erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis
erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis
erovnuli da saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebi maswavleblebisTvis
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong><br />
<strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong><br />
<strong>maswavleblebisTvis</strong>
<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong> <strong>maswavleblebisTvis</strong><br />
krebulSi warmodgenilia is <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong>, romelTa codnac<br />
maswavlebels maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rtiT moeTxoveba.<br />
krebuli ar moicavs erovnul saswavlo gegmasa <strong>da</strong> maswavleblis<br />
profesiul stan<strong>da</strong>rts.<br />
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri, 2010.<br />
dizaini <strong>da</strong> <strong>da</strong>kabadoneba: giorgi bagrationi<br />
ISBN 978-9941-0-2218-0
sarCevi<br />
saqarTvelos konstitucia ........................................................................ 4<br />
`zogadi ganaTlebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoni ..................................50<br />
`zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~ <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb ............117<br />
bavSvis uflebaTa konvencia ...................................................................121<br />
saqarTvelos Sromis kodeqsi .................................................................146<br />
3
4<br />
miRebulia 1995 wlis 24 agvistos<br />
saqarTvelos konstitucia<br />
saqarTvelos moqalaqeni, romelTa uryevi nebaa <strong>da</strong>amkvidron<br />
demokratiuli sazogadoebrivi weswyobileba, ekonomikuri Tavisufleba,<br />
socialuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong> saxelmwifo, uzrunvelyon a<strong>da</strong>mianis<br />
sayovelTaod aRiarebuli uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani, ganamtkicon<br />
saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukidebloba <strong>da</strong> sxva xalxebTan mSvidobiani urTierToba,<br />
eyrdnobian ra qarTveli eris mravalsaukunovani saxelmwifoebriobis<br />
tradiciebsa <strong>da</strong> saqarTvelos 1921 wlis konstituciis ZiriTad<br />
principebs, saqveynod acxadeben am konstitucias.<br />
muxli 1<br />
Tavi pirveli<br />
zogadi debulebebi<br />
1. saqarTvelo aris <strong>da</strong>moukidebeli, erTiani <strong>da</strong> ganuyofeli saxelmwifo,<br />
rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia 1991 wlis 31 marts qveynis mTel teritoriaze,<br />
maT Soris afxazeTis assr-Si <strong>da</strong> yofil samxreT oseTis avtonomiur<br />
olqSi Catarebuli referendumiT <strong>da</strong> 1991 wlis 9 aprilis saqarTvelos<br />
saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukideblobis aRdgenis aqtiT.<br />
2. saqarTvelos saxelmwifos politikuri wyobilebis forma aris<br />
demokratiuli respublika.<br />
3. saqarTvelos saxelmwifos saxelwodebaa `saqarTvelo~.<br />
muxli 2<br />
1. saqarTvelos saxelmwifos teritoria gansazRvrulia 1991 wlis 21<br />
dekembris mdgomareobiT. saqarTvelos teritoriuli mTlianoba <strong>da</strong><br />
saxelmwifo sazRvris xelSeuxebloba <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia saqarTvelos<br />
konstituciiTa <strong>da</strong> kanonebiT, aRiarebulia saxelmwifoTa msoflio<br />
Tanamegobrobisa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebis mier.<br />
2. saqarTvelos saxelmwifos teritoriis gasxviseba akrZalulia. saxelmwifo<br />
sazRvrebis Secvla SeiZleba mxolod mezobel saxelmwifosTan<br />
<strong>da</strong>debuli ormxrivi SeTanxmebiT.<br />
3. saqarTvelos teritoriuli saxelmwifoebrivi mowyoba ganisazRvreba<br />
konstituciuri kanoniT uflebamosilebaTa gamijvnis principis
safuZvelze qveynis mTel teritoriaze saqarTvelos iurisdiqciis<br />
srulad aRdgenis Semdeg.<br />
4. saqarTvelos moqalaqeebi adgilobrivi mniSvnelobis saqmeebs awesrigeben<br />
TviTmmarTvelobis meSveobiT saxelmwifo suverenitetis<br />
Seulaxavad. adgilobrivi TviTmmarTvelobis warmomadgenlobiTi <strong>da</strong><br />
aRmasrulebeli organoebis xelmZRvanelTa Tanamdeboba arCeviTia.<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis Seqmnis wesi, uflebamosileba<br />
<strong>da</strong> saxelmwifo organoebTan urTierToba ganisazRvreba organuli<br />
kanoniT. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 3<br />
1. mxolod saqarTvelos umaRles saxelmwifo organoTa gansakuTrebul<br />
gamgeblobas miekuTvneba:<br />
a) kanonmdebloba saqarTvelos moqalaqeobis, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong><br />
TavisuflebaTa, emigraciisa <strong>da</strong> imigraciis, qveyanaSi Semosvlisa<br />
<strong>da</strong> gasvlis, saqarTveloSi sxva saxelmwifoebis moqalaqeTa <strong>da</strong> moqalaqeobis<br />
armqone pirTa droebiT an mudmivad yofnis Sesaxeb;<br />
b) saxelmwifo sazRvrebis statusi, reJimi <strong>da</strong> <strong>da</strong>cva; teritoriuli<br />
wylebis, sahaero sivrcis, kontinenturi Selfisa <strong>da</strong> gansakuTrebuli<br />
ekonomikuri zonis statusi, maTi <strong>da</strong>cva;<br />
g) saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva <strong>da</strong> uSiSroeba, samxedro Zalebi, samxedro<br />
mrewveloba <strong>da</strong> iaraRiT vaWroba;<br />
d) omisa <strong>da</strong> zavis sakiTxebi; sagangebo <strong>da</strong> saomar mdgomareobaTa <strong>samarTlebrivi</strong><br />
reJimis <strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> SemoReba;<br />
e) sagareo politika <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> urTierTobani;<br />
v) sagareo vaWroba, sabaJo <strong>da</strong> satarifo reJimebi;<br />
z) saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> saxelmwifo sesxi; fulis moWra; sabanko,<br />
sakredito, sa<strong>da</strong>zRvevo <strong>da</strong> saga<strong>da</strong>saxado kanonmdebloba;<br />
T) stan<strong>da</strong>rtebi <strong>da</strong> etalonebi; geodezia <strong>da</strong> kartografia; zusti<br />
drois <strong>da</strong>dgena; saxelmwifo statistika;<br />
i) erTiani energetikuli sistema <strong>da</strong> reJimi; kavSirgabmuloba; savaWro<br />
floti; gemTa almebi; saerTo-saxelmwifoebrivi mniSvnelobis<br />
navsadgurebi, aeroportebi <strong>da</strong> aerodromebi; sahaero sivrcis,<br />
tranzitisa <strong>da</strong> sahaero transportis kontroli, sahaero transportis<br />
registracia; meteorologiuri samsaxuri; garemos mdgomareobaze<br />
<strong>da</strong>kvirvebis sistema;<br />
k) saxelmwifoebrivi mniSvnelobis rkinigza <strong>da</strong> saavtomobilo gzebi;<br />
5<br />
Tavi pirveli. zogadi debulebebi
saqarTvelos konstitucia<br />
l) TevzWera okeanesa <strong>da</strong> Ria zRvaSi;<br />
m) sasazRvro-sanitariuli kordoni;<br />
n) farmacevtuli preparatebis kanonmdebloba;<br />
o) kanonmdebloba saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciisa<br />
<strong>da</strong> akademiuri xarisxebis Sesaxeb; (27.12.2006. #4135)<br />
p) inteleqtualuri sakuTrebis kanonmdebloba;<br />
J) savaWro, sisxlis samarTlis, samoqalaqo samarTlis, administraciuli<br />
<strong>da</strong> Sromis samarTlis, sasjelis aRsrulebisa <strong>da</strong> saproceso<br />
kanonmdebloba;<br />
r) kriminaluri policia <strong>da</strong> gamoZieba;<br />
s) miwis, wiaRiseulis <strong>da</strong> bunebrivi resursebis kanonmdebloba;<br />
2. erTobliv gamgeblobas mikuTvnebuli sakiTxebi calke ganisazRvreba.<br />
3. aWaris avtonomiuri respublikis statusi ganisazRvreba saqarTvelos<br />
konstituciuri kanoniT `aWaris avtonomiuri respublikis statusis<br />
Sesaxeb~. ( 20.04.2000. #260)<br />
4. afxazeTis avtonomiuri respublikis statusi ganisazRvreba saqarTvelos<br />
konstituciuri kanoniT `afxazeTis avtonomiuri respublikis<br />
statusis Sesaxeb~. (10.10.2002. #1689)<br />
muxli 4<br />
1. saqarTvelos mTel teritoriaze Sesabamisi pirobebis Seqmnisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis organoebis formirebis Semdeg saqarTvelos<br />
parlamentis SemadgenlobaSi iqneba ori palata: respublikis<br />
sabWo <strong>da</strong> senati.<br />
2. respublikis sabWo Sedgeba proporciuli wesiT arCeuli wevrebisagan.<br />
3. senati Sedgeba afxazeTis avtonomiur respublikaSi (10.10.2002. #1689),<br />
aWaris avtonomiur respublikaSi (20.04.2000. #260 )<strong>da</strong> saqarTvelos<br />
sxva teritoriul erTeulebSi arCeuli wevrebisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
prezidentis mier <strong>da</strong>niSnuli 5 wevrisagan.<br />
4. palatebis Semadgenlobas, uflebamosilebasa <strong>da</strong> arCevis wess gansaz-<br />
Rvravs organuli kanoni.<br />
muxli 5<br />
1. saqarTveloSi saxelmwifo xelisuflebis wyaroa xalxi. saxelmwifo<br />
xelisufleba xorcieldeba konstituciiT <strong>da</strong>dgenil farglebSi.<br />
2. xalxi Tavis Zalauflebas axorcielebs referendumis, uSualo<br />
6
demokratiis sxva formebisa <strong>da</strong> Tavisi warmomadgenlebis meSveobiT.<br />
3. aravis ara aqvs ufleba miiTvisos an ukanonod moipovos xelisufleba.<br />
4. saxelmwifo xelisufleba xorcieldeba xelisuflebis <strong>da</strong>nawilebis<br />
principze <strong>da</strong>yrdnobiT.<br />
muxli 6<br />
1. saqarTvelos konstitucia saxelmwifos uzenaesi kanonia. yvela sxva<br />
<strong>samarTlebrivi</strong> aqti un<strong>da</strong> Seesabamebodes konstitucias.<br />
2. saqarTvelos kanonmdebloba Seesabameba <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />
sayovelTaod aRiarebul principebsa <strong>da</strong> normebs. saqarTvelos saer-<br />
TaSoriso xelSekrulebas an SeTanxmebas, Tu igi ar ewinaaRmdegeba<br />
saqarTvelos konstitucias, konstituciur SeTanxmebas (30. 03. 2001.<br />
#826) aqvs upiratesi iuridiuli Zala Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi normatiuli<br />
<strong>aqtebi</strong>s mimarT.<br />
muxli 7<br />
saxelmwifo cnobs <strong>da</strong> icavs a<strong>da</strong>mianis sayovelTaod aRiarebul<br />
uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs, rogorc waruval <strong>da</strong> uzenaes a<strong>da</strong>mianur<br />
Rirebulebebs. xelisuflebis ganxorcielebisas xalxi <strong>da</strong> saxelmwifo<br />
SezRuduli arian am uflebebiTa <strong>da</strong> TavisuflebebiT, rogorc uSualod<br />
moqmedi samarTliT.<br />
muxli 8<br />
saqarTvelos saxelmwifo ena aris qarTuli, xolo afxazeTis avtonomiur<br />
respublikaSi (10.10.2002. #1689) agreTve - afxazuri.<br />
muxli 9<br />
1. saxelmwifo acxadebs rwmenisa <strong>da</strong> aRmsareblobis srul Tavisuflebas,<br />
amasTan erTad aRiarebs saqarTvelos samociqulo avtokefaluri<br />
marTlmadidebeli eklesiis gansakuTrebul rols saqarTvelos istoriaSi<br />
<strong>da</strong> mis <strong>da</strong>moukideblobas saxelmwifosagan.<br />
2. saqarTvelos saxelmwifosa <strong>da</strong> saqarTvelos samociqulo avtokefaluri<br />
marTlmadidebeli eklesiis urTierToba ganisazRvreba konstituciuri<br />
SeTanxmebiT. konstituciuri SeTanxmeba srulad un<strong>da</strong><br />
Seesabamebodes <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis sayovelTaod aRiarebul<br />
principebsa <strong>da</strong> normebs, kerZod, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> ZiriTad TavisuflebaTa<br />
sferoSi. (30.03.2001. #826)<br />
7<br />
Tavi pirveli. zogadi debulebebi
saqarTvelos konstitucia<br />
muxli 10<br />
saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqi aris Tbilisi.<br />
muxli 11<br />
saqarTvelos saxelmwifo simboloebi <strong>da</strong>dgenilia organuli kanoniT.<br />
Tavi meore<br />
saqarTvelos moqalaqeoba.<br />
a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
muxli 12<br />
1. saqarTvelos moqalaqeoba moipoveba <strong>da</strong>badebiT <strong>da</strong> naturalizaciiT.<br />
2. saqarTvelos moqalaqe imavdroulad ar SeiZleba iyos sxva saxelmwifos<br />
moqalaqe, gar<strong>da</strong> am punqtiT <strong>da</strong>dgenili gamonaklisi SemTxvevisa.<br />
saqarTvelos prezidentis mier saqarTvelos moqalaqeoba SeiZleba<br />
mieniWos ucxo qveynis moqalaqes, romelsac saqarTvelos winaSe aqvs<br />
gansakuTrebuli <strong>da</strong>msaxureba an misTvis saqarTvelos moqalaqeobis<br />
miniWeba gamomdinareobs saxelmwifo interesebi<strong>da</strong>n. (6.02.2004. #3272)<br />
3. saqarTvelos moqalaqeobis mopovebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>kargvis wesi ganisazRvreba<br />
organuli kanoniT.<br />
muxli 13<br />
1. saqarTvelo mfarvelobs Tavis moqalaqes ganurCevlad misi adgilsamyofelisa.<br />
2. moqalaqeobis CamorTmeva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
3. saqarTvelo<strong>da</strong>n saqarTvelos moqalaqis gaZeveba <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
4. saqarTvelos moqalaqis ucxo saxelmwifosaTvis ga<strong>da</strong>cema <strong>da</strong>uSvebelia,<br />
gar<strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />
ga<strong>da</strong>wyvetileba moqalaqis ga<strong>da</strong>cemis Sesaxeb SeiZleba gasa-<br />
Civrdes sasamarTloSi.<br />
muxli 14<br />
yvela a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong>badebiT Tavisufalia <strong>da</strong> kanonis winaSe Tanasworia<br />
ganurCevlad rasisa, kanis ferisa, enisa, sqesisa, religiisa, politikuri<br />
<strong>da</strong> sxva Sexedulebebisa, <strong>erovnuli</strong>, eTnikuri <strong>da</strong> socialuri kuTvnileb-<br />
8
Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
isa, warmoSobisa, qonebrivi <strong>da</strong> wodebrivi mdgomareobisa, sacxovrebeli<br />
adgilisa.<br />
muxli 15<br />
1. sicocxle a<strong>da</strong>mianis xelSeuvali uflebaa <strong>da</strong> mas icavs kanoni.<br />
2. sikvdiliT <strong>da</strong>sja akrZalulia. (27.12.2006. #4136)<br />
muxli 16<br />
yvelas aqvs sakuTari pirovnebis Tavisufali ganviTarebis ufleba.<br />
muxli 17<br />
1. a<strong>da</strong>mianis pativi <strong>da</strong> Rirseba xelSeuvalia.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia a<strong>da</strong>mianis wameba, arahumanuri, sastiki an pativisa <strong>da</strong><br />
Rirsebis Semlaxveli mopyroba <strong>da</strong> sasjelis gamoyeneba.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>kavebuli Tu sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli<br />
piris fizikuri an fsiqikuri iZuleba. (27.12.2006. #4136)<br />
muxli 18<br />
1. a<strong>da</strong>mianis Tavisufleba xelSeuvalia.<br />
2. Tavisuflebis aRkveTa an piradi Tavisuflebis sxvagvari SezRudva<br />
<strong>da</strong>uSvebelia sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebis gareSe.<br />
3. a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>kaveba <strong>da</strong>saSvebia kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi sagangebod<br />
uflebamosili piris mier. <strong>da</strong>kavebuli Tu sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli<br />
piri un<strong>da</strong> waredginos sasamarTlos gansjadobis<br />
mixedviT ara ugvianes 48 saaTisa. Tu momdevno 24 saaTis ganmavlobaSi<br />
sasamarTlo ar miiRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas <strong>da</strong>patimrebis an<br />
Tavisuflebis sxvagvari SezRudvis Sesaxeb, piri <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong><br />
ganTavisufldes.<br />
4. amoRebulia. (27.12.2006. #4136)<br />
5. <strong>da</strong>kavebul an <strong>da</strong>patimrebul pirs <strong>da</strong>kavebis an <strong>da</strong>patimrebisTanave<br />
un<strong>da</strong> ganemartos misi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebis SezRudvis safuZveli.<br />
mas <strong>da</strong>kavebis an <strong>da</strong>patimrebisTanave SeuZlia moiTxovos <strong>da</strong>mcvelis<br />
<strong>da</strong>xmareba, rac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>kmayofildes.<br />
6. <strong>da</strong>naSaulis CadenaSi eWvmitanilis <strong>da</strong>kavebis va<strong>da</strong> ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />
72 saaTs, xolo braldebulis winaswari patimroba - 9 Tves.<br />
7. am muxlis moTxovnaTa <strong>da</strong>rRveva isjeba kanoniT. ukanonod <strong>da</strong>kavebul<br />
an <strong>da</strong>patimrebul pirs aqvs kompensaciis miRebis ufleba.<br />
9
saqarTvelos konstitucia<br />
muxli 19<br />
1. yovel a<strong>da</strong>mians aqvs sityvis, azris, sindisis, aRmsareblobisa <strong>da</strong> rwmenis<br />
Tavisufleba.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia a<strong>da</strong>mianis devna sityvis, azris, aRmsareblobis an rwmenis<br />
gamo, agreTve misi iZuleba, gamoTqvas Tavisi Sexeduleba maT Sesaxeb.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia am muxlSi CamoTvlil TavisuflebaTa SezRudva, Tu maTi<br />
gamovlineba ar laxavs sxvaTa uflebebs.<br />
muxli 20<br />
1. yoveli a<strong>da</strong>mianis piradi cxovreba, piradi saqmianobis adgili, piradi<br />
Canaweri, mimowera, saubari satelefono <strong>da</strong> sxva saxis teqnikuri sa-<br />
SualebiT, agreTve teqnikuri saSualebebiT miRebuli Setyobinebani<br />
xelSeuxebelia. aRniSnuli uflebebis SezRudva <strong>da</strong>iSveba sasamarTlos<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT an mis gareSec, kanoniT gaTvaliswinebuli ga<strong>da</strong>udebeli<br />
aucileblobisas.<br />
2. aravis ara aqvs ufleba Sevides sacxovrebel binaSi <strong>da</strong> sxva mflobelobaSi<br />
mflobel pirTa nebis sawinaaRmdegod, agreTve Caataros<br />
Cxreka, Tu ar aris sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba an kanoniT gaTvaliswinebuli<br />
ga<strong>da</strong>udebeli aucilebloba.<br />
muxli 21<br />
1. sakuTreba <strong>da</strong> memkvidreobis ufleba aRiarebuli <strong>da</strong> uzrunvelyofilia.<br />
<strong>da</strong>uSvebelia sakuTrebis, misi SeZenis, gasxvisebis an memkvidreobiT<br />
miRebis sayovelTao uflebis gauqmeba.<br />
2. aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis <strong>da</strong>saSvebia pirvel punqtSi<br />
aRniSnul uflebaTa SezRudva kanoniT gansazRvrul SemTxveveb-<br />
Si <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
3. aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmeva<br />
<strong>da</strong>saSvebia kanoniT pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi, sasamarTlos<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT an organuli kanoniT <strong>da</strong>dgenili ga<strong>da</strong>udebeli<br />
aucileblobisas <strong>da</strong> mxolod saTanado anazRaurebiT.<br />
muxli 22<br />
1. yvelas, vinc kanonierad imyofeba saqarTveloSi, aqvs qveynis mTel<br />
teritoriaze Tavisufali mimosvlisa <strong>da</strong> sacxovrebeli adgilis Tavisufali<br />
arCevis ufleba.<br />
2. yvelas, vinc kanonierad imyofeba saqarTveloSi, SeuZlia Tavisu-<br />
10
Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
flad gavides saqarTvelo<strong>da</strong>n. saqarTvelos moqalaqes SeuZlia Tavisuflad<br />
Semovides saqarTveloSi.<br />
3. am uflebaTa SezRudva SeiZleba mxolod kanonis Sesabamisad, demokratiuli<br />
sazogadoebis arsebobisaTvis aucilebeli saxelmwifo uSiSroebis<br />
an sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelyofis, janmrTelobis<br />
<strong>da</strong>cvis, <strong>da</strong>naSaulis Tavi<strong>da</strong>n acilebis an marTlmsajulebis<br />
ganxorcielebis mizniT.<br />
muxli 23<br />
1. inteleqtualuri Semoqmedebis Tavisufleba uzrunvelyofilia. inteleqtualuri<br />
sakuTrebis ufleba xelSeuvalia.<br />
2. SemoqmedebiT procesSi Careva, SemoqmedebiTi saqmianobis sferoSi<br />
cenzura <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
3. SemoqmedebiTi nawarmoebis <strong>da</strong>ya<strong>da</strong>Reba <strong>da</strong> gavrcelebis akrZalva<br />
<strong>da</strong>uSvebelia, Tu misi gavrceleba ar laxavs sxva a<strong>da</strong>mianis kanonier<br />
uflebebs.<br />
muxli 24<br />
1. yovel a<strong>da</strong>mians aqvs ufleba Tavisuflad miiRos <strong>da</strong> gaavrcelos informacia,<br />
gamoTqvas <strong>da</strong> gaavrcelos Tavisi azri zepirad, werilobiT<br />
an sxvagvari saSualebiT.<br />
2. masobrivi informaciis saSualebebi Tavisufalia. cenzura <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
3. saxelmwifos an calkeul pirebs ara aqvT masobrivi informaciis an<br />
misi gavrcelebis saSualebaTa monopolizaciis ufleba.<br />
4. am muxlis pirvel <strong>da</strong> meore punqtebSi CamoTvlil uflebaTa ganxorcieleba<br />
SesaZlebelia kanoniT SeizRudos iseTi pirobebiT, romlebic<br />
aucilebelia demokratiul sazogadoebaSi saxelmwifo uSiSroebis,<br />
teritorialuri mTlianobis an sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelsayofad,<br />
<strong>da</strong>naSaulis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad, sxvaTa uflebebisa<br />
<strong>da</strong> Rirsebis <strong>da</strong>sacavad, konfidencialurad aRiarebuli informaciis<br />
gamJRavnebis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an sasamarTlos <strong>da</strong>moukideblobisa<br />
<strong>da</strong> miukerZoeblobis uzrunvelsayofad.<br />
muxli 25<br />
1. yvelas, gar<strong>da</strong> im pirebisa, romlebic arian samxedro Zalebisa <strong>da</strong> Sinagan<br />
saqmeTa saministros SemadgenlobaSi, ufleba aqvs winaswari nebarTvis<br />
gareSe Seikribos sajarod <strong>da</strong> uiaraRod, rogorc WerqveS,<br />
ise gareT. (23.12.2005. #2494)<br />
11
saqarTvelos konstitucia<br />
2. kanoniT SeiZleba <strong>da</strong>wesdes xelisuflebis winaswari gafrTxilebis<br />
aucilebloba, Tu Sekreba an manifestacia xalxisa <strong>da</strong> transportis<br />
samoZrao adgilas imarTeba.<br />
3. xelisuflebas SeuZlia Sekrebis an manifestaciis Sewyveta mxolod im<br />
SemTxvevaSi, Tu man kanonsawinaaRmdego xasiaTi miiRo.<br />
muxli 26<br />
1. yvelas aqvs sazogadoebrivi gaerTianebebis, maT Soris profesiuli<br />
kavSirebis Seqmnisa <strong>da</strong> maTSi gaerTianebis ufleba.<br />
2. saqarTvelos moqalaqeebs ufleba aqvT organuli kanonis Sesabamisad<br />
Seqmnan politikuri partia, sxva gaerTianeba <strong>da</strong> monawileoba miiRon<br />
mis saqmianobaSi.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia iseTi sazogadoebrivi <strong>da</strong> politikuri gaerTianebis Seqmna<br />
<strong>da</strong> saqmianoba, romlis mizania saqarTvelos konstituciuri wyobilebis<br />
<strong>da</strong>mxoba an ZaladobiT Secvla, qveynis <strong>da</strong>moukideblobis xelyofa,<br />
teritoriuli mTlianobis <strong>da</strong>rRveva, an romelic eweva omis<br />
an Zaladobis propagan<strong>da</strong>s, aRvivebs erovnul, kuTxur, religiur an<br />
socialur SuRls.<br />
4. <strong>da</strong>uSvebelia sazogadoebriv <strong>da</strong> politikur gaerTianebaTa mier SeiaraRebuli<br />
formirebebis Seqmna.<br />
5. piri, romelic Cairicxeba samxedro Zalebis an Sinagan saqmeTa organoebis<br />
pirad SemadgenlobaSi, gamwesdeba mosamarTled an prokurorad,<br />
wyvets politikuri gaerTianebis wevrobas. (23.12.2005. #2494)<br />
6. sazogadoebriv <strong>da</strong> politikur gaerTianebaTa saqmianobis SeCereba an<br />
maTi akrZalva SeiZleba mxolod sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, organuli<br />
kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 27<br />
saxelmwifo uflebamosilia <strong>da</strong>awesos ucxo qveynis moqalaqeTa <strong>da</strong><br />
moqalaqeobis armqone pirTa politikuri saqmianobis SezRudva.<br />
muxli 28<br />
1. saqarTvelos yovel moqalaqes 18 wlis asaki<strong>da</strong>n aqvs referendumSi,<br />
saxelmwifo <strong>da</strong> TviTmmarTvelobis organoebis arCevnebSi monawileobis<br />
ufleba. uzrunvelyofilia amomrCevelTa nebis Tavisufali gamovlineba.<br />
2. arCevnebsa <strong>da</strong> referendumSi monawileobis ufleba ara aqvs moqalaqes,<br />
romelic sasamarTlom qmeduunarod cno an sasamarTlos ganaCeniT<br />
imyofeba sasjelis aRsrulebis <strong>da</strong>wesebulebaSi.<br />
12
Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
muxli 29<br />
1. saqarTvelos yovel moqalaqes ufleba aqvs <strong>da</strong>ikavos nebismieri saxelmwifo<br />
Tanamdeboba, Tu igi akmayofilebs kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil<br />
moTxovnebs.<br />
2. saxelmwifo samsaxuris pirobebi ganisazRvreba kanoniT.<br />
muxli 30<br />
1. Sroma Tavisufalia.<br />
2. saxelmwifo valdebulia xeli Seuwyos Tavisufali mewarmeobisa <strong>da</strong><br />
konkurenciis ganviTarebas. akrZalulia monopoliuri saqmianoba,<br />
gar<strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>Svebuli SemTxvevebisa. momxmarebelTa uflebebi<br />
<strong>da</strong>culia kanoniT.<br />
3. SromiTi urTierTobis momwesrigebel <strong>saerTaSoriso</strong> SeTanxmebaTa safuZvelze<br />
saxelmwifo icavs saqarTvelos moqalaqeTa SromiT uflebebs<br />
sazRvargareT.<br />
4. SromiTi uflebebis <strong>da</strong>cva, Sromis samarTliani anazRaureba <strong>da</strong> usafrTxo,<br />
jansaRi pirobebi, arasrulwlovanisa <strong>da</strong> qalis Sromis pirobebi<br />
ganisazRvreba kanoniT.<br />
muxli 31<br />
saxelmwifo zrunavs qveynis mTeli teritoriis Tanabari socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebisaTvis. maRalmTiani regionebis socialurekonomikuri<br />
progresis uzrunvelsayofad kanoni adgens SeRavaTebs.<br />
muxli 32<br />
saxelmwifo xels uwyobs umuSevrad <strong>da</strong>rCenil saqarTvelos moqalaqes<br />
<strong>da</strong>saqmebaSi. saarsebo minimumiT uzrunvelyofis pirobebi <strong>da</strong><br />
umuSevris statusi ganisazRvreba kanoniT.<br />
muxli 33<br />
gaficvis ufleba aRiarebulia. am uflebis ganxorcielebis wesi ganisazRvreba<br />
kanoniT. kanoni adgens agreTve sasicocxlod mniSvnelovani<br />
samsaxurebis saqmianobis garantiebs.<br />
muxli 34<br />
1. saxelmwifo xels uwyobs kulturis ganviTarebas, kulturul cxovrebaSi<br />
moqalaqeTa SeuzRu<strong>da</strong>v monawileobas, kulturuli TviTmyofobis gamovlinebasa<br />
<strong>da</strong> gamdidrebas, erovnul <strong>da</strong> zogadsakacobrio RirebulebaTa<br />
aRiarebas <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> kulturul urTierTobaTa gaRrmavebas.<br />
13
saqarTvelos konstitucia<br />
2. saqarTvelos yoveli moqalaqe valdebulia zrunavdes kulturuli<br />
memkvidreobis <strong>da</strong>cva-SenarCunebaze. kulturul memkvidreobas<br />
saxelmwifo icavs kanoniT.<br />
muxli 35<br />
1. yvelas aqvs ganaTlebis miRebisa <strong>da</strong> misi formis arCevis ufleba.<br />
2. saxelmwifo uzrunvelyofs qveynis saganmanaTleblo sistemis harmonizacias<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> saganmanaTleblo sivrceSi. (27.12.2006. #4135)<br />
3. skolamdel aRzr<strong>da</strong>s saxelmwifo uzrunvelyofs kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT. <strong>da</strong>wyebiTi <strong>da</strong> sabazo ganaTleba savaldebuloa. zogad<br />
ganaTlebas kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT srulad afinansebs saxelmwifo.<br />
moqalaqeebs ufleba aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, saxelmwifos <strong>da</strong>finansebiT<br />
miiRon profesiuli <strong>da</strong> umaRlesi ganaTleba. (27.12.2006.<br />
#4135)<br />
4. saxelmwifo mxars uWers saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 36<br />
1. qorwineba emyareba meuRleTa uflebriv Tanasworobasa <strong>da</strong> nebayoflobas.<br />
2. saxelmwifo xels uwyobs ojaxis keTildReobas.<br />
3. de<strong>da</strong>Ta <strong>da</strong> bavSvTa uflebebi <strong>da</strong>culia kanoniT.<br />
muxli 37<br />
1. yvelas aqvs ufleba isargeblos janmrTelobis <strong>da</strong>zRveviT, rogorc<br />
xelmisawvdomi samedicino <strong>da</strong>xmarebis saSualebiT. kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT gansazRvrul pirobebSi uzrunvelyofilia ufaso samedicino<br />
<strong>da</strong>xmareba.<br />
2. saxelmwifo akontrolebs janmrTelobis <strong>da</strong>cvis yvela <strong>da</strong>wesebulebas,<br />
samkurnalo saSualebaTa warmoebas <strong>da</strong> am saSualebebiT vaWrobas.<br />
3. yvelas aqvs ufleba cxovrobdes janmrTelobisaTvis uvnebel garemoSi,<br />
sargeblobdes bunebrivi <strong>da</strong> kulturuli garemoTi. yvela valdebulia<br />
gaufrTxildes bunebriv <strong>da</strong> kulturul garemos.<br />
4. a<strong>da</strong>mianis janmrTelobisaTvis usafrTxo garemos uzrunvelsayofad,<br />
sazogadoebis ekologiuri <strong>da</strong> ekonomikuri interesebis Sesabamisad,<br />
axlandeli <strong>da</strong> momavali Taobebis interesebis gaTvaliswinebiT<br />
saxelmwifo uzrunvelyofs garemos <strong>da</strong>cvasa <strong>da</strong> racionalur bunebaTsargeblobas.<br />
14
Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
5. a<strong>da</strong>mians ufleba aqvs miiRos sruli, obieqturi <strong>da</strong> drouli informacia<br />
misi samuSao <strong>da</strong> sacxovrebeli garemos mdgomareobis Sesaxeb.<br />
muxli 38<br />
1. saqarTvelos moqalaqeni Tanaswori arian socialur, ekonomikur,<br />
kulturul <strong>da</strong> politikur cxovrebaSi ganurCevlad maTi <strong>erovnuli</strong>,<br />
eTnikuri, religiuri Tu enobrivi kuTvnilebisa. <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />
sayovelTaod aRiarebuli principebisa <strong>da</strong> normebis Sesabamisad<br />
maT ufleba aqvT Tavisuflad, yovelgvari diskriminaciisa <strong>da</strong><br />
Carevis gareSe ganaviTaron TavianTi kultura, isargeblon de<strong>da</strong>eniT<br />
pirad cxovrebaSi <strong>da</strong> sajarod.<br />
2. <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis sayovelTaod aRiarebuli principebisa <strong>da</strong><br />
normebis Sesabamisad, umciresobaTa uflebebis ganxorcieleba ar<br />
un<strong>da</strong> ewinaaRmdegebodes saqarTvelos suverenitets, saxelmwifo<br />
wyobilebas, teritoriul mTlianobasa <strong>da</strong> politikur <strong>da</strong>moukideblobas.<br />
muxli 39<br />
saqarTvelos konstitucia ar uaryofs a<strong>da</strong>mianisa <strong>da</strong> moqalaqis sxva<br />
sayovelTaod aRiarebul uflebebs, Tavisuflebebsa <strong>da</strong> garantiebs,<br />
romlebic aq ar aris moxseniebuli, magram TavisTavad gamomdinareoben<br />
konstituciis principebi<strong>da</strong>n.<br />
muxli 40<br />
1. a<strong>da</strong>miani u<strong>da</strong>naSaulod iTvleba, vidre misi <strong>da</strong>mnaSaveoba ar <strong>da</strong>mtkicdeba<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT <strong>da</strong> kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlos<br />
gamamtyunebeli ganaCeniT.<br />
2. aravin ar aris valdebuli amtkicos Tavisi u<strong>da</strong>naSauloba. braldebis<br />
mtkicebis movaleoba ekisreba bralmdebels.<br />
3. <strong>da</strong>dgenileba braldebulis saxiT piris pasuxisgebaSi micemis Sesaxeb,<br />
sabraldebo <strong>da</strong>skvna <strong>da</strong> gamamtyunebeli ganaCeni un<strong>da</strong> emyarebodes<br />
mxo lod utyuar mtkicebulebebs. yovelgvari eWvi, romelic ver <strong>da</strong><strong>da</strong>sturdeba<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wydes braldebulis<br />
sasargeblod.<br />
muxli 41<br />
1. saqarTvelos yovel moqalaqes ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
gaecnos saxelmwifo <strong>da</strong>wesebulebebSi masze arsebul informacias,<br />
agreTve iq arsebul oficialur dokumentebs, Tu isini ar Seicaven<br />
saxelmwifo, profesiul an komerciul saidumloebas.<br />
15
saqarTvelos konstitucia<br />
2. oficialur CanawerebSi arsebuli informacia, romelic <strong>da</strong>kavSirebulia<br />
a<strong>da</strong>mianis janmrTelobasTan, mis finansebTan an sxva kerZo<br />
sakiTxebTan, aravisTvis ar un<strong>da</strong> iyos xelmisawvdomi TviT am a<strong>da</strong>mianis<br />
Tanxmobis gareSe, gar<strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>dgenili SemTxvevebisa, rodesac<br />
es aucilebelia saxelmwifo uSiSroebis an sazogadoebrivi usafrTxoebis<br />
uzrunvelsayofad, janmrTelobis, sxvaTa uflebebisa <strong>da</strong><br />
Tavisuflebebis <strong>da</strong>sacavad.<br />
muxli 42<br />
1. yovel a<strong>da</strong>mians ufleba aqvs Tavis uflebaTa <strong>da</strong> TavisuflebaTa <strong>da</strong>sacavad<br />
mimarTos sasamarTlos.<br />
2. yoveli piri un<strong>da</strong> gansajos mxolod im sasamarTlom, romlis iurisdiqciasac<br />
eqvemdebareba misi saqme.<br />
3. <strong>da</strong>cvis ufleba garantirebulia.<br />
4. aravis ar SeiZleba ganmeorebiT <strong>da</strong>edos msjavri erTi <strong>da</strong> imave <strong>da</strong>na-<br />
SaulisaTvis.<br />
5. aravin ar agebs pasuxs im qmedobisaTvis, romelic misi Cadenis dros<br />
samarTal<strong>da</strong>rRvevad ar iTvlebo<strong>da</strong>. kanons, Tu is ar amsubuqebs an ar<br />
auqmebs pasuxismgeblobas, ukuZala ara aqvs.<br />
6. braldebuls ufleba aqvs moiTxovos Tavisi mowmeebis iseTsave pirobebSi<br />
gamoZaxeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>kiTxva, rogoric aqvT braldebis mowmeebs.<br />
7. kanonis <strong>da</strong>rRveviT mopovebul mtkicebulebas iuridiuli Zala ara<br />
aqvs.<br />
8. aravin ar aris valdebuli misces Tavisi an im axlobelTa sawinaaRmdego<br />
Cveneba, romelTa wrec ganisazRvreba kanoniT.<br />
9. yvelasTvis garantirebulia saxelmwifo <strong>da</strong> TviTmmarTvelobis organoTa<br />
<strong>da</strong> mosamsaxureTagan ukanonod miyenebuli zaralis sasamarTlo<br />
wesiT sruli anazRaureba saxelmwifo saxsrebi<strong>da</strong>n.<br />
muxli 43<br />
1. saqarTvelos teritoriaze a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> Tavisufleba-<br />
Ta <strong>da</strong>cvas ze<strong>da</strong>mxedvelobas uwevs saqarTvelos saxalxo <strong>da</strong>mcveli,<br />
romelsac 5 wlis vadiT sruli Semadgenlobis umravlesobiT irCevs<br />
saqarTvelos parlamenti.<br />
2. saxalxo <strong>da</strong>mcveli uflebamosilia gamoavlinos a<strong>da</strong>mianis uflebaTa<br />
<strong>da</strong> TavisuflebaTa <strong>da</strong>rRvevis f<strong>aqtebi</strong>, Seatyobinos amis Sesaxeb Sesabamis<br />
organoebsa <strong>da</strong> pirebs. saxalxo <strong>da</strong>mcvelis saqmianobisaTvis<br />
<strong>da</strong>brkolebaTa Seqmna isjeba kanoniT.<br />
16
Tavi meore. saqarTvelos moqalaqeoba. a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani<br />
3. saxalxo <strong>da</strong>mcvelis uflebamosileba ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />
muxli 44<br />
1. saqarTveloSi mcxovrebi yoveli piri valdebulia asrulebdes<br />
saqarTvelos konstituciisa <strong>da</strong> kanonmdeblobis moTxovnebs.<br />
2. a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong> TavisuflebaTa ganxorcielebam ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ar-<br />
Rvios sxvaTa uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />
muxli 45<br />
konstituciaSi miTiTebuli ZiriTadi uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani,<br />
maTi Sinaarsis gaTvaliswinebiT, vrceldeba agreTve iuridiul pirebze.<br />
muxli 46<br />
1. sagangebo an saomari mdgomareobis dros saqarTvelos prezidents<br />
ufleba aqvs qveyanaSi an mis romelime nawilSi SezRudos konstituciis<br />
me-18, me-20, 21-e, 22-e, 24-e, 25-e, 30-e, 33-e <strong>da</strong> 41-e muxlebSi<br />
CamoTvlili uflebani <strong>da</strong> Tavisuflebani. saqarTvelos prezidenti<br />
valdebulia ara ugvianes 48 saaTisa es ga<strong>da</strong>wyvetileba Seitanos parlamentSi<br />
<strong>da</strong>samtkiceblad.<br />
2. Tu qveynis mTel teritoriaze SemoRebulia sagangebo an saomari<br />
mdgomareoba, saqarTvelos prezidentis, saqarTvelos parlamentis,<br />
sxva warmomadgenlobiT organoTa arCevnebi tardeba am mdgomareobis<br />
gauqmebis Semdeg. qveynis romelime nawilSi sagangebo mdgomareobis<br />
SemoRebis SemTxvevaSi qveynis <strong>da</strong>narCen teritoriaze arCevnebis<br />
Catarebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs saqarTvelos parlamenti.<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
muxli 47<br />
1. saqarTveloSi mcxovreb ucxoel moqalaqeebs <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone<br />
pirebs saqarTvelos moqalaqis Tanabari uflebani <strong>da</strong> movaleobani<br />
aqvT, gar<strong>da</strong> konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli gamonaklisebisa.<br />
2. sayovelTaod aRiarebuli <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis normebis Sesabamisad,<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, saqarTvelo TavSesafars aZlevs<br />
ucxoel moqalaqeebsa <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone pirebs.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia sxva saxelmwifos ga<strong>da</strong>eces Semoxiznuli piri, romelsac<br />
devnian politikuri mrwamsisaTvis, an im qmedobisaTvis, romelic<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>naSaulad ar iTvleba.<br />
17
saqarTvelos konstitucia<br />
Tavi mesame<br />
saqarTvelos parlamenti<br />
muxli 48<br />
saqarTvelos parlamenti aris qveynis umaRlesi warmomadgenlobiTi<br />
organo, romelic axorcielebs sakanonmdeblo xelisuflebas, gansaz-<br />
Rvravs qveynis saSinao <strong>da</strong> sagareo politikis ZiriTad mimarTulebebs,<br />
konstituciiT gansazRvrul farglebSi kontrols uwevs mTavrobis<br />
saqmianobas <strong>da</strong> axorcielebs sxva uflebamosilebebs.<br />
muxli 48 1 (24.09.2009. #1674 amoqmeddes saqarTvelos centraluri<br />
saarCevno komisiis mier momdevno saerTo saparlamento arCevnebis<br />
Sedegebis Semajamebeli oqmis gamoqveynebis dRi<strong>da</strong>n)<br />
1. saqarTvelos parlamentis adgilsamyofelia q. Tbilisi <strong>da</strong> q. quTaisi.<br />
parlamentis plenaruli sxdomebi imarTeba mxolod q. quTaisSi.<br />
2. saqarTvelos parlamentis adgilsamyoflis droebiT Secvla sxdomis<br />
an sesiis mowvevis mizniT <strong>da</strong>saSvebia mxolod sagangebo <strong>da</strong> saomari<br />
mdgomareobis dros.<br />
muxli 49<br />
1. saqarTvelos konstituciis me-4 muxliT gaTvaliswinebuli pirobebis<br />
Seqmnamde parlamenti Sedgeba sayovelTao, Tanaswori <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />
saarCevno uflebis safuZvelze faruli kenWisyriT, 4 wlis vadiT,<br />
proporciuli sistemiT arCeuli 75 <strong>da</strong> maJoritaruli sistemiT ar-<br />
Ceuli 75 parlamentis wevrisagan. (12.03.2008. #5853)<br />
2. parlamentis wevrad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone saqarTvelos<br />
moqalaqe 25 wlis asaki<strong>da</strong>n.<br />
3. parlamentis Sinagani struqtura <strong>da</strong> muSaobis wesi ganisazRvreba parlamentis<br />
reglamentiT.<br />
4. saxelmwifo biujetSi parlamentisaTvis gankuTvnili mimdinare xarjebis<br />
Semcireba wina wlis sabiujeto saxsrebis odenobasTan Se<strong>da</strong>rebiT<br />
SeiZleba mxolod parlamentis winaswari TanxmobiT. parlamenti<br />
Tavad iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas saxelmwifo biujetSi parlamentisaTvis<br />
gamoyofili sabiujeto saxsrebis ganawilebis Taobaze. (6.02.2004.<br />
#3272)<br />
muxli 50<br />
1. arCevnebSi monawileobis ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT regis-<br />
18
trirebul moqalaqeTa politikur gaerTianebas, romlis mxar<strong>da</strong>Werac<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia amomrCevelTa xelmowerebiT organuli kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT, an romelsac hyavs warmomadgeneli parlamentSi<br />
arCevnebis <strong>da</strong>niSvnis droisaTvis. organuli kanoniT gansazRvruli<br />
amomrCevlebis xelmowerebis raodenoba ar SeiZleba iyos amomrCevelTa<br />
raodenobis 1%-ze meti. maJoritaruli sistemiT arCevneb-<br />
Si monawileobis wesi <strong>da</strong> pirobebi ganisazRvreba saarCevno kanonmdeblobiT.<br />
(12.03.2008. #5853)<br />
2. proporciuli sistemiT Catarebuli arCevnebis Sedegad parlamentis<br />
wevrTa man<strong>da</strong>tebi ganawildeba mxolod im politikur gaerTianebebsa<br />
<strong>da</strong> saarCevno blokebs Soris, romlebic miiReben arCevnebSi monawile<br />
amomrCevelTa xmebis 5%-s mainc. maJoritaruli sistemiT Catarebul<br />
arCevnebSi parlamentis wevrTa man<strong>da</strong>tebis ganawilebis wesi ganisaz-<br />
Rvreba saarCevno kanonmdeblobiT. (12.03.2008. #5853)<br />
2 1 . parlamentis morigi arCevnebi tardeba parlamentis uflebamosilebis<br />
vadis amowurvis kalen<strong>da</strong>ruli wlis oqtomberSi. ar-<br />
Cevnebis TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara<br />
ugvianes 60 dRisa. (27.12.2006. #4133)<br />
3. Tu arCevnebis va<strong>da</strong> emTxveva sagangebo an saomar mdgomareobas, ar-<br />
Cevnebi tardeba am mdgomareobis gauqmebi<strong>da</strong>n mesamoce dRes. arCevnebis<br />
TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti sagangebo an saomari<br />
mdgomareobis gauqmebisTanave. parlamentis va<strong>da</strong>mde <strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi<br />
parlamentis riggareSe arCevnebi tardeba parlamentis va<strong>da</strong>mde<br />
<strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n mesamoce dRes, xolo<br />
riggareSe arCevnebis TariRs prezidenti niSnavs parlamentis va<strong>da</strong>mde<br />
<strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb brZanebulebis amoqmedebisTanave. (27.12.2006.<br />
#4133)<br />
3 1 . parlamenti saqmianobas wyvets parlamentis <strong>da</strong>Txovnis Sesaxeb<br />
pre zidentis brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n. parlamentis <strong>da</strong>Txovnis<br />
Sesaxeb prezidentis brZanebulebis amoqmedebi<strong>da</strong>n axla<strong>da</strong>rCeuli<br />
parlamentis pirvel sxdomamde <strong>da</strong>Txovnili parlamenti ikribeba<br />
mxolod prezidentis mier sagangebo an saomari mdgomareobis<br />
gamocxadebis SemTxvevaSi sagangebo an saomari mdgomareobis<br />
<strong>da</strong>mtkicebis, an<strong>da</strong> sagangebo an saomari mdgomareobis gagrZelebis<br />
sakiTxis ga<strong>da</strong>sawyvetad. Tu parlamenti ar Seikriba 5 dRis ganmavlobaSi<br />
an ar <strong>da</strong>amtkica (gaagrZela) sagangebo mdgomareobis<br />
gamocxadebis (gagrZelebis) Sesaxeb prezidentis brZanebuleba, ma-<br />
Sin gamocxadebuli sagangebo mdgomareoba uqmdeba. saomari mdgomareoba<br />
un<strong>da</strong> gauqmdes, Tu parlamenti Sekrebi<strong>da</strong>n 48 saaTSi ar<br />
<strong>da</strong>amtkicebs saomari mdgomareobis gamocxadebis (gagrZelebis)<br />
Sesaxeb prezidentis brZanebulebas. parlamentis Sekreba ar iwvevs<br />
19<br />
Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti
saqarTvelos konstitucia<br />
parlamentis wevrebis saparlamento Tanamdebobebis <strong>da</strong> xelfasebis<br />
aRdgenas. parlamenti wyvets saqmianobas zemoaRniSnul sakiTxebze<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisTanave. (6.02.2004. #3272)<br />
4. parlamentis uflebamosileba wydeba axalarCeuli parlamentis<br />
pirveli SekrebisTanave.<br />
5. parlamentis wevris arCevis wesi, agreTve arCevnebSi kandi<strong>da</strong>tad<br />
monawileobis <strong>da</strong>uSvebloba ganisazRvreba konstituciiTa <strong>da</strong> organuli<br />
kanoniT.<br />
muxli 51<br />
saqarTvelos axalarCeuli parlamentis pirveli sxdoma un<strong>da</strong><br />
gaimarTos arCevnebi<strong>da</strong>n 20 dRis ganmavlobaSi. pirveli sxdomis dRes<br />
niSnavs saqarTvelos prezidenti. parlamenti muSaobas Seudgeba, Tu<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia deputatTa aranakleb ori mesamedis uflebamosileba.<br />
muxli 51 1<br />
parlamenti SeiZleba <strong>da</strong>Txovnil iqnes saqarTvelos prezidentis<br />
mier mxolod konstituciiT gansazRvrul SemTxvevebSi, gar<strong>da</strong>:<br />
a) parlamentis arCevnebis Catarebi<strong>da</strong>n eqvsi Tvis ganmavlobaSi;<br />
b) parlamentis mier konstituciis 63-e muxliT gansazRvruli uflebamosilebis<br />
ganxorcielebisas;<br />
g) sagangebo an saomari mdgomareobis dros;<br />
d) saqarTvelos prezidentis uflebamosilebis vadis bolo 6 Tvis<br />
ganmavlobaSi. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 52<br />
1. saqarTvelos parlamentis wevri aris sruliad saqarTvelos warmomadgeneli,<br />
sargeblobs Tavisufali man<strong>da</strong>tiT <strong>da</strong> misi gawveva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
2. parlamentis wevris <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi binis, manqanis,<br />
samuSao adgilis an piradi gaCxreka SeiZleba mxolod parlamentis<br />
TanxmobiT. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv<br />
un<strong>da</strong> ecnobos parlaments. Tu parlamenti ar miscems Tanxmobas,<br />
parlamentis <strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli wevri <strong>da</strong>uyovnebliv<br />
un<strong>da</strong> ganTavisufldes. (23.04.2004. #6)<br />
3. parlamentis wevrs ufleba aqvs Cveneba ar misces im faqtis gamo,<br />
romelic mas gaandes, rogorc parlamentis wevrs. <strong>da</strong>uSvebelia am<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebuli werilobiTi masalis <strong>da</strong>ya<strong>da</strong>Reba. es ufleba<br />
20
parlamentis wevrs unarCundeba misi uflebamosilebis Sewyvetis Semdegac.<br />
4. parlamentis wevri pasuxisgebaSi ar miecema Tavisi movaleobis Sesrulebisas<br />
parlamentSi Tu mis gareT gamoTqmuli azrebisa <strong>da</strong> SexedulebebisaTvis.<br />
5. uzrunvelyofilia parlamentis wevris uflebamosilebaTa Seuferxebeli<br />
ganxorcielebis pirobebi. parlamentis wevris gancxadebis safuZvelze<br />
Sesabamisi saxelmwifo organoebi uzrunvelyofen mis pirad<br />
usafrTxoebas.<br />
6. deputatis uflebamosilebaTa ganxorcielebisaTvis <strong>da</strong>brkolebaTa<br />
Seqmna isjeba kanoniT.<br />
muxli 53<br />
1. parlamentis wevrs ufleba ara aqvs ekavos raime Tanamdeboba saxelmwifo<br />
samsaxurSi an eweodes samewarmeo saqmianobas. SeuTavseblobis<br />
SemTxvevebs gansazRvravs kanoni.<br />
2. wina punqiT gaTvaliswinebul moTxovnaTa <strong>da</strong>rRvevisas parlamentis<br />
wevrs uflebamosileba Seuwydeba.<br />
3. parlamentis wevri iRebs kanoniT <strong>da</strong>dgenil gasamrjelos.<br />
muxli 54<br />
1. parlamentis wevris uflebamosilebis cnobis an va<strong>da</strong>mde Sewyvetis<br />
sakiTxs wyvets parlamenti. parlamentis es ga<strong>da</strong>wyvetileba SeiZleba<br />
gasaCivrdes sakonstitucio sasamarTloSi.<br />
2. parlamentis wevrs uflebamosileba va<strong>da</strong>mde Seuwydeba, Tu:<br />
a) piradi gancxadebiT uflebamosileba moexsna;<br />
b) mis mimarT kanonier ZalaSi Sevi<strong>da</strong> sasamarTlos gamamtyunebeli<br />
ganaCeni;<br />
g) sasamarTlom cno qmeduunarod, ugzo-ukvlod <strong>da</strong>kargulad an gar<strong>da</strong>cvlilad;<br />
d) <strong>da</strong>ikava parlamentis wevris statusTan SeuTavsebeli Tanamdeboba,<br />
an eweva SeuTavsebel saqmianobas;<br />
e) <strong>da</strong>karga saqarTvelos moqalaqeoba;<br />
v) arasapatio mizeziT oTxi Tvis ganmavlobaSi ar monawileob<strong>da</strong> parlamentis<br />
muSaobaSi;<br />
z) gar<strong>da</strong>icvala.<br />
21<br />
Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti
saqarTvelos konstitucia<br />
muxli 55<br />
1. saqarTvelos parlamenti Tavisi uflebamosilebis vadiT, reglamentiT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT, faruli kenWisyriT irCevs saqarTvelos<br />
parlamentis Tavmjdomares <strong>da</strong> Tavmjdomaris moadgileebs, maT Soris<br />
TiTo moadgiles afxazeTis avtonomiuri respubliki<strong>da</strong>n (10.10.2002.<br />
#1689) <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respubliki<strong>da</strong>n arCeul parlamentis<br />
wevrTagan maTive wardginebiT. (20.04.2000. #260)<br />
2. parlamentis Tavmjdomare uZRveba parlamentis muSaobas, uzrunvelyofs<br />
azris Tavisufal gamoxatvas, xels awers parlamentis mier<br />
miRebul aqtebs, asrulebs reglamentiT gaTvaliswinebul sxva uflebamosilebebs.<br />
3. parlamentis Tavmjdomaris moadgileebi asruleben Tavmjdomaris<br />
movaleobas misive <strong>da</strong>valebiT, Tavmjdomaris mier uflebamosilebis<br />
ganxorcielebis SeuZleblobisas an Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi ga<strong>da</strong>yenebisas.<br />
4. parlamentis Tavmjdomare reglamentiT gaTvaliswinebuli wesiT axorcielebs<br />
srul administraciul funqciebs parlamentis SenobaSi.<br />
muxli 56<br />
1. sakanonmdeblo sakiTxebis winaswari momzadebis, ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
SesrulebisaTvis xelis Sewyobis, parlamentis mier mis winaSe angariSvaldebuli<br />
organoebis <strong>da</strong> mTavrobis saqmianobis kontrolis mizniT<br />
parlamentSi misi uflebamosilebis vadiT iqmneba komitetebi.<br />
2. konstituciiTa <strong>da</strong> reglamentiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi,<br />
agreTve deputatTa aranakleb erTi meoTxedis moTxovniT parlamentSi<br />
iqmneba sagamoZiebo an sxva droebiTi komisiebi. saparlamento<br />
umravlesobis warmomadgenloba droebiT komisiaSi ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />
komisiis wevrTa saerTo raodenobis naxevars.<br />
3. sagamoZiebo komisiis moTxovniT mis sxdomaze gamocxadeba, agreTve<br />
sakiTxis gamokvlevisaTvis aucilebeli sabuTebis wardgena savaldebuloa.<br />
muxli 57<br />
1. parlamentis muSaobis organizaciisaTvis iqmneba parlamentis biuro,<br />
romlis SemadgenlobaSic Sedian saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare,<br />
Tavmjdomaris moadgileebi, parlamentis komitetebisa <strong>da</strong> saparlamento<br />
fraqciebis Tavmjdomareebi.<br />
2. konstituciiT gansazRvrul Tanamdebobis pirTa <strong>da</strong>niSvnasTan <strong>da</strong>kav-<br />
Sirebul sakiTxebs biuro Sesabamisi komitetebis <strong>da</strong>skvnis safuZvelze<br />
22
ganixilavs reglamentiT gaTvaliswinebuli wesiT. <strong>da</strong>skvna waredgineba<br />
prezidents <strong>da</strong> parlaments. biuro iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebebs parlamentis<br />
muSaobis organizaciul sakiTxebze.<br />
muxli 58<br />
1. parlamentis wevrebi SeiZleba gaerTiandnen saparlamento fraqciaSi.<br />
fraqciis wevrTa raodenoba ar un<strong>da</strong> iyos eqvsze naklebi. (10.10.2008.<br />
#343)<br />
2. fraqciis Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis wesi, misi uflebamosileba ganisaz-<br />
Rvreba kanoniTa <strong>da</strong> reglamentiT.<br />
muxli 59<br />
1. parlamentis wevri uflebamosilia kiTxviT mimarTos parlamentis winaSe<br />
angariSvaldebul organos, mTavrobas, mTavrobis wevrs, qalaqis<br />
mers, yvela donis teritoriuli erTeulis aRmasrulebeli organos<br />
xelmZRvanels, saxelmwifo <strong>da</strong>wesebulebebs <strong>da</strong> miiRos maTgan pasuxi.<br />
2. parlamentis wevrTa sul cota aTkacian jgufs, saparlamento fraqcias<br />
ufleba aqvT SekiTxviT mimarTon parlamentis winaSe angariSvaldebul<br />
organos, mTavrobas, mTavrobis calkeul wevrs, romlebic<br />
valdebuli arian upasuxon <strong>da</strong>smul SekiTxvas parlamentis sxdomaze.<br />
pasuxi SeiZleba gaxdes parlamentis ganxilvis sagani.<br />
3. parlamenti uflebamosilia parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis<br />
umravlesobiT premier-ministris winaSe <strong>da</strong>svas mTavrobis<br />
calkeuli wevris Tanamdebobrivi pasuxismgeblobis sakiTxi. Tu premier-ministri<br />
ar gaaTavisuflebs mTavrobis wevrs, aseT SemTxvevaSi,<br />
igi ori kviris va<strong>da</strong>Si parlaments warudgens Tavis motivirebul ga<strong>da</strong>wyvetilebas.<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
muxli 60<br />
1. parlamentis sxdomebi sajaroa. <strong>da</strong>mswreTa umravlesobis ga<strong>da</strong>wyvetilebiT<br />
parlaments SeuZlia calkeuli sakiTxebis ganxilvisas<br />
sxdoma an misi nawili <strong>da</strong>xurulad gamoacxados.<br />
2. mTavrobis wevri, parlamentis mier arCeuli, <strong>da</strong>niSnuli an <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
Tanamdebobis piri uflebamosilia, xolo moTxovnis SemTxveva-<br />
Si valdebulia, <strong>da</strong>eswros parlamentis, misi komitetis <strong>da</strong> komisiis<br />
sxdomebs, pasuxi gasces sxdomaze <strong>da</strong>smul SekiTxvebs <strong>da</strong> warmoadginos<br />
gaweuli saqmianobis Sesaxeb angariSi. aseTi Tanamdebobis pirs<br />
moTxovnisTanave un<strong>da</strong> mousminos parlamentma, komitetma an komisiam.<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
23<br />
Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti
saqarTvelos konstitucia<br />
3. kenWisyra yovelTvis aris Ria an saxelobiTi, gar<strong>da</strong> konstituciiTa<br />
<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />
4. parlamentis sxdomis oqmi, saidumlo sakiTxebis gamoklebiT, qveyndeba<br />
parlamentis beWdviT organoSi.<br />
muxli 61<br />
1. saqarTvelos parlamenti Tavisi uflebiT ikribeba morig sesiaze weliwadSi<br />
orjer. saSemodgomo sesia ixsneba seqtembris pirvel sam-<br />
SabaTs <strong>da</strong> ixureba dekembris mesame paraskevs, xolo sagazafxulo<br />
sesia ixsneba Tebervlis pirvel samSabaTs <strong>da</strong> ixureba ivnisis bolo<br />
paraskevs.<br />
2. saqarTvelos prezidenti parlamentis Tavmjdomaris, deputatTa<br />
aranakleb meoTxedis moTxovniT an sakuTari iniciativiT sesiebs<br />
Soris periodSi iwvevs parlamentis riggareSe sesias, xolo morigi<br />
sesiis mimdinareobisas _ riggareSe sxdomas. Tu werilobiTi moTxovnis<br />
wardgeni<strong>da</strong>n 48 saaTis ganmavlobaSi mowvevis aqti ar gamoica,<br />
parlamenti Tavisi reglamentis Tanaxmad valdebulia momdevno 48<br />
saaTis ganmavlobaSi Seudges muSaobas.<br />
3. parlamentis riggareSe sxdoma Catardeba mxolod gansazRvruli<br />
dRis wesrigiT <strong>da</strong> ixureba misi amowurvisTanave.<br />
4. prezidentis mier sagangebo an saomari mdgomareobis gamocxadebi<strong>da</strong>n<br />
48 saaTis ganmavlobaSi parlamenti ikribeba. parlamentis muSaoba<br />
grZeldeba am mdgomareobis <strong>da</strong>mTavrebamde.<br />
muxli 62<br />
parlamentis ga<strong>da</strong>wyvetileba omisa <strong>da</strong> zavis, sagangebo an saomari<br />
mdgomareobisa <strong>da</strong> konstituciis 46-e muxliT gaTvaliswinebul sakiTxebze<br />
miiReba parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis umravlesobiT.<br />
muxli 63<br />
1. 75-e muxlis meore punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi impiCmentis<br />
wesiT saqarTvelos prezidentis Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis<br />
aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb<br />
erT mesameds. sakiTxi <strong>da</strong>skvnisaTvis ga<strong>da</strong>ecema uzenaes sasamarTlos<br />
an sakonstitucio sasamarTlos.<br />
2. Tu uzenaesma sasamarTlom Tavisi <strong>da</strong>skvniT <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stura prezidentis<br />
qmedobaSi <strong>da</strong>naSaulis Semadgenlobis niSnebis arseboba, an sakonstitucio<br />
sasamarTlom _ konstituciis <strong>da</strong>rRveva, <strong>da</strong>skvnis ganxilvis<br />
Semdeg parlamenti sruli Semadgenlobis umravlesobiT iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas,<br />
rom kenWisyraze <strong>da</strong>isvas impiCmentis wesiT Tanamde-<br />
24
obi<strong>da</strong>n prezidentis ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxi. 3. prezidenti impiCmentis<br />
wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yenebulad CaiTvleba, Tu am ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />
mxa ri <strong>da</strong>uWira parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb orma<br />
mesamedma.<br />
4. Tu 30 dRis va<strong>da</strong>Si parlamentma ar miiRo ga<strong>da</strong>wyvetileba, sakiTxi<br />
moxsnilad iTvleba <strong>da</strong> momdevno erTi wlis ganmavlobaSi <strong>da</strong>uSvebelia<br />
imave braldebis wardgena.<br />
5. <strong>da</strong>uSvebelia prezidentisTvis wardgenili braldebis parlamentSi<br />
ganxilva <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba sagangebo an saomari mdgomareobis<br />
an omis dros.<br />
muxli 64<br />
1. konstituciis <strong>da</strong>rRvevisas an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulis CadenisaTvis impiCmentis<br />
wesiT uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris, mTavrobis wevrebis, kontrolis<br />
palatis Tavmjdomaris <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wevrebis<br />
ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis<br />
aranakleb erT mesameds. (10.10.2008. #344)<br />
2. 63-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli wesiT <strong>da</strong>skvnis miRebis<br />
Semdeg sruli Semadgenlobis umravlesobiT parlamenti uflebamosilia<br />
Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenos am muxlis pirvel punqtSi CamoTvlili<br />
Tanamdebobis pirebi. am SemTxvevebze vrceldeba agreTve 63-e<br />
muxlis me-4 punqtis moqmedeba.<br />
muxli 65<br />
1. saqarTvelos parlamenti sruli Semadgenlobis umravlesobiT axdens<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa ratificirebas, denonsirebasa<br />
<strong>da</strong> gauqmebas.<br />
2. im <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa gar<strong>da</strong>, romlebic<br />
iTvaliswineben ratificirebas, savaldebuloa agreTve iseTi saerTa-<br />
Soriso xelSekrulebisa <strong>da</strong> SeTanxmebis ratificireba, romelic:<br />
a) iTvaliswinebs <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciaSi an saxelmwifoTaSoris<br />
kavSirSi saqarTvelos Sesvlas;<br />
b) samxedro xasiaTisaa;<br />
g) exeba saxelmwifos teritoriul mTlianobas an saxelmwifo saz-<br />
Rvrebis Secvlas;<br />
d) <strong>da</strong>kavSirebulia saxelmwifos mier sesxis aRebasa <strong>da</strong> gacemasTan;<br />
e) moiTxovs Si<strong>da</strong>saxelmwifoebrivi kanonmdeblobis Secvlas, nakisr<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad aucilebeli kanon-<br />
25<br />
Tavi mesame. saqarTvelos parlamenti
saqarTvelos konstitucia<br />
ebisa <strong>da</strong> kanonis Zalis mqone <strong>aqtebi</strong>s miRebas.<br />
3. parlaments un<strong>da</strong> ecnobos sxva <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong><br />
SeTanxmebaTa <strong>da</strong>debis Sesaxeb.<br />
4. sakonstitucio sasamarTloSi konstituciuri sarCelis an wardginebis<br />
Setanis SemTxvevaSi <strong>da</strong>uSvebelia Sesabamisi <strong>saerTaSoriso</strong><br />
xelSekrulebis Tu SeTanxmebis ratificireba sakonstitucio sasamarTlos<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis gamotanamde.<br />
muxli 66<br />
1. parlamentSi kanonproeqti an <strong>da</strong>dgenileba miRebulad iTvleba, roca<br />
mas mxars <strong>da</strong>uWers <strong>da</strong>mswreTa umravlesoba, magram aranakleb parlamentis<br />
sruli Semadgenlobis erTi mesamedisa, Tu konstituciiT ar aris<br />
gansazRvruli kanonproeqtis an <strong>da</strong>dgenilebis miRebis sxva wesi.<br />
1 1 . konstituciuri SeTanxmeba <strong>da</strong>mtkicebulad iTvleba, Tu mas mxars<br />
<strong>da</strong>uWers parlamentis sruli Semadgenlobis sul cota sami mexuTedi.<br />
(30.03.2001. #826)<br />
2. organuli kanonis proeqti miRebulad iTvleba, Tu mas mxars <strong>da</strong>uWers<br />
parlamentis siiTi Semadgenlobis naxevarze meti.<br />
3. parlamentis Tanxmoba miiReba <strong>da</strong>dgenilebis saxiT, Tu konstituciiT<br />
sxva wesi ar aris gansazRvruli.<br />
4. sxva saxis ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa miRebis wesi ganisazRvreba parlamentis<br />
reglamentiT.<br />
muxli 67<br />
1. sakanonmdeblo iniciativis ufleba aqvs saqarTvelos prezidents<br />
mxo lod gansakuTrebul SemTxvevebSi, mTavrobas, parlamentis wevrs,<br />
saparlamento fraqcias, parlamentis komitets, afxazeTis avtonomiuri<br />
respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikis umaRles warmomadgenlobiT<br />
organoebs, aranakleb 30000 amomrCevels.<br />
2. saqarTvelos prezidentis an mTavrobis mier wardgenil kanonproeqts<br />
maTive moTxovniT parlamenti ganixilavs riggareSe.<br />
3. Tu mTavroba kanoniT gaTvaliswinebul va<strong>da</strong>Si ar warmoadgens SeniSvnebs<br />
parlamentSi gansaxilvel kanonproeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, kanonproeqti<br />
mTavrobis mier mowonebulad CaiTvleba. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 68<br />
1. parlamentis mier miRebuli kanonproeqti 7 dRis va<strong>da</strong>Si ga<strong>da</strong>ecema<br />
saqarTvelos prezidents. (6.02.2004. #3272)<br />
26
2. prezidenti 10 dRis va<strong>da</strong>Si xels awers <strong>da</strong> aqveynebs kanons an motivirebuli<br />
SeniSvnebiT ubrunebs parlaments.<br />
3. Tu prezidenti <strong>da</strong>abrunebs kanonproeqts, parlamenti kenWs uyris<br />
prezidentis SeniSvnebs. SeniSvnaTa misaRebad sakmarisia xmaTa igive<br />
raodenoba, rac am saxiT kanonproeqtisaTvis <strong>da</strong>dgenilia konstituciis<br />
66-e muxliT. Tu SeniSvnebi miRebulia, kanonproqtis saboloo<br />
re<strong>da</strong>qcia ga<strong>da</strong>ecema prezidents, romelic 7 dRis va<strong>da</strong>Si xels<br />
awers <strong>da</strong> aqveynebs mas.<br />
4. Tu parlamentma ar miiRo prezidentis SeniSvnebi, kenWi eyreba kanonproeqtis<br />
pirvandel re<strong>da</strong>qcias. kanoni an organuli kanoni miRebulad<br />
CaiTvleba, Tu mas mxari <strong>da</strong>uWira parlamentis siiTi Semadgenlobis<br />
aranakleb samma mexuTedma. konstituciis Sesworeba miRebulad<br />
CaiTvleba, Tu mas mxari <strong>da</strong>uWira parlamentis sruli Semadgenlobis<br />
aranakleb orma mesamedma.<br />
5. Tu prezidentma <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si ar gamoaqveyna kanoni, mas xels awers<br />
<strong>da</strong> aqveynebs parlamentis Tavmjdomare.<br />
6. kanoni ZalaSi Sedis misi oficialur organoSi gamoqveynebi<strong>da</strong>n meTxuTmete<br />
dRes, Tu sxva va<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>dgenili.<br />
muxli 69<br />
Tavi meoTxe<br />
saqarTvelos prezidenti<br />
1. saqarTvelos prezidenti aris saqarTvelos saxelmwifos meTauri.<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
2. saqarTvelos prezidenti warmarTavs <strong>da</strong> axorcielebs saxelmwifos sa-<br />
Sinao <strong>da</strong> sagareo politikas. igi uzrunvelyofs qveynis erTianobas <strong>da</strong><br />
mTlianobas, saxelmwifo organoTa saqmianobas konstituciis Sesabamisad.<br />
3. saqarTvelos prezidenti saqarTvelos umaRlesi warmomadgenelia sagareo<br />
urTierTobebSi.<br />
muxli 70<br />
1. saqarTvelos prezidenti airCeva sayovelTao, Tanaswori <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />
saarCevno uflebis safuZvelze faruli kenWisyriT 5 wlis vadiT.<br />
erTi <strong>da</strong> igive piri prezidentad SeiZleba airCes zedized mxolod<br />
orjer.<br />
27<br />
Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti
saqarTvelos konstitucia<br />
2. prezidentad SeiZleba airCes saarCevno uflebis mqone <strong>da</strong>badebiT<br />
saqarTvelos moqalaqe 35 wlis asaki<strong>da</strong>n, romelsac saqarTvelo-<br />
Si ucxovria 15 wels mainc <strong>da</strong> arCevnebis <strong>da</strong>niSvnis dRes cxovrobs<br />
saqarTveloSi.<br />
3. prezidentobis kandi<strong>da</strong>tis <strong>da</strong>saxelebis ufleba aqvs moqalaqeTa<br />
politikur gaerTianebas an sainiciativo jgufs. kandi<strong>da</strong>tis wardgena<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong>sturebuli un<strong>da</strong> iyos amomrCevelTa xelmowerebiT organuli<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT. organuli kanoniT gansazRvruli amomrCevlebis<br />
xelmowerebis raodenoba ar SeiZleba iyos amomrCevelTa<br />
raodenobis 1%-ze meti. (12.03.2008. #5853)<br />
4. arCeulad CaiTvleba kandi<strong>da</strong>ti, romelsac xma misca arCevnebis<br />
monawileTa naxevarze metma. (6.02.2004. #3272)<br />
5. Tu arCevnebis pirvel turSi verc erTma kandi<strong>da</strong>tma ver miiRo xmaTa<br />
saWiro raodenoba, pirveli turis Sedegebis oficialurad gamocxadebi<strong>da</strong>n<br />
ori kviris Tavze imarTeba arCevnebis meore turi. (27.12.2006.<br />
#4133)<br />
6. arCevnebis meore turSi kenWi eyreba pirvel turSi ukeTesi Sedegis<br />
mqone or kandi<strong>da</strong>ts. arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti, romelic met<br />
xmas miiRebs. (6.02.2004. #3272)<br />
7. Tu arCevnebis pirvel turSi mxolod erTi kandi<strong>da</strong>ti monawileob<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> man xmaTa saWiro raodenoba ver miiRo, an Tu meore turSi ar air-<br />
Ca prezidenti, arCevnebis dRi<strong>da</strong>n ori Tvis va<strong>da</strong>Si imarTeba xelaxali<br />
arCevnebi. (27.12.2006. #4133)<br />
8. sagangebo an saomari mdgomareobis dros arCevnebi ar tardeba.<br />
9. prezidentis morigi arCevnebi tardeba prezidentis uflebamosilebis<br />
vadis amowurvis kalen<strong>da</strong>ruli wlis oqtomberSi. arCevnebis TariRs<br />
niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara ugvianes 60 dRisa.<br />
(27.12.2006. #4133)<br />
10. prezidentis arCevnebis wesi <strong>da</strong> pirobebi agreTve arCevnebSi kandi<strong>da</strong>tad<br />
monawileobis <strong>da</strong>uSvebloba ganisazRvreba konstituciiTa <strong>da</strong><br />
organuli kanoniT. ( 20.07.1999. #2224 )<br />
muxli 71<br />
1. Tanamdebobis <strong>da</strong>kavebis win saqarTvelos axalarCeuli prezidenti<br />
warmoTqvams saprogramo sityvas <strong>da</strong> debs fics:<br />
`me, saqarTvelos prezidenti, RvTisa <strong>da</strong> eris winaSe vacxadeb, rom<br />
<strong>da</strong>vicav saqarTvelos konstitucias, qveynis <strong>da</strong>moukideblobas,<br />
erTianobasa <strong>da</strong> ganuyoflobas, keTilsindisierad aRvasruleb<br />
28
prezidentis movaleobas, vizruneb Cemi qveynis moqalaqeTa usafrTxoebisa<br />
<strong>da</strong> keTildReobisaTvis, Cemi xalxisa <strong>da</strong> mamulis aRor-<br />
Zinebisa <strong>da</strong> ZlevamosilebisaTvis~.<br />
2. pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli ceremoniali imarTeba prezidentis<br />
arCevis dRi<strong>da</strong>n mesame kvira dRes.<br />
muxli 72<br />
saqarTvelos prezidents ufleba ara aqvs ekavos sxva Tanamdeboba,<br />
gar<strong>da</strong> partiulisa, eweodes samewarmeo saqmianobas, iRebdes xelfass an<br />
sxvagvar mudmiv anazRaurebas raime sxva saqmianobisaTvis. (6.02.2004.<br />
#3272)<br />
muxli 73<br />
1. saqarTvelos prezidenti:<br />
a) debs <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebsa <strong>da</strong> SeTanxmebebs, awarmoebs<br />
molaparakebas ucxoeTis saxelmwifoebTan; parlamentis TanxmobiT<br />
niSnavs saqarTvelos elCebsa <strong>da</strong> sxva diplomatiur warmomadgenlebs;<br />
iRebs ucxoeTis saxelmwifoTa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciaTa<br />
elCebisa <strong>da</strong> sxva diplomatiuri warmomadgenlebis akreditacias;<br />
(27.12.2006. #4133)<br />
a 1 ) saqarTvelos saxelmwifos saxeliT debs konstituciur SeTanxmebas<br />
saqarTvelos samociqulo avtokefalur marTlmadidebel<br />
eklesiasTan;(30.03.2001. #826)<br />
b) niSnavs premier-ministrs, Tanxmobas aZlevs premier-ministrs mTavrobis<br />
wevris _ ministris <strong>da</strong>niSvnaze; (6.02.2004. #3272)<br />
g) uflebamosilia sakuTari iniciativiT an konstituciiT gaTvaliswinebul<br />
sxva SemTxvevebSi ga<strong>da</strong>ayenos mTavroba, Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />
gaaTavisuflos saqarTvelos Tav<strong>da</strong>cvis, Sinagan saqmeTa <strong>da</strong> iusticiis<br />
ministrebi; (10.10.2008. #344)<br />
d) iRebs mTavrobis, mTavrobis wevrisa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul sxva<br />
Tanamdebobis pirTa ga<strong>da</strong>dgomas, uflebamosilia mTavrobas, mTavrobis<br />
wevrs <strong>da</strong>akisros movaleobaTa Sesruleba mTavrobis axali<br />
Semadgenlobis an mTavrobis axali wevris <strong>da</strong>niSvnamde; (6.02.2004.<br />
#3272)<br />
e) Tanxmobas aZlevs mTavrobas parlamentSi saqarTvelos saxelmwifo<br />
biujetis proeqtis wardgenaze; (6.02.2004. #3272)<br />
v) parlaments warudgens, niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs Tanamdebobis<br />
pirebs konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT;<br />
29<br />
Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti
saqarTvelos konstitucia<br />
z) saqarTveloze SeiaraRebuli Tav<strong>da</strong>sxmis SemTxvevaSi acxadebs saomar<br />
mdgomareobas, saTanado pirobebis arsebobisas debs zavs <strong>da</strong><br />
ara ugvianes 48 saaTisa Seaqvs es ga<strong>da</strong>wyvetilebebi parlamentSi<br />
<strong>da</strong>samtkiceblad;<br />
T) omianobis Tu masobrivi areulobis, qveynis teritoriuli mTlianobis<br />
xelyofis, samxedro ga<strong>da</strong>trialebisa <strong>da</strong> SeiaraRebuli amboxebis,<br />
ekologiuri katastrofebis <strong>da</strong> epidemiebis dros, an sxva SemTxvevebSi,<br />
roca saxelmwifo xelisuflebis organoebi moklebuli arian<br />
konstituciur uflebamosilebaTa normaluri ganxorcielebis<br />
SesaZleblobas, acxadebs sagangebo mdgomareobas qveynis mTel<br />
teritoriaze an mis romelime nawilSi <strong>da</strong> es ga<strong>da</strong>wyvetileba ara<br />
ugvianes 48 saaTisa Seaqvs parlamentSi <strong>da</strong>samtkiceblad. sagangebo<br />
mdgomareobis dros gamoscems kanonis Zalis mqone dekretebs,<br />
romlebic moqmedebs sagangebo mdgomareobis <strong>da</strong>mTavrebamde, axorcielebs<br />
sagangebo RonisZiebebs. dekretebi waredgineba parlaments,<br />
roca igi Seikribeba. sagangebo uflebamosilebani vrceldeba<br />
mxolod im teritoriaze, sa<strong>da</strong>c am punqtSi aRniSnul mizezTa<br />
gamo gamocxadebulia sagangebo mdgomareoba;<br />
i) parlamentis TanxmobiT uflebamosilia SeaCeros TviTmmarTvelobis<br />
an teritoriuli erTeulebis sxva warmomadgenlobiTi organoebis<br />
saqmianoba, an <strong>da</strong>iTxovos isini, Tu maTi moqmedebiT safrTxe<br />
Seeqmna qveynis suverenitets, teritoriul mTlianobas, saxelmwifo<br />
xelisuflebis organoTa konstituciur uflebamosilebaTa<br />
ganxorcielebas;<br />
k) konstituciisa <strong>da</strong> kanonis safuZvelze gamoscems brZanebulebebs<br />
<strong>da</strong> gankargulebebs;<br />
l) xels awers <strong>da</strong> aqveynebs kanonebs konstituciiT gansazRvruli wesiT;<br />
m) wyvets moqalaqeobis, TavSesafris micemis sakiTxebs;<br />
n) aniWebs saxelmwifo jildoebs, umaRles samxedro, specialur <strong>da</strong><br />
sapatio wodebebs, umaRles diplomatiur rangebs;<br />
o) Seiwyalebs msjavrdebulT.<br />
p) <strong>da</strong>iTxovs parlaments konstituciiT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi <strong>da</strong><br />
wesiT; (6.02.2004. #3272)<br />
J) amoRebulia (27.12.2006. #4133 amoqmeddes organuli kanoniT Sesabamisi<br />
sakiTxebis mowesrigebis Semdeg).<br />
r) parlamentis <strong>da</strong>Txovni<strong>da</strong>n axla<strong>da</strong>rCeuli parlamentis pirvel<br />
Sekrebamde, gansakuTrebul SemTxvevebSi, uflebamosilia saga-<br />
30
<strong>da</strong>saxado <strong>da</strong> sabiujeto sakiTxebze gamosces kanonis Zalis mqone<br />
aqti _ dekreti, romelic Zalas kargavs, Tu axla<strong>da</strong>rCeuli parlamenti<br />
pirveli Sekrebi<strong>da</strong>n erTi Tvis ganmavlobaSi ar <strong>da</strong>amtkicebs<br />
mas; (6.02.2004. #3272)<br />
s) 511 muxlis „a“ _ „d“ qvepunqtebiT gaTvaliwinebuli garemoebebis<br />
arsebobisas parlamentis mier konstituciiT <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si<br />
mTavrobis SemadgenlobisaTvis ndobis gamoucxadeblobis SemTxvevaSi<br />
uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos premier-ministri <strong>da</strong> Tanxmoba<br />
misces mas ministrebis <strong>da</strong>niSvnaze. zemoaRniSnuli garemoebebis<br />
amowurvi<strong>da</strong>n erTi Tvis ganmavlobaSi prezidenti xelaxla warudgens<br />
parlaments mTavrobis Semadgenlobas ndobis misaRebad.<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
2. prezidenti niSnavs parlamentisa <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi organoebis<br />
arCevnebs kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
3. saqarTvelos prezidenti uflebamosilia SeaCeros an gaauqmos mTavrobisa<br />
<strong>da</strong> aRmasrulebeli xelisuflebis <strong>da</strong>wesebulebaTa <strong>aqtebi</strong>, Tu<br />
isini ewinaaRmdegebian saqarTvelos konstitucias, <strong>saerTaSoriso</strong><br />
xelSekrulebebsa <strong>da</strong> SeTanxmebebs, kanonebsa <strong>da</strong> prezidentis normatiul<br />
aqtebs. (6.02.2004. #3272)<br />
4. prezidenti aris saqarTvelos samxedro Zalebis umaRlesi mTavarsar<strong>da</strong>li.<br />
igi niSnavs <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos wevrebs, Tanamdebobaze<br />
niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenebs saqarTvelos SeiaraRebuli<br />
Zalebis gaerTianebuli Stabis ufross, sxva mxe<strong>da</strong>rTmTavrebs.<br />
(27.12.2006. #4136)<br />
5. prezidenti uflebamosilia mimarTos xalxs <strong>da</strong> parlaments. weliwadSi<br />
erTxel igi parlaments warudgens moxsenebas qveynis mdgomareobis<br />
umniSvnelovanes sakiTxebze.<br />
6. prezidenti axorcielebs konstituciiTa <strong>da</strong> kanoniT gansazRvrul<br />
sxva uflebamosilebebs.<br />
muxli 74<br />
1. saqarTvelos parlamentis, aranakleb 200000 amomrCevlis moTxovniT<br />
an sakuTari iniciativiT saqarTvelos prezidenti konstituciiTa <strong>da</strong><br />
organuli kanoniT gansazRvrul sakiTxebze niSnavs referendums misi<br />
Catarebis moTxovnis miRebi<strong>da</strong>n 30 dRis ganmavlobaSi.<br />
2. ar SeiZleba referendumis mowyoba kanonis misaRebad an gasauqmeblad,<br />
amnistiisa <strong>da</strong> Sewyalebis gamo, <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa<br />
<strong>da</strong> SeTanxmebaTa ratificirebisa <strong>da</strong> denonsirebis Sesaxeb, agreTve<br />
iseT sakiTxebze, romlebic zRu<strong>da</strong>ven a<strong>da</strong>mianis ZiriTad konstituci-<br />
31<br />
Tavi meoTxe. saqarTvelos prezidenti
saqarTvelos konstitucia<br />
ur uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs.<br />
3. referendumis <strong>da</strong>niSvnasa <strong>da</strong> CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi<br />
ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />
muxli 75<br />
1. saqarTvelos prezidenti xelSeuvalia. Tanamdebobaze yofnis dros ar<br />
SeiZleba misi <strong>da</strong>patimreba an sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micema.<br />
2. prezidentis mier konstituciis <strong>da</strong>rRvevis, saxelmwifo Ralatisa <strong>da</strong><br />
sisxlis samarTlis sxva <strong>da</strong>naSaulis Cadenis SemTxvevaSi parlaments<br />
konstituciis 63-e muxliTa <strong>da</strong> organuli kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
SeuZlia Tanamdebobi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ayenos prezidenti, Tu:<br />
a) konstituciis <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sakonstitucio sasamarTlos<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT;<br />
b) saxelmwifos Ralatisa <strong>da</strong> sisxlis samarTlis sxva <strong>da</strong>naSaulis Semadgenlobis<br />
niSnebi <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia uzenaesi sasamarTlos <strong>da</strong>skvniT.<br />
muxli 76<br />
1. saqarTvelos prezidentis mier Tavisi uflebamosilebis ganxorcielebis<br />
SeuZleblobis an saqarTvelos prezidentis uflebamosilebis<br />
va<strong>da</strong>mde Sewyvetis SemTxvevaSi saqarTvelos prezidentis<br />
movaleobas asrulebs parlamentis Tavmjdomare, xolo parlamentis<br />
Tavmjdomaris mier saqarTvelos prezidentis movaleobis ganxorcielebis<br />
SeuZleblobis SemTxvevaSi, agreTve Tu parlamenti <strong>da</strong>Txovnilia,<br />
saqarTvelos prezidentis movaleobas asrulebs premierministri.<br />
parlamentis Tavmjdomaris mier saqarTvelos prezidentis<br />
movaleobis Sesrulebis periodSi parlamentis Tavmjdomaris movaleobas,<br />
parlamentis Tavmjdomaris <strong>da</strong>valebiT, asrulebs parlamentis<br />
Tavmjdomaris erT-erTi moadgile. premier-ministris mier<br />
saqarTvelos prezidentis movaleobis Sesrulebis periodSi premierministris<br />
movaleobas asrulebs pirveli vice-premieris uflebamosilebis<br />
mqone mTavrobis wevri. (11.03.2008. # 5833)<br />
2. prezidentis movaleobis Semsrulebeli uflebamosili ar aris gamoiyenos<br />
73-e muxlis pirveli punqtis „g“ <strong>da</strong> „i“ qvepunqtebiT <strong>da</strong> 74-e<br />
muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli uflebebi, aseve <strong>da</strong>iTxovos<br />
parlamenti. (6.02.2004. #3272)<br />
3. prezidentis arCevnebi tardeba prezidentis uflebamosilebis Sewyvetis<br />
droi<strong>da</strong>n 45 dRis ganmavlobaSi <strong>da</strong> mis Catarebas uzrunvelyofs<br />
parlamenti.<br />
32
muxli 76 1 amoRebulia (10.10.2008. #344)<br />
muxli 77<br />
saqarTvelos prezidentis uflebamosilebaTa ganxorcielebis<br />
xelSewyobis mizniT iqmneba saqarTvelos prezidentis administracia.<br />
saqarTvelos prezidentis administraciis ufross Tanamdebobaze niSnavs<br />
<strong>da</strong> aTavisuflebs, administraciis struqturasa <strong>da</strong> saqmianobis wess<br />
gansazRvravs saqarTvelos prezidenti. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 78<br />
Tavi meoTxe 1<br />
saqarTvelos mTavroba<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
1. mTavroba saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad uzrunvelyofs<br />
aRmasrulebeli xelisuflebis, qveynis saSinao <strong>da</strong> sagareo politikis<br />
ganxorcielebas. mTavroba pasuxismgebelia saqarTvelos prezidentisa<br />
<strong>da</strong> parlamentis winaSe.<br />
2. mTavroba Sedgeba premier-ministrisa <strong>da</strong> ministrebisagan. mTavrobis<br />
SemadgenlobaSi SeiZleba iyos saxelmwifo ministri (saxelmwifo ministrebi).<br />
premier-ministri uflebamosilia mTavrobis erT-erT wevrs<br />
<strong>da</strong>akisros pirveli vice-premieris, agreTve erT an ramdenime wevrs<br />
_ vice-premieris movaleobis Sesruleba. mTavroba <strong>da</strong> mTavrobis<br />
wevrebi uflebamosilebas ixsnian saqarTvelos prezidentis winaSe.<br />
(11.03.2008. #5833)<br />
2 1 . pirveli vice-premierisa <strong>da</strong> vice-premieris movaleobis <strong>da</strong>kisrebis<br />
wesi <strong>da</strong> uflebamosilebebi ganisazRvreba kanoniT. (11.03.2008.<br />
#5833)<br />
3. mTavroba konstituciis, kanonebis <strong>da</strong> prezidentis normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />
safuZvelze <strong>da</strong> maT Sesasruleblad iRebs <strong>da</strong>dgenilebasa <strong>da</strong> gankargulebas,<br />
romlebsac xels awers premier-ministri.<br />
4. saqarTvelos prezidenti uflebamosilia gansakuTrebiT mniSvnelovan<br />
saxelmwifoebriv sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT moiwvios <strong>da</strong> Tavmjdomareobdes<br />
mTavrobis sxdomas. sxdomaze miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />
formdeba prezidentis aqtiT.<br />
5. mTavrobis struqtura, uflebamosileba <strong>da</strong> saqmianobis wesi ganisaz-<br />
Rvreba konstituciiT <strong>da</strong> kanoniT, romlis proeqtsac parlaments<br />
33<br />
Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba
saqarTvelos konstitucia<br />
warudgens mTavroba prezidentTan SeTanxmebiT.<br />
6. mTavroba uflebamosilia ga<strong>da</strong>dges sakuTari ga<strong>da</strong>wyvetilebiT.<br />
7. mTavrobis uflebamosileba iwyeba konstituciiT <strong>da</strong>dgenili wesi-<br />
Ta <strong>da</strong> SemTxvevebSi mTavrobis wevrebis <strong>da</strong>niSvnisTanave. (6.02.2004.<br />
#3272)<br />
muxli 79<br />
1. mTavrobis Tavmjdomarea premier-ministri.<br />
2. premier-ministri gansazRvravs mTavrobis saqmianobis mimarTulebebs,<br />
organizacias uwevs mTavrobis saqmianobas, axorcielebs koordinacias<br />
<strong>da</strong> kontrols mTavrobis wevrebis saqmianobaze, moaxsenebs<br />
saqarTvelos prezidents mTavrobis saqmianobis Sesaxeb <strong>da</strong> pasuxismgebelia<br />
mTavrobis saqmianobisaTvis saqarTvelos prezidentisa <strong>da</strong><br />
parlamentis winaSe.<br />
3. premier-ministri parlamentis moTxovniT warudgens mas samTavrobo<br />
programis Sesrulebis mimdinareobis Sesaxeb angariSs.<br />
4. premier-ministri Tavisi uflebamosilebis farglebSi gamoscems individualur<br />
samarTlebriv aqts _ brZanebas, agreTve, axorcielebs<br />
srul administraciul funqciebs mTavrobis SenobaSi.<br />
5. premier-ministri prezidentis TanxmobiT niSnavs mTavrobis sxva<br />
wevrebs, uflebamosilia Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaaTavisuflos mTavrobis<br />
wevrebi.<br />
6. premier-ministri kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> wesiT<br />
Tanamdebobaze niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs sxva Tanamdebobis<br />
pirebs.<br />
7. premier-ministris ga<strong>da</strong>dgoma an misi uflebamosilebis Sewyveta<br />
iwvevs mTavrobis sxva wevrTa uflebamosilebis Sewyvetas. mTavrobis<br />
sxva wevris ga<strong>da</strong>dgomis an Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaTavisuflebis SemTxveva-<br />
Si premier-ministri saqarTvelos prezidentis TanxmobiT ori kviris<br />
va<strong>da</strong>Si niSnavs mTavrobis axal wevrs. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 80<br />
1. saqarTvelos prezidentis mier ficis miRebis Semdeg mTavroba ixsnis<br />
uflebamosilebas saqarTvelos prezidentis winaSe. prezidenti iRebs<br />
mTavrobis uflebamosilebis moxsnas <strong>da</strong> masve SeuZlia <strong>da</strong>akisros movaleobaTa<br />
Sesruleba mTavrobis axali Semadgenlobis <strong>da</strong>niSvnamde.<br />
2. saqarTvelos prezidenti mTavrobis ga<strong>da</strong>dgomis, ga<strong>da</strong>yenebis an uflebamosilebis<br />
moxsni<strong>da</strong>n 7 dRis ganmavlobaSi saparlamento fraqcie-<br />
34
Tan konsultaciebis Semdeg SearCevs premier-ministris kandi<strong>da</strong>turas,<br />
xolo premier-ministrobis kandi<strong>da</strong>ti saqarTvelos prezident-<br />
Tan SeTanxmebiT 10 dRis va<strong>da</strong>Si _ mTavrobis wevrebis kandi<strong>da</strong>turebs.<br />
am punqtis pirveli wina<strong>da</strong>debiT gaTvaliswinebuli proceduris <strong>da</strong>srulebi<strong>da</strong>n<br />
3 dRis va<strong>da</strong>Si saqarTvelos prezidenti parlaments warudgens<br />
mTavrobis Semadgenlobas ndobis misaRebad.<br />
3. parlamenti saqarTvelos prezidentis mier mTavrobis Semadgenlobis<br />
wardgeni<strong>da</strong>n erTi kviris va<strong>da</strong>Si ganixilavs <strong>da</strong> kenWs uyris mTavrobis<br />
Semadgenlobisa <strong>da</strong> samTavrobo programisTvis ndobis gamocxadebis<br />
sakiTxs. parlamentis ndobis misaRebad saWiroa parlamentis<br />
sruli Semadgenlobis umravlesobis mxar<strong>da</strong>Wera. mTavrobis wevrebi<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iniSnon ndobis gamocxadebi<strong>da</strong>n sami dRis va<strong>da</strong>Si. parlamenti<br />
uflebamosilia ndoba ar gamoucxados mTavrobis Semadgenlobas<br />
<strong>da</strong> imave ga<strong>da</strong>wyvetilebaSi <strong>da</strong>svas mTavrobis calkeuli wevris acilebis<br />
sakiTxi. prezidentis mier acilebis Sesaxeb parlamentis ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
gaziarebis SemTxvevaSi <strong>da</strong>uSvebelia acilebuli piris<br />
mTavrobis imave SemadgenlobaSi <strong>da</strong>niSvna mTavrobis gaTavisuflebuli<br />
an ga<strong>da</strong>mdgari wevris nacvlad.<br />
4. Tu mTavrobis Semadgenlobam <strong>da</strong> misma samTavrobo programam ver miiRo<br />
parlamentis ndoba, saqarTvelos prezidenti erTi kviris va<strong>da</strong>Si<br />
warudgens parlaments mTavrobis imave an axal Semadgenlobas.<br />
parlamenti axorcielebs am muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebul<br />
proceduras.<br />
5. Tu mTavrobis Semadgenlobam <strong>da</strong> samTavrobo programam zedized<br />
samjer ver miiRo parlamentis ndoba, saqarTvelos prezidenti 5<br />
dRis va<strong>da</strong>Si wamoayenebs premier-ministris axal kandi<strong>da</strong>turas an parlamentis<br />
Tanxmobis gareSe niSnavs premier-ministrs, xolo premierministri,<br />
aseve 5 dRis va<strong>da</strong>Si, <strong>da</strong>niSnavs ministrebs saqarTvelos prezidentis<br />
TanxmobiT. am SemTxvevaSi saqarTvelos prezidenti <strong>da</strong>iTxovs<br />
parlaments <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs riggareSe arCevnebs.<br />
6. am muxliT gaTvaliswinebuli procedurebis mimdinareobisas <strong>da</strong>uSvebelia<br />
saqarTvelos prezidentis impiCmentis wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />
ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvra. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 81<br />
1. parlamenti uflebamosilia undobloba gamoucxados mTavrobas sruli<br />
Semadgenlobis umravlesobiT. undoblobis gamocxadebis sakiTxis<br />
aRZvris ufleba aqvs parlamentis sruli Semadgenlobis aranakleb<br />
erT mesameds. mTavrobisadmi undoblobis gamocxadebis Semdeg<br />
saqarTvelos prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an ar iziarebs par-<br />
35<br />
Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba
saqarTvelos konstitucia<br />
lamentis ga<strong>da</strong>wyvetilebas. Tu parlamenti ara uadres 90 <strong>da</strong> ara ugvianes<br />
100 dRisa kvlav gamoucxadebs mTavrobas undoblobas, saqarTvelos<br />
prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an <strong>da</strong>iTxovs parlaments<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs riggareSe arCevnebs. 511 muxlis „a“_„d“ qvepunqtebiT<br />
gaTvaliswinebuli garemoebebis arsebobisas undoblobis gamocxadebis<br />
Sesaxeb ganmeorebiTi kenWisyra un<strong>da</strong> gaimarTos am garemoebebis<br />
amowurvi<strong>da</strong>n 15 dReSi.<br />
2. parlamenti uflebamosilia <strong>da</strong>dgenilebiT aRZras mTavrobisTvis upirobo<br />
undoblobis gamocxadebis sakiTxi. Tu <strong>da</strong>dgenilebis miRebi<strong>da</strong>n<br />
ara uadres 15 <strong>da</strong> ara ugvianes 20 dRisa parlamenti sruli Semadgenlobis<br />
sami mexuTedis umravlesobiT gamoucxadebs mTavrobas undoblobas,<br />
prezidenti ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas. Tu parlamenti mTavrobas<br />
undoblobas ver gamoucxadebs, mTavrobis undoblobis sakiTxis <strong>da</strong>sma<br />
Semdgomi 6 Tvis ganmavlobaSi <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
3. am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli wesiT mTavrobis ga<strong>da</strong>yenebis<br />
SemTxvevaSi saqarTvelos prezidenti uflebamosili ar aris<br />
mTavrobis momdevno SemadgenlobaSi <strong>da</strong>niSnos igive piri premier-ministrad<br />
an waradginos premier-ministrobis igive kandi<strong>da</strong>tura.<br />
4. premier-ministri uflebamosilia <strong>da</strong>svas mTavrobis ndobis sakiTxi<br />
parlamentSi gansaxilvel saxelmwifo biujetis, saga<strong>da</strong>saxdo kodeqsis<br />
<strong>da</strong> mTavrobis stuqturis, uflebamosilebisa <strong>da</strong> saqmianobis wesis<br />
Sesaxeb kanonproeqtebze. parlamenti mTavrobas ndobas ucxadebs<br />
sruli Semadgenlobis umravlesobiT. Tu parlamenti mTavrobas ndobas<br />
ar gamoucxadebs, saqarTvelos prezidenti erTi kviris ganmavlobaSi<br />
ga<strong>da</strong>ayenebs mTavrobas an <strong>da</strong>iTxovs parlaments <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnavs<br />
riggareSe arCevnebs.<br />
5. ndobis gamocxadebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT kenWisyra un<strong>da</strong> gaimarTos<br />
sakiTxis <strong>da</strong>smi<strong>da</strong>n 15 dRis ganmavlobaSi. am va<strong>da</strong>Si kenWisyris Cautarebloba<br />
niSnavs ndobis gamocxadebas.<br />
6. parlamentis mier mTavrobisaTvis ndobis gamocxadebisas Sesabamisi<br />
kanonproeqti miRebulad CaiTvleba.<br />
7. am muxliT gaTvaliswinebuli procedurebis mimdinareobisas <strong>da</strong>uSvebelia<br />
saqarTvelos prezidentis impiCmentis wesiT Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />
ga<strong>da</strong>yenebis sakiTxis aRZvra. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 81 1<br />
1. parlamentis mier mTavrobisa <strong>da</strong> misi samTavrobo programisaTvis<br />
ndobis gamocxadebis Semdeg mTavrobis Tav<strong>da</strong>pirveli Semadgenlobis<br />
erTi mesamediT, magram aranakleb mTavrobis 5 wevriT ganaxlebis<br />
SemTxvevaSi, saqarTvelos prezidenti erTi kviris va<strong>da</strong>Si warudgens<br />
36
parlaments ndobis misaRebad mTavrobis Semadgenlobas.<br />
2. parlamentis mier mTavrobis SemadgenlobisTvis ndobis gamocxadeba<br />
xdeba konstituciis me-80 muxliT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 81 2<br />
1. saministroebi iqmneba saxelmwifoebrivi <strong>da</strong> sazogadoebrivi cxovrebis<br />
gansazRvrul sferoSi saxelmwifo mmarTvelobis <strong>da</strong> saxelmwifo<br />
politikis ganxorcielebis uzrunvelsayofad.<br />
2. saministros xelmZRvanelobs ministri, romelic <strong>da</strong>moukideblad iRebs<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebas mis kompetencias mikuTvnebul sakiTxebze. ministri<br />
kanonis, prezidentis normatiuli aqtis an mTavrobis <strong>da</strong>dgenilebis<br />
safuZvelze <strong>da</strong> maT Sesasruleblad gamoscems brZanebas.<br />
3. saxelmwifo ministri iniSneba konstituciiT <strong>da</strong>dgenili wesiT gansakuTrebuli<br />
mniSvnelobis saxelmwifoebrivi amocanebis Sesasruleblad.<br />
4. mTavrobis wevrs ufleba ar aqvs ekavos sxva Tanamdeboba, gar<strong>da</strong> partiulisa,<br />
<strong>da</strong>afuZnos sawarmo, eweodes samewarmeo saqmianobas, iRebdes<br />
xelfass raime sxva saqmianobi<strong>da</strong>n, gar<strong>da</strong> samecniero, pe<strong>da</strong>gogiuri,<br />
SemoqmedebiTi saqmianobisa.<br />
5. mTavrobis wevri uflebamosilia ga<strong>da</strong>dges Tanamdebobi<strong>da</strong>n. (6.02.2004.<br />
#3272)<br />
muxli 81 3 (11.03.2008. #5833)<br />
1. saqarTvelos prezidentisa <strong>da</strong> mTavrobis warmomadgenlobas saqarTvelos<br />
administraciul-teritoriul erTeulebSi uzrunvelyofs<br />
saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori.<br />
2. saxelmwifo rwmunebuli _ gubernatori kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT axorcielebs<br />
saxelmwifo ze<strong>da</strong>mxedvelobas adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
organoebis saqmianobaze <strong>da</strong> axorcielebs kanoniT gansaz-<br />
Rvrul sxva uflebamosilebebs.<br />
3. saxelmwifo rwmunebulis _ gubernatoris Tanamdebobaze <strong>da</strong>niSvnisa<br />
<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaTavisuflebis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />
muxli 81 4 (10.10.2008. #344)<br />
prokuraturis organoebi Sedis iusticiis saministros sistemaSi <strong>da</strong><br />
maT saerTo xelmZRvanelobas axorcielebs iusticiis ministri. prokuraturis<br />
uflebamosileba <strong>da</strong> saqmianobis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />
37<br />
Tavi meoTxe 1 . saqarTvelos mTavroba
saqarTvelos konstitucia<br />
muxli 82<br />
Tavi mexuTe<br />
sasamarTlo xelisufleba<br />
1. sasamarTlo xelisufleba xorcieldeba sakonstitucio kontrolis,<br />
marTlmsajulebis <strong>da</strong> kanoniT <strong>da</strong>dgenili sxva formebis meSveobiT.<br />
2. sasamarTlos <strong>aqtebi</strong> savaldebuloa yvela saxelmwifo organosa <strong>da</strong><br />
pirisaTvis qveynis mTel teritoriaze.<br />
3. sasamarTlo xelisufleba <strong>da</strong>moukidebelia <strong>da</strong> mas axorcieleben mxolod<br />
sasamarTloebi.<br />
4. sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba gamoaqvs saqarTvelos saxeliT.<br />
5. saerTo sasamarTloebSi saqmeebi nafici msajulebis mier ganixileba<br />
kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> wesiT. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 83<br />
1. sakonstitucio kontrolis sasamarTlo organoa saqarTvelos sakonstitucio<br />
sasamarTlo. misi uflebamosileba, Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis<br />
wesi ganisazRvreba konstituciiT <strong>da</strong> organuli kanoniT.<br />
2. marTlmsajulebas axorcieleben saerTo sasamarTloebi. maTi sistema<br />
<strong>da</strong>dgenilia organuli kanoniT. (27.12.2006. #4133)<br />
3. samxedro sasamarTlos SemoReba SeiZleba saomar pirobebSi <strong>da</strong> mxolod<br />
saerTo sasamarTlos sistemaSi.<br />
4. sagangebo an specialuri sasamarTloebis Seqmna <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
muxli 84<br />
1. mosamarTle Tavis saqmianobaSi <strong>da</strong>moukidebelia <strong>da</strong> emorCileba mxolod<br />
konstitucias <strong>da</strong> kanons. raime zemoqmedeba mosamarTleze, an<br />
Careva mis saqmianobaSi ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebaze zegavlenis mizniT,<br />
akrZalulia <strong>da</strong> isjeba kanoniT.<br />
2. mosamarTlis Camocileba saqmis ganxilvisagan, Tanamdebobi<strong>da</strong>n misi<br />
va<strong>da</strong>mde ganTavisufleba an sxva Tanamdebobaze ga<strong>da</strong>yvana <strong>da</strong>iSveba<br />
mxo lod kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi.<br />
3. aravis ara aqvs ufleba mosTxovos mosamarTles angariSi konkretul<br />
saqmeze.<br />
4. baTilia yvela aqti, romelic zRu<strong>da</strong>vs mosamarTlis <strong>da</strong>moukideblobas.<br />
38
5. sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetilebis gauqmeba, Secvla an SeCereba SeuZlia<br />
mxolod sasamarTlos kanoniT gansazRvruli wesiT.<br />
muxli 85<br />
1. sasamarTloSi saqme ganixileba Ria sxdomaze. <strong>da</strong>xurul sxdomaze<br />
saqmis ganxilva <strong>da</strong>saSvebia mxolod kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi.<br />
sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba cxaddeba saqveynod.<br />
2. samarTalwarmoeba xorcieldeba saxelmwifo enaze. pirs, romelmac<br />
saxelmwifo ena ar icis, mieCineba Tarjimani. im raionebSi, sa<strong>da</strong>c<br />
mosaxleoba ar flobs saxelmwifo enas, uzrunvelyofilia saxelmwifo<br />
enis Seswavlisa <strong>da</strong> samarTalwarmoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebis<br />
ga<strong>da</strong>wyveta.<br />
3. samarTalwarmoeba xorcieldeba mxareTa Tanasworobisa <strong>da</strong> SejibrebiTobis<br />
safuZvelze.<br />
muxli 86<br />
1. mosamarTle SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe 28 wlis asaki<strong>da</strong>n,<br />
Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ganaTleba <strong>da</strong> specialobiT muSaobis<br />
sul cota 5 wlis gamocdileba. (27.12.2005. #2496)<br />
2. mosamarTlis Tanamdebobaze gamweseba xdeba aranakleb 10 wlis vadiT.<br />
mosamarTleTa SerCevis, <strong>da</strong>niSvnis, Tanamdebobi<strong>da</strong>n ganTavisuflebis<br />
wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />
3. mosamarTlis Tanamdeboba SeuTavsebelia nebismier sxva TanamdebobasTan<br />
<strong>da</strong> anazRaurebad saqmianobasTan, gar<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri <strong>da</strong><br />
samecniero moRvaweobisa. mosamarTle ar SeiZleba iyos politikuri<br />
partiis wevri, monawileobdes politikur saqmianobaSi. (27.12.2005.<br />
#2496)<br />
muxli 86 1 (27.12.2006. #4133 amoqmeddes organuli kanoniT Sesabamisi<br />
sakiTxebis mowesrigebis Semdeg)<br />
1. mosamarTleTa Tanamdebobaze <strong>da</strong>niSvnis, mosamarTleTa Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />
gaTavisuflebis <strong>da</strong> sxva amocanebis Sesrulebis mizniT iqmneba<br />
saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWo.<br />
2. saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos Semadgenlobis naxevarze<br />
mets Seadgenen saqarTvelos saerTo sasamarTloebis mosamarTleTa<br />
TviTmmarTvelobis organos mier arCeuli wevrebi. saqarTvelos iusticiis<br />
umaRles sabWos Tavmjdomareobs saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos<br />
Tavmjdomare.<br />
3. saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos uflebamosileba <strong>da</strong> Seqmnis<br />
39<br />
Tavi mexuTe. sasamarTlo xelisufleba
saqarTvelos konstitucia<br />
wesi ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />
muxli 87<br />
1. mosamarTle xelSeuxebelia. <strong>da</strong>uSvebelia misi sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi<br />
micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi binis, manqanis, samuSao<br />
adgilis an piradi gaCxreka saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos<br />
Tavmjdomaris Tanxmobis gareSe. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis<br />
SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos saqarTvelos uzenaesi<br />
sasamarTlos Tavmjdomares. Tu igi ar miscems Tanxmobas, <strong>da</strong>kavebuli<br />
an <strong>da</strong>patimrebuli mosamarTle <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />
2. saxelmwifo uzrunvelyofs mosamarTlis <strong>da</strong> misi ojaxis usafrTxoebas.<br />
muxli 88<br />
1. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo sasamarTlo xelisuflebas<br />
axorcielebs sakonstitucio samarTalwarmoebis wesiT.<br />
2. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo Sedgeba 9 mosamarTlisagan<br />
_ sakonstitucio sasamarTlos wevrebisagan. sasamarTlos sam wevrs<br />
niSnavs saqarTvelos prezidenti, sam wevrs irCevs parlamenti siiTi<br />
Semadgenlobis aranakleb sami mexuTediT, sam wevrs niSnavs uzenaesi<br />
sasamarTlo. sakonstitucio sasamarTlos wevrTa uflebamosilebis<br />
va<strong>da</strong>a 10 weli. sakonstitucio sasamarTlo Tavisi Semadgenlobi<strong>da</strong>n 5<br />
wlis vadiT irCevs sakonstitucio sasamarTlos Tavmjdomares. Tavmjdomared<br />
erTi <strong>da</strong> imave piris xelmeored arCeva <strong>da</strong>uSvebelia.<br />
3. sakonstitucio sasamarTlos wevri ar SeiZleba iyos piri, romelsac<br />
adre ekava es Tanamdeboba.<br />
4. sakonstitucio sasamarTlos wevri SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe<br />
30 wlis asaki<strong>da</strong>n, Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ganaTleba.<br />
sakonstitucio sasamarTlos wevrebis SerCevis, <strong>da</strong>niSvnisa <strong>da</strong> arCevis,<br />
maTi uflebamosilebis Sewyvetis, agreTve sakonstitucio samarTalwarmoebis<br />
<strong>da</strong> sasamarTlos saqmianobis sxva sakiTxebi ganisazRvreba<br />
kanoniT. (27.12.2005. #2496)<br />
5. sakonstitucio sasamarTlos wevri xelSeuxebelia. <strong>da</strong>uSvebelia misi<br />
sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, misi<br />
binis, manqanis, samuSao adgilis an piradi gaCxreka sakonstitucio<br />
sasamarTlos Tanxmobis gareSe. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis<br />
SemTxveva, rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos sakonstitucio sasamarTlos.<br />
Tu igi ar miscems Tanxmobas, sakonstitucio sasamarTlos<br />
<strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli wevri <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />
40
muxli 89<br />
1. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo saqarTvelos prezidentis,<br />
mTavrobis, parlamentis wevrTa aranakleb erTi mexuTedis, sasamarTlos,<br />
afxazeTis avtonomiuri respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri<br />
respublikis umaRlesi warmomadgenlobiTi organoebis, saxalxo <strong>da</strong>mcvelis<br />
<strong>da</strong> moqalaqis sarCelisa Tu wardginebis safuZvelze organuli<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT: (6.02.2004. #3272)<br />
a) iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebebs konstituciasTan, konstituciuri SeTanxmebis,<br />
kanonis, prezidentis, mTavrobis, afxazeTis avtonomiuri<br />
respublikisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikis xelisuflebis<br />
umaRles organoTa normatiuli <strong>aqtebi</strong>s Sesabamisobis sakiTxebze;<br />
(6.02.2004. #3272)<br />
b) ixilavs <strong>da</strong>vas saxelmwifo organoebs Soris kompetenciis Sesaxeb;<br />
g) ixilavs moqalaqeTa politikur gaerTianebaTa Seqmnisa <strong>da</strong> saqmianobis<br />
konstituciurobis sakiTxebs;<br />
d) ixilavs referendumisa <strong>da</strong> arCevnebis momwesrigebeli normebis<br />
<strong>da</strong> am normebis safuZvelze Catarebuli an Casatarebeli arCevnebis<br />
(referendumis) konstituciurobasTan <strong>da</strong>kavSirebul <strong>da</strong>vas;<br />
(27.12.2005. #2496)<br />
e) ixilavs <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebis <strong>da</strong> SeTanxmebebis konstituciurobis<br />
sakiTxs;<br />
v) piris sarCelis safuZvelze ixilavs normatiuli <strong>aqtebi</strong>s konstituciurobas<br />
saqarTvelos konstituciis meore TaviT aRiarebuli<br />
a<strong>da</strong>mianis ZiriTad uflebebTan <strong>da</strong> TavisuflebebTan mimarTebiT;<br />
(27.12.2005. #2496)<br />
v 1 ) ixilavs <strong>da</strong>vas „aWaris avtonomiuri respublikis statusis Sesaxeb“<br />
saqarTvelos konstituciuri kanonis <strong>da</strong>rRvevis Taobaze;<br />
(01.07.2004. #306)<br />
z) axorcielebs saqarTvelos konstituciiT <strong>da</strong> organuli kanoniT<br />
gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />
2. sakonstitucio sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba sabolooa. arakonstituciurad<br />
cnobili normatiuli aqti an misi nawili kargavs iuridiul<br />
Zalas sakonstitucio sasamarTlos Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
gamoqveynebis momenti<strong>da</strong>n.<br />
muxli 90<br />
1. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo aris umaRlesi sakasacio sasamarTlo.<br />
(27.12.2005. #2496)<br />
41<br />
Tavi mexuTe. sasamarTlo xelisufleba
saqarTvelos konstitucia<br />
2. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomares <strong>da</strong> uzenaesi sasamarTlos<br />
mosamarTleebs saqarTvelos prezidentis wardginebiT<br />
siiTi Semadgenlobis umravlesobiT irCevs parlamenti aranakleb 10<br />
wlis vadiT.<br />
3. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos uflebamosileba, organizacia,<br />
saqmianobisa <strong>da</strong> uzenaesi sasamarTlos wevrTa uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde<br />
Sewyvetis wesi ganisazRvreba kanoniT.<br />
4. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomare <strong>da</strong> wevrebi xelSeuxebeli<br />
arian. uzenaesi sasamarTlos Tavmjdomaris <strong>da</strong> wevrebis sisxlis<br />
samarTlis pasuxisgebaSi micema, <strong>da</strong>kaveba an <strong>da</strong>patimreba, maTi<br />
binis, manqanis, samuSao adgilis an piradi gaCxreka SeiZleba mxolod<br />
parlamentis TanxmobiT. gamonaklisia <strong>da</strong>naSaulze waswrebis SemTxveva,<br />
rac <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos parlaments. Tu parlamenti ar<br />
miscems Tanxmobas, <strong>da</strong>kavebuli an <strong>da</strong>patimrebuli piri <strong>da</strong>uyovnebliv<br />
un<strong>da</strong> ganTavisufldes.<br />
muxli 91 amoRebulia (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 92<br />
Tavi meeqvse<br />
saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> kontroli<br />
1. saqarTvelos parlamenti siiTi Semadgenlobis umravlesobiT yovelwliurad<br />
iRebs saxelmwifo biujetis kanons, romelsac xels awers<br />
saqarTvelos prezidenti.<br />
2. saqarTvelos saxelmwifo biujetis Sedgenisa <strong>da</strong> miRebis wesi ganisaz-<br />
Rvreba kanoniT.<br />
muxli 93<br />
1. mxolod saqarTvelos mTavrobaa uflebamosili parlamentis<br />
komitetebTan ZiriTadi monacemebisa <strong>da</strong> mimarTulebebis SeTanxmebis<br />
Semdeg saqarTvelos prezidentis TanxmobiT parlaments warudginos<br />
saxelmwifo biujetis proeqti.<br />
2. mTavroba momavali wlis biujetis proeqts parlaments warudgens ara<br />
ugvianes sami Tvisa sabiujeto wlis <strong>da</strong>mTavrebamde. biujetis proeqt-<br />
Tan erTad mTavroba waradgens moxsenebas mimdinare wlis biujetis<br />
Sesrulebis mimdinareobis Sesaxeb. saxelmwifo biujetis Sesrulebis<br />
42
angariSs mTavroba parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens sabiujeto<br />
wlis <strong>da</strong>srulebi<strong>da</strong>n ara ugvianes 3 Tvisa. Tu parlamenti saxelmwifo<br />
biujetis Seusruleblobis SemTxvevaSi ar <strong>da</strong>amtkicebs saxelmwifo<br />
biujetis Sesrulebis angariSs, saqarTvelos prezidenti ganixilavs<br />
mTavrobis pasuxismgeblobis sakiTxs <strong>da</strong> parlaments erTi Tvis ganmavlobaSi<br />
acnobebs Tavisi <strong>da</strong>sabuTebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebis Taobaze.<br />
3. konstituciis 511 muxlis „a“_„d“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebul<br />
SemTxvevebSi parlamentis mier konstituciiT <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si saxelmwifo<br />
biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobisas saxelmwifo biujets dekretiT<br />
amtkicebs prezidenti.<br />
4. mTavrobis Tanxmobis gareSe <strong>da</strong>uSvebelia biujetis proeqtSi cvlilebis<br />
Setana. mTavrobas mxolod im pirobiT SeuZlia mosTxovos parlaments<br />
<strong>da</strong>matebiTi saxelmwifo xarjis gaReba, Tu miuTiTebs misi<br />
<strong>da</strong>farvis wyaros.<br />
5. parlamenti uflebamosilia gaakontrolos mTavrobis mier saxelmwifo<br />
biujetis saxsrebis xarjvis kanoniereba <strong>da</strong> <strong>da</strong>rRvevebis aRmo-<br />
Cenis SemTxvevaSi mimarTos saqarTvelos prezidents sabiujeto saxsrebis<br />
xarjvis SeCerebis moTxovniT. sabiujeto saxsrebis arakanonieri<br />
xarjvis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis SemTxvevaSi prezidenti iRebs Sesabamis<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebas.<br />
6. Tu parlamentma ver moaxerxa am muxlis me-2 punqtiT <strong>da</strong>dgenili wesis<br />
<strong>da</strong>cviT wardgenili biujetis miReba sami Tvis ganmavlobaSi, saqarTvelos<br />
prezidenti uflebamosilia ga<strong>da</strong>ayenos mTavroba an <strong>da</strong>iTxovos<br />
parlamenti <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnos riggareSe arCevnebi.<br />
7. saxelmwifo biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobis SemTxvevaSi parlamentis<br />
<strong>da</strong>Txovnisas, prezidenti dekretiT <strong>da</strong>amtkicebs saxelmwifo biujets<br />
<strong>da</strong> axla<strong>da</strong>rCeuli parlamentis uflebamosilebis cnobi<strong>da</strong>n erT TveSi<br />
warudgens mas <strong>da</strong>samtkiceblad.<br />
8. kanonproeqti, romelic iwvevs mimdinare wlis saxelmwifo biujetis<br />
xarjebis zr<strong>da</strong>s, Semosavlebis Semcirebas an saxelmwifos mier axali<br />
finansuri valdebulebebis aRebas, parlamentma SeiZleba miiRos mxolod<br />
mTavrobis Tanxmobis Semdeg, xolo momaval safinanso welTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli zemoaRniSnuli kanonproeqtebi _ mTavrobis mier parlamentTan<br />
SeTanxmebuli saxelmwifo biujetis ZiriTadi parametrebis<br />
farglebSi. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 94<br />
Tavi meeqvse. saxelmwifo finansebi <strong>da</strong> kontroli<br />
1. savaldebuloa ga<strong>da</strong>saxadebisa <strong>da</strong> mosakreblebis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili odenobiTa <strong>da</strong> wesiT.<br />
43
saqarTvelos konstitucia<br />
2. ga<strong>da</strong>saxadebisa <strong>da</strong> mosakreblebis struqturas, SemoRebis wess adgens<br />
mxolod kanoni.<br />
3. ga<strong>da</strong>saxadebisagan ganTavisufleba, agreTve saxelmwifo xazini<strong>da</strong>n<br />
xarjis gaReba <strong>da</strong>saSvebia mxolod kanoniT.<br />
muxli 95<br />
1. saqarTvelos fulad-sakredito sistemis funqcionirebas uzrunvelyofs<br />
saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> banki.<br />
2. saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> banki SeimuSavebs <strong>da</strong> axorcielebs fuladsakredito<br />
<strong>da</strong> savaluto politikas parlamentis mier gansazRvruli<br />
ZiriTadi mimarTulebebis Sesabamisad.<br />
3. <strong>erovnuli</strong> banki aris bankTa banki, saqarTvelos mTavrobis bankiri <strong>da</strong><br />
fiskaluri agenti.<br />
4. <strong>erovnuli</strong> banki <strong>da</strong>moukidebelia Tavis saqmianobaSi. <strong>erovnuli</strong> bankis<br />
ufleba-movaleoba, saqmianobis wesi <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukideblobis garantia<br />
ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />
5. fulis saxelwodeba <strong>da</strong> erTeuli ganisazRvreba kanoniT. fulis emisiis<br />
ufleba aqvs mxolod erovnul banks.<br />
muxli 96<br />
1. saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> bankis umaRlesi organoa <strong>erovnuli</strong> bankis<br />
sabWo, romlis wevrebs saqarTvelos prezidentis wardginebiT 7<br />
wlis vadiT siiTi Semadgenlobis umravlesobiT irCevs parlamenti.<br />
<strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wevrebis ga<strong>da</strong>yeneba SeiZleba mxolod parlamentis<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT 64-e muxlis Sesabamisad.<br />
2. <strong>erovnuli</strong> bankis prezidents <strong>erovnuli</strong> bankis sabWos wardginebiT<br />
bankis sabWos wevrTagan niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs<br />
saqarTvelos prezidenti.<br />
3. <strong>erovnuli</strong> banki pasuxismgebelia parlamentis winaSe <strong>da</strong> yovelwliurad<br />
warudgens mas Tavisi saqmianobis angariSs.<br />
muxli 97<br />
1. saxelmwifo saxsrebisa <strong>da</strong> saxelmwifos sxva materialur faseuloba-<br />
Ta gamoyenebasa <strong>da</strong> xarjvas ze<strong>da</strong>mxedvelobs saqarTvelos kontrolis<br />
palata. igi uflebamosilia agreTve Seamowmos safinanso-sameurneo<br />
kontrolis sxva saxelmwifo organoTa saqmianoba, warudginos parlaments<br />
saga<strong>da</strong>saxado kanonmdeblobis srulyofis wina<strong>da</strong>debebi.<br />
2. kontrolis palata <strong>da</strong>moukidebelia Tavis saqmianobaSi. igi angariS-<br />
44
valdebulia parlamentis winaSe. kontrolis palatis Tavmjdomares 5<br />
wlis vadiT siiTi Semadgenlobis umravlesobiT parlamentis Tavmjdomaris<br />
wardginebiT irCevs saqarTvelos parlamenti. misi Tanamdebobi<strong>da</strong>n<br />
gaTavisuflebis safuZvlebi <strong>da</strong> wesi ganisazRvreba konstituciiTa<br />
<strong>da</strong> kanoniT. (6.02.2004. #3272)<br />
3. weliwadSi orjer, biujetis Sesrulebis winaswari <strong>da</strong> sruli angari-<br />
Sis wardgenis dros, kontrolis palata parlaments warudgens moxsenebas<br />
mTavrobis angariSTan <strong>da</strong>kavSirebiT, xolo weliwadSi erTxel<br />
_ Tavisi saqmianobis angariSs.<br />
4. kontrolis palatis uflebamosileba, organizacia <strong>da</strong> saqmianobis<br />
wesi, <strong>da</strong>moukideblobis garantia ganisazRvreba kanoniT.<br />
5. saxelmwifo kontrolis sxva organoebi iqmneba kanonis Sesabamisad.<br />
muxli 98<br />
Tavi meSvide<br />
saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva<br />
1. Tav<strong>da</strong>cviTi omi saqarTvelos suverenuli uflebaa.<br />
2. qveynis <strong>da</strong>moukideblobis, suverenitetisa <strong>da</strong> teritoriuli mTlianobis<br />
<strong>da</strong>sacavad, agreTve <strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad<br />
saqarTvelos hyavs samxedro Zalebi.<br />
3. samxedro Zalebis saxeobebi <strong>da</strong> Semadgenloba ganisazRvreba kanoniT.<br />
samxedro Zalebis struqturas amtkicebs saqarTvelos prezidenti,<br />
raodenobas ki <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos wardginebiT - parlamenti<br />
siiTi Semadgenlobis umravlesobiT.<br />
muxli 99<br />
1. samxedro aRmSeneblobisa <strong>da</strong> qveynis Tav<strong>da</strong>cvis organizaciisaTvis<br />
iqmneba <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWo, romelsac xelmZRvanelobs<br />
saqarTvelos prezidenti.<br />
2. <strong>erovnuli</strong> uSiSroebis sabWos Semadgenloba, uflebamosileba <strong>da</strong><br />
saqmianobis wesi ganisazRvreba organuli kanoniT.<br />
muxli 100<br />
1. samxedro Zalebis gamoyenebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs saqarTvelos<br />
prezidenti <strong>da</strong> 48 saaTis ganmavlobaSi Seaqvs igi parlamentSi<br />
45<br />
Tavi meSvide. saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cva
saqarTvelos konstitucia<br />
<strong>da</strong>samtkiceblad. amasTan, <strong>saerTaSoriso</strong> valdebulebaTa Sesasruleblad<br />
samxedro ZalTa gamoyeneba <strong>da</strong>uSvebelia saqarTvelos parlamentis<br />
Tanxmobis gareSe.<br />
2. saxelmwifos Tav<strong>da</strong>cvis mizniT gansakuTrebul <strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebul<br />
SemTxvevebSi qveyanaSi sxva saxelmwifos samxedro Zalis<br />
Semoyvanis, gamoyenebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>adgilebis ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs<br />
saqarTvelos prezidenti. ga<strong>da</strong>wyvetileba <strong>da</strong>uyovnebliv waredgineba<br />
parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad <strong>da</strong> ZalaSi Sedis parlamentis Tanxmobis<br />
Semdeg. (6.02.2004. #3272)<br />
muxli 101<br />
1. saqarTvelos <strong>da</strong>cva saqarTvelos yoveli moqalaqis movaleobaa.<br />
2. qveynis <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> samxedro valdebulebis mox<strong>da</strong> saamiso unaris mqone<br />
yvela moqalaqis valia. samxedro valdebulebis moxdis formas adgens<br />
kanoni.<br />
muxli 102<br />
Tavi merve<br />
konstituciis ga<strong>da</strong>sinjva<br />
1. konstituciis zogadi an nawilobrivi ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqtis Setanis<br />
ufleba aqvT:<br />
a) prezidents;<br />
b) parlamentis wevrTa sruli Semadgenlobis naxevarze mets;<br />
g) aranakleb 200000 amomrCevels.<br />
2. konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqti waredgineba saqarTvelos<br />
parlaments, romelic aqveynebs mas sayovelTao-saxalxo ganxilvisaTvis.<br />
parlamentSi kanonproeqtis ganxilva iwyeba misi gamoqveynebi<strong>da</strong>n<br />
erTi Tvis Semdeg.<br />
3. konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqti miRebulad CaiTvleba, Tu<br />
mas mxars <strong>da</strong>uWers saqarTvelos parlamentis sruli Semadgenlobis<br />
sul cota ori mesamedi.<br />
4. konstituciis 68-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT konstituciis ga<strong>da</strong>sinjvis<br />
kanons xels awers <strong>da</strong> aqveynebs saqarTvelos prezidenti.<br />
muxli 103<br />
46
sagangebo an saomari mdgomareobis gamocxadeba gamoiwvevs konstituciis<br />
ga<strong>da</strong>sinjvis SeCerebas sagangebo an saomari mdgomareobis gauqmebamde.<br />
muxli 104<br />
Tavi mecxre<br />
gar<strong>da</strong>mavali debulebebi<br />
1. saqarTvelos konstitucia ZalaSi Sedis saqarTvelos axalarCeuli<br />
prezidentisa <strong>da</strong> parlamentis uflebamosilebis cnobis dRi<strong>da</strong>n.<br />
2. konstituciis 49-e, 50-e <strong>da</strong> 70-e muxlebi ZalaSi Sedis konstituciis<br />
gamoqveynebisTanave.<br />
muxli 104 1 (23.02.2005. #1010)<br />
1. konstituciis 49-e muxlis pirveli punqti <strong>da</strong> 58-e muxlis pirveli<br />
punqti amoqmeddes saqarTvelos organul kanonSi „saqarTvelos<br />
saarCevno kodeqsi“ Sesabamisi cvlilebebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebebis SetanisTanave.<br />
2. 2004 wels arCeuli saqarTvelos parlamentis uflebamosilebis<br />
Sewyvetamde misi Semadgenloba, agreTve fraqciis CamoyalibebisaTvis<br />
aucilebeli parlamentis wevrTa raodenoba ganisazRvreba<br />
am parlamentis arCevnebis dros moqmedi kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />
3. 2008 wels saqarTvelos parlamentis morigi arCevnebi tardeba maisSi.<br />
arCevnebis TariRs niSnavs saqarTvelos prezidenti arCevnebamde ara<br />
ugvianes 60 dRisa. (11.03.2008. #5833)<br />
muxli 104 2 (24.09.2009. #1675)<br />
saqarTvelos parlamentis wevris uflebamosileba aRudgeT<br />
2008 wlis 21 maisis saparlamento arCevnebSi proporciuli saar-<br />
Cevno sistemiT arCeul im parlamentis wevrebs, romelTac saqarTvelos<br />
parlamentis <strong>da</strong>dgenilebiT uflebamosileba va<strong>da</strong>mde Seuwy<strong>da</strong>T<br />
saqarTvelos konstituciis 54-e muxlis me-2 punqtis „a“ qvepunqtis<br />
Sesabamisad, Tu maTi adgilmonacvleebis uflebamosileba ar aris<br />
cnobili, <strong>da</strong> romlebic aRniSnulze Tanxmobas ganacxadeben 2010 wlis<br />
1 ianvramde.<br />
47<br />
Tavi mecxre. gar<strong>da</strong>mavali debulebebi
saqarTvelos konstitucia<br />
muxli 105<br />
1. 1995 wlis arCevnebSi monawileobis ufleba aqvs kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT registrirebul moqalaqeTa politikur gaerTianebas, romlis<br />
iniciativa <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia 50000 xelmoweriT mainc, an romelsac<br />
hyav<strong>da</strong> warmomadgeneli parlamentSi konstituciis miRebis dRisaTvis.<br />
2. proporciuli sistemiT arCevnebi tardeba erTiani partiuli siiT.<br />
3. politikur gaerTianebas, saarCevno bloks ufleba aqvs maJoritarul<br />
saarCevno olqSi waradginos deputatobis is kandi<strong>da</strong>tic, romelic<br />
imavdroulad mis partiul siaSia.<br />
4. maJoritarul saarCevno olqSi arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti,<br />
romelic xmaTa met raodenobas miiRebs, magram kenWisyris monawile-<br />
Ta aranakleb erTi mesamedisa.<br />
5.pirvel turSi Tu verc erTma kandi<strong>da</strong>tma ver miiRo xmaTa saWiro<br />
raodenoba, Catardeba meore turi, romelSic monawileobas miiRebs<br />
ukeTesi Sedegis mqone ori kandi<strong>da</strong>ti. arCeulad CaiTvleba is kandi<strong>da</strong>ti,<br />
romelic xmaTa met raodenobas miiRebs.<br />
6. es muxli ZalaSi Sedis konstituciis gamoqveynebisTanave <strong>da</strong> moqmedebs<br />
axalarCeuli parlamentis uflebamosilebis cnobamde.<br />
muxli 106<br />
1. konstituciis ZalaSi Sesvlis Semdeg moqmedebs mxolod is <strong>samarTlebrivi</strong><br />
aqti an aqtis nawili, romelic konstitucias ar ewinaaRmdegeba.<br />
2. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis ganmavlobaSi saqarTvelos<br />
prezidenti <strong>da</strong> saqarTvelos parlamenti uzrunvelyofen konstituciis<br />
ZalaSi Sesvlamde miRebuli normatiuli <strong>aqtebi</strong>s saxelmwifo<br />
registracias, konstituciasTan <strong>da</strong> kanonebTan maT Sesabamisobas.<br />
3. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis ganmavlobaSi saqarTvelos<br />
parlamentma un<strong>da</strong> miiRos konstituciiT gaTvaliswinebuli organuli<br />
kanonebi, an <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturos am sferoSi arsebuli normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />
marTlzomiereba.<br />
muxli 107<br />
1. konstituciis Sesabamisad sasamarTlo wyobilebis organuli kanonebis<br />
miRebamde ZalaSi rCeba sasamarTlo wyobilebis moqmedi kanonmdebloba.<br />
2. konstituciis me-18 muxlis me-2 <strong>da</strong> me-3 punqtebi ZalaSi Seva Sesabamisi<br />
sisxlis samarTlis saproceso sakanonmdeblo <strong>aqtebi</strong>s miRebis<br />
Semdeg.<br />
48
3. sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb organuli kanoni miRebul un<strong>da</strong><br />
iqnes 1996 wlis 1 Tebervlamde.<br />
muxli 108<br />
saqarTvelos mTel teritoriaze iurisdiqciis srul aRdgenasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT konstituciis 102-e muxlis me-2 punqtSi saTanado cvlilebebisa<br />
Tu <strong>da</strong>matebebis Setana gamonaklisis wesiT <strong>da</strong>saSvebia konstituciis<br />
ga<strong>da</strong>sinjvis kanonproeqtis sayovelTao-saxalxo ganxilvisaTvis<br />
gamoqveynebis gareSe.<br />
muxli 109<br />
1. Sesabamisi wesiT miRebul konstitucias xels awers <strong>da</strong> aqveynebs<br />
saqarTvelos saxelmwifos meTauri.<br />
2. saqarTvelos parlamentisa <strong>da</strong> sakonstitucio komisiis wevrebi xels<br />
aweren konstituciis teqsts. konstituciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n sul<br />
cota erTi wlis ganmavlobaSi teqsti Riad un<strong>da</strong> inaxebodes saqarTvelos<br />
yvela adgilobrivi organos SenobaSi, raTa mosaxleoba gaecnos<br />
mis Sinaarss.<br />
saqarTvelos saxelmwifos<br />
meTauri eduard SevardnaZe<br />
49<br />
Tavi mecxre. gar<strong>da</strong>mavali debulebebi
saqarTvelos kanoni<br />
zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
Tavi I. zogadi debulebani<br />
muxli 1. saqarTvelos kanonmdebloba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />
<strong>da</strong> am kanonis moqmedebis sfero<br />
1. zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobas Seadgens<br />
saqarTvelos konstitucia, konstituciuri SeTanxmeba, <strong>saerTaSoriso</strong><br />
xelSekrulebebi <strong>da</strong> SeTanxmebebi, es kanoni, sxva kanonebi <strong>da</strong> kanonqvemdebare<br />
<strong>aqtebi</strong>.<br />
2. es kanoni awesrigebs saqarTveloSi zogadsaganmanaTleblo saqmianobis<br />
ganxorcielebis pirobebs, zogadi ganaTlebis marTvisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis<br />
principebsa <strong>da</strong> wess, adgens yvela zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis (organizaciul-<strong>samarTlebrivi</strong> formis miuxe<strong>da</strong>vad)<br />
statuss, maTi <strong>da</strong>fuZnebis, saqmianobis, reorganizaciis, likvi<strong>da</strong>ciisa<br />
<strong>da</strong> akreditaciis wess, agreTve zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
maswavlebelTa saqmianobis warmarTvis pirobebsa <strong>da</strong> wess. (2.03.2007.<br />
#4412)<br />
muxli 2. terminTa ganmarteba<br />
am kanonSi gamoyenebul terminebs aqvs Semdegi mniSvneloba:<br />
a) akreditacia _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi mimdinare<br />
saswavlo procesis zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumentTan,<br />
erovnul saswavlo gegmebTan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenil zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis normativebTan Sesabamisobis <strong>da</strong><strong>da</strong>stureba. Tu<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba srulad ver akmayofilebs<br />
akreditaciis pirobebs, mas garkveuli droiT mieniWeba pirobiTi<br />
akreditacia, raTa am drois ganmavlobaSi akreditaciis pirobebi<br />
srulad <strong>da</strong>kmayofildes;<br />
b) <strong>da</strong>matebiTi individualuri muSaoba _ <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo<br />
gegmebiT <strong>da</strong>dgenili gakveTilebis (saaTebis) gar<strong>da</strong>, maswavleblis<br />
muSaoba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis miznebis misaRwevad;<br />
g) disciplinuri ga<strong>da</strong>cdoma _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
SinaganawesiT gansazRvruli wesebis <strong>da</strong>rRveva;<br />
d) disciplinuri devna _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis mier<br />
Catarebul RonisZiebaTa erToblioba, romelTa mizania moswavlis<br />
an maswavleblis mier Cadenili disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis gamov-<br />
50
lena;<br />
e) disciplinuri saxdeli _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
SinaganawesiT gansazRvruli disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomisaTvis gaTvaliswinebuli<br />
zemoqmedebis zoma;<br />
e 1 ) <strong>erovnuli</strong> sakvalifikacio CarCo _ dokumenti, romelic aer-<br />
Tianebs saqarTveloSi arsebul yvela kvalifikacias, maT Soris,<br />
zogadi ganaTlebis sabazo <strong>da</strong> saSualo safexurebs; (8.03.2007.<br />
#4530)<br />
v) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma _ dokumenti, romelic moicavs zogadi<br />
ganaTlebis yvela safexurisaTvis saaTebis ganawilebas, saswavlo<br />
garemos organizebis pirobebsa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebs, moswavleTa<br />
aucilebel <strong>da</strong> maqsimalur <strong>da</strong>tvirTvas, im miRwevebis (unar-Cvevebisa<br />
<strong>da</strong> codnis) CamonaTvals, romelTac moswavle un<strong>da</strong> flobdes<br />
yoveli safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas, <strong>da</strong> am unar-Cvevebisa <strong>da</strong> codnis<br />
SeZenis saSualebebis aRweras;<br />
z) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />
momsaxureba _ sajaro skolebis mier saskolo saswavlo<br />
gegmiT gansazRvruli, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul<br />
sagnebSi saaTebis maqsimaluri raodenobis farglebSi<br />
gaweuli momsaxureba;<br />
T) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gauTvaliswinebeli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxureba _ sajaro skolebis<br />
mier saskolo saswavlo gegmiT gansazRvruli, saaRmzrdelo <strong>da</strong><br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gauTvaliswinebel sagnebSi gaweuli saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxureba;<br />
i) <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis sistema _ sistema, romlis saSualebiTac<br />
saxelmwifo amowmebs, ramdenad Seesabameba moswavleTa miRwevebi<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebiT <strong>da</strong>dgenil miRwevaTa doneebs <strong>da</strong> ramdenad<br />
realuria am doneebis <strong>da</strong>Zleva;<br />
k) eqsternati _ im piris mier zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />
saxelmwifo dokumentis miRebis wesi, romelmac <strong>da</strong>moukideblad<br />
aiTvisa zogadsaganmanaTleblo programebi; (17.03.2006. #2793)<br />
l) vauCeri _ saxelmwifos mier moswavlisaTvis ga<strong>da</strong>cemuli, mimoqcevadi<br />
finansuri instrumenti, romelic SeiZleba gamoSvebuli iqnes<br />
rogorc materializebuli, ise aramaterializebuli formiT <strong>da</strong><br />
romelic gankuTvnilia moswavlis mier zogadi ganaTlebis miRebis<br />
<strong>da</strong>safinanseblad;<br />
m) zogadi ganaTleba _ ganaTleba, romlis mizania saqarTvelos moqalaqis<br />
aRzr<strong>da</strong> <strong>da</strong> momzadeba zogadi ganaTlebis Semdgomi profe-<br />
51<br />
Tavi I. zogadi debulebani
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
siuli <strong>da</strong> sazogadoebrivi cxovrebisaTvis. saqarTveloSi sruli<br />
zogadi ganaTleba moicavs 12 wels;<br />
n) zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumenti _ dokumenti,<br />
romelic am kanonis Sesabamisad gansazRvravs qveyanaSi arsebuli<br />
zogadi ganaTlebis sistemis miznebs. zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong><br />
miznebis dokumenti aris <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis <strong>da</strong> zogadi<br />
ganaTlebis sistemis ZiriTadi maCveneblebis SemuSavebis safuZveli.<br />
zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments iRebs<br />
saqarTvelos mTavroba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
ministris wardginebiT <strong>da</strong> warudgens parlaments <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />
o) zogadi ganaTlebis safexurebi _ saqarTveloSi srul<br />
zogad ganaTlebas aqvs sami safexuri: <strong>da</strong>wyebiTi (6 weli), sabazo (3<br />
weli) <strong>da</strong> saSualo (3 weli);<br />
p) zogadi ganaTlebis sistema _ <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo gegmebis,<br />
maTi ganmaxorcielebeli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis,<br />
im saxelmwifo organoebisa <strong>da</strong> sajaro samarTlis iuridiuli<br />
pirebis erToblioba, romlebic uzrunvelyofen zogadi<br />
ganaTlebis miRebas;<br />
J) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba/skola _ sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piri an kerZo samarTlis samewarmeo an arasamewarmeo<br />
iuridiuli piri, romelic axorcielebs zogadsaganmanaTleblo<br />
saqmianobas <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad <strong>da</strong> srulad<br />
moicavs zogadi ganaTlebis erT safexurs mainc;<br />
r) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis administraciuli <strong>da</strong> finansuri<br />
avtonomia _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis TviTmmarTveloba,<br />
romlis subieqtebi sajaro skolaSi arian: sameurveo<br />
sabWo, direqcia, pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo, moswavleTa TviTmmarTveloba,<br />
disciplinuri komiteti, aseve saapelacio komiteti _ aseTis<br />
arsebobis SemTxvevaSi; (2.03.2007. #4412)<br />
s) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />
t) TviTSefaseba _ skolis mier mimdinare saswavlo procesis zogadi<br />
ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokumentTan, erovnul saswavlo<br />
gegmebTan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
mier <strong>da</strong>dgenil zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis<br />
normativebTan Sesabamisobis Semowmeba. TviTSefasebis procesSi<br />
monawileoben skolis maswavleblebi, moswavleebi <strong>da</strong> mSoblebi;<br />
u) inkluziuri swavleba _ SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleTa<br />
CarTva zogadsaganmanaTleblo procesSi sxva moswavleebTan<br />
erTad;<br />
52
f) kapitaluri xarjebi _ ga<strong>da</strong>saxdelebi, romelTa mizania kapitaluri<br />
aqtivebis, strategiuli <strong>da</strong> gansakuTrebuli maragis, saqonlis,<br />
miwis, aramaterialuri aqtivebis SeZena, Senoba-nagebobebis,<br />
manqana-<strong>da</strong>nadgarebis, mowyobilobebis, satransporto <strong>da</strong> sxva ZiriTadi<br />
saSualebebis SeZena, kapitaluri remonti, mSenebloba <strong>da</strong><br />
rekonstruqcia;<br />
q) kerZo skola _ kerZo samarTlis iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong>fuZnebuli<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba;<br />
R) klasi _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis moswavleTa droebiTi,<br />
sul mcire erTi saswavlo wlis ganmavlobaSi SenarCunebuli<br />
erTianoba, romelic Sedgenilia erovnul saswavlo gegmebSi mocemuli<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebisa <strong>da</strong> am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebis mixedviT <strong>da</strong><br />
romelSi gaerTianebuli moswavleebic ZiriTa<strong>da</strong>d erTad swavloben<br />
zogadi ganaTlebis romelime safexuris zogadsaganmanaTleblo<br />
programebs;<br />
R 1 ) maswavlebeli _ saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
sertificirebuli, Sesabamisi ganaTlebis mqone piri, romelic<br />
aswavlis zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi;<br />
R 2 ) maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsi _ maswavleblis qcevis<br />
savaldebulo normebis, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomisa <strong>da</strong> disciplinuri<br />
pasuxismgeblobis saxeebis, disciplinuri warmoebis,<br />
maT Soris, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis ganmxilveli organos Seqmnis<br />
wesis erToblioba; (11.07.2009. #1385)<br />
R 3 ) maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rti _ profesiuli codnis,<br />
unar-Cvevebis, Rirebulebebisa <strong>da</strong> valdebulebebis CamonaTvali,<br />
romelsac un<strong>da</strong> akmayofilebdes yvela maswavlebeli;<br />
R 4 ) maswavleblobis maZiebeli _ piri, romelic droebiT aswavlis<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi maswavleblis statusis<br />
mosapoveblad; (2.03.2007. #4412)<br />
y) modificirebuli saswavlo gegma _ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Semadgeneli<br />
nawili, gansxvavebuli saswavlo gegma specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone moswavleTaTvis;<br />
S) mSobeli _ moswavlis mSobeli an kanonieri warmomadgeneli;<br />
C) mcirekontingentiani skola _ skola, romelSic adgilobrivi pirobebis<br />
gamo swavlobs mcire raodenobis moswavle. mcirekontingentiani<br />
skolis normativs adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministro;<br />
c) amoRebulia (2.03.2007. #4412)<br />
53<br />
Tavi I. zogadi debulebani
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
Z) pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianoba _ maswavleblis mier moswavleebTan sagakveTilo<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi individualuri muSaoba;<br />
w) pilotireba _ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis miznebisa <strong>da</strong> am miznebis<br />
miRwevis saSualebebis realurobis Semowmeba skolebSi;<br />
w 1 ) maswavleblis profesiuli ganviTarebis portfolio _ maswavleblis<br />
profesiuli momzadebis, uwyveti profesiuli ganviTarebis,<br />
praqtikuli saqmianobis analizis, Sefasebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />
warmatebebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentebis erToblioba;<br />
(2.03.2007. #4412)<br />
W) saskolo dro _ saskolo saswavlo gegmiT gansazRvruli procesis,<br />
agreTve skolis mier inicirebuli, organizebuli, kontrolirebuli,<br />
<strong>da</strong>finansebuli, agreTve misi sponsorobiT Catarebuli nebismieri<br />
RonisZiebis mimdinareobis dro;<br />
x) saskolo saswavlo gegma _ saswavlo gegma, romelic konkretuli<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisTvis azustebs erovnul saswavlo<br />
gegmaSi mocemul <strong>da</strong>tvirTvas aucilebeli <strong>da</strong> maqsimaluri<br />
<strong>da</strong>tvirTvis farglebSi; gansazRvravs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT<br />
gaTvaliswinebul <strong>da</strong>matebiT saganmanaTleblo momsaxurebas <strong>da</strong> gau-<br />
Tvaliswinebel <strong>da</strong>matebiT saganmanaTleblo <strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebas,<br />
agreTve skolaSi mimdinare saganmanaTleblo RonisZiebebs;<br />
j) sajaro skola _ sajaro samarTlis iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong>fuZnebuli<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba;<br />
j 1 ) sertificireba _ maswavleblisaTvis pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />
ganxorcielebis uflebis miniWeba an/<strong>da</strong> ganaxleba; (2.03.2007.<br />
#4412)<br />
h) skolis direqcia _ skolis direqtori, misi moadgile/moadgileebi<br />
<strong>da</strong> buRalteria;<br />
h 1 ) skolis pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo _ skolis maswavlebelTa TviTmmarTvelobis<br />
organo;<br />
h 2 ) skolis sameurveo sabWo _ skolis TviTmmarTvelobis umaRlesi<br />
arCeviTi organo;<br />
h 3 ) Cxreka _ moqmedeba, romlis mizania disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis<br />
iaraRis, im sagnis, romelsac disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis kvali<br />
atyvia, disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomiT mopovebuli nivTis <strong>da</strong> faseulobis,<br />
agreTve im sagnis <strong>da</strong> dokumentis, romelic saWiroa<br />
disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis garemoebaTa gasarkvevad, aRmoCena<br />
<strong>da</strong> amoReba skolaSi saamisod uflebamosili piris mier.<br />
54
muxli 3. zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis Ziri<br />
Tadi miznebi<br />
1. saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />
ZiriTadi miznebia:<br />
a) moswavlis <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebis mqone,<br />
Tavisufal pirovnebad CamoyalibebisaTvis saWiro pirobebis Seqmna;<br />
b) moswavlis gonebrivi <strong>da</strong> fizikuri unar-Cvevebis ganviTareba, aucilebeli<br />
codniT uzrunvelyofa, cxovrebis jansaRi wesis <strong>da</strong>mkvidreba,<br />
liberalur-demokratiul Rirebulebebze <strong>da</strong>myarebuli samoqalaqo<br />
cnobierebis Camoyalibeba, moswavlis mier kulturul faseulobaTa<br />
pativiscema, ojaxis, sazogadoebis, saxelmwifosa <strong>da</strong> garemos<br />
winaSe ufleba-movaleobebis gacnobierebaSi xelis Sewyoba.<br />
2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli miznebis misaRwevad<br />
saxelmwifo uzrunvelyofs:<br />
a) zogadi ganaTlebis Riaobas <strong>da</strong> Tanabar xelmisawvdomobas yvelasTvis<br />
mTeli sicocxlis ganmavlobaSi;<br />
b) saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemis CarTvas <strong>saerTaSoriso</strong><br />
saganmanaTleblo sivrceSi;<br />
g) sajaro skolis <strong>da</strong>moukideblobas religiuri <strong>da</strong> politikuri gaer-<br />
Tianebebisagan, xolo kerZo skolis <strong>da</strong>moukideblobas politikuri<br />
gaerTianebebisagan;<br />
d) <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis SemuSavebis <strong>da</strong><br />
akreditaciis sistemebis Camoyalibebas, rac gulisxmobs swavlebis<br />
xarisxis <strong>da</strong>dgenisa <strong>da</strong> Sefasebis meSveobiT zogadsaganmanaTleblo<br />
procesis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> marTvas;<br />
e) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis materialur-teqnikuri,<br />
programuli <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis normativebis<br />
<strong>da</strong>dgenas; (17.03.2006. #2793)<br />
v) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis administraciul <strong>da</strong> finansur<br />
avtonomias;<br />
z) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi Zaladobis aRmofxvras;<br />
T) inkluziuri swavlebis <strong>da</strong>mkvidrebas.<br />
i) maswavlebelTa profesiis regulirebas. (2.03.2007. #4412)<br />
muxli 4. swavlebis ena<br />
1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi swavlebis enaa qarTuli,<br />
55<br />
Tavi I. zogadi debulebani
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ qarTuli an afxazuri.<br />
2. afxazeTis avtonomiur respublikaSi im zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi, sa<strong>da</strong>c swavleba xorcieldeba erT-erT saxelmwifo<br />
enaze, meore saxelmwifo enis swavleba savaldebuloa.<br />
3. saqarTvelos moqalaqeebs, romlebisTvisac qarTuli ena mSobliuri<br />
ar aris, ufleba aqvT miiRon sruli zogadi ganaTleba maT mSobliur<br />
enaze, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT. am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi savaldebuloa<br />
saxelmwifo enis swavleba, xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi<br />
_ orive saxelmwifo enisa.<br />
4. saqarTvelos <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiTa <strong>da</strong> SeTanxmebebiT<br />
gaTvaliswinebul SemTxvevebSi SesaZlebelia, zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi swavleba ganxorcieldes ucxour enaze. am zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi savaldebuloa saxelmwifo enis swavleba,<br />
xolo afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ orive saxelmwifo<br />
enisa.<br />
muxli 5. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma<br />
1. am kanonis me-3 muxliT gaTvaliswinebuli miznebis misaRwevad saxelmwifo<br />
SeimuSavebs erovnul saswavlo gegmas, romliTac ganisazRvreba<br />
zogadi ganaTlebis safexurebis mixedviT aucilebeli sagnebi, sagnobrivi<br />
jgufebi, sagnebis mixedviT saaTebi, maTi ganawileba <strong>da</strong> Tanafardoba,<br />
aucilebeli <strong>da</strong> maqsimaluri <strong>da</strong>tvirTvis raodenoba, sagnebisa<br />
<strong>da</strong> sagnobrivi jgufebis swavlebisaTvis aucilebeli minimaluri<br />
saaTebis raodenoba, saswavlo garemos organizebis pirobebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />
2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT ganisazRvreba im miRwevebis (unar-Cvevebisa<br />
<strong>da</strong> codnis) CamonaTvali, romelTac moswavle un<strong>da</strong> flobdes yovel<br />
saganSi Tu sagnobriv jgufSi klasis an safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas.<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma iTvaliswinebs agreTve modificirebul<br />
saswavlo gegmebs specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis mqone<br />
moswavleTaTvis.<br />
3. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma moicavs Semdeg sagnebsa <strong>da</strong> sagnobriv<br />
jgufebs:<br />
a) qarTuli (afxazeTis avtonomiur respublikaSi _ afxazuri <strong>da</strong><br />
qarTuli) ena <strong>da</strong> literatura;<br />
b) saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia <strong>da</strong> sxva sazogadoebrivi<br />
mecnierebebi;<br />
g) maTematika;<br />
56
d) sabunebismetyvelo mecnierebebi;<br />
e) ucxouri enebi;<br />
v) fizikuri, SromiTi <strong>da</strong> esTetikuri aRzr<strong>da</strong>.<br />
4. am muxlis me-3 punqtis „a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli sagnebi<br />
<strong>da</strong> sagnobrivi jgufebi im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi,<br />
sa<strong>da</strong>c swavleba xorcieldeba am kanonis me-4 muxlis me-3 punqtis<br />
Sesabamisad, iswavleba qarTulad, xolo afxazeTis avtonomiur<br />
respublikaSi _ qarTulad an afxazurad.<br />
5. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesruleba savaldebuloa yvela zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebisaTvis.<br />
6. <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> saskolo saswavlo gegmebiT gaTvaliswinebuli sagnebis<br />
swavleba un<strong>da</strong> iyos akademiuri, obieqturi, neitraluri <strong>da</strong> pluralisturi.<br />
muxli 6. zogadi ganaTleba<br />
1. sruli zogadi ganaTlebis miReba gulisxmobs zogadi ganaTlebis<br />
samive safexuris <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili miRwevis donis<br />
<strong>da</strong>Zlevas <strong>da</strong> Sesabamisi dokumentiT saxelmwifos mier amis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebas.<br />
saxelmwifo dokumentis nimuSs <strong>da</strong> misi gacemis wess adgens<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
2. zogadsaganmanaTleblo programis <strong>da</strong>Cqarebuli gavla <strong>da</strong>saSvebia mxolod<br />
gansakuTrebul SemTxvevaSi, moswavlis individualuri SesaZleblobebis<br />
gaTvaliswinebiT, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
3. moswavlis an misi mSoblis moTxovnis SemTxvevaSi zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebuleba valdebulia gasces moswavlis mier sagnebis gavlis<br />
<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli cnoba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier SemuSavebuli formis mixedviT.<br />
4. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis <strong>da</strong>toveba zogadi ganaTlebis sistemis miRma<br />
sabazo safexuris miRwevis donis <strong>da</strong>Zlevamde.<br />
5. zogadi ganaTlebis romelime safexuris gavlis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis<br />
mqone pirebs saqarTvelos mTel teritoriaze aqvT zogadi<br />
ganaTlebis momdevno safexurze swavlis gagrZelebis ufleba.<br />
6. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>wyebiT safexurze swavlis <strong>da</strong>wyebis minimaluri<br />
asakia 6 weli. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom<br />
SeiZleba gansazRvros gamonaklisi SemTxvevebi.<br />
7. zogadi ganaTleba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gansazRvrul fargleb-<br />
Si SeiZleba moicavdes saxelobo saganmanaTleblo programas, rom-<br />
57<br />
Tavi I. zogadi debulebani
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
lis aTviseba zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokumentTan er-<br />
Tad SeiZleba <strong>da</strong><strong>da</strong>sturdes saxelobo ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />
dokumentiT, „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.03.2007. #4530)<br />
muxli 7. zogadi ganaTlebis xelmisawvdomoba<br />
1. saxelmwifo uzrunvelyofs TiToeuli moswavlis mier mis sacxovrebel<br />
adgilTan maqsimalurad axlos zogadi ganaTlebis saxelmwifo an<br />
mSobliur enaze miRebis uflebas.<br />
2. Tu am muxlis pirveli punqtiT gansazRvruli uflebis ganxorcieleba<br />
SeuZlebelia stan<strong>da</strong>rtuli vauCeris meSveobiT, saxelmwifo aseT<br />
moswavleebs uzrunvelyofs gazrdili vauCeriT an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi<br />
<strong>da</strong>finansebiT saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi miznobrivi programis farglebSi.<br />
3. gazrdili vauCeris odenoba <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi <strong>da</strong>finanseba saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi<br />
miznobrivi programis farglebSi un<strong>da</strong> uzrunvelyofdes am muxlis<br />
pirveli punqtiT gansazRvruli uflebis ganxorcielebas mcirekontingentiani<br />
sajaro skolis, specialuri, koreqciuli an lingvisturi<br />
umciresobis skolis an klasis farglebSi, Tu arsebobs 3 moswavle<br />
<strong>da</strong>wyebiT safexurze, 6 moswavle sabazo safexurze <strong>da</strong> 21 moswavle<br />
saSualo safexurze. (27.12.2006. #4129)<br />
Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis<br />
ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />
muxli 8. ZiriTadi garantiebi<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels, agreTve maT gaerTianebebs<br />
ufleba aqvT, Tanabar pirobebSi, diskriminaciis gareSe, <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT, saskolo dros an skolis teritoriaze isargeblon am TaviT<br />
<strong>da</strong>culi <strong>da</strong> skolis mier aRiarebuli yvela uflebiTa <strong>da</strong> TavisuflebiT,<br />
agreTve skolis yvela resursiT.<br />
2. skolas ufleba aqvs saskolo dros an skolis teritoriaze aradiskriminaciul<br />
safuZvelze SezRudos gareSe pirTa uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />
3. skolam SeiZleba <strong>da</strong>adginos saskolo dros an skolis teritoriaze<br />
moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis, agreTve maTi gaerTianebebis<br />
uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis aradiskriminaciuli <strong>da</strong> neitraluri<br />
58
Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />
SezRudvis wesebi am kanonis moTxovnaTa Sesasruleblad, agreTve Tu<br />
arsebobs safuZvliani <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>uvali safrTxe:<br />
a) janmrTelobis, sicocxlisa <strong>da</strong> sakuTrebis usafrTxoebisa;<br />
b) narkotikebis, alkoholis an Tambaqos moxmarebis an ukanono qmedebis<br />
waxalisebisa;<br />
g) uxamsobis an ciliswamebis gavrcelebis, eTnikuri an religiuri<br />
SuRlis gaRvivebis, <strong>da</strong>naSaulisaken an Zaladobisaken waqezebisa;<br />
d) saswavlo procesis msvlelobis, skolis saqmianobis an skolis<br />
teritoriaze Tavisuflad ga<strong>da</strong>adgilebisaTvis xelis SeSlisa.<br />
4. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis<br />
nebismieri SezRudva un<strong>da</strong> iyos gonivruli, proporciuli, minimaluri<br />
<strong>da</strong> un<strong>da</strong> ganxorcieldes mxolod <strong>da</strong>dgenili wesis safuZvelze, maswavleblis<br />
profesiuli eTikis kodeqsis sruli <strong>da</strong>cviT, jerovani <strong>da</strong><br />
samarTliani proceduriT. (2.03.2007. #4412)<br />
5. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong><br />
Tavisuflebebis imgvari SezRudva, romelic arsebiTad maTi gauqmebis<br />
tolfasia. nebismieri SezRudva an regulireba SeiZleba iTvaliswinebdes<br />
maTi uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis ganxorcielebis adgilis,<br />
drois <strong>da</strong> formis iseT neitralur SezRudvebs, romlebic gavlenas<br />
ar axdens informaciis an ideebis Sinaarsze an gamomxatvelobiT<br />
efeqtze <strong>da</strong> tovebs alternatiuli gzebiT maTi ganxorcielebis<br />
efeqtian SesaZleblobas.<br />
6. am kanoniT aRiarebuli moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis uflebebiTa<br />
<strong>da</strong> TavisuflebebiT sargeblobisas maTi kanoniereba ivaraudeba.<br />
maT Sesaxeb warmoSobili <strong>da</strong>visas am uflebebiTa <strong>da</strong> TavisuflebebiT<br />
sargeblobis ukanonobis mtkicebis tvirTi ekisreba SezRudvis iniciators.<br />
7. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier iseTi RonisZiebis <strong>da</strong>finanseba, romelic<br />
ewinaaRmdegeba am kanonis miznebs.<br />
8. es kanoni ar uaryofs im sayovelTaod aRiarebul uflebebsa <strong>da</strong> Tavisuflebebs,<br />
romlebic ar aris aq moxseniebuli, magram TavisTavad<br />
gamomdinareobs saqarTvelos kanonmdeblobi<strong>da</strong>n.<br />
muxli 9. zogadi ganaTlebis miRebis ufleba<br />
1. yvelas aqvs sruli zogadi ganaTlebis miRebis Tanabari ufleba, raTa<br />
srulad ganaviTaros Tavisi pirovneba <strong>da</strong> SeiZinos is codna <strong>da</strong> unar-<br />
Cvevebi, romlebic aucilebelia kerZo <strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi<br />
warmatebis miRwevis Tanabari SesaZleblobebisTvis. <strong>da</strong>wyebiTi <strong>da</strong> sa-<br />
59
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
bazo ganaTlebis miReba savaldebuloa.<br />
2. zogadi ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad saxelmwifo qmnis<br />
zogadi ganaTlebis sistemas <strong>da</strong> saTanado socialur-ekonomikur pirobebs.<br />
3. SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleebisaTvis, agreTve im<br />
moswavleebisaTvis, romlebsac xangrZlivi mkurnaloba sWirdebaT,<br />
ganaTlebis sistemis marTvis organoebi qmnian specialur <strong>da</strong> koreqciul<br />
zogadsaganmanaTleblo programebs, romelTa Sesabamisad xorcieldeba<br />
maTi aRzr<strong>da</strong>, swavleba, mkurnaloba, socialuri a<strong>da</strong>ptacia<br />
<strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi integracia. aseT moswavleTa <strong>da</strong>finansebas<br />
uzrunvelyofs saxelmwifo.<br />
4. zogadi ganaTlebis miReba SeiZleba eqsternatis formiT. eqsternatis<br />
formiT miRebuli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumenti<br />
gaTanabrebulia akreditebuli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
mier gacemul zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokumentTan.<br />
eqsterns ufleba aqvs miiRos sruli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli<br />
dokumenti mxolod eqsternatis formiT sruli zogadi<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>Zlevis SemTxvevaSi. (27.12.2006. #4129)<br />
4 1 . eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis miRebis wesebsa <strong>da</strong> pirobebs<br />
adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis miRebis SemTxvevaSi<br />
zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokuments gascems saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros sistemaSi Semavali<br />
erTeuli. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />
uflebamosilia eqsternatis formiT zogadi ganaTlebis<br />
miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>adginos saqarTvelos zogadi administraciuli<br />
kodeqsiT gaTvaliswinebulisagan gansxvavebuli administraciuli<br />
saCivris wardgenisa <strong>da</strong> ganxilvis vadebi. (27.12.2006.<br />
#4129)<br />
5. zogadi ganaTlebis miReba SeiZleba uzrunvelyofili iqnes alternatiuli<br />
formebiT, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
mier <strong>da</strong>dgenili wesiT, moswavleTa asakobrivi Taviseburebebisa<br />
<strong>da</strong> SromiTi <strong>da</strong> ojaxuri pirobebis gaTvaliswinebiT.<br />
6. saxelmwifo icavs moswavlis <strong>da</strong> mSoblis saganmanaTleblo arCevanis<br />
Tavisuflebas. mSoblis saganmanaTleblo arCevanis Tavisufleba ar<br />
gulisxmobs:<br />
a) savaldebulo ganaTlebisTvis Tavis aridebis uflebas;<br />
b) iseT ganaTlebas, romelic xels SeuSlis am kanonis miznebis miRwevas.<br />
60
Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />
7. skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma moswavlis codnis<br />
samarTliani Sefasebis uzrunvelsayofad. <strong>da</strong>uSvebelia, moswavlis<br />
akademiuri Sefaseba ganpirobebuli iyos misi discipliniT.<br />
8. moswavles ufleba aqvs <strong>da</strong>culi iyos arasaTanado mopyrobis, uyuradRebobisa<br />
<strong>da</strong> Seuracxyofisagan.<br />
9. skola valdebulia Seqmnas janmrTelobis, sicocxlisa <strong>da</strong> sakuTrebisaTvis<br />
usafrTxo garemo saskolo dros, agreTve skolis an mis<br />
mimdebare teritoriaze.<br />
10. skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma saskolo dros,<br />
agreTve skolis an mis mimdebare teritoriaze moswavlis, mSoblis <strong>da</strong><br />
maswavleblis uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis jerovani <strong>da</strong>cvis, <strong>da</strong>r-<br />
Rvevis Tavi<strong>da</strong>n acilebis an aRkveTis mizniT.<br />
11. skoli<strong>da</strong>n garicxul moswavles ufleba aqvs swavla sxva skolaSi<br />
ganagrZos.<br />
12. moswavles ufleba aqvs ga<strong>da</strong>vides erTi skoli<strong>da</strong>n sxva skolaSi zogadi<br />
ganaTlebis imave safexurze, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad.<br />
muxli 10. sakuTari uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis Sesaxeb codnis<br />
ufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT flobdnen informacias<br />
TavianTi uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis, agreTve maTi Sez-<br />
Rudvis safuZvlebis Sesaxeb.<br />
2. skola valdebulia yovel axal moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels<br />
gaacnos maTi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />
3. skola valdebulia uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis SezRudvisas moswavles,<br />
mSobels <strong>da</strong> maswavlebels gonivrul va<strong>da</strong>Si ganumartos Sez-<br />
Rudvis safuZveli.<br />
muxli 11. skolis marTvaSi monawileobis ufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT pira<strong>da</strong>d an arCeuli<br />
warmomadgenlis meSveobiT monawileoba miiRon skolis marTvaSi.<br />
2. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT miiRon skolaSi<br />
arsebuli nebismieri informacia, gar<strong>da</strong> piradi saidumloebis Semcveli<br />
informaciisa.<br />
3. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT moiTxovon <strong>da</strong> miiRon<br />
skolis mier maTTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxis ga<strong>da</strong>wyvetisas maTi<br />
azris mosmenisa <strong>da</strong> ganxilvaSi uSualod an warmomadgenlis meSveobiT<br />
61
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
monawileobis SesaZlebloba.<br />
4. moswavlis mimarT qmedebis ganxorcielebisas <strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iqnes misi<br />
WeSmariti interesi.<br />
muxli 12. gasaCivrebis ufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT TavianT uflebebisa<br />
<strong>da</strong> Tavisuflebebis <strong>da</strong>sacavad gaasaCivron maswavleblisa <strong>da</strong><br />
skolis ukanono <strong>da</strong> sxva aramarTlzomieri qmedebebi, agreTve miiRon<br />
miyenebuli zianis sruli anazRaureba.<br />
2. skola valdebulia Seqmnas saCivrebis <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebeli<br />
ganxilvis efeqtiani saSualeba.<br />
3. sajaro skolis direqtorsa <strong>da</strong> skolis TanamSromlebs, agreTve<br />
sameurveo sabWosa <strong>da</strong> skolis direqtors Soris warmoSobil SromiT<br />
<strong>da</strong>vebs, rogorc samoqalaqo <strong>da</strong>vebs, ganixilavs sasamarTlo. sajaro<br />
skolis direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Sesaxeb<br />
sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebis safuZvelze saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros am kanonis 44-e muxlis me-2<br />
punqtiT gaTvaliswinebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebasTan<br />
erTad saCivrdeba sasamarTloSi samoqalaqo samar-<br />
Talwarmoebis wesiT. (11.07.2009. #1385)<br />
muxli 13. neitraluroba <strong>da</strong> aradiskriminaciuloba<br />
1. <strong>da</strong>uSvebelia zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi saswavlo procesis<br />
politizeba.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia sajaro skolaSi saswavlo procesis religiuri indoqtrinaciis,<br />
prozelitizmis an iZulebiTi asimilaciis miznebisaTvis<br />
gamoyeneba. es norma ar zRu<strong>da</strong>vs sajaro skolaSi saxelmwifo<br />
dResaswaulebisa <strong>da</strong> istoriuli TariRebis aRniSvnas, agreTve iseTi<br />
RonisZiebis Catarebas, romelic mimarTulia <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio<br />
Rirebulebebis <strong>da</strong>mkvidrebisaken.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia raime saxis diskriminacia skolaSi miRebisas. es norma<br />
ar gamoricxavs SesarCevi konkursis Catarebis SesaZleblobas im<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi, romlebic axorcieleben<br />
profilur saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
4. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier sakuTari uflebamosilebisa <strong>da</strong> resursebis<br />
imgvarad gamoyeneba, ramac SeiZleba pir<strong>da</strong>pir an iribad gamoiwvios<br />
moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis, agreTve maTi gaerTianebebis<br />
raime diskriminacia.<br />
62
Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />
5. nebismieri ganmasxvavebeli qmedeba an gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba CaiTvleba<br />
diskriminaciad, gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, roca aseTi qmedeba an gamonaklisi<br />
samarTliani <strong>da</strong> gonivrulia, emsaxureba TiToeuli pirisa <strong>da</strong><br />
jgufis Tavisufali ganviTarebisa <strong>da</strong> Tanabari SesaZleblobebis uzrunvelyofas.<br />
6. skola valdebulia <strong>da</strong>icvas <strong>da</strong> xeli Seuwyos moswavleebs, mSoblebs<br />
<strong>da</strong> maswavleblebs Soris Semwynareblobisa <strong>da</strong> urTierTpativiscemis<br />
<strong>da</strong>mkvidrebas, ganurCevlad maTi socialuri, eTnikuri, religiuri,<br />
lingvisturi <strong>da</strong> msoflmxedvelobrivi kuTvnilebisa.<br />
7. skola Tanasworobis safuZvelze icavs umciresobebis wevrebis individualur<br />
<strong>da</strong> koleqtiur uflebas, Tavisuflad isargeblon mSobliuri<br />
eniT, SeinarCunon <strong>da</strong> gamoxaton TavianTi kulturuli kuTvnileba.<br />
muxli 14. gamoxatvis Tavisufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT, saskolo dros an skolis teritoriaze moiZion, miiRon,<br />
Seqmnan, Seinaxon, <strong>da</strong>amuSaon an gaavrcelon nebismieri informacia <strong>da</strong><br />
ideebi, agreTve gamoiyenon skolis resursebi informaciisa <strong>da</strong> ideebis<br />
mosaZieblad, misaRebad, Sesaqmnelad, Sesanaxad, <strong>da</strong>samuSaveblad an<br />
gasavrceleblad, saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />
gansazRvruli SezRudvebis gaTvaliswinebiT.<br />
2. moswavles ufleba aqvs gamoTqvas sakuTari azri <strong>da</strong> moiTxovos misi<br />
pativiscema.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia saskolo gamocemaTa sare<strong>da</strong>qcio <strong>da</strong>moukideblobis xelyofa<br />
<strong>da</strong> saskolo biblioTekaSi wignebis cenzura. es norma ar zRu<strong>da</strong>vs<br />
skolas, <strong>da</strong>awesos aradiskriminaciuli <strong>da</strong> neitraluri SezRudvebi,<br />
raTa uzrunvelyos arasrulwlovanTa <strong>da</strong>cva asakis Seusabamo<br />
literaturis mavne zegavlenisagan.<br />
4. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT saqvelmoqmedo<br />
miznebisaTvis, <strong>da</strong>dgenili wesiT moizidon nebayoflobiTi Semowirulobebi.<br />
skola valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma, raTa Tavi<strong>da</strong>n<br />
iqnes acilebuli finansuri saxsrebis an sxva sikeTis gamoZalva.<br />
5. moswavles <strong>da</strong> maswavlebels aqvT swavlis, swavlebisa <strong>da</strong> kvlevis akademiuri<br />
Tavisufleba im farglebSi, romelic ar ewinaaRmdegeba<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>saxuli miznebis miRwevas.<br />
6. skolas ufleba aqvs <strong>da</strong>awesos saskolo forma ise, rom ar SezRudos<br />
moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis gamoxatvis Tavisufleba. moswavles<br />
<strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT <strong>da</strong>sabuTebuli uari Tqvan saskolo<br />
63
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
formis tarebaze.<br />
7. saskolo formis <strong>da</strong>wesebisas skolam un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavlis<br />
finansuri SesaZleblobebi <strong>da</strong> Tu mas ar SeuZlia formis SeZena, skolam<br />
un<strong>da</strong> uzrunvelyos igi formiT.<br />
muxli 15. Sekrebis Tavisufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels aqvT winaswari Setyobinebis safuZvelze<br />
skolis teritoriaze kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT Sekrebis<br />
Tavisufleba.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia, skolam warmarTos an akontrolos moswavleTa, mSobelTa<br />
<strong>da</strong> maswavlebelTa Sekrebis msvleloba maTi survilis sawinaaRmdegod.<br />
skolas ufleba aqvs, saWiroebis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>eswros<br />
moswavleTa, mSobelTa <strong>da</strong> maswavlebelTa Sekrebas.<br />
3. gareSe pirs ufleba aqvs, <strong>da</strong>eswros moswavleTa Sekrebas mxolod maTi<br />
miwveviT, gar<strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />
SemTxvevebisa, rac <strong>da</strong>kavSirebulia skolis teritoriaze usafrTxoebis<br />
uzrunvelyofasTan. (28.03.2007. #4530)<br />
muxli 16. gaerTianebis Tavisufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels aqvT kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
gaerTianebis Tavisufleba.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia, skola Caerios moswavleTa, mSobelTa <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />
gaerTianebis saqmianobaSi, gar<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />
3. <strong>da</strong>uSvebelia, gareSe pirma warmarTos an akontrolos moswavleTa<br />
gaerTianeba.<br />
muxli 17. piradi cxovrebis xelSeuxebloba<br />
1. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis piradi cxovreba xelSeuxebelia.<br />
maT ar SeiZleba moeTxovoT, gaamJRavnon informacia TavianT pirad<br />
cxovrebaze.<br />
2. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis personaluri monacemebis Segrovebisas<br />
<strong>da</strong> Senaxvisas skola valdebulia ixelmZRvanelos am kanonisa<br />
<strong>da</strong> saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis moTxovnebiT.<br />
3. moswavlis akademiuri moswrebis Sesaxeb informacia disciplinuri<br />
monacemebisgan gancalkevebiT un<strong>da</strong> inaxebodes.<br />
4. skolas ufleba aqvs mosTxovos moswavles <strong>da</strong> maswavlebels, gaiaron<br />
samedicino Semowmeba <strong>da</strong>avadebebze, alkoholze, narkotikebze. skola<br />
64
Tavi II. moswavlis, mSoblis <strong>da</strong> maswavleblis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi<br />
valdebulia uzrunvelyos Sesabamisi samedicino Semowmebis gavlis<br />
xelmisawvdomoba.<br />
5. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis piradi cxovrebis, kerZo komunikaciis,<br />
agreTve moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis pirad sargeblobaSi<br />
ga<strong>da</strong>cemuli, skolis sakuTrebaSi arsebuli qonebis xelSeuxeblobis<br />
uflebis TviTneburi SezRudva.<br />
muxli 18. rwmenis Tavisufleba<br />
1. moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT aqvT<br />
rwmenis, aRmsareblobisa <strong>da</strong> sindisis Tavisufleba, nebismieri an arc<br />
erTi rwmenisa Tu msoflmxedvelobis nebayoflobiT arCevis <strong>da</strong> Secvlis<br />
ufleba.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia, moswavles, mSobels <strong>da</strong> maswavlebels <strong>da</strong>ekisroT iseTi<br />
valdebulebebis Sesruleba, romlebic Zireulad ewinaaRmdegeba maT<br />
rwmenas, aRmsareblobas an sindiss, Tu es ar laxavs sxvaTa uflebebs,<br />
an xels ar SeuSlis <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />
miRwevis donis <strong>da</strong>Zlevas.<br />
3. sajaro skolis teritoriaze religiuri simboloebis ganTavseba ar<br />
un<strong>da</strong> emsaxurebodes araakademiur miznebs.<br />
4. sajaro skolis moswavleebs ufleba aqvT saskolo droisgan Tavisufal<br />
dros nebayoflobiT Seiswavlon religia an Caataron religiuri<br />
rituali, Tu igi emsaxureba religiuri ganaTlebis miRebas.<br />
muxli 19. disciplina<br />
1. saskolo disciplina <strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iqnes im meTodebis meSveobiT, romlebic<br />
efuZneba moswavlis <strong>da</strong> maswavleblis Tavisuflebisa <strong>da</strong> Rirsebis<br />
pativiscemas.<br />
2. skolis SinaganawesiT <strong>da</strong>dgenili moTxovnebi, disciplinuri devna <strong>da</strong><br />
saxdeli un<strong>da</strong> iyos gonivruli, <strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong> Tanazomadi.<br />
3. skolis SinaganawesiT, saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili pasuxismgeblobis<br />
zomebis gar<strong>da</strong>, SeiZleba gaTvaliswinebuli iyos moswavlis<br />
gakveTili<strong>da</strong>n gaZeveba, skoli<strong>da</strong>n droebiT <strong>da</strong>Txovna <strong>da</strong> sxva<br />
disciplinuri saxdelebi. moswavlis skoli<strong>da</strong>n droebiT <strong>da</strong>Txovnis<br />
SemTxvevaSi <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos moswavlis mSobels. skola<br />
valdebulia moswavlis gakveTili<strong>da</strong>n gaZevebis an skoli<strong>da</strong>n droebiT<br />
<strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi moswavle Tavisi mzrunvelobis qveS hyavdes.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
4. disciplinuri devna SeiZleba ganxorcieldes mxolod skolis SinaganawesiT<br />
gaTvaliswinebul SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT, jero-<br />
65
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
vani <strong>da</strong> samarTliani proceduriT.<br />
5. disciplinuri devnisas skola valdebulia ganumartos moswavles an<br />
maswavlebels mis mier Cadenili disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomis arsi.<br />
6. moswavlis mimarT disciplinuri saxdelis gamoyenebis, agreTve disciplinuri<br />
devnis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb <strong>da</strong>uyovnebliv un<strong>da</strong> ecnobos mis<br />
mSobels. moswavles ufleba aqvs masTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxis ga<strong>da</strong>wyvetisas<br />
mSobelTan erTad wardges.<br />
7. skola valdebulia miiRos zomebi, raTa disciplinurma saxdelma ar<br />
gamoiwvios moswavlis arsebiTi CamorCena saswavlo procesisgan.<br />
8. <strong>da</strong>uSvebelia sastiki an iseTi disciplinuri saxdelis gamoyeneba,<br />
romelic laxavs piris pativsa <strong>da</strong> Rirsebas.<br />
9. <strong>da</strong>uSvebelia moswavlis Cxreka, gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, rodesac mtkicebulebebi<br />
miuTiTebs konkretul pirze <strong>da</strong> arsebobs <strong>da</strong>sabuTebuli varaudi,<br />
rom Cxrekis Sedegad gamovlindeba skolis SinaganawesiT gaTvaliswinebuli<br />
ga<strong>da</strong>cdoma. moswavlis Cxreka SeiZleba ganaxorcielos<br />
mxolod skolis mier saamisod uflebamosilma pirma. <strong>da</strong>uSvebelia<br />
moswavleTa koleqtiuri Cxreka.<br />
10. <strong>da</strong>uSvebelia skolis mier moswavlis an maswavleblis disciplinuri<br />
devna im qmedebisTvis, romelic man Caidina saskolo droisgan Tavisufal<br />
dros an skolis teritoriis gareT, gar<strong>da</strong> im SemTxvevebisa,<br />
rodesac skolas aqvs <strong>da</strong>sabuTebuli interesi.<br />
11. moswavles <strong>da</strong> maswavlebels ufleba aqvT disciplinuri devnisas<br />
isargeblon dumilis uflebiT. dumilis ufleba ar aTavisuflebs<br />
moswavles <strong>da</strong> maswavlebels disciplinuri pasuxismgeblobisagan.<br />
12. moswavlis gakveTili<strong>da</strong>n gaZevebis ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis ufleba<br />
aqvs maswavlebels, skoli<strong>da</strong>n 5 dRemde vadiT <strong>da</strong>Txovnis ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miRebis ufleba _ skolis direqtors, xolo 5-10 dRemde<br />
vadiT <strong>da</strong>Txovnis an skoli<strong>da</strong>n garicxvis ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
ufleba _ disciplinur komitets faruli kenWisyriT.<br />
13. saskolo dros an skolis teritoriaze moswavlesTan kontaqtis <strong>da</strong>myarebamde,<br />
gar<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa, ga<strong>da</strong>udebeli<br />
aucileblobisas, policiis TanamSromeli an sxva sajaro mosamsaxure<br />
valdebulia skolas Seatyobinos kontaqtis mizani, saqmis<br />
garemoeba <strong>da</strong> misi meSveobiT <strong>da</strong>ukavSirdes moswavles. skola valdebulia<br />
moswavles ganumartos misi uflebebi <strong>da</strong> aRniSnulis Sesaxeb<br />
<strong>da</strong>uyovnebliv acnobos moswavlis mSobels, gar<strong>da</strong> mSoblis mier bavSvis<br />
uflebis xelyofis SemTxvevisa.<br />
66
muxli 20. Zaladobis <strong>da</strong>uSvebloba <strong>da</strong> usafrTxoeba<br />
1. <strong>da</strong>uSvebelia skolaSi Zaladoba moswavlis an nebismieri sxva piris<br />
mimarT. fizikuri an/<strong>da</strong> sityvieri Seuracxyofis SemTxvevaSi skola<br />
valdebulia, <strong>da</strong>uyovnebliv moaxdinos saTanado reagireba saqarTvelos<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
2. skolis teritoriaze usafrTxoebis uzrunvelsayofad samarTal<strong>da</strong>mcavi<br />
organoebis mier ganxorcielebuli moqmedebebi regulirdeba<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.034.2007. #4530)<br />
muxli 21. maswavleblis sxva uflebebi<br />
1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis maswavlebels ufleba aqvs:<br />
a) mosTxovos <strong>da</strong>wesebulebas muSaobisTvis aucilebeli pirobebis Seqmna;<br />
b) miiRos Sromis anazRaureba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenili normativebis mixedviT;<br />
g) aimaRlos kvalifikacia, risTvisac 6 weliwadSi erTxel uflebamosilia<br />
moiTxovos anazRaurebis gareSe Svebuleba 1 wlamde vadiT,<br />
samuSao adgilis SenarCunebiT; (2.03.2007. #4412)<br />
d) isargeblos saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sxva<br />
uflebebiT.<br />
2. maswavleblis Sromis anazRaureba sruli samuSao kviris SemTxvevaSi<br />
ar un<strong>da</strong> iyos saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil sajaro mosamsaxuris<br />
minimalur xelfasze naklebi.<br />
3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebasa <strong>da</strong> maswavlebels Soris SromiTi<br />
xelSekruleba ideba saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />
wesiT. (18.11.2008. #497)<br />
4. maswavleblis Sromis anazRaureba izrdeba sajaro skolis biujetis<br />
zr<strong>da</strong>sTan erTad.<br />
Tavi II 1 . maswavleblis profesia<br />
(2.03.2007. #4412)<br />
muxli 21 1 . zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis maswavlebeli<br />
1. maswavlebeli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavleebs aswavlis<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul sagnebs.<br />
2. maswavlebeli SeiZleba iyos piri, romelic sertificirebulia am<br />
kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
67<br />
Tavi II 1 . maswavleblis profesia
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
3. maswavlebeli ar SeiZleba iyos nasamarTlobis mqone piri.<br />
4. maswavleblis sertificireba moicavs maswavleblobis uflebis mopovebasa<br />
<strong>da</strong> ganaxlebas.<br />
5. maswavleblobis uflebis mopoveba am kanoniT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi<br />
moicavs:<br />
a) am kanoniT <strong>da</strong>dgenili sakvalifikacio moTxovnebis <strong>da</strong>kmayofilebas;<br />
b) maZieblobis periodis warmatebiT gavlas;<br />
g) maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabarebas.<br />
6. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaTvis aucilebelia maswavleblis<br />
profesiuli ganviTareba am kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
7. maswavlebeli valdebulia:<br />
a) misces moswavles xarisxiani ganaTleba;<br />
b) izrunos TiToeuli moswavlis pirovnul ganviTarebaze <strong>da</strong> misi moqalaqeobrivi<br />
cnobierebis Camoyalibebaze;<br />
g) izrunos sakuTar profesiul ganviTarebaze;<br />
d) <strong>da</strong>icvas maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsi;<br />
e) Seasrulos SromiTi xelSekrulebiTa <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebuli valdebulebebi;<br />
v) saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />
wesiT warudginos zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas<br />
informacia sakuTari janmrTelobis mdgomareobis Sesaxeb.<br />
muxli 21 2 . zogadi ganaTlebis maswavleblis saxeebi <strong>da</strong> maswavleblis<br />
profesiuli stan<strong>da</strong>rti<br />
1. zogadi ganaTlebis maswavleblis saxeebia:<br />
a) <strong>da</strong>wyebiTi safexuris maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs<br />
saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />
gegmiT gaTvaliswinebuli sagani an sagnobrivi jgufi <strong>da</strong>wyebiT<br />
safexurze;<br />
b) sagnis maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs saWiro kvalifikacia<br />
imisaTvis, rom aswavlos <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />
erTi an ramdenime sagani sabazo an/<strong>da</strong> saSualo<br />
68
safexurze;<br />
g) sagnobrivi jgufis maswavlebeli _ maswavlebeli, romelsac aqvs<br />
saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos yvela sagani, romelic<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul erT sagnobriv<br />
jgufSia gaerTianebuli, sabazo an/<strong>da</strong> saSualo safexurze;<br />
d) saxelovnebo an sasporto sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebeli<br />
_ <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli saxelovnebo an<br />
sasporto sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebeli;<br />
e) specialuri saWiroebebis mqone moswavleTa maswavlebeli _ maswavlebeli,<br />
romelsac aqvs saWiro kvalifikacia imisaTvis, rom aswavlos<br />
specialuri saWiroebebis mqone moswavleebs.<br />
2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris wardginebiT<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro gansazRvravs<br />
maswavleblis profesiul stan<strong>da</strong>rts, romelic moicavs profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rts TiToeuli saxis maswavleblisaTvis. maswavleblis profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rts un<strong>da</strong> Seesabamebodes zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
yvela maswavlebeli.<br />
3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi profesias SeiZleba aswavlides<br />
profesiis maswavlebeli, romelic aris saxelobo ganaTlebis<br />
maswavlebeli „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis<br />
Sesabamisad.<br />
muxli 21 3 . maswavleblis ganaTleba<br />
1. <strong>da</strong>wyebiTi safexuris maswavlebels un<strong>da</strong> hqondes ganaTlebis bakalavris<br />
akademiuri xarisxi.<br />
2. sabazo/saSualo safexuris sagnis/sagnobrivi jgufis maswavlebels<br />
un<strong>da</strong> hqondes Sesabamisi bakalavris akademiuri xarisxi <strong>da</strong> gavlili<br />
un<strong>da</strong> hqondes maswavleblis momzadebis saganmanaTleblo programa<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (11.07.2009. #1385)<br />
3. sabazo/saSualo safexuris saxelovnebo an sasporto sagnis/sagnobrivi<br />
jgufis maswavlebels un<strong>da</strong> hqondes:(11.07.2009. #1385)<br />
a) sruli zogadi ganaTleba;<br />
b) Sesabamisi umaRlesi saxelovnebo an sasporto ganaTleba <strong>da</strong> gavlili<br />
un<strong>da</strong> hqondes maswavleblis momzadebis saganmanaTleblo programa<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
4. specialuri saWiroebebis mqone moswavleTa maswavlebeli SeiZleba<br />
iyos piri, romelic aris am kanonis 212 muxlis pirveli punqtis „a“_„d“<br />
qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli erT-erTi maswavlebeli <strong>da</strong> romel-<br />
69<br />
Tavi II 1 . maswavleblis profesia
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
sac agreTve gavlili aqvs specialuri akreditebuli saganmanaTleblo<br />
programa saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> kreditebis raodenobis Sesabamisad.<br />
muxli 21 4 . maswavleblobis maZiebeli<br />
1. maswavleblobis ufleba SeiZleba moipovos pirma, romelic <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT gaivlis registracias maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />
Tarebis centrSi, rogorc maswavleblobis maZiebeli, <strong>da</strong> warmatebiT<br />
gaivlis zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi 1-wlian maZieblobis<br />
periods.<br />
2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri registracia-<br />
Si atarebs mxolod im pirebs, romlebic akmayofileben am kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenil sakvalifikacio moTxovnebs.<br />
3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uflebamosilia maZieblobis periodis<br />
ganmavlobaSi maswavleblobis maZiebels aunazRauros Sroma.<br />
maswavleblis sertificirebisaTvis ar aqvs mniSvneloba, iRebs Tu<br />
ara maswavleblobis maZiebeli Sromis anazRaurebas.<br />
4. maswavleblobis maZiebeli sargeblobs am kanoniT maswavleblisaTvis<br />
gaTvaliswinebuli yvela uflebiTa <strong>da</strong> SeRavaTiT, gar<strong>da</strong> maswavleblis<br />
Sromis anazRaurebis am kanoniT <strong>da</strong>dgenili minimaluri odenobis<br />
miRebisa <strong>da</strong> sajaro skolis sameurveo sabWos arCevnebSi monawileobis<br />
uflebebisa.<br />
5. maswavleblobis maZieblis statusiT pirma skolaSi SeiZleba imuSaos<br />
ara umetes 2 wlisa, gar<strong>da</strong> am muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />
SemTxvevebisa.<br />
6. maZieblobis periodis <strong>da</strong>srulebis Semdeg skolis direqtori maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centrs <strong>da</strong>dgenili wesiT warudgens<br />
dokuments maswavleblobis maZieblis maswavleblis profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rtTan <strong>da</strong> maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsTan Sesabamisobis<br />
Sesaxeb. dokumenti SeiZleba Seicavdes erT-erT Semdeg ga<strong>da</strong>wyvetilebas:<br />
a) maswavleblobis maZiebeli akmayofilebs maswavleblis profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rts;<br />
b) maswavleblobis maZiebeli ar akmayofilebs maswavleblis profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rts.<br />
7. Tu zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi arsebobs vakansia, romelic<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT ar Seivso, gansaz-<br />
Rvruli vadiT, Sesabamisi vakansiis Sevsebamde zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi swavlebis ufleba aqvs pirs, romelsac ar aqvs<br />
70
mopovebuli maswavleblobis ufleba am kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
(18.11.2008. #497)<br />
8. am muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli maswavleblobis maZieblisaTvis<br />
swavlebis uflebis miniWebis va<strong>da</strong>s gansazRvravs maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centri saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad.<br />
muxli 21 5 . maswavleblis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong><br />
1. maswavleblobis uflebis mopovebisaTvis aucilebelia maswavleblis<br />
sasertifikacio gamocdis Cabareba.<br />
2. sasertifikacio gamocdis mizania Sesabamisi maswavleblis profesiul<br />
stan<strong>da</strong>rtTan piris codnisa <strong>da</strong> unarebis Sesabamisobis <strong>da</strong>dgena.<br />
3. sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze <strong>da</strong>iSveba maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis<br />
centris mier registrirebuli piri. (18.11.2008. #497)<br />
4. sasertifikacio gamoc<strong>da</strong> Sedgeba 2 nawilisagan:<br />
a) Sinaarsobrivi nawili, romelic amowmebs maswavleblis mier Sesabamisi<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiTa <strong>da</strong> Sesabamisi maswavleblis<br />
stan<strong>da</strong>rtiT gaTvaliswinebuli profesiuli codnis dones;<br />
b) unarebis nawili, romelic situaciuri amocanebis saSualebiT amowmebs<br />
maswavleblis unars, SearCios swori strategia <strong>da</strong> miiRos mar-<br />
Tebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba swavlebasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze.<br />
5. sasertifikacio gamocdis Catarebas uzrunvelyofs sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piri _ gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centri saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 21 6 . maswavleblis sertifikati<br />
1. am kanoniT <strong>da</strong>dgenili sakvalifikacio moTxovnebis <strong>da</strong>kmayofilebis<br />
SemTxvevaSi maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri gascems<br />
maswavleblis sertifikats, romelic moqmedebs gacemi<strong>da</strong>n 8 wlis ganmavlobaSi.<br />
2. maswavleblis sertifikatis nimuSs maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />
Tarebis centris wardginebiT gansazRvravs saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
muxli 21 7 . maswavleblis profesiuli ganviTareba<br />
1. maswavlebeli valdebulia ganaaxlos maswavleblobis ufleba maswavleblis<br />
sertifikatis vadis amowurvis Semdeg pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />
ganxorcielebisaTvis. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaT-<br />
71<br />
Tavi II 1 . maswavleblis profesia
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
vis maswavlebeli valdebulia <strong>da</strong>agrovos maswavleblis profesiuli<br />
ganviTarebis sqemiT gaTvaliswinebuli kreditebi. maswavleblobis<br />
ufleba ganaxldeba 8 wlis vadiT.<br />
2. maswavleblis profesiuli ganviTarebis kreditebis <strong>da</strong>grovebis alternatiuli<br />
SesaZleblobebia:<br />
a) akreditebuli profesiuli ganviTarebis programebis gavla;<br />
b) maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabarebi<strong>da</strong>n 6 wlis Semdeg<br />
Sesabamisi maswavleblis sasertifikacio gamocdis Cabareba;<br />
g) saganmanaTleblo an pe<strong>da</strong>gogiuri produqtis Seqmna (saxelmZRvanelos,<br />
saganmanaTleblo programis avtoroba, saganmanaTleblo<br />
proeqtis SemuSaveba an/<strong>da</strong> ganxorcieleba, maswavleblobis maZieblebisa<br />
<strong>da</strong> sxva pe<strong>da</strong>gogebisaTvis codnis gaziareba <strong>da</strong> sxva).<br />
3. maswavleblobis uflebis ganaxlebisaTvis maswavleblis profesiuli<br />
ganviTarebis kreditebis <strong>da</strong>groveba SesaZlebelia agreTve am muxlis<br />
me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli ramdenime komponentis kombinaciiT.<br />
4. maswavleblis profesiuli ganviTarebis <strong>da</strong>finansebis SesaZlo wyaroebia:<br />
a) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxsrebi, maT Soris, vauCeruli<br />
<strong>da</strong>finansebi<strong>da</strong>n miRebuli Semosavlebi;<br />
b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
Sesabamisi miznobrivi programis saxsrebi;<br />
g) maswavleblis mier TviT<strong>da</strong>finanseba;<br />
d) donorebis mier <strong>da</strong>finanseba;<br />
e) saqarTvelos kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva saxsrebi.<br />
5. maswavleblis profesiuli ganviTarebis, praqtikuli gamocdilebisa<br />
<strong>da</strong> profesiuli warmatebebis aRricxva xorcieldeba maswavleblis<br />
profesiuli ganviTarebis portfolios meSveobiT. portfolios nimuSs<br />
<strong>da</strong> misi momzadebis wess amtkicebs sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piri _ maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri.<br />
6. Tu maswavleblis sertifikatis vadis amowurvis Semdeg maswavlebeli<br />
ver <strong>da</strong>agrovebs maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemiT gaTvaliswinebul<br />
kreditebs <strong>da</strong> ar ganaaxlebs sertifikats, igi kargavs<br />
sertificirebuli maswavleblis statuss.<br />
7. sertificirebuli maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmeva SesaZlebelia,<br />
Tu maswavlebeli arRvevs maswavleblis profesiuli<br />
stan<strong>da</strong>rtiT <strong>da</strong>dgenil valdebulebebs <strong>da</strong> misi qmedeba ewinaaRmdegeba<br />
amave stan<strong>da</strong>rtiT <strong>da</strong>dgenil Rirebulebebs. sertificirebuli<br />
72
maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmevis pirobebi ganisazRvreba<br />
maswavlebelTa sertificirebis debulebiT.<br />
muxli 21 8 . maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis<br />
saganmanaTleblo programebis akreditacia<br />
1. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />
programebis ganxorcielebis ufleba aqvT saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT registrirebul fizikur <strong>da</strong> iuridiul<br />
pirebs. (11.07.2009. #1385)<br />
2. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />
programebis, maT Soris, umaRlesi saganmanaTleblo programebis<br />
akreditacias axorcielebs sajaro samarTlis iuridiuli piri _<br />
ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri.<br />
3. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />
programebis akreditaciis wessa <strong>da</strong> safasurs amtkicebs saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />
Tarebis centris TanxmobiT. (17.11.2009. #2079)<br />
4. maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />
programisaTvis akreditaciis miniWebis Sesaxeb ga<strong>da</strong>wyvetilebaSi aRiniSneba<br />
agreTve am programis kreditebis raodenoba. (2.03.2007. #4412)<br />
Tavi III. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba<br />
muxli 22. saxelmwifos mier zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba<br />
1. saxelmwifo uzrunvelyofs sruli zogadi ganaTlebis miRebas. moswavlis<br />
ganaTlebis saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi grZeldeba 12 wlis ganmavlobaSi.<br />
2. saxelmwifo swavlisaTvis gaweul xarjebs anazRaurebs im skolaSi,<br />
romelic axorcielebs <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo an/<strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo<br />
programebs. kerZo <strong>da</strong> sajaro skolaSi swavlebas<br />
erT moswavleze gaTvlili finansuri normativis Sesabamisi vauCeriT<br />
saxelmwifo <strong>da</strong>afinansebs mxolod im SemTxvevaSi, Tu mas miniWebuli<br />
aqvs akreditacia, an Tu igi warmoadgens am kanonis 32-e muxlis me-2<br />
punqtiT gaTvaliswinebul axal<strong>da</strong>fuZnebul zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebas. (17.03.2006. #2793)<br />
3. saxelmwifos mier moswavlis ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba saqarTvelos<br />
saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n xorcieldeba erT moswavleze gaTvlili fi-<br />
73<br />
Tavi III. zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finanseba
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
nansuri normativis Sesabamisi vauCeriT. stan<strong>da</strong>rtuli <strong>da</strong> gazrdili<br />
vauCerebis odenobebi ganisazRvreba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />
miRwevis donisaTvis maqsimaluri <strong>da</strong>tvirTvis mixedviT,<br />
gansxvavebul mdgomareobaSi myof moswavleTa finansuri Sesa-<br />
Zleblobebis Sesabamisad, ganaTlebis miRebis uflebis uzrunvelyofaSi<br />
Tanasworobis principis <strong>da</strong>cviT. vauCeriT zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis mimdinare xarjebis <strong>da</strong>farvis Semdeg <strong>da</strong>rCenili<br />
Tanxa SesaZlebelia gamoyenebul iqnes aRniSnuli <strong>da</strong>wesebulebis kapitaluri<br />
xarjebis <strong>da</strong>safaravad. (27.12.2006. #4129)<br />
4. yovel mSobels aqvs ufleba, saskolo asaks miRweuli bavSvis<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>safinanseblad miiRos vauCeri, romlis ganTavseba SesaZlebelia<br />
am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul <strong>da</strong>wesebulebaSi.<br />
saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba grZeldeba imave punqtiT gaTvaliswinebul<br />
sxva <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavlis ga<strong>da</strong>svlis SemTxvevaSi.<br />
5. sajaro skolis kapitalur xarjebs anazRaurebs saxelmwifo, adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis organo an/<strong>da</strong> sajaro skola.<br />
6. mcirekontingentiani sajaro skola, romelSic <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />
gegmis Sesrulebis xarjebi aRemateba erT moswavleze gaTvlili finansuri<br />
normativiT <strong>da</strong>finansebis moculobas, uflebamosilia saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebis safuZvelze<br />
saqarTvelos saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n miiRos <strong>da</strong>matebiTi<br />
<strong>da</strong>finanseba gazrdili vauCeris saxiT an/<strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli Sesabamisi miznobrivi<br />
programis farglebSi. (27.12.2006. #4129)<br />
7. am muxliT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>finanseba vrceldeba saqarTvelos<br />
moqalaqeebze. ucxo qveynis moqalaqeTa <strong>da</strong> moqalaqeobis armqone<br />
pirTa mier zogadi ganaTlebis miRebis ufleba xorcieldeba saqarTvelos<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebaTa <strong>da</strong> SeTanxmebaTa safuZvelze.<br />
im qveynis moqalaqeebis mimarT, romelTanac zogadi ganaTlebis<br />
miRebis uflebis sakiTxi ar aris mowesrigebuli <strong>saerTaSoriso</strong><br />
xelSekrulebiT an/<strong>da</strong> SeTanxmebiT, saqarTvelos saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba<br />
ganisazRvreba nacvalgebis principis safuZvelze. im saxelmwifoTa<br />
nusxas, romelTa moqalaqeebis mier zogadi ganaTlebis miRebas<br />
saqarTvelos saxelmwifo nacvalgebis principis safuZvelze afinansebs,<br />
aqveynebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />
saqarTvelos sagareo saqmeTa saministros informaciis safuZvelze.<br />
muxli 23. <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo <strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebis<br />
<strong>da</strong>finanseba<br />
1. Tu zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi 12 wlis swavlis Semdeg<br />
74
moswavlem ver <strong>da</strong>Zlia sabazo safexuris <strong>erovnuli</strong> an modificirebuli<br />
saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili miRwevis done, sameurveo sabWo<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesabamis organos mimarTavs am moswavlis<br />
swavlebis <strong>da</strong>finansebis gagrZelebis TxovniT. <strong>da</strong>finanseba<br />
SeiZleba gagrZeldes moswavlis mier sabazo safexuris miRwevis donis<br />
<strong>da</strong>Zlevamde. am SemTxvevaSi sajaro skola valdebulia SesTavazos<br />
moswavles zogadi ganaTlebis miReba alternatiuli formebiT.<br />
2. Tu moswavlem 3 wlis ganmavlobaSi ver <strong>da</strong>Zlia zogadi ganaTlebis sa-<br />
Sualo safexuri, misi mimarTvis safuZvelze sameurveo sabWo uflebamosilia<br />
mimarTos adgilobrivi TviTmmarTvelobis organos <strong>da</strong>finansebis<br />
gaxangrZlivebis TxovniT. adgilobrivi TviTmmarTveloba<br />
uflebamosilia SearCios swavlis gagrZelebis kanonmdeblobiT <strong>da</strong>Svebuli<br />
nebismieri forma.<br />
3. sameurveo sabWos moTxovnis safuZvelze adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
organom SeiZleba aanazRauros <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong> saaRmzrdelo momsaxurebis xarjebi. saxelmwifom <strong>da</strong> adgilobrivma<br />
TviTmmarTvelobam SeiZleba <strong>da</strong>afinanson specialuri miznobrivi<br />
saswavlo programebi.<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva<br />
muxli 24. saqarTvelos parlamentis uflebamosileba zogadi<br />
ganaTlebis sferoSi<br />
saqarTvelos parlamenti:<br />
a) gansazRvravs zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />
<strong>da</strong> marTvis ZiriTad mimarTulebebs, SeimuSavebs Sesabamis sakanonmdeblo<br />
aqtebs;<br />
b) wardgeni<strong>da</strong>n 1 Tvis va<strong>da</strong>Si amtkicebs saqarTvelos mTavrobis mier<br />
miRebul zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments;<br />
g) periodulad ismens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris<br />
angariSs zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikis<br />
gatarebis, finansuri saqmianobis, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> regionuli<br />
programebis Sesrulebis Sesaxeb.<br />
muxli 25. saqarTvelos mTavrobis uflebamosileba zogadi ganaTlebis<br />
sferoSi<br />
1. zogadi ganaTlebis sferoSi saxelmwifo politikas axorcielebs<br />
saqarTvelos mTavroba.<br />
75<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
2. saqarTvelos mTavroba:<br />
a) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier wardgeni<strong>da</strong>n<br />
1 Tvis va<strong>da</strong>Si iRebs zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens saqarTvelos parlaments;<br />
b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros, saqarTvelos<br />
ekonomikuri ganviTarebis saministrosa <strong>da</strong> saqarTvelos finansTa<br />
saministros wardginebiT amtkicebs erT moswavleze gaTvlil finansur<br />
normativebs <strong>da</strong> maTi Sesabamisi stan<strong>da</strong>rtuli <strong>da</strong> gazrdili<br />
vauCerebis odenobebs.<br />
3. saqarTvelos premier-ministri saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros wardginebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />
gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli<br />
ganviTarebis centris direqtorebs. (2.03.2007. #4412)<br />
muxli 26. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
uflebamosileba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro zogadi ganaTlebis<br />
sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis _ saqarTvelos konstituciis,<br />
konstituciuri SeTanxmebis, <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebisa <strong>da</strong><br />
SeTanxmebebis, am kanonis, sxva kanonebisa <strong>da</strong> kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>s<br />
safuZvelze:<br />
a) atarebs erTian saxelmwifo politikas zogadi ganaTlebis sferoSi;<br />
b) SeimuSavebs zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis dokuments <strong>da</strong><br />
warudgens saqarTvelos mTavrobas;<br />
g) SeimuSavebs ganaTlebis sistemis indikatorebis amsaxvel ZiriTad<br />
dokuments;<br />
d) SeimuSavebs <strong>da</strong> amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis<br />
centris <strong>da</strong> maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris<br />
debulebebs;<br />
e) saqarTvelos premier-ministrs <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens <strong>erovnuli</strong><br />
saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centris direqtorebis kandi<strong>da</strong>turebs;<br />
(2.03.2007. #4412)<br />
v) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris wina<strong>da</strong>debebis<br />
safuZvelze amtkicebs erovnul saswavlo gegmebs;<br />
v1) amtkicebs erovnul sakvalifikacio CarCos zogadi ganaTlebis<br />
nawilSi; (28.03.2007. #4530)<br />
z) adgens zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis ma-<br />
76
terialur-teqnikur, programul <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis normativebs;<br />
T) axorcielebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis licenzirebas;<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
i) ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT amtkicebs<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis debulebasa<br />
<strong>da</strong> safasurs; (17.11.2009. # 2079)<br />
k) gansazRvravs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa Senoba-nagebobebis<br />
mSeneblobis stan<strong>da</strong>rtebs Sesabamis <strong>da</strong>rgobriv saministrosa<br />
<strong>da</strong> uwyebebTan erTad;<br />
l) adgens vauCeris gacemisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>tanis wess saqarTvelos finansTa<br />
saministrosTan erTad;<br />
m) iRebs zomebs yvela moswavlis, maT Soris, specialuri saganmanaTleblo<br />
saWiroebebis mqone, agreTve skoli<strong>da</strong>n garicxuli moswavleebis<br />
mier zogadi ganaTlebis misaRebad; SeimuSavebs eqsternatis<br />
formiT miRebuli ganaTlebis sertificirebis debulebas;<br />
SeimuSavebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebi<strong>da</strong>n sxva zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi ga<strong>da</strong>yvanis an/<strong>da</strong> alternatiuli<br />
formebiT swavlebis debulebas;<br />
n) afuZnebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piris saxiT <strong>da</strong> amtkicebs mis wesdebas; uflebamosilia<br />
moaxdinos misi reorganizacia <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cia. afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris<br />
avtonomiur respublikebSi am punqtiT gaTvaliswinebul moqmedebebs<br />
saministro axorcielebs Sesabamisi avtonomiuri respublikis<br />
ganaTlebis saministros wardginebis safuZvelze;<br />
n 1 ) afuZnebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas kerZo samarTlis<br />
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT;<br />
(14.12.2006. #3986)<br />
o) atarebs sajaro skolis direqtoris SesarCev konkurss; (19.12.2008.<br />
#790)<br />
o 1 ) uzrunvelyofs axal<strong>da</strong>fuZnebul an/<strong>da</strong> reorganizebul sajaro<br />
skolaSi sameurveo sabWos pirveli arCevnebis Catarebas <strong>da</strong><br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT direqtoris<br />
arCevamde direqtoris movaleobis Semsruleblis <strong>da</strong>niSvnas;<br />
(27.12.2006. #4129)<br />
p) registraciaSi atarebs sajaro skolis sameurveo sabWos mier ar-<br />
Ceul skolis direqtors <strong>da</strong> sameurveo sabWos wevrebs;<br />
J) uflebamosilia gafrTxilebis gareSe <strong>da</strong>iTxovos sajaro skolis<br />
77<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
sameurveo sabWo, Tu igi ukanonod gaaTavisuflebs direqtors,<br />
rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli Sesabamisi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT; (11.07.2009. #1385)<br />
r) sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvlelobis<br />
an misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWebis<br />
SemTxvevaSi, agreTve am kanonis 49-e muxlis 61 <strong>da</strong> me-7 punqtebiT<br />
gaTvaliswinebul SemTxvevebSi uflebamosilia <strong>da</strong>iTxovos sajaro<br />
sko lis sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos uflebamosileba<br />
sajaro skolis direqtors; (11.07.2009. #1385)<br />
s) amtkicebs ucxoeTSi miRebuli sruli zogadi ganaTlebis an swavlis<br />
periodSi miRebuli zogadi ganaTlebis aRiarebisa <strong>da</strong> saqarTveloSi<br />
gacemuli saganmanaTleblo dokumentis namdvilobis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis<br />
wessa <strong>da</strong> safasurs; (17.11.2009. # 2079)<br />
t) amtkicebs <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis Catarebis ganrigs;<br />
t 1 ) amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo olimpiadis Catarebis wess;<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
u) TanamSromlobs <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebTan, ucxo qveynebTan,<br />
maT zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebTan xarisxis Semowmebisa<br />
<strong>da</strong> uzrunvelyofis sferoSi;<br />
f) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris wardginebis<br />
safuZvelze amtkicebs saxelmZRvanelos grifis miniWebis wess;<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
q) axorcielebs sajaro skolebis saxelmwifo kontrols <strong>da</strong> pasuxismgebelia<br />
zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis<br />
Sesrulebaze. am mizniT saministro uflebamosilia ganaxorcielos<br />
am skolebis finansuri Semowmeba kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />
wesiT;<br />
R) afuZnebs skolisgareSe saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs sajaro an<br />
kerZo samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris<br />
formiT; (14.12.2006. #3986)<br />
y) qmnis sajaro samarTlis iuridiul pirs _ ganaTlebis akreditaciis<br />
erovnul centrs saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis, maT Soris,<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis, akreditaciis Catarebis<br />
mizniT; (28.03.2007. #4530)<br />
S) adgens sajaro skolis direqtorisa <strong>da</strong> maswavleblis SesarCevi<br />
konkursis gamarTvis wess, sameurveo sabWos wevrebis arCevisa <strong>da</strong> maT-<br />
Tvis uflebamosilebis Sewyvetis wessa <strong>da</strong> pirobebs; (19.12.2008. #790)<br />
S 1 ) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ maswavlebelTa profe-<br />
78
siuli ganviTarebis centris wardginebiT amtkicebs:<br />
S 1 .a) maswavleblis <strong>da</strong>matebiT sakvalifikacio moTxovnebs;<br />
S 1 .b) maswavleblis profesiul stan<strong>da</strong>rts;<br />
S 1 .g) maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemas;<br />
S 1 .d) maswavleblis profesiuli eTikis kodeqss;<br />
S 1 .e) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />
S 1 .v) maswavleblobis maZiebelTa registraciisa <strong>da</strong> maZieblobis<br />
periodis gavlis wess, agreTve maZieblobis periodis gavlis<br />
<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis nimuSs <strong>da</strong> misi gacemis wess;<br />
S 1 .z) maswavlebelTa sertificirebis debulebas <strong>da</strong> maswavleblis<br />
sertifikatis nimuSs;<br />
S 1 .T) maswavleblobis maZiebelTa registraciis, agreTve maswavleblobis<br />
uflebis mopovebisa <strong>da</strong> ganaxlebis safasuris odenobas;<br />
(2.03.2007. #4412)<br />
C) niSnavs sajaro skolis sameurveo sabWos wevrs saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros centraluri aparatis an<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros teritoriuli<br />
organoebis saStato ganrigiT gaTvaliswinebuli Semadgenlobi<strong>da</strong>n;<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
c) adgens sajaro skolebSi wlis ganmavlobaSi saswavlo dReebis minimalur<br />
<strong>da</strong> maqsimalur odenobas, ar<strong>da</strong>degebis minimalur <strong>da</strong> maqsimalur<br />
xangrZlivobas; agreTve uflebamosilia, <strong>da</strong>adginos saswavlo<br />
wlis <strong>da</strong>wyebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebis <strong>da</strong> ar<strong>da</strong>degebis dro <strong>da</strong> xangrZlivoba;<br />
gansazRvravs gamonaklis SemTxvevebs, rodesac bavSvs<br />
ufleba eZleva, 6 wlis asakamde <strong>da</strong>iwyos zogadi ganaTlebis miReba;<br />
(28.03.2007. #4530)<br />
c 1 ) amtkicebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi moswavleTa<br />
gakveTilze <strong>da</strong>swrebis aRricxvis Jurnalis formas; (11.07.2009.<br />
#1385)<br />
Z) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />
w) adgens sajaro skolebis direqtorebisa <strong>da</strong> arCeviTi organoebis<br />
wevrebis registraciis wess;<br />
W) profesiuli kavSirebis monawileobiT adgens sajaro skolebis<br />
maswavlebelTa Sromis anazRaurebis minimalur odenobasa <strong>da</strong> pirobebs,<br />
amtkicebs skolebis mier maswavlebelTan <strong>da</strong>debuli SromiTi<br />
xelSekrulebebis savaldebulo pirobebs;<br />
79<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
x) profesiul kavSirebTan TanamSromlobiT gegmavs RonisZiebebs maswavlebelTa<br />
kvalifikaciis asamaRleblad;<br />
j) ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT <strong>da</strong> maswavlebelTa<br />
profesiuli ganviTarebis centris TanxmobiT amtkicebs<br />
maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis<br />
saganmanaTleblo programebis akreditaciis debulebasa <strong>da</strong> safasurs;<br />
(17.11.2009. #2079)<br />
h) amtkicebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli saxelmwifo dokumentis<br />
formas;<br />
h 1 ) axorcielebs sajaro skolebis numeracias <strong>da</strong> adgens maTTvis saxelis<br />
miniWebis wess;<br />
h 2 ) uflebamosilia <strong>da</strong>awesos grantebi <strong>da</strong> stipendiebi gansakuTrebiT<br />
niWier moswavleTa waxalisebis mizniT;<br />
h 3 ) axorcielebs moswavleTa personaluri monacemebis aRricxvas <strong>da</strong><br />
adgens maTi aRricxvis wess; (2.03.2007. #4412)<br />
h 4 ) amoRebulia (2.03.2007. #4412)<br />
h 5 ) adgens zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi moswavlis Casaricxad<br />
warsadgeni aucilebeli dokumentebis nusxas; (17.03.2006. #2793)<br />
h 6 ) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT miniWebul sxva uflebamosilebebs.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
2. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul uflebamosilebaTa gansaxorcieleblad<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />
„saqarTvelos mTavrobis struqturis, uflebamosilebisa <strong>da</strong><br />
saqmianobis wesis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad saqarTvelos<br />
mTel teritoriaze qmnis, gar<strong>da</strong>qmnis <strong>da</strong> auqmebs sakuTar teritoriul<br />
organoebs, amtkicebs maT debulebebs, Tanamdebobaze niSnavs<br />
<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs am organoebis xelmZRvanelebs <strong>da</strong><br />
maT moadgileebs. ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros teritoriuli<br />
organoebi finansdebian saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n.<br />
3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro awarmoebs<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrs, registraciaSi<br />
atarebs sajaro skolebis direqtorebs, direqtorebis mier uflebamosilebis<br />
ganxorcielebis SeuZleblobis SemTxvevaSi _ maTi movaleobis<br />
Semsrulebel moadgileebs, movaleobis sxva Semsruleblebs,<br />
sameurveo sabWos wevrebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT, Semdegi pirobebis <strong>da</strong>cviT:<br />
a) monacemi registrirdeba misi wardgeni<strong>da</strong>n 30 dRis va<strong>da</strong>Si; (11.07.2009.<br />
#1385)<br />
80
) monacemi ar registrirdeba, Tu <strong>da</strong>rRveulia am kanonisa <strong>da</strong> zogadi<br />
ganaTlebis sferoSi moqmedi kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>s moTxovnebi;<br />
g) monacemi registrirebulad miiCneva, Tu saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministro mis warmdgens 30 dRis va<strong>da</strong>Si ar<br />
acnobebs aRmoCenili kanon<strong>da</strong>rRvevis Sesaxeb; (11.07.2009. #1385)<br />
d) monacemi, romelic afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis<br />
teritoriaze ganlagebul zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs<br />
ukavSirdeba, registrirdeba Sesabamisad afxazeTis avtonomiuri<br />
respublikis ganaTlebisa <strong>da</strong> kulturis saministros <strong>da</strong> aWaris<br />
avtonomiuri respublikis ganaTlebis, kulturisa <strong>da</strong> sportis<br />
saministros mier wardgenis safuZvelze. (2.03.2007. #4412)<br />
muxli 27. saqarTvelos saministroebis uflebamosileba zogadi<br />
ganaTlebis sferoSi<br />
1. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs, romlebic zogadi ganaTlebis<br />
miRebasTan erTad uzrunvelyofen profilur saxelovnebo <strong>da</strong><br />
sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas, sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piris saxiT afuZnebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministro Sesabamisi <strong>da</strong>rgobrivi saministros wardginebiT. aRniSnuli<br />
<strong>da</strong>wesebulebebi gaivlian akreditacias ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier gansazRvruli wesiT. <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />
gegmis zemoT profilur saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong><br />
ganaTlebas, maT Soris, <strong>da</strong>wyebiT <strong>da</strong> sabazo safexurebze, afinansebs<br />
<strong>da</strong>rgobrivi saministro an/<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis organo.<br />
1 1 . zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi, romlebic zogadi ganaTlebis<br />
miRebasTan erTad uzrunvelyofen profilur saxe lov nebo<br />
<strong>da</strong> sasporto momzadebasa <strong>da</strong> ganaTlebas, saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministrom <strong>da</strong> saqarTvelos kulturis, ZeglTa<br />
<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis saministrom erToblivad SeiZleba <strong>da</strong>afuZnon<br />
kerZo samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris<br />
formiT. (14.12.2006. #3986)<br />
2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis zemoT profiluri saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />
saganmanaTleblo programebis ganxorcielebas ze<strong>da</strong>mxedvelobs<br />
<strong>da</strong>rgobrivi saministro kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />
wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />
muxli 28. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centri<br />
1. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centri aris sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piri.<br />
81<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
2. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris funqciebia:<br />
a) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis momzadeba, pilotireba <strong>da</strong> <strong>da</strong>nergvis<br />
xelSewyoba;<br />
b) sajaro skolaSi mimdinare saswavlo procesis <strong>erovnuli</strong> Sefasebebis<br />
sistemis SemuSaveba, <strong>da</strong>nergva, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> sxva Sefasebebis<br />
ganxorcieleba;<br />
g) saxelmZRvaneloebis erovnul saswavlo gegmebTan Sesabamisobis<br />
<strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> saxelmZRvanelos grifis miniWeba; (11.07.2009. #1385)<br />
d) saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gansazRvruli<br />
sxva uflebamosilebebis ganxorcieleba.<br />
muxli 281. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri<br />
1. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri aris sajaro samar-<br />
Tlis iuridiuli piri, romlis saxelmwifo kontrols axorcielebs<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
2. maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centris funqciebia:<br />
a) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT maswavlebelTa<br />
personaluri monacemebis aRricxva;<br />
b) maswavleblis profesiuli stan<strong>da</strong>rtis momzadeba;<br />
g) maswavlebelTa asociaciebisa <strong>da</strong> organizaciebis monawileobiT<br />
maswavleblis profesiuli eTikis kodeqsis momzadebis uzrunvelyofa;<br />
d) zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebSi arsebuli maswavleblebisa<br />
<strong>da</strong> maswavleblobis maZieblebis vakansiebis registracia;<br />
e) maswavleblobis maZiebelTa registraciisa <strong>da</strong> maZieblobis periodis<br />
gavlis wesis SemuSaveba;<br />
v) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centris<br />
monawileobiT maswavlebelTa sertificirebis debulebis SemuSaveba;<br />
z) maswavleblis profesiuli ganviTarebis sqemis SemuSaveba, maswavleblis<br />
profesiuli ganviTarebis portfolios nimuSisa <strong>da</strong> misi<br />
momzadebis wesis <strong>da</strong>mtkiceba;<br />
T) maswavleblis momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli ganviTarebis saganmanaTleblo<br />
programebis akreditaciis debulebis SemuSavebaSi<br />
monawileobis miReba <strong>da</strong> SeTanxmeba;<br />
i) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />
82
k) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT sertificirebuli maswavleblis statusis va<strong>da</strong>mde CamorTmeva;<br />
l) maswavlebelTa sertificireba am kanoniTa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiT;<br />
m) saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gansazRvruli<br />
sxva uflebamosilebebis ganxorcieleba. (2.03.2007. #4412)<br />
muxli 29. afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis ganaTlebis<br />
saministroTa uflebamosileba zogadi ganaTlebis sferoSi<br />
1. afxazeTis avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro, aWaris<br />
avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro Sesabamisi avtonomiuri<br />
respublikis teritoriaze:<br />
a) aris zogadi ganaTlebis sistemis marTvis ZiriTadi rgoli, atarebs<br />
erTian saxelmwifo politikas zogadi ganaTlebis sferoSi;<br />
b) uzrunvelyofs zogadi ganaTlebis sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobis<br />
Sesrulebas;<br />
g) organizebas uwevs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebis <strong>da</strong>nergvas, xels<br />
uwyobs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centrs <strong>erovnuli</strong><br />
Sefasebebis ganxorcielebaSi;<br />
d) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
debulebis Sesabamisad uzrunvelyofs yvela zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenil normativebTan Sesabamisobas;<br />
e) amoRebulia (17.03.2006. #2793)<br />
v) axorcielebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis Sefasebebs<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT;<br />
z) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong>samtkiceblad<br />
warudgens zogadsaganmanaTleblo, skolisgareSe saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong> saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebis wesdebebs;<br />
z 1 ) afuZnebs skolisgareSe saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs kerZo samarTlis<br />
arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT;<br />
(14.12.2006. #3986)<br />
T) awarmoebs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrs; registraciaSi<br />
atarebs sajaro skolebis direqtorebs, direqtorebis<br />
mier uflebamosilebis ganxorcielebis SeuZleblobis SemTxvevaSi<br />
maTi movaleobis Semsrulebel pirebs, sameurveo sabWos wevrebs am<br />
83<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
kanoniTa <strong>da</strong> zogadi ganaTlebis sferoSi moqmedi kanonqvemdebare<br />
<strong>aqtebi</strong>T <strong>da</strong>dgenili wesiT, aRniSnul monacemebs ganmeorebiT saregistraciod<br />
ugzavnis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros. ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi monacemTa<br />
registracia iwvevs maT ZalaSi Sesvlas; (18.11.2008. #497)<br />
i) axorcielebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>finansebas am kanoniT gaTvaliswinebuli<br />
wesiT;<br />
k) atarebs sajaro skolis direqtoris SesarCev konkurss; (19.12.2008.<br />
#790)<br />
l) uflebamosilia gafrTxilebis gareSe <strong>da</strong>iTxovos sajaro skolis<br />
sameurveo sabWo, Tu igi ukanonod gaaTavisuflebs direqtors,<br />
rac <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebulia sasamarTlos kanonier ZalaSi Sesuli Sesabamisi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT; (11.07.2009. #1385)<br />
m) sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvlelobis an<br />
misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevaSi<br />
uflebamosilia <strong>da</strong>iTxovos sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde<br />
Seuwyvitos uflebamosileba direqtors;<br />
n) gamoiTxovs masalebsa <strong>da</strong> informacias an adgilze Seiswavlis sajaro<br />
skolis mier saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebas;<br />
o) amoRebulia (27.12.2006. #4129)<br />
p) amoRebulia (27.12.2006. #4129)<br />
J) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />
wesis Sesabamisad ibarebs sajaro skolis gasuli wlis saqmianobis<br />
angariSs saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebis, saswavlo<br />
procesisa <strong>da</strong> finansuri saqmianobis Sesaxeb;<br />
r) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />
gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />
2. afxazeTis an aWaris avtonomiuri respublikis ganaTlebis saministro<br />
uflebamosilia am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebul uflebamosilebaTa<br />
gansaxorcieleblad Seqmnas, gar<strong>da</strong>qmnas <strong>da</strong> gaauqmos sakuTari<br />
teritoriuli organoebi Sesabamisi avtonomiuri respublikis<br />
mTel teritoriaze, <strong>da</strong>amtkicos maTi debulebebi, Tanamdebobaze<br />
<strong>da</strong>niSnos <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaaTavisuflos maTi xelmZRvanelebi <strong>da</strong><br />
moadgileebi.<br />
3. Tu afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri respublikebis Sesaxeb saqarTvelosa<br />
<strong>da</strong> Sesabamisi avtonomiuri respublikis kanonmdeblobiT ar<br />
aris gansazRvruli ganaTlebis saministros arseboba, am muxlis<br />
pirveli <strong>da</strong> me-2 punqtebiT gaTvaliswinebul uflebamosilebebs ax-<br />
84
orcielebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro am<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 30. adgilobrivi TviTmmarTvelobis organos uflebamosileba<br />
zogadi ganaTlebis sferoSi<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis organo:<br />
a) xels uwyobs skolas am kanoniT gaTvaliswinebuli saqmianobis<br />
efeqtianad ganxorcielebaSi <strong>da</strong> am mizniT iRebs kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebul zomebs, adgens adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n gamosayofi,<br />
saskolo saswavlo gegmis Sesasruleblad saWiro <strong>da</strong>matebiTi<br />
finansuri saxsrebis odenobas;<br />
b) xels uwyobs sajaro skolebSi saskolo saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli,<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis zemoT saganmanaTleblo <strong>da</strong><br />
saaRmzrdelo programebis ganxorcielebas;<br />
g) uzrunvelyofs moswavleTa koordinirebul socialur <strong>da</strong> samedicino<br />
momsaxurebas;<br />
d) iRebs zomebs skoli<strong>da</strong>n garicxuli moswavleebis mier zogadi<br />
ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad;<br />
e) iRebs zomebs im moswavleTa mier zogadi ganaTlebis miRebis uzrunvelsayofad,<br />
romelTac avadmyofobis gamo an sxva sapatio mizeziT<br />
ar SeuZliaT sagakveTilo procesSi monawileoba;<br />
v) kanonmdeblobiT gansazRvrul SemTxvevebSi uzrunvelyofs moswavleTa<br />
skolaSi transportirebas;<br />
z) iRebs kanonmdeblobiT gansazRvrul zomebs moswavleTa skolaSi<br />
<strong>da</strong>swrebis uzrunvelsayofad;<br />
T) uflebamosilia gamoiTxovos yvela saxis informacia, romelic<br />
adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n gamoyofili finansuri saxsrebis gankargvasTan<br />
aris <strong>da</strong>kavSirebuli;<br />
i) am muxlis „a“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul farglebSi finansuri<br />
<strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi uflebamosilia mimarTos skolis sameurveo<br />
sabWos direqtorisTvis uflebamosilebis Sewyvetis sakiTxis<br />
<strong>da</strong>yenebis wina<strong>da</strong>debiT, xolo sameurveo sabWos umoqmedobis<br />
SemTxvevaSi _ saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
sameurveo sabWos <strong>da</strong>Txovnis an/<strong>da</strong> direqtorisaTvis uflebamosilebis<br />
va<strong>da</strong>mde Sewyvetis wina<strong>da</strong>debiT;<br />
k) uflebamosilia mis teritoriaze arsebul skolaSi <strong>da</strong>niSnos<br />
sameurveo sabWos wevri; (19.03.2008. #5951)<br />
k 1 ) afuZnebs skolamdel saaRmzrdelo, skolisgareSe saganmanaTle-<br />
85<br />
Tavi IV. zogadi ganaTlebis sistemis marTva
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
blo, skolisgareSe saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong> skolisgareSe<br />
saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs kerZo samarTlis arasamewarmeo<br />
(arakomerciuli) iuridiuli piris formiT; (14.12.2006. #3086)<br />
l) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT<br />
gansazRvrul sxva uflebamosilebebs.<br />
Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />
muxli 31. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis organizaciul<strong>samarTlebrivi</strong><br />
forma<br />
1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba/skola aris „sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piris Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis safuZvelze Seqmnili<br />
sajaro samarTlis iuridiuli piri an kerZo samarTlis samewarmeo an<br />
arasamewarmeo iuridiuli piri.<br />
1 1 . kerZo samarTlis iuridiuli piri uflebamosilia ganaxorcielos<br />
zogadsaganmanaTleblo saqmianoba kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT, sxva <strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli piris Seqmnis gareSe.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uzrunvelyofs zogadi ganaTlebis<br />
miRebas <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo an/<strong>da</strong> saSualo safexurze.<br />
3. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis licenzirebas axorcielebs<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
4. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis mier ganxorcielebuli <strong>da</strong>wyebiTi,<br />
sabazo <strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo programebis<br />
saxelmwifo aRiarebisaTvis aucilebelia Sesabamisi akreditaciis<br />
gavla saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. sajaro skolis<br />
akreditaciis xarjebs anazRaurebs saxelmwifo, xolo kerZo<br />
sko lis akreditaciis xarjebs _ <strong>da</strong>interesebuli piri. akreditaciis<br />
safasurs ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris wardginebiT<br />
gansazRvravs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />
saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministrosa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
finansTa saministrosTan SeTanxmebiT. (28.03.2007. #4530)<br />
5. kerZo skola, romelic akreditebulia saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad, aseve am<br />
kanonis 32-e muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />
skola, uflebamosilia miiRos saxelmwifo <strong>da</strong>finanseba am kanoniT<br />
gaTvaliswinebuli wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />
86
Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />
6. kerZo skolaze vrceldeba am kanonis I, II, II 1 , III, IV, V <strong>da</strong> XII Tavebis Sesabamisi<br />
debulebebi. (18.12.2009. #2380)<br />
7. sajaro samarTlis iuridiuli piri _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba<br />
uflebamosilia, ganaxorcielos saxelobo saganmanaTleblo<br />
saqmianoba sxva <strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli piris Seqmnis gareSe.<br />
(28.03.2007. #4530)<br />
muxli 32. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditacia<br />
1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong><br />
miznebis dokumentTan <strong>da</strong> erovnul saswavlo gegmebTan Sesabamisobis<br />
uzrunvelyofis mizniT saxelmwifo axorcielebs akreditacias.<br />
saxelmwifo cnobs mxolod akreditebuli zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis mier gacemul zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel<br />
dokuments, agreTve am muxliTa <strong>da</strong> eqsternatis debulebiT gansaz-<br />
Rvrul SemTxvevebSi kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT gacemul dokuments.<br />
2. akreditaciis gavla savaldebuloa yvela zogad-saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebisaTvis. axal<strong>da</strong>fuZnebulma licenzirebulma zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebam akreditacia un<strong>da</strong> miiRos am punqtis<br />
„a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli vadebis gasvli<strong>da</strong>n ara ugvianes<br />
1 wlisa, ris Semdegac igi kargavs axal<strong>da</strong>fuZnebuli zogadsagamanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis statuss. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
pirveli akreditacia tardeba am <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis<br />
<strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n:<br />
a) 3 wlis Semdeg _ Tu igi axorcielebs <strong>da</strong>wyebiT zogadsaganmanaTleblo<br />
programas;<br />
b) 2 wlis Semdeg _ Tu igi axorcielebs sabazo an/<strong>da</strong> saSualo zogadsaganmanaTleblo<br />
programas <strong>da</strong>wyebiTi zogadsaganmanaTleblo<br />
programis gareSe. (17.03.2006. #2793)<br />
3. akreditaciis Catarebis uzrunvelyofis mizniT saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro qmnis sajaro samarTlis iuridiul<br />
pirs _ ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs (SemdgomSi<br />
_ ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri).<br />
4. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri <strong>da</strong>moukidebelia Tavis<br />
saqmianobaSi <strong>da</strong> muSaobas warmarTavs am kanonisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli debulebis<br />
Sesabamisad. ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs mar-<br />
Tavs direqtori. (28.03.2007. #4530)<br />
4 1 . ganaTlebis akreditaciis erovnul centrSi iqmneba zogadsagan-<br />
87
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
manaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis sabWo, romelic rekomen<strong>da</strong>ciebs<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT warudgens ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centris direqtors.(28.03.2007. #4530)<br />
5. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri axorcielebs zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis akreditacias, akontrolebs akreditaciis<br />
pirobebis Sesrulebas, xolo akreditaciis pirobebis <strong>da</strong>rRvevis<br />
SemTxvevaSi uflebamosilia, gaauqmos miniWebuli akreditacia.<br />
6. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris direqtors saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros wardginebiT Tanamdebobaze<br />
niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs saqarTvelos premier-ministri.<br />
ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis sabWos wevrebs niSnavs<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri.<br />
7. konkretuli akreditaciis Casatareblad ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centri niSnavs eqspertTa jgufis Tavmjdomares <strong>da</strong><br />
wevrebs, romelTa kandi<strong>da</strong>turebsac uTanxmebs akreditaciis maZiebels.<br />
SeTanxmebis procedura ganisazRvreba akreditaciis debulebiT.<br />
(28.03.2007. #4530)<br />
8. eqspertTa jgufis Tavmjdomare asaxelebs jgufis wevrTa kandi<strong>da</strong>turebs.<br />
9. Tu tardeba sajaro skolis akreditacia, akreditaciis maZiebelTan<br />
SeTanxmebis miRwevis SeuZleblobis SemTxvevaSi eqspertTa jgufis<br />
Tavmjdomares <strong>da</strong> wevrebs amtkicebs ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centris direqtori.<br />
10. akreditaciis Catarebis pirobaa ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong><br />
centris mier winaswar miwodebuli formebis mixedviT akreditaciis<br />
maZieblis TviTSefaseba.<br />
11. eqspertTa jgufi ganaTlebis akreditaciis erovnul centrs warudgens<br />
<strong>da</strong>skvnas akreditaciis maZieblis resursebis Sesaxeb.<br />
12. akreditaciis eqspertTa <strong>da</strong>skvnisa <strong>da</strong> zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis<br />
akreditaciis sabWos rekomen<strong>da</strong>ciis safuZvelze ganaTlebis<br />
akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris direqtori gamoscems individualur<br />
administraciul-samarTlebriv aqts _ brZanebas. Tu direqtori<br />
ar eTanxmeba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />
sabWos rekomen<strong>da</strong>cias, igi valdebulia, <strong>da</strong>asabuTos ga<strong>da</strong>wyvetileba.<br />
13. ga<strong>da</strong>wyvetileba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis<br />
Sesaxeb formdeba ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris<br />
direqtoris individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong> aqtiT _<br />
88
Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />
brZa nebiT, romelic registrirdeba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa reestrSi <strong>da</strong><br />
qveyndeba saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. (28.03.2007.<br />
#4530)<br />
14. ga<strong>da</strong>wyvetileba zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis<br />
Sesaxeb SeiZleba iyos 4 saxis:<br />
a) akreditaciis miniWebis Sesaxeb;<br />
b) akreditaciis miniWebaze uaris Tqmis Sesaxeb;<br />
g) pirobiTi akreditaciis miniWebis Sesaxeb;<br />
d) akreditaciis gauqmebis Sesaxeb.<br />
15. pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevaSi brZanebaSi miTiTebuli<br />
un<strong>da</strong> iyos akreditaciis miniWebis pirobis Sesrulebis wesi.<br />
16. gar<strong>da</strong> pirobiTi akreditaciis miniWebis SemTxvevisa, zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebas akreditacia mieniWeba ara umetes 6 wlis vadiT.<br />
17. akreditaciis pirobiTi miniWebis SemTxvevaSi Semdgomi akreditacia<br />
tardeba ara ugvianes 1 wlisa. va<strong>da</strong> ganisazRvreba ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centris direqtoris brZanebiT.<br />
18. Tu sajaro skola Seqmnilia <strong>da</strong>rgobrivi saministros wardginebiT,<br />
akreditaciis pirobebi Tanxmdeba am <strong>da</strong>rgobriv saministrosTan; ase-<br />
Ti zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis akreditaciis eqspertTa<br />
jgufSi, agreTve zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis akreditaciis<br />
sabWoSi savaldebuloa zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli profiluri an specialuri<br />
saxelovnebo, saSemsruleblo, sportuli momzadebis an ganaTlebis<br />
programis eqspertis monawileoba; am SemTxvevaSi eqspertTa jgufis<br />
Tavmjdomarisa <strong>da</strong> wevrebis kandi<strong>da</strong>turebi un<strong>da</strong> SeTanxmdes akreditaciis<br />
maZiebelTan; Tu akreditaciis maZiebeli orjer uars ityvis<br />
SeTavazebul sxva<strong>da</strong>sxva kandi<strong>da</strong>turaze, ganaTlebis akreditaciis<br />
<strong>erovnuli</strong> centri uflebamosilia, SeTanxmebis gareSe <strong>da</strong>niSnos jgufis<br />
wevri, romelic ar SeiZleba iyos akreditaciis maZieblis mier<br />
uaryofili piri. (28.03.2007. #4530)<br />
19. sajaro skolis akreditaciis Catarebis, maT Soris, eqspertTa jgufis<br />
wevrebis Sromis anazRaurebis xarjebs anazRaurebs saxelmwifo,<br />
xolo kerZo skolis akreditaciis xarjebs _ zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebuleba.<br />
20. ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centri valdebulia, <strong>samarTlebrivi</strong><br />
<strong>da</strong>xmareba gauwios zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas<br />
akreditaciis sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT. ganaTlebis akreditaciis<br />
89
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
<strong>erovnuli</strong> centri akreditaciis sakiTxebze SeimuSavebs yovelwliur<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebs. (28.03.2007. #4530)<br />
21. saxelmwifo aRiarebs zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel mxolod<br />
im dokuments, romelic gacemulia akreditaciis mqone zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebisa <strong>da</strong> am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />
axal<strong>da</strong>fuZnebuli zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
mier, agreTve eqsternatis wesiT miRebuli sruli zogadi ganaTlebis<br />
<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel dokuments <strong>da</strong> okupirebul teritoriebze miRebuli<br />
zogadi ganaTlebis aRiarebis Sesaxeb saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT gacemul aRiarebis dokuments. (11.07.2009. #1385)<br />
22. kerZo skola saxelmwifo <strong>da</strong>finansebas miiRebs mxolod im SemTxvevaSi,<br />
Tu mas miniWebuli aqvs akreditacia, pirobiTi akreditacia, an<br />
Tu igi warmoadgens am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul axal<strong>da</strong>fuZnebul<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebas. (17.03.2006. #2793)<br />
23. sajaro skolis mier zedized orjer akreditaciis gauvleloba an<br />
misTvis zedized orjer pirobiTi akreditaciis miniWeba aris zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWos <strong>da</strong>Txovnis an/<strong>da</strong><br />
direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis safuZveli.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
24. erTian erovnul gamocdebSi monawileobis miReba SeuZlia rogorc<br />
kerZo, ise sajaro skolis <strong>da</strong>srulebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentis<br />
mflobel moswavles, mxolod maSin, Tu zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebas miniWebuli aqvs akreditacia an pirobiTi akreditacia<br />
an Tu igi aris am muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebuli axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba, agreTve eqsternatis<br />
wesiT miRebuli sruli zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentisa<br />
<strong>da</strong> okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis<br />
aRiarebis Sesaxeb saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
gacemuli aRiarebis dokumentis mflobelebs. (11.07.2009. #1385)<br />
25. am muxlis 23-e punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri uflebamosilia gansazRvruli<br />
vadiT <strong>da</strong>niSnos warmomadgeneli _ direqtoris movaleobis Semsrulebeli,<br />
romelic koordinacias uwevs zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis mimdinare saqmianobas <strong>da</strong> SeimuSavebs rekomen<strong>da</strong>ciebs<br />
aRniSnuli <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis gagrZelebis mizanSewonilobisa<br />
<strong>da</strong> am <strong>da</strong>wesebulebis moswavleTa sxva zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi ganTavsebis SesaZleblobebis Taobaze. sameurveo<br />
sabWos <strong>da</strong>Txovnis SemTxvevaSi direqtori an direqtoris movaleobis<br />
Semsrulebeli axali sameurveo sabWos arCevamde uflebamosilia<br />
ganaxorcielos saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris<br />
90
Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />
mier zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT gansazRvruli<br />
sameurveo sabWos uflebamosilebani. (27.12.2006. #4129)<br />
26. amoRebulia (28.03.2007. #4530)<br />
27. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisaTvis akreditaciis gauqmebis<br />
an arminiWebis SemTxvevaSi <strong>da</strong>wesebulebis moswavleebs eTvlebaT<br />
zogadi ganaTlebis miReba im klasis, xolo Tu es klasi safexuris<br />
<strong>da</strong>masrulebelia _ safexuris CaTvliT, romelze<strong>da</strong>c isini imyofebian<br />
<strong>da</strong>wesebulebisaTvis akreditaciis gauqmebis an arminiWebis momentSi.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
muxli 33. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis valdebulebebi <strong>da</strong><br />
uflebamosilebebi<br />
1. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba valdebulia:<br />
a) moswavleebs miawodos Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisi ganaTleba,<br />
romelic efuZneba erovnul <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebs,<br />
jansaRi cxovrebis, demokratiisa <strong>da</strong> Tanasworobis principebs;<br />
b) Seqmnas saswavlo procesis mimdinareobisaTvis saWiro yvela piroba;<br />
g) <strong>da</strong>icvas zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebisaTvis <strong>da</strong>dgenili<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma;<br />
d) ganaxorcielos zogadsaganmanaTleblo saqmianoba <strong>erovnuli</strong><br />
saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris mier grifminiWebuli<br />
saxelmZRvaneloebiT; (11.07.2009. #1385)<br />
e) uzrunvelyos janmrTelobis <strong>da</strong>cvis RonisZiebebis ganxorcieleba<br />
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministrosa<br />
<strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebTan erTad;<br />
v) Seqmnas zogadi ganaTlebis alternatiuli formebiT miRebis<br />
SesaZlebloba, moswavleTa asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT,<br />
Sesabamisi safexuris sxva moswavleTagan gancalkevebiT;<br />
z) SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleebisaTvis <strong>da</strong>awesos<br />
SeRavaTebi maTi swavlisa <strong>da</strong> aRzrdisaTvis aucilebeli pirobebis<br />
Sesaqmnelad;<br />
T) ar <strong>da</strong>uSvas aramecnieruli Sexedulebis an Teoriis, rogorc mecnieruli<br />
Teoriis an faqtis, swavleba;<br />
i) hqondes TviTSefasebis sistema;<br />
k) uzrunvelyos saskolo dros skolis teritoriaze myofi moswav-<br />
91
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
lis usafrTxoeba.<br />
l) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT miiRos maswavleblobis<br />
maZiebeli skolaSi;<br />
m) saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT warudginos sajaro<br />
samarTlis iuridiul pirs _ maswavlebelTa profesiuli ganvi-<br />
Tarebis centrs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi <strong>da</strong>saqmebuli<br />
maswavleblebis personaluri monacemebi, agreTve informacia<br />
skolaSi arsebuli maswavleblebisa <strong>da</strong> maswavleblobis maZieblebis<br />
vakansiebis Sesaxeb;<br />
n) mis xelT arsebuli resursebis farglebSi xeli Seuwyos maswavlebelTa<br />
profesiul ganviTarebas, maT Soris, profesiuli mzadebis<br />
programaSi maTi monawileobis xarjebis <strong>da</strong>finansebis an Tana<strong>da</strong>finansebis<br />
gziT. (2.03.2007. #4412)<br />
2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba uflebamosilia:<br />
a) SesaZleblobis farglebSi uzrunvelyos im moswavleTa transportiT<br />
momsaxureba, romlebsac ar aqvT <strong>da</strong>moukideblad <strong>da</strong>wesebulebamde<br />
misvlis <strong>da</strong> Sin <strong>da</strong>brunebis saSualeba;<br />
b) mosTxovos saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT<br />
<strong>da</strong>dgenili moTxovnebis Sesruleba am <strong>da</strong>wesebulebis maswavleblebs,<br />
sxva TanamSromlebs, moswavleebsa <strong>da</strong> maT mSoblebs;<br />
g) Seqmnas pirobebi inkluziuri swavlebisaTvis;<br />
d) am kanonis miznebis misaRwevad iTanamSromlos sxva skolebTan <strong>da</strong><br />
sazogadoebriv organizaciebTan;<br />
e) uzrunvelyos skolis teritoriaze moswavleTa janmrTelobis<br />
<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> srulyofili ganviTarebisaTvis samedicino, maT Soris,<br />
fsiqologiuri <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong> kvebis punqtebis arseboba;<br />
v) uzrunvelyos moswavleebi saskolo biblioTekiT, romelic<br />
efuZneba mosazrebaTa pluralizms <strong>da</strong> uzrunvelyofs moswavlis<br />
yovelmxriv ganviTarebas, mis mier qveynis TviTmyofadobis,<br />
<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebisa <strong>da</strong> kulturuli<br />
mravalferovnebis SeTvisebas.<br />
z) maswavleblis profesiuli ganviTarebis donis Sesabamisad miiRos<br />
zomebi misi Sromis anazRaurebis gazrdis mizniT. (2.03.2007.<br />
#4412)<br />
T) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT <strong>da</strong>dgenili zRvrebis farglebSi, profesiuli<br />
swavlebis centrTan xelSekrulebis safuZvelze an uSualod<br />
Sesabamisi licenziis flobis SemTxvevaSi moswavles SesTavazos<br />
saxelobo saganmanaTleblo programebi. (28.03.2007. #4530)<br />
92
Tavi V. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saqmianobis <strong>samarTlebrivi</strong> safuZvlebi<br />
3. sajaro skolas ufleba aqvs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli<br />
<strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo momsaxureba moswavleebs<br />
miawodos mxolod im SemTxvevaSi, Tu:<br />
a) am momsaxurebaSi maswavlebeli ar iRebs <strong>da</strong>matebiT anazRaurebas;<br />
b) am momsaxurebas ar aqvs sagakveTilo saxe;<br />
g) am momsaxurebas maswavlebeli eweva moswavleTa mSoblebTan SeTanxmebiT;<br />
d) am momsaxurebis gaweva ufasoa moswavleTaTvis.<br />
4. sajaro skolas ufleba aqvs moswavleebs miawodos <strong>erovnuli</strong> saswavlo<br />
gegmiT gauTvaliswinebeli <strong>da</strong>matebiTi saganmanaTleblo <strong>da</strong><br />
saaRmzrdelo, maT Soris, fasiani momsaxureba. sajaro skola valdebulia<br />
uzrunvelyos aseTi momsaxurebis Tanabari xelmisawvdomoba<br />
<strong>da</strong>wesebulebis yvela moswavlisaTvis.<br />
muxli 34. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis reorganizacia <strong>da</strong><br />
likvi<strong>da</strong>cia<br />
1. sajaro skolis reorganizacias an likvi<strong>da</strong>cias axorcielebs misi <strong>da</strong>mfuZnebeli:<br />
a) Tu <strong>da</strong>wesebulebis saqmianoba antikonstituciuria;<br />
b) Tu aucilebelia <strong>da</strong>wesebulebis fizikuri an/<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri resursebis<br />
optimizacia;<br />
g) Tu <strong>da</strong>wesebuleba arsebiTad ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong> samewarmeo saqmianobaze;<br />
d) amoRebulia (11.07.2009. #1385)<br />
e) saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi.<br />
2. kerZo skolis reorganizacia <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cia xorcieldeba saqarTvelos<br />
kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />
3. sajaro skolis reorganizacia, romelsac axlavs sajaro skolebis<br />
gaerTianeba/mierTeba an erTi sajaro skolis gayofa/gamoyofa,<br />
agreTve sajaro skolis likvi<strong>da</strong>cia, iwvevs reorganizebuli <strong>da</strong> likvidirebuli<br />
sajaro skolebis marTvis organoebis uflebamosilebaTa<br />
Sewyvetas. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri reorganizebul<br />
sajaro skolaSi saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT direqtoris arCevamde niSnavs direqtoris movaleobis<br />
Semsrulebels, romelic sameurveo sabWos arCevamde uflebamosilia<br />
ganaxorcielos sameurveo sabWos uflebamosilebani, gar<strong>da</strong> saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier gansazRvruli<br />
SemTxvevebisa. (27.12.2006. #4129)<br />
93
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
Tavi VI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
marTvis principebi<br />
muxli 35. pasuxismgebloba <strong>da</strong> struqtura<br />
1. sajaro skolis mier <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis, zogadi ganaTlebis<br />
sferoSi saqarTvelos kanonmdeblobisa <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />
<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebaze, saswavlo-saaRmzrdelo processa <strong>da</strong><br />
finansebis miznobriv xarjvaze Tavisi kompetenciis farglebSi pasuxismgebelia<br />
<strong>da</strong>wesebulebis direqtori, Sesabamisi struqturuli<br />
erTeuli an/<strong>da</strong> struqturuli erTeulis wevri. (11.07.2009. #1385)<br />
2. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis struqtura moicavs pe<strong>da</strong>gogiur<br />
sabWos, sameurveo sabWos, direqcias, moswavleTa TviTmmarTvelobas<br />
<strong>da</strong> disciplinur komitets. disciplinuri komitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
gasaCivrebis mizniT SeiZleba wesdebiT gaTvaliswinebuli<br />
iyos saapelacio komitetis arseboba.<br />
2 1 . am muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli sajaro skolis TiToeuli<br />
struqturuli erTeuli pasuxismgebelia Tavisi kompetenciis farglebSi<br />
miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebze.(11.07.2009. #1385)<br />
3. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />
profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, SeiZleba wesdebiT<br />
gaTvaliswinebuli iyos samxatvro xelmZRvanelis Tanamdebobis<br />
arseboba, romlis arCevis/<strong>da</strong>niSvnis wesi <strong>da</strong> uflebamosileba ganisaz-<br />
Rvreba am kanoniTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebis wesdebiT. (17.03.2006. #2793)<br />
4. sajaro skolis marTva xorcieldeba sajaroobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis<br />
principis safuZvelze.<br />
muxli 36. interesTa konfliqti<br />
1. sameurveo sabWos wevri ar SeiZleba iyos skolis direqciis wevri.<br />
sameurveo sabWoSi, rogorc moswavlis mSobeli, ar SeiZleba iyos piri,<br />
romelsac amave skolasTan aqvs SromiTi urTierToba. (18.11.2008.<br />
#497)<br />
2. kerZo samarTlis iuridiuli pirebi, romlebic axorcieleben zogadsaganmanaTleblo,<br />
umaRles an/<strong>da</strong> profesiul saganmanaTleblo programebs,<br />
ar SeiZleba iyenebdnen am programebis ganmaxorcielebeli<br />
sajaro samarTlis iuridiuli pirebis sargeblobaSi arsebul uZrav<br />
qonebas. (14.12.2007. #5609)<br />
2 1 . am muxlis me-2 punqtis moqmedeba ar vrceldeba sajaro samarTlis<br />
iuridiul pirze _ saxelovnebo/sasporto umaRles saganmanaTle-<br />
94
lo <strong>da</strong>wesebulebaze <strong>da</strong> arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul<br />
pirze _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaze, romlebic axorcieleben<br />
„umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-<br />
11 muxlis me-5 punqtiT gansazRvrul skolisgareSe saxelovnebo/<br />
sasporto saganmanaTleblo programebis swavlebas. (18.12.2009 #<br />
2380)<br />
3. sajaro skolis mier <strong>da</strong>debuli garigebis, gar<strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebisa,<br />
meore mxare ar SeiZleba iyos skolis direqtori, direqciis<br />
sxva wevri, sameurveo sabWos wevri an am pirTa axlo naTesavi. am<br />
kanonis miznebisaTvis „axlo naTesavi“ gulisxmobs „sajaro samsaxur-<br />
Si interesTa SeuTavseblobisa <strong>da</strong> korufciis Sesaxeb“ saqarTvelos<br />
kanonis me-4 muxlis „b“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul pirs.<br />
4. sajaro skolis direqtorsa <strong>da</strong> mis axlo naTesavs Soris SromiTi<br />
xelSekrulebis <strong>da</strong>sadebad savaldebuloa sameurveo sabWos Tanxmoba.<br />
Tu sameurveo sabWos wevri garigebis meore mxaris axlo naTesavia,<br />
igi ar monawileobs kenWisyraSi.<br />
5. sajaro skolis sameurveo sabWos, disciplinuri komitetis <strong>da</strong> saapelacio<br />
komitetis wevrebi ar SeiZleba iyvnen erTmaneTis axlo naTesavebi.<br />
gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba SeiZleba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministros TanxmobiT, mcirekontingentian skolebSi.<br />
Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
sameurveo sabWo<br />
muxli 37. sameurveo sabWo<br />
Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />
1. sameurveo sabWo Sedgeba mSoblebisa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier<br />
Tanabari raodenobiT, 3 wliT arCeuli aranakleb 6 <strong>da</strong> ara umetes 12<br />
warmomadgenlisagan, saSualo safexuris moswavleTa TviTmmarTvelobis<br />
mier arCeuli 1 warmomadgenlisagan <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>niSnuli 1 wevrisagan. adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis organo uflebamosilia sameurveo sabWoSi<br />
<strong>da</strong>niSnos 1 wevri. sameurveo sabWos wevrTa raodenobis gansazRvrisas<br />
mcirekontingentiani skolebisaTvis gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba SeiZleba<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros TanxmobiT.<br />
mSoblebisgan arCeuli wevrebi Tanabrad un<strong>da</strong> warmoadgendnen skolaSi<br />
arsebul TiToeul safexurs. sameurveo sabWos wevri SeiZleba<br />
arCeul iqnes zedized mxolod orjer. (11.07.2009. #1385)<br />
2. sameurveo sabWos mSoblebisa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWosagan arCeuli<br />
wevrebis raodenoba ganisazRvreba skolis wesdebiT.<br />
95
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ufleba aqvs<br />
wargzavnos warmomadgeneli sameurveo sabWoSi, romelic saTaTbiro<br />
xmis uflebiT sargeblobs.<br />
4. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis organos ufleba aqvT nebismier dros gamoiwvion<br />
TavianTi warmomadgeneli sameurveo sabWo<strong>da</strong>n.<br />
5. sameurveo sabWos xelmZRvanelobs sabWos Tavmjdomare, romelic<br />
iwvevs <strong>da</strong> warmarTavs sabWos sxdomebs. igi warmoadgens skolas direqtorTan<br />
urTierTobebSi. sabWos Tavmjdomare monacvleobiT airCeva<br />
sabWos SemadgenlobaSi mSoblebisgan <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWosgan ar-<br />
Ceul wevrTagan <strong>da</strong> adgilobrivi TviTmmarTvelobis aRmasrulebeli<br />
organos warmomadgenlisagan, ara umetes maTi uflebamosilebis<br />
vadisa. sameurveo sabWos wevri _ moswavleTa TviTmmarTvelobis warmomadgeneli<br />
ar SeiZleba arCeul iqnes sameurveo sabWos Tavmjdomared.<br />
(19.03.2008. #5951)<br />
5 1 . sameurveo sabWos riggareSe sxdomis mowvevis uflebamosileba aqvs<br />
sameurveo sabWos siiTi Semadgenlobis aranakleb erT mesameds an<br />
sameurveo sabWoSi am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „C“ qvepunqtiT<br />
gaTvaliswinebul, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>niSnul warmomadgenels. sameurveo sabWos<br />
riggareSe sxdomaze sabWos Tavmjdomaris aryofnis SemTxvevaSi<br />
sameurveo sabWo uflebamosilia siiTi Semadgenlobis umravlesobiT<br />
airCios sxdomis Tavmjdomare, romelic am riggareSe sxdomaze<br />
axorcielebs sameurveo sabWos Tavmjdomaris uflebamosilebebs.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
6. xmebis Tanabrad ganawilebis SemTxvevaSi ga<strong>da</strong>mwyvetia sameurveo sab-<br />
Wos Tavmjdomaris xma.<br />
7. sameurveo sabWo ikribeba saswavlo wlis ganmavlobaSi 3-jer mainc,<br />
yoveli mesamedis <strong>da</strong>sawyisSi.<br />
muxli 38. sameurveo sabWos funqciebi<br />
1. sameurveo sabWo:<br />
a) am kanonis 42-e muxliT gaTvaliswinebuli wesiT, siiTi Semadgenlobis<br />
umravlesobiT irCevs skolis direqtors, romelsac registraciaSi<br />
atarebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro;<br />
b) skolis direqtoris wardginebiT amtkicebs skolis biujets,<br />
agreTve amtkicebs direqtoris mier momzadebul wliur angariSs<br />
<strong>da</strong> uzrunvelyofs mis sajaroobas;<br />
96
Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />
g) skolis direqtoris wardginebiT amtkicebs skolis Sinaganawess,<br />
romelic amomwuravad gansazRvravs disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomebis<br />
nusxas <strong>da</strong> maTTvis gaTvaliswinebul disciplinur saxdelebs,<br />
skoli<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>yvanis pirobebs;<br />
d) gamoxatavs Tanxmobas pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier SemuSavebuli saskolo<br />
saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis<br />
centris mier grifminiWebuli saxelmZRvaneloebi<strong>da</strong>n pe<strong>da</strong>gogebis<br />
mier SerCeuli, saswavlo wlis ganmavlobaSi gamosayenebeli<br />
saxelmZRvaneloebis nusxis Taobaze; (11.07.2009. #1385)<br />
e) akontrolebs skolis direqciis mier finansebis xarjvasa <strong>da</strong> qonebis<br />
gankargvas;<br />
v) uflebamosilia SromiTi xelSekrulebiTa <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebuli moTxovnebis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi<br />
xelSekruleba Seuwyvitos skolis direqtors;<br />
z) inaxavs <strong>da</strong> aRricxavs sameurveo sabWoSi mSobelTa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
sabWos warmomadgenelTa arCevnebis biuletenebsa <strong>da</strong> oqmebs;<br />
T) skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT ganixilavs saCivrebs <strong>da</strong><br />
iRebs Sesabamis zomebs;<br />
i) uflebamosilia, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, saswavlo<br />
wlis <strong>da</strong>mamTavrebeli gamocdebis Catarebis mizniT <strong>da</strong>avalos<br />
direqtors, mimarTos gamocdebis erovnul centrs <strong>da</strong> <strong>da</strong>dos Sesabamisi<br />
xelSekruleba; (28.03.2007. #4530)<br />
k) uflebamosilia mosTxovos skolis direqtors, va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos<br />
SromiTi xelSekruleba maswavlebels xelSekrulebis pirobebis<br />
<strong>da</strong>rRvevisas, saaRmzrdelo saqmianobisaTvis Seuferebeli qmedebis<br />
Cadenisas <strong>da</strong> kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul sxva SemTxvevebSi;<br />
l) disciplinuri ga<strong>da</strong>cdomebis ganxilvis mizniT, skolis wesdebiT<br />
gaTvaliswinebuli wesiT irCevs disciplinur komitets, romlis<br />
SemadgenlobaSi Sedis Tanabari raodenobis maswavlebeli, mSobeli<br />
<strong>da</strong> saSualo safexuris moswavle. sameurveo sabWo uflebamosilia<br />
wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT disciplinuri komitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
Sesaxeb saCivrebi Tavad ganixilos an Seqmnas saapelacio<br />
komiteti. saapelacio komiteti, sameurveo sabWo ganixilavs<br />
agreTve saCivrebs, romlebic exeba direqtoris mier disciplinur<br />
ga<strong>da</strong>cdomebze miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs. <strong>da</strong>uSvebelia disciplinuri<br />
komitetis an saapelacio komitetis specialuri Semadgenlobis<br />
mowveva konkretuli SemTxvevis ganxilvis mizniT;<br />
m) iTanxmebs skolis direqtoris mier warmodgenil skolis wesdebis<br />
proeqts.<br />
97
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
2. am muxlis pirveli punqtis „a“, „b“, „g“, „d“, „k“ <strong>da</strong> „m“ qvepunqtebiT<br />
gaTvaliswinebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs sameurveo sabWo iRebs siiTi Semadgenlobis<br />
umravlesobiT, xolo „v“ qvepunqtiT gaTvaliswinebul<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebas _ siiTi Semadgenlobis ori mesamediT.<br />
muxli 39. sameurveo sabWos arCevis wesi<br />
1. sameurveo sabWoSi Tanabari raodenobiT airCevian mSobelTa <strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
sabWos warmomadgenlebi, agreTve saSualo safexuris moswavleTa<br />
TviTmmarTvelobis warmomadgeneli.<br />
2. sameurveo sabWos arCevis wess adgens saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministro. arCevnebi tardeba Tanasworobis safuZvelze,<br />
faruli kenWisyriT, gamWvirvalobisa <strong>da</strong> safexurebis mixedviT moswavleTa<br />
mSoblebis Tanabari warmomadgenlobis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />
3. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />
sameurveo sabWos arCevnebTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong>adginos saqarTvelos<br />
zogadi administraciuli kodeqsiT gaTvaliswinebulisagan gansxvavebuli<br />
administraciuli saCivris wardgenisa <strong>da</strong> ganxilvis vadebi<br />
<strong>da</strong> wesi. sameurveo sabWos arCevnebTan <strong>da</strong>kavSirebuli saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebebi saCivrdeba<br />
sasamarTloSi <strong>da</strong> maTi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong>s moqmedebis<br />
SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />
4. sameurveo sabWos arCevnebis Sedegebi ZalaSi Sedis maTi saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad<br />
registraciis momenti<strong>da</strong>n.<br />
muxli 40. sameurveo sabWos wevrisa <strong>da</strong> sameurveo sabWosTvis uflebamosilebis<br />
Sewyveta<br />
1. sameurveo sabWos wevrs uflebamosileba uwydeba:<br />
a) Tu pe<strong>da</strong>gogiurma sabWom Seuwyvita mas uflebamosileba, rogorc<br />
sakuTar warmomadgenels sabWoSi;<br />
b) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>dgenili<br />
mSobelTa raodenobis ga<strong>da</strong>wyvetilebiT;<br />
g) Tu skolasa <strong>da</strong> mas Soris Sewy<strong>da</strong> urTierToba Semdegi safuZvliT:<br />
g.a) maswavlebelsa <strong>da</strong> skolas Soris Sewy<strong>da</strong> SromiTi urTierToba;<br />
g.b) moswavle aRar swavlobs am skolaSi;<br />
g.g) moswavle, romlis warmomadgenla<strong>da</strong>c is iTvleba, aRar swavlobs<br />
am skolaSi; (18.11.2008. #497)<br />
d) Tu sameurveo sabWos wevri gar<strong>da</strong>icvala;<br />
98
Tavi VII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis sameurveo sabWo<br />
e) Tu sameurveo sabWos wevrma uflebamosileba moixsna piradi gancxadebis<br />
safuZvelze;<br />
v) Tu sameurveo sabWos wevris mimarT ZalaSi Sevi<strong>da</strong> sasamarTlos<br />
gamamtyunebeli ganaCeni;<br />
z) Tu sameurveo sabWos wevri sasamarTlom cno qmeduunarod, ugzoukvlod<br />
<strong>da</strong>kargulad an gar<strong>da</strong>cvlilad. (27.12.2006. #4129)<br />
T) Tu sameurveo sabWos wevr moswavlis mSobelsa <strong>da</strong> sajaro skolas<br />
Soris warmoiSva SromiTi urTierToba;<br />
i) Tu sameurveo sabWos wevri gax<strong>da</strong> sajaro skolis direqciis wevri.<br />
(18.11.2008. #497)<br />
2. sameurveo sabWos wevris gaTavisuflebul adgils <strong>da</strong>rCenili vadiT<br />
ikavebs is mSobeli an/<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos is wevri, romelmac Sesabamis<br />
arCevnebSi miiRo sxva kandi<strong>da</strong>tebze meti, magram sabWoSi mosaxvedrad<br />
arasakmarisi raodenobis xmebi.<br />
3. sameurveo sabWos uflebamosileba uwydeba:<br />
a) sajaro skolis reorganizaciis SemTxvevaSi, romelsac axlavs sajaro<br />
skolebis gaerTianeba/mierTeba an erTi sajaro skolis gayofa/gamoyofa;<br />
b) am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „J“ <strong>da</strong> „r“ qvepunqtebiT<br />
gaTvaliswinebul SemTxvevebSi, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebiT.(11.07.2009. #1385)<br />
4. sameurveo sabWo valdebulia am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli<br />
safuZvlis arsebobis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumentebi<br />
warudginos saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros.<br />
sameurveo sabWos wevrs uflebamosileba uwydeba Sesabamisi dokumentebis<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registraciis<br />
momenti<strong>da</strong>n. dokumentebi registrirdeba maTi wardgeni<strong>da</strong>n<br />
30 dRis va<strong>da</strong>Si. dokumentebi registrirebulad miiCneva, Tu saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro maTi miRebi<strong>da</strong>n 30 kalen<strong>da</strong>ruli<br />
dRis va<strong>da</strong>Si ar acnobebs skolas aRmoCenili <strong>da</strong>rRvevis<br />
Sesaxeb. am muxlis pirveli punqtis „g“ qvepunqtis „g.b“ qvepunqtiT<br />
gaTvaliswinebuli sameurveo sabWos wevri moswavlis uflebamosilebis<br />
Sewyveta ar saWiroebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministroSi registracias. (11.07.2009. #1385)<br />
5. uflebamosilebaSewyvetil sameurveo sabWos wevrs un<strong>da</strong> aRudges<br />
sameurveo sabWos wevris uflebamosileba, Tu am muxlis pirveli punqtis<br />
„g“ qvepunqtiT gaTvaliswinebuli safuZveli gauqm<strong>da</strong>. (18.11.2008.<br />
#497)<br />
99
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
direqcia<br />
muxli 41. direqcia<br />
1. skolis direqcia Sedgeba skolis direqtoris, misi moadgilis/moadgileebisa<br />
<strong>da</strong> buRalteriisagan.<br />
2. direqtori SeiZleba iyos am kanonis Sesabamisad arCeuli saqarTvelos<br />
moqalaqe, romelsac aqvs umaRlesi ganaTleba, 3 wlis muSaobis<br />
staJi <strong>da</strong> ar miuRwevia 65 wlis asakisTvis. direqtori airCeva 6<br />
wlis vadiT. erT skolaSi piris direqtorad arCeva SeiZleba zedized<br />
mxolod orjer.<br />
3. direqtori arCevi<strong>da</strong>n 2 kviris va<strong>da</strong>Si niSnavs im moadgiles, xolo<br />
moadgilis Tanamdebobis ararsebobis SemTxvevaSi _ skolis im TanamSromels,<br />
romelic direqtoris mier Tavisi uflebamosilebis ganxorcielebis<br />
SeuZleblobis SemTxvevaSi Seasrulebs direqtoris movaleobas,<br />
<strong>da</strong> am monacems agzavnis saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministroSi saregistraciod.<br />
4. direqtoris uflebamosilebis Sewyvetis an direqtoris mier Tavisi<br />
uflebamosilebis 60 saswavlo dRis ganmavlobaSi ganxorcielebis<br />
SeuZleblobis SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
ministri uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos <strong>da</strong> gaaTavisuflos direqtoris<br />
movaleobis Semsrulebeli. direqtoris movaleobis Semsruleblis<br />
<strong>da</strong>niSvnamde direqtoris funqciebs asrulebs am muxlis me-3 punqtiT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi<br />
registrirebuli piri. (18.11.2008. #497)<br />
4 1 . axali direqtoris arCeva iwvevs direqtoris moadgilis/moadgileebis<br />
uflebamosilebis Sewyvetas.(18.11.2008. #497)<br />
5. direqtoris Tanamdeboba SeuTavsebelia nebismier sxva anazRaurebad<br />
saqmianobasTan imave skolaSi. gamonaklisis saxiT, direqtori, Tu mas<br />
saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad aqvs pe<strong>da</strong>gogiuri saqmianobis<br />
ganxorcielebis ufleba, uflebamosilia eweodes pe<strong>da</strong>gogiur saqmianobas<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, maswavleblis sruli pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
<strong>da</strong>tvirTvis mesame<strong>da</strong>mde, Sesabamisi anazRaurebiT. maRalmTiani<br />
regionebisa <strong>da</strong> mcirekontingentiani skolebisaTvis gamonaklisis <strong>da</strong>Sveba<br />
SeiZleba Sesabamisi sapatio mizezis arsebobisas, saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros TanxmobiT.<br />
6. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />
profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, <strong>da</strong>wesebulebis<br />
samxatvro xelmZRvanelma SeiZleba ganaxorcielos direqtoris<br />
uflebamosileba. (17.03.2006. #2793)<br />
100
muxli 42. direqtoris arCevis wesi<br />
Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqcia<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro sajaro skolis<br />
direqtoris kandi<strong>da</strong>turas SearCevs saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesis<br />
Sesabamisad, Ria konkursis safuZvelze, gamWvirvalobis, Tanasworobisa<br />
<strong>da</strong> samarTliani konkurenciis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />
1 1 . sajaro skolis direqtoris konkursis Catarebis uzrunvelsayofad<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />
<strong>da</strong>awesos konkursSi monawileobis safasuri. (2.03.2007.<br />
#4412)<br />
2. sameurveo sabWo konkursgavlili direqtorobis kandi<strong>da</strong>tebi<strong>da</strong>n<br />
irCevs direqtors siiTi Semadgenlobis umravlesobiT, faruli kenWisyriT,<br />
Tavisufali <strong>da</strong> Tanaswori arCevnebis safuZvelze. (19.12.2008.<br />
#790)<br />
2 1 . direqtoris konkursTan <strong>da</strong>kavSirebuli sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong> saCivrdeba<br />
sasamarTloSi <strong>da</strong> gasaCivreba ar iwvevs maTi moqmedebis SeCerebas.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
3. Tu direqtorobis kandi<strong>da</strong>ti sameurveo sabWos wevria, igi ar<br />
monawileobs kenWisyraSi. (19.12.2008. #790)<br />
4. sameurveo sabWo direqtoris arCevnebis oqmebsa <strong>da</strong> sameurveo sabWos<br />
<strong>da</strong>dgenilebis <strong>da</strong>mowmebul aslebs saregistraciod waradgens saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi. arCevnebis Sedegebi<br />
ZalaSi Sedis aRniSnuli dokumentebis saministroSi registraciis<br />
momenti<strong>da</strong>n. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
ga<strong>da</strong>wyvetileba direqtoris registraciaSi gatarebis sakiTxze sa-<br />
Civrdeba sasamarTloSi <strong>da</strong> misi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo aqtis<br />
moqmedebis SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />
5. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier registrirebul<br />
direqtorTan sameurveo sabWo debs SromiT xelSekrulebas saministros<br />
mier <strong>da</strong>mtkicebuli xelSekrulebis pirobebis Sesabamisad.<br />
6. sameurveo sabWos mier sajaro skolis direqtoris SesarCevi<br />
konkursis wesis Sesabamisad direqtoris ararCevis/verarCevis SemTxvevaSi<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />
<strong>da</strong>niSnos direqtoris movaleobis Semsrulebeli, romlis<br />
<strong>da</strong>niSvna <strong>da</strong> ganTavisufleba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros diskreciuli uflebamosilebaa. saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetileba direqtoris movaleobis<br />
Semsruleblis <strong>da</strong>niSvnis an ganTavisuflebis Taobaze saCivrdeba<br />
sasamarTloSi <strong>da</strong> misi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo aqtis moqmedebis<br />
SeCerebas. (11.07.2009. #1385)<br />
101
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
7. mcirekontingentian skolaSi konkursis CaSlis SemTxvevaSi saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia direqtoris<br />
movaleobis droebiT Semsruleblad <strong>da</strong>niSnos 65 wels miRweuli piri,<br />
romelTanac sameurveo sabWo debs Sesabamis xelSekrulebas saqarTvelos<br />
kanonmdeblobiT gansazRvruli vadiT. (11.07.2009. #1385)<br />
muxli 43. direqtoris funqciebi<br />
1. skolis direqtori:<br />
a) axorcielebs skolis marTvas;<br />
b) warmoadgens skolas mesame pirebTan urTierTobebSi, gar<strong>da</strong> am<br />
kanoniTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa;<br />
g) sameurveo sabWos <strong>da</strong>samtkiceblad warudgens skolis Sinaganawess<br />
<strong>da</strong> skolis biujets;<br />
d) SeimuSavebs saStato ganrigs;<br />
e) monawileobs pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos mier saskolo saswavlo gegmis<br />
SemuSavebaSi;<br />
v) saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
pirobebisa <strong>da</strong> wesis Sesabamisad uzrunvelyofs maswavleblebTan<br />
<strong>da</strong> skolis sxva TanamSromlebTan SromiTi xelSekrulebebis<br />
<strong>da</strong>debasa <strong>da</strong> Sesrulebas;<br />
z) uflebamosilia va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos maswavlebels SromiTi<br />
xelSekruleba xelSekrulebis pirobebis <strong>da</strong>rRvevis, saaRmzrdelo<br />
saqmianobisaTvis Seuferebeli qmedebis Cadenis an kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebuli wesiT arakvalificiurobis <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebis<br />
SemTxvevaSi;<br />
z 1 ) uflebamosilia sameurveo sabWos wevr maswavlebels SromiTi<br />
xelSekruleba Seuwyvitos mxolod sameurveo sabWos Tanxmobis<br />
SemTxvevaSi; (18.11.2008. #497)<br />
T) skolis sameurveo sabWos yoveli wlis 10 dekembramde abarebs angariSs<br />
saswavlo procesis mimdinareobis Sesaxeb, xolo saqarTvelos<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil vadebSi _ angariSs finansuri<br />
saqmianobis Sesaxeb; (17.03.2006. #2793)<br />
i) uflebamosilia <strong>da</strong>dos garigebebi, maT Soris, skolis qonebis Sesaxeb,<br />
gar<strong>da</strong> im garigebebisa, romelTaTvisac saqarTvelos kanonmdeblobiTa<br />
<strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebulia sameurveo sab-<br />
Wos an kontrolis ganmaxorcielebeli organos Tanxmoba;<br />
k) skolis wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT ganixilavs saCivrebs <strong>da</strong><br />
iRebs Sesabamis zomebs;<br />
102
Tavi VIII. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqcia<br />
l) ze<strong>da</strong>mxedvelobs skolaSi mimdinare saswavlo-saaRmzrdelo process;<br />
m) SeimuSavebs skolis wesdebis proeqts <strong>da</strong> warudgens sameurveo sabWos<br />
SesaTanxmeblad, xolo sabWosTan SeTanxmebul proeqts _ saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />
n) sameurveo sabWos <strong>da</strong>valebis SemTxvevaSi, <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis<br />
Sesabamisad, saswavlo wlis <strong>da</strong>mamTavrebeli gamocdebis Catarebis<br />
mizniT mimarTavs gamocdebis erovnul centrs <strong>da</strong> debs Sesabamis<br />
xelSekrulebas; (28.03.2007. #4530)<br />
n 1 ) asrulebs sajaro skolis marTvis organoebis funqciebs axal<strong>da</strong>fuZnebuli<br />
an/<strong>da</strong> reorganizebuli sajaro skolis pirveli<br />
sameurveo sabWos Seqmnamde; (27.12.2006. #4129)<br />
o) axorcielebs saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT<br />
gaTvaliswinebul sxva saqmianobas. (17.03.2006. #2793)<br />
2. direqtori saqarTvelos kanonmdeblobiTa <strong>da</strong> skolis wesdebiT gaTvaliswinebul<br />
farglebSi gamoscems individualur samarTlebriv<br />
aqtebs.<br />
3. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />
profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, wesdebiT Sei-<br />
Zleba ganisazRvros, rom direqtorma am muxliT gaTvaliswinebuli<br />
uflebamosilebebi ganaxorcielos samxatvro xelmZRvanelTan erTad.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
muxli 44. direqtorisTvis uflebamosilebis Sewyveta<br />
1. sajaro skolis direqtors uflebamosileba uwydeba uflebamosili<br />
organos mier, kanonmdeblobiT an/<strong>da</strong> xelSekrulebiT gaTvaliswinebul<br />
SemTxvevebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT, agreTve 65 wlis asakis<br />
miRwevisas, gar<strong>da</strong> am kanonis 42-e muxlis me-7 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />
SemTxvevisa.<br />
2. direqtors uflebamosileba uwydeba Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registraciis<br />
momenti<strong>da</strong>n.<br />
3. axali direqtoris arCevamde an saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier direqtoris movaleobis Semsruleblis<br />
<strong>da</strong>niSvnamde direqtoris uflebamosilebebs axorcielebs am kanonis<br />
41-e muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli piri. (11.07.2009. #1385)<br />
103
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
Tavi IX. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo<br />
muxli 45. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo<br />
1. pe<strong>da</strong>gogiur sabWoSi yvela maswavlebeli <strong>da</strong> maswavleblobis maZiebeli<br />
sargeblobs Tanabari xmis uflebiT. sabWos sxdoma uflebamosilia,<br />
Tu mas eswreba sabWos wevrTa naxevarze meti. (2.03.2007. #4412)<br />
2. sabWos wevrTa erT mesameds ufleba aqvs nebismier dros moiwvios<br />
pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos sxdoma, moiTxovos sameurveo sabWoSi maTi warmomadgenlis<br />
mosmena.<br />
3. pe<strong>da</strong>gogiur sabWos xelmZRvanelobs sabWos Tavmjdomare, romelic<br />
airCeva 3 wlis vadiT, siiTi Semadgenlobis umravlesobiT. pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
sabWos Tavmjdomare iwvevs <strong>da</strong> warmarTavs sabWos sxdomebs.<br />
4. pe<strong>da</strong>gogiur sabWoSi mis kompetencias mikuTvnebul sakiTxebze iqmneba<br />
calkeuli samuSao jgufebi, romlebic asruleben sabWos <strong>da</strong>valebebs<br />
<strong>da</strong> angariSvaldebulni arian mis winaSe.<br />
5. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs xmebis umravlesobiT,<br />
aranakleb saerTo xmebis erTi mesamedisa.<br />
6. im zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi, romelic axorcielebs<br />
profilur saxelovnebo ganaTlebasa <strong>da</strong> momzadebas, pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
sabWos uflebamosilebebi SeiZleba ganaxorcielos samxatvro sab-<br />
Wom. samxatvro sabWos xelmZRvanelobs samxatvro sabWos xelmZRvaneli,<br />
romelic airCeva/iniSneba wesdebiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
muxli 46. pe<strong>da</strong>gogiuri sabWos funqciebi<br />
pe<strong>da</strong>gogiuri sabWo:<br />
a) <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad, direqtoris monawileobiT<br />
SeimuSavebs <strong>da</strong> sameurveo sabWosTan SeTanxmebiT amtkicebs saskolo<br />
saswavlo gegmebs;<br />
b) sameurveo sabWosTan SeTanxmebiT, safexurebisa <strong>da</strong> sagnebis Sesabamisad<br />
amtkicebs <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris<br />
mier grifminiWebuli saxelmZRvaneloebi<strong>da</strong>n pe<strong>da</strong>gogebis mier<br />
SerCeuli, saswavlo wlis ganmavlobaSi gamosayenebeli saxelmZRvaneloebis<br />
nusxas; (11.07.2009. #1385)<br />
g) irCevs Tavis warmomadgenlebs sameurveo sabWoSi;<br />
d) uflebamosilia va<strong>da</strong>mde ga<strong>da</strong>irCios Tavisi warmomadgeneli sameurveo<br />
sabWoSi.<br />
104
Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxelmwifo kontroli, qoneba...<br />
Tavi X. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
moswavleTa TviTmmarTveloba<br />
muxli 47. moswavleTa TviTmmarTveloba<br />
1. moswavleTa TviTmmarTveloba aris am kanonisa <strong>da</strong> skolis wesdebis Tanaxmad<br />
arCeuli organo. igi warmoadgens skolis struqturul erTeuls.<br />
2. sabazo <strong>da</strong> saSualo safexurebis moswavleebi irCeven sakuTar TviTmmarTvelobebs.<br />
3. moswavleTa TviTmmarTvelobis arCevnebi tardeba Tanasworobis safuZvelze,<br />
faruli kenWisyriT, gamWvirvalobisa <strong>da</strong> klasebis mixedviT<br />
moswavleTa Tanabari warmomadgenlobis principebis <strong>da</strong>cviT.<br />
4. moswavleTa TviTmmarTvelobas xelmZRvanelobs TviTmmarTvelobis<br />
mier arCeuli Tavmjdomare.<br />
muxli 48. moswavleTa TviTmmarTvelobis funqciebi<br />
moswavleTa TviTmmarTveloba:<br />
a) SeimuSavebs rekomen<strong>da</strong>ciebs skolis Sinaganawesis Sesaxeb;<br />
b) uflebamosilia sameurveo sabWos warudginos wina<strong>da</strong>debebi<br />
skolisaTvis mniSvnelovan yvela sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
g) irCevs Tavis warmomadgenels sameurveo sabWoSi;<br />
d) skolis wesdebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT <strong>da</strong> saqarTvelos kanonmdeblobis<br />
Sesabamisad monawileobs mopovebuli grantis gankargvaSi;<br />
e) wevrTa erTi mexuTedis iniciativiT qmnis saskolo klubebs.<br />
Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
saxelmwifo kontroli, qoneba, <strong>da</strong>finanseba,<br />
angariSgeba <strong>da</strong> buRaltruli aRricxva<br />
muxli 49. saxelmwifo kontroli<br />
1. skolaze saxelmwifo kontrols axorcieleben saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministro, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili saxelmwifo<br />
kontrolis sxva organoebi, agreTve afxazeTisa <strong>da</strong> aWaris avtonomiuri<br />
respublikebis ganaTlebis saministroebi _ saqarTvelos<br />
kanonmdeblobiT, maT Soris, am kanoniT gaTvaliswinebul SemTxveveb-<br />
Si.<br />
2. saxelmwifo kontroli gulisxmobs zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>weseb-<br />
105
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
ulebis mier saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnebis <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />
<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebaze ze<strong>da</strong>mxedvelobas.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
3. sajaro skola momdevno saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros warudgens gasuli wlis<br />
saqmianobis angariSs saqarTvelos kanonmdeblobis Sesrulebisa <strong>da</strong><br />
saswavlo procesis Sesaxeb. angariSis wardgenis formebsa <strong>da</strong> vadebs<br />
adgens ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro.<br />
4. am kanoniT gaTvaliswinebuli kontrolis ganxorcielebis mizniT<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro gamoiTxovs masalebsa<br />
<strong>da</strong> informacias an adgilze Seiswavlis skolis mier saqarTvelos<br />
kanonmdeblobis moTxovnebis <strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong><br />
mecnierebis saministros individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong><br />
<strong>aqtebi</strong>s Sesrulebas. (11.07.2009. #1385)<br />
5. skolam saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros moTxovnili<br />
informacia un<strong>da</strong> warudginos moTxovni<strong>da</strong>n 15 dRis va<strong>da</strong>Si.<br />
6. am kanonis 35-e muxlis me-2 punqtiT gansazRvruli sajaro skolis<br />
struqturuli erTeulebis mier saqarTvelos kanonmdeblobis moTxovnebis<br />
<strong>da</strong> saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros<br />
individualuri administraciul-<strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong>s <strong>da</strong>rRvevis<br />
SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro<br />
uflebamosilia skolas misces werilobiTi gafrTxileba an/<strong>da</strong> skolis<br />
sameurveo sabWos mimarTos Sesabamisi <strong>da</strong>sabuTebuli wardginebiT<br />
direqtorisaTvis uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Taobaze.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
6 1 . sameurveo sabWo valdebulia <strong>da</strong>asabuTos Tavisi ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />
Tu am muxlis me-6 punqtiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi va<strong>da</strong>mde<br />
ar Seuwyvets uflebamosilebas skolis direqtors. saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia ar<br />
<strong>da</strong>eTanxmos sameurveo sabWos ga<strong>da</strong>wyvetilebas <strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos<br />
uflebamosileba skolis direqtors. am muxlis me-6 punqtiT<br />
gaTvaliswinebul wardginebas <strong>da</strong>interesebuli mxare sasamarTloSi<br />
asaCivrebs direqtoris uflebamosilebis va<strong>da</strong>mde Sewyvetis Taobaze<br />
saboloo ga<strong>da</strong>wyvetilebasTan erTad. (11.07.2009. #1385)<br />
6 2 . am muxlis me-6, 61 <strong>da</strong> me-7 punqtebiT gaTvaliswinebul sakiTxebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT gamocemuli saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>aqtebi</strong> saCivrdeba sasamarTloSi<br />
<strong>da</strong> maTi gasaCivreba ar iwvevs sa<strong>da</strong>vo <strong>aqtebi</strong>s moqmedebis SeCerebas.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
106
Tavi XI. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis saxelmwifo kontroli, qoneba...<br />
7. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia<br />
<strong>da</strong>iTxovos sameurveo sabWo an/<strong>da</strong> va<strong>da</strong>mde Seuwyvitos uflebamosileba<br />
direqtors, Tu sajaro skola werilobiT gafrTxilebaSi mi-<br />
TiTebul va<strong>da</strong>Si ar aRmofxvris <strong>da</strong>rRvevas an/<strong>da</strong> skola 1 wlis ganmavlobaSi<br />
2 werilobiT gafrTxilebas miiRebs. direqtorisaTvis uflebamosilebis<br />
va<strong>da</strong>mde Sewyvetis SemTxvevaSi saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministro uflebamosilia <strong>da</strong>niSnos direqtoris<br />
movaleobis Semsrulebeli. am SemTxvevaSi moqmedebs am kanonis 42-e<br />
muxlis me-6 punqtiT <strong>da</strong>dgenili wesi. (11.07.2009. #1385)<br />
8. amoRebulia. (17.03.2006. #2793)<br />
muxli 50. sajaro skolis qoneba<br />
1. sajaro skolis Senoba <strong>da</strong> Sesabamisi miwis farTobi saxelmwifo sakuTrebaa<br />
<strong>da</strong> skolas ga<strong>da</strong>ecema uvado <strong>da</strong> usasyidlo uzufruqtis<br />
xelSekrulebiT, saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
2. sajaro skola misTvis saxelmwifos mier ga<strong>da</strong>cemul qonebas gankargavs<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros Tanxmobis<br />
safuZvelze, kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />
muxli 51. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis finansebi<br />
1. skolis ZiriTadi <strong>da</strong>finanseba xorcieldeba am kanoniTa <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
kanonqvemdebare <strong>aqtebi</strong>T <strong>da</strong>dgenili wesiT saxelmwifos mier vauCeris<br />
gacemiT, agreTve am kanonis 22-e muxlis me-5 punqtiT gaTvaliswinebuli<br />
wesiT.<br />
2. sajaro skolas ufleba aqvs moizidos saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
neba<strong>da</strong>rTuli sxva finansuri saxsrebi, maT Soris, miiRos Semosavali<br />
ekonomikuri saqmianobiT, Tu es saqmianoba ar aris saxifaTo janmrTelobisaTvis<br />
<strong>da</strong> ar axdens mavne zegavlenas moswavleTa fizikur<br />
<strong>da</strong> zneobriv ganviTarebaze. miRebuli saxsrebi kanonmdeblobis Sesabamisad<br />
xmardeba mxolod skolis miznebisa <strong>da</strong> funqciebis ganxorcielebas.<br />
3. skolis yvela Semosavali <strong>da</strong> xarji aisaxeba mis biujetSi.<br />
4. skolas aqvs <strong>da</strong>moukidebeli sabanko angariSi <strong>da</strong> beWedi.<br />
muxli 52. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis angariSgeba <strong>da</strong><br />
sabuRaltro aRricxva<br />
1. sajaro skolis direqtori Tanxebs gankargavs sameurveo sabWos mier<br />
<strong>da</strong>mtkicebuli skolis biujetis mixedviT.<br />
2. direqtori uflebamosilia ga<strong>da</strong>udebeli aucileblobisas sameurveo<br />
107
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
sabWos Tanxmobis gareSe ga<strong>da</strong>anacvlos biujetis erTi muxlis saxsrebis<br />
ara umetes 10%-isa meore muxlSi. am cvlilebam ar un<strong>da</strong> gamoiwvios<br />
maswavlebelTa xelfasebis Semcireba. skolis biujetis <strong>da</strong>umtkiceblobis<br />
SemTxvevaSi direqtori uflebamosilia yovelTviurad<br />
gasces Tanxebi ara umetes gasuli wlis biujetis 1/12-is odenobiT.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
3. sameurveo sabWos Tanxmoba aucilebelia iseTi garigebis <strong>da</strong>debisas,<br />
romlis Rirebulebac aRemateba skolis biujetis 5%-s.<br />
4. sajaro skola safinanso-ekonomikuri saqmianobis aRricxva-angariSgebis<br />
dokumentebs awarmoebs saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT. (17.03.2006. #2793)<br />
Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
muxli 53. kanonis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT normatiuli <strong>aqtebi</strong>s<br />
Zala<strong>da</strong>kargulad gamocxadeba<br />
1. am kanonis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos<br />
„ganaTlebis Sesaxeb“ saqarTvelos 1997 wlis 27 ivnisis kanonis me-4<br />
muxlis me-5 punqti; me-11 muxlis me-2 punqti; me-14 muxlis me-2 punqti;<br />
me-18 muxlis me-4 punqtis „o“, „p“, „J“ <strong>da</strong> „s“ qvepunqtebi; me-20<br />
muxlis „k“, „l“ <strong>da</strong> „n“ qvepunqtebi; 21-e muxli; 22-e muxlis me-2 punqti;<br />
23-e muxlis me-3 punqtis „a.b“, „a.g“ <strong>da</strong> „a.d“ qvepunqtebi; 24-e muxlis<br />
me-5 punqti; 29-e muxlis me-3 punqti; me-40 muxlis me-3 punqti;<br />
44-e muxlis me-4 <strong>da</strong> me-5 punqtebi, agreTve aRniSnuli kanonis yvela<br />
is norma, romelic am kanonisagan gansxvavebulad aregulirebs amave<br />
kanoniT mowesrigebul urTierTobebs.<br />
2. Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos saqarTvelos ganaTlebis ministris 2003<br />
wlis 25 Tebervlis brZaneba #116 „saxelmwifo zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaTa tipiuri debulebis <strong>da</strong>mtkicebisa <strong>da</strong> Tanmdev<br />
RonisZiebaTa Sesaxeb“ <strong>da</strong> saxelmwifo mmarTvelobis organoebis mier<br />
„normatiuli <strong>aqtebi</strong>s Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Sesabamisad miRebuli<br />
yvela is normatiuli aqti an misi nawili, romelic am kanonisagan<br />
gansxvavebulad aregulirebs amave kanoniT mowesrigebul urTierTobebs.<br />
muxli 54. mosamzadebeli kanonproeqtebi<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2007-2008 saswavlo<br />
wlis <strong>da</strong>wyebamde moamzados kanonproeqtebi „saaRmzrdelo<br />
saqmianobis Sesaxeb“, „profesiuli ganaTlebis Sesaxeb“ <strong>da</strong> „sagan-<br />
108
manaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebisa <strong>da</strong> programebis akreditaciis Sesaxeb“.<br />
(2.03.2007. #4412)<br />
2. amoRebulia. (14.12.2006. #3086)<br />
3. amoRebulia. (14.12.2006. #3086)<br />
Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
muxli 55. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblosaaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />
1. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />
SeiZleba arsebobdnen kerZo an sajaro samarTlis iuridiuli piris<br />
formiT.<br />
2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro saaRmzrdelo<br />
<strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebs afuZnebs sajaro<br />
samarTlis iuridiuli piris saxiT, amtkicebs mis wesdebas, axorcielebs<br />
masze saxelmwifo kontrols, mis reorganizacia-likvi<strong>da</strong>cias,<br />
Tanamdebobaze niSnavs <strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs am <strong>da</strong>wesebulebis<br />
xelmZRvanels. (17.03.2006. #2793)<br />
3. saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo-saaRmzrdelo <strong>da</strong>wesebulebebi,<br />
gar<strong>da</strong> skolamdeli aRzrdis <strong>da</strong>wesebulebebisa, romlebic sajaro samarTlis<br />
iuridiuli pirebi arian, finansdebian saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n<br />
an/<strong>da</strong> kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva SemosavlebiT.<br />
muxli 56. skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebi<br />
im skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs,<br />
romlebic axorcieleben mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />
saganmanaTleblo programebs zogadsaganmanaTleblo programis gareSe,<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, sajaro an kerZo<br />
samarTlis arasamewarmeo (arakomerciuli) iuridiuli piris formiT<br />
afuZnebs saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis saministro,<br />
romelic agreTve axorcielebs masze saxelmwifo kontrols,<br />
mis reorganizacia-likvi<strong>da</strong>cias, amtkicebs am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebas,<br />
niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs mis xelmZRvanels. adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
aRmasrulebeli organo kerZo samarTlis arasamewarmeo<br />
(arakomerciuli) iuridiuli piris formiT afuZnebs im skolisgareSe<br />
saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebs, romlebic<br />
axorcieleben mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo<br />
programebs zogadsaganmanaTleblo programis gareSe, amtkicebs<br />
am <strong>da</strong>wesebulebis wesdebas, niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs mis xelmZRvanels.<br />
(14.12.2006. #3986)<br />
109
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
muxli 56 1 . skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis maswavlebeli<br />
1. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
maswavlebeli SeiZleba iyos Sesabamisi akademiuri an profesiuli<br />
umaRlesi saxelovnebo an sasporto ganaTlebis mqone piri,<br />
romelsac gavlili aqvs maswavleblis momzadebis akreditebuli saganmanaTleblo<br />
programa saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> kreditebis raodenobis Sesabamisad,<br />
aseve gavlili aqvs maZieblobis periodi <strong>da</strong> warmatebiT<br />
Caabara maswavleblis sasertifikacio gamocdis unarebis nawili.<br />
2. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
maswavlebelze sertifikati gaicema saqarTvelos ganaTlebisa<br />
<strong>da</strong> mecnierebis saministros mier <strong>da</strong>mtkicebuli sertificirebis<br />
debulebis Sesabamisad.<br />
3. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
maswavlebelze vrceldeba am kanoniT gansazRvruli zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis maswavlebelTa profesiuli momzadebisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebis wesi <strong>da</strong> pirobebi.<br />
4. skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />
maswavleblis saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT asruleben am<br />
kanonis 33-e muxlis pirveli punqtis „l“, „m“ <strong>da</strong> „n“ qvepunqtebiT gansazRvrul<br />
valdebulebebs <strong>da</strong> axorcieleben aRniSnuli muxlis me-2<br />
punqtis „z“ qvepunqtiT miniWebul uflebamosilebas.<br />
5. skolisgareSe saxelovnebo an sasporto saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis<br />
maswavlebelTa saqmianobis warmarTvis pirobebisa <strong>da</strong> wesis<br />
gansazRvris mizniT saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis<br />
saministro monawileobs maswavlebelTa momzadebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />
ganviTarebis programebis akreditaciis debulebis im nawilis<br />
SemuSavebaSi, romelic exeba skolisgareSe saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto<br />
saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis maswavlebelTa momzadebasa <strong>da</strong><br />
ganviTarebas. (2.03.2007. #4412)<br />
muxli 57. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebi<br />
1. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebuleba SeiZleba arsebobdes<br />
sajaro an kerZo samarTlis iuridiuli piris formiT:<br />
a) 2008-2009 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde, Tu 2006-2007 saswavlo wlis<br />
<strong>da</strong>wyebamde mis mier ganxorcielebuli saSualo profesiuli saganmanaTleblo<br />
programebis xangrZlivoba, zogadsaganmanaTleblo<br />
programebis gareSe, iyo 2 weli;<br />
110
Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
b) 2009-2010 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde, Tu 2006-2007 saswavlo wlis<br />
<strong>da</strong>wyebamde mis mier ganxorcielebuli saSualo profesiuli saganmanaTleblo<br />
programebis xangrZlivoba, zogadsaganmanaTleblo<br />
programebis gareSe, iyo 3 weli. (28.03.2007. #4530)<br />
1 1 . kerZo samarTlis iuridiuli piri uflebamosilia, am muxlis<br />
pirveli punqtis „a“ <strong>da</strong> „b“ qvepunqtebSi aRniSnuli vadebis<br />
<strong>da</strong>cviT ganaxorcielos profesiuli saganmanaTleblo saqmianoba<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT, sxva <strong>da</strong>moukidebeli<br />
iuridiuli piris Seqmnis gareSe. (28.03.2007. #4530)<br />
1 2 . 2007-2008 saswavlo wli<strong>da</strong>n saSualo profesiul saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebs ufleba ara aqvT, ganaxorcielon miReba sa-<br />
Sualo profesiuli saganmanaTleblo programis pirvel kursze.<br />
(28.03.2007. #4530)<br />
2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro saSualo profesiuli<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebas afuZnebs sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piris saxiT, amtkicebs mis wesdebas, axorcielebs masze<br />
saxelmwifo kontrols, mis reorganizaciasa <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cias.<br />
3. im saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebas, romelic axorcielebs<br />
profesiul saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto ganaTlebasa <strong>da</strong><br />
momzadebas, sajaro samarTlis iuridiuli piris saxiT afuZnebs <strong>da</strong>rgobrivi<br />
saministro, romelic amtkicebs mis wesdebas, niSnavs direqtors,<br />
axorcielebs masze saxelmwifo kontrols, mis reorganizaciasa<br />
<strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>cias. (17.03.2006. #2793)<br />
4. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebuleba, romelic sajaro<br />
samarTlis iuridiuli piria, finansdeba centraluri biujeti<strong>da</strong>n,<br />
adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>n an/<strong>da</strong> kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva<br />
SemosavlebiT.<br />
5. saSualo profesiuli ganaTlebis miReba SeiZleba sabazo ganaTlebis<br />
miRebis Semdeg. is sajaro samarTlis iuridiuli piri, agreTve<br />
saxelmwifos 100%-iani monawileobiT <strong>da</strong>fuZnebuli kerZo samarTlis<br />
iuridiuli piri _ saSualo profesiuli saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi,<br />
romlebic 2005-2006 saswavlo wlis bolomde axorcielebdnen<br />
zogadsaganmanaTleblo programebs, uflebamosili arian gascen<br />
zogadi ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli dokumenti im moswavleebze,<br />
romlebmac 2005-2006 saswavlo wlis bolomde <strong>da</strong>asrules zogadsaganmanaTleblo<br />
programebi <strong>da</strong> iswavles saSualo profesiul saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi aranakleb 2 wlis ganmavlobaSi. 2005-2006<br />
saswavlo wlis <strong>da</strong>srulebamde zogadsaganmanaTleblo programebi am<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi finansdeba programuli <strong>da</strong>finansebis farglebSi.<br />
5 1 . licenzirebuli kerZo samarTlis iuridiuli piri _ saSualo pro-<br />
111
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
fesiuli saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebi, gar<strong>da</strong> saSualo profesiuli<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli diplomisa, zogadsaganmanaTleblo<br />
programis aTvisebis <strong>da</strong>sa<strong>da</strong>stureblad gascemen zogadi<br />
ganaTlebis Sesabamisi safexuris ganaTlebis <strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebel<br />
dokuments saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
(17.03.2006. #2793)<br />
6. saSualo profesiuli ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebi eqvemdebarebian<br />
akreditacias. akreditaciis wess, pirobebs <strong>da</strong> saSualo profesiuli<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>wesebulebebis stan<strong>da</strong>rtebs adgens saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro Sesabamis <strong>da</strong>rgobriv<br />
saministrosTan SeTanxmebiT, saxelmwifo saakreditacio samsaxuris<br />
wardginebis safuZvelze.<br />
7. saSualo profesiuli ganaTlebis farglebSi zogadsaganmanaTleblo<br />
programa finansdeba am kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT, xolo sakuTriv<br />
profesiuli ganaTleba finansdeba centraluri biujeti<strong>da</strong>n an/<strong>da</strong><br />
kanonmdeblobiT neba<strong>da</strong>rTuli sxva SemosavlebiT.<br />
muxli 58. zogadsaganamanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis<br />
iuridiuli pirebis saxiT <strong>da</strong>fuZnebis uzrunvelyofa<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro 2005 wlis 1<br />
agvistomde uzrunvelyofs saqarTvelos zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis iuridiuli pirebis saxiT <strong>da</strong>fuZnebas,<br />
aseve arsebuli sajaro samarTlis iuridiuli pirebis axali<br />
wesdebebis <strong>da</strong>mtkicebas am kanonis Sesabamisad.<br />
2. im saganmanaTleblo, saaRmzrdelo <strong>da</strong> saganmanaTleblo- saaRmzrdelo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebze, romlebic ar arian sajaro an kerZo samarTlis<br />
iuridiuli pirebi <strong>da</strong> saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n finansdebian, vrceldeba<br />
sajaro samarTlis iuridiuli piris mimarT moqmedi normebi.<br />
3. am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong>wesebulebebisaTvis<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro amtkicebs<br />
wesdebis erTian nimuSs, romlis mixedviTac <strong>da</strong>fuZndeba es <strong>da</strong>wesebulebebi.<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministro aqveynebs wesdebis<br />
nimuSs <strong>da</strong> Sesabamisad <strong>da</strong>fuZnebul zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa<br />
nusxas.<br />
4. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis, ekonomikuri ganviTarebis,<br />
iusticiisa <strong>da</strong> finansTa saministroebi am kanonis miRebi<strong>da</strong>n 1 Tvis<br />
va<strong>da</strong>Si saqarTvelos mTavrobas warudgenen saqarTvelos zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis sajaro samarTlis iuridiuli pirebis<br />
saxiT <strong>da</strong>fuZnebisaTvis saWiro RonisZiebaTa finansuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />
uzrunvelyofis gegmas.<br />
112
Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
5. am kanonis me-5 muxlis me-4 punqti amoqmeddes etapobrivad, ara ugvianes<br />
2010-2011 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />
6. am kanonis 36-e muxlis me-2 punqti amoqmeddes 2011_2012 saswavlo<br />
wlis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n. (18.11.2008. #497)<br />
7. am kanonis 26-e muxlis pirveli punqtis „n 1 “ qvepunqti, 27-e muxlis<br />
11 punqti, 29-e muxlis pirveli punqtis „z 1 “ qvepunqti amoqmeddes<br />
2011_2012 saswavlo wlis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n; sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piri _ zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebuleba akreditaciis Semdeg<br />
<strong>da</strong>mfuZneblis mier SeiZleba reorganizebul iqnes kerZo samar-<br />
Tlis arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul pirad, ris Semdegac<br />
aRniSnuli iuridiuli piri CaiTvleba Sesabamisi sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piris uflebamonacvled. (14.12.2006. #3986)<br />
muxli 59. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis marTvis organoebis<br />
pirveli arCevnebis Catarebis uzrunvelyofa<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2006-2007 saswavlo<br />
wlis <strong>da</strong>srulebamde uzrunvelyos sajaro skolebis sameurveo<br />
sabWoebis pirveli arCevnebis Catareba. pirveli arCevnebi SeiZleba<br />
Catardes mxolod ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier<br />
<strong>da</strong>mtkicebuli ganrigiTa <strong>da</strong> wesiT.<br />
2. am kanonis amoqmedeba aris yvela sajaro samarTlis iuridiuli piris,<br />
romelic axorcielebs zogadsaganmanaTleblo programis erT safexurs<br />
mainc, agreTve im skolisgareSe <strong>da</strong>wesebulebis, romelic axorcielebs<br />
mxolod saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto saganmanaTleblo programebs<br />
zogadsaganmanaTleblo programis gareSe, xelmZRvanelis<br />
(direqtoris) gaTavisuflebis safuZveli, rac formdeba saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris brZanebiT, xolo skolisgareSe<br />
saxelovnebo <strong>da</strong> sasporto <strong>da</strong>wesebulebaTa SemTxvevaSi _ saqarTvelos<br />
kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis ministris brZanebiT.<br />
am kanonis Sesabamisad direqtoris arCevamde direqtoris movaleobis<br />
Semsrulebels brZanebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministri, xolo am kanonis 56-e muxliT<br />
gaTvaliswinebuli skolisgareSe <strong>da</strong>wesebulebis xelmZRvanelis<br />
(direqtoris) movaleobis Semsrulebels 2006-2007 saswavlo wlis<br />
<strong>da</strong>wyebamde brZanebiT niSnavs <strong>da</strong> aTavisuflebs kulturis, ZeglTa<br />
<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> sportis ministri. (28.10.2005. #2014)<br />
3. am kanonis amoqmedeba iwvevs sajaro skolaSi arsebuli sameurveo sab-<br />
Wos wevrebis uflebamosilebis Sewyvetas.<br />
4. am kanonis safuZvelze pirvelad arCeuli direqtoris saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi registracia iwvevs am<br />
113
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
zogadsaganamanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis direqtoris movaleobis<br />
Semsruleblis <strong>da</strong> administraciis/direqciis Tanamdebobis pirebis<br />
uflebamosilebis Sewyvetas.<br />
5. pirvelad arCeulma direqtorma registracii<strong>da</strong>n 1 Tvis va<strong>da</strong>Si uzrunvelyos<br />
am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis yvela maswavlebelTan<br />
SromiTi xelSekrulebebis gaformeba.<br />
6. sajaro skolebi akreditebulad CaiTvalon 2013-2014 saswavlo wlis<br />
<strong>da</strong>wyebamde. am dromde saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministrom uzrunvelyos am zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaTa<br />
Semdgomi akreditaciis <strong>da</strong>wyeba sajaro samarTlis iuridiuli piris _<br />
ganaTlebis akreditaciis <strong>erovnuli</strong> centris saSualebiT. (11.07.2009.<br />
#1385)<br />
7. licenzirebuli kerZo skolebi akreditebulad CaiTvalon 2013-2014<br />
saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde mimdinare saswavlo programebis <strong>da</strong>srulebamde.<br />
(11.07.2009. #1385)<br />
8. 2010-2011 saswavlo wli<strong>da</strong>n am kanonis Sesabamisad saqarTvelos<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros mier akreditebul zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi maswavleblad SeiZleba miRebul<br />
iqnes mxolod umaRlesi ganaTlebis mqone piri, romelsac gavlili<br />
aqvs Sesabamisi akreditaciis mqone profesiuli momzadebis programa<br />
<strong>da</strong> Cabarebuli aqvs saTanado sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>.<br />
9. sajaro skolebis sameurveo sabWoebis pirveli arCevnebis Sedegebi<br />
SeiZleba gasaCivrdes saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministroSi.<br />
muxli 60. saswavlo programebis zogadi ganaTlebis safexurebTan<br />
Sesabamisobis uzrunvelyofa<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2006-2007<br />
saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde uzrunvelyos yvela zogadsaganamanTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi swavlebis <strong>da</strong>wyeba <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis Sesabamisad.<br />
muxli 61. maswavlebelTa pirveli sertificireba<br />
1. maswavleblis pirveli sasertifikacio gamoc<strong>da</strong> Catardes ara ugvianes<br />
2010 wlis 31 dekembrisa.<br />
2. 2014 wlis bolomde yvela moqmedma maswavlebelma un<strong>da</strong> Caabaros maswavleblis<br />
sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>, raTa moipovos maswavleblobis<br />
ufleba.<br />
3. 2014 wlis bolomde maswavleblad muSaobis <strong>da</strong>wyeba an maswavleblo-<br />
114
Tavi XII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
bis maZieblad registracia SeuZlia mxolod umaRlesi ganaTlebis<br />
mqone pirs.<br />
4. 2014 wlis bolomde maswavleblis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gasvlis<br />
ufleba aqvs im moqmed maswavlebels, romelsac aqvs saganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaSi pe<strong>da</strong>gogiuri muSaobis sul mcire 1 wlis<br />
staJi an warmatebiT aqvs gavlili maZieblobis periodi, agreTve im<br />
pirs, romelsac aqvs saganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi pe<strong>da</strong>gogiuri<br />
muSaobis sul mcire 1 wlis staJi, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, sasertifikacio<br />
gamoc<strong>da</strong>ze gasasvlelad registraciis momentisTvis aris Tu ara is<br />
moqmedi maswavlebeli. am dromde sasertifikacio gamocdis Cabarebis<br />
SemTxvevaSi am punqtiT gansazRvrul pirebs saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebuli ganaTlebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakvalifikacio<br />
moTxovnebi CaeTvlebaT <strong>da</strong>kmayofilebulad.<br />
5. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom 2009 wlis 1<br />
seqtembramde uzrunvelyos am kanonis 26-e muxlis me-3 punqtiT gaTvaliswinebuli,<br />
xolo 2010 wlis 31 dekembramde _ am kanonis 26-e muxlis<br />
pirveli punqtis „S 1 “, „j“ <strong>da</strong> „h 3 “ qvepunqtebiT gaTvaliswinebuli<br />
normatiuli <strong>aqtebi</strong>s miReba. (11.07.2009. #1385)<br />
muxli 62. zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebis <strong>da</strong>finanseba<br />
1. am kanonis 22-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad zogadi ganaTlebis<br />
centraluri biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finansebaze ga<strong>da</strong>svla ganxorcieldes etapobrivad,<br />
ara ugvianes 2007-2008 saswavlo wlisa. am dromde zogadi<br />
ganaTlebis <strong>da</strong>finansebas axorcielebs adgilobrivi mmarTvelobis<br />
organo. im qalaqebSi, romlebic ar Sedis arc erTi raionis SemadgenlobaSi,<br />
agreTve sa<strong>da</strong>c ar arsebobs adgilobrivi mmarTvelobis<br />
organoebi, zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebebis <strong>da</strong>finansebas axorcieleben<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi. saxelmwifo<br />
valdebulia aanazRauros gansxvaveba adgilobrivi mmarTvelobis/<br />
TviTmmarTvelobis organos mier gamoyofil <strong>da</strong>finansebasa <strong>da</strong> erT<br />
moswavleze gaTvlil finansur normativs Soris.<br />
2. am kanonis 22-e muxlis me-3 punqtis Sesabamisad zogadi ganaTlebis<br />
centraluri biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finansebaze ga<strong>da</strong>svlamde adgilobrivi<br />
mmarTvelobis/TviTmmarTvelobis organos warmomadgenlebi sameurveo<br />
sabWoSi sargebloben ga<strong>da</strong>mwyveti xmis uflebiT.<br />
3. am kanonis 21-e muxlis me-2 punqti amoqmeddes ara ugvianes 2005-2006<br />
saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />
muxli 63. 12wlian zogadsaganmanaTleblo swavlebaze ga<strong>da</strong>svla<br />
1. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom uzrunvelyos<br />
115
saqarTvelos kanoni zogadi ganaTlebis Sesaxeb<br />
2006-2007 saswavlo wli<strong>da</strong>n 12-wlian zogadsaganmanaTleblo swavlebaze<br />
etapobrivi ga<strong>da</strong>svla.<br />
2. 12-wliani zogadsaganmanaTleblo swavleba ar Seexeba 2006-2007 wlis<br />
<strong>da</strong>sawyisSi me-11 klasSi myof moswavleebs.<br />
3. am kanonis 28-e muxliT gaTvaliswinebuli <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa<br />
<strong>da</strong> Sefasebis centris debuleba <strong>da</strong>mtkicdes ara ugvianes 2006-<br />
2007 saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebisa.<br />
4. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmebisa <strong>da</strong> Sefasebis centris funqciebs mis<br />
Seqmnamde axorcielebs saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministro <strong>da</strong> sajaro samarTlis iuridiuli piri _ Sefasebisa <strong>da</strong><br />
gamocdebis <strong>erovnuli</strong> centri.<br />
muxli 63 1 . okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis<br />
aRiareba<br />
okupirebul teritoriebze miRebuli zogadi ganaTlebis aRiareba<br />
xdeba saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis ministris mier <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT. (19.12.2008. #790)<br />
muxli 64. kanonis amoqmedeba<br />
es kanoni amoqmeddes gamoqveynebisTanave.<br />
saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili<br />
Tbilisi,<br />
2005 wlis 8 aprili.<br />
# 1330 _ Is<br />
116
saqarTvelos mTavrobis<br />
gankarguleba<br />
117<br />
# 84 2004 wlis 18 oqtomberi<br />
q. Tbilisi<br />
`zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~<br />
<strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis sferoSi erTiani saxelmwifo politikis<br />
gatarebis uzrunvelsayofad, saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministros wardginebiT, saqarTvelos konstituciis 78-e muxlis 1-li<br />
punqtisa <strong>da</strong> `saqarTvelos mTavrobis struqturis, uflebamosilebisa<br />
<strong>da</strong> saqmianobis wesis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis me-5 muxlis `p~ qvepunqtis<br />
Sesabamisad:<br />
1. <strong>da</strong>mtkicdes Tan<strong>da</strong>rTuli `zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi~.<br />
2. saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministrom zogadi<br />
ganaTlebis sferoSi sakanonmdeblo <strong>da</strong> kanonqvemdebare normatiuli<br />
<strong>aqtebi</strong> SeimuSavos `zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis~ Sesabamisad.<br />
premierministri zurab Jvania<br />
<strong>da</strong>mtkicebulia<br />
saqarTvelos mTavrobis<br />
2004 wlis 18 oqtombris<br />
# 84 <strong>da</strong>dgenilebiT
zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi<br />
saqarTveloSi zogadi ganaTlebis sistema miznad isaxavs Seqmnas<br />
xelsayreli pirobebi <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> zogadsakacobrio Rirebulebebis matarebeli,<br />
Tavisufali pirovnebis CamoyalibebisaTvis.<br />
amasTan erTad ganaTlebis sistema uviTarebs mozards gonebriv <strong>da</strong><br />
fizikur unar-Cvevebs, aZlevs saWiro codnas, amkvidrebs jansaRi cxovrebis<br />
wess, moswavleebs uyalibebs liberalur <strong>da</strong> demokratiul Rirebulebebze<br />
<strong>da</strong>myarebul samoqalaqo cnobierebas <strong>da</strong> exmareba maT ojaxis,<br />
sazogadoebisa <strong>da</strong> saxelmwifos winaSe sakuTari ufleba-movaleobebis<br />
gacnobierebaSi.<br />
saqarTvelos zogadi ganaTlebis sistemaSi miRebuli gamocdilebis<br />
safuZvelze mozardma un<strong>da</strong> SeZlos:<br />
a) qveynis interesebis, tradiciebisa <strong>da</strong> Rirebulebebis mimarT saku-<br />
Tari pasuxismgeblobis gaazreba:<br />
saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> ganuviTaros mozards unari, rom sworad<br />
gansazRvros sakuTari qveynis saxelmwifoebrivi, kulturuli,<br />
ekonomikuri <strong>da</strong> politikuri interesebi, <strong>da</strong> misces mas sasikeTo<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa miRebisa <strong>da</strong> aqtiuri moqmedebis SesaZlebloba;<br />
b) bunebrivi garemo pirobebis SenarCuneba <strong>da</strong> <strong>da</strong>cva:<br />
mozardma un<strong>da</strong> icodes, ra bunebriv garemoSi cxovrobs, ra ziani<br />
SeiZleba miayenos garemos a<strong>da</strong>mianis ama Tu im moqmedebam, rogor<br />
SeinarCunos <strong>da</strong> <strong>da</strong>icvas bunebrivi garemo;<br />
g) teqnologiuri Tu sxva inteleqtualuri miRwevebis efeqtianad<br />
gamoyeneba; informaciis mopoveba, <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> analizi:<br />
dRes, rodesac a<strong>da</strong>mianisaTvis misawvdomia didi moculobisa <strong>da</strong><br />
sxva<strong>da</strong>sxva Sinaarsis informacia, misi efeqtianad gamoyenebis unari<br />
sasicocxlo mniSvnelobas iZens. mozards un<strong>da</strong> SeeZlos ara<br />
mxolod informaciis mopoveba, aramed misi Sefasebac Sinaarsis,<br />
<strong>da</strong>niSnulebisa <strong>da</strong> xarisxis mixedviT, <strong>da</strong>saxuli miznebisaTvis misi<br />
gamoyenebis formebis gansazRvra; teqnologiuri miRwevebis efeqtiani<br />
gamoyeneba yoveldRiuri cxovrebis, muSaobis, inteleqtualuri<br />
Tu sulieri moRvaweobis pirobebis gasaumjobeseblad;<br />
d) <strong>da</strong>moukideblad cxovreba, ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba:<br />
saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> ganuviTaros mozards pirad, ojaxur<br />
<strong>da</strong> sazogadoebriv cxovrebaSi <strong>da</strong>moukidebel ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
miRebis unar-Cvevebi;<br />
e) iyos Semoqmedi, Tavad Seqmnas Rirebulebebi <strong>da</strong> ar icxovros mxolod<br />
arsebulis xarjze:<br />
saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> uzrunvelyos mozardis im unar-Cveve-<br />
118
is ganviTareba, romlebic miscems mas saSualebas, ukve arsebuli<br />
gamocdileba <strong>da</strong> miRwevebi gamoiyenos axali materialuri, inteleqtualuri<br />
Tu sulieri Rirebulebebis Sesaqmnelad;<br />
v) sakuTari SesaZleblobebisa <strong>da</strong> interesebis uwyveti ganviTareba<br />
mTeli cxovrebis ganmavlobaSi <strong>da</strong> maTi maqsimaluri realizeba<br />
rogorc qveynis SigniT, ise mis sazRvrebs gareTac;<br />
saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> Camouyalibos mozards uwyveti ganvi-<br />
Tarebis, mTeli cxovrebis ganmavlobaSi axali codnisa <strong>da</strong> Cvevebis<br />
<strong>da</strong>moukideblad SeZenis unari, raTa SeZlos sakuTari SesaZleblobebisa<br />
<strong>da</strong> sulieri midrekilebebis adekvaturad gansazRvra<br />
<strong>da</strong> amis mixedviT sazogadoebriv cxovrebaSi sakuTari adgilis<br />
<strong>da</strong>mkvidreba; mozardi mzad un<strong>da</strong> iyos arCevani gaakeTos momavali<br />
ganaTlebisa <strong>da</strong> SromiTi saqmianobisaTvis.<br />
z) komunikacia individebTan <strong>da</strong> jgufebTan:<br />
saskolo ganaTlebam un<strong>da</strong> uzrunvelyos, rom sazogadoebis momaval<br />
wevrebs ganuviTaros zogadi sakomunikacio unar-Cvevebi<br />
(wera, kiTxva, metyveleba, mosmena), saorganizacio <strong>da</strong> jgufuri<br />
muSaobis Cvevebi, maT Soris imaT, visTvisac saqarTvelos saxelmwifo<br />
ena mSobliuri ar aris;<br />
T) iyos kanonmorCili, toleranti moqalaqe:<br />
dRevandel dinamikur, eTnikurad <strong>da</strong> kulturulad mravalferovan<br />
samyaroSi sazogadoebis funqcionirebisaTvis gansakuTrebul<br />
mniSvnelobas iZens urTierTpativiscemis, urTierTgagebisa <strong>da</strong><br />
urTierTSemecnebis Cvevebi. skolam un<strong>da</strong> gamoumuSaos mozards<br />
a<strong>da</strong>mianis uflebebis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> pirovnebis pativiscemis unari,<br />
romelsac igi gamoiyenebs sakuTari <strong>da</strong> sxvisi TviTmyofadobis<br />
SesanarCuneblad. mozards un<strong>da</strong> SeeZlos a<strong>da</strong>mianis arsebiTi<br />
uflebebis Sesaxeb miRebuli Teoriuli codnis ganxorcieleba <strong>da</strong><br />
am principebiT cxovreba.<br />
zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebis miRwevis<br />
ZiriTadi saSualebebi:<br />
mozardis zemoT aRwerili unar-Cvevebis ganviTarebisaTvis saqarTvelos<br />
saxelmwifo kisrulobs pasuxismgeblobas, SeimuSaos <strong>da</strong> <strong>da</strong>nergos:<br />
1. zogadi ganaTlebis politika <strong>da</strong> kanonmdebloba<br />
saqarTvelos saxelmwifo politikiTa <strong>da</strong> kanonmdeblobiT ganisaz-<br />
Rvreba rogorc saskolo ganaTlebis sferoSi Cabmuli mxareebis uflebebi<br />
<strong>da</strong> movaleobebi, ise miznebis miRwevis ZiriTadi gzebi <strong>da</strong> saSualebebic.<br />
119<br />
zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi
zogadi ganaTlebis <strong>erovnuli</strong> miznebi<br />
2. zogadsaganmanaTleblo saskolo sistema<br />
zogadsaganmanaTleblo saskolo sistemas qmnian sxva<strong>da</strong>sxva samarTlebriv-organizaciuli<br />
formisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebis wyaroebis mqone<br />
<strong>da</strong>moukidebeli iuridiuli pirebi, romlebic axorcieleben saganmanaTleblo<br />
saqmianobas saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />
marTvis principebisa <strong>da</strong> <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis, saskolo wesdebebis<br />
mixedviT. saskolo sistema moicavs mudmivad ganviTarebad materialur<br />
<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianur resursebs.<br />
3. zogadsaganmanaTleblo saskolo sistemis regulirebisa <strong>da</strong><br />
xarisxis uzrunvelyofis meqanizmebi<br />
saskolo sistemis marTvis aucilebeli komponentebia: licenzireba,<br />
akreditacia <strong>da</strong> atestacia; skolis administraciuli, finansuri <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri<br />
resursebis marTvis ganviTareba; saskolo sistemis marTvis Ziri-<br />
Tadi formebis gansazRvra <strong>da</strong> maTi Sesrulebis uzrunvelyofa; <strong>erovnuli</strong><br />
saswavlo gegmis <strong>da</strong>nergvisa <strong>da</strong> funqcionirebis xarisxis Sefaseba; <strong>erovnuli</strong><br />
Sefasebisa <strong>da</strong> sagamocdo sistemebis Seqmna <strong>da</strong> marTva.<br />
4. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma<br />
<strong>erovnuli</strong> saswavlo gegmis SemuSaveba xdeba zogadi ganaTlebis<br />
<strong>erovnuli</strong> miznebis safuZvelze. <strong>erovnuli</strong> saswavlo gegma gansazRvravs:<br />
moswavleTa <strong>da</strong>tvirTvis aucilebel odenobas; codnis ganviTarebis<br />
zogad xerxebs; saWiro informaciis odenobasa <strong>da</strong> Sesabamis unar-Cvevebs<br />
TiToeuli safexuris <strong>da</strong>mTavrebisas; sagnebsa <strong>da</strong> prioritetebs saskolo<br />
ganaTlebis yvela safexurze.<br />
sazogadoebrivi aqtiurobisa <strong>da</strong> arsebuli resursebis efeqtiani<br />
amoqmedebis gareSe es calkeuli saSualebebi ver uzrunvelyofs<br />
mozardSi zemoCamoTvil unarCvevaTa srulyofil ganviTarebas. amitom<br />
am Cvevebis gamomuSaveba un<strong>da</strong> moxdes saskolo garemos sruli CarTviT:<br />
moswavleebis, maswavleblebis, mSoblebis, administratorebisa <strong>da</strong> sxva<br />
<strong>da</strong>interesebuli pirebis monawileobiT iseT gansxvavebul pirobebSi,<br />
rogoricaa gamocdebi Tu arCevnebi, saklaso oTaxi Tu saxli, klubi,<br />
sportuli <strong>da</strong>rbazi, skolis ezo Tu saxelosno. moswavleebis, maTi<br />
mSoblebis, maswavleblebis, direqciisa Tu garemomcveli sazogadoebis<br />
aqtiuri monawileoba ganapirobebs miznebis miRwevis xarisxsa <strong>da</strong><br />
warmatebulobas.<br />
saxelmwifo miznad isaxavs iseTi saskolo sistemis Seqmnas, romelic<br />
TiToeul moswavles miscems aRniSnuli unar-Cvevebis SeTvisebis Tanabar<br />
SesaZleblobas.<br />
saxelmwifo ar <strong>da</strong>uSvebs moswavlis diskriminacias socialuri,<br />
rasobrivi, eTnikuri, religiuri an politikuri kuTvnilebis, fizikuri<br />
SesaZleblobebisa Tu sxva niSnebis mixedviT.<br />
120
saqarTveloSi ZalaSia 1994 wlis 21 aprili<strong>da</strong>n<br />
gaerTianebuli erebis organizacia<br />
bavSvis uflebaTa konvencia<br />
preambula<br />
winamdebare konvenciis monawile saxelmwifoebi<br />
miiCneven ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciis mier deklarirebuli<br />
principebis Sesabamisad sazogadoebis yvela wevris Rirsebis,<br />
Tanaswori <strong>da</strong> xelSeuvali uflebebis aRiareba aris de<strong>da</strong>miwaze Tavisuflebis,<br />
samarTlianobisa <strong>da</strong> mSvidobis uzrunvelyofis safuZveli,<br />
mxedvelobaSi iReben ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
xalxebma wesdebaSi cxadyves TavianTi erTguleba a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi<br />
uflebebis, a<strong>da</strong>mianis pirovnebis Rirsebisa <strong>da</strong> Rirebulebisadmi <strong>da</strong><br />
mtki ced aqvT ga<strong>da</strong>wyvetili meti Tavisuflebis pirobebSi xeli Seuwyon<br />
socialur progressa <strong>da</strong> cxovrebis pirobebis gaumjobesebas,<br />
aRiareben ra, rom gaerTianebuli erebis organizaciam a<strong>da</strong>mianis<br />
uflebaTa sayovelTao deklaraciaSi <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis uflebaTa Sesaxeb<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> paqtebSi gamoacxa<strong>da</strong>, rom yovel a<strong>da</strong>mians un<strong>da</strong> hqondes am<br />
dokumentebSi miTiTebuli yvela ufleba <strong>da</strong> Tavisufleba ganurCevlad<br />
iseTi niSnebisa, rogoricaa rasa, kanis feri, sqesi, ena, religia, politikuri<br />
Tu sxva mrwamsi, <strong>erovnuli</strong> Tu socialuri warmoSoba, qonebrivi<br />
mdgomareoba, <strong>da</strong>badeba Tu sxva viTarebani,<br />
iTvaliswineben ra, rom a<strong>da</strong>mianis uflebaTa sayovelTao deklaraciaSi<br />
gaerTianebuli erebis organizaciam gamoacxa<strong>da</strong> bavSvTa ufleba,<br />
gansakuTrebuli mzrunvelobiT iyvnen garemosilni,<br />
<strong>da</strong>rwmunebuli arian ra, rom ojaxi, rogorc sazogadoebis ZiriTadi<br />
ujredi <strong>da</strong> misi wevrebis, gansakuTrebiT ki bavSvebis, zrdisa <strong>da</strong><br />
keTildReobis bunebrivi garemo, aucilebelad un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>culi <strong>da</strong><br />
mas aucileblad un<strong>da</strong> gaewios Tanadgoma, raTa man Tavis Tavze srulad<br />
aiRos sazogadoebrivi valdebulebani,<br />
aRiareben ra, rom bavSvis pirovnebis sruli <strong>da</strong> harmoniuli ganvi-<br />
TarebisaTvis aucilebelia igi izrdebodes ojaxur garemoSi, bednierebis,<br />
siyvarulis <strong>da</strong> urTierTgagebis atmosferoSi,<br />
miaCniaT ra, rom bavSvi srulyofilad un<strong>da</strong> iyos momzadebuli sazogadoebaSi<br />
<strong>da</strong>moukidebeli cxovrebisaTvis <strong>da</strong> aRizardos gaerTianebuli<br />
erebis organizaciis wesdebaSi gacxadebuli idealebis, gansakuTrebiT<br />
ki mSvidobis, a<strong>da</strong>mianis Rirsebis pativiscemis, Semwynareblobis, Tavisu-<br />
121
avSvis uflebaTa konvencia<br />
flebis, Tanasworobisa <strong>da</strong> soli<strong>da</strong>robis suliskveTebiT,<br />
mxedvelobaSi iReben ra, rom bavSvis aseTi gansakuTrebuli <strong>da</strong>cvis<br />
aucilebloba gaTvaliswinebulia bavSvis uflebaTa Jenevis 1924 wlis<br />
deklaraciiT, 1959 wlis 20 noembers generaluri asambleis mier miRebuli<br />
bavSvis uflebaTa deklaraciiT <strong>da</strong> aRiarebulia a<strong>da</strong>mianis uflebaTa<br />
sayovelTao deklaraciiT, moqalaqeobrivi <strong>da</strong> politikuri uflebebis<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> paqtiT (kerZod, misi 23-e <strong>da</strong> 24-e muxlebiT), ekonomikuri,<br />
socialuri <strong>da</strong> kulturuli uflebebis <strong>saerTaSoriso</strong> paqtiT (ker-<br />
Zod, me-10 muxliT), agreTve bavSvTa keTildReobis sakiTxebze momuSave<br />
specializebuli <strong>da</strong>wesebulebebisa <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebis Sesabamisi<br />
dokumentebiT,<br />
mxedvelobaSi iReben ra bavSvis uflebaTa deklaraciis miTiTebas,<br />
rom `bavSvs, misi fizikuri <strong>da</strong> gonebrivi moumwifeblobis gamo,<br />
esaWiroeba specialuri <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> zrunva, Sesatyvisi <strong>samarTlebrivi</strong><br />
<strong>da</strong>cvis CaTvliT, rogorc <strong>da</strong>badebamde, ise <strong>da</strong>badebis Semdeg~,<br />
eyrdnobian ra deklaraciis debulebebs im socialuri <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />
principebis Sesaxeb, romlebic moicavs bavSvebis <strong>da</strong>cvasa <strong>da</strong><br />
keTildReobas, gansakuTrebiT erovnul <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> doneze bavSvTa<br />
aRsazrdelad ga<strong>da</strong>cemisa <strong>da</strong> Svilad ayvanisas, arasrulwlovanTa mimarT<br />
marTlmsajulebis aRsrulebis gaerTianebuli erebis organizaciiseul<br />
minimalur stan<strong>da</strong>rtul wesebs (`pekinis wesebi~), gansakuTrebul<br />
viTarebaSi <strong>da</strong> SeiaraRebuli konfliqtebis dros qalTa <strong>da</strong> bavSvTa<br />
<strong>da</strong>cvis Sesaxeb deklaracias,<br />
aRiareben ra, rom msoflios yvela qveyanaSi arian bavSvebi, romlebic<br />
cxovroben gansakuTrebiT rTul pirobebSi <strong>da</strong> rom aseTi bavSvebi<br />
saWiroeben gansakuTrebul yuradRebas,<br />
saTanadod iTvaliswineben ra bavSvis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> harmoniuli ganvi-<br />
TarebisaTvis yoveli xalxis tradiciebisa <strong>da</strong> kulturuli faseulobebis<br />
mniSvnelobas,<br />
aRiareben ra yvela qveyanaSi, kerZod, ganviTarebad qveynebSi bavSvTa<br />
cxovrebis gaumjobesebisaTvis <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis mniSvnelobas,<br />
SeTanxmdnen Semdegze:<br />
muxli 1<br />
nawili I<br />
winamdebare konvenciis miznebisaTvis bavSvad iTvleba 18 wlamde<br />
asakis yoveli a<strong>da</strong>miani, Tuki romelime qveynis kanonmdeblobis mixedviT<br />
bavSvi ufro adre ar aRwevs srulwlovanebas.<br />
122
muxli 2<br />
1. monawile saxelmwifoebi pativs scemen <strong>da</strong> uzrunvelyofen maTi iurisdiqciis<br />
farglebSi myofi TiToeuli bavSvis yvela uflebas, romelic<br />
winamdebare konveciiTaa gaTvaliswinebuli, nebismieri saxis diskriminaciis<br />
gareSe, rasis, kanis feris, sqesis, enis, religiis, politikuri<br />
Tu sxva mrwamsis, <strong>erovnuli</strong>, eTnikuri Tu socialuri warmoSobis,<br />
qonebrivi mdgomareobis, bavSvis, misi mSoblebisa <strong>da</strong> kanonieri<br />
meurveebis janmrTelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>badebis mdgomareobis an sxva ram<br />
viTarebis ganurCevlad.<br />
2. monawile saxelmwifoebi yovelgvar aucilebel zomas Rebuloben<br />
diskriminaciis yvela im formisa <strong>da</strong> sasjelisagan bavSvis <strong>da</strong>cvis uzrunvelsayofad,<br />
romlebic ukavSirdeba bavSvis, bavSvis mSoblebis,<br />
kanonieri meurveebis an ojaxis sxva wevrTa statuss, saqmianobas, maT<br />
mier gamoTqmul Sexedulebebs <strong>da</strong> maT gamJRavnebul mrwamss.<br />
muxli 3<br />
1. bavSvis mimarT nebismier qmedebaTa ganxorcielebisas, miuxe<strong>da</strong>vad<br />
imisa, Tu vin aris maTi ganmaxorcielebeli, _ saxelmwifo Tu ker-<br />
Zo <strong>da</strong>wesebulebebi, romlebic muSaoben socialuri uzrunvelyofis<br />
sakiTxebze, sasamarTloebi, administraciuli Tu sakanonmdeblo organoebi<br />
_ upirvelesi yuradReba eTmoba bavSvis interesebis <strong>da</strong>cvis<br />
ukeT uzrunvelyofas.<br />
2. monawile saxelmwifoebi, iTvaliswineben ra bavSvis mSoblis, bavSvis<br />
mimarT pasuxismgeblobis mtvirTveli kanonieri meurveebisa <strong>da</strong> sxva<br />
pirebis uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs, valdebulebas iReben uzrunvelyon<br />
bavSvi iseTi <strong>da</strong>cviTa <strong>da</strong> mzrunvelobiT, romelic aucilebelia<br />
misi keTildReobisaTvis <strong>da</strong> amisaTvis iReben yvela sakanonmdeblo <strong>da</strong><br />
administraciul zomas.<br />
3. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom bavSvisaTvis zrunvaze<br />
an mis <strong>da</strong>cvaze pasuxismgebeli <strong>da</strong>wesebulebebi, samsaxurebi an organoebi<br />
Seesabamebodnen kompetenturi organoebis mier <strong>da</strong>wesebul<br />
normebs, kerZod, usafrTxoebisa <strong>da</strong> janmrTelobis <strong>da</strong>cvis sferoSi<br />
maTi personalis ricxobriobisa <strong>da</strong> vargisianobis, agreTve kompetenturi<br />
ze<strong>da</strong>mxedvelobis TvalsazrisiT.<br />
muxli 4<br />
monawile saxelmwifoebi Rebuloben yvela aucilebel sakanonmdeblo,<br />
administraciul <strong>da</strong> sxvagvar zomas winamdebare konvenciiT aRiarebul<br />
uflebaTa gansaxorcieleblad. monawile saxelmwifoebi ekonomikur,<br />
socialur <strong>da</strong> kulturul uflebaTa realizaciisaTvis aseT zomebs<br />
123<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
Rebuloben maT xelT arsebuli resursebis maqsimaluri gamoyenebiT,<br />
aucileblobis SemTxvevaSi ki _ <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis farglebSi.<br />
muxli 5<br />
monawile saxelmwifoebi pativs miageben mSoblebisa <strong>da</strong> Sesabamis<br />
SemTxvevebSi adgilobrivi a<strong>da</strong>T-wesebis Sesatyvisad farTod gagebuli<br />
ojaxis wevrebis an Temis, meurveebisa <strong>da</strong> sxva pirebis uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs,<br />
romlebic kanonis mixedviT pasuxismgebelni arian bavSvze, imaze,<br />
rom saTanadod xelmZRvanelobdnen bavSvs winamdebare konvenciiT<br />
aRiarebul uflebaTa ganxorcielebaSi <strong>da</strong> akeTebdnen amas bavSvis unarTa<br />
ganviTarebis gaTvaliswinebiT.<br />
muxli 6<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom yovel bavSvs aqvs sicocxlis<br />
xelSeuxebeli ufleba.<br />
2. monawile saxelmwifoebi SesaZleblobisamebr maqsimalurad uzrunvelyofen<br />
bavSvis sicocxlis SenarCunebasa <strong>da</strong> jansaR ganviTarebas.<br />
muxli 7<br />
1. bavSvi registracias gadis <strong>da</strong>badebisTanave <strong>da</strong> mas <strong>da</strong>badebi<strong>da</strong>nve<br />
gaaCnia ufleba, hqondes saxeli <strong>da</strong> SeiZinos moqalaqeoba, agreTve,<br />
ramdena<strong>da</strong>c es SesaZlebelia, uflebamosilia icnobdes Tavis mSoblebs<br />
<strong>da</strong> garemosili iyos maTi mzrunvelobiT.<br />
2. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen am uflebaTa ganxorcielebas<br />
sakuTari <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesatyvisad <strong>da</strong> Tavisi movaleobebis<br />
Sesrulebas am sferoSi Sesabamisi <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis<br />
Tanaxmad, kerZod, im SemTxvevaSi, Tuki sxvagvarad bavSvs ar<br />
eqneba moqalaqeoba.<br />
muxli 8<br />
1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben pativi scen bavSvis<br />
uflebas, SeinarCunos Tavisi individualoba, moqalaqeobis, saxelisa<br />
<strong>da</strong> ojaxuri kavSirebis CaTvliT, rogorc es gaTvaliswinebulia kanoniT<br />
<strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvan amaSi kanonsawinaamRdego Careva.<br />
2. Tu bavSvi ukanonod kargavs Tavisi individualobis nawils an mis yvela<br />
elements, monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen mas aucilebeli<br />
mfarvelobiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebas aRmouCenen misi individualobis<br />
uswrafesi aRdgenisaTvis.<br />
124
muxli 9<br />
1. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom bavSvi ar <strong>da</strong>Sordes<br />
Tavis mSoblebs maTi survilis sawinaaRmdegod, im SemTxvevaTa gamoklebiT,<br />
roca kompetenturi organoebi, sasamarTlo ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
Tanaxmad, saTanado kanonisa <strong>da</strong> proceduris Sesabamisad gansaz-<br />
Rvraven, rom aseTi <strong>da</strong>Soreba aucilebelia <strong>da</strong> ukeT emsaxureba bavSvis<br />
interesebs. es SeiZleba aucilebeli gaxdes ama Tu im konkretul<br />
SemTxvevaSi, magaliTad, roca mSoblebi sastikad eqcevian bavSvs<br />
<strong>da</strong> ar zrunaven masze, an roca mSoblebi cxovroben cal-calke <strong>da</strong><br />
aucilebelia bavSvis sacxovrebeli adgilis Taobaze ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miReba.<br />
2. am muxlis pirveli punqtis Sesabamisad, nebismieri ganxilvis dros<br />
yvela <strong>da</strong>interesebul mxares SesaZlebloba eZleva, monawileoba miiRos<br />
saqmis ganxilvaSi <strong>da</strong> gamoTqvas sakuTari mosazrebebi.<br />
3. monawile saxelmwifoebi pativs scemen erT an orive mSobels <strong>da</strong>cilebuli<br />
bavSvis uflebas, regularuli piradi urTierTobebi <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri<br />
kont<strong>aqtebi</strong> hqondes orive mSobelTan, im SemTxvevis gar<strong>da</strong>, roca<br />
es ewinaamRdegeba bavSvis yvelaze WeSmarit interesebs.<br />
4. im SemTxvevaSi, roca aseTi <strong>da</strong>Soreba gamomdinareobs monawile saxelmwifoTa<br />
romelime ga<strong>da</strong>wyvetilebi<strong>da</strong>n, anu roca saqme exeba, magaliTad,<br />
erTi an orive mSoblis an bavSvis <strong>da</strong>patimrebas, gasaxlebas, deportacias<br />
an sikvdils (mocemuli piris saxelmwifo gamgeblobaSi yofnisas<br />
nebismieri mizeziT gamowveuli sikvdilis CaTvliT), monawile<br />
saxelmwifo aseT mSoblebs, bavSvs an, Tu es aucilebelia, ojaxis sxva<br />
wevrs maTi TxovniT aZlevs aucilebel informacias ojaxi<strong>da</strong>n wasuli<br />
wevris/wevrebis adgilsamyofelis Sesaxeb, Tu am informaciis micema<br />
zians ar ayenebs bavSvis keTildReobas. monawile saxelmwifoebi SemdgomSi<br />
uzrunvelyofen, rom aseTi Txovna TavisTavad ar iwvevdes<br />
Sesabamisi pirisaTvis (pirTaTvis) arasasurvel Sedegebs.<br />
muxli 10<br />
1. monawile saxelmwifoTa mier me-9 muxlis 1-li punqtiT Tavis Tavze<br />
aRebuli valdebulebis Sesabamisad, bavSvis an misi mSoblis gancxadeba<br />
ojaxis gamTlianebis mizniT monawile saxelmwifoSi Sesvlis<br />
an iqi<strong>da</strong>n gasvlis Taobaze monawile saxelmwifoebma un<strong>da</strong> ganixilon<br />
pozitiurad, humanurad <strong>da</strong> operatiulad. monawile saxelmwifoebi<br />
SemdgomSi uzrunvelyofen, rom aseTi Txovnis wardgenas ar mohyves<br />
arasasurveli Sedegebi ganmcxadeblis an maTi ojaxis wevrebisaTvis.<br />
2. bavSvs, romlis mSoblebic sxva<strong>da</strong>sxva saxelmwifoSi cxovroben, ufleba<br />
gaaCnia, gansakuTrebuli viTarebis gar<strong>da</strong>, regularuli piradi<br />
125<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
urTierTobebi <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>piri kont<strong>aqtebi</strong> hqondes orive mSobelTan. am<br />
mizniT monawile saxelmwifoebi, me-9 muxlis 1-li punqtis Sesabamisad,<br />
pativs scemen bavSvisa <strong>da</strong> misi mSoblebis uflebas <strong>da</strong>tovon nebismieri<br />
qveyana, sakuTari qveynis CaTvliT, <strong>da</strong> <strong>da</strong>brundnen Tavis qveyanaSi.<br />
nebismieri qveynis <strong>da</strong>tovebis uflebis mimarT moqmedebs mxolod<br />
iseTi SezRudvebi, romlebic <strong>da</strong>dgenilia kanoniT <strong>da</strong> aucilebelia<br />
saxelmwifo uSiSroebis, sazogadoebrivi wesrigis (ordre public),<br />
mosaxleobis janmrTelobis an zneobis, an sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong><br />
Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis <strong>da</strong> SeTavsebadia winamdebare konvenciaSi<br />
aRiarebul sxva uflebebTan.<br />
muxli 11<br />
1. monawile saxelmwifoebi Rebuloben zomebs bavSvTa ukanonod ga<strong>da</strong>adgilebis<br />
an sazRvargareT maTi ukanonod <strong>da</strong>tovebis winaaRmdeg sabrZolvelad.<br />
2. am mizniT monawile saxelmwifoebi xels uwyoben ormxrivi an<br />
mravalmxrivi SeTanxmebebis <strong>da</strong>debas an moqmed SeTanxmebebTan SeerTebas.<br />
muxli 12<br />
1. monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen sakuTari Sexedulebebis<br />
Camoyalibebis unaris mqone bavSvis uflebas, Tavisuflad gamoTqvas<br />
Tavisi Sexedulebebi nebismier sakiTxze, romelic mas exeba, amasTan,<br />
bavSvis Sexedulebebs saTanado yuradReba eTmoba misi asakisa <strong>da</strong> simwifis<br />
Sesabamisad.<br />
2. am mizniT bavSvs, kerZod, eZleva SesaZlebloba, mousminon mas sasamarTlo<br />
Tu administraciuli wesiT nebismieri saqmis ganxilvisas,<br />
romelic bavSvs exeba, rogorc uSualod, aseve warmomadgenlis an<br />
Sesabamisi organos meSveobiT, <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis procesualuri<br />
normebiT gaTvaliswinebuli wesiT.<br />
muxli 13<br />
1. bavSvs ufleba aqvs Tavisuflad gamoTqvas Tavisi azri; es ufleba<br />
moicavs Tavisuflebas, sazRvrebis arsebobis miuxe<strong>da</strong>vad moiZios, miiRos<br />
an ga<strong>da</strong>sces nebismieri saxis informacia an idea zepiri, werilobiTi<br />
Tu beWduri formiT, bavSvis arCevanisamebr.<br />
2. am uflebis ganxorcieleba, SesaZloa, erTgvarad SeizRudos, magram<br />
es SezRudva kanoniT gaTvaliswinebuli <strong>da</strong> aucilebeli un<strong>da</strong> iyos:<br />
a) sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong> reputaciis pativiscemisaTvis;<br />
126
) saxelmwifo uSiSroebis an sazogadoebrivi wesrigis (ordre public),<br />
an mosaxleobis janmrTelobis an zneobis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />
muxli 14<br />
1. monawile saxelmwifoebi pativs scemen bavSvis azris, sindisis <strong>da</strong> religiuri<br />
rwmenis Tavisuflebas.<br />
2. monawile saxelmwifoebi pativs scemen mSobelTa <strong>da</strong> Sesabamis SemTxvevaSi<br />
kanonier meurveTa uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs, uxelmZRvanelon<br />
bavSvs misi uflebebis im meTodiT ganxorcielebaSi, romelic Seesatyviseba<br />
bavSvis ganviTarebad unarebs.<br />
3. religiuri aRmsareblobis an rwmenis Tavisufleba SeiZleba <strong>da</strong>eqvemdebaros<br />
mxolod im SezRudvebs, romlebic <strong>da</strong>dgenilia kanoniT <strong>da</strong><br />
aucilebelia saxelmwifo uSiSroebis, sazogadoebrivi wesrigis,<br />
mosaxleobis zneobisa <strong>da</strong> janmrTelobis an sxva pirTa ZiriTadi<br />
uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />
muxli 15<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, sargeblobdes<br />
asociaciebisa <strong>da</strong> mSvidobiani Sekrebebis TavisuflebiT.<br />
2. mocemuli uflebis ganxorcielebis mimarT ar SeiZleba <strong>da</strong>wesdes<br />
raime SezRudva, gar<strong>da</strong> SezRudvebisa, romlebic <strong>da</strong>wesdeba kanonis<br />
Sesabamisad <strong>da</strong> aucilebelia demokratiul sazogadoebaSi saxelmwifo<br />
uSiSroebis an sazogadoebrivi usafrTxoebis, sazogadoebrivi wesrigis<br />
(ordre public) interesebisaTvis, an mosaxleobis janmrTelobis<br />
an zneobis, an sxva pirTa uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebis <strong>da</strong>cvisaTvis.<br />
muxli 16<br />
1. arc erTi bavSvi<br />
ar SeiZleba iyos piradi <strong>da</strong> ojaxuri cxovrebis, sacxovrebeli binis<br />
xelSeuxeblobis an korespondenciis saidumloebis uflebaTa<br />
mis mier ganxorcielebaSi TviTneburi an ukanono Carevis, an misi<br />
Rirsebisa <strong>da</strong> reputaciis ukanono xelyofis obieqti.<br />
2. bavSvs ufleba aqvs, kanoniT iyos <strong>da</strong>culi msgavsi Carevis an xelyofisagan.<br />
muxli 17<br />
monawile saxelmwifoebi aRiareben masobrivi informaciis saSualebaTa<br />
mniSvnelovan rols <strong>da</strong> uzrunvelyofen bavSvisaTvis sxva<strong>da</strong>sxva<br />
<strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> wyaroebiT gavrcelebuli informaciisa <strong>da</strong><br />
127<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
masalebis misawvdomobas, gansakuTrebiT iseTi informaciisa <strong>da</strong> masalebisa,<br />
romlebic mimarTulia bavSvis socialuri, sulieri <strong>da</strong> moraluri<br />
keTildReobisaken, agreTve jansaRi fizikuri <strong>da</strong> fsiqikuri ganviTarebis<br />
xelSewyobisaken. am mizniT monawile saxelmwifoebi _<br />
a) axdenen masobrivi informaciis saSualebebiT im informaciisa <strong>da</strong><br />
masalebis gavrcelebis waxalisebas, romelic sasargebloa bavSvis<br />
socialuri <strong>da</strong> kulturuli ganviTarebis TvalsazrisiT <strong>da</strong> gamoxatavs<br />
29-e muxlis suliskveTebas;<br />
b) axdenen <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis waxalisebas sxva<strong>da</strong>sxva<br />
kulturuli, <strong>erovnuli</strong> <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> wyaroebi<strong>da</strong>n mopovebuli<br />
amgvari informaciisa <strong>da</strong> masalebis momzadebis, gacvlisa <strong>da</strong> gavrcelebis<br />
mizniT;<br />
g) axdenen sabavSvo literaturis gamocemisa <strong>da</strong> gavrcelebis waxalisebas.<br />
d) axdenen masobrivi informaciis saSualebebis waxalisebas, raTa maT<br />
gansakuTrebuli yuradReba <strong>da</strong>uTmon im bavSvis enobriv moTxovnilebebs,<br />
romelic miekuTvneba romelime umciresobis jgufs an<br />
mkvidr mosaxleobas;<br />
e) axdenen im saxis informaciisa <strong>da</strong> masalebisagan bavSvis <strong>da</strong>cvis sa-<br />
Tanado principebis SemuSavebis waxalisebas, romelic sazianoa<br />
misi keTildReobisaTvis, me-13 <strong>da</strong> me-18 muxlebis debulebaTa gaTvaliswinebiT.<br />
muxli 18<br />
1. monawile saxelmwifoebi yvelafers akeTeben, raTa uzrunvelyon bavSvis<br />
aRzr<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> ganviTarebaze orive mSoblis saerTo <strong>da</strong> Tanabari<br />
pasuxismgeblobis principis aRiareba. mSoblebs an Sesabamis SemTxvevebSi<br />
kanonier meurveebs ekisrebaT ZiriTadi pasuxismgebloba bavSvis<br />
aRzr<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> ganviTarebaze, bavSvis yvelaze WeSmariti interesebi<br />
warmoadgens maTi zrunvis mTavar sagans.<br />
2. winamdebare konvenciaSi gamokveTil uflebaTa ganxorcielebis garantiis<br />
Seqmnisa <strong>da</strong> xelSewyobis mizniT monawile saxelmwifoebi sa-<br />
Tanado <strong>da</strong>xmarebas uweven mSoblebsa <strong>da</strong> kanonier meurveebs maTi movaleobis<br />
SesrulebaSi, aRzardon bavSvi <strong>da</strong> uzrunvelyofen sabavSvo<br />
<strong>da</strong>wesebulebaTa qselis ganviTarebas.<br />
3. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas Rebuloben imis uzrunvelsayofad,<br />
rom bavSvebs, romelTa mSoblebic muSaoben, ufleba<br />
hqondeT isargeblon maTTvis gankuTvnili samsaxurebiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wesebulebebiT,<br />
romelTac bavSvTa movla-patronoba ekisrebaT.<br />
128
muxli 19<br />
1. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel sakanonmdeblo, administraciul,<br />
socialur <strong>da</strong> saganmanaTleblo zomas Rebuloben im mizniT,<br />
raTa bavSvi <strong>da</strong>icvan mSoblebis, kanonieri meurveebis an bavSvze<br />
mzrunveli nebismieri sxva piris mxri<strong>da</strong>n yvelanairi formis fizikuri<br />
Tu fsiqologiuri Zaladobisagan, Seuracxyofisa Tu borotad<br />
gamoyenebisagan, mzrunvelobis moklebisa Tu <strong>da</strong>udevari mopyrobisagan,<br />
uxeSi moqcevisa Tu eqspluataciisagan, seqsualuri borotebis<br />
CaTvliT.<br />
2. <strong>da</strong>cvis aseTi RonisZiebebi aucileblobis SemTxvevaSi moicavs efeqtur<br />
procedurebs socialuri programebis SemuSavebisaTvis im mizniT,<br />
raTa aucilebeli mxar<strong>da</strong>Wera aRmouCinon bavSvs <strong>da</strong> im pirebs,<br />
vinc masze zrunavs, agreTve xeli Seuwyon bavSvTa mimarT sastiki<br />
<strong>da</strong>mokidebulebis zemoTaRniSnuli gamovlinebebis Tavi<strong>da</strong>n acilebis,<br />
winaswari gamomJRavnebis, Setyobinebis, gansaxilvelad ga<strong>da</strong>cemis,<br />
gamoZiebis, mkurnalobis <strong>da</strong> sxva RonisZiebebis ganxorcielebas,<br />
aucileblobis SemTxvevaSi ki _ sasamarTlo proceduris aRZvras.<br />
muxli 20<br />
1. bavSvs, romelic droebiT an mudmivad moklebulia ojaxur garemos,<br />
an<strong>da</strong>, misive yvelaze WeSmariti interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare, ar SeiZleba<br />
<strong>da</strong>rCes aseT garemoSi, ufleba aqvs saxelmwifos gansakuTrebuli<br />
mfarvelobiTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebiT sargeblobdes.<br />
2. monawile saxelmwifoebi TavianTi <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesabamisad<br />
uzrunvelyofen aseTi bavSvis mimarT mzrunvelobis formis<br />
Secvlas.<br />
3. aseTi mzrunveloba SeiZleba moicavdes, kerZod, bavSvis aRsazrdelad<br />
ga<strong>da</strong>cemas, muslimanuri samarTlis `kafalas~, Svilad ayvanas an<br />
aucileblobis SemTxvevaSi bavSvTa movla-patronobisaTvis mowodebul<br />
Sesabamis <strong>da</strong>wesebulebaSi mis moTavsebas. mzrunvelobis formis<br />
Secvlis variantebis ganxilvisas aucilebelia, saTanadod iqnes gaTvaliswinebuli<br />
bavSvis aRzrdis memkvidreobiTobis sasurveloba <strong>da</strong><br />
misi eTnikuri warmomavloba, religiuri <strong>da</strong> kulturuli kuTvnileba<br />
<strong>da</strong> mSobliuri ena.<br />
muxli 21<br />
monawile saxelmwifoebi, romlebic aRiareben an Tanxmdebian Svilad<br />
ayvanis sistemis arsebobas, uzrunvelyofen, rom bavSvis yvelaze WeSmariti<br />
interesebi gaTvaliswinebuli iqnes uwinares yovlisa, <strong>da</strong> isini:<br />
129<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
a) uzrunvelyofen, rom bavSvis Svilad ayvanis nebarTvas iZleodes<br />
mxo lod kompetenturi xelisufleba, romelic saTanado kanonebisa<br />
<strong>da</strong> procedurebis Sesabamisad <strong>da</strong> saqmesTan <strong>da</strong>kavSirebuli sarwmuno<br />
informaciis safuZvelze gansazRvravs, rom Svilad ayvana <strong>da</strong>saSvebia<br />
mSoblebTan, naTesavebTan <strong>da</strong> kanonier meurveebTan mimarTebaSi<br />
bavSvis statusis gaTvaliswinebiT <strong>da</strong> rom, Tu es saWiroa, <strong>da</strong>interesebuli<br />
pirebi Segnebulad <strong>da</strong>Tanxmdnen Svilad ayvanas iseTi<br />
konsultaciis safuZvelze, rogoric SeiZleba aucilebeli iyos;<br />
b) aRiareben, rom Svilad ayvana sxva qveyanaSi SeiZleba ganxiluli<br />
iqnes, rogorc bavSvis movlis alternatiuli saSualeba, Tu bavSvi<br />
ar SeiZleba aRsazrdelad ga<strong>da</strong>eces an SeuerTdes ojaxs, romelic<br />
SeZleb<strong>da</strong> uzrunveleyo misi aRzr<strong>da</strong> an Svilad ayvana <strong>da</strong> Tu im<br />
qveyanaSi, sa<strong>da</strong>c bavSvi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>, SeuZlebelia misi Sesaferisi ramenairi<br />
movla-patronobis uzrunvelyofa;<br />
g) uzrunvelyofen, rom sxva qveyanaSi bavSvis Svilad ayvanis SemTxvevaSi<br />
arsebobdes iseTive garantiebi <strong>da</strong> normebi, rogoric arsebobs<br />
qveynis SigniT Svilad ayvanis dros;<br />
d) iReben yvela aucilebel zomas imis uzrunvelsayofad, rom sxva<br />
qveyanaSi Svilad ayvanis dros am saqmesTan <strong>da</strong>kavSirebul pirebs ar<br />
mieceT gaumarTlebeli finansuri mogebis miRebis saSualeba;<br />
e) aucilebel SemTxvevaSi xels uwyoben winamdebare muxlis miznebis<br />
miRwevas ormxrivi <strong>da</strong> mravalmxrivi xelSekrulebebisa <strong>da</strong> SeTanxmebebis<br />
<strong>da</strong>debis gziT <strong>da</strong> cdiloben am safuZvelze uzrunvelyon,<br />
rom bavSvis mowyoba sxva qveyanaSi xorcieldebodes kompetenturi<br />
xelisuflebis an organoebis mier.<br />
muxli 22<br />
1. monawile saxelmwifoebi aucilebel zomebs iReben, raTa uzrunvelyon,<br />
rom bavSvma, romelsac surs miiRos ltolvilis statusi<br />
an romelic Sesatyvisi <strong>saerTaSoriso</strong> an saSinao samarTlisa <strong>da</strong> procedurebis<br />
ZaliT iTvleba ltolvilad <strong>da</strong> romelsac Tan axlavs an<br />
ar axlavs mSoblebi an nebismieri sxva piri, isargeblos saTanado<br />
<strong>da</strong>cviTa <strong>da</strong> humanitaruli <strong>da</strong>xmarebiT winamdebare konveciaSi <strong>da</strong><br />
a<strong>da</strong>mianis uflebebisadmi miZRvnil im sxva <strong>saerTaSoriso</strong> an humanitarul<br />
dokumentebSi aRiarebuli uflebebis gamoyenebisas,<br />
romelTa monawileni arian aRniSnuli saxelmwifoebi.<br />
2. am mizniT monawile saxelmwifoebi, roca amas aucileblad miiCneven,<br />
xels uwyoben<br />
gaerTianebuli erebis organizaciisa <strong>da</strong> im sxva kompetenturi samTav-<br />
130
muxli 23<br />
robaTaSoriso an arasamTavrobo organizaciebis mcdelobas, romlebic<br />
TanamSromloben gaerTianebuli erebis organizaciasTan, <strong>da</strong>icvan<br />
aseTi bavSvi, <strong>da</strong>exmaron mas <strong>da</strong> moZebnon nebismieri ltolvili<br />
bavSvis mSoblebi Tu ojaxis sxva wevrebi, raTa miiRon misi<br />
ojaxTan SeerTebisaTvis aucilebeli informacia. im SemTxvevaSi,<br />
roca ar xerxdeba mSoblebis an ojaxis sxva wevrebis moZebna, maSin<br />
bavSvi, rogorc amas iTvaliswinebs winamdebare konvencia, uzrunvelyofilia<br />
iseTive <strong>da</strong>cviT, rogoriTac sxva nebismieri bavSvi,<br />
romelic raime mizezis gamo mudmivad an droebiT moklebulia<br />
ojaxur garemos.<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom gonebrivad an fizikurad unarSezRuduli<br />
bavSvi srulfasovnad <strong>da</strong> Rirseulad un<strong>da</strong> cxovrobdes<br />
imgvar pirobebSi, romlebic uZlierebs mas Rirsebis grZnobas, saku-<br />
Tari Tavis rwmenas <strong>da</strong> uadvilebs sazogadoebis cxovrebaSi aqtiur<br />
monawileobas.<br />
2. monawile saxelmwifoebi aRiareben unarSezRuduli bavSvis uflebas,<br />
sargeblobdes gansakuTrebuli mzrunvelobiT <strong>da</strong> saTanado resursebis<br />
arsebobis pirobebSi, axaliseben <strong>da</strong> uzrunvelyofen am uflebis<br />
mqone bavSvisaTvis <strong>da</strong> mis mimarT mzrunvelobaze pasuxismgebeli pirebisaTvis<br />
iseTi <strong>da</strong>xmarebis gawevas, rogorsac iTxovdnen <strong>da</strong> romelic<br />
Seesabameba bavSvisa <strong>da</strong> misi mSoblebis, an im sxva pirTa mdgomareobas,<br />
romlebic uzrunvelyofen bavSvze mzrunvelobas.<br />
3. unarSezRuduli bavSvis gansakuTrebul saWiroebaTa aRiarebis niSnad,<br />
winamdebare muxlis me-2 punqtis Sesabamisad, <strong>da</strong>xmareba, mSoblebisa<br />
<strong>da</strong> bavSvze mzrunvelobis uzrunvelmyofi sxva pirebis finansuri<br />
resursebis gaTvaliswinebiT SeZlebis<strong>da</strong>gvarad ufasoa, <strong>da</strong> miznad<br />
isaxavs unarSezRudul bavSvs misces imis efeqturi SesaZlebloba,<br />
rom man isargeblos saganmanaTleblo, samedicino, janmrTelobis<br />
aRmdgeni, profesiuli <strong>da</strong> SromiTi saqmianobisaTvis saWiro momsaxurebiT<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis saSualebebiT, rac bavSvs maqsimalurad srulad<br />
CarTavs socialur cxovrebaSi <strong>da</strong> xels Seuwyobs misi pirovnebis<br />
ganviTarebas, rac kulturuli <strong>da</strong> sulieri TvalsazrisiT mis zr<strong>da</strong>sac<br />
moicavs.<br />
4. monawile saxelmwifoebi <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis suliskveTebiT<br />
xels uwyoben informaciis gavrcelebas unarSezRuduli bavSvebis<br />
profilaqtikuri jan<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> samedicino, fsiqologiuri <strong>da</strong> funqcionaluri<br />
mkurnalobis <strong>da</strong>rgSi, saTanado reabilitaciis, zogadsaganmanaTleblo<br />
<strong>da</strong> profesiuli momzadebis meTodebze informaciis<br />
gavrcelebis CaTvliT, agreTve am informaciis xelmisawvdomobas imi-<br />
131<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
saTvis, rom monawile saxelmwifoebma gaifarTovon am <strong>da</strong>rgSi TavianTi<br />
SesaZleblobebi, codna <strong>da</strong> gamocdileba. amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganviTarebadi qveynebis<br />
saWiroebebs.<br />
muxli 24<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, isargeblos janmrTelobis<br />
<strong>da</strong>cvis sistemis yvelaze ufro srulyofili momsaxurebiT<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>avadebaTa mkurnalobisa <strong>da</strong> janmrTelobis aRdgenis saukeTeso<br />
saSualebebiT. monawile saxelmwifoebi cdiloben uzrunvelyon, rom<br />
arc erT bavSvs ar CamoerTvas ufleba, isargeblos janmrTelobis<br />
<strong>da</strong>cvis sistemis aseTi momsaxurebiT.<br />
2. monawile saxelmwifoebi cdiloben miaRwion mocemuli uflebis srul<br />
ganxorcielebas <strong>da</strong>, kerZod, aucilebel zomebs iReben:<br />
a) CvilTa sikvdilianobis donisa <strong>da</strong> bavSvTa sikvdilianobis SemcirebisaTvis;<br />
b) yvela bavSvisaTvis aucilebeli samedicino <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> janmrTelobis<br />
<strong>da</strong>cvis uzrunvelyofisaTvis, imisaTvis, rom upiratesi<br />
yuradReba <strong>da</strong>eTmos pirveladi samedicino sanitaruli <strong>da</strong>xmarebis<br />
gawevas;<br />
g) <strong>da</strong>avadebebTan <strong>da</strong> SimSilobasTan brZolisaTvis, maT Soris pirveladi<br />
samedicino-sanitaruli <strong>da</strong>xmarebis farglebSi, advilad xelmisawvdomi<br />
teqnologiisa <strong>da</strong> sakmao sursaTiTa <strong>da</strong> sasmeli wyliT<br />
momaragebis gziT, garemos <strong>da</strong>binZurebis saSiSroebisa <strong>da</strong> riskis<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
d) dedebisaTvis mSobiarobamde <strong>da</strong> mSobiarobis Semdgom periodSi<br />
janmrTelobis <strong>da</strong>cvis saTanado momsaxurebis gawevisaTvis;<br />
e) sazogadoebis yvela fenis, kerZod, mSoblebisa <strong>da</strong> bavSvebisaTvis<br />
bavSvTa janmrTelobisa <strong>da</strong> kvebis Sesaxeb informaciis miwodebis, Zu-<br />
ZuTi kvebis upiratesobebis gacnobis uzrunvelyofisaTvis, higienis,<br />
bavSvis sacxovrebeli garemos sanitariis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> ubeduri<br />
SemTxvevebis Tavi<strong>da</strong>n acilebis, agreTve maTTvis ganaTlebis xelmisawvdomobisa<br />
<strong>da</strong> codnis gamoyenebaSi <strong>da</strong>xmarebis gawevisaTvis;<br />
v) profilaqtikuri samedicino <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong> ojaxis <strong>da</strong>gegmvis sferoSi<br />
saganmanaTleblo muSaobis gaSlisa <strong>da</strong> momsaxurebis ganvi-<br />
TarebisaTvis.<br />
3. monawile saxelmwifoebi atareben yovelgvar efeqtur <strong>da</strong> aucilebel<br />
zomebs im tradiciuli praqtikis aRmofxvrisaTvis, romelic<br />
uaryofiTad moqmedebs bavSvTa janmrTelobaze.<br />
132
4. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben waaxalison <strong>saerTaSoriso</strong><br />
TanamSromloba <strong>da</strong> ganaviTaron igi mocemul muxlSi aRiarebuli<br />
uflebis sruli ganxorcielebis Tan<strong>da</strong>TanobiT miRwevisaTvis. amas-<br />
Tan <strong>da</strong>kavSirebiT gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganvi-<br />
Tarebadi qveynebis saWiroebebs.<br />
muxli 25<br />
monawile saxelmwifoebi aRiareben kompetenturi organoebis mier<br />
movlis mizniT sameurveod gamwesebuli bavSvis uflebas, iyos <strong>da</strong>culi<br />
<strong>da</strong> isargeblos fizikuri Tu fsiqikuri mkurnalobiT; aRiareben bavSvis<br />
uflebas, periodulad xdebodes misTvis gaweuli mkurnalobis <strong>da</strong> mis<br />
mimarT aseT meurveobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sxva pirobebis Sefaseba.<br />
muxli 26<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben yoveli bavSvis uflebas, isargeblos<br />
socialuri uzrunvelyofis yvela sikeTiT, socialuri <strong>da</strong>zRvevis<br />
CaTvliT, <strong>da</strong> aucilebel zomebs iReben am uflebis sruli ganxorcielebisaTvis<br />
TavianTi <strong>erovnuli</strong> kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />
2. es SeRavaTebi bavSvs eZleva aucileblobisamebr, misi <strong>da</strong> mis rCenaze<br />
pasuxismgebel pirTa resursebisa <strong>da</strong> SesaZleblobebis, agreTve bavSvis<br />
mier an misi saxeliT am SeRavaTebis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
nebismieri sxva mosazrebis gaTvaliswinebiT.<br />
muxli 27<br />
1. monawile saxelmwifoebi cnoben yoveli bavSvis uflebas, uzrunvelyofili<br />
iyos cxovrebis iseTi doniT, romelic aucilebelia misi<br />
fizikuri, gonebrivi, sulieri, zneobrivi <strong>da</strong> socialuri ganviTarebisaTvis.<br />
2. mSobels (mSoblebs) an bavSvis sxva aRmzrdelebs ekisrebaT ZiriTadi<br />
pasuxismgebloba, Tavisi unarisa <strong>da</strong> finansuri SesaZleblobebis farglebSi<br />
uzrunvelyon bavSvis ganviTarebisaTvis saWiro cxovrebis pirobebi.<br />
3. monawile saxelmwifoebi, <strong>erovnuli</strong> pirobebis Sesabamisad <strong>da</strong> Tavian-<br />
Ti SesaZleblobebis farglebSi, aucilebel zomebs iReben imisaTvis,<br />
raTa <strong>da</strong>xmareba gauwion mSoblebsa <strong>da</strong> bavSvTa aRmzrdel sxva pirebs<br />
am uflebis ganxorcielebaSi, aucileblobis SemTxvevaSi materialurad<br />
exmarebian <strong>da</strong> Tanadgomas uweven programebs, uwinaresad sakvebiT,<br />
tansacmliTa <strong>da</strong> sacxovrebliT uzrunvelyofis TvalsazrisiT.<br />
4. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas axorcieleben imisaTvis,<br />
raTa uzrunvelyon mSoblebis, an bavSvze finansurad pasux-<br />
133<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
ismgebel sxva pirTa mier bavSvis rCenis aRdgena, rogorc monawile<br />
saxelmwifos SigniT, ise mis sazRvrebs gareT. kerZod, Tu bavSvze<br />
finansurad pasuxismgebeli piri <strong>da</strong> bavSvi cxovroben sxva<strong>da</strong>sxva<br />
saxelmwifoSi, monawile saxelmwifoebi xels uwyoben <strong>saerTaSoriso</strong><br />
xelSekrulebebTan SeerTebas an aseTi xelSekrulebebis <strong>da</strong>debas,<br />
agreTve sxva Sesabamisi SeTanxmebebis miRwevas.<br />
muxli 28<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom bavSvs aqvs ganaTlebis ufleba<br />
<strong>da</strong> Tanabari SesaZleblobebis safuZvelze am uflebis Tan<strong>da</strong>TanobiT<br />
ganxorcielebis mizniT isini, kerZod:<br />
a) aweseben ufaso <strong>da</strong> savaldebulo <strong>da</strong>wyebiT ganaTlebas;<br />
b) xels uwyoben rogorc zogadi, ise profesiuli saSualo ganaTlebis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva formebis ganviTarebas, uzrunvelyofen yvela bavSvisaTvis<br />
maT xelmisawvdomobas <strong>da</strong> Rebuloben iseT aucilebel<br />
zomebs, rogoricaa ufaso ganaTlebis SemoReba <strong>da</strong> aucileblobis<br />
SemTxvevaSi finansuri <strong>da</strong>xmarebis gaweva;<br />
g) yvela aucilebeli saSualebis gamoyenebiT uzrunvelyofen umaRlesi<br />
ganaTlebis xelmisawvdomobas yvelasaTvis TiToeulis unaris<br />
Sesatyvisad;<br />
d) uzrunvelyofen ganaTlebisa <strong>da</strong> profesiuli momzadebis sferoSi<br />
informaciisa <strong>da</strong> masalebis xelmisawvdomobas yvela bavSvisaTvis;<br />
e) Rebuloben zomebs skolebSi regularuli <strong>da</strong>swrebis xelSesawyobad<br />
<strong>da</strong> skoli<strong>da</strong>n ganTesil moswavleTa ricxvis Sesamcireblad.<br />
2. monawile saxelmwifoebi yvela aucilebel zomas mimarTaven, raTa<br />
uzrunvelyon saskolo disciplinis <strong>da</strong>cva im meTodebiT, romlebic<br />
bavSvis a<strong>da</strong>mianuri Rirsebis pativiscemasa <strong>da</strong> winamdebare konvencias<br />
efuZneba.<br />
3. monawile saxelmwifoebi axaliseben <strong>da</strong> aviTareben <strong>saerTaSoriso</strong><br />
TanamSromlobas im sakiTxebSi, romlebic exeba ganaTlebas, kerZod,<br />
mTel msoflioSi umecrebisa <strong>da</strong> wera-kiTxvis ucodinarobis likvi<strong>da</strong>ciisa<br />
<strong>da</strong> samecniero-teqnikuri codnisa <strong>da</strong> swavlebis Tanamedrove<br />
meTodebis misawvdomobis xelSewyobis mizniT. amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gansakuTrebuli yuradReba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eTmos ganviTarebadi qveynebis<br />
saWiroebebs.<br />
muxli 29<br />
1. monawile saxelmwifoebi eTanaxmebian imas, rom bavSvis ganaTleba mimarTuli<br />
un<strong>da</strong> iyos:<br />
134
a) bavSvis pirovnebis, niWis, gonebrivi <strong>da</strong> fizikuri unarebis sruli<br />
ganviTarebisaken;<br />
b) bavSvisaTvis a<strong>da</strong>mianis uflebebisa <strong>da</strong> ZiriTadi Tavisuflebebisadmi,<br />
agreTve gaerTianebuli erebis organizaciis wesdebaSi gancxadebuli<br />
principebisadmi pativiscemis gaRvivebisaken;<br />
g) bavSvisaTvis Tavisi mSoblebisadmi, Tavisi kulturuli TviTmyofadobis,<br />
enis <strong>da</strong> faseulobebis pativiscemis Canergvisaken; bavSvis<br />
aRzrdisaken im qveynis <strong>erovnuli</strong> faseulobebisadmi pativiscemis<br />
suliskveTebiT, romelSic is cxovrobs, aseve im qveynisa, sai<strong>da</strong>nac<br />
igi aris warmoSobiT; bavSvis pativiscemis gaRvivebisaken misi saku-<br />
Tari civilizaciisagan gansxvavebuli civilizaciisadmi;<br />
d) Tavisufal sazogadoebaSi urTierTgagebis, mSvidobis, Semwynareblobis,<br />
qalisa <strong>da</strong> mamakacis, yvela xalxis, eTnikuri, <strong>erovnuli</strong><br />
<strong>da</strong> religiuri jgufebis, maT Soris mkvidri mosaxleobis warmomadgenelTa<br />
mimarT Tanasworobisa <strong>da</strong> megobrobis suliskveTebiT<br />
bavSvis Segnebuli cxovrebisaTvis momzadebisaken;<br />
e) garemosadmi pativiscemis suliskveTebiT bavSvis aRzrdisaken.<br />
2. winamdebare an 28-e muxlis arc erTi nawili ar zRu<strong>da</strong>vs calkeuli<br />
pirebisa <strong>da</strong> organoebis Tavisuflebas, Seqmnan saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebi<br />
<strong>da</strong> uxelmZRvanelon maT winamdebare muxlis pirvel punqt-<br />
Si mocemuli principebis mudmivi <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> im moTxovnis gaTvaliswinebiT,<br />
rom aseT saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebSi miRebuli ganaTleba<br />
Seesabamebodes saxelmwifos mier <strong>da</strong>dgenil minimalur normebs.<br />
muxli 30<br />
im saxelmwifoebSi, sa<strong>da</strong>c arseboben eTnikuri, religiuri an enobrivi<br />
umciresobebi an pirebi, romlebic mkvidr mosaxleobas miekuTvnebian,<br />
bavSvs, romelic aseT umciresobas an mkvidr mosaxleobas miekuTvneba,<br />
ar SeiZleba uari eTqvas uflebaze, rom Tavisi jgufis sxva wevrebTan<br />
erTad eziaros sakuTar kulturas, aRiaros Tavisi religia <strong>da</strong> Seasrulos<br />
misi wes-Cveulebebi, agreTve gamoiyenos mSobliuri ena.<br />
muxli 31<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom bavSvs gaaCnia <strong>da</strong>svenebisa<br />
<strong>da</strong> Tavisufali drois qonis ufleba, misi asakisaTvis Sesaferis<br />
TamaSobebsa <strong>da</strong> gasarTob RonisZiebebSi monawileobis ufleba,<br />
agreTve ufleba, Tavisuflad monawileobdes kulturul cxovreba-<br />
Si, eziaros xelovnebas.<br />
2. monawile saxelmwifoebi pativs scemen <strong>da</strong> axaliseben bavSvis ufle-<br />
135<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
bas, yovelmxrivi monawileoba miiRos kulturul <strong>da</strong> SemoqmedebiT<br />
cxovrebaSi, xels uwyoben misTvis saTanado <strong>da</strong> Tanaswori SesaZleblobebis<br />
Seqmnas kulturuli <strong>da</strong> SemoqmedebiTi saqmianobisaTvis,<br />
Tavisufali droiT sargeblobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebisaTvis.<br />
muxli 32<br />
1. monawile saxelmwifoebi aRiareben bavSvis uflebas, <strong>da</strong>culi iyos<br />
ekonomikuri eqspluataciisa <strong>da</strong> nebismieri iseTi samuSaos Sesrulebisagan,<br />
romelic SeiZleba emuqrebodes mis janmrTelobas <strong>da</strong> xels<br />
uSlides ganaTlebis miRebaSi, an zians ayenebdes mis janmrTelobas,<br />
fizikur, gonebriv, sulier, moralur <strong>da</strong> socialur ganviTarebas.<br />
2. monawile saxelmwifoebi Rebuloben sakanonmdeblo, administraciul<br />
<strong>da</strong> socialur zomebs, atareben RonisZiebebs ganaTlebis sferoSi,<br />
raTa ganxorcieldes winamdebare muxli. am mizniT, xelmZRvaneloben<br />
ra sxva <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis Sesabamisi debulebebiT,<br />
monawile saxelmwifoebi, kerZod:<br />
a) adgenen samuSaoze miRebis minimalur asaks an minimalur asakebs;<br />
b) gansazRvraven samuSao dRis xangrZlivobasa <strong>da</strong> Sromis pirobebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebul aucilebel moTxovnebs;<br />
g) iTvaliswineben sasjelis Sesabamis saxeobebs an sxva sanqciebs<br />
winamdebare muxlis efeqturi ganxorcielebis uzrunvelsayofad.<br />
muxli 33.<br />
monawile saxelmwifoebi Rebuloben yvela aucilebel zomas, sakanonmdeblo,<br />
administraciuli <strong>da</strong> socialuri zomebis CaTvliT,<br />
agreTve RonisZiebebs ganaTlebis sferoSi, raTa <strong>da</strong>icvan bavSvebi Sesabamisi<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiT gansazRvruli narkotikuli<br />
saSualebebisa <strong>da</strong> fsiqotropuli nivTierebebis ukanono xmarebisagan<br />
<strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvan bavSvebis gamoyeneba am nivTierebaTa kanonsawinaamRdego<br />
warmoebaSi an vaWrobaSi.<br />
muxli34.<br />
monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben, <strong>da</strong>icvan bavSvi<br />
seqsualuri eqspluataciis <strong>da</strong> seqsualuri cdunebis yvela formisagan.<br />
am mizniT monawile saxelmwifoebi, kerZod, ormxriv <strong>da</strong> mravalmxriv<br />
erovnul doneebze Rebuloben yvela aucilebel zomas, raTa Tavi<strong>da</strong>n<br />
aicilon:<br />
a) bavSvis <strong>da</strong>yolieba nebismier ukanono seqsualur qmedebaze an bavSvis<br />
iZuleba, monawileobdes aseT qmedebaSi;<br />
136
) eqspluataciis mizniT bavSvis gamoyeneba prostituciaSi an sxva<br />
ukanono seqsualur praqtikaSi;<br />
g) eqspluataciis mizniT bavSvis gamoyeneba pornografiasa <strong>da</strong> pornografiul<br />
masalebSi.<br />
muxli 35<br />
monawile saxelmwifoebi erovnul, ormxriv <strong>da</strong> mravalmxriv doneebze<br />
Rebuloben yvela aucilebel zomas, raTa Tavi<strong>da</strong>n aicilon bavSvTa<br />
motaceba, bavSvebiT vaWroba an maTi kontraban<strong>da</strong> nebismieri miznebiT<br />
<strong>da</strong> nebismieri formiT.<br />
muxli 36<br />
monawile saxelmwifoebi bavSvs icaven eqspluataciis yvela sxva formisagan,<br />
romelic zians ayenebs bavSvis keTildReobis nebismier aspeqts.<br />
muxli 37<br />
monawile saxelmwifoebi uzrunvelyofen, rom:<br />
a) arc erTi bavSvi ar iyos wamebis, saerTod, sastiki, araa<strong>da</strong>mianuri<br />
an Rirsebis Semlaxveli mopyrobis an sasjelis msxverpli. arc<br />
sikvdiliT <strong>da</strong>sja, arc mudmivi patimroba, romelic ar iTvaliswinebs<br />
ganTavisuflebis SesaZleblobas, ar SeiZleba Seefardos<br />
18 wlamde asakis pirTa mier Cadenil <strong>da</strong>naSaulebebs;<br />
b) arc erT bavSvs ar un<strong>da</strong> aRekveTos Tavisufleba ukanonod an TviTneburad.<br />
bavSvis <strong>da</strong>patimreba, <strong>da</strong>kaveba an cixeSi moTavseba xorcieldeba<br />
kanonis Tanaxmad <strong>da</strong> ganixileba, rogorc mxolod ukiduresi<br />
zoma rac SeiZleba naklebi periodis ganmavlobaSi.<br />
g) yovel TavisuflebaaRkveTil bavSvs epyrobodnen humanurad <strong>da</strong><br />
pirovnebis ganuyreli Rirsebis pativiscemiT, ise, rom gaTvaliswinebuli<br />
iyos misi asakis pirTa moTxovnilebebi. kerZod, yoveli<br />
TavisuflebaaRkveTili bavSvi un<strong>da</strong> gancalkevdes ufrosebisagan,<br />
Tu ar miiCneva, rom bavSvis yvelaze WeSmariti interesebisaTvis<br />
amis gakeTeba ar aris saWiro; bavSvs hqondes ufleba, kavSiri<br />
iqonios Tavis ojaxTan mimoweris an Sexvedrebis formiT, gansakuTrebul<br />
garemoebaTa gamoklebiT;<br />
d) yovel TavisuflebaaRkveTil bavSvs hqondes ufleba, <strong>da</strong>uyonebliv<br />
miiRos <strong>samarTlebrivi</strong> <strong>da</strong> sxva Sesabamisi <strong>da</strong>xmareba, agreTve ufleba,<br />
gaaprotestos misi Tavisuflebis aRkveTis kanoniereba sasamarTlos<br />
an sxva kompetenturi <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebeli<br />
organos winaSe <strong>da</strong> rom maT <strong>da</strong>uyonebliv gamoitanon ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />
nebismieri aseTi procesualuri qmedebis Taobaze.<br />
137<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
muxli 38<br />
1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, pativi scen Seiara-<br />
Rebuli konfliqtebis dros maT mimarT Zalis mqone <strong>saerTaSoriso</strong><br />
humanitaruli samarTlis bavSvebTan <strong>da</strong>kavSirebul normebs <strong>da</strong> uzrunvelyon<br />
maTi <strong>da</strong>cva.<br />
2. monawile saxelmwifoebi iReben yvela SesaZlo zomas, raTa uzrunvelyon,<br />
rom 15 wels miuRweveli pirebi pir<strong>da</strong>pir ar monawileobdnen<br />
samxedro moqmedebebSi.<br />
3. monawile saxelmwifoebi Tavs ikaveben TavianT SeiaraRebul ZalebSi<br />
yvela im piris gawvevisagan, romelTac ar miuRweviaT 15 wlis asakisaTvis.<br />
15 wels ga<strong>da</strong>cilebul im pirTa gawvevisas, romelTac jer ar<br />
SesrulebiaT 18 weli, monawile saxelmwifoebi cdiloben SearCion<br />
ufro asakovani pirebi.<br />
4. SeiaraRebuli konfliqtebis dros samoqalaqo mosaxleobis <strong>da</strong>cvasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli <strong>saerTaSoriso</strong> humanitaruli samarTlis winaSe Tavisi<br />
valdebulebebis Sesabamisad, monawile saxelmwifoebi movaleni arian<br />
miiRon yvela aucilebeli zoma SeiaraRebul konfliqtebSi moxvedril<br />
bavSvTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> movla-patronobis uzrunvelsayofad.<br />
muxli 39<br />
monawile saxelmwifoebi yvela zomas iReben, raTa xeli Seuwyon im<br />
bavSvis fizikur <strong>da</strong> fsiqologiur gajansaRebas <strong>da</strong> socialur reintegracias,<br />
romelic nebismieri saxis ugulebelyofis, eqspluataciis an<br />
borotad gamoyenebis, wamebis, sastiki, araa<strong>da</strong>mianuri <strong>da</strong> Rirsebis Semlaxveli<br />
mopyrobis, sasjelis an SeiaraRebuli konfliqtis msxverplia.<br />
aseTi gajansaReba <strong>da</strong> reintegracia un<strong>da</strong> xorcieldebodes bavSvis janmrTelobis,<br />
sakuTari Tavis pativiscemisa <strong>da</strong> Rirsebis grZnobis Senar-<br />
Cunebis uzrunvelmyof pirobebSi.<br />
muxli 40<br />
1. monawile saxelmwifoebi cnoben yoveli bavSvis uflebas, romelmac,<br />
rogorc Tvlian, <strong>da</strong>arRvia sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad<br />
edeba misi <strong>da</strong>rRveva an aRiarebulia mis <strong>da</strong>mrRvevad, rom mis<strong>da</strong>mi<br />
mopyroba xels uwyobdes misi Rirsebisa <strong>da</strong> sakuTari mniSvnelovnebis<br />
grZnobis ganviTarebas, ganumtkicebdes mas a<strong>da</strong>mianis uflebebisadmi<br />
<strong>da</strong> sxvaTa ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pativiscemas, iTvaliswinebdes<br />
bavSvis asaks <strong>da</strong> misi reintegraciis, sazogadoebaSi mis mier<br />
sasargeblo rolis SesrulebisaTvis xelSewyobis sasurvelobas.<br />
2. am mizniT <strong>da</strong> <strong>saerTaSoriso</strong> dokumentebis Sesabamisi debulebebis gaTvaliswinebiT<br />
monawile saxelmwifoebi, kerZod, uzrunvelyofen, rom:<br />
138
a) arc erTi bavSvi ar iTvlebodes sisxlis samarTlis kanonmdeblobis<br />
<strong>da</strong>mrRvevad, mas bralad ar <strong>da</strong>edos misi <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong> is ar<br />
iqnes aRiarebuli <strong>da</strong>mnaSaved im qmedebis an arqmedebis mizeziT,<br />
romlebic maTi Cadenis dros ar iyo akrZaluli <strong>erovnuli</strong> an saer-<br />
TaSoriso samarTliT;<br />
b) yovel bavSvs, romelmac, rogorc Tvlian, <strong>da</strong>arRvia sisxlis samar-<br />
Tlis kanonmdebloba, an brali edeba mis <strong>da</strong>rRvevaSi, hqondes, sul<br />
cota, Semdegi garantiebi:<br />
I) u<strong>da</strong>naSaulobis prezumpcia, sanam misi <strong>da</strong>naSauli ar iqneba <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
kanonis Sesabamisad;<br />
II) misi <strong>da</strong>uyovnebeli <strong>da</strong> uSualo informireba _ aucileblobis<br />
SemTxvevaSi ki informireba mSoblebis an kanonieri meurveebis<br />
meSveobiT _ misTvis wayenebuli braldebis Sesaxeb <strong>da</strong> <strong>samarTlebrivi</strong><br />
an sxva aucilebeli <strong>da</strong>xmarebis miReba Tavisi <strong>da</strong>cvis<br />
momzadebisa <strong>da</strong> ganxorcielebisaTvis;<br />
III) kompetenturi, <strong>da</strong>moukidebeli an miukerZoebuli organos an<br />
sasamarTlo organos mier samarTliani ganxilvis Sedegad gansaxilvel<br />
sakiTxze <strong>da</strong>uyovnebeli ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba kanonis<br />
Tanaxmad, advokatis an sxva Sesabamisi piris Tan<strong>da</strong>swrebiT <strong>da</strong>,<br />
Tuki es ar ewinaamRdegeba bavSvis yvelaze WeSmarit interesebs,<br />
misi asakis an misi mSoblebis an kanonieri meurveebis mdgomareobis<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
IV) imisaken mimarTuli Zal<strong>da</strong>tanebisagan Tavisufleba, rom bavSvma<br />
mowmis saxiT misces Cveneba an aRiaros <strong>da</strong>naSauli; braldebis<br />
mowmeTa Cvenebebis Seswavla an <strong>da</strong>moukideblad, an sxva pirTa<br />
<strong>da</strong>xmarebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>cvis mowmeTa Tanasworuflebiani monawileobisa<br />
<strong>da</strong> maTi Cvenebebis Seswavlis uzrunvelyofa;<br />
V) Tu iTvleba, rom bavSvma <strong>da</strong>arRvia sisxlis samarTlis kanonmdebloba,<br />
zemdgomi kompetenturi, <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> miukerZoebuli<br />
organos an sasamarTlo organos mier kanonis Tanaxmad<br />
Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebis <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebiT miRebuli<br />
nebismieri RonisZiebis xelaxali ganxilva;<br />
VI) Tarjimnis ufaso <strong>da</strong>xmareba, Tu bavSvs ar esmis gamoyenebuli<br />
ena an ver laparakobs am enaze;<br />
VII) misi piradi cxovrebis sruli pativiscema saqmis garCevis yvela<br />
stadiaze.<br />
3. monawile saxelmwifoebi cdiloben xeli Seuwyon im bavSvebTan uSualo<br />
<strong>da</strong>mokidebulebis mqone kanonebis, procedurebis, organoebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>wesebulebebis Camoyalibebas, romlebmac, rogorc iTvleba, <strong>da</strong>ar-<br />
139<br />
nawili I
avSvis uflebaTa konvencia<br />
Rvies sisxlis samarTlis kanonmdebloba, bralad edebaT misi <strong>da</strong>r-<br />
Rveva an aRiarebuli arian mis <strong>da</strong>mrRvevebad <strong>da</strong>, kerZod:<br />
a) minimaluri asakis <strong>da</strong>dgenas, romlis miRwevamdec, rogorc iTvleba,<br />
bavSvebs ara aqvT sisxlis samarTlis kanonmdeblobis <strong>da</strong>r-<br />
Rvevis unari;<br />
b) roca es aucilebeli <strong>da</strong> sasurvelia, aseTi bavSvebis mimarT zomebis<br />
miRebas sasamarTlo ganxilvis gareSe, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong><br />
<strong>samarTlebrivi</strong> garantiebis sruli <strong>da</strong>cviT;<br />
4. aucilebelia iseTi sxva<strong>da</strong>sxvagvari RonisZiebebi, rogoricaa movla,<br />
meurveobisa <strong>da</strong> meTvalyureobis debuleba, sakonsultacio momsaxureba,<br />
gamosacdeli vadis <strong>da</strong>niSvna, aRzr<strong>da</strong>, swavlebisa <strong>da</strong> profesiuli<br />
momzadebis programebi <strong>da</strong> movlis iseTi formebi, romlebic<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi movlas SeiZleba Seenacvlos. Aam RonisZiebaTa mizania<br />
bavSvisadmi imgvari mopyrobis uzrunvelyofa, rogoric Seesabameba<br />
bavSvis keTildReobis interesebs, agreTve mis mdgomareobas<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulis xasiaTs.<br />
muxli 41<br />
winamdebare konvencia ar abrkolebs imgvar debulebaTa ganxorcielebas,<br />
romlebic yvelaze metad uwyobs xels bavSvis uflebaTa realizacias<br />
<strong>da</strong> SeiZleba <strong>da</strong>fiqsirebuli iyos:<br />
a) monawile saxelmwifos kanonSi;<br />
an<br />
b) mocemuli saxelmwifos mimarT moqmedi <strong>saerTaSoriso</strong> samarTlis<br />
normebSi.<br />
muxli 42<br />
nawili II<br />
monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, saTanado <strong>da</strong> qmediTi<br />
saSualebebis gamoyenebiT farTo informacia miawodon rogorc mozrdilebs,<br />
aseve bavSvebs konvenciis principebisa <strong>da</strong> debulebebis Taobaze.<br />
muxli 43<br />
1. monawile saxelmwifoebis mier winamdebare konvenciis Sesabamisad<br />
aRebuli valdebulebebis SesrulebaSi miRweuli progresis ganxilvis<br />
mizniT fuZndeba bavSvis uflebebis komiteti, romelic asrulebs<br />
qvemoT miTiTebul funqciebs.<br />
140
2. komiteti Sedgeba aTi eqspertisagan, romlebsac aqvT maRali zneobrivi<br />
Tvisebebi <strong>da</strong> kompetenturad arian aRiarebulni winamdebare<br />
konvenciiT mocul sferoSi. komitetis wevrebs irCeven monawile<br />
saxelmwifoebi TavianT moqalaqeTa Soris <strong>da</strong> isini warmodgenilni<br />
arian <strong>da</strong>moukidebel pirovnebaTa statusiT, amasTan, yuradReba maxvildeba<br />
samarTlian geografiul ganawilebaze, agreTve ZiriTad samarTlebriv<br />
sistemebze.<br />
3. komitetis wevrebi airCevian monawile saxelmwifoebis mier wamoyenebul,<br />
siaSi Setanil pirTagan faruli kenWisyriT. yovel monawile<br />
saxelmwifos SeuZlia wamoayenos erTi piri Tavisi moqalaqeebi<strong>da</strong>n.<br />
4. komitetSi pirveli arCevnebi tardeba winamdebare konvenciis ZalaSi<br />
Sesvli<strong>da</strong>n araugvianes eqvsi Tvisa, Semdgom ki - or weliwadSi erTxel.<br />
yovel arCevnebamde oTxi TviT adre mainc gaerTianebuli erebis<br />
organizaciis generaluri mdivani monawile saxelmwifoebs mimarTavs<br />
weriliT <strong>da</strong> sTavazobs maT wamoayenon TavianTi kandi<strong>da</strong>turebi ori<br />
Tvis va<strong>da</strong>Si. Semdeg generaluri mdivani anbanis rigis mixedviT adgens<br />
amgvarad <strong>da</strong>saxelebuli yvela kandi<strong>da</strong>tis sias, miuTiTebs ra<br />
monawile saxelmwifoebs, romlebmac wamoayenes es pirebi, <strong>da</strong> am sias<br />
warudgens winamdebare konvenciis monawile saxelmwifoebs.<br />
5. arCevnebi tardeba monawile saxelmwifoTa TaTbirze, romelic moiwveva<br />
generaluri mdivnis mier gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
centralur <strong>da</strong>wesebulebebSi. am TaTbirze, sa<strong>da</strong>c monawile saxelmwifoTa<br />
ori mesamedi qmnis qvorums, komitetis SemadgenlobaSi arCeulad<br />
CaiTvlebian is kandi<strong>da</strong>tebi, romlebic miiReben <strong>da</strong>mswre <strong>da</strong> xmis<br />
micemaSi monawile saxelmwifoTa warmomadgenlebis xmaTa absolutur<br />
umravlesobas.<br />
6. komitetis wevrebi airCevian oTxwliani vadiT. maT aqvT ufleba, xelaxla<br />
iqnen arCeuli maTi kandi<strong>da</strong>turebis ganmeorebiT <strong>da</strong>saxelebis<br />
SemTxvevaSi. pirvel arCevnebSi arCeuli xuTi wevris uflebamosilebis<br />
va<strong>da</strong> mTavrdeba orwliani periodis bolos; pirveli arCevnebisTanave<br />
am xuT wevrs wilisyriT gansazRvravs TaTbiris Tavmjdomare.<br />
7. komitetis romelime wevris sikvdilis an ga<strong>da</strong>dgomis SemTxvevaSi,<br />
an Tu mas raime mizeziT aRar SeuZlia Seasrulos komitetis wevris<br />
movaleobebi, am wevris wamomyenebeli monawile saxelmwifo Tavis moqalaqeTagan<br />
<strong>da</strong>rCenili vadisaTvis niSnavs sxva eqsperts, komitetis<br />
mier misi mowonebis SemTxvevaSi.<br />
8. komiteti adgens proceduris sakuTar wesebs.<br />
9. komiteti Tavis Tanamdebobis pirebs irCevs ori wlis vadiT.<br />
10. komitetis sesiebi, rogorc wesi, tardeba gaerTianebuli erebis or-<br />
141<br />
nawili II
avSvis uflebaTa konvencia<br />
ganizaciis centralur <strong>da</strong>wesebulebebSi an komitetis mier gansaz-<br />
Rvrul nebismier sxva Sesaferis adgilas. komiteti, rogorc wesi,<br />
Tavis sesiebs atarebs yovelwliurad. komitetis sesiebis xangrZlivoba<br />
ganisazRvreba <strong>da</strong> aucileblobis SemTxvevaSi icvleba winamdebare<br />
konvenciis monawile saxelmwifoTa TaTbirze generaluri asambleis<br />
TanxmobiT.<br />
11. gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani gamoyofs<br />
aucilebel personalsa <strong>da</strong> materialur saSualebebs, raTa komitetma,<br />
winamdebare konvenciis Sesabamisad, efeqturad ganaxorcielos Tavisi<br />
funqciebi.<br />
12. winamdebare konvenciis Sesabamisad <strong>da</strong>fuZnebuli komitetis wevrebi<br />
gaerTianebuli erebis organizaciis saxsrebi<strong>da</strong>n Rebuloben generaluri<br />
asambleis mier <strong>da</strong>wesebul anazRaurebas generaluri asambleis<br />
mier <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> pirobebiT.<br />
muxli 44<br />
1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas iReben, gaerTianebuli erebis<br />
organizaciis generaluri mdivnis meSveobiT komitets warudginon<br />
moxsenebebi maT mier miRebuli zomebis Sesaxeb konvenciiT ganmtkicebul<br />
uflebaTa <strong>da</strong>mkvidrebisa <strong>da</strong> am sferoSi miRweul progresTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT:<br />
a) monawile saxelmwifosaTvis konvenciis ZalaSi Sesvli<strong>da</strong>n ori wlis<br />
va<strong>da</strong>Si;<br />
b) yovel momdevno xuT weliwadSi;<br />
2. winamdebare muxlis mixedviT wardgenil moxsenebebSi miTiTebulia<br />
faqtorebi <strong>da</strong> sirTuleebi, Tuki aseTi arsebobs, romlebic zemoqmedebs<br />
am konvenciis valdebulebaTa Sesrulebis xarisxze. moxsenebebi<br />
agreTve Seicavs sakmaris informacias imisaTvis, raTa komitetisaTvis<br />
sruliad gasagebi iyos, rogor moqmedebs konvencia mocemul<br />
qveyanaSi.<br />
3. monawile saxelmwifos, romelic komitets warudgens yovlismomcvel<br />
pirvelad moxsenebas, ar sWirdeba winamdebare muxlis 1b punqtis<br />
mixedviT wardgenil Semdgom moxsenebebSi gaimeoros adre gadmocemuli<br />
ZiriTadi informacia.<br />
4. komitets SeuZlia monawile saxelmwifos mosTxovos <strong>da</strong>matebiTi informacia,<br />
romelic exeba winamdebare konvenciis ganxorcielebas.<br />
5. moxsenebebi komitetis saqmianobis Sesaxeb ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri<br />
sabWos meSveobiT or weliwadSi erTxel waredgineba generalur<br />
asambleas.<br />
142
6. monawile saxelmwifoebi sakuTar qveynebSi uzrunvelyofen TavianTi<br />
moxsenebebis farTo sajaroobas.<br />
muxli 45<br />
konvenciis ganxorcielebisaTvis efeqturi xelSewyobisa <strong>da</strong> winamdebare<br />
konvenciiT mocul sferoSi <strong>saerTaSoriso</strong> TanamSromlobis waxalisebis<br />
mizniT:<br />
a) specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs, gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
bavSvTa fonds, gaerTianebuli erebis organizaciis sxva organoebs<br />
ufleba aqvT warmodgenilni iyvnen winamdebare konvenciis<br />
iseTi debulebebis ganxorcielebis Sesaxeb sakiTxTa ganxilvaSi,<br />
romlebic maT uflebamosilebaSi Sedis. mizanSewonilad miCnevis<br />
SemTxvevaSi komitets SeuZlia specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs,<br />
gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa fondsa <strong>da</strong> sxva kompetentur<br />
organoebs SesTavazos, warmoadginon eqspertTa <strong>da</strong>skvna<br />
konvenciis ganxorcielebis Taobaze im sferoebSi, romlebic Sedis<br />
maTi Sesabamisi uflebamosilebis farglebSi. komitets Seu-<br />
Zlia specializebul <strong>da</strong>wesebulebebs, gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
bavSvTa fondsa <strong>da</strong> gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
sxva organoebs sTxovos, warmoadginon moxsenebebi konvenciis<br />
ganxorcielebis Sesaxeb im <strong>da</strong>rgebSi, romlebic maTi saqmianobis<br />
sferoSi Sedis;<br />
b) mizanSewonilad miCnevis SemTxvevaSi komiteti specializebul<br />
<strong>da</strong>wesebulebebSi, gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa<br />
fondsa <strong>da</strong> sxva kompetentur organoebSi ga<strong>da</strong>gzavnis monawile<br />
saxelmwifoebis nebismier moxsenebas, romelic Seicavs Txovnas<br />
teqnikuri konsultaciis an <strong>da</strong>xmarebis Sesaxeb, an miuTiTebs mis<br />
saWiroebaze, agreTve komitetis SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebs msgavsi<br />
Txovnisa <strong>da</strong> miTiTebebis Taobaze.<br />
g) komitets SeuZlia rekomen<strong>da</strong>cia gauwios generalur asambleas,<br />
wina<strong>da</strong>deba misces generalur mdivans, raTa man asambleis saxeliT<br />
Caataros kvleva calkuli sakiTxebis Sesaswavlad, romlebic bavSvTa<br />
uflebebs exeba.<br />
d) komitets SeuZlia waradginos winamdebare konvenciis 44-e <strong>da</strong> 45-e<br />
muxlebis Sesabamisad miRebul informaciaze <strong>da</strong>yrdnobili zogadi<br />
xasiaTis wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi. aseTi zogadi xasiaTis<br />
wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi egzavneba nebismier <strong>da</strong>interesebul<br />
monawile saxelmwifos <strong>da</strong> ecnobeba generalur asambleas monawile<br />
saxelmwifoTa SeniSvnebTan erTad, Tuki aseTi ram arsebobs.<br />
143<br />
nawili II
avSvis uflebaTa konvencia<br />
muxli 46.<br />
nawili III.<br />
winamdebare konvencia Riaa yvela saxelmwifos mier xelmosawerad.<br />
muxli 47<br />
winamdebare konvencia eqvemdebareba ratifikacias. saratifikacio<br />
sigelebi Sesanaxad bardeba gaerTianebuli erebis organizaciis generalur<br />
mdivans.<br />
muxli 48.<br />
winamdebare konvencia Riaa masTan nebismieri saxelmwifos SeerTebisaTvis.<br />
dokumentebi SeerTebis Sesaxeb bardeba gaerTianebuli erebis<br />
organizaciis generalur mdivans.<br />
muxli 49.<br />
1. winamdebare konvencia ZalaSi Sedis gaerTianebuli erebis organizaciis<br />
generaluri mdivnisaTvis meoce saratifikacio sigelis an SeerTebis<br />
Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebi<strong>da</strong>n oc<strong>da</strong>meaTe dRes.<br />
2. yoveli saxelmwifosaTvis, romelic winamdebare konvenciis ratificirebas<br />
moaxdens an mas SeuerTdeba meoce saratifikacio sigelis<br />
an SeerTebis Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebis Semdeg, winamdebare<br />
konvencia ZalaSi Sedis aseTi saxelmwifos mier misi saratifikacio<br />
sigelis an SeerTebis Sesaxeb dokumentis Sesanaxad Cabarebi<strong>da</strong>n<br />
oc<strong>da</strong>meaTe dRes.<br />
muxli 50.<br />
1. nebismier monawile saxelmwifos SeuZlia Sesworebis SeTavazeba <strong>da</strong><br />
wardgena gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivnisaTvis.<br />
amis Semdeg generaluri mdivani Sesworebas warudgens monawile<br />
saxelmwifoebs TxovniT - miuTiTon, mxars uWeren Tu ara am wina<strong>da</strong>debis<br />
gansaxilvelad <strong>da</strong> kenWis sayrelad monawile saxelmwifoebis<br />
konferenciis mowvevas. Tu aseTi Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n oTxi Tvis<br />
ganmavlobaSi monawile saxelmwifoebis Tun<strong>da</strong>c erTi mesamedi mainc<br />
mxars <strong>da</strong>uWers aseT konferencias, generaluri mdivani iwvevs am konferencias<br />
gaerTianebuli erebis organizaciis egidiT. am konferenciaze<br />
<strong>da</strong>mswre <strong>da</strong> kenWisyraSi monawile saxelmwifoTa umravlesobis<br />
mier miRebuli Sesworeba <strong>da</strong>samtkiceblad waredgineba generalur<br />
asambleas.<br />
144
2. winamdebare muxlis pirveli punqtis Sesabamisad miRebuli Sesworeba<br />
ZalaSi Sedis gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri asambleis<br />
mier misi <strong>da</strong>mtkicebisa <strong>da</strong> monawile saxelmwifoTa ori mesamedis<br />
momcveli umravlesobis mier misi miRebis Semdeg.<br />
3. Sesworeba ZalaSi SesvlisTanave xdeba savaldebulo im monawile<br />
saxelmwifoebisaTvis, romlebmac igi miiRes, sxva monawile saxelmwifoebisaTvis<br />
ki savaldebulo rCeba winamdebare konvenciis debulebebi<br />
<strong>da</strong> nebismieri wina Sesworeba, romelic maT mier aris miRebuli.<br />
muxli 51.<br />
1. gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani Rebulobs<br />
<strong>da</strong> yvela saxelmwifos ugzavnis ratifikaciis an SeerTebis momentSi<br />
saxelmwifos mier gakeTebuli SeniSvnebis teqsts.<br />
2. ar <strong>da</strong>iSveba SeniSvna, romelic SeuTavsebelia winamdebare konvenciis<br />
miznebTan <strong>da</strong> amocanebTan.<br />
3. SeniSvnebis moxsna SesaZlebelia nebismier dros gaerTianebuli erebis<br />
organizaciis generaluri mdivnisaTvis Sesabamisi Setyobinebis<br />
gagzavnis gziT, romelic Semdeg amis Taobaze acnobebs yvela saxelmwifos.<br />
aseTi Setyobineba ZalaSi Sedis generaluri mdivnis mier misi<br />
miRebis dRi<strong>da</strong>n.<br />
muxli 52.<br />
nebismier monawile saxelmwifos SeuZlia winamdebare konvenciis denonsireba<br />
gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivnisaTvis<br />
werilobiTi Setyobinebis gagzavnis gziT. denonsireba ZalaSi Sedis generaluri<br />
mdivnis mier Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n erTi wlis gasvlis Semdeg.<br />
muxli 53.<br />
gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri mdivani iniSneba<br />
winamdebare konvenciis depozitarad.<br />
muxli 54.<br />
winamdebare konvenciis de<strong>da</strong>ni, romlis inglisuri, arabuli, espanuri,<br />
Cinuri, rusuli <strong>da</strong> franguli teqstebi Tanabrad avTentikuria, Sesanaxad<br />
bardeba gaerTianebuli erebis organizaciis generalur mdivans.<br />
ris <strong>da</strong>samowmebla<strong>da</strong>c qvemore xelismomwerni, TavianTi Sesabamisi<br />
mTavrobebis mier saTanado rwmunebiT aRWurvili sruluflebiani warmomadgenlebi,<br />
xels aweren winamdebare konvencias.<br />
145<br />
nawili III
146<br />
(ssm 19.06.2006. #23 mux.183)<br />
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
muxli 1. moqmedebis sfero<br />
kari I. zogadi debulebani<br />
Tavi I. Sesavali debulebani<br />
1. es kodeqsi awesrigebs saqarTvelos teritoriaze SromiT <strong>da</strong> mis Tanmdev<br />
urTierTobebs, Tu isini gansxvavebulad ar regulirdeba sxva<br />
specialuri kanoniT an saqarTvelos <strong>saerTaSoriso</strong> xelSekrulebebiT.<br />
2. SromiT urTierTobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi, romlebsac ar awesrigebs<br />
es kodeqsi an sxva specialuri kanoni, regulirdeba saqarTvelos<br />
samoqalaqo kodeqsis normebiT.<br />
muxli 2. SromiTi urTierToba<br />
1. SromiTi urTierToba aris Sromis organizaciuli mowesrigebis pirobebSi<br />
<strong>da</strong>saqmebulis mier <strong>da</strong>msaqmeblisaTvis samuSaos Sesruleba<br />
anazRaurebis sanacvlod.<br />
2. SromiTi urTierToba warmoiSoba mxareTa Tanasworuflebianobis safuZvelze<br />
nebis Tavisufali gamovlenis Sedegad miRweuli SeTanxmebiT.<br />
3. SromiT urTierTobaSi akrZalulia nebismieri saxis diskriminacia rasis,<br />
kanis feris, enis, eTnikuri <strong>da</strong> socialuri kuTvnilebis, erovnebis,<br />
warmoSobis, qonebrivi <strong>da</strong> wodebrivi mdgomareobis, sacxovrebeli<br />
adgilis, asakis, sqesis, seqsualuri orientaciis, SezRuduli<br />
SesaZleblobis, religiuri an raime gaerTianebisadmi kuTvnilebis,<br />
ojaxuri mdgomareobis, politikuri <strong>da</strong> sxva Sexedulebis gamo.<br />
4. diskriminaciad CaiTvleba piris pir<strong>da</strong>pir an arapir<strong>da</strong>pir Seviwroeba,<br />
romelic miznad isaxavs an iwvevs misTvis <strong>da</strong>maSinebeli, mtruli,<br />
<strong>da</strong>mamcirebeli, Rirsebis Semlaxveli an Seuracxmyofeli garemos Seqmnas,<br />
an<strong>da</strong> pirisTvis iseTi pirobebis Seqmna, romlebic pir<strong>da</strong>pir an<br />
arapir<strong>da</strong>pir auaresebs mis mdgomareobas analogiur pirobebSi myof<br />
sxva pirTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />
5. diskriminaciad ar CaiTvleba pirTa gansxvavebis aucilebloba,<br />
romelic gamomdinareobs samuSaos arsi<strong>da</strong>n, specifiki<strong>da</strong>n an misi Sesrulebis<br />
pirobebi<strong>da</strong>n, emsaxureba kanonieri miznis miRwevas <strong>da</strong> aris<br />
misi miRwevis Tanazomieri <strong>da</strong> aucilebeli saSualeba.
6. SromiTi urTierTobisas mxareebma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>icvan saqarTvelos kanonmdeblobiT<br />
gansazRvruli a<strong>da</strong>mianis ZiriTadi uflebebi <strong>da</strong> Tavisuflebebi.<br />
muxli 3. SromiTi urTierTobis subieqtebi<br />
1. SromiTi urTierTobis subieqtebi SeiZleba iyvnen: <strong>da</strong>msaqmebeli,<br />
<strong>da</strong>saqmebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianeba.<br />
2. <strong>da</strong>msaqmebeli aris fizikuri an iuridiuli piri, an<strong>da</strong> pirTa gaer-<br />
Tianeba, romlisTvisac SromiTi xelSekrulebis safuZvelze sruldeba<br />
garkveuli samuSao.<br />
3. <strong>da</strong>saqmebuli aris fizikuri piri, romelic SromiTi xelSekrulebis<br />
safuZvelze, <strong>da</strong>msaqmeblisaTvis asrulebs garkveul samuSaos.<br />
4. koleqtiuri SromiTi urTierTobis subieqtebi arian: <strong>da</strong>saqmebulTa<br />
gaerTianeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>msaqmebeli.<br />
kari II. individualuri SromiTi urTierToba<br />
Tavi II. SromiTi urTierTobis warmoSoba<br />
muxli 4. samuSaoze miRebis minimaluri asaki <strong>da</strong> SromiTi qmedunarianobis<br />
warmoSoba<br />
1. fizikuri piris SromiTi qmedunarianoba warmoiSoba 16 wlis asaki<strong>da</strong>n.<br />
2. 16 wlamde asakis arasrulwlovnis SromiTi qmedunarianoba warmoiSoba<br />
misi kanonieri warmomadgenlis an mzrunvelobis/meurveobis organos<br />
TanxmobiT, Tu SromiTi urTierToba ar ewinaaRmdegeba arasrulwlovnis<br />
interesebs, zians ar ayenebs mis zneobriv, fizikur <strong>da</strong><br />
gonebriv ganviTarebas <strong>da</strong> ar uzRu<strong>da</strong>vs mas savaldebulo <strong>da</strong>wyebiTi<br />
<strong>da</strong> sabazo ganaTlebis miRebis uflebasa <strong>da</strong> SesaZleblobas. kanonieri<br />
warmomadgenlis an mzrunvelobis/meurveobis organos Tanxmoba Zala-<br />
Si rCeba msgavsi xasiaTis Semdgomi SromiTi urTierTobis mimarTac.<br />
3. 14 wlamde asakis arasrulwlovanTan SromiTi xelSekruleba SeiZleba<br />
<strong>da</strong>idos mxolod sportul, xelovnebasTan <strong>da</strong>kavSirebul <strong>da</strong> kulturis<br />
sferoSi saqmianobaze, aseve sareklamo samuSaos Sesasruleblad.<br />
4. akrZalulia arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba<br />
saTamaSo biznesTan, Ramis gasarTob <strong>da</strong>wesebulebebTan, erotikuli<br />
<strong>da</strong> pornografiuli produqciis, farmacevtuli <strong>da</strong> toqsikuri niv-<br />
Tierebebis <strong>da</strong>mzadebasTan, ga<strong>da</strong>zidvasTan <strong>da</strong> realizaciasTan <strong>da</strong>kav-<br />
Sirebuli samuSaoebis Sesasruleblad.<br />
147<br />
Tavi II. SromiTi urTierTobebis warmoeba
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
5. akrZalulia arasrulwlovanTan, aseve orsul an meZuZur qalTan<br />
SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebiani samuSaoebis<br />
Sesasruleblad.<br />
muxli 5. winasaxelSekrulebo urTierToba <strong>da</strong> informaciis gacvla<br />
SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debamde<br />
1. <strong>da</strong>msaqmebeli uflebamosilia moipovos is informacia kandi<strong>da</strong>tis<br />
Sesaxeb, romelic esaWiroeba misi <strong>da</strong>saqmebis Taobaze ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
misaRebad.<br />
2. kandi<strong>da</strong>ti valdebulia <strong>da</strong>msaqmebels acnobos nebismieri garemoebis<br />
Sesaxeb, romelmac SeiZleba xeli SeuSalos mas samuSaos SesrulebaSi<br />
an safrTxe Seuqmnas <strong>da</strong>msaqmeblis an mesame piris interesebs.<br />
3. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs Seamowmos kandi<strong>da</strong>tis mier wardgenili informaciis<br />
siswore.<br />
4. <strong>da</strong>msaqmeblis mier mopovebuli informacia kandi<strong>da</strong>tis Sesaxeb <strong>da</strong> kandi<strong>da</strong>tis<br />
mier wardgenili informacia ar SeiZleba iyos xelmisawvdomi<br />
sxva pirTaTvis kandi<strong>da</strong>tis Tanxmobis gareSe, gar<strong>da</strong> kanonmdeblobiT<br />
gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.<br />
5. kandi<strong>da</strong>ts ufleba aqvs gamoiTxovos mis mier wardgenili dokumentebi,<br />
Tu masTan <strong>da</strong>msaqmebelma ar <strong>da</strong>do SromiTi xelSekruleba.<br />
6. kandi<strong>da</strong>ti uflebamosilia miiRos sruli informacia Sesasrulebeli<br />
samuSaos, Sromis pirobebis, SromiTi urTierTobisas misi uflebrivi<br />
mdgomareobis, Sromis anazRaurebis Sesaxeb.<br />
7. kandi<strong>da</strong>tTan winasaxelSekrulebo urTierToba <strong>da</strong>srulebulad iTvleba<br />
mxareTa mier SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debiT an <strong>da</strong>saqmebaze<br />
uaris Tqmis Sesaxeb SetyobinebiT.<br />
8. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebuli ar aris <strong>da</strong>asabuTos Tavisi ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />
<strong>da</strong>saqmebaze uaris Tqmis Sesaxeb.<br />
muxli 6. SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>deba<br />
1. SromiTi xelSekruleba ideba werilobiTi an zepiri formiT, gansaz-<br />
Rvruli, ganusazRvreli an samuSaos Sesrulebis vadiT.<br />
2. werilobiTi SromiTi xelSekruleba ideba mxareTaTvis gasageb enaze.<br />
werilobiTi SromiTi xelSekruleba SeiZleba <strong>da</strong>idos ramdenime enaze.<br />
Tu werilobiTi SromiTi xelSekruleba ramdenime enazea <strong>da</strong>debuli,<br />
igi un<strong>da</strong> Seicavdes <strong>da</strong>Tqmas imis Taobaze, Tu romel enaze <strong>da</strong>debul<br />
xelSekrulebas eniWeba upiratesoba xelSekrulebebis debulebebs<br />
Soris gansxvavebis SemTxvevaSi.<br />
148
3. piris gancxadeba <strong>da</strong> mis safuZvelze <strong>da</strong>msaqmeblis mier gamocemuli<br />
dokumenti, romliTac <strong>da</strong>sturdeba <strong>da</strong>msaqmeblis neba piris<br />
samuSaoze miRebis Taobaze, uTanabrdeba SromiTi xelSekrulebis<br />
<strong>da</strong>debas.<br />
4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia <strong>da</strong>saqmebulis moTxovnis SemTxvevaSi gasces<br />
cnoba <strong>da</strong>saqmebis Sesaxeb, romelic moicavs monacemebs Sesrulebuli<br />
samuSaos, Sromis anazRaurebis, SromiTi xelSekrulebis xangrZlivobis<br />
Taobaze.<br />
5. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros, rom Sromis Sinaganawesi<br />
xelSekrulebis nawilia. am SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />
pirs SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>debamde gaacnos Sromis Sinaganawesi<br />
(aseTis arsebobis SemTxvevaSi), xolo SemdgomSi _ masSi<br />
Setanili nebismieri cvlileba.<br />
6. Tu <strong>da</strong>saqmebulTan <strong>da</strong>debulia ramdenime SromiTi xelSekruleba,<br />
romlebic mxolod avsebs <strong>da</strong> mTlianad ar cvlis erTmaneTs, yvela<br />
xelSekruleba inarCunebs Zalas <strong>da</strong> ganixileba, rogorc erTi SromiTi<br />
xelSekruleba.<br />
7. wina SromiTi xelSekruleba Zalas inarCunebs imdenad, ramdena<strong>da</strong>c<br />
misi debulebebi Secvlili ar aris Semdgomi xelSekrulebiT.<br />
8. <strong>da</strong>saqmebulTan erTsa <strong>da</strong> imave pirobaze <strong>da</strong>debuli ramdenime SromiTi<br />
xelSekrulebis arsebobis SemTxvevaSi upiratesoba eniWeba bolos<br />
<strong>da</strong>debul xelSekrulebas.<br />
muxli 7. SromiTi urTierTobis warmoSoba<br />
SromiTi urTierToba warmoiSoba <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos Sesrulebis<br />
faqtobrivad <strong>da</strong>wyebis momenti<strong>da</strong>n, Tu SromiTi xelSekrulebiT<br />
sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />
muxli 8. SromiTi xelSekrulebis SeTavsebiT samuSaoze <strong>da</strong>debis<br />
SezRudva<br />
1. SromiTi xelSekruleba SeTavsebiT samuSaoze SeiZleba <strong>da</strong>idos pir-<br />
Tan, romelsac ZiriTadi samuSao<strong>da</strong>n Tavisufal dros SeuZlia sxva<br />
anazRaurebadi samuSaos Sesruleba.<br />
2. <strong>da</strong>saqmebulis ufleba, Seasrulos sxva samuSao, SesaZlebelia SromiTi<br />
xelSekrulebiT SeizRudos, Tu aseTi samuSaos Sesrulebam SeiZleba<br />
xeli SeuSalos mis ZiriTad samuSaosTan <strong>da</strong>kavSirebuli movaleobebis<br />
Sesrulebas an/<strong>da</strong> Tu piri, romlisTvisac un<strong>da</strong> Sesruldes SeTavsebiTi<br />
samuSao, <strong>da</strong>msaqmeblis konkurentia.<br />
149<br />
Tavi II. SromiTi urTierTobebis warmoeba
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
muxli 9. gamosacdeli va<strong>da</strong><br />
1. Sesasrulebel samuSaosTan piris Sesabamisobis <strong>da</strong>dgenis mizniT, mxareTa<br />
SeTanxmebiT, kandi<strong>da</strong>tTan SesaZlebelia mxolod erTxel <strong>da</strong>idos<br />
SromiTi xelSekruleba gamosacdeli vadiT ara umetes 6 Tvisa.<br />
SromiTi xelSekruleba gamosacdeli vadiT SeiZleba <strong>da</strong>idos mxolod<br />
werilobiTi formiT, sxva SemTxvevaSi aseTi xelSekruleba CaiTvleba<br />
SromiT xelSekrulebad.<br />
2. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs gamosacdeli vadis ganmavlobaSi nebismier<br />
dros <strong>da</strong>dos kandi<strong>da</strong>tTan SromiTi xelSekruleba an moSalos<br />
gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekruleba.<br />
3. gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekrulebis moSlis SemTxvevaze<br />
ar vrceldeba am kodeqsis 38-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli<br />
norma, Tu gamosacdeli vadiT <strong>da</strong>debuli SromiTi<br />
xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli. gamosacdeli vadiT<br />
<strong>da</strong>debuli SromiTi xelSekrulebis moSlis SemTxvevaSi <strong>da</strong>saqmebulis<br />
Sroma anazRaurdeba namuSevari drois Sesabamisad.<br />
Tavi III. samuSaos Sesruleba<br />
muxli 10. samuSaos pira<strong>da</strong>d Sesrulebis movaleoba<br />
<strong>da</strong>saqmebuli valdebulia samuSao pira<strong>da</strong>d Seasrulos. mxareebi Sei-<br />
Zleba SeTanxmdnen gansazRvruli vadiT samuSaos mesame piris mier Sesrulebaze.<br />
muxli 11. <strong>da</strong>msaqmeblis miTiTebis ufleba, SromiTi xelSekrulebis<br />
pirobebis araarsebiTi Secvla <strong>da</strong> Secvla<br />
1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>saqmebulisaTvis miTiTebiT <strong>da</strong>azustos<br />
SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesrulebis<br />
calkeuli garemoeba, romelic arsebiTad ar cvlis xelSekrulebis<br />
pirobebs.<br />
2. SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvla SesaZlebelia mxolod mxareTa<br />
SeTanxmebiT.<br />
3. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />
xelSekrulebis pirobebis araarsebiT Secvlad miiCneva:<br />
a) <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulisaTvis miTiTebuli samuSaos Sesrulebis<br />
adgilis Secvla, Tu sazogadod xelmisawvdomi satransporto<br />
saSualebebiT sacxovrebeli adgili<strong>da</strong>n samuSaos Sesruleb-<br />
150
is axal adgilamde misvla <strong>da</strong> <strong>da</strong>bruneba moiTxovs ara umetes 3<br />
saaTisa dReSi, amasTanave, ar iwvevs araTanabarzomier xarjebs;<br />
b) samuSaos <strong>da</strong>wyebis an <strong>da</strong>mTavrebis drois cvlileba ara umetes 90<br />
wuTiT;<br />
g) iseTi cvlileba, romelic ganpirobebulia kanonmdeblobis SecvliT<br />
<strong>da</strong> SeuZlebels xdis xelSekrulebis zust Sesrulebas, amas-<br />
Tanave, ar cvlis mis ZiriTad arss.<br />
4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli garemoebebi<strong>da</strong>n erTdroulad<br />
oris Secvla miiCneva SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvlad.<br />
muxli 12. mivlineba<br />
1. mivlineba aris <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulis samuSao adgilis<br />
droebiT Secvla, samuSaos interesebi<strong>da</strong>n gamomdinare.<br />
2. <strong>da</strong>msaqmeblis mier <strong>da</strong>saqmebulis mivlinebaSi gagzavna ar miiCneva SromiTi<br />
xelSekrulebis pirobebis Secvlad, Tu mivlinebis periodi ar<br />
aRemateba weliwadSi 45 kalen<strong>da</strong>rul dRes.<br />
3. <strong>da</strong>msaqmeblis mier am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli vadis<br />
ga<strong>da</strong>metebis SemTxveva miiCneva SromiTi xelSekrulebis pirobebis<br />
Secvlad.<br />
4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia srulad aunazRauros <strong>da</strong>saqmebuls mivlinebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli xarjebi.<br />
5. am muxliT gaTvaliswinebuli normebi gamoiyeneba mxolod im SemTxvevaSi,<br />
Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />
muxli 13. Sromis Sinaganawesi<br />
1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>adginos Sromis Sinaganawesi.<br />
2. Sromis Sinaganawesi aris werilobiTi dokumenti, romliTac SeiZleba<br />
ganisazRvros:<br />
a) samuSao kviris xangrZlivoba, yoveldRiuri samuSaos <strong>da</strong>wyebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>mTavrebis dro, cvlaSi muSaobisas _ cvlis xangrZlivoba;<br />
b) <strong>da</strong>svenebis xangrZlivoba;<br />
g) Sromis anazRaurebis gacemis dro <strong>da</strong> adgili;<br />
d) anazRaurebadi Svebulebis xangrZlivoba <strong>da</strong> micemis wesi;<br />
e) anazRaurebis gareSe Svebulebis xangrZlivoba <strong>da</strong> micemis wesi;<br />
v) Sromis pirobebis <strong>da</strong>cvis wesebi;<br />
151<br />
Tavi III. samuSaos Sesruleba
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
z) waxalisebisa <strong>da</strong> pasuxismgeblobis saxe <strong>da</strong> gamoyenebis wesi;<br />
T) gancxadebis/saCivris ganxilvis wesi.<br />
3. samuSaos specifikis gaTvaliswinebiT, <strong>da</strong>msaqmebelma Sromis SinaganawesiT<br />
SeiZleba gansazRvros specialuri wesebi.<br />
Tavi IV. samuSao, Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis dro<br />
muxli 14. samuSao drois xangrZlivoba<br />
1. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, <strong>da</strong>msaqmeblis<br />
mier gansazRvruli samuSao drois xangrZlivoba, romlis<br />
ganmavlobaSic <strong>da</strong>saqmebuli asrulebs samuSaos, ar un<strong>da</strong> aRematebodes<br />
kviraSi 41 saaTs. samuSao droSi ar iTvleba Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis<br />
dro.<br />
2. samuSao dReebs (cvlebs) Soris <strong>da</strong>svenebis xangrZlivoba ar un<strong>da</strong> iyos<br />
12 saaTze naklebi.<br />
muxli 15. cvlaSi muSaobisas gansazRvruli samuSao dro<br />
cvlaSi muSaoba <strong>da</strong> erTi cvli<strong>da</strong>n meoreSi ga<strong>da</strong>svla ganisazRvreba<br />
cvlianobis ganrigiT, romelsac amtkicebs <strong>da</strong>msaqmebeli samuSaos specifikis<br />
gaTvaliswinebiT. cvlianobis ganrigis cvlilebis Sesaxeb <strong>da</strong>saqmebuls<br />
un<strong>da</strong> ecnobos 10 dRiT adre, Tu es SeuZlebeli ar aris ukiduresi<br />
sawarmoo aucileblobis gamo.<br />
muxli 16. samuSao drois Sejamebuli aRricxvis wesi<br />
samuSaos pirobebis gaTvaliswinebiT, rodesac SeuZlebelia yoveldRiuri<br />
an yovelkvireuli samuSao drois xangrZlivobis <strong>da</strong>cva, <strong>da</strong>saSvebia<br />
samuSao drois Sejamebuli aRricxvis wesis SemoReba.<br />
muxli 17. zeganakveTuri samuSao<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia Seasrulos zeganakveTuri samuSao:<br />
a) stiqiuri ubedurebis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an/<strong>da</strong> misi Sedegebis<br />
likvi<strong>da</strong>ciisTvis _ anazRaurebis gareSe;<br />
b) sawarmoo avariis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad an/<strong>da</strong> misi Sedegebis likvi<strong>da</strong>ciisTvis<br />
_ saTanado anazRaurebiT.<br />
2. akrZalulia orsuli an axalnamSobiarebi qalis, SezRuduli SesaZleblobis<br />
mqone piris zeganakveTur samuSaoze <strong>da</strong>saqmeba misi Tanxmobis<br />
gareSe.<br />
152
3. zeganakveTur samuSaod miiCneva <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos Sesruleba<br />
drois im monakveTSi, romlis xangrZlivoba aRemateba<br />
SromiTi xelSekrulebiT gansazRvrul samuSao dros. Tu SromiTi<br />
xelSekrulebiT samuSao dro ar aris gansazRvruli, zeganakveTur<br />
samuSaod miiCneva samuSaos Sesruleba drois im monakveTSi, romlis<br />
xangrZlivoba aRemateba kviraSi 41 saaTs an am kodeqsis me-14 muxlis<br />
pirveli nawilis Sesabamisad <strong>da</strong>msaqmeblis mier 41 saaTis farglebSi<br />
gansazRvrul samuSao dros.<br />
4. zeganakveTuri samuSaos pirobebi ganisazRvreba mxareTa SeTanxmebiT.<br />
muxli 18. RamiT muSaobis SezRudva<br />
akrZalulia Ramis samuSaoze (22 saaTi<strong>da</strong>n 6 saaTamde) arasrulwlovnis,<br />
orsuli, axalnamSobiarebi an meZuZuri qalis <strong>da</strong>saqmeba, xolo<br />
3 wlamde asakis bavSvis momvlelis an SezRuduli SesaZleblobis mqone<br />
piris <strong>da</strong>saqmeba _ misi Tanxmobis gareSe.<br />
muxli 19. <strong>da</strong>matebiTi Sesveneba meZuZuri qalisaTvis<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuls, romelic meZuZuri qalia <strong>da</strong> kvebavs erT wlamde asakis<br />
bavSvs, misi moTxovnis safuZvelze eZleva <strong>da</strong>matebiTi Sesveneba<br />
dReSi aranakleb 1 saaTisa.<br />
2. bavSvis kvebisaTvis Sesveneba iTvleba samuSao droSi <strong>da</strong> anazRaurdeba.<br />
muxli 20. uqme dReebi<br />
1. uqme dReebia:<br />
a) 1 <strong>da</strong> 2 ianvari _ axali wlis sadResaswaulo dReebi;<br />
b) 7 ianvari _ uflisa Cvenisa ieso qristes Sobis dRe;<br />
g) 19 ianvari _ naTlisReba _ uflisa Cvenisa ieso qristes gacxadebis dRe;<br />
d) 3 marti _ dedis dRe;<br />
e) 8 marti _ qalTa <strong>saerTaSoriso</strong> dRe;<br />
Tavi IV. samuSao, Sesvenebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>svenebis dro<br />
v) 9 aprili _ saqarTvelos saxelmwifoebrivi <strong>da</strong>moukideblobis aRdgenis<br />
aqtis miRebis dRe, saqarTvelos <strong>erovnuli</strong> erTianobis, samoqalaqo<br />
Tanxmobisa <strong>da</strong> samSoblosaTvis <strong>da</strong>RupulTa mogonebis dRe;<br />
z) saaRdgomo dReebi _ didi paraskevi, didi SabaTi, uflisa Cvenisa<br />
ieso qristes brwyinvale aRdgomis dRe; micvalebulTa moxseniebis<br />
dRe _ aRdgomis meore dRe, orSabaTi (TariRebi gar<strong>da</strong>mavalia);<br />
153
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
T) 9 maisi _ faSizmze gamarjvebis dRe;<br />
i) 12 maisi _ saqarTvelos eklesiis, rogorc samociqulo saydris,<br />
<strong>da</strong>maarseblis _ wmin<strong>da</strong> andria mociqulis xsenebis dRe;<br />
k) 26 maisi _ saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis dRe;<br />
l) 28 agvisto _ yovladwmin<strong>da</strong> RvTismSoblis miZinebis dRe (mariamoba);<br />
m) 14 oqtomberi _ mcxeTobis (sveticxovlobis, kvarTis dResaswaulis)<br />
dRe;<br />
n) 23 noemberi _ giorgobis dRe.<br />
2. <strong>da</strong>saqmebuli uflebamosilia am kodeqsiT <strong>da</strong>dgenili uqme dReebis<br />
nacvlad moiTxovos sxva <strong>da</strong>svenebis dReebi, rac un<strong>da</strong> ganisazRvros<br />
SromiTi xelSekrulebiT.<br />
3. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul uqme dReebSi <strong>da</strong>saqmebulis<br />
mier samuSaos Sesruleba miiCneva zeganakveTur samuSaod <strong>da</strong> misi<br />
pirobebi ganisazRvreba mxareTa SeTanxmebiT.<br />
Tavi V. Svebuleba<br />
muxli 21. Svebulebis xangrZlivoba<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs isargeblos anazRaurebadi SvebulebiT _<br />
aranakleb weliwadSi 24 samuSao dRiT.<br />
2. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs isargeblos anazRaurebis gareSe SvebulebiT<br />
_ aranakleb weliwadSi 15 kalen<strong>da</strong>ruli dRiT.<br />
3. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros am muxliT gaTvaliswinebulisagan<br />
gansxvavebuli vadebi <strong>da</strong> pirobebi, romlebic ar un<strong>da</strong><br />
auaresebdes <strong>da</strong>saqmebulis mdgomareobas.<br />
muxli 22. Svebulebis micemis wesi<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuls Svebulebis moTxovnis ufleba warmoeSoba muSaobis<br />
TerTmeti Tvis Semdeg. <strong>da</strong>saqmebuls mxareTa SeTanxmebiT Svebuleba<br />
SeiZleba mieces aRniSnuli vadis gasvlamdec.<br />
2. muSaobis meore wli<strong>da</strong>n <strong>da</strong>saqmebuls mxareTa SeTanxmebiT Svebuleba<br />
SeiZleba mieces samuSao wlis nebismier dros.<br />
3. mxareTa SeTanxmebiT SeiZleba Svebulebis nawil-nawil gamoyeneba.<br />
4. SvebulebaSi ar iTvleba droebiTi Sromisuunarobis periodi, Svebuleba<br />
orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo, Svebuleba<br />
154
axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis<br />
movlis gamo.<br />
5. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli, <strong>da</strong>msaqmebeli<br />
uflebamosilia <strong>da</strong>adginos <strong>da</strong>saqmebulTaTvis wlis ganmavlobaSi<br />
anazRaurebad SvebulebaTa micemis rigiToba.<br />
muxli 23. anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas <strong>da</strong>msaqmeblis winaswar<br />
gafrTxilebis valdebuleba<br />
anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia<br />
2 kviriT adre gaafrTxilos <strong>da</strong>msaqmebeli Svebulebis aRebis Sesaxeb,<br />
gar<strong>da</strong> im SemTxvevisa, rodesac gafrTxileba SeuZlebelia ga<strong>da</strong>udebeli<br />
samedicino an ojaxuri pirobebis gamo.<br />
muxli 24. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSoba<br />
1. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel va<strong>da</strong>Si iTvleba<br />
<strong>da</strong>saqmebulis mier faqtobrivad namuSevari, agreTve <strong>da</strong>msaqmeblis<br />
braliT gamowveuli iZulebiTi mocdenis dro.<br />
2. Svebulebis moTxovnis uflebis warmoSobis gamosaTvlel va<strong>da</strong>Si ar<br />
iTvleba <strong>da</strong>saqmebulis mier samuSaos arasapatio mizeziT gacdenis an<br />
7 samuSao dReze meti xniT anazRaurebis gareSe SvebulebaSi yofnis<br />
dro.<br />
muxli 25. anazRaurebadi Svebulebis ga<strong>da</strong>tanis gamonaklisi SemTxvevebi<br />
1. Tu <strong>da</strong>saqmebulisaTvis mimdinare wels anazRaurebadi Svebulebis<br />
micemam SeiZleba uaryofiTad imoqmedos samuSaos normalur mimdinareobaze,<br />
<strong>da</strong>saqmebulis TanxmobiT <strong>da</strong>saSvebia Svebulebis ga<strong>da</strong>tana<br />
momdevno wlisaTvis. akrZalulia arasrulwlovnis anazRaurebadi<br />
Svebulebis ga<strong>da</strong>tana momdevno wlisaTvis.<br />
2. akrZalulia anazRaurebadi Svebulebis ga<strong>da</strong>tana zedized 2 wlis ganmavlobaSi.<br />
muxli 26. saSvebulebo anazRaureba<br />
<strong>da</strong>saqmebulis saSvebulebo anazRaureba ganisazRvreba Svebulebis<br />
wina 3 Tvis saSualo anazRaurebi<strong>da</strong>n, Tu muSaobis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n an ukanaskneli<br />
Svebulebis Semdeg namuSevari dro 3 Tveze naklebia _ namuSevari<br />
Tveebis saSualo anazRaurebi<strong>da</strong>n, xolo yovelTviuri fiqsirebuli<br />
anazRaurebis SemTxvevaSi _ bolo Tvis anazRaurebis mixedviT.<br />
155<br />
Tavi V. Svebuleba
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
Tavi VI. Svebuleba orsulobis,<br />
mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo,<br />
Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo<br />
muxli 27. Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis<br />
gamo<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuls Tavisi moTxovnis safuZvelze eZleva Svebuleba orsulobis,<br />
mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo _ 477 kalen<strong>da</strong>ruli dRis<br />
odenobiT.<br />
2. orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo Svebulebi<strong>da</strong>n anaz-<br />
Raurebadia 126 kalen<strong>da</strong>ruli dRe, xolo mSobiarobis garTulebis an<br />
tyupis Sobis SemTxvevaSi _ 140 kalen<strong>da</strong>ruli dRe.<br />
3. am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli Svebuleba <strong>da</strong>saqmebuls<br />
Tavisi Sexedulebisamebr SeuZlia ga<strong>da</strong>anawilos orsulobisa <strong>da</strong> mSobiarobisSemdgom<br />
periodebze.<br />
muxli 28. Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo<br />
<strong>da</strong>saqmebuls, romelmac iSvila erT wlamde asakis bavSvi, Tavisi<br />
moTxovnis safuZvelze eZleva Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis<br />
gamo _ bavSvis <strong>da</strong>badebi<strong>da</strong>n 365 kalen<strong>da</strong>ruli dRis odenobiT. am Svebulebi<strong>da</strong>n<br />
anazRaurebadia 70 kalen<strong>da</strong>ruli dRe.<br />
muxli 29. orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axal<br />
Sobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anazRaureba<br />
orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axalSobilis<br />
Svilad ayvanis gamo Svebulebebi anazRaurdeba saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n,<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. <strong>da</strong>msaqmebeli <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebuli<br />
SeiZleba SeTanxmdnen <strong>da</strong>matebiTi anazRaurebis Sesaxeb.<br />
muxli 30. <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuls Tavisive TxovniT, uwyvetad an nawil-nawil, magram<br />
aranakleb weliwadSi 2 kvirisa, eZleva anazRaurebis gareSe Svebuleba<br />
bavSvis movlis gamo _ 12 kviris odenobiT, sanam bavSvs Seusruldeba<br />
5 weli.<br />
2. bavSvis movlis gamo <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba SeiZleba mieces nebismier<br />
pirs, romelic faqtobrivad uvlis bavSvs.<br />
156
Tavi VII. Sromis anazRaureba<br />
muxli 31. Sromis anazRaurebis forma <strong>da</strong> odenoba, gacemis dro <strong>da</strong> adgili<br />
1. Sromis anazRaurebis forma <strong>da</strong> odenoba ganisazRvreba SromiTi<br />
xelSekrulebiT. am muxlis normebi gamoiyeneba mxolod im SemTxveva-<br />
Si, Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />
2. Sromis anazRaureba gaicema TveSi erTxel, samuSao adgilze.<br />
3. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia nebismieri anazRaurebis Tu angariSsworebis<br />
<strong>da</strong>yovnebis yoveli dRisaTvis ga<strong>da</strong>uxados <strong>da</strong>saqmebuls <strong>da</strong>yovnebuli<br />
Tanxis 0.07 procenti.<br />
muxli 32. Sromis anazRaureba iZulebiTi mocdenis dros<br />
1. Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli, <strong>da</strong>msaqmeblis<br />
braliT gamowveuli iZulebiTi mocdenisas <strong>da</strong>saqmebuls Sromis<br />
anazRaureba miecema sruli odenobiT.<br />
2. <strong>da</strong>saqmebulis braliT gamowveuli iZulebiTi mocdena ar anazRaurdeba.<br />
muxli 33. <strong>da</strong>qviTva Sromis anazRaurebi<strong>da</strong>n<br />
1. <strong>da</strong>msaqmebels ufleba aqvs <strong>da</strong>saqmebulis SromiTi anazRaurebi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>qviTos zedmetad gacemuli Tanxa an nebismieri sxva Tanxa, romelic<br />
SromiTi urTierTobi<strong>da</strong>n gamomdinare misTvis aqvs ga<strong>da</strong>saxdeli.<br />
2. SromiTi anazRaurebi<strong>da</strong>n erTjera<strong>da</strong>d <strong>da</strong>qviTvis saerTo odenoba ar<br />
un<strong>da</strong> aRematebodes Sromis anazRaurebis 50 procents.<br />
muxli 34. saboloo angariSsworeba SromiTi urTierTobis Sewyvetisas<br />
SromiTi urTierTobis Sewyvetisas <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />
<strong>da</strong>saqmebulTan moaxdinos saboloo angariSsworeba ara ugvianes 7 kalen<strong>da</strong>ruli<br />
dRisa, Tu SromiTi xelSekrulebiT an kanoniT sxva ram ar<br />
aris gansazRvruli.<br />
Tavi VIII. Sromis pirobebis <strong>da</strong>cva<br />
muxli 35. usafrTxo <strong>da</strong> jansaRi samuSao garemos ufleba<br />
1. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia uzrunvelyos <strong>da</strong>saqmebuli sicocxlisa <strong>da</strong><br />
janmrTelobisaTvis maqsimalurad usafrTxo samuSao garemoTi.<br />
2. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia gonivrul va<strong>da</strong>Si miawodos <strong>da</strong>saqmebuls<br />
157<br />
Tavi VIII. Sromis pirobebis <strong>da</strong>cva
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
mis xelT arsebuli sruli, obieqturi <strong>da</strong> gasagebi informacia yvela<br />
im faqtoris Sesaxeb, romlebic moqmedebs <strong>da</strong>saqmebulis sicocxlesa<br />
<strong>da</strong> janmrTelobaze an bunebrivi garemos usafrTxoebaze.<br />
3. <strong>da</strong>saqmebuls ufleba aqvs uari ganacxados im samuSaos, <strong>da</strong>valebis an<br />
miTiTebis Sesrulebaze, romelic ewinaaRmdegeba kanons, an Sromis usafrTxoebis<br />
pirobebis <strong>da</strong>ucvelobis gamo aSkara <strong>da</strong> arsebiT safrTxes<br />
uqmnis mis an mesame piris sicocxles, janmrTelobas, sakuTrebas an bunebrivi<br />
garemos usafrTxoebas. <strong>da</strong>saqmebuli valdebulia <strong>da</strong>uyovnebliv<br />
Seatyobinos <strong>da</strong>msaqmebels im garemoebis Sesaxeb, romlis gamoc igi uars<br />
ambobs SromiTi xelSekrulebiT nakisri valdebulebis Sesrulebaze.<br />
4. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia <strong>da</strong>nergos Sromis usafrTxoebis uzrunvelmyofi<br />
prevenciuli sistema <strong>da</strong> droulad miawodos <strong>da</strong>saqmebuls saTanado<br />
informacia Sromis usafrTxoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli riskebisa <strong>da</strong> maTi<br />
prevenciis zomebis, agreTve safrTxis Semcvel aRWurvilobasTan mopyrobis<br />
wesebis Sesaxeb, aucileblobis SemTxvevaSi uzrunvelyos <strong>da</strong>saqmebuli<br />
personaluri <strong>da</strong>mcavi aRWurvilobiT, saxifaTo mowyobiloba<br />
teqnologiur progresTan erTad droulad Secvalos usafrTxoTi an<br />
naklebad saxifaToTi, miiRos yvela sxva gonivruli zoma <strong>da</strong>saqmebulis<br />
usafrTxoebisaTvis <strong>da</strong> misi janmrTelobis <strong>da</strong>sacavad.<br />
5. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia miiRos yvela gonivruli zoma sawarmoo<br />
SemTxvevis Sedegebis drouli lokalizaciisa <strong>da</strong> likvi<strong>da</strong>ciisaTvis,<br />
pirveladi <strong>da</strong>xmarebis aRmoCenisa <strong>da</strong> evakuaciisaTvis.<br />
6. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia srulad aunazRauros <strong>da</strong>saqmebuls samuSaos<br />
SesrulebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli, janmrTelobis mdgomareobis<br />
gauaresebiT miyenebuli ziani <strong>da</strong> aucilebeli mkurnalobis xarjebi.<br />
7. <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia uzrunvelyos orsuli qalis <strong>da</strong>cva iseTi<br />
Sromisagan, romelic safrTxes uqmnis mis an nayofis keTildReobas,<br />
fizikur <strong>da</strong> fsiqikur janmrTelobas.<br />
8. mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebian samuSaoTa nusxa, Sromis usafrTxoebis<br />
wesebi, maT Soris, <strong>da</strong>msaqmeblis xarjiT <strong>da</strong>saqmebulis savaldebulo<br />
perioduli samedicino Semowmebis SemTxvevebi <strong>da</strong> wesebi, ganisazRvreba<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT.<br />
Tavi IX. SromiTi urTierTobis Secvla,<br />
SeCereba <strong>da</strong> Sewyveta<br />
muxli 36. SromiTi urTierTobis SeCereba<br />
1. SromiTi urTierTobis SeCereba aris SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />
samuSaos droebiT Seusrulebloba, romelic ar iwvevs<br />
158
SromiTi urTierTobis Sewyvetas.<br />
2. SromiTi urTierTobis SeCerebis safuZvlebia:<br />
a) gaficva;<br />
b) lokauti;<br />
g) aqtiuri an/<strong>da</strong> pasiuri saarCevno uflebis ganxorcieleba;<br />
d) saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi sagamoZiebo,<br />
prokuraturis an sasamarTlo organoebSi gamocxadeba;<br />
e) samxedro savaldebulo samsaxurSi gawveva; (27.12.2006. #4198)<br />
e 1 ) samxedro sarezervo samsaxurSi gawveva; (27.12.2006. #4198)<br />
v) Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis gamo, Svebuleba<br />
axalSobilis Svilad ayvanis gamo <strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiTi Svebuleba<br />
bavSvis movlis gamo;<br />
z) droebiTi Sromisuunaroba, Tu misi va<strong>da</strong> ar aRemateba zedized 30<br />
kalen<strong>da</strong>rul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo va<strong>da</strong> ar aRemateba<br />
50 kalen<strong>da</strong>rul dRes;<br />
T) kvalifikaciis amaRleba, profesiuli ga<strong>da</strong>mzadeba an swavla, romlis<br />
xangrZlivoba weliwadSi ar un<strong>da</strong> aRematebodes 30 kalen<strong>da</strong>rul dRes;<br />
i) anazRaurebis gareSe Svebuleba;<br />
k) anazRaurebadi Svebuleba.<br />
Tavi IX. SromiTi urTierTobebis Secvla, SeCereba <strong>da</strong> Sewyveta<br />
3. <strong>da</strong>saqmebulis mier am muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli safuZvliT<br />
(gar<strong>da</strong> „b“ qvepunqtisa) SromiTi urTierTobis SeCerebis moTxovnis<br />
SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia SromiTi urTierToba<br />
gonivruli vadiT SeaCeros.<br />
4. SromiTi urTierTobis SeCerebis SemTxvevaSi, gar<strong>da</strong> am muxlis me-2<br />
nawilis „e 1 “ qvepunqtisa, <strong>da</strong>saqmebuls ar miecema Sromis anazRaureba,<br />
Tu kanonmdeblobiT an SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gansazRvruli.<br />
(27.12.2006. #4198)<br />
5. saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi sagamoZiebo,<br />
prokuraturis an sasamarTlo organoebSi gamocxadeba anazRaurdeba<br />
saxelmwifo biujeti<strong>da</strong>n, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
6. SromiTi urTierTobis SeCerebisas <strong>da</strong>uSvebelia SromiTi xelSekrulebis<br />
moSla.<br />
muxli 37. SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZvlebi (27.12.2006.<br />
#4198)<br />
1. SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZvlebia:<br />
159
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
a) SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesruleba;<br />
b) SromiTi xelSekrulebis vadis gasvla;<br />
g) erT-erTi mxaris mier SromiTi xelSekrulebis pirobebis <strong>da</strong>rRveva;<br />
d) SromiTi xelSekrulebis moSla;<br />
e) mxareTa SeTanxmeba;<br />
v) sasamarTlo ganaCenis an ga<strong>da</strong>wyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvla,<br />
romelic samuSaos Sesrulebis SesaZleblobas gamoricxavs;<br />
z) Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />
xangrZlivi Sromisuunaroba _ Tuki Sromisuunarobis va<strong>da</strong> aRemateba<br />
zedized 30 kalen<strong>da</strong>rul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo<br />
va<strong>da</strong> aRemateba 50 kalen<strong>da</strong>rul dRes, amasTanave, <strong>da</strong>saqmebuls gamoyenebuli<br />
aqvs am kodeqsis 21-e muxliT gansazRvruli Svebuleba;<br />
T) <strong>da</strong>msaqmebeli fizikuri piris an <strong>da</strong>saqmebulis gar<strong>da</strong>cvaleba;<br />
i) <strong>da</strong>msaqmebeli iuridiuli piris likvi<strong>da</strong>ciis warmoebis <strong>da</strong>wyeba.<br />
2. SromiTi urTierTobis Sewyveta <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>saqmebulis samxedro<br />
sarezervo samsaxurSi gawvevis gamo an/<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebulis mier samxedro<br />
sarezervo samsaxuris gavlis periodSi.<br />
muxli 38. SromiTi xelSekrulebis moSla<br />
1. SromiTi xelSekrulebis moSla SeiZleba erT-erTi mxaris iniciativiT,<br />
am muxliT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
2. Tu SromiTi xelSekrulebis moSlis iniciatori <strong>da</strong>saqmebulia, igi<br />
valdebulia gaafrTxilos <strong>da</strong>msaqmebeli aranakleb 30 kalen<strong>da</strong>ruli<br />
dRiT adre werilobiTi SetyobinebiT, Tu SromiTi xelSekrulebiT<br />
sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />
3. SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>msaqmeblis iniciativiT moSlis SemTxveva-<br />
Si <strong>da</strong>saqmebuls miecema aranakleb erTi Tvis Sromis anazRaureba.<br />
4. am muxlis me-2 <strong>da</strong> me-3 nawilebis moTxovnebi ar vrceldeba erT-erTi<br />
mxaris mier SromiTi xelSekrulebiT nakisri valdebulebis Seusruleblobis<br />
SemTxvevebze.<br />
muxli 39. arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis moSla<br />
arasrulwlovnis kanonier warmomadgenels an mzrunvelobis/meurveobis<br />
organos ufleba aqvT moiTxovon arasrulwlovanTan SromiTi<br />
xelSekrulebis moSla, Tu muSaobis gagrZeleba zians miayenebs arasrulwlovnis<br />
sicocxles, janmrTelobas an sxva, mniSvnelovan interesebs.<br />
160
muxli 40. muSaobis uneblie gagrZeleba<br />
Tu SromiTi xelSekrulebis va<strong>da</strong> gavi<strong>da</strong>, magram, samuSaos xasiaTi<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, muSaobis <strong>da</strong>uyovnebliv Sewyveta mniSvnelovan zians<br />
gamoiwvevs <strong>da</strong> safrTxes Seuqmnis a<strong>da</strong>mianis janmrTelobas, <strong>da</strong>saqmebuli<br />
valdebulia gaagrZelos muSaoba, sanam aseTi viTareba ar <strong>da</strong>sruldeba,<br />
xolo <strong>da</strong>mqiravebeli valdebulia misces mas Sromis anazRaureba.<br />
kari III. koleqtiuri SromiTi urTierToba<br />
Tavi X. koleqtiuri xelSekruleba<br />
muxli 41. zogadi debulebani<br />
1. koleqtiuri xelSekruleba ideba <strong>da</strong>msaqmebelsa <strong>da</strong> or an met <strong>da</strong>saqmebuls<br />
_ <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianebas Soris.<br />
2. koleqtiuri xelSekruleba efuZneba imave principebs, romlebsac individualuri<br />
xelSekruleba.<br />
3. koleqtiuri xelSekrulebis <strong>da</strong>debis an pirobebis Secvlis dros<br />
<strong>da</strong>uSvebelia saxelmwifo an adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis<br />
Careva. amgvari CareviT <strong>da</strong>debuli koleqtiuri xelSekruleba<br />
baTilia.<br />
muxli 42. warmomadgenloba<br />
1. koleqtiuri xelSekrulebis <strong>da</strong>debis, pirobebis Secvlis, moSlis an<br />
<strong>da</strong>saqmebulTa uflebebis <strong>da</strong>cvis mizniT <strong>da</strong>saqmebulTa gaerTianeba<br />
moqmedebs warmomadgenlebis meSveobiT.<br />
2. warmomadgenlobis <strong>da</strong><strong>da</strong>stureba xdeba werilobiTi mindobilobiT,<br />
romelsac xels aweren <strong>da</strong>interesebuli <strong>da</strong>saqmebulebi <strong>da</strong> piri,<br />
romelsac eniWeba warmomadgenlobis ufleba.<br />
3. warmomadgeneli SeiZleba iyos nebismieri qmedunariani fizikuri piri.<br />
4. warmomadgeneli moqmedebs mxolod im <strong>da</strong>saqmebulTa interesebi<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, romlebmac mas mianiWes warmomadgenlobis ufleba.<br />
muxli 43. koleqtiuri xelSekruleba<br />
1. koleqtiuri xelSekruleba ideba mxolod werilobiTi formiT.<br />
2. SesaZlebelia <strong>da</strong>saqmebulma <strong>da</strong>msaqmebelTan <strong>da</strong>dos individualuri<br />
an/<strong>da</strong> ramdenime koleqtiuri xelSekruleba.<br />
161<br />
Tavi X. koleqtiuri xelSekruleba
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
3. xelSekrulebebi, romlebic ideba Tav<strong>da</strong>pirveli xelSekrulebis Semdeg,<br />
iTvleba am xelSekrulebis nawilebad <strong>da</strong> ganixileba, rogorc<br />
erTi xelSekruleba.<br />
4. Tu erT-erTi mxaris iniciativiT gauqmdeba xelSekrulebis romelime<br />
nawili, es gamoiwvevs SromiTi urTierTobis Sewyvetas am kodeqsiT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
5. koleqtiuri xelSekrulebis arseboba ar zRu<strong>da</strong>vs <strong>da</strong>msaqmeblis an<br />
<strong>da</strong>saqmebulis uflebas, Sewyvitos SromiTi urTierToba, rac ar<br />
iwvevs amave xelSekrulebis monawile sxva <strong>da</strong>saqmebulebisaTvis SromiTi<br />
urTierTobis Sewyvetas.<br />
6. am muxlis me-3 <strong>da</strong> me-4 nawilebi moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu mxareebi<br />
ver miaRweven SeTanxmebas an Tu xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli.<br />
kari IV. pasuxismgebloba <strong>da</strong> <strong>da</strong>va<br />
Tavi XI. pasuxismgebloba<br />
muxli 44. miyenebuli zianisaTvis materialuri pasuxismgebloba<br />
SromiTi urTierTobisas mxaris mier meore mxarisaTvis miyenebuli<br />
ziani anazRaurdeba saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 45. werilobiTi xelSekruleba pasuxismgeblobis Sesaxeb<br />
1. werilobiTi xelSekrulebiT SeiZleba ganisazRvros <strong>da</strong>saqmebulis individualuri<br />
pasuxismgeblobis saxe <strong>da</strong> farglebi, Tu es gamomdinareobs<br />
samuSaos specifiki<strong>da</strong>n.<br />
2. werilobiTi xelSekruleba sruli materialuri pasuxismgeblobis<br />
Sesaxeb SeiZleba <strong>da</strong>idos srulwlovan <strong>da</strong>saqmebulTan, romelic axorcielebs<br />
misTvis ga<strong>da</strong>cemuli faseulobebis Senaxvas, <strong>da</strong>muSavebas,<br />
gayidvas (ga<strong>da</strong>cemas), ga<strong>da</strong>zidvas an warmoebis procesSi gamoyenebas.<br />
muxli 46. SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli SezRudvebi<br />
1. <strong>da</strong>saqmebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>msaqmebeli SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba SeTanxmdnen<br />
mxaris uflebaTa SezRudvaze. aseTi SezRudva pir<strong>da</strong>pir<br />
un<strong>da</strong> gamomdinareobdes mxaris interesebi<strong>da</strong>n, un<strong>da</strong> iyos gonivruli<br />
<strong>da</strong> am interesebis proporciuli.<br />
2. <strong>da</strong>saqmebulis moTxovnis SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia mas<br />
162
werilobiTi formiT ganumartos uflebebisa <strong>da</strong> Tavisuflebebis nebismieri<br />
SezRudva.<br />
3. SromiTi xelSekrulebiT SeiZleba <strong>da</strong>dgindes <strong>da</strong>saqmebulis valdebuleba,<br />
SromiTi xelSekrulebis pirobebis Sesrulebisas miRebuli<br />
codna <strong>da</strong> kvalifikacia ar gamoiyenos sxva, konkurenti <strong>da</strong>msaqmeblis<br />
sasargeblod. es SezRudva SesaZlebelia gamoyenebul iqnes SromiTi<br />
urTierTobis Sewyvetis Semdegac, magram SromiTi urTierTobis Sewyveti<strong>da</strong>n<br />
ara umetes 3 wlis ganmavlobaSi.<br />
4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli SezRudva ar SeiZleba <strong>da</strong>uwesdes<br />
im pirebs, romlebic axorcieleben pe<strong>da</strong>gogiur saqmianobas<br />
zogadsaganmanaTleblo <strong>da</strong>wesebulebaSi <strong>da</strong>wyebiT an/<strong>da</strong> sabazo safexurze.<br />
5. am muxlis moTxovnebis <strong>da</strong>rRveviT miyenebuli ziani anazRaurdeba<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
muxli 47. <strong>da</strong>va<br />
Tavi XII. <strong>da</strong>va<br />
1. <strong>da</strong>va aris SromiTi urTierTobis dros warmoSobili uTanxmoeba, romlis<br />
ga<strong>da</strong>wyvetac Sedis SromiTi xelSekrulebis mxareTa kanonier interesebSi.<br />
2. <strong>da</strong>va warmoiSoba mxaris mier meore mxarisaTvis gagzavnili werilobiTi<br />
SetyobinebiT uTanxmoebis Sesaxeb.<br />
3. SromiT urTierTobaSi <strong>da</strong>vis warmoSobis safuZveli SeiZleba iyos<br />
saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli a<strong>da</strong>mianis uflebebisa<br />
<strong>da</strong> Tavisuflebebis, aseve SromiTi xelSekrulebis an/<strong>da</strong> Sromis<br />
pirobebis <strong>da</strong>rRveva.<br />
4. <strong>da</strong>vis ganxilva SeuZliaT mxolod im pirebs <strong>da</strong> maT warmomadgenlebs,<br />
romelTac uSualod exebaT es <strong>da</strong>va.<br />
5. <strong>da</strong>vis ganxilva ar iwvevs SromiTi urTierTobis SeCerebas.<br />
6. individualuri <strong>da</strong>vis ganxilva SesaZlebelia SemaTanxmebeli procedurebiT,<br />
individualuri molaparakebis gziT an sasamarTlos saSualebiT.<br />
7. koleqtiuri xelSekrulebis monawile <strong>da</strong>saqmebuli ar izRudeba, mocemuli<br />
<strong>da</strong>vis SemTxvevaSi individualurad <strong>da</strong>icvas Tavisi uflebebi<br />
sxva konkretul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
163<br />
Tavi XII. <strong>da</strong>va
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
muxli 48. <strong>da</strong>vis ganxilva <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyveta<br />
1. <strong>da</strong>va un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wydes mxareTa Soris SemaTanxmebeli procedurebiT.<br />
2. SemaTanxmebeli procedurebis <strong>da</strong>wyebis Sesaxeb mxare meore mxares<br />
ugzavnis werilobiT Setyobinebas, romelSic zustad un<strong>da</strong> iyos gansazRvruli<br />
<strong>da</strong>vis warmoSobis safuZveli <strong>da</strong> moTxovnebi.<br />
3. meore mxare valdebulia werilobiTi Setyobineba ganixilos <strong>da</strong> Tavisi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetileba werilobiT acnobos mxares Setyobinebis miRebi<strong>da</strong>n<br />
10 kalen<strong>da</strong>ruli dRis ganmavlobaSi.<br />
4. warmomadgenlebi an mxareebi iReben werilobiT ga<strong>da</strong>wyvetilebas,<br />
romelic xdeba arsebuli SromiTi xelSekrulebis nawili.<br />
5. Tu <strong>da</strong>vis dros SeTanxmeba ver iqna miRweuli 14 kalen<strong>da</strong>ruli dRis<br />
ganmavlobaSi, an Tu mxarem Tavi aari<strong>da</strong> SemaTanxmebel procedurebSi<br />
monawileobas, meore mxares ufleba aqvs mimarTos sasamarTlos an<br />
arbitraJs.<br />
6. <strong>da</strong>vis dros <strong>da</strong>uSvebelia <strong>da</strong>vis ganxilvis procesSi mxareTa mier<br />
moTxovnis gazr<strong>da</strong> an <strong>da</strong>vis sagnis Secvla.<br />
muxli 49. gaficva <strong>da</strong> lokauti<br />
1. gaficva aris <strong>da</strong>vis SemTxvevaSi <strong>da</strong>saqmebulis droebiTi nebayoflobiTi<br />
uari SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis<br />
mTlianad an nawilobriv Sesrulebaze. gaficvaSi monawileobis<br />
ufleba ara aqvT saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil pirebs.<br />
2. lokauti aris <strong>da</strong>vis SemTxvevaSi <strong>da</strong>msaqmeblis droebiTi nebayoflobiTi<br />
uari SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis<br />
mTlianad an nawilobriv Sesrulebaze.<br />
3. mxareebi gaficvis an lokautis uflebis gamoyenebamde valdebuli<br />
arian moawyon gamafrTxilebeli gaficva an gamafrTxilebeli<br />
lokauti.<br />
4. gamafrTxilebeli gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis <strong>da</strong>wyebamde<br />
mxareebma aranakleb 3 kalen<strong>da</strong>ruli dRiT adre erTmaneTs werilobiT<br />
un<strong>da</strong> Seatyobinon <strong>da</strong>vis sagnis <strong>da</strong> warmoSobis safuZvlis, agreTve<br />
gaficvis an lokautis drois, adgilisa <strong>da</strong> xasiaTis Sesaxeb.<br />
5. gamafrTxilebeli gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis Semdeg mxareebi<br />
valdebuli arian am kodeqsiT <strong>da</strong>dgenili wesiT kvlav miiRon<br />
monawileoba SemaTanxmebel procedurebSi.<br />
6. gaficvis an lokautis ufleba warmoiSoba mxolod gamafrTxilebeli<br />
gaficvis an gamafrTxilebeli lokautis Semdeg aranakleb 24 saaTis<br />
164
<strong>da</strong> ara umetes 14 kalen<strong>da</strong>ruli dRis ganmavlobaSi.<br />
7. gaficvis an lokautis periodSi mxareebi valdebuli arian ganagrZon<br />
SemaTanxmebeli procedurebi.<br />
8. gaficva an lokauti ar SeiZleba gagrZeldes 90 kalen<strong>da</strong>rul dReze<br />
met xans.<br />
9. gaficvis an lokautis dros <strong>da</strong>msaqmebeli ar aris valdebuli, misces<br />
<strong>da</strong>saqmebuls Sromis anazRaureba.<br />
10. gaficva an lokauti ar aris SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZveli.<br />
muxli 50. gaficvisa <strong>da</strong> lokautis ga<strong>da</strong>deba an SeCereba<br />
Tu safrTxe emuqreba a<strong>da</strong>mianis sicocxlesa <strong>da</strong> janmrTelobas, bunebrivi<br />
garemos usafrTxoebas an mesame piris sakuTrebas, agreTve sasicocxlo<br />
mniSvnelobis samsaxuris saqmianobas, sasamarTlos ufleba<br />
aqvs ga<strong>da</strong>dos gaficvis an lokautis <strong>da</strong>wyeba ara umetes 30 dRiT, xolo<br />
<strong>da</strong>wyebuli gaficva an lokauti SeaCeros amave vadiT.<br />
muxli 51. ukanono gaficva <strong>da</strong> lokauti<br />
1. sagangebo an saomari mdgomareobis dros gaficvis an lokautis<br />
ufleba SeiZleba SeizRudos saqarTvelos prezidentis dekretiT.<br />
2. <strong>da</strong>uSvebelia uSualod samuSao procesis dros gaficvis uflebis gamoyeneba<br />
im <strong>da</strong>saqmebulTa mier, romelTa saqmianoba <strong>da</strong>kavSirebulia a<strong>da</strong>mianis<br />
sicocxlisa <strong>da</strong> janmrTelobis usafrTxoebasTan, an Tu teqnologiuri<br />
xasiaTi<strong>da</strong>n gamomdinare SeuZlebelia am saqmianobis SeCereba.<br />
3. Tu erT-erTma mxarem Tavi aari<strong>da</strong> SemaTanxmebel procedureb-<br />
Si monawileobas <strong>da</strong> moawyo gaficva an lokauti, aseTi gaficva an<br />
lokauti ukanonod CaiTvleba.<br />
4. ukanonod CaiTvleba im <strong>da</strong>saqmebulTa gaficva, romlebic SromiTi<br />
xelSekrulebis moSlis Sesaxeb informirebuli iyvnen <strong>da</strong>vis warmoSobamde.<br />
5. Tu gaficvis ufleba warmoiSva vadiani SromiTi xelSekrulebis <strong>da</strong>srulebamde,<br />
gaficva xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg ukanonod<br />
CaiTvleba.<br />
6. sasamarTlo iRebs ga<strong>da</strong>wyvetilebas gaficvis an lokautis ukanonod<br />
cnobis Sesaxeb, romelic <strong>da</strong>uyovnebliv ecnobeba mxareebs. sasamarTlo<br />
ga<strong>da</strong>wyvetileba gaficvis an lokautis ukanonod cnobis Sesaxeb<br />
sruldeba <strong>da</strong>uyovnebliv.<br />
165<br />
Tavi XII. <strong>da</strong>va
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
muxli 52. <strong>da</strong>saqmebulTa garantiebi<br />
1. <strong>da</strong>saqmebulTa monawileoba gaficvaSi ar SeiZleba ganxilul iqnes,<br />
rogorc Sromis disciplinis <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong> SromiTi xelSekrulebis<br />
moSlis safuZveli, gar<strong>da</strong> ukanono gaficvis SemTxvevisa.<br />
2. Tu sasamarTlom lokauti ukanonod cno, <strong>da</strong>msaqmebeli valdebulia<br />
aRadginos SromiTi urTierToba <strong>da</strong>saqmebulebTan <strong>da</strong> aunazRauros<br />
gacdenili samuSao saaTebi.<br />
3. <strong>da</strong>saqmebulebi, romlebic ar monawileobdnen gaficvaSi, magram gaficvis<br />
gamo ver asrulebdnen TavianT samuSaos, <strong>da</strong>msaqmebelma Sei-<br />
Zleba ga<strong>da</strong>iyvanos sxva samuSaoze an aunazRauros SeCerebis periodi<br />
samuSaos saaTobrivi ganakveTis mixedviT.<br />
4. am kodeqsis 49-e muxlis me-6 nawilSi aRniSnuli drois ganmavlobaSi<br />
<strong>da</strong>msaqmebels ar aqvs ufleba, Sewyvitos SromiTi urTierToba gamafrTxilebel<br />
gaficvaSi monawile <strong>da</strong>saqmebulebTan.<br />
kari V. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
muxli 53. kodeqsis gavrceleba arsebul SromiT urTierTobebze<br />
es kodeqsi vrceldeba arsebul SromiT urTierTobebze, miuxe<strong>da</strong>vad<br />
maTi warmoSobis droisa.<br />
muxli 54. kodeqsis amoqmedebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gasatarebeli<br />
RonisZiebani<br />
1. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministrom<br />
SeimuSaos <strong>da</strong> <strong>da</strong>amtkicos:<br />
a) orsulobis, mSobiarobisa <strong>da</strong> bavSvis movlis, aseve axalSobilis<br />
Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anazRaurebis wesi _ am kodeqsis<br />
amoqmedebi<strong>da</strong>n 2 Tvis va<strong>da</strong>Si;<br />
b) mZime, mavne <strong>da</strong> saSiSpirobebian samuSaoTa nusxa, agreTve <strong>da</strong>msaqmeblis<br />
xarjiT <strong>da</strong>saqmebulis savaldebulo perioduli samedicino<br />
Semowmebis SemTxvevaTa CamonaTvali <strong>da</strong> wesebi _ 2007 wlis 1 ivlisamde;<br />
g) sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos debuleba _ am kodeqsis amoqmedebi<strong>da</strong>n<br />
3 Tvis va<strong>da</strong>Si; (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo<br />
166
Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos<br />
debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili<br />
piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
d) <strong>da</strong>saqmebis kerZo saagentos saxelmwifo reestris warmoebis wesi _<br />
am kodeqsis amoqmedebi<strong>da</strong>n 6 Tvis va<strong>da</strong>Si. <strong>da</strong>saqmebis kerZo saagentod<br />
iTvleba nebismieri fizikuri an kerZo samarTlis iuridiuli<br />
piri, romelic eweva momsaxurebas umuSevris (samuSaos maZieblis)<br />
<strong>da</strong>saqmebis mizniT. am normis miznebisaTvis umuSevrad (samuSaos<br />
maZieblad) CaiTvleba saqarTvelos kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />
samuSao asakis Sromisunariani an nawilobriv Sromisunariani<br />
piri, romelsac ara aqvs samuSao, eZebs mas <strong>da</strong> mzad aris samuSaos<br />
Sesasruleblad;(29.12.2006. #4299)<br />
2. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministris<br />
2006 wlis 15 martis #85/n brZaneba „droebiTi Sromisuunarobis, orsulobisa<br />
<strong>da</strong> mSobiarobis gamo <strong>da</strong>xmarebis <strong>da</strong>niSvnisa <strong>da</strong> gacemis wesis<br />
<strong>da</strong>mtkicebis Taobaze“ iuridiul Zalas inarCunebs orsulobisa <strong>da</strong><br />
mSobiarobis <strong>da</strong> axalSobilis Svilad ayvanis gamo Svebulebebis anaz-<br />
Raurebis wesis am kodeqsis Sesabamisad <strong>da</strong>mtkicebamde.<br />
3. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministris<br />
2005 wlis 17 ianvris #12/n brZaneba „sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos<br />
debulebis <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb“ iuridiul Zalas inarCunebs sajaro<br />
samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis<br />
saxelmwifo saagentos axali debulebis am kodeqsis Sesabamisad<br />
<strong>da</strong>mtkicebamde. (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
4. sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos saxelmwifo kontrols axorcielebs<br />
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis<br />
saministro. (amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
5. sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos xelmZRvanels Tanamdebobaze niSnavs<br />
<strong>da</strong> Tanamdebobi<strong>da</strong>n aTavisuflebs saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa<br />
<strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis ministri. (amoRebulia 29.12.2006.<br />
#4299 saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis<br />
saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis<br />
uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
167
saqarTvelos Sromis kodeqsi<br />
6. sajaro samarTlis iuridiulma pirma _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentom uzrunvelyos umuSevarTa Semweobebze<br />
mxolod am kodeqsis amoqmedebis dRemde arsebuli <strong>da</strong>valianebebis<br />
<strong>da</strong>farva.<br />
7. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />
<strong>da</strong>evalos umuSevarTa registraciisa <strong>da</strong> maTi <strong>da</strong>saqmebis<br />
xelSemwyobi RonisZiebebis gatarebis wesis <strong>da</strong>mtkiceba. am normis miznebisaTvis<br />
umuSevrad miiCneva saqarTvelos kanonmdeblobiT gansaz-<br />
Rvruli samuSao asakis Sromisunariani an nawilobriv Sromisunariani<br />
piri, romelsac ara aqvs samuSao, eZebs mas <strong>da</strong> mzad aris samuSaos Sesasruleblad.<br />
(amoRebulia 29.12.2006. #4299 saxelmwifo saqveuwyebo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> warmomadgenlobis uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
8. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />
saxelmwifo kontrols <strong>da</strong>qvemdebarebuli sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piri _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo<br />
saagento reorganizebul iqnes saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebad<br />
_ socialuri subsidiebis saagentod <strong>da</strong> CaiTvalos aRniSnuli<br />
sajaro samarTlis iuridiuli piris _ socialuri <strong>da</strong>xmarebisa<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis saxelmwifo saagentos uflebamonacvled, maT Soris,<br />
qonebrivi saxis urTierTobebSi, agreTve CaiTvalos saqarTvelos<br />
Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros saxelmwifo<br />
kontrols <strong>da</strong>qvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli<br />
piris _ saqarTvelos socialuri <strong>da</strong>zRvevis erTiani saxelmwifo fondis<br />
uflebamonacvled saxelmwifo pensiis, saxelmwifo kompensaciis,<br />
saxelmwifo akademiuri stipendiis, SromiTi movaleobis Sesrulebisas<br />
muSakis janmrTelobisaTvis miyenebuli zianis, orsulobisa <strong>da</strong> mSobiarobis<br />
gamo <strong>da</strong>xmarebis, saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad<br />
gansazRvruli sxva<strong>da</strong>sxva socialuri kategoriisaTvis fuladi saxis<br />
socialuri <strong>da</strong>xmarebis (SeRavaTis) anazRaurebis nawilSi. (29.12.2006.<br />
#4299 amoqmeddes saxelmwifo saqveuwyebo <strong>da</strong>wesebulebis _ socialuri<br />
subsidiebis saagentos debulebis <strong>da</strong>mtkicebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> warmomadgenlobis<br />
uflebamosili piris <strong>da</strong>niSvni<strong>da</strong>n)<br />
muxli 55. kodeqsis amoqmedebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gasauqmebeli normatiuli<br />
<strong>aqtebi</strong><br />
am kodeqsis amoqmedebisTanave Zala<strong>da</strong>kargulad CaiTvalos:<br />
a) 1973 wlis 28 ivnisis „saqarTvelos Sromis kanonTa kodeqsi“;<br />
b) 1997 wlis 10 dekembris saqarTvelos kanoni „koleqtiuri xelSekrulebisa<br />
<strong>da</strong> SeTanxmebis Sesaxeb“;<br />
168
g) 1998 wlis 30 oqtombris saqarTvelos kanoni „koleqtiuri SromiTi<br />
<strong>da</strong>vis mowesrigebis wesis Sesaxeb“;<br />
d) 2001 wlis 28 seqtembris saqarTvelos kanoni „<strong>da</strong>saqmebis Sesaxeb“;<br />
e) 1990 wlis 22 noembris saqarTvelos respublikis kanoni „arsebuli<br />
uqme dReebis gauqmebisa <strong>da</strong> tradiciulTa aRdgenis Sesaxeb“;<br />
v) „saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis saministros<br />
mmarTvelobis sferoSi Semavali saxelmwifo saqveuwyebo<br />
<strong>da</strong>wesebulebis _ Sromis inspeqciis debulebis <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb“<br />
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa <strong>da</strong> socialuri <strong>da</strong>cvis<br />
ministris 2004 wlis 16 noembris #310/n brZaneba;<br />
z) am kodeqsiT gansazRvruli gasauqmebeli sakanonmdeblo <strong>aqtebi</strong>s<br />
safuZvelze gamocemuli/miRebuli kanonqvemdebare normatiuli<br />
<strong>aqtebi</strong>.<br />
muxli 56. kodeqsis amoqmedeba<br />
es kodeqsi amoqmeddes gamoqveynebi<strong>da</strong>n me-15 dRes.<br />
saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili<br />
Tbilisi,<br />
2006 wlis 25 maisi.<br />
# 3132 - Is<br />
Tavi XIII. gar<strong>da</strong>mavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi debulebani<br />
169