Bjalistoko en la Zamenhof-biografioj - Plansprachen.ch

Tia konceptaro de Zamenhof havis eĉ certan utilon. Tre verŝajne nur dank’ al ĝi
Zamenof pripensis ĝis la fino, ellaboris ĝis la fino kaj sukcesis realigi sian revon pri
Lingvo Internacia.
La problemoj fakte pli gravaj restis por li ĉiam flankaj, kaj tuta lia atento, tuta streĉo de
lia menso estis ĉiam direktita nur al unu – por li senlime grava punkto.
Zamenhof konsideris sin kiel pioniro, kiel profeto de tiu ideo. Li antaǔvidis multajn
obstaklojn, sed li kredis al sia praveco kaj al fina triumfo de sia ideo.
Tial li skribis:
„La pioniroj de novaj ideoj renkontas nenion krom mokoj kaj atakoj, la unue renkontita
tre malmulte lerninta bubo rigardas ilin de alte kaj diras al ili, ke ili okupas sin je
malsaĝaĵoj…“.
Kaj:
„La homoj miras, kiamaniere en nia praktika tempo povas aperi tiaj malsaĝaj
fantaziuloj…“
Sed tempo forpasas, kaj la hieraǔaj ideoj primokataj iom post iom fariĝas ĝenerale
akceptitaj. Kaj Zamenhof sukcesis ĝisvivi grandajn triumfojn kaj gravajn akceptojn, se
ne por sia „socia idearo“ do tiam por la praktike de li solvita problemo pri Lingvo
Internacia.
La interna ideo de esperantismo
(…) Malsukcesis tiuj sociaj ideoj, kiujn Zamenhof de la komenco mem intime ligis kun
sia lingvo. (…)
Sendube erara estis la ĉefa pretendo de la zamenhofa memuaro, ke „ne kaǔzoj
ekonomiaj kreas la intergentan malamon“.
Ĝuste tiuj kaǔzoj ĝin kreas. La ekonomia konkurado de diversnaciaj financistoj kaj
entreprenistoj estas ĉiam prezentata kiel konkurado inter nacioj kaj gentoj. (…)
Same eraris Zamenhof, kiam en 1913 li asertis, ke „lingva ŝovinismo estas unu el la
ĉefaj kaǔzoj de malamo inter homoj“.
(…)
Zamenhof blindigita de siaj ideoj, ofte ne povis rimarki la ekzistantajn kontraǔdirojn
inter siaj asertoj kaj la vivo reala.
(…)
Neniun vorton diris Zamenhof pri tio, ke la lingvo mem estas produkto de certa socio,
de certaj formoj de mastrumado kaj de socia produktado. La ideoj pri la lingvo,
unuiĝinta kun la nebula „interna ideo de esperantismo“ superregis en menso zamenhofa
ĉion alian.
(…)
Tial anstataǔ nebula esperantismo li decidis fondi pli klare difinitan filozofie-socian
movadon homaranisman.
(…)
Tiujn ĉi ideojn zamenhofajn, kiuj kapablus nur fuŝi realan komprenon de la ekzistantaj
soci-fortoj, necesas repuŝi plej enerigie.
(…)
En la ‚Enciklopedio de Esperanto’, redaktita en 1933 de L. Kökény kaj V. Bleier, estis
publikigita biografia artikolo pri L.L. Zamenhof, kiu baziĝis ĉefe je la letero al Alfred
Michaux de la 21a de februaro 1905. Sed ho ve, frape en tiu biografia artikolo estas, ke
7