sitinn lor bato, e Chagosyenrefiz desann depi lor bato kanbato rant dan larad Porlwi.Faz sosyo-politik avekKomite Ilois OFSa faz sosyo-politik la li danbann lane 1970, kot Chagosyenkumans regrupe, mobilizepu fer tann zot lavwa.Chagosyen zwenn ansam e zotmilite dan Komite Ilois OrganisationFraternelle. <strong>Lalit</strong> tibyen difisil – li pa ti fasil pufer sor Chagosyen vinn koni.Ti ena seri lagrev lafin. Memalgre difikilte, sa li finn fazkle ki pu permet prosenn fazkot ena buku manifestasyondevlope.Manifestasyon de masChagosyen ansam avekLALIT e MLFLepok Manifestasyon: Sa liti ant lane 1977-1981. Li tikumanse avek enn lagrev lafinfam Chagosyen dan LokalBrans MMM dan Bain desDames, Cassis.Sa lepok la ti ena bann lalitspektakiler, ti ena mobilizasyondemas, e ti ena mobilizasyonlor baz sa 3 demandinifye ansam, setadir: ferm bazmiliter Diego, dekolonizasyonek reynifikasyon; drwa deretur e reparasyon. Li ennlepok kan lagrev lafin, sannkut la, vinn dan sant PortLouis, dan Zarden Konpanyi,kot tu dimunn ki pase dan LariLasose truve. Ena enn latant,ena enn dizenn fam pe ferlagrev lafen. Apre enn semenngrev lafin, lerla kumans enagran manifestasyon fam pandan3 zur dan lari Port Louis,sirtu fam Chagosyen, LALITek Muvman Liberasyon Fam.Enn 150-enn fam literalman pegalupe dan Port Louis. Li kilminndan enn konfrontasyonavek Riot.Li interesan pu get rol lapressa lepok la. Pa ti ena grankuvertir lapres avan sa momankot ena sa gran manifestasyondivan Parlman, e sitinn divanlabansad Britanik mem zur,kot sa 2 aksyon la blok PortLouis ek so sirkilasyon net.Sa gran konfrontasyon avekRiot, kot Riot bizin bat ennretret, ek kot tu magazin Anvilferme, li ti enn sel ku fer tudimunn Moris konn problemDiego Garcia, so baz militer,so derasinnman, ek so nesesitepu dekolonizasyon. Ti enaarestasyon 8 fam, 6 fam Chagosyene 2 fam manb LALIT ekMLF, Lindsey ek mwa.Sa lepok la lalit Chagos pranenn nuvo dimansyon. MLF tilans enn kanpayn internasyonalpu sutyen otur nu 3 demand.MLF finn kontakte enn serilorganizasyon fam – danLangleter, dan Lamerik, danLind, dan Lafrans, danLespayn, Lalmayn, Palestinn,dan pei Lafrik, dan Filipinn,dan Zapon, dan LamerikLatinn. A lepok pa ti ena e-mel,pa ti ena portab. Nu ti avoytelegram. Nu ti avoy telegrama rezo fam pu dimann zot avoytelegram a Premye MinisMoris pu dimann tir ka kont 8fam e sutenir nu 3 demand. Tigayn buku risponns.Kanpayn mobilizasyon danMoris ek onivo internasyonalamenn enn premye viktwar.<strong>Lalit</strong> Chagosyen nepli izole,dimunn dan Moris kumanskonpran e donn sutyen. Sutyeninternasyonal kumans batir.Gayn konpansasyon depiGrand Bretayn. Ilois TrustFund met dibut. E apre sa,nuvo Guvernman MMM-MSM met dibut enn SelekKomite.39Faz IdantiterApre enn tel imans mobilizasyonek enn tel muvmanintans, enn serten depolitizasyonfinn swiv. Sa ti karakterizepar enn labsans ennstratezi koeran. Pandan salepok la ti ena kontribisyonMMM, Komite MorisyenLosean Indyen (KMLI),IBION, Fron Nasyonal deSoutien aux Ilois dan sa fazlalit-la, dan enn travay kanmeminteresan – kolekte resetChagos, konpil dosye lormanyer dimunn ti pe viv danChagos, fer travay antropolozik.E nu gayn nesans GrupRefizye Chagos an 1983. Safaz idantiter la inn dire pandan10 an.Pandan sa lepok la, ariv ennserten moman, gayn enn kontestatyonkont GRC dan TrustFund. GRC afebli, e nu gaynnesans e priz di puvwar danTrust Fund enn nuvo lorganizasyonSagosyen appel ComiteSocial Chagosyen. Li dan salepok la ki apelasyon “Zilwa”sanze, e vinn Chagosyen. CSCdevlop argiman ki Chagosyenotoktonn, e an 1998 ComiteSosyal Chagosyen met kadivan Komite Nasyon Zini danZenev pu gayn rekonesanskuma enn pep otoktonn. Sa tizot stratezi.Rann Nu DiegoLALIT ti pran linisyativ metdibut enn nuvo fron komenapel Rann Nu Diego, e LALITek GRC ti zwenn ansam puapel lezot lorganizasyon. Sa tilane 1998.Sa nuvo Fron la reprezantkumansman enn nuvo fazpolitizasyon. Ti ena ForomBain des Dames e Sant SosyalMari Renn Delape. Sa lepokla finn kareman remet ennazanda plis politik lor latab, e
emet fermtir baz, dekolonizasyon,ek drwa de retur ekreparasyon lor latab. Rann nuDiego ti osi deside pu deklansenn kanpayn lokal, rezyonal ekinternasyonal. Avan sa, manbLALIT ti inn fini etablirkontak avek Greenpeace epremye lide zerme pu enn batoGreenpeace amenn nu pu al lorDiego. Nu bi sete pu gete kilarme Ameriken ti pu fer si nudebark laba. Greenpeace ti finialwe enn so bato (ArcticSunrise) pu al Diego, me li tigayn malsans akoz li ti tasedan glason dan Antarktik.Batay LegalAnt lane 1999-2002, enn lepokbatay letal finn deklanse. Sekiti arive se Diego files par HenriMarimootoo ti pibliye danLagazet Week End. So resersti baze lor dokiman sekrePublic Records Office dan UKki ti vinn piblik, apre ki pandan30 an zot ti sekre deta.Baze lor sa nuvo linformasyonfek deor, GRC finndeside pu met enn seri ka lakurkont Leta Britanik, ek ti memkumans met enn kont Lamerik/KonpayniAmeriken.Zot ti pe rod drwa de retur eosi reparasyon.E GRC finn gayn so ka,Guvernman Britanik fer apel,GRC re-gayn so ka. Kan Britanikfini perdi enn ta kes, lerlali fer enn seri Dekre pu interdirbann Sagosyen depi Sagos anantye. E, finalman, zot finnperdi dan pli ot lakur. Zordi zotena ka divan Lakur LeropDrwa Imen.Kan GRC gayn zot viktwarlegal, lerla nu truve ki LetaBritanik kapav fors bannrevirman. Sa montre nu “rezondeta” ki prime, pa seki LakurLazistis dir. Me batay legal danlakur an Langleter ek Lamerikfinn ena enn lefe politikinportan plito ki legal. Li finnfer lalit Chagos vinn koni, livinn expoz leta Britanik alepep Angle e finn expoz letaAmeriken a lepep Ameriken ea lepep dan lemond/Batay legal pe kontinye zordian 2010, kot, kuma mo finndir, GRC inn met ka dan LakurLerop. Grup Refizye Chagosinn fek met ka kont Britanikso Park Maren illegal.Sa kalite batay legal kapavmet leta Britanik ek letaAmeriken dan enn pozisyondefansiv, me li fer nu usi rapelki solisyon problem Chagos, lipa pu kapav zis legal. Li ennlalit politik e so rezolisyon puobligatwarman politik.Apre premye viktwar GRC,Guvernman Britanik donnpaspor Britanik. Asontur, saazir kuma enn mwayen pu kasmuvman kontestasyon. Sa,asontur amenn enn nuvodesirir – fami Chagosyen rekase– enn parti fami viv Morise enn lot parti fami danLangleter.Emerzans fron komen pureparasyon e drwa deretur, ferm baz militer edekoloniz ChagosEnn nuvo faz kumans emerzeapartir 2002, kot nu truvkumansman enn fron komenpu ferm baz, dekolonizChagos, drwa retur ek reparasyon.E nu tuzur dan sa faz la,setadir sa fron la pe tuzuremerze.An 2002, par exanp, ennlorganizasyon apel Sahringon– Rezo Human Rights danSADC – finn zwenn danMoris, finn adopte enn rezolisyonpu ferm baz US lorDiego, pu lite pu reparasyon ekdrwa retur, netwayaz ekolozik,e pu Guvernman Moris kree40enn 22yem sirkonskripsyon puChagos.Rezolisyon Sahringon tisirkile dan bann pei Lafrik pugayn endorsment.An 2004, otur gran rasanblemanWorld Social Forum danMumbai, ti ena enn delegasyonkonzwen GRC eLALIT, ki ansam ti prezanlaba. Manb LALIT ti adreslasanble zeneral MuvmanMondyal Anti-Lager, e ti reysimet fermtir baz Diego Garcialor zot azanda. Sa travaykonzwen LALIT ek GRC puvinn form parti travay fondasyonpu kree No Bases. PlitarNo Bases pu ena so premyeKonferans Mondyal, e sa li pudan Quito, Ecuador an 2007.No Bases li enn rezo ki liye tulalit anti-baz ki ena partu danlemond ansam dan enn selmuvman. Dan Moris, LALITti reysi amenn ansam muvmansindikal, muvman fam, muvmankonsomater, lorganizasyontravayer pu zot partisipdan elaborasyon enn “platformkont baz” e lor Chagos, ennplatform ki ti prezante danQuito par nu manb LindseyCollen, ki ti prezan.Dan sa lepoka la, sa lide“Flotila Lape” ti osi prannesans ek repandi. Parey kumaenn bato Greenpeace an 1998ti pu ale, nu ti kumans preparepu ale otur 2004. Sa lide la finntelman pran lanpler, ki tu kalitebato, ti bato, bato mwayen,aktivis lemond antye, ti dir zotanvi zwenn pu form ennflotilla an antye. An 2006,anfet Guvernman Britanikrekiper lide al Diego par bato,kan li lwe <strong>Mauritius</strong> Trochetia,amenn 100 Chagosyen pu alvizit tomb zot fami lor Chagos.Antretan 2005, LALIT tiorganiz enn Petisyon Internasyonaladrese a Spiker
- Page 3: ZUR REVI SORTI, 30 NOVAMManifestasy
- Page 8: Claude Baissac, “Les fantomesdes
- Page 11 and 12: Diskur Byenveni Konferans Diego Gar
- Page 13 and 14: li met sa deplasman kriyel,inimen,
- Page 16: Diskur Ansyen Prezidan RepiblikM. C
- Page 19 and 20: drwa de retur, zot gayn drwareturn
- Page 21 and 22: Messages of Support for Diego Confe
- Page 23 and 24: Mwayin Oryan. Dan ennlemond kot kon
- Page 26 and 27: Lasistans byin konsantre pandan kon
- Page 28: Ram Seegobin pe fer so diskur. Diva
- Page 32 and 33: ki determinn so politiketranzer. Pa
- Page 34 and 35: Kimanyer fer ferm enn baz militer?p
- Page 36 and 37: Mo ti pu kontan terminn saparti la
- Page 38 and 39: koz enn listwar ankomin lalitkont t
- Page 42 and 43: Kongre Ameriken, SpikerParlman Brit
- Page 44 and 45: dan Diego. Pena Mauritius, patann l
- Page 46 and 47: Rol Fam dan lalit Diego Garciapar R
- Page 48 and 49: fam Chagosyen ki pa ti per sayerars
- Page 50 and 51: E li pa marse. Fayit sa stratezila,
- Page 52 and 53: John Percy, invite international de
- Page 54 and 55: Les Verts/Fraternelrefiz partisip d
- Page 56 and 57: KREASYON ZORDISultana HaukimHidden,
- Page 58 and 59: ti bankrut, e finn bizin aksepteenn
- Page 62 and 63: Best Loser System: Parad ubyen Stab
- Page 64 and 65: Crisis Bites & Historic Bloc Wobble
- Page 66 and 67: far to the right, that it is nowpos
- Page 68 and 69: Bilan Politik Parti LALIT 2010Lane
- Page 70 and 71: ansyen kuma nuvo, zot gaynenn lide
- Page 72 and 73: prosesyon ubyen ennmanifestasyon ga
- Page 74: ...Chagossian Assent7. (C/NF) Rober