli valdebulebis Sesabamisad, bavSvis an misi mSoblis gancxadeba<br />

ojaxis gamTlianebis mizniT monawile saxelmwifoSi Sesvlis<br />

an iqi<strong>da</strong>n gasvlis Taobaze monawile saxelmwifoebma un<strong>da</strong> ganixilon<br />

pozitiurad, humanurad <strong>da</strong> operatiulad. monawile saxelmwifoebi<br />

SemdgomSi uzrunvelyofen, rom aseTi Txovnis wardgenas ar mohyves<br />

arasasurveli Sedegebi ganmcxadeblis an maTi ojaxis wevrebisaTvis.<br />

2. bavSvs, romlis mSoblebic sxva<strong>da</strong>sxva saxelmwifoSi cxovroben, ufleba<br />

gaaCnia, gansakuTrebuli viTarebis gar<strong>da</strong>, regularuli piradi<br />

125<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

urTierTobebi <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri kont<strong>aqtebi</strong> hqondes orive mSobelTan. am<br />

mizniT monawile saxelmwifoebi, me-9 muxlis 1-li punqtis Sesabamisad,<br />

pativs scemen bavSvisa <strong>da</strong> misi mSoblebis uflebas <strong>da</strong>tovon nebismieri<br />

qveyana, sakuTari qveynis CaTvliT, <strong>da</strong> <strong>da</strong>brundnen Tavis qveyanaSi.<br />

nebismieri qveynis <strong>da</strong>tovebis uflebis mimarT moqmedebs mxolod<br />

iseTi SezRudvebi, romlebic <strong>da</strong>dgenilia kanoniT <strong>da</strong> aucilebelia<br />

saxelmwifo uSiSroebis, sazogadoebrivi wesrigis (ordre public),<br />

mosaxleobis janmrTelobis an zneobis, an sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong><br />

Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis <strong>da</strong> SeTavsebadia winamdebare konvenciaSi<br />

aRiarebul sxva uflebebTan.<br />

muxli 11<br />

1. monawile saxelmwifoebi Rebuloben zomebs bavSvTa ukanonod ga<strong>da</strong>adgilebis<br />

an sazRvargareT maTi ukanonod <strong>da</strong>tovebis winaaRmdeg sabrZolvelad.<br />

2. am mizniT monawile saxelmwifoebi xels uwyoben ormxrivi an<br />

mravalmxrivi SeTanxmebebis <strong>da</strong>debas an moqmed SeTanxmebebTan SeerTebas.<br />

muxli 12<br />

1. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen sakuTari Sexedulebebis<br />

Camoyalibebis unaris mqone bavSvis uflebas, Tavisuflad gamoTqvas<br />

Tavisi Sexedulebebi nebismier sakiTxze, romelic mas exeba, amasTan,<br />

bavSvis Sexedulebebs saTanado yuradReba eTmoba misi asakisa <strong>da</strong> simwifis<br />

Sesabamisad.<br />

2. am mizniT bavSvs, kerZod, eZleva SesaZlebloba, mousminon mas sasamarTlo<br />

Tu administraciuli wesiT nebismieri saqmis ganxilvisas,<br />

romelic bavSvs exeba, rogorc uSualod, aseve warmomadgenlis an<br />

Sesabamisi organos meSveobiT, <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis procesualuri<br />

normebiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />

muxli 13<br />

1. bavSvs ufleba aqvs Tavisuflad gamoTqvas Tavisi azri; es ufleba<br />

moicavs Tavisuflebas, sazRvrebis arsebobis miuxe<strong>da</strong>vad moiZios, miiRos<br />

an ga<strong>da</strong>sces nebismieri saxis informacia an idea zepiri, werilobiTi<br />

Tu beWduri formiT, bavSvis arCevanisamebr.<br />

2. am uflebis ganxorcieleba, SesaZloa, erTgvarad SeizRudos, magram<br />

es SezRudva kanoniT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong> aucilebeli un<strong>da</strong> iyos:<br />

a) sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong> reputaciis pativiscemisaTvis;<br />

126


) saxelmwifo uSiSroebis an sazogadoebrivi wesrigis (ordre public),<br />

an mosaxleobis janmrTelobis an zneobis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />

muxli 14<br />

1. monawile saxelmwifoebi pativs scemen bavSvis azris, sindisis <strong>da</strong> religiuri<br />

rwmenis Tavisuflebas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi pativs scemen mSobelTa <strong>da</strong> Sesabamis SemTxvevaSi<br />

kanonier meurveTa uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs, uxelmZRvanelon<br />

bavSvs misi uflebebis im meTodiT ganxorcielebaSi, romelic Seesatyviseba<br />

bavSvis ganviTarebad unarebs.<br />

3. religiuri aRmsareblobis an rwmenis Tavisufleba SeiZleba <strong>da</strong>eqvemdebaros<br />

mxolod im SezRudvebs, romlebic <strong>da</strong>dgenilia kanoniT <strong>da</strong><br />

aucilebelia saxelmwifo uSiSroebis, sazogadoebrivi wesrigis,<br />

mosaxleobis zneobisa <strong>da</strong> janmrTelobis an sxva pirTa ZiriTadi<br />

uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />

muxli 15<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, sargeblobdes<br />

asociaciebisa <strong>da</strong> mSvidobiani Sekrebebis TavisuflebiT.<br />

2. mocemuli uflebis ganxorcielebis mimarT ar SeiZleba <strong>da</strong>wesdes<br />

raime SezRudva, gar<strong>da</strong> SezRudvebisa, romlebic <strong>da</strong>wesdeba kanonis<br />

Sesabamisad <strong>da</strong> aucilebelia demokratiul sazogadoebaSi saxelmwifo<br />

uSiSroebis an sazogadoebrivi usafrTxoebis, sazogadoebrivi wesrigis<br />

(ordre public) interesebisaTvis, an mosaxleobis janmrTelobis<br />

an zneobis, an sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />

muxli 16<br />

1. arc erTi bavSvi<br />

ar SeiZleba iyos piradi <strong>da</strong> ojaxuri cxovrebis, sacxovrebeli binis<br />

xelSeuxeblobis an korespondenciis saidumloebis uflebaTa<br />

mis mier ganxorcielebaSi TviTneburi an ukanono Carevis, an misi<br />

Rirsebisa <strong>da</strong> reputaciis ukanono xelyofis obieqti.<br />

2. bavSvs ufleba aqvs, kanoniT iyos <strong>da</strong>culi msgavsi Carevis an xelyofisagan.<br />

muxli 17<br />

monawile saxelmwifoebi aRiareben masobrivi informaciis saSualebaTa<br />

mniSvnelovan rols <strong>da</strong> uzrunvelyofen bavSvisaTvis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> wyaroebiT gavrcelebuli informaciisa <strong>da</strong><br />

127<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

masalebis misawvdomobas, gansakuTrebiT iseTi informaciisa <strong>da</strong> masalebisa,<br />

romlebic mimarTulia bavSvis socialuri, sulieri <strong>da</strong> moraluri<br />

keTildReobisaken, agreTve jansaRi fizikuri <strong>da</strong> fsiqikuri ganviTarebis<br />

xelSewyobisaken. am mizniT monawile saxelmwifoebi _<br />

a) axdenen masobrivi informaciis saSualebebiT im informaciisa <strong>da</strong><br />

masalebis gavrcelebis waxalisebas, romelic sasargebloa bavSvis<br />

socialuri <strong>da</strong> kulturuli ganviTarebis TvalsazrisiT <strong>da</strong> gamoxatavs<br />

29-e muxlis suliskveTebas;<br />

b) axdenen <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis waxalisebas sxva<strong>da</strong>sxva<br />

kulturuli, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> wyaroebi<strong>da</strong>n mopovebuli<br />

amgvari informaciisa <strong>da</strong> masalebis momzadebis, gacvlisa <strong>da</strong> gavrcelebis<br />

mizniT;<br />

g) axdenen sabavSvo literaturis gamocemisa <strong>da</strong> gavrcelebis waxalisebas.<br />

d) axdenen masobrivi informaciis saSualebebis waxalisebas, raTa maT<br />

gansakuTrebuli yuradReba <strong>da</strong>uTmon im bavSvis enobriv moTxovnilebebs,<br />

romelic miekuTvneba romelime umciresobis jgufs an<br />

mkvidr mosaxleobas;<br />

e) axdenen im saxis informaciisa <strong>da</strong> masalebisagan bavSvis <strong>da</strong>cvis sa-<br />

Tanado principebis SemuSavebis waxalisebas, romelic sazianoa<br />

misi keTildReobisaTvis, me-13 <strong>da</strong> me-18 muxlebis debulebaTa gaTvaliswinebiT.<br />

muxli 18<br />

1. monawile saxelmwifoebi yvelafers akeTeben, raTa uzrunvelyon bavSvis<br />

aRzr<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> ganviTarebaze orive mSoblis saerTo <strong>da</strong> Tanabari<br />

pasuxismgeblobis principis aRiareba. mSoblebs an Sesabamis SemTxvevebSi<br />

kanonier meurveebs ekisrebaT ZiriTadi pasuxismgebloba bavSvis<br />

aRzr<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> ganviTarebaze, bavSvis yvelaze WeSmariti interesebi<br />

warmoadgens maTi zrunvis mTavar sagans.<br />

2. winamdebare konvenciaSi gamokveTil uflebaTa ganxorcielebis garantiis<br />

Seqmnisa <strong>da</strong> xelSewyobis mizniT monawile saxelmwifoebi sa-<br />

Tanado <strong>da</strong>xmarebas uweven mSoblebsa <strong>da</strong> kanonier meurveebs maTi movaleobis<br />

SesrulebaSi, aRzardon bavSvi <strong>da</strong> uzrunvelyofen sabavSvo<br />

<strong>da</strong>wesebulebaTa qselis ganviTarebas.<br />

3. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas Rebuloben imis uzrunvelsayofad,<br />

rom bavSvebs, romelTa mSoblebic muSaoben, ufleba<br />

hqondeT isargeblon maTTvis gankuTvnili samsaxurebiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebebiT,<br />

romelTac bavSvTa movla-patronoba ekisrebaT.<br />

128


muxli 19<br />

1. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel sakanonmdeblo, administraciul,<br />

socialur <strong>da</strong> saganmanaTleblo zomas Rebuloben im mizniT,<br />

raTa bavSvi <strong>da</strong>icvan mSoblebis, kanonieri meurveebis an bavSvze<br />

mzrunveli nebismieri sxva piris mxri<strong>da</strong>n yvelanairi formis fizikuri<br />

Tu fsiqologiuri Zaladobisagan, Seuracxyofisa Tu borotad<br />

gamoyenebisagan, mzrunvelobis moklebisa Tu <strong>da</strong>udevari mopyrobisagan,<br />

uxeSi moqcevisa Tu eqspluataciisagan, seqsualuri borotebis<br />

CaTvliT.<br />

2. <strong>da</strong>cvis aseTi RonisZiebebi aucileblobis SemTxvevaSi moicavs efeqtur<br />

procedurebs socialuri programebis SemuSavebisaTvis im mizniT,<br />

raTa aucilebeli mxar<strong>da</strong>Wera aRmouCinon bavSvs <strong>da</strong> im pirebs,<br />

vinc masze zrunavs, agreTve xeli Seuwyon bavSvTa mimarT sastiki<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis zemoTaRniSnuli gamovlinebebis Tavi<strong>da</strong>n acilebis,<br />

winaswari gamomJRavnebis, Setyobinebis, gansaxilvelad ga<strong>da</strong>cemis,<br />

gamoZiebis, mkurnalobis <strong>da</strong> sxva RonisZiebebis ganxorcielebas,<br />

aucileblobis SemTxvevaSi ki _ sasamarTlo proceduris aRZvras.<br />

muxli 20<br />

1. bavSvs, romelic droebiT an mudmivad moklebulia ojaxur garemos,<br />

an<strong>da</strong>, misive yvelaze WeSmariti interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare, ar SeiZleba<br />

<strong>da</strong>rCes aseT garemoSi, ufleba aqvs saxelmwifos gansakuTrebuli<br />

mfarvelobiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebiT sargeblobdes.<br />

2. monawile saxelmwifoebi TavianTi <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesabamisad<br />

uzrunvelyofen aseTi bavSvis mimarT mzrunvelobis formis<br />

Secvlas.<br />

3. aseTi mzrunveloba SeiZleba moicavdes, kerZod, bavSvis aRsazrdelad<br />

ga<strong>da</strong>cemas, muslimanuri samarTlis `kafalas~, Svilad ayvanas an<br />

aucileblobis SemTxvevaSi bavSvTa movla-patronobisaTvis mowodebul<br />

Sesabamis <strong>da</strong>wesebulebaSi mis moTavsebas. mzrunvelobis formis<br />

Secvlis variantebis ganxilvisas aucilebelia, saTanadod iqnes gaTvaliswinebuli<br />

bavSvis aRzrdis memkvidreobiTobis sasurveloba <strong>da</strong><br />

misi eTnikuri warmomavloba, religiuri <strong>da</strong> kulturuli kuTvnileba<br />

<strong>da</strong> mSobliuri ena.<br />

muxli 21<br />

monawile saxelmwifoebi, romlebic aRiareben an Tanxmdebian Svilad<br />

ayvanis sistemis arsebobas, uzrunvelyofen, rom bavSvis yvelaze WeSmariti<br />

interesebi gaTvaliswinebuli iqnes uwinares yovlisa, <strong>da</strong> isini:<br />

129<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

a) uzrunvelyofen, rom bavSvis Svilad ayvanis nebarTvas iZleodes<br />

mxo lod kompetenturi xelisufleba, romelic saTanado kanonebisa<br />

<strong>da</strong> procedurebis Sesabamisad <strong>da</strong> saqmesTan <strong>da</strong>kavSirebuli sarwmuno<br />

informaciis safuZvelze gansazRvravs, rom Svilad ayvana <strong>da</strong>saSvebia<br />

mSoblebTan, naTesavebTan <strong>da</strong> kanonier meurveebTan mimarTebaSi<br />

bavSvis statusis gaTvaliswinebiT <strong>da</strong> rom, Tu es saWiroa, <strong>da</strong>interesebuli<br />

pirebi Segnebulad <strong>da</strong>Tanxmdnen Svilad ayvanas iseTi<br />

konsultaciis safuZvelze, rogoric SeiZleba aucilebeli iyos;<br />

b) aRiareben, rom Svilad ayvana sxva qveyanaSi SeiZleba ganxiluli<br />

iqnes, rogorc bavSvis movlis alternatiuli saSualeba, Tu bavSvi<br />

ar SeiZleba aRsazrdelad ga<strong>da</strong>eces an SeuerTdes ojaxs, romelic<br />

SeZleb<strong>da</strong> uzrunveleyo misi aRzr<strong>da</strong> an Svilad ayvana <strong>da</strong> Tu im<br />

qveyanaSi, sa<strong>da</strong>c bavSvi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>, SeuZlebelia misi Sesaferisi ramenairi<br />

movla-patronobis uzrunvelyofa;<br />

g) uzrunvelyofen, rom sxva qveyanaSi bavSvis Svilad ayvanis SemTxvevaSi<br />

arsebobdes iseTive garantiebi <strong>da</strong> normebi, rogoric arsebobs<br />

qveynis SigniT Svilad ayvanis dros;<br />

d) iReben yvela aucilebel zomas imis uzrunvelsayofad, rom sxva<br />

qveyanaSi Svilad ayvanis dros am saqmesTan <strong>da</strong>kavSirebul pirebs ar<br />

mieceT gaumarTlebeli finansuri mogebis miRebis saSualeba;<br />

e) aucilebel SemTxvevaSi xels uwyoben winamdebare muxlis miznebis<br />

miRwevas ormxrivi <strong>da</strong> mravalmxrivi xelSekrulebebisa <strong>da</strong> SeTanxmebebis<br />

<strong>da</strong>debis gziT <strong>da</strong> cdiloben am safuZvelze uzrunvelyon,<br />

rom bavSvis mowyoba sxva qveyanaSi xorcieldebodes kompetenturi<br />

xelisuflebis an organoebis mier.<br />

muxli 22<br />

1. monawile saxelmwifoebi aucilebel zomebs iReben, raTa uzrunvelyon,<br />

rom bavSvma, romelsac surs miiRos ltolvilis statusi<br />

an romelic Sesatyvisi <strong>saerTaSoriso</strong> an saSinao samarTlisa <strong>da</strong> procedurebis<br />

ZaliT iTvleba ltolvilad <strong>da</strong> romelsac Tan axlavs an<br />

ar axlavs mSoblebi an nebismieri sxva piri, isargeblos saTanado<br />

<strong>da</strong>cviTa <strong>da</strong> humanitaruli <strong>da</strong>xmarebiT winamdebare konveciaSi <strong>da</strong><br />

a<strong>da</strong>mianis uflebebisadmi miZRvnil im sxva <strong>saerTaSoriso</strong> an humanitarul<br />

dokumentebSi aRiarebuli uflebebis gamoyenebisas,<br />

romelTa monawileni arian aRniSnuli saxelmwifoebi.<br />

2. am mizniT monawile saxelmwifoebi, roca amas aucileblad miiCneven,<br />

xels uwyoben<br />

gaerTianebuli erebis organizaciisa <strong>da</strong> im sxva kompetenturi samTav-<br />

130


muxli 23<br />

robaTaSoriso an arasamTavrobo organizaciebis mcdelobas, romlebic<br />

TanamSromloben gaerTianebuli erebis organizaciasTan, <strong>da</strong>icvan<br />

aseTi bavSvi, <strong>da</strong>exmaron mas <strong>da</strong> moZebnon nebismieri ltolvili<br />

bavSvis mSoblebi Tu ojaxis sxva wevrebi, raTa miiRon misi<br />

ojaxTan SeerTebisaTvis aucilebeli informacia. im SemTxvevaSi,<br />

roca ar xerxdeba mSoblebis an ojaxis sxva wevrebis moZebna, maSin<br />

bavSvi, rogorc amas iTvaliswinebs winamdebare konvencia, uzrunvelyofilia<br />

iseTive <strong>da</strong>cviT, rogoriTac sxva nebismieri bavSvi,<br />

romelic raime mizezis gamo mudmivad an droebiT moklebulia<br />

ojaxur garemos.<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom gonebrivad an fizikurad unarSezRuduli<br />

bavSvi srulfasovnad <strong>da</strong> Rirseulad un<strong>da</strong> cxovrobdes<br />

imgvar pirobebSi, romlebic uZlierebs mas Rirsebis grZnobas, saku-<br />

Tari Tavis rwmenas <strong>da</strong> uadvilebs sazogadoebis cxovrebaSi aqtiur<br />

monawileobas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi aRiareben unarSezRuduli bavSvis uflebas,<br />

sargeblobdes gansakuTrebuli mzrunvelobiT <strong>da</strong> saTanado resursebis<br />

arsebobis pirobebSi, axaliseben <strong>da</strong> uzrunvelyofen am uflebis<br />

mqone bavSvisaTvis <strong>da</strong> mis mimarT mzrunvelobaze pasuxismgebeli pirebisaTvis<br />

iseTi <strong>da</strong>xmarebis gawevas, rogorsac iTxovdnen <strong>da</strong> romelic<br />

Seesabameba bavSvisa <strong>da</strong> misi mSoblebis, an im sxva pirTa mdgomareobas,<br />

romlebic uzrunvelyofen bavSvze mzrunvelobas.<br />

3. unarSezRuduli bavSvis gansakuTrebul saWiroebaTa aRiarebis niSnad,<br />

winamdebare muxlis me-2 punqtis Sesabamisad, <strong>da</strong>xmareba, mSoblebisa<br />

<strong>da</strong> bavSvze mzrunvelobis uzrunvelmyofi sxva pirebis finansuri<br />

resursebis gaTvaliswinebiT SeZlebis<strong>da</strong>gvarad ufasoa, <strong>da</strong> miznad<br />

isaxavs unarSezRudul bavSvs misces imis efeqturi SesaZlebloba,<br />

rom man isargeblos saganmanaTleblo, samedicino, janmrTelobis<br />

aRmdgeni, profesiuli <strong>da</strong> SromiTi saqmianobisaTvis saWiro momsaxurebiT<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis saSualebebiT, rac bavSvs maqsimalurad srulad<br />

CarTavs socialur cxovrebaSi <strong>da</strong> xels Seuwyobs misi pirovnebis<br />

ganviTarebas, rac kulturuli <strong>da</strong> sulieri TvalsazrisiT mis zr<strong>da</strong>sac<br />

moicavs.<br />

4. monawile saxelmwifoebi <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis suliskveTebiT<br />

xels uwyoben informaciis gavrcelebas unarSezRuduli bavSvebis<br />

profilaqtikuri jan<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> samedicino, fsiqologiuri <strong>da</strong> funqcionaluri<br />

mkurnalobis <strong>da</strong>rgSi, saTanado reabilitaciis, zogadsaganmanaTleblo<br />

<strong>da</strong> profesiuli momzadebis meTodebze informaciis<br />

gavrcelebis CaTvliT, agreTve am informaciis xelmisawvdomobas imi-<br />

131<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

saTvis, rom monawile saxelmwifoebma gaifarTovon am <strong>da</strong>rgSi TavianTi<br />

SesaZleblobebi, codna <strong>da</strong> gamocdileba. amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganviTarebadi qveynebis<br />

saWiroebebs.<br />

muxli 24<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, isargeblos janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvis sistemis yvelaze ufro srulyofili momsaxurebiT<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>avadebaTa mkurnalobisa <strong>da</strong> janmrTelobis aRdgenis saukeTeso<br />

saSualebebiT. monawile saxelmwifoebi cdiloben uzrunvelyon, rom<br />

arc erT bavSvs ar CamoerTvas ufleba, isargeblos janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvis sistemis aseTi momsaxurebiT.<br />

2. monawile saxelmwifoebi cdiloben miaRwion mocemuli uflebis srul<br />

ganxorcielebas <strong>da</strong>, kerZod, aucilebel zomebs iReben:<br />

a) CvilTa sikvdilianobis donisa <strong>da</strong> bavSvTa sikvdilianobis SemcirebisaTvis;<br />

b) yvela bavSvisaTvis aucilebeli samedicino <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> janmrTelobis<br />

<strong>da</strong>cvis uzrunvelyofisaTvis, imisaTvis, rom upiratesi<br />

yuradReba <strong>da</strong>eTmos pirveladi samedicino sanitaruli <strong>da</strong>xmarebis<br />

gawevas;<br />

g) <strong>da</strong>avadebebTan <strong>da</strong> SimSilobasTan brZolisaTvis, maT Soris pirveladi<br />

samedicino-sanitaruli <strong>da</strong>xmarebis farglebSi, advilad xelmisawvdomi<br />

teqnologiisa <strong>da</strong> sakmao sursaTiTa <strong>da</strong> sasmeli wyliT<br />

momaragebis gziT, garemos <strong>da</strong>binZurebis saSiSroebisa <strong>da</strong> riskis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

d) dedebisaTvis mSobiarobamde <strong>da</strong> mSobiarobis Semdgom periodSi<br />

janmrTelobis <strong>da</strong>cvis saTanado momsaxurebis gawevisaTvis;<br />

e) sazogadoebis yvela fenis, kerZod, mSoblebisa <strong>da</strong> bavSvebisaTvis<br />

bavSvTa janmrTelobisa <strong>da</strong> kvebis Sesaxeb informaciis miwodebis, Zu-<br />

ZuTi kvebis upiratesobebis gacnobis uzrunvelyofisaTvis, higienis,<br />

bavSvis sacxovrebeli garemos sanitariis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> ubeduri<br />

SemTxvevebis Tavi<strong>da</strong>n acilebis, agreTve maTTvis ganaTlebis xelmisawvdomobisa<br />

<strong>da</strong> codnis gamoyenebaSi <strong>da</strong>xmarebis gawevisaTvis;<br />

v) profilaqtikuri samedicino <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong> ojaxis <strong>da</strong>gegmvis sferoSi<br />

saganmanaTleblo muSaobis gaSlisa <strong>da</strong> momsaxurebis ganvi-<br />

TarebisaTvis.<br />

3. monawile saxelmwifoebi atareben yovelgvar efeqtur <strong>da</strong> aucilebel<br />

zomebs im tradiciuli praqtikis aRmofxvrisaTvis, romelic<br />

uaryofiTad moqmedebs bavSvTa janmrTelobaze.<br />

132


4. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben waaxalison <strong>saerTaSoriso</strong><br />

TanamSromloba <strong>da</strong> ganaviTaron igi mocemul muxlSi aRiarebuli<br />

uflebis sruli ganxorcielebis Tan<strong>da</strong>TanobiT miRwevisaTvis. amas-<br />

Tan <strong>da</strong>kavSirebiT gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganvi-<br />

Tarebadi qveynebis saWiroebebs.<br />

muxli 25<br />

monawile saxelmwifoebi aRiareben kompetenturi organoebis mier<br />

movlis mizniT sameurveod gamwesebuli bavSvis uflebas, iyos <strong>da</strong>culi<br />

<strong>da</strong> isargeblos fizikuri Tu fsiqikuri mkurnalobiT; aRiareben bavSvis<br />

uflebas, periodulad xdebodes misTvis gaweuli mkurnalobis <strong>da</strong> mis<br />

mimarT aseT meurveobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sxva pirobebis Sefaseba.<br />

muxli 26<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben yoveli bavSvis uflebas, isargeblos<br />

socialuri uzrunvelyofis yvela sikeTiT, socialuri <strong>da</strong>zRvevis<br />

CaTvliT, <strong>da</strong> aucilebel zomebs iReben am uflebis sruli ganxorcielebisaTvis<br />

TavianTi <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />

2. es SeRavaTebi bavSvs eZleva aucileblobisamebr, misi <strong>da</strong> mis rCenaze<br />

pasuxismgebel pirTa resursebisa <strong>da</strong> SesaZleblobebis, agreTve bavSvis<br />

mier an misi saxeliT am SeRavaTebis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

nebismieri sxva mosazrebis gaTvaliswinebiT.<br />

muxli 27<br />

1. monawile saxelmwifoebi cnoben yoveli bavSvis uflebas, uzrunvelyofili<br />

iyos cxovrebis iseTi doniT, romelic aucilebelia misi<br />

fizikuri, gonebrivi, sulieri, zneobrivi <strong>da</strong> socialuri ganviTarebisaTvis.<br />

2. mSobels (mSoblebs) an bavSvis sxva aRmzrdelebs ekisrebaT ZiriTadi<br />

pasuxismgebloba, Tavisi unarisa <strong>da</strong> finansuri SesaZleblobebis farglebSi<br />

uzrunvelyon bavSvis ganviTarebisaTvis saWiro cxovrebis pirobebi.<br />

3. monawile saxelmwifoebi, <strong>erovnuli</strong> pirobebis Sesabamisad <strong>da</strong> Tavian-<br />

Ti SesaZleblobebis farglebSi, aucilebel zomebs iReben imisaTvis,<br />

raTa <strong>da</strong>xmareba gauwion mSoblebsa <strong>da</strong> bavSvTa aRmzrdel sxva pirebs<br />

am uflebis ganxorcielebaSi, aucileblobis SemTxvevaSi materialurad<br />

exmarebian <strong>da</strong> Tanadgomas uweven programebs, uwinaresad sakvebiT,<br />

tansacmliTa <strong>da</strong> sacxovrebliT uzrunvelyofis TvalsazrisiT.<br />

4. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas axorcieleben imisaTvis,<br />

raTa uzrunvelyon mSoblebis, an bavSvze finansurad pasux-<br />

133<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

ismgebel sxva pirTa mier bavSvis rCenis aRdgena, rogorc monawile<br />

saxelmwifos SigniT, ise mis sazRvrebs gareT. kerZod, Tu bavSvze<br />

finansurad pasuxismgebeli piri <strong>da</strong> bavSvi cxovroben sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saxelmwifoSi, monawile saxelmwifoebi xels uwyoben <strong>saerTaSoriso</strong><br />

xelSekrulebebTan SeerTebas an aseTi xelSekrulebebis <strong>da</strong>debas,<br />

agreTve sxva Sesabamisi SeTanxmebebis miRwevas.<br />

muxli 28<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom bavSvs aqvs ganaTlebis ufleba<br />

<strong>da</strong> Tanabari SesaZleblobebis safuZvelze am uflebis Tan<strong>da</strong>TanobiT<br />

ganxorcielebis mizniT isini, kerZod:<br />

a) aweseben ufaso <strong>da</strong> savaldebulo <strong>da</strong>wyebiT ganaTlebas;<br />

b) xels uwyoben rogorc zogadi, ise profesiuli saSualo ganaTlebis<br />

sxva<strong>da</strong>sxva formebis ganviTarebas, uzrunvelyofen yvela bavSvisaTvis<br />

maT xelmisawvdomobas <strong>da</strong> Rebuloben iseT aucilebel<br />

zomebs, rogoricaa ufaso ganaTlebis SemoReba <strong>da</strong> aucileblobis<br />

SemTxvevaSi finansuri <strong>da</strong>xmarebis gaweva;<br />

g) yvela aucilebeli saSualebis gamoyenebiT uzrunvelyofen umaRlesi<br />

ganaTlebis xelmisawvdomobas yvelasaTvis TiToeulis unaris<br />

Sesatyvisad;<br />

d) uzrunvelyofen ganaTlebisa <strong>da</strong> profesiuli momzadebis sferoSi<br />

informaciisa <strong>da</strong> masalebis xelmisawvdomobas yvela bavSvisaTvis;<br />

e) Rebuloben zomebs skolebSi regularuli <strong>da</strong>swrebis xelSesawyobad<br />

<strong>da</strong> skoli<strong>da</strong>n ganTesil moswavleTa ricxvis Sesamcireblad.<br />

2. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas mimarTaven, raTa<br />

uzrunvelyon saskolo disciplinis <strong>da</strong>cva im meTodebiT, romlebic<br />

bavSvis a<strong>da</strong>mianuri Rirsebis pativiscemasa <strong>da</strong> winamdebare konvencias<br />

efuZneba.<br />

3. monawile saxelmwifoebi axaliseben <strong>da</strong> aviTareben <strong>saerTaSoriso</strong><br />

TanamSromlobas im sakiTxebSi, romlebic exeba ganaTlebas, kerZod,<br />

mTel msoflioSi umecrebisa <strong>da</strong> wera-kiTxvis ucodinarobis likvi<strong>da</strong>ciisa<br />

<strong>da</strong> samecniero-teqnikuri codnisa <strong>da</strong> swavlebis Tanamedrove<br />

meTodebis misawvdomobis xelSewyobis mizniT. amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganviTarebadi qveynebis<br />

saWiroebebs.<br />

muxli 29<br />

1. monawile saxelmwifoebi eTanaxmebian imas, rom bavSvis ganaTleba mimarTuli<br />

un<strong>da</strong> iyos:<br />

134


a) bavSvis pirovnebis, niWis, gonebrivi <strong>da</strong> fizikuri unarebis sruli<br />

ganviTarebisaken;<br />

b) bavSvisaTvis a<strong>da</strong>mianis uflebebisa <strong>da</strong> ZiriTadi Tavisuflebebisadmi,<br />

agreTve gaerTianebuli erebis organizaciis wesdebaSi gancxadebuli<br />

principebisadmi pativiscemis gaRvivebisaken;<br />

g) bavSvisaTvis Tavisi mSoblebisadmi, Tavisi kulturuli TviTmyofadobis,<br />

enis <strong>da</strong> faseulobebis pativiscemis Canergvisaken; bavSvis<br />

aRzrdisaken im qveynis <strong>erovnuli</strong> faseulobebisadmi pativiscemis<br />

suliskveTebiT, romelSic is cxovrobs, aseve im qveynisa, sai<strong>da</strong>nac<br />

igi aris warmoSobiT; bavSvis pativiscemis gaRvivebisaken misi saku-<br />

Tari civilizaciisagan gansxvavebuli civilizaciisadmi;<br />

d) Tavisufal sazogadoebaSi urTierTgagebis, mSvidobis, Semwynareblobis,<br />

qalisa <strong>da</strong> mamakacis, yvela xalxis, eTnikuri, <strong>erovnuli</strong><br />

<strong>da</strong> religiuri jgufebis, maT Soris mkvidri mosaxleobis warmomadgenelTa<br />

mimarT Tanasworobisa <strong>da</strong> megobrobis suliskveTebiT<br />

bavSvis Segnebuli cxovrebisaTvis momzadebisaken;<br />

e) garemosadmi pativiscemis suliskveTebiT bavSvis aRzrdisaken.<br />

2. winamdebare an 28-e muxlis arc erTi nawili ar zRu<strong>da</strong>vs calkeuli<br />

pirebisa <strong>da</strong> organoebis Tavisuflebas, Seqmnan saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />

<strong>da</strong> uxelmZRvanelon maT winamdebare muxlis pirvel punqt-<br />

Si mocemuli principebis mudmivi <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> im moTxovnis gaTvaliswinebiT,<br />

rom aseT saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebSi miRebuli ganaTleba<br />

Seesabamebodes saxelmwifos mier <strong>da</strong>dgenil minimalur normebs.<br />

muxli 30<br />

im saxelmwifoebSi, sa<strong>da</strong>c arseboben eTnikuri, religiuri an enobrivi<br />

umciresobebi an pirebi, romlebic mkvidr mosaxleobas miekuTvnebian,<br />

bavSvs, romelic aseT umciresobas an mkvidr mosaxleobas miekuTvneba,<br />

ar SeiZleba uari eTqvas uflebaze, rom Tavisi jgufis sxva wevrebTan<br />

erTad eziaros sakuTar kulturas, aRiaros Tavisi religia <strong>da</strong> Seasrulos<br />

misi wes-Cveulebebi, agreTve gamoiyenos mSobliuri ena.<br />

muxli 31<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom bavSvs gaaCnia <strong>da</strong>svenebisa<br />

<strong>da</strong> Tavisufali drois qonis ufleba, misi asakisaTvis Sesaferis<br />

TamaSobebsa <strong>da</strong> gasarTob RonisZiebebSi monawileobis ufleba,<br />

agreTve ufleba, Tavisuflad monawileobdes kulturul cxovreba-<br />

Si, eziaros xelovnebas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi pativs scemen <strong>da</strong> axaliseben bavSvis ufle-<br />

135<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

bas, yovelmxrivi monawileoba miiRos kulturul <strong>da</strong> SemoqmedebiT<br />

cxovrebaSi, xels uwyoben misTvis saTanado <strong>da</strong> Tanaswori SesaZleblobebis<br />

Seqmnas kulturuli <strong>da</strong> SemoqmedebiTi saqmianobisaTvis,<br />

Tavisufali droiT sargeblobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebisaTvis.<br />

muxli 32<br />

1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, <strong>da</strong>culi iyos<br />

ekonomikuri eqspluataciisa <strong>da</strong> nebismieri iseTi samuSaos Sesrulebisagan,<br />

romelic SeiZleba emuqrebodes mis janmrTelobas <strong>da</strong> xels<br />

uSlides ganaTlebis miRebaSi, an zians ayenebdes mis janmrTelobas,<br />

fizikur, gonebriv, sulier, moralur <strong>da</strong> socialur ganviTarebas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi Rebuloben sakanonmdeblo, administraciul<br />

<strong>da</strong> socialur zomebs, atareben RonisZiebebs ganaTlebis sferoSi,<br />

raTa ganxorcieldes winamdebare muxli. am mizniT, xelmZRvaneloben<br />

ra sxva <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis Sesabamisi debulebebiT,<br />

monawile saxelmwifoebi, kerZod:<br />

a) adgenen samuSaoze miRebis minimalur asaks an minimalur asakebs;<br />

b) gansazRvraven samuSao dRis xangrZlivobasa <strong>da</strong> Sromis pirobebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebul aucilebel moTxovnebs;<br />

g) iTvaliswineben sasjelis Sesabamis saxeobebs an sxva sanqciebs<br />

winamdebare muxlis efeqturi ganxorcielebis uzrunvelsayofad.<br />

muxli 33.<br />

monawile saxelmwifoebi Rebuloben yvela aucilebel zomas, sakanonmdeblo,<br />

administraciuli <strong>da</strong> socialuri zomebis CaTvliT,<br />

agreTve RonisZiebebs ganaTlebis sferoSi, raTa <strong>da</strong>icvan bavSvebi Sesabamisi<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiT gansazRvruli narkotikuli<br />

saSualebebisa <strong>da</strong> fsiqotropuli nivTierebebis ukanono xmarebisagan<br />

<strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvan bavSvebis gamoyeneba am nivTierebaTa kanonsawinaamRdego<br />

warmoebaSi an vaWrobaSi.<br />

muxli34.<br />

monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben, <strong>da</strong>icvan bavSvi<br />

seqsualuri eqspluataciis <strong>da</strong> seqsualuri cdunebis yvela formisagan.<br />

am mizniT monawile saxelmwifoebi, kerZod, ormxriv <strong>da</strong> mravalmxriv<br />

erovnul doneebze Rebuloben yvela aucilebel zomas, raTa Tavi<strong>da</strong>n<br />

aicilon:<br />

a) bavSvis <strong>da</strong>yolieba nebismier ukanono seqsualur qmedebaze an bavSvis<br />

iZuleba, monawileobdes aseT qmedebaSi;<br />

136


) eqspluataciis mizniT bavSvis gamoyeneba prostituciaSi an sxva<br />

ukanono seqsualur praqtikaSi;<br />

g) eqspluataciis mizniT bavSvis gamoyeneba pornografiasa <strong>da</strong> pornografiul<br />

masalebSi.<br />

muxli 35<br />

monawile saxelmwifoebi erovnul, ormxriv <strong>da</strong> mravalmxriv doneebze<br />

Rebuloben yvela aucilebel zomas, raTa Tavi<strong>da</strong>n aicilon bavSvTa<br />

motaceba, bavSvebiT vaWroba an maTi kontraban<strong>da</strong> nebismieri miznebiT<br />

<strong>da</strong> nebismieri formiT.<br />

muxli 36<br />

monawile saxelmwifoebi bavSvs icaven eqspluataciis yvela sxva formisagan,<br />

romelic zians ayenebs bavSvis keTildReobis nebismier aspeqts.<br />

muxli 37<br />

monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom:<br />

a) arc erTi bavSvi ar iyos wamebis, saerTod, sastiki, araa<strong>da</strong>mianuri<br />

an Rirsebis Semlaxveli mopyrobis an sasjelis msxverpli. arc<br />

sikvdiliT <strong>da</strong>sja, arc mudmivi patimroba, romelic ar iTvaliswinebs<br />

ganTavisuflebis SesaZleblobas, ar SeiZleba Seefardos<br />

18 wlamde asakis pirTa mier Cadenil <strong>da</strong>naSaulebebs;<br />

b) arc erT bavSvs ar un<strong>da</strong> aRekveTos Tavisufleba ukanonod an TviTneburad.<br />

bavSvis <strong>da</strong>patimreba, <strong>da</strong>kaveba an cixeSi moTavseba xorcieldeba<br />

kanonis Tanaxmad <strong>da</strong> ganixileba, rogorc mxolod ukiduresi<br />

zoma rac SeiZleba naklebi periodis ganmavlobaSi.<br />

g) yovel TavisuflebaaRkveTil bavSvs epyrobodnen humanurad <strong>da</strong><br />

pirovnebis ganuyreli Rirsebis pativiscemiT, ise, rom gaTvaliswinebuli<br />

iyos misi asakis pirTa moTxovnilebebi. kerZod, yoveli<br />

TavisuflebaaRkveTili bavSvi un<strong>da</strong> gancalkevdes ufrosebisagan,<br />

Tu ar miiCneva, rom bavSvis yvelaze WeSmariti interesebisaTvis<br />

amis gakeTeba ar aris saWiro; bavSvs hqondes ufleba, kavSiri<br />

iqonios Tavis ojaxTan mimoweris an Sexvedrebis formiT, gansakuTrebul<br />

garemoebaTa gamoklebiT;<br />

d) yovel TavisuflebaaRkveTil bavSvs hqondes ufleba, <strong>da</strong>uyonebliv<br />

miiRos <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>da</strong> sxva Sesabamisi <strong>da</strong>xmareba, agreTve ufleba,<br />

gaaprotestos misi Tavisuflebis aRkveTis kanoniereba sasamarTlos<br />

an sxva kompetenturi <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebeli<br />

organos winaSe <strong>da</strong> rom maT <strong>da</strong>uyonebliv gamoitanon ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

nebismieri aseTi procesualuri qmedebis Taobaze.<br />

137<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

muxli 38<br />

1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, pativi scen Seiara-<br />

Rebuli konfliqtebis dros maT mimarT Zalis mqone <strong>saerTaSoriso</strong><br />

humanitaruli samarTlis bavSvebTan <strong>da</strong>kavSirebul normebs <strong>da</strong> uzrunvelyon<br />

maTi <strong>da</strong>cva.<br />

2. monawile saxelmwifoebi iReben yvela SesaZlo zomas, raTa uzrunvelyon,<br />

rom 15 wels miuRweveli pirebi pir<strong>da</strong>pir ar monawileobdnen<br />

samxedro moqmedebebSi.<br />

3. monawile saxelmwifoebi Tavs ikaveben TavianT SeiaraRebul ZalebSi<br />

yvela im piris gawvevisagan, romelTac ar miuRweviaT 15 wlis asakisaTvis.<br />

15 wels ga<strong>da</strong>cilebul im pirTa gawvevisas, romelTac jer ar<br />

SesrulebiaT 18 weli, monawile saxelmwifoebi cdiloben SearCion<br />

ufro asakovani pirebi.<br />

4. SeiaraRebuli konfliqtebis dros samoqalaqo mosaxleobis <strong>da</strong>cvasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli <strong>saerTaSoriso</strong> humanitaruli samarTlis winaSe Tavisi<br />

valdebulebebis Sesabamisad, monawile saxelmwifoebi movaleni arian<br />

miiRon yvela aucilebeli zoma SeiaraRebul konfliqtebSi moxvedril<br />

bavSvTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> movla-patronobis uzrunvelsayofad.<br />

muxli 39<br />

monawile saxelmwifoebi yvela zomas iReben, raTa xeli Seuwyon im<br />

bavSvis fizikur <strong>da</strong> fsiqologiur gajansaRebas <strong>da</strong> socialur reintegracias,<br />

romelic nebismieri saxis ugulebelyofis, eqspluataciis an<br />

borotad gamoyenebis, wamebis, sastiki, araa<strong>da</strong>mianuri <strong>da</strong> Rirsebis Semlaxveli<br />

mopyrobis, sasjelis an SeiaraRebuli konfliqtis msxverplia.<br />

aseTi gajansaReba <strong>da</strong> reintegracia un<strong>da</strong> xorcieldebodes bavSvis janmrTelobis,<br />

sakuTari Tavis pativiscemisa <strong>da</strong> Rirsebis grZnobis Senar-<br />

Cunebis uzrunvelmyof pirobebSi.<br />

muxli 40<br />

1. monawile saxelmwifoebi cnoben yoveli bavSvis uflebas, romelmac,<br />

rogorc Tvlian, <strong>da</strong>arRvia sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad<br />

edeba misi <strong>da</strong>rRveva an aRiarebulia mis <strong>da</strong>mrRvevad, rom mis<strong>da</strong>mi<br />

mopyroba xels uwyobdes misi Rirsebisa <strong>da</strong> sakuTari mniSvnelovnebis<br />

grZnobis ganviTarebas, ganumtkicebdes mas a<strong>da</strong>mianis uflebebisadmi<br />

<strong>da</strong> sxvaTa ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pativiscemas, iTvaliswinebdes<br />

bavSvis asaks <strong>da</strong> misi reintegraciis, sazogadoebaSi mis mier<br />

sasargeblo rolis SesrulebisaTvis xelSewyobis sasurvelobas.<br />

2. am mizniT <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis Sesabamisi debulebebis gaTvaliswinebiT<br />

monawile saxelmwifoebi, kerZod, uzrunvelyofen, rom:<br />

138


a) arc erTi bavSvi ar iTvlebodes sisxlis samarTlis kanonmdeblobis<br />

<strong>da</strong>mrRvevad, mas bralad ar <strong>da</strong>edos misi <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong> is ar<br />

iqnes aRiarebuli <strong>da</strong>mnaSaved im qmedebis an arqmedebis mizeziT,<br />

romlebic maTi Cadenis dros ar iyo akrZaluli <strong>erovnuli</strong> an saer-<br />

TaSoriso samarTliT;<br />

b) yovel bavSvs, romelmac, rogorc Tvlian, <strong>da</strong>arRvia sisxlis samar-<br />

Tlis kanonmdebloba, an brali edeba mis <strong>da</strong>rRvevaSi, hqondes, sul<br />

cota, Semdegi garantiebi:<br />

I) u<strong>da</strong>naSaulobis prezumpcia, sanam misi <strong>da</strong>naSauli ar iqneba <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

kanonis Sesabamisad;<br />

II) misi <strong>da</strong>uyovnebeli <strong>da</strong> uSualo informireba _ aucileblobis<br />

SemTxvevaSi ki informireba mSoblebis an kanonieri meurveebis<br />

meSveobiT _ misTvis wayenebuli braldebis Sesaxeb <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />

an sxva aucilebeli <strong>da</strong>xmarebis miReba Tavisi <strong>da</strong>cvis<br />

momzadebisa <strong>da</strong> ganxorcielebisaTvis;<br />

III) kompetenturi, <strong>da</strong>moukidebeli an miukerZoebuli organos an<br />

sasamarTlo organos mier samarTliani ganxilvis Sedegad gansaxilvel<br />

sakiTxze <strong>da</strong>uyovnebeli ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba kanonis<br />

Tanaxmad, advokatis an sxva Sesabamisi piris Tan<strong>da</strong>swrebiT <strong>da</strong>,<br />

Tuki es ar ewinaamRdegeba bavSvis yvelaze WeSmarit interesebs,<br />

misi asakis an misi mSoblebis an kanonieri meurveebis mdgomareobis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

IV) imisaken mimarTuli Zal<strong>da</strong>tanebisagan Tavisufleba, rom bavSvma<br />

mowmis saxiT misces Cveneba an aRiaros <strong>da</strong>naSauli; braldebis<br />

mowmeTa Cvenebebis Seswavla an <strong>da</strong>moukideblad, an sxva pirTa<br />

<strong>da</strong>xmarebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>cvis mowmeTa Tanasworuflebiani monawileobisa<br />

<strong>da</strong> maTi Cvenebebis Seswavlis uzrunvelyofa;<br />

V) Tu iTvleba, rom bavSvma <strong>da</strong>arRvia sisxlis samarTlis kanonmdebloba,<br />

zemdgomi kompetenturi, <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebuli<br />

organos an sasamarTlo organos mier kanonis Tanaxmad<br />

Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebiT miRebuli<br />

nebismieri RonisZiebis xelaxali ganxilva;<br />

VI) Tarjimnis ufaso <strong>da</strong>xmareba, Tu bavSvs ar esmis gamoyenebuli<br />

ena an ver laparakobs am enaze;<br />

VII) misi piradi cxovrebis sruli pativiscema saqmis garCevis yvela<br />

stadiaze.<br />

3. monawile saxelmwifoebi cdiloben xeli Seuwyon im bavSvebTan uSualo<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis mqone kanonebis, procedurebis, organoebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>wesebulebebis Camoyalibebas, romlebmac, rogorc iTvleba, <strong>da</strong>ar-<br />

139<br />

nawili I


avSvis uflebaTa konvencia<br />

Rvies sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad edebaT misi <strong>da</strong>r-<br />

Rveva an aRiarebuli arian mis <strong>da</strong>mrRvevebad <strong>da</strong>, kerZod:<br />

a) minimaluri asakis <strong>da</strong>dgenas, romlis miRwevamdec, rogorc iTvleba,<br />

bavSvebs ara aqvT sisxlis samarTlis kanonmdeblobis <strong>da</strong>r-<br />

Rvevis unari;<br />

b) roca es aucilebeli <strong>da</strong> sasurvelia, aseTi bavSvebis mimarT zomebis<br />

miRebas sasamarTlo ganxilvis gareSe, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong><br />

<strong>samarTlebrivi</strong> garantiebis sruli <strong>da</strong>cviT;<br />

4. aucilebelia iseTi sxva<strong>da</strong>sxvagvari RonisZiebebi, rogoricaa movla,<br />

meurveobisa <strong>da</strong> meTvalyureobis debuleba, sakonsultacio momsaxureba,<br />

gamosacdeli vadis <strong>da</strong>niSvna, aRzr<strong>da</strong>, swavlebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />

momzadebis programebi <strong>da</strong> movlis iseTi formebi, romlebic<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi movlas SeiZleba Seenacvlos. Aam RonisZiebaTa mizania<br />

bavSvisadmi imgvari mopyrobis uzrunvelyofa, rogoric Seesabameba<br />

bavSvis keTildReobis interesebs, agreTve mis mdgomareobas<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulis xasiaTs.<br />

muxli 41<br />

winamdebare konvencia ar abrkolebs imgvar debulebaTa ganxorcielebas,<br />

romlebic yvelaze metad uwyobs xels bavSvis uflebaTa realizacias<br />

<strong>da</strong> SeiZleba <strong>da</strong>fiqsirebuli iyos:<br />

a) monawile saxelmwifos kanonSi;<br />

an<br />

b) mocemuli saxelmwifos mimarT moqmedi <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />

normebSi.<br />

muxli 42<br />

nawili II<br />

monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, saTanado <strong>da</strong> qmediTi<br />

saSualebebis gamoyenebiT farTo informacia miawodon rogorc mozrdilebs,<br />

aseve bavSvebs konvenciis principebisa <strong>da</strong> debulebebis Taobaze.<br />

muxli 43<br />

1. monawile saxelmwifoebis mier winamdebare konvenciis Sesabamisad<br />

aRebuli valdebulebebis SesrulebaSi miRweuli progresis ganxilvis<br />

mizniT fuZndeba bavSvis uflebebis komiteti, romelic asrulebs<br />

qvemoT miTiTebul funqciebs.<br />

140


2. komiteti Sedgeba aTi eqspertisagan, romlebsac aqvT maRali zneobrivi<br />

Tvisebebi <strong>da</strong> kompetenturad arian aRiarebulni winamdebare<br />

konvenciiT mocul sferoSi. komitetis wevrebs irCeven monawile<br />

saxelmwifoebi TavianT moqalaqeTa Soris <strong>da</strong> isini warmodgenilni<br />

arian <strong>da</strong>moukidebel pirovnebaTa statusiT, amasTan, yuradReba maxvildeba<br />

samarTlian geografiul ganawilebaze, agreTve ZiriTad samarTlebriv<br />

sistemebze.<br />

3. komitetis wevrebi airCevian monawile saxelmwifoebis mier wamoyenebul,<br />

siaSi Setanil pirTagan faruli kenWisyriT. yovel monawile<br />

saxelmwifos SeuZlia wamoayenos erTi piri Tavisi moqalaqeebi<strong>da</strong>n.<br />

4. komitetSi pirveli arCevnebi tardeba winamdebare konvenciis ZalaSi<br />

Sesvli<strong>da</strong>n araugvianes eqvsi Tvisa, Semdgom ki - or weliwadSi erTxel.<br />

yovel arCevnebamde oTxi TviT adre mainc gaerTianebuli erebis<br />

organizaciis generaluri mdivani monawile saxelmwifoebs mimarTavs<br />

weriliT <strong>da</strong> sTavazobs maT wamoayenon TavianTi kandi<strong>da</strong>turebi ori<br />

Tvis va<strong>da</strong>Si. Semdeg generaluri mdivani anbanis rigis mixedviT adgens<br />

amgvarad <strong>da</strong>saxelebuli yvela kandi<strong>da</strong>tis sias, miuTiTebs ra<br />

monawile saxelmwifoebs, romlebmac wamoayenes es pirebi, <strong>da</strong> am sias<br />

warudgens winamdebare konvenciis monawile saxelmwifoebs.<br />

5. arCevnebi tardeba monawile saxelmwifoTa TaTbirze, romelic moiwveva<br />

generaluri mdivnis mier gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

centralur <strong>da</strong>wesebulebebSi. am TaTbirze, sa<strong>da</strong>c monawile saxelmwifoTa<br />

ori mesamedi qmnis qvorums, komitetis SemadgenlobaSi arCeulad<br />

CaiTvlebian is kandi<strong>da</strong>tebi, romlebic miiReben <strong>da</strong>mswre <strong>da</strong> xmis<br />

micemaSi monawile saxelmwifoTa warmomadgenlebis xmaTa absolutur<br />

umravlesobas.<br />

6. komitetis wevrebi airCevian oTxwliani vadiT. maT aqvT ufleba, xelaxla<br />

iqnen arCeuli maTi kandi<strong>da</strong>turebis ganmeorebiT <strong>da</strong>saxelebis<br />

SemTxvevaSi. pirvel arCevnebSi arCeuli xuTi wevris uflebamosilebis<br />

va<strong>da</strong> mTavrdeba orwliani periodis bolos; pirveli arCevnebisTanave<br />

am xuT wevrs wilisyriT gansazRvravs TaTbiris Tavmjdomare.<br />

7. komitetis romelime wevris sikvdilis an ga<strong>da</strong>dgomis SemTxvevaSi,<br />

an Tu mas raime mizeziT aRar SeuZlia Seasrulos komitetis wevris<br />

movaleobebi, am wevris wamomyenebeli monawile saxelmwifo Tavis moqalaqeTagan<br />

<strong>da</strong>rCenili vadisaTvis niSnavs sxva eqsperts, komitetis<br />

mier misi mowonebis SemTxvevaSi.<br />

8. komiteti adgens proceduris sakuTar wesebs.<br />

9. komiteti Tavis Tanamdebobis pirebs irCevs ori wlis vadiT.<br />

10. komitetis sesiebi, rogorc wesi, tardeba gaerTianebuli erebis or-<br />

141<br />

nawili II


avSvis uflebaTa konvencia<br />

ganizaciis centralur <strong>da</strong>wesebulebebSi an komitetis mier gansaz-<br />

Rvrul nebismier sxva Sesaferis adgilas. komiteti, rogorc wesi,<br />

Tavis sesiebs atarebs yovelwliurad. komitetis sesiebis xangrZlivoba<br />

ganisazRvreba <strong>da</strong> aucileblobis SemTxvevaSi icvleba winamdebare<br />

konvenciis monawile saxelmwifoTa TaTbirze generaluri asambleis<br />

TanxmobiT.<br />

11. gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani gamoyofs<br />

aucilebel personalsa <strong>da</strong> materialur saSualebebs, raTa komitetma,<br />

winamdebare konvenciis Sesabamisad, efeqturad ganaxorcielos Tavisi<br />

funqciebi.<br />

12. winamdebare konvenciis Sesabamisad <strong>da</strong>fuZnebuli komitetis wevrebi<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis saxsrebi<strong>da</strong>n Rebuloben generaluri<br />

asambleis mier <strong>da</strong>wesebul anazRaurebas generaluri asambleis<br />

mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> pirobebiT.<br />

muxli 44<br />

1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, gaerTianebuli erebis<br />

organizaciis generaluri mdivnis meSveobiT komitets warudginon<br />

moxsenebebi maT mier miRebuli zomebis Sesaxeb konvenciiT ganmtkicebul<br />

uflebaTa <strong>da</strong>mkvidrebisa <strong>da</strong> am sferoSi miRweul progresTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT:<br />

a) monawile saxelmwifosaTvis konvenciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis<br />

va<strong>da</strong>Si;<br />

b) yovel momdevno xuT weliwadSi;<br />

2. winamdebare muxlis mixedviT wardgenil moxsenebebSi miTiTebulia<br />

faqtorebi <strong>da</strong> sirTuleebi, Tuki aseTi arsebobs, romlebic zemoqmedebs<br />

am konvenciis valdebulebaTa Sesrulebis xarisxze. moxsenebebi<br />

agreTve Seicavs sakmaris informacias imisaTvis, raTa komitetisaTvis<br />

sruliad gasagebi iyos, rogor moqmedebs konvencia mocemul<br />

qveyanaSi.<br />

3. monawile saxelmwifos, romelic komitets warudgens yovlismomcvel<br />

pirvelad moxsenebas, ar sWirdeba winamdebare muxlis 1b punqtis<br />

mixedviT wardgenil Semdgom moxsenebebSi gaimeoros adre gadmocemuli<br />

ZiriTadi informacia.<br />

4. komitets SeuZlia monawile saxelmwifos mosTxovos <strong>da</strong>matebiTi informacia,<br />

romelic exeba winamdebare konvenciis ganxorcielebas.<br />

5. moxsenebebi komitetis saqmianobis Sesaxeb ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri<br />

sabWos meSveobiT or weliwadSi erTxel waredgineba generalur<br />

asambleas.<br />

142


6. monawile saxelmwifoebi sakuTar qveynebSi uzrunvelyofen TavianTi<br />

moxsenebebis farTo sajaroobas.<br />

muxli 45<br />

konvenciis ganxorcielebisaTvis efeqturi xelSewyobisa <strong>da</strong> winamdebare<br />

konvenciiT mocul sferoSi <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis waxalisebis<br />

mizniT:<br />

a) specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs, gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

bavSvTa fonds, gaerTianebuli erebis organizaciis sxva organoebs<br />

ufleba aqvT warmodgenilni iyvnen winamdebare konvenciis<br />

iseTi debulebebis ganxorcielebis Sesaxeb sakiTxTa ganxilvaSi,<br />

romlebic maT uflebamosilebaSi Sedis. mizanSewonilad miCnevis<br />

SemTxvevaSi komitets SeuZlia specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs,<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa fondsa <strong>da</strong> sxva kompetentur<br />

organoebs SesTavazos, warmoadginon eqspertTa <strong>da</strong>skvna<br />

konvenciis ganxorcielebis Taobaze im sferoebSi, romlebic Sedis<br />

maTi Sesabamisi uflebamosilebis farglebSi. komitets Seu-<br />

Zlia specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs, gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

bavSvTa fondsa <strong>da</strong> gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

sxva organoebs sTxovos, warmoadginon moxsenebebi konvenciis<br />

ganxorcielebis Sesaxeb im <strong>da</strong>rgebSi, romlebic maTi saqmianobis<br />

sferoSi Sedis;<br />

b) mizanSewonilad miCnevis SemTxvevaSi komiteti specializebul<br />

<strong>da</strong>wesebulebebSi, gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa<br />

fondsa <strong>da</strong> sxva kompetentur organoebSi ga<strong>da</strong>gzavnis monawile<br />

saxelmwifoebis nebismier moxsenebas, romelic Seicavs Txovnas<br />

teqnikuri konsultaciis an <strong>da</strong>xmarebis Sesaxeb, an miuTiTebs mis<br />

saWiroebaze, agreTve komitetis SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebs msgavsi<br />

Txovnisa <strong>da</strong> miTiTebebis Taobaze.<br />

g) komitets SeuZlia rekomen<strong>da</strong>cia gauwios generalur asambleas,<br />

wina<strong>da</strong>deba misces generalur mdivans, raTa man asambleis saxeliT<br />

Caataros kvleva calkuli sakiTxebis Sesaswavlad, romlebic bavSvTa<br />

uflebebs exeba.<br />

d) komitets SeuZlia waradginos winamdebare konvenciis 44-e <strong>da</strong> 45-e<br />

muxlebis Sesabamisad miRebul informaciaze <strong>da</strong>yrdnobili zogadi<br />

xasiaTis wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi. aseTi zogadi xasiaTis<br />

wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi egzavneba nebismier <strong>da</strong>interesebul<br />

monawile saxelmwifos <strong>da</strong> ecnobeba generalur asambleas monawile<br />

saxelmwifoTa SeniSvnebTan erTad, Tuki aseTi ram arsebobs.<br />

143<br />

nawili II


avSvis uflebaTa konvencia<br />

muxli 46.<br />

nawili III.<br />

winamdebare konvencia Riaa yvela saxelmwifos mier xelmosawerad.<br />

muxli 47<br />

winamdebare konvencia eqvemdebareba ratifikacias. saratifikacio<br />

sigelebi Sesanaxad bardeba gaerTianebuli erebis organizaciis generalur<br />

mdivans.<br />

muxli 48.<br />

winamdebare konvencia Riaa masTan nebismieri saxelmwifos SeerTebisaTvis.<br />

dokumentebi SeerTebis Sesaxeb bardeba gaerTianebuli erebis<br />

organizaciis generalur mdivans.<br />

muxli 49.<br />

1. winamdebare konvencia ZalaSi Sedis gaerTianebuli erebis organizaciis<br />

generaluri mdivnisaTvis meoce saratifikacio sigelis an SeerTebis<br />

Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebi<strong>da</strong>n oc<strong>da</strong>meaTe dRes.<br />

2. yoveli saxelmwifosaTvis, romelic winamdebare konvenciis ratificirebas<br />

moaxdens an mas SeuerTdeba meoce saratifikacio sigelis<br />

an SeerTebis Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebis Semdeg, winamdebare<br />

konvencia ZalaSi Sedis aseTi saxelmwifos mier misi saratifikacio<br />

sigelis an SeerTebis Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebi<strong>da</strong>n<br />

oc<strong>da</strong>meaTe dRes.<br />

muxli 50.<br />

1. nebismier monawile saxelmwifos SeuZlia Sesworebis SeTavazeba <strong>da</strong><br />

wardgena gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivnisaTvis.<br />

amis Semdeg generaluri mdivani Sesworebas warudgens monawile<br />

saxelmwifoebs TxovniT - miuTiTon, mxars uWeren Tu ara am wina<strong>da</strong>debis<br />

gansaxilvelad <strong>da</strong> kenWis sayrelad monawile saxelmwifoebis<br />

konferenciis mowvevas. Tu aseTi Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n oTxi Tvis<br />

ganmavlobaSi monawile saxelmwifoebis Tun<strong>da</strong>c erTi mesamedi mainc<br />

mxars <strong>da</strong>uWers aseT konferencias, generaluri mdivani iwvevs am konferencias<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis egidiT. am konferenciaze<br />

<strong>da</strong>mswre <strong>da</strong> kenWisyraSi monawile saxelmwifoTa umravlesobis<br />

mier miRebuli Sesworeba <strong>da</strong>samtkiceblad waredgineba generalur<br />

asambleas.<br />

144


2. winamdebare muxlis pirveli punqtis Sesabamisad miRebuli Sesworeba<br />

ZalaSi Sedis gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri asambleis<br />

mier misi <strong>da</strong>mtkicebisa <strong>da</strong> monawile saxelmwifoTa ori mesamedis<br />

momcveli umravlesobis mier misi miRebis Semdeg.<br />

3. Sesworeba ZalaSi SesvlisTanave xdeba savaldebulo im monawile<br />

saxelmwifoebisaTvis, romlebmac igi miiRes, sxva monawile saxelmwifoebisaTvis<br />

ki savaldebulo rCeba winamdebare konvenciis debulebebi<br />

<strong>da</strong> nebismieri wina Sesworeba, romelic maT mier aris miRebuli.<br />

muxli 51.<br />

1. gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani Rebulobs<br />

<strong>da</strong> yvela saxelmwifos ugzavnis ratifikaciis an SeerTebis momentSi<br />

saxelmwifos mier gakeTebuli SeniSvnebis teqsts.<br />

2. ar <strong>da</strong>iSveba SeniSvna, romelic SeuTavsebelia winamdebare konvenciis<br />

miznebTan <strong>da</strong> amocanebTan.<br />

3. SeniSvnebis moxsna SesaZlebelia nebismier dros gaerTianebuli erebis<br />

organizaciis generaluri mdivnisaTvis Sesabamisi Setyobinebis<br />

gagzavnis gziT, romelic Semdeg amis Taobaze acnobebs yvela saxelmwifos.<br />

aseTi Setyobineba ZalaSi Sedis generaluri mdivnis mier misi<br />

miRebis dRi<strong>da</strong>n.<br />

muxli 52.<br />

nebismier monawile saxelmwifos SeuZlia winamdebare konvenciis denonsireba<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivnisaTvis<br />

werilobiTi Setyobinebis gagzavnis gziT. denonsireba ZalaSi Sedis generaluri<br />

mdivnis mier Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n erTi wlis gasvlis Semdeg.<br />

muxli 53.<br />

gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani iniSneba<br />

winamdebare konvenciis depozitarad.<br />

muxli 54.<br />

winamdebare konvenciis de<strong>da</strong>ni, romlis inglisuri, arabuli, espanuri,<br />

Cinuri, rusuli <strong>da</strong> franguli teqstebi Tanabrad avTentikuria, Sesanaxad<br />

bardeba gaerTianebuli erebis organizaciis generalur mdivans.<br />

ris <strong>da</strong>samowmebla<strong>da</strong>c qvemore xelismomwerni, TavianTi Sesabamisi<br />

mTavrobebis mier saTanado rwmunebiT aRWurvili sruluflebiani warmomadgenlebi,<br />

xels aweren winamdebare konvencias.<br />

145<br />

nawili III


146<br />

(ssm 19.06.2006. #23 mux.183)<br />

saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

muxli 1. moqmedebis sfero<br />

kari I. zogadi debulebani<br />

Tavi I. Sesavali debulebani<br />

1. es kodeqsi awesrigebs saqarTvelos teritoriaze SromiT <strong>da</strong> mis Tanmdev<br />

urTierTobebs, Tu isini gansxvavebulad ar regulirdeba sxva<br />

specialuri kanoniT an saqarTvelos <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiT.<br />

2. SromiT urTierTobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi, romlebsac ar awesrigebs<br />

es kodeqsi an sxva specialuri kanoni, regulirdeba saqarTvelos<br />

samoqalaqo kodeqsis normebiT.<br />

muxli 2. SromiTi urTierToba<br />

1. SromiTi urTierToba aris Sromis organizaciuli mowesrigebis pirobebSi<br />

<strong>da</strong>saqmebulis mier <strong>da</strong>msaqmeblisaTvis samuSaos Sesruleba<br />

anazRaurebis sanacvlod.<br />

2. SromiTi urTierToba warmoiSoba mxareTa Tanasworuflebianobis safuZvelze<br />

nebis Tavisufali gamovlenis Sedegad miRweuli SeTanxmebiT.<br />

3. SromiT urTierTobaSi akrZalulia nebismieri saxis diskriminacia rasis,<br />

kanis feris, enis, eTnikuri <strong>da</strong> socialuri kuTvnilebis, erovnebis,<br />

warmoSobis, qonebrivi <strong>da</strong> wodebrivi mdgomareobis, sacxovrebeli<br />

adgilis, asakis, sqesis, seqsualuri orientaciis, SezRuduli<br />

SesaZleblobis, religiuri an raime gaerTianebisadmi kuTvnilebis,<br />

ojaxuri mdgomareobis, politikuri <strong>da</strong> sxva Sexedulebis gamo.<br />

4. diskriminaciad CaiTvleba piris pir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir Seviwroeba,<br />

romelic miznad isaxavs an iwvevs misTvis <strong>da</strong>maSinebeli, mtruli,<br />

<strong>da</strong>mamcirebeli, Rirsebis Semlaxveli an Seuracxmyofeli garemos Seqmnas,<br />

an<strong>da</strong> pirisTvis iseTi pirobebis Seqmna, romlebic pir<strong>da</strong>pir an<br />

arapir<strong>da</strong>pir auaresebs mis mdgomareobas analogiur pirobebSi myof<br />

sxva pirTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

5. diskriminaciad ar CaiTvleba pirTa gansxvavebis aucilebloba,<br />

romelic gamomdinareobs samuSaos arsi<strong>da</strong>n, specifiki<strong>da</strong>n an misi Sesrulebis<br />

pirobebi<strong>da</strong>n, emsaxureba kanonieri miznis miRwevas <strong>da</strong> aris<br />

misi miRwevis Tanazomieri <strong>da</strong> aucilebeli saSualeba.


6. SromiTi urTierTobisas mxareebma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>icvan saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />

gansazRvruli a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />

muxli 3. SromiTi urTierTobis subieqtebi<br />

1. SromiTi urTierTobis subieqtebi SeiZleba iyvnen: <strong>da</strong>msaqmebeli,<br />

<strong>da</strong>saqmebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianeba.<br />

2. <strong>da</strong>msaqmebeli aris fizikuri an iuridiuli piri, an<strong>da</strong> pirTa gaer-<br />

Tianeba, romlisTvisac SromiTi xelSekrulebis safuZvelze sruldeba<br />

garkveuli samuSao.<br />

3. <strong>da</strong>saqmebuli aris fizikuri piri, romelic SromiTi xelSekrulebis<br />

safuZvelze, <strong>da</strong>msaqmeblisaTvis asrulebs garkveul samuSaos.<br />

4. koleqtiuri SromiTi urTierTobis subieqtebi arian: <strong>da</strong>saqmebulTa<br />

gaerTianeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>msaqmebeli.<br />

kari II. individualuri SromiTi urTierToba<br />

Tavi II. SromiTi urTierTobis warmoSoba<br />

muxli 4. samuSaoze miRebis minimaluri asaki <strong>da</strong> SromiTi qmedunarianobis<br />

warmoSoba<br />

1. fizikuri piris SromiTi qmedunarianoba warmoiSoba 16 wlis asaki<strong>da</strong>n.<br />

2. 16 wlamde asakis arasrulwlovnis SromiTi qmedunarianoba warmoiSoba<br />

misi kanonieri warmomadgenlis an mzrunvelobis/meurveobis organos<br />

TanxmobiT, Tu SromiTi urTierToba ar ewinaaRmdegeba arasrulwlovnis<br />

interesebs, zians ar ayenebs mis zneobriv, fizikur <strong>da</strong><br />

gonebriv ganviTarebas <strong>da</strong> ar uzRu<strong>da</strong>vs mas savaldebulo <strong>da</strong>wyebiTi<br />

<strong>da</strong> sabazo ganaTlebis miRebis uflebasa <strong>da</strong> SesaZleblobas. kanonieri<br />

warmomadgenlis an mzrunvelobis/meurveobis organos Tanxmoba Zala-<br />

Si rCeba msgavsi xasiaTis Semdgomi SromiTi urTierTobis mimarTac.<br />

3. 14 wlamde asakis arasrulwlovanTan SromiTi xelSekruleba SeiZleba<br />

<strong>da</strong>idos mxolod sportul, xelovnebasTan <strong>da</strong>kavSirebul <strong>da</strong> kulturis<br />

sferoSi saqmianobaze, aseve sareklamo samuSaos Sesasruleblad.<br />

4. akrZalulia arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba<br />

saTamaSo biznesTan, Ramis gasarTob <strong>da</strong>wesebulebebTan, erotikuli<br />

<strong>da</strong> pornografiuli produqciis, farmacevtuli <strong>da</strong> toqsikuri niv-<br />

Tierebebis <strong>da</strong>mzadebasTan, ga<strong>da</strong>zidvasTan <strong>da</strong> realizaciasTan <strong>da</strong>kav-<br />

Sirebuli samuSaoebis Sesasruleblad.<br />

147<br />

Tavi II. SromiTi urTierTobebis warmoeba


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

5. akrZalulia arasrulwlovanTan, aseve orsul an meZuZur qalTan<br />

SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebiani samuSaoebis<br />

Sesasruleblad.<br />

muxli 5. winasaxelSekrulebo urTierToba <strong>da</strong> informaciis gacvla<br />

SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debamde<br />

1. <strong>da</strong>msaqmebeli uflebamosilia moipovos is informacia kandi<strong>da</strong>tis<br />

Sesaxeb, romelic esaWiroeba misi <strong>da</strong>saqmebis Taobaze ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

misaRebad.<br />

2. kandi<strong>da</strong>ti valdebulia <strong>da</strong>msaqmebels acnobos nebismieri garemoebis<br />

Sesaxeb, romelmac SeiZleba xeli SeuSalos mas samuSaos SesrulebaSi<br />

an safrTxe Seuqmnas <strong>da</strong>msaqmeblis an mesame piris interesebs.<br />

3. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs Seamowmos kandi<strong>da</strong>tis mier wardgenili informaciis<br />

siswore.<br />

4. <strong>da</strong>msaqmeblis mier mopovebuli informacia kandi<strong>da</strong>tis Sesaxeb <strong>da</strong> kandi<strong>da</strong>tis<br />

mier wardgenili informacia ar SeiZleba iyos xelmisawvdomi<br />

sxva pirTaTvis kandi<strong>da</strong>tis Tanxmobis gareSe, gar<strong>da</strong> kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />

5. kandi<strong>da</strong>ts ufleba aqvs gamoiTxovos mis mier wardgenili dokumentebi,<br />

Tu masTan <strong>da</strong>msaqmebelma ar <strong>da</strong>do SromiTi xelSekruleba.<br />

6. kandi<strong>da</strong>ti uflebamosilia miiRos sruli informacia Sesasrulebeli<br />

samuSaos, Sromis pirobebis, SromiTi urTierTobisas misi uflebrivi<br />

mdgomareobis, Sromis anazRaurebis Sesaxeb.<br />

7. kandi<strong>da</strong>tTan winasaxelSekrulebo urTierToba <strong>da</strong>srulebulad iTvleba<br />

mxareTa mier SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debiT an <strong>da</strong>saqmebaze<br />

uaris Tqmis Sesaxeb SetyobinebiT.<br />

8. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebuli ar aris <strong>da</strong>asabuTos Tavisi ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

<strong>da</strong>saqmebaze uaris Tqmis Sesaxeb.<br />

muxli 6. SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba<br />

1. SromiTi xelSekruleba ideba werilobiTi an zepiri formiT, gansaz-<br />

Rvruli, ganusazRvreli an samuSaos Sesrulebis vadiT.<br />

2. werilobiTi SromiTi xelSekruleba ideba mxareTaTvis gasageb enaze.<br />

werilobiTi SromiTi xelSekruleba SeiZleba <strong>da</strong>idos ramdenime enaze.<br />

Tu werilobiTi SromiTi xelSekruleba ramdenime enazea <strong>da</strong>debuli,<br />

igi un<strong>da</strong> Seicavdes <strong>da</strong>Tqmas imis Taobaze, Tu romel enaze <strong>da</strong>debul<br />

xelSekrulebas eniWeba upiratesoba xelSekrulebebis debulebebs<br />

Soris gansxvavebis SemTxvevaSi.<br />

148


3. piris gancxadeba <strong>da</strong> mis safuZvelze <strong>da</strong>msaqmeblis mier gamocemuli<br />

dokumenti, romliTac <strong>da</strong>sturdeba <strong>da</strong>msaqmeblis neba piris<br />

samuSaoze miRebis Taobaze, uTanabrdeba SromiTi xelSekrulebis<br />

<strong>da</strong>debas.<br />

4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia <strong>da</strong>saqmebulis moTxovnis SemTxvevaSi gasces<br />

cnoba <strong>da</strong>saqmebis Sesaxeb, romelic moicavs monacemebs Sesrulebuli<br />

samuSaos, Sromis anazRaurebis, SromiTi xelSekrulebis xangrZlivobis<br />

Taobaze.<br />

5. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros, rom Sromis Sinaganawesi<br />

xelSekrulebis nawilia. am SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />

pirs SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debamde gaacnos Sromis Sinaganawesi<br />

(aseTis arsebobis SemTxvevaSi), xolo SemdgomSi _ masSi<br />

Setanili nebismieri cvlileba.<br />

6. Tu <strong>da</strong>saqmebulTan <strong>da</strong>debulia ramdenime SromiTi xelSekruleba,<br />

romlebic mxolod avsebs <strong>da</strong> mTlianad ar cvlis erTmaneTs, yvela<br />

xelSekruleba inarCunebs Zalas <strong>da</strong> ganixileba, rogorc erTi SromiTi<br />

xelSekruleba.<br />

7. wina SromiTi xelSekruleba Zalas inarCunebs imdenad, ramdena<strong>da</strong>c<br />

misi debulebebi Secvlili ar aris Semdgomi xelSekrulebiT.<br />

8. <strong>da</strong>saqmebulTan erTsa <strong>da</strong> imave pirobaze <strong>da</strong>debuli ramdenime SromiTi<br />

xelSekrulebis arsebobis SemTxvevaSi upiratesoba eniWeba bolos<br />

<strong>da</strong>debul xelSekrulebas.<br />

muxli 7. SromiTi urTierTobis warmoSoba<br />

SromiTi urTierToba warmoiSoba <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos Sesrulebis<br />

faqtobrivad <strong>da</strong>wyebis momenti<strong>da</strong>n, Tu SromiTi xelSekrulebiT<br />

sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />

muxli 8. SromiTi xelSekrulebis SeTavsebiT samuSaoze <strong>da</strong>debis<br />

SezRudva<br />

1. SromiTi xelSekruleba SeTavsebiT samuSaoze SeiZleba <strong>da</strong>idos pir-<br />

Tan, romelsac ZiriTadi samuSao<strong>da</strong>n Tavisufal dros SeuZlia sxva<br />

anazRaurebadi samuSaos Sesruleba.<br />

2. <strong>da</strong>saqmebulis ufleba, Seasrulos sxva samuSao, SesaZlebelia SromiTi<br />

xelSekrulebiT SeizRudos, Tu aseTi samuSaos Sesrulebam SeiZleba<br />

xeli SeuSalos mis ZiriTad samuSaosTan <strong>da</strong>kavSirebuli movaleobebis<br />

Sesrulebas an/<strong>da</strong> Tu piri, romlisTvisac un<strong>da</strong> Sesruldes SeTavsebiTi<br />

samuSao, <strong>da</strong>msaqmeblis konkurentia.<br />

149<br />

Tavi II. SromiTi urTierTobebis warmoeba


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

muxli 9. gamosacdeli va<strong>da</strong><br />

1. Sesasrulebel samuSaosTan piris Sesabamisobis <strong>da</strong>dgenis mizniT, mxareTa<br />

SeTanxmebiT, kandi<strong>da</strong>tTan SesaZlebelia mxolod erTxel <strong>da</strong>idos<br />

SromiTi xelSekruleba gamosacdeli vadiT ara umetes 6 Tvisa.<br />

SromiTi xelSekruleba gamosacdeli vadiT SeiZleba <strong>da</strong>idos mxolod<br />

werilobiTi formiT, sxva SemTxvevaSi aseTi xelSekruleba CaiTvleba<br />

SromiT xelSekrulebad.<br />

2. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs gamosacdeli vadis ganmavlobaSi nebismier<br />

dros <strong>da</strong>dos kandi<strong>da</strong>tTan SromiTi xelSekruleba an moSalos<br />

gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekruleba.<br />

3. gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekrulebis moSlis SemTxvevaze<br />

ar vrceldeba am kodeqsis 38-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli<br />

norma, Tu gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi<br />

xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli. gamosacdeli vadiT<br />

<strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekrulebis moSlis SemTxvevaSi <strong>da</strong>saqmebulis<br />

Sroma anazRaurdeba namuSevari drois Sesabamisad.<br />

Tavi III. samuSaos Sesruleba<br />

muxli 10. samuSaos pira<strong>da</strong>d Sesrulebis movaleoba<br />

<strong>da</strong>saqmebuli valdebulia samuSao pira<strong>da</strong>d Seasrulos. mxareebi Sei-<br />

Zleba SeTanxmdnen gansazRvruli vadiT samuSaos mesame piris mier Sesrulebaze.<br />

muxli 11. <strong>da</strong>msaqmeblis miTiTebis ufleba, SromiTi xelSekrulebis<br />

pirobebis araarsebiTi Secvla <strong>da</strong> Secvla<br />

1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>saqmebulisaTvis miTiTebiT <strong>da</strong>azustos<br />

SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesrulebis<br />

calkeuli garemoeba, romelic arsebiTad ar cvlis xelSekrulebis<br />

pirobebs.<br />

2. SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvla SesaZlebelia mxolod mxareTa<br />

SeTanxmebiT.<br />

3. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />

xelSekrulebis pirobebis araarsebiT Secvlad miiCneva:<br />

a) <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulisaTvis miTiTebuli samuSaos Sesrulebis<br />

adgilis Secvla, Tu sazogadod xelmisawvdomi satransporto<br />

saSualebebiT sacxovrebeli adgili<strong>da</strong>n samuSaos Sesruleb-<br />

150


is axal adgilamde misvla <strong>da</strong> <strong>da</strong>bruneba moiTxovs ara umetes 3<br />

saaTisa dReSi, amasTanave, ar iwvevs araTanabarzomier xarjebs;<br />

b) samuSaos <strong>da</strong>wyebis an <strong>da</strong>mTavrebis drois cvlileba ara umetes 90<br />

wuTiT;<br />

g) iseTi cvlileba, romelic ganpirobebulia kanonmdeblobis SecvliT<br />

<strong>da</strong> SeuZlebels xdis xelSekrulebis zust Sesrulebas, amas-<br />

Tanave, ar cvlis mis ZiriTad arss.<br />

4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli garemoebebi<strong>da</strong>n erTdroulad<br />

oris Secvla miiCneva SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvlad.<br />

muxli 12. mivlineba<br />

1. mivlineba aris <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulis samuSao adgilis<br />

droebiT Secvla, samuSaos interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare.<br />

2. <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulis mivlinebaSi gagzavna ar miiCneva SromiTi<br />

xelSekrulebis pirobebis Secvlad, Tu mivlinebis periodi ar<br />

aRemateba weliwadSi 45 kalen<strong>da</strong>rul dRes.<br />

3. <strong>da</strong>msaqmeblis mier am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli vadis<br />

ga<strong>da</strong>metebis SemTxveva miiCneva SromiTi xelSekrulebis pirobebis<br />

Secvlad.<br />

4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia srulad aunazRauros <strong>da</strong>saqmebuls mivlinebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli xarjebi.<br />

5. am muxliT gaTvaliswinebuli normebi gamoiyeneba mxolod im SemTxvevaSi,<br />

Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />

muxli 13. Sromis Sinaganawesi<br />

1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>adginos Sromis Sinaganawesi.<br />

2. Sromis Sinaganawesi aris werilobiTi dokumenti, romliTac SeiZleba<br />

ganisazRvros:<br />

a) samuSao kviris xangrZlivoba, yoveldRiuri samuSaos <strong>da</strong>wyebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>mTavrebis dro, cvlaSi muSaobisas _ cvlis xangrZlivoba;<br />

b) <strong>da</strong>svenebis xangrZlivoba;<br />

g) Sromis anazRaurebis gacemis dro <strong>da</strong> adgili;<br />

d) anazRaurebadi Svebulebis xangrZlivoba <strong>da</strong> micemis wesi;<br />

e) anazRaurebis gareSe Svebulebis xangrZlivoba <strong>da</strong> micemis wesi;<br />

v) Sromis pirobebis <strong>da</strong>cvis wesebi;<br />

151<br />

Tavi III. samuSaos Sesruleba


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

z) waxalisebisa <strong>da</strong> pasuxismgeblobis saxe <strong>da</strong> gamoyenebis wesi;<br />

T) gancxadebis/saCivris ganxilvis wesi.<br />

3. samuSaos specifikis gaTvaliswinebiT, <strong>da</strong>msaqmebelma Sromis SinaganawesiT<br />

SeiZleba gansazRvros specialuri wesebi.<br />

Tavi IV. samuSao, Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis dro<br />

muxli 14. samuSao drois xangrZlivoba<br />

1. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, <strong>da</strong>msaqmeblis<br />

mier gansazRvruli samuSao drois xangrZlivoba, romlis<br />

ganmavlobaSic <strong>da</strong>saqmebuli asrulebs samuSaos, ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />

kviraSi 41 saaTs. samuSao droSi ar iTvleba Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis<br />

dro.<br />

2. samuSao dReebs (cvlebs) Soris <strong>da</strong>svenebis xangrZlivoba ar un<strong>da</strong> iyos<br />

12 saaTze naklebi.<br />

muxli 15. cvlaSi muSaobisas gansazRvruli samuSao dro<br />

cvlaSi muSaoba <strong>da</strong> erTi cvli<strong>da</strong>n meoreSi ga<strong>da</strong>svla ganisazRvreba<br />

cvlianobis ganrigiT, romelsac amtkicebs <strong>da</strong>msaqmebeli samuSaos specifikis<br />

gaTvaliswinebiT. cvlianobis ganrigis cvlilebis Sesaxeb <strong>da</strong>saqmebuls<br />

un<strong>da</strong> ecnobos 10 dRiT adre, Tu es SeuZlebeli ar aris ukiduresi<br />

sawarmoo aucileblobis gamo.<br />

muxli 16. samuSao drois Sejamebuli aRricxvis wesi<br />

samuSaos pirobebis gaTvaliswinebiT, rodesac SeuZlebelia yoveldRiuri<br />

an yovelkvireuli samuSao drois xangrZlivobis <strong>da</strong>cva, <strong>da</strong>saSvebia<br />

samuSao drois Sejamebuli aRricxvis wesis SemoReba.<br />

muxli 17. zeganakveTuri samuSao<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia Seasrulos zeganakveTuri samuSao:<br />

a) stiqiuri ubedurebis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an/<strong>da</strong> misi Sedegebis<br />

likvi<strong>da</strong>ciisTvis _ anazRaurebis gareSe;<br />

b) sawarmoo avariis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an/<strong>da</strong> misi Sedegebis likvi<strong>da</strong>ciisTvis<br />

_ saTanado anazRaurebiT.<br />

2. akrZalulia orsuli an axalnamSobiarebi qalis, SezRuduli SesaZleblobis<br />

mqone piris zeganakveTur samuSaoze <strong>da</strong>saqmeba misi Tanxmobis<br />

gareSe.<br />

152


3. zeganakveTur samuSaod miiCneva <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos Sesruleba<br />

drois im monakveTSi, romlis xangrZlivoba aRemateba<br />

SromiTi xelSekrulebiT gansazRvrul samuSao dros. Tu SromiTi<br />

xelSekrulebiT samuSao dro ar aris gansazRvruli, zeganakveTur<br />

samuSaod miiCneva samuSaos Sesruleba drois im monakveTSi, romlis<br />

xangrZlivoba aRemateba kviraSi 41 saaTs an am kodeqsis me-14 muxlis<br />

pirveli nawilis Sesabamisad <strong>da</strong>msaqmeblis mier 41 saaTis farglebSi<br />

gansazRvrul samuSao dros.<br />

4. zeganakveTuri samuSaos pirobebi ganisazRvreba mxareTa SeTanxmebiT.<br />

muxli 18. RamiT muSaobis SezRudva<br />

akrZalulia Ramis samuSaoze (22 saaTi<strong>da</strong>n 6 saaTamde) arasrulwlovnis,<br />

orsuli, axalnamSobiarebi an meZuZuri qalis <strong>da</strong>saqmeba, xolo<br />

3 wlamde asakis bavSvis momvlelis an SezRuduli SesaZleblobis mqone<br />

piris <strong>da</strong>saqmeba _ misi Tanxmobis gareSe.<br />

muxli 19. <strong>da</strong>matebiTi Sesveneba meZuZuri qalisaTvis<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuls, romelic meZuZuri qalia <strong>da</strong> kvebavs erT wlamde asakis<br />

bavSvs, misi moTxovnis safuZvelze eZleva <strong>da</strong>matebiTi Sesveneba<br />

dReSi aranakleb 1 saaTisa.<br />

2. bavSvis kvebisaTvis Sesveneba iTvleba samuSao droSi <strong>da</strong> anazRaurdeba.<br />

muxli 20. uqme dReebi<br />

1. uqme dReebia:<br />

a) 1 <strong>da</strong> 2 ianvari _ axali wlis sadResaswaulo dReebi;<br />

b) 7 ianvari _ uflisa Cvenisa ieso qristes Sobis dRe;<br />

g) 19 ianvari _ naTlisReba _ uflisa Cvenisa ieso qristes gacxadebis dRe;<br />

d) 3 marti _ dedis dRe;<br />

e) 8 marti _ qalTa <strong>saerTaSoriso</strong> dRe;<br />

Tavi IV. samuSao, Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis dro<br />

v) 9 aprili _ saqarTvelos saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukideblobis aRdgenis<br />

aqtis miRebis dRe, saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> erTianobis, samoqalaqo<br />

Tanxmobisa <strong>da</strong> samSoblosaTvis <strong>da</strong>RupulTa mogonebis dRe;<br />

z) saaRdgomo dReebi _ didi paraskevi, didi SabaTi, uflisa Cvenisa<br />

ieso qristes brwyinvale aRdgomis dRe; micvalebulTa moxseniebis<br />

dRe _ aRdgomis meore dRe, orSabaTi (TariRebi gar<strong>da</strong>mavalia);<br />

153


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

T) 9 maisi _ faSizmze gamarjvebis dRe;<br />

i) 12 maisi _ saqarTvelos eklesiis, rogorc samociqulo saydris,<br />

<strong>da</strong>maarseblis _ wmin<strong>da</strong> andria mociqulis xsenebis dRe;<br />

k) 26 maisi _ saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis dRe;<br />

l) 28 agvisto _ yovladwmin<strong>da</strong> RvTismSoblis miZinebis dRe (mariamoba);<br />

m) 14 oqtomberi _ mcxeTobis (sveticxovlobis, kvarTis dResaswaulis)<br />

dRe;<br />

n) 23 noemberi _ giorgobis dRe.<br />

2. <strong>da</strong>saqmebuli uflebamosilia am kodeqsiT <strong>da</strong>dgenili uqme dReebis<br />

nacvlad moiTxovos sxva <strong>da</strong>svenebis dReebi, rac un<strong>da</strong> ganisazRvros<br />

SromiTi xelSekrulebiT.<br />

3. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul uqme dReebSi <strong>da</strong>saqmebulis<br />

mier samuSaos Sesruleba miiCneva zeganakveTur samuSaod <strong>da</strong> misi<br />

pirobebi ganisazRvreba mxareTa SeTanxmebiT.<br />

Tavi V. Svebuleba<br />

muxli 21. Svebulebis xangrZlivoba<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs isargeblos anazRaurebadi SvebulebiT _<br />

aranakleb weliwadSi 24 samuSao dRiT.<br />

2. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs isargeblos anazRaurebis gareSe SvebulebiT<br />

_ aranakleb weliwadSi 15 kalen<strong>da</strong>ruli dRiT.<br />

3. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros am muxliT gaTvaliswinebulisagan<br />

gansxvavebuli vadebi <strong>da</strong> pirobebi, romlebic ar un<strong>da</strong><br />

auaresebdes <strong>da</strong>saqmebulis mdgomareobas.<br />

muxli 22. Svebulebis micemis wesi<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuls Svebulebis moTxovnis ufleba warmoeSoba muSaobis<br />

TerTmeti Tvis Semdeg. <strong>da</strong>saqmebuls mxareTa SeTanxmebiT Svebuleba<br />

SeiZleba mieces aRniSnuli vadis gasvlamdec.<br />

2. muSaobis meore wli<strong>da</strong>n <strong>da</strong>saqmebuls mxareTa SeTanxmebiT Svebuleba<br />

SeiZleba mieces samuSao wlis nebismier dros.<br />

3. mxareTa SeTanxmebiT SeiZleba Svebulebis nawil-nawil gamoyeneba.<br />

4. SvebulebaSi ar iTvleba droebiTi Sromisuunarobis periodi, Svebuleba<br />

orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo, Svebuleba<br />

154


axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis<br />

movlis gamo.<br />

5. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, <strong>da</strong>msaqmebeli<br />

uflebamosilia <strong>da</strong>adginos <strong>da</strong>saqmebulTaTvis wlis ganmavlobaSi<br />

anazRaurebad SvebulebaTa micemis rigiToba.<br />

muxli 23. anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas <strong>da</strong>msaqmeblis winaswar<br />

gafrTxilebis valdebuleba<br />

anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia<br />

2 kviriT adre gaafrTxilos <strong>da</strong>msaqmebeli Svebulebis aRebis Sesaxeb,<br />

gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, rodesac gafrTxileba SeuZlebelia ga<strong>da</strong>udebeli<br />

samedicino an ojaxuri pirobebis gamo.<br />

muxli 24. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSoba<br />

1. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel va<strong>da</strong>Si iTvleba<br />

<strong>da</strong>saqmebulis mier faqtobrivad namuSevari, agreTve <strong>da</strong>msaqmeblis<br />

braliT gamowveuli iZulebiTi mocdenis dro.<br />

2. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel va<strong>da</strong>Si ar<br />

iTvleba <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos arasapatio mizeziT gacdenis an<br />

7 samuSao dReze meti xniT anazRaurebis gareSe SvebulebaSi yofnis<br />

dro.<br />

muxli 25. anazRaurebadi Svebulebis ga<strong>da</strong>tanis gamonaklisi SemTxvevebi<br />

1. Tu <strong>da</strong>saqmebulisaTvis mimdinare wels anazRaurebadi Svebulebis<br />

micemam SeiZleba uaryofiTad imoqmedos samuSaos normalur mimdinareobaze,<br />

<strong>da</strong>saqmebulis TanxmobiT <strong>da</strong>saSvebia Svebulebis ga<strong>da</strong>tana<br />

momdevno wlisaTvis. akrZalulia arasrulwlovnis anazRaurebadi<br />

Svebulebis ga<strong>da</strong>tana momdevno wlisaTvis.<br />

2. akrZalulia anazRaurebadi Svebulebis ga<strong>da</strong>tana zedized 2 wlis ganmavlobaSi.<br />

muxli 26. saSvebulebo anazRaureba<br />

<strong>da</strong>saqmebulis saSvebulebo anazRaureba ganisazRvreba Svebulebis<br />

wina 3 Tvis saSualo anazRaurebi<strong>da</strong>n, Tu muSaobis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n an ukanaskneli<br />

Svebulebis Semdeg namuSevari dro 3 Tveze naklebia _ namuSevari<br />

Tveebis saSualo anazRaurebi<strong>da</strong>n, xolo yovelTviuri fiqsirebuli<br />

anazRaurebis SemTxvevaSi _ bolo Tvis anazRaurebis mixedviT.<br />

155<br />

Tavi V. Svebuleba


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

Tavi VI. Svebuleba orsulobis,<br />

mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo,<br />

Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo<br />

muxli 27. Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis<br />

gamo<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuls Tavisi moTxovnis safuZvelze eZleva Svebuleba orsulobis,<br />

mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo _ 477 kalen<strong>da</strong>ruli dRis<br />

odenobiT.<br />

2. orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo Svebulebi<strong>da</strong>n anaz-<br />

Raurebadia 126 kalen<strong>da</strong>ruli dRe, xolo mSobiarobis garTulebis an<br />

tyupis Sobis SemTxvevaSi _ 140 kalen<strong>da</strong>ruli dRe.<br />

3. am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli Svebuleba <strong>da</strong>saqmebuls<br />

Tavisi Sexedulebisamebr SeuZlia ga<strong>da</strong>anawilos orsulobisa <strong>da</strong> mSobiarobisSemdgom<br />

periodebze.<br />

muxli 28. Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo<br />

<strong>da</strong>saqmebuls, romelmac iSvila erT wlamde asakis bavSvi, Tavisi<br />

moTxovnis safuZvelze eZleva Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis<br />

gamo _ bavSvis <strong>da</strong>badebi<strong>da</strong>n 365 kalen<strong>da</strong>ruli dRis odenobiT. am Svebulebi<strong>da</strong>n<br />

anazRaurebadia 70 kalen<strong>da</strong>ruli dRe.<br />

muxli 29. orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axal­<br />

Sobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anazRaureba<br />

orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axalSobilis<br />

Svilad ayvanis gamo Svebulebebi anazRaurdeba saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n,<br />

kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. <strong>da</strong>msaqmebeli <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebuli<br />

SeiZleba SeTanxmdnen <strong>da</strong>matebiTi anazRaurebis Sesaxeb.<br />

muxli 30. <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuls Tavisive TxovniT, uwyvetad an nawil-nawil, magram<br />

aranakleb weliwadSi 2 kvirisa, eZleva anazRaurebis gareSe Svebuleba<br />

bavSvis movlis gamo _ 12 kviris odenobiT, sanam bavSvs Seusruldeba<br />

5 weli.<br />

2. bavSvis movlis gamo <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba SeiZleba mieces nebismier<br />

pirs, romelic faqtobrivad uvlis bavSvs.<br />

156


Tavi VII. Sromis anazRaureba<br />

muxli 31. Sromis anazRaurebis forma <strong>da</strong> odenoba, gacemis dro <strong>da</strong> adgili<br />

1. Sromis anazRaurebis forma <strong>da</strong> odenoba ganisazRvreba SromiTi<br />

xelSekrulebiT. am muxlis normebi gamoiyeneba mxolod im SemTxveva-<br />

Si, Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />

2. Sromis anazRaureba gaicema TveSi erTxel, samuSao adgilze.<br />

3. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia nebismieri anazRaurebis Tu angariSsworebis<br />

<strong>da</strong>yovnebis yoveli dRisaTvis ga<strong>da</strong>uxados <strong>da</strong>saqmebuls <strong>da</strong>yovnebuli<br />

Tanxis 0.07 procenti.<br />

muxli 32. Sromis anazRaureba iZulebiTi mocdenis dros<br />

1. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli, <strong>da</strong>msaqmeblis<br />

braliT gamowveuli iZulebiTi mocdenisas <strong>da</strong>saqmebuls Sromis<br />

anazRaureba miecema sruli odenobiT.<br />

2. <strong>da</strong>saqmebulis braliT gamowveuli iZulebiTi mocdena ar anazRaurdeba.<br />

muxli 33. <strong>da</strong>qviTva Sromis anazRaurebi<strong>da</strong>n<br />

1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>saqmebulis SromiTi anazRaurebi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>qviTos zedmetad gacemuli Tanxa an nebismieri sxva Tanxa, romelic<br />

SromiTi urTierTobi<strong>da</strong>n gamomdinare misTvis aqvs ga<strong>da</strong>saxdeli.<br />

2. SromiTi anazRaurebi<strong>da</strong>n erTjera<strong>da</strong>d <strong>da</strong>qviTvis saerTo odenoba ar<br />

un<strong>da</strong> aRematebodes Sromis anazRaurebis 50 procents.<br />

muxli 34. saboloo angariSsworeba SromiTi urTierTobis Sewyvetisas<br />

SromiTi urTierTobis Sewyvetisas <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />

<strong>da</strong>saqmebulTan moaxdinos saboloo angariSsworeba ara ugvianes 7 kalen<strong>da</strong>ruli<br />

dRisa, Tu SromiTi xelSekrulebiT an kanoniT sxva ram ar<br />

aris gansazRvruli.<br />

Tavi VIII. Sromis pirobebis <strong>da</strong>cva<br />

muxli 35. usafrTxo <strong>da</strong> jansaRi samuSao garemos ufleba<br />

1. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia uzrunvelyos <strong>da</strong>saqmebuli sicocxlisa <strong>da</strong><br />

janmrTelobisaTvis maqsimalurad usafrTxo samuSao garemoTi.<br />

2. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia gonivrul va<strong>da</strong>Si miawodos <strong>da</strong>saqmebuls<br />

157<br />

Tavi VIII. Sromis pirobebis <strong>da</strong>cva


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

mis xelT arsebuli sruli, obieqturi <strong>da</strong> gasagebi informacia yvela<br />

im faqtoris Sesaxeb, romlebic moqmedebs <strong>da</strong>saqmebulis sicocxlesa<br />

<strong>da</strong> janmrTelobaze an bunebrivi garemos usafrTxoebaze.<br />

3. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs uari ganacxados im samuSaos, <strong>da</strong>valebis an<br />

miTiTebis Sesrulebaze, romelic ewinaaRmdegeba kanons, an Sromis usafrTxoebis<br />

pirobebis <strong>da</strong>ucvelobis gamo aSkara <strong>da</strong> arsebiT safrTxes<br />

uqmnis mis an mesame piris sicocxles, janmrTelobas, sakuTrebas an bunebrivi<br />

garemos usafrTxoebas. <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

Seatyobinos <strong>da</strong>msaqmebels im garemoebis Sesaxeb, romlis gamoc igi uars<br />

ambobs SromiTi xelSekrulebiT nakisri valdebulebis Sesrulebaze.<br />

4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia <strong>da</strong>nergos Sromis usafrTxoebis uzrunvelmyofi<br />

prevenciuli sistema <strong>da</strong> droulad miawodos <strong>da</strong>saqmebuls saTanado<br />

informacia Sromis usafrTxoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli riskebisa <strong>da</strong> maTi<br />

prevenciis zomebis, agreTve safrTxis Semcvel aRWurvilobasTan mopyrobis<br />

wesebis Sesaxeb, aucileblobis SemTxvevaSi uzrunvelyos <strong>da</strong>saqmebuli<br />

personaluri <strong>da</strong>mcavi aRWurvilobiT, saxifaTo mowyobiloba<br />

teqnologiur progresTan erTad droulad Secvalos usafrTxoTi an<br />

naklebad saxifaToTi, miiRos yvela sxva gonivruli zoma <strong>da</strong>saqmebulis<br />

usafrTxoebisaTvis <strong>da</strong> misi janmrTelobis <strong>da</strong>sacavad.<br />

5. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma sawarmoo<br />

SemTxvevis Sedegebis drouli lokalizaciisa <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>ciisaTvis,<br />

pirveladi <strong>da</strong>xmarebis aRmoCenisa <strong>da</strong> evakuaciisaTvis.<br />

6. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia srulad aunazRauros <strong>da</strong>saqmebuls samuSaos<br />

SesrulebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli, janmrTelobis mdgomareobis<br />

gauaresebiT miyenebuli ziani <strong>da</strong> aucilebeli mkurnalobis xarjebi.<br />

7. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia uzrunvelyos orsuli qalis <strong>da</strong>cva iseTi<br />

Sromisagan, romelic safrTxes uqmnis mis an nayofis keTildReobas,<br />

fizikur <strong>da</strong> fsiqikur janmrTelobas.<br />

8. mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebian samuSaoTa nusxa, Sromis usafrTxoebis<br />

wesebi, maT Soris, <strong>da</strong>msaqmeblis xarjiT <strong>da</strong>saqmebulis savaldebulo<br />

perioduli samedicino Semowmebis SemTxvevebi <strong>da</strong> wesebi, ganisazRvreba<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT.<br />

Tavi IX. SromiTi urTierTobis Secvla,<br />

SeCereba <strong>da</strong> Sewyveta<br />

muxli 36. SromiTi urTierTobis SeCereba<br />

1. SromiTi urTierTobis SeCereba aris SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />

samuSaos droebiT Seusrulebloba, romelic ar iwvevs<br />

158


SromiTi urTierTobis Sewyvetas.<br />

2. SromiTi urTierTobis SeCerebis safuZvlebia:<br />

a) gaficva;<br />

b) lokauti;<br />

g) aqtiuri an/<strong>da</strong> pasiuri saarCevno uflebis ganxorcieleba;<br />

d) saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi sagamoZiebo,<br />

prokuraturis an sasamarTlo organoebSi gamocxadeba;<br />

e) samxedro savaldebulo samsaxurSi gawveva; (27.12.2006. #4198)<br />

e 1 ) samxedro sarezervo samsaxurSi gawveva; (27.12.2006. #4198)<br />

v) Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo, Svebuleba<br />

axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba<br />

bavSvis movlis gamo;<br />

z) droebiTi Sromisuunaroba, Tu misi va<strong>da</strong> ar aRemateba zedized 30<br />

kalen<strong>da</strong>rul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo va<strong>da</strong> ar aRemateba<br />

50 kalen<strong>da</strong>rul dRes;<br />

T) kvalifikaciis amaRleba, profesiuli ga<strong>da</strong>mzadeba an swavla, romlis<br />

xangrZlivoba weliwadSi ar un<strong>da</strong> aRematebodes 30 kalen<strong>da</strong>rul dRes;<br />

i) anazRaurebis gareSe Svebuleba;<br />

k) anazRaurebadi Svebuleba.<br />

Tavi IX. SromiTi urTierTobebis Secvla, SeCereba <strong>da</strong> Sewyveta<br />

3. <strong>da</strong>saqmebulis mier am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli safuZvliT<br />

(gar<strong>da</strong> „b“ qvepunqtisa) SromiTi urTierTobis SeCerebis moTxovnis<br />

SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia SromiTi urTierToba<br />

gonivruli vadiT SeaCeros.<br />

4. SromiTi urTierTobis SeCerebis SemTxvevaSi, gar<strong>da</strong> am muxlis me-2<br />

nawilis „e 1 “ qvepunqtisa, <strong>da</strong>saqmebuls ar miecema Sromis anazRaureba,<br />

Tu kanonmdeblobiT an SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />

(27.12.2006. #4198)<br />

5. saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi sagamoZiebo,<br />

prokuraturis an sasamarTlo organoebSi gamocxadeba anazRaurdeba<br />

saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

6. SromiTi urTierTobis SeCerebisas <strong>da</strong>uSvebelia SromiTi xelSekrulebis<br />

moSla.<br />

muxli 37. SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZvlebi (27.12.2006.<br />

#4198)<br />

1. SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZvlebia:<br />

159


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

a) SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesruleba;<br />

b) SromiTi xelSekrulebis vadis gasvla;<br />

g) erT-erTi mxaris mier SromiTi xelSekrulebis pirobebis <strong>da</strong>rRveva;<br />

d) SromiTi xelSekrulebis moSla;<br />

e) mxareTa SeTanxmeba;<br />

v) sasamarTlo ganaCenis an ga<strong>da</strong>wyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvla,<br />

romelic samuSaos Sesrulebis SesaZleblobas gamoricxavs;<br />

z) Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />

xangrZlivi Sromisuunaroba _ Tuki Sromisuunarobis va<strong>da</strong> aRemateba<br />

zedized 30 kalen<strong>da</strong>rul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo<br />

va<strong>da</strong> aRemateba 50 kalen<strong>da</strong>rul dRes, amasTanave, <strong>da</strong>saqmebuls gamoyenebuli<br />

aqvs am kodeqsis 21-e muxliT gansazRvruli Svebuleba;<br />

T) <strong>da</strong>msaqmebeli fizikuri piris an <strong>da</strong>saqmebulis gar<strong>da</strong>cvaleba;<br />

i) <strong>da</strong>msaqmebeli iuridiuli piris likvi<strong>da</strong>ciis warmoebis <strong>da</strong>wyeba.<br />

2. SromiTi urTierTobis Sewyveta <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>saqmebulis samxedro<br />

sarezervo samsaxurSi gawvevis gamo an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebulis mier samxedro<br />

sarezervo samsaxuris gavlis periodSi.<br />

muxli 38. SromiTi xelSekrulebis moSla<br />

1. SromiTi xelSekrulebis moSla SeiZleba erT-erTi mxaris iniciativiT,<br />

am muxliT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

2. Tu SromiTi xelSekrulebis moSlis iniciatori <strong>da</strong>saqmebulia, igi<br />

valdebulia gaafrTxilos <strong>da</strong>msaqmebeli aranakleb 30 kalen<strong>da</strong>ruli<br />

dRiT adre werilobiTi SetyobinebiT, Tu SromiTi xelSekrulebiT<br />

sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />

3. SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>msaqmeblis iniciativiT moSlis SemTxveva-<br />

Si <strong>da</strong>saqmebuls miecema aranakleb erTi Tvis Sromis anazRaureba.<br />

4. am muxlis me-2 <strong>da</strong> me-3 nawilebis moTxovnebi ar vrceldeba erT-erTi<br />

mxaris mier SromiTi xelSekrulebiT nakisri valdebulebis Seusruleblobis<br />

SemTxvevebze.<br />

muxli 39. arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis moSla<br />

arasrulwlovnis kanonier warmomadgenels an mzrunvelobis/meurveobis<br />

organos ufleba aqvT moiTxovon arasrulwlovanTan SromiTi<br />

xelSekrulebis moSla, Tu muSaobis gagrZeleba zians miayenebs arasrulwlovnis<br />

sicocxles, janmrTelobas an sxva, mniSvnelovan interesebs.<br />

160


muxli 40. muSaobis uneblie gagrZeleba<br />

Tu SromiTi xelSekrulebis va<strong>da</strong> gavi<strong>da</strong>, magram, samuSaos xasiaTi<strong>da</strong>n<br />

gamomdinare, muSaobis <strong>da</strong>uyovnebliv Sewyveta mniSvnelovan zians<br />

gamoiwvevs <strong>da</strong> safrTxes Seuqmnis a<strong>da</strong>mianis janmrTelobas, <strong>da</strong>saqmebuli<br />

valdebulia gaagrZelos muSaoba, sanam aseTi viTareba ar <strong>da</strong>sruldeba,<br />

xolo <strong>da</strong>mqiravebeli valdebulia misces mas Sromis anazRaureba.<br />

kari III. koleqtiuri SromiTi urTierToba<br />

Tavi X. koleqtiuri xelSekruleba<br />

muxli 41. zogadi debulebani<br />

1. koleqtiuri xelSekruleba ideba <strong>da</strong>msaqmebelsa <strong>da</strong> or an met <strong>da</strong>saqmebuls<br />

_ <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianebas Soris.<br />

2. koleqtiuri xelSekruleba efuZneba imave principebs, romlebsac individualuri<br />

xelSekruleba.<br />

3. koleqtiuri xelSekrulebis <strong>da</strong>debis an pirobebis Secvlis dros<br />

<strong>da</strong>uSvebelia saxelmwifo an adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis<br />

Careva. amgvari CareviT <strong>da</strong>debuli koleqtiuri xelSekruleba<br />

baTilia.<br />

muxli 42. warmomadgenloba<br />

1. koleqtiuri xelSekrulebis <strong>da</strong>debis, pirobebis Secvlis, moSlis an<br />

<strong>da</strong>saqmebulTa uflebebis <strong>da</strong>cvis mizniT <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianeba<br />

moqmedebs warmomadgenlebis meSveobiT.<br />

2. warmomadgenlobis <strong>da</strong><strong>da</strong>stureba xdeba werilobiTi mindobilobiT,<br />

romelsac xels aweren <strong>da</strong>interesebuli <strong>da</strong>saqmebulebi <strong>da</strong> piri,<br />

romelsac eniWeba warmomadgenlobis ufleba.<br />

3. warmomadgeneli SeiZleba iyos nebismieri qmedunariani fizikuri piri.<br />

4. warmomadgeneli moqmedebs mxolod im <strong>da</strong>saqmebulTa interesebi<strong>da</strong>n<br />

gamomdinare, romlebmac mas mianiWes warmomadgenlobis ufleba.<br />

muxli 43. koleqtiuri xelSekruleba<br />

1. koleqtiuri xelSekruleba ideba mxolod werilobiTi formiT.<br />

2. SesaZlebelia <strong>da</strong>saqmebulma <strong>da</strong>msaqmebelTan <strong>da</strong>dos individualuri<br />

an/<strong>da</strong> ramdenime koleqtiuri xelSekruleba.<br />

161<br />

Tavi X. koleqtiuri xelSekruleba


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

3. xelSekrulebebi, romlebic ideba Tav<strong>da</strong>pirveli xelSekrulebis Semdeg,<br />

iTvleba am xelSekrulebis nawilebad <strong>da</strong> ganixileba, rogorc<br />

erTi xelSekruleba.<br />

4. Tu erT-erTi mxaris iniciativiT gauqmdeba xelSekrulebis romelime<br />

nawili, es gamoiwvevs SromiTi urTierTobis Sewyvetas am kodeqsiT<br />

<strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

5. koleqtiuri xelSekrulebis arseboba ar zRu<strong>da</strong>vs <strong>da</strong>msaqmeblis an<br />

<strong>da</strong>saqmebulis uflebas, Sewyvitos SromiTi urTierToba, rac ar<br />

iwvevs amave xelSekrulebis monawile sxva <strong>da</strong>saqmebulebisaTvis SromiTi<br />

urTierTobis Sewyvetas.<br />

6. am muxlis me-3 <strong>da</strong> me-4 nawilebi moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu mxareebi<br />

ver miaRweven SeTanxmebas an Tu xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />

kari IV. pasuxismgebloba <strong>da</strong> <strong>da</strong>va<br />

Tavi XI. pasuxismgebloba<br />

muxli 44. miyenebuli zianisaTvis materialuri pasuxismgebloba<br />

SromiTi urTierTobisas mxaris mier meore mxarisaTvis miyenebuli<br />

ziani anazRaurdeba saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 45. werilobiTi xelSekruleba pasuxismgeblobis Sesaxeb<br />

1. werilobiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros <strong>da</strong>saqmebulis individualuri<br />

pasuxismgeblobis saxe <strong>da</strong> farglebi, Tu es gamomdinareobs<br />

samuSaos specifiki<strong>da</strong>n.<br />

2. werilobiTi xelSekruleba sruli materialuri pasuxismgeblobis<br />

Sesaxeb SeiZleba <strong>da</strong>idos srulwlovan <strong>da</strong>saqmebulTan, romelic axorcielebs<br />

misTvis ga<strong>da</strong>cemuli faseulobebis Senaxvas, <strong>da</strong>muSavebas,<br />

gayidvas (ga<strong>da</strong>cemas), ga<strong>da</strong>zidvas an warmoebis procesSi gamoyenebas.<br />

muxli 46. SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli SezRudvebi<br />

1. <strong>da</strong>saqmebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>msaqmebeli SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba SeTanxmdnen<br />

mxaris uflebaTa SezRudvaze. aseTi SezRudva pir<strong>da</strong>pir<br />

un<strong>da</strong> gamomdinareobdes mxaris interesebi<strong>da</strong>n, un<strong>da</strong> iyos gonivruli<br />

<strong>da</strong> am interesebis proporciuli.<br />

2. <strong>da</strong>saqmebulis moTxovnis SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia mas<br />

162


werilobiTi formiT ganumartos uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis nebismieri<br />

SezRudva.<br />

3. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba <strong>da</strong>dgindes <strong>da</strong>saqmebulis valdebuleba,<br />

SromiTi xelSekrulebis pirobebis Sesrulebisas miRebuli<br />

codna <strong>da</strong> kvalifikacia ar gamoiyenos sxva, konkurenti <strong>da</strong>msaqmeblis<br />

sasargeblod. es SezRudva SesaZlebelia gamoyenebul iqnes SromiTi<br />

urTierTobis Sewyvetis Semdegac, magram SromiTi urTierTobis Sewyveti<strong>da</strong>n<br />

ara umetes 3 wlis ganmavlobaSi.<br />

4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli SezRudva ar SeiZleba <strong>da</strong>uwesdes<br />

im pirebs, romlebic axorcieleben pe<strong>da</strong>gogiur saqmianobas<br />

zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo safexurze.<br />

5. am muxlis moTxovnebis <strong>da</strong>rRveviT miyenebuli ziani anazRaurdeba<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />

muxli 47. <strong>da</strong>va<br />

Tavi XII. <strong>da</strong>va<br />

1. <strong>da</strong>va aris SromiTi urTierTobis dros warmoSobili uTanxmoeba, romlis<br />

ga<strong>da</strong>wyvetac Sedis SromiTi xelSekrulebis mxareTa kanonier interesebSi.<br />

2. <strong>da</strong>va warmoiSoba mxaris mier meore mxarisaTvis gagzavnili werilobiTi<br />

SetyobinebiT uTanxmoebis Sesaxeb.<br />

3. SromiT urTierTobaSi <strong>da</strong>vis warmoSobis safuZveli SeiZleba iyos<br />

saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli a<strong>da</strong>mianis uflebebisa<br />

<strong>da</strong> Tavisuflebebis, aseve SromiTi xelSekrulebis an/<strong>da</strong> Sromis<br />

pirobebis <strong>da</strong>rRveva.<br />

4. <strong>da</strong>vis ganxilva SeuZliaT mxolod im pirebs <strong>da</strong> maT warmomadgenlebs,<br />

romelTac uSualod exebaT es <strong>da</strong>va.<br />

5. <strong>da</strong>vis ganxilva ar iwvevs SromiTi urTierTobis SeCerebas.<br />

6. individualuri <strong>da</strong>vis ganxilva SesaZlebelia SemaTanxmebeli procedurebiT,<br />

individualuri molaparakebis gziT an sasamarTlos saSualebiT.<br />

7. koleqtiuri xelSekrulebis monawile <strong>da</strong>saqmebuli ar izRudeba, mocemuli<br />

<strong>da</strong>vis SemTxvevaSi individualurad <strong>da</strong>icvas Tavisi uflebebi<br />

sxva konkretul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

163<br />

Tavi XII. <strong>da</strong>va


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

muxli 48. <strong>da</strong>vis ganxilva <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyveta<br />

1. <strong>da</strong>va un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wydes mxareTa Soris SemaTanxmebeli procedurebiT.<br />

2. SemaTanxmebeli procedurebis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb mxare meore mxares<br />

ugzavnis werilobiT Setyobinebas, romelSic zustad un<strong>da</strong> iyos gansazRvruli<br />

<strong>da</strong>vis warmoSobis safuZveli <strong>da</strong> moTxovnebi.<br />

3. meore mxare valdebulia werilobiTi Setyobineba ganixilos <strong>da</strong> Tavisi<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba werilobiT acnobos mxares Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n<br />

10 kalen<strong>da</strong>ruli dRis ganmavlobaSi.<br />

4. warmomadgenlebi an mxareebi iReben werilobiT ga<strong>da</strong>wyvetilebas,<br />

romelic xdeba arsebuli SromiTi xelSekrulebis nawili.<br />

5. Tu <strong>da</strong>vis dros SeTanxmeba ver iqna miRweuli 14 kalen<strong>da</strong>ruli dRis<br />

ganmavlobaSi, an Tu mxarem Tavi aari<strong>da</strong> SemaTanxmebel procedurebSi<br />

monawileobas, meore mxares ufleba aqvs mimarTos sasamarTlos an<br />

arbitraJs.<br />

6. <strong>da</strong>vis dros <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>vis ganxilvis procesSi mxareTa mier<br />

moTxovnis gazr<strong>da</strong> an <strong>da</strong>vis sagnis Secvla.<br />

muxli 49. gaficva <strong>da</strong> lokauti<br />

1. gaficva aris <strong>da</strong>vis SemTxvevaSi <strong>da</strong>saqmebulis droebiTi nebayoflobiTi<br />

uari SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis<br />

mTlianad an nawilobriv Sesrulebaze. gaficvaSi monawileobis<br />

ufleba ara aqvT saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil pirebs.<br />

2. lokauti aris <strong>da</strong>vis SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmeblis droebiTi nebayoflobiTi<br />

uari SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis<br />

mTlianad an nawilobriv Sesrulebaze.<br />

3. mxareebi gaficvis an lokautis uflebis gamoyenebamde valdebuli<br />

arian moawyon gamafrTxilebeli gaficva an gamafrTxilebeli<br />

lokauti.<br />

4. gamafrTxilebeli gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis <strong>da</strong>wyebamde<br />

mxareebma aranakleb 3 kalen<strong>da</strong>ruli dRiT adre erTmaneTs werilobiT<br />

un<strong>da</strong> Seatyobinon <strong>da</strong>vis sagnis <strong>da</strong> warmoSobis safuZvlis, agreTve<br />

gaficvis an lokautis drois, adgilisa <strong>da</strong> xasiaTis Sesaxeb.<br />

5. gamafrTxilebeli gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis Semdeg mxareebi<br />

valdebuli arian am kodeqsiT <strong>da</strong>dgenili wesiT kvlav miiRon<br />

monawileoba SemaTanxmebel procedurebSi.<br />

6. gaficvis an lokautis ufleba warmoiSoba mxolod gamafrTxilebeli<br />

gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis Semdeg aranakleb 24 saaTis<br />

164


<strong>da</strong> ara umetes 14 kalen<strong>da</strong>ruli dRis ganmavlobaSi.<br />

7. gaficvis an lokautis periodSi mxareebi valdebuli arian ganagrZon<br />

SemaTanxmebeli procedurebi.<br />

8. gaficva an lokauti ar SeiZleba gagrZeldes 90 kalen<strong>da</strong>rul dReze<br />

met xans.<br />

9. gaficvis an lokautis dros <strong>da</strong>msaqmebeli ar aris valdebuli, misces<br />

<strong>da</strong>saqmebuls Sromis anazRaureba.<br />

10. gaficva an lokauti ar aris SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZveli.<br />

muxli 50. gaficvisa <strong>da</strong> lokautis ga<strong>da</strong>deba an SeCereba<br />

Tu safrTxe emuqreba a<strong>da</strong>mianis sicocxlesa <strong>da</strong> janmrTelobas, bunebrivi<br />

garemos usafrTxoebas an mesame piris sakuTrebas, agreTve sasicocxlo<br />

mniSvnelobis samsaxuris saqmianobas, sasamarTlos ufleba<br />

aqvs ga<strong>da</strong>dos gaficvis an lokautis <strong>da</strong>wyeba ara umetes 30 dRiT, xolo<br />

<strong>da</strong>wyebuli gaficva an lokauti SeaCeros amave vadiT.<br />

muxli 51. ukanono gaficva <strong>da</strong> lokauti<br />

1. sagangebo an saomari mdgomareobis dros gaficvis an lokautis<br />

ufleba SeiZleba SeizRudos saqarTvelos prezidentis dekretiT.<br />

2. <strong>da</strong>uSvebelia uSualod samuSao procesis dros gaficvis uflebis gamoyeneba<br />

im <strong>da</strong>saqmebulTa mier, romelTa saqmianoba <strong>da</strong>kavSirebulia a<strong>da</strong>mianis<br />

sicocxlisa <strong>da</strong> janmrTelobis usafrTxoebasTan, an Tu teqnologiuri<br />

xasiaTi<strong>da</strong>n gamomdinare SeuZlebelia am saqmianobis SeCereba.<br />

3. Tu erT-erTma mxarem Tavi aari<strong>da</strong> SemaTanxmebel procedureb-<br />

Si monawileobas <strong>da</strong> moawyo gaficva an lokauti, aseTi gaficva an<br />

lokauti ukanonod CaiTvleba.<br />

4. ukanonod CaiTvleba im <strong>da</strong>saqmebulTa gaficva, romlebic SromiTi<br />

xelSekrulebis moSlis Sesaxeb informirebuli iyvnen <strong>da</strong>vis warmoSobamde.<br />

5. Tu gaficvis ufleba warmoiSva vadiani SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>srulebamde,<br />

gaficva xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg ukanonod<br />

CaiTvleba.<br />

6. sasamarTlo iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas gaficvis an lokautis ukanonod<br />

cnobis Sesaxeb, romelic <strong>da</strong>uyovnebliv ecnobeba mxareebs. sasamarTlo<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba gaficvis an lokautis ukanonod cnobis Sesaxeb<br />

sruldeba <strong>da</strong>uyovnebliv.<br />

165<br />

Tavi XII. <strong>da</strong>va


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

muxli 52. <strong>da</strong>saqmebulTa garantiebi<br />

1. <strong>da</strong>saqmebulTa monawileoba gaficvaSi ar SeiZleba ganxilul iqnes,<br />

rogorc Sromis disciplinis <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebis<br />

moSlis safuZveli, gar<strong>da</strong> ukanono gaficvis SemTxvevisa.<br />

2. Tu sasamarTlom lokauti ukanonod cno, <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />

aRadginos SromiTi urTierToba <strong>da</strong>saqmebulebTan <strong>da</strong> aunazRauros<br />

gacdenili samuSao saaTebi.<br />

3. <strong>da</strong>saqmebulebi, romlebic ar monawileobdnen gaficvaSi, magram gaficvis<br />

gamo ver asrulebdnen TavianT samuSaos, <strong>da</strong>msaqmebelma Sei-<br />

Zleba ga<strong>da</strong>iyvanos sxva samuSaoze an aunazRauros SeCerebis periodi<br />

samuSaos saaTobrivi ganakveTis mixedviT.<br />

4. am kodeqsis 49-e muxlis me-6 nawilSi aRniSnuli drois ganmavlobaSi<br />

<strong>da</strong>msaqmebels ar aqvs ufleba, Sewyvitos SromiTi urTierToba gamafrTxilebel<br />

gaficvaSi monawile <strong>da</strong>saqmebulebTan.<br />

kari V. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

muxli 53. kodeqsis gavrceleba arsebul SromiT urTierTobebze<br />

es kodeqsi vrceldeba arsebul SromiT urTierTobebze, miuxe<strong>da</strong>vad<br />

maTi warmoSobis droisa.<br />

muxli 54. kodeqsis amoqmedebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gasatarebeli<br />

RonisZiebani<br />

1. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministrom<br />

SeimuSaos <strong>da</strong> <strong>da</strong>amtkicos:<br />

a) orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axalSobilis<br />

Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anazRaurebis wesi _ am kodeqsis<br />

amoqmedebi<strong>da</strong>n 2 Tvis va<strong>da</strong>Si;<br />

b) mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebian samuSaoTa nusxa, agreTve <strong>da</strong>msaqmeblis<br />

xarjiT <strong>da</strong>saqmebulis savaldebulo perioduli samedicino<br />

Semowmebis SemTxvevaTa CamonaTvali <strong>da</strong> wesebi _ 2007 wlis 1 ivlisamde;<br />

g) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos debuleba _ am kodeqsis amoqmedebi<strong>da</strong>n<br />

3 Tvis va<strong>da</strong>Si; (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo<br />

166


Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos<br />

debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili<br />

piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

d) <strong>da</strong>saqmebis kerZo saagentos saxelmwifo reestris warmoebis wesi _<br />

am kodeqsis amoqmedebi<strong>da</strong>n 6 Tvis va<strong>da</strong>Si. <strong>da</strong>saqmebis kerZo saagentod<br />

iTvleba nebismieri fizikuri an kerZo samarTlis iuridiuli<br />

piri, romelic eweva momsaxurebas umuSevris (samuSaos maZieblis)<br />

<strong>da</strong>saqmebis mizniT. am normis miznebisaTvis umuSevrad (samuSaos<br />

maZieblad) CaiTvleba saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />

samuSao asakis Sromisunariani an nawilobriv Sromisunariani<br />

piri, romelsac ara aqvs samuSao, eZebs mas <strong>da</strong> mzad aris samuSaos<br />

Sesasruleblad;(29.12.2006. #4299)<br />

2. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministris<br />

2006 wlis 15 martis #85/n brZaneba „droebiTi Sromisuunarobis, orsulobisa<br />

<strong>da</strong> mSobiarobis gamo <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong>niSvnisa <strong>da</strong> gacemis wesis<br />

<strong>da</strong>mtkicebis Taobaze“ iuridiul Zalas inarCunebs orsulobisa <strong>da</strong><br />

mSobiarobis <strong>da</strong> axalSobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anaz-<br />

Raurebis wesis am kodeqsis Sesabamisad <strong>da</strong>mtkicebamde.<br />

3. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministris<br />

2005 wlis 17 ianvris #12/n brZaneba „sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos<br />

debulebis <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb“ iuridiul Zalas inarCunebs sajaro<br />

samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis<br />

saxelmwifo saagentos axali debulebis am kodeqsis Sesabamisad<br />

<strong>da</strong>mtkicebamde. (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

4. sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos saxelmwifo kontrols axorcielebs<br />

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis<br />

saministro. (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

5. sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos xelmZRvanels Tanamdebobaze niSnavs<br />

<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa<br />

<strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministri. (amoRebulia 29.12.2006.<br />

#4299 saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis<br />

saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis<br />

uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

167


saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />

6. sajaro samarTlis iuridiulma pirma _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentom uzrunvelyos umuSevarTa Semweobebze<br />

mxolod am kodeqsis amoqmedebis dRemde arsebuli <strong>da</strong>valianebebis<br />

<strong>da</strong>farva.<br />

7. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />

<strong>da</strong>evalos umuSevarTa registraciisa <strong>da</strong> maTi <strong>da</strong>saqmebis<br />

xelSemwyobi RonisZiebebis gatarebis wesis <strong>da</strong>mtkiceba. am normis miznebisaTvis<br />

umuSevrad miiCneva saqarTvelos kanonmdeblobiT gansaz-<br />

Rvruli samuSao asakis Sromisunariani an nawilobriv Sromisunariani<br />

piri, romelsac ara aqvs samuSao, eZebs mas <strong>da</strong> mzad aris samuSaos Sesasruleblad.<br />

(amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

8. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />

saxelmwifo kontrols <strong>da</strong>qvemdebarebuli sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piri _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo<br />

saagento reorganizebul iqnes saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebad<br />

_ socialuri subsidiebis saagentod <strong>da</strong> CaiTvalos aRniSnuli<br />

sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos uflebamonacvled, maT Soris,<br />

qonebrivi saxis urTierTobebSi, agreTve CaiTvalos saqarTvelos<br />

Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros saxelmwifo<br />

kontrols <strong>da</strong>qvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli<br />

piris _ saqarTvelos socialuri <strong>da</strong>zRvevis erTiani saxelmwifo fondis<br />

uflebamonacvled saxelmwifo pensiis, saxelmwifo kompensaciis,<br />

saxelmwifo akademiuri stipendiis, SromiTi movaleobis Sesrulebisas<br />

muSakis janmrTelobisaTvis miyenebuli zianis, orsulobisa <strong>da</strong> mSobiarobis<br />

gamo <strong>da</strong>xmarebis, saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad<br />

gansazRvruli sxva<strong>da</strong>sxva socialuri kategoriisaTvis fuladi saxis<br />

socialuri <strong>da</strong>xmarebis (SeRavaTis) anazRaurebis nawilSi. (29.12.2006.<br />

#4299 amoqmeddes saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri<br />

subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis<br />

uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />

muxli 55. kodeqsis amoqmedebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gasauqmebeli normatiuli<br />

<strong>aqtebi</strong><br />

am kodeqsis amoqmedebisTanave Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos:<br />

a) 1973 wlis 28 ivnisis „saqarTvelos Sromis kanonTa kodeqsi“;<br />

b) 1997 wlis 10 dekembris saqarTvelos kanoni „koleqtiuri xelSekrulebisa<br />

<strong>da</strong> SeTanxmebis Sesaxeb“;<br />

168


g) 1998 wlis 30 oqtombris saqarTvelos kanoni „koleqtiuri SromiTi<br />

<strong>da</strong>vis mowesrigebis wesis Sesaxeb“;<br />

d) 2001 wlis 28 seqtembris saqarTvelos kanoni „<strong>da</strong>saqmebis Sesaxeb“;<br />

e) 1990 wlis 22 noembris saqarTvelos respublikis kanoni „arsebuli<br />

uqme dReebis gauqmebisa <strong>da</strong> tradiciulTa aRdgenis Sesaxeb“;<br />

v) „saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />

mmarTvelobis sferoSi Semavali saxelmwifo saqveuwyebo<br />

<strong>da</strong>wesebulebis _ Sromis inspeqciis debulebis <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb“<br />

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis<br />

ministris 2004 wlis 16 noembris #310/n brZaneba;<br />

z) am kodeqsiT gansazRvruli gasauqmebeli sakanonmdeblo <strong>aqtebi</strong>s<br />

safuZvelze gamocemuli/miRebuli kanonqvemdebare normatiuli<br />

<strong>aqtebi</strong>.<br />

muxli 56. kodeqsis amoqmedeba<br />

es kodeqsi amoqmeddes gamoqveynebi<strong>da</strong>n me-15 dRes.<br />

saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili<br />

Tbilisi,<br />

2006 wlis 25 maisi.<br />

# 3132 - Is<br />

Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />

169

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!