Jarkolekto 37 - trimonata - ILEI

Valoras la penon ankoraŭ unufoje ripeti ĉi tie, ke ĉiu instruanto rajtas
instrui laŭ sia maniero. Tamen, mi provigis tiun skemon kun centoj da
kursoj kaj centoj da instruantoj kaj en Eŭropo kaj en Usono, kun LF-oj kiuj
enhavis 32, 67, 85 kaj 65 lingvojn, kaj la metodo bone kaj bele funkciis. La
ĝenerala skemo sukcesis kaj por eŭropaj, kaj por aziaj, kaj por afrikaj, kaj
por mortaj lingvoj, kaj eĉ por brajlo, la mansigna lingvo, kaj la morsa Kodo
(kun la ŝanĝoj pri la parolata parto, kompreneble – sed eĉ tiu parto facile
anstataŭigeblas: per montro de iu kiu legas brajlan libron, de iuj kiuj
komunikas per manoj, kaj per iu sonbendo de reala morsa Kodo!)
Nun kion ni povas diri pri la elekteblaj partoj de la kurseto? Kion
vi, kiel kursgvidanto partoprenanta en LF, prezentos? Kompreneble la
elektitaj eroj multege dependas de via propra lingvo, sed en la lasta parto de
ĉi tiu artikolo, mi povos doni kelkajn konsilojn kiujn mi plejparte reprenos
el la unua Manlibro por Trejnado de Instruantoj en LF, verkita en 1995.
Sed antaŭ ol elekti viajn partojn, bonvolu ne forgesi la principon de varieco.
Klopodu montri plurajn aspektojn de via lingvo iom rapide, anstataŭ
profunde kovri nur unu parton.
Gramatikaĵo – Vortordo: En multaj eŭropaj lingvoj la kutima vortordo
estas SVO (subjekto – verbo – objekto). Se vi prezentas al eŭropanoj
kaj via lingvo malsimilas ilin tiurilate, estus interese montri tion. La japana
lingvo, ekzemple, metas la verbon ĉe la fino de la frazo. La germana povas
fari simile, sed ĉefe en subfrazoj. E-o kiel la latina povas fari la ses eblajn
ordojn SVO, SOV, VSO, VOS, OSV, kaj OVS. Eble, depende de la de vi
instruata lingvo, vi ŝatus elekti ĉi tiun parton kiel unu el la elektebloj.
Skribsistemo: Multaj lingvoj utiligas alfabeton, aliaj silabaron, kaj
aliaj ideografiaĵojn, alinomatajn ideogramoj. Montri tion al viaj gelernantoj
povas esti tre interese. Tamen, ne utiligu tro da tempo, farante lecionon nur
pri alfabeto, ĉar viaj gelernantoj estas tie por lerni pri pluraj interesaj
aspektoj de via lingvo. Sed ofte la alfabetoj en si vekas la scivolon de viaj
gelernantoj. La rusaj kaj arabaj ofte vidataj estas facile, almenaŭ parte,
rapide klarigeblaj. La korea alfabeto, unuavide tute ne komprenebla, estas
facile lernebla, kaj tre interesa instrutemo. Por instruistoj de la japana estas
du silabaroj hiragana kaj katakana, ambaŭ menciindaj. Rimedoj por instrui
la ĉinajn ideografiaĵojn meritas apartan alineon, kaj la manieroj instrui ilin
estas tre variaj. Por kelkaj lingvoj estas ankaŭ interese montri ĉu ili
skribiĝas de dekstre maldekstren aŭ inverse, de supre malsupren, kaj eĉ
ambaŭdirekte kiel almenaŭ unu antikva lingvo.
IPR 07/49