13.07.2015 Views

GLOSARIUSZ ENOLOGICZNY pol-ita - Università degli studi di ...

GLOSARIUSZ ENOLOGICZNY pol-ita - Università degli studi di ...

GLOSARIUSZ ENOLOGICZNY pol-ita - Università degli studi di ...

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>GLOSARIUSZ</strong> <strong>ENOLOGICZNY</strong>POLSKOWŁOSKIAA.O.CAkronim od Appellation d'Origine Contrôlée.A.V.AAkronim od American Viticultural Area.ACSkrót od Appellation Contrôlée, wersja skróconaterminu Appellation d'Origine Contrôlée. Cz•stoużywany w celu odróżnienia win wysokiejjakości jak np. burgundzkie grand cru odzwykłych vins de table i vins de pays.AerometrPrzyrząd do pomiaru ciśnienia, które tworzy si•w butelce podczas procesu prise de mousse,wynikającego z obecności dwutlenku w•gla,wytwarzanego przez drożdże, któremetabolizują cukier.AfrometrPrzyrzą d, służ ą cy do pomiaru ciś nienia,wyrażonego w barach, w butelce szampana iwin musujących.AgresywneWino o zbytnio i nieprzyjemnie naruszonejrównowadze przez kwaśne garbniki lubkwasowość.AkroleinaAldehyd akrylowy, związek nienasycony,pochodzący z dehydratacji gliceryny.Bezbarwna ciecz o ostrym zapachu, używana doprzygotowywania różnych substancjiplastycznych. Substancja, której obecność wdużych ilościach wskazuje na chorob• wina(gorycz).AksamitneWino niezbyt kwaśne, o znaczącej zawartościgliceryny, która podkreśla jego mi•kkość.AligotéFrancuska odmiana winoroś li o białychjagodach, rozpowszechniona w Burgun<strong>di</strong>i.A.O.CAcronimo per Appellation d'Origine Contrôlée.A.V.AAcronimo per American Viticultural Area.ACSigla per Appellation Contrôlée, una versioneabbreviata <strong>di</strong> Appellation d'Origine Contrôlée.Spesso usato per <strong>di</strong>stinguere fra vini <strong>di</strong> altaqualità come i Grand Crus <strong>di</strong> Borgogna ed isemplici vins de table e vins de pays.AerometroStrumento per la misurazione della pressione chesi crea nelle bottiglie durante la presa <strong>di</strong> spuma,dovuta allo sviluppo dell'anidride carbonicagenerata dai lieviti che metabolizzano lozucchero.AfrometroStrumento che serve per misurare la pressione inbottiglia, espressa in bar, <strong>degli</strong> spumanti e deivini frizzanti.AggressivoVino eccessivamente e sgradevolmentesbilanciato con tannini aspri od aci<strong>di</strong>tà.AcroleinaAldeide acrilica, composto insaturo derivatodalla glicerina per <strong>di</strong>sidratazione, in forma <strong>di</strong>liquido incolore, dall'odore acre, utilizzata perpreparare varie sostanze plastiche. Sostanza che,se presente in quantità significative, è in<strong>di</strong>ce <strong>di</strong>malattia del vino (amarore).VellutatoVino scarsamente acido con un elevato contenuto<strong>di</strong> glicerina che ne accentua la morbidezza.AligotéVitigno francese a bacca bianca, largamentecoltivato in Borgogna. Usato per fare un vino


Uż ywana do produkcji białego winawytrawnego o przyjemnym smaku cytryny,przeznaczonego zwykle do spożywania jakowino młode.Alkohol etylowyBezbarwna, przezroczysta, nośna, lotna ciecz ocharakterystycznym, przyjemnym zapachu orazpiekącym smaku. Wśród alkoholi,wytwarzanych podczas fermentacji (etanol,glicerol, glikol butylenowy, inozytol, sorbitol)etanol, inaczej alkohol etylowy, jest bezwątpienia najważniejszy. Jego ilość, która możeulegać zmianie w zależności od zawartościprocentowej alkoholu, ma znaczny wpływ nasumę właś ciwoś ci organoleptycznych.Alkohol metylowyBezbarwna ciecz o ostrym zapachu, bardzolotna, niezwykle łatwopalna i toksyczna.Najprostszy z alkoholi. Pochodzi z pektynskórki dzię ki działaniu enzymówpektolitycznych podczas maceracji winogron.Substancja bardzo toksyczna, dlatego jejzawartość musi być zgodnie z normą prawnąmniejsza niż: 0,25% w winach czerwonych i0,20% w winach białych.AlkoholatPreparat, otrzymany z destylacji alkoholu wraz zsubstancjami aromatycznymi.AlkoholomierzPrzyrzą d, służ ą cy do pomiaru zawartoś cialkoholu etylowego w destylatach.AltanaSiatka ze słupkami w kształcie wiaty, dopodtrzymywania winorośli lub innych pnączy.Analiza smakowaAnaliza cech charakterystycznych wina,dokonana za pomocą zmysłu smaku (któryobejmuje wrażenia smakowe, dotykowe itylnonosowe).Analiza wzrokowaPierwsza faza analizy organoleptycznej,dostarczająca informacji wprowadzających,które zostaną potwierdzone lub też nie, nadalszym etapie zapachowym i smakowym.Analiza zapachowaDokładna analiza zapachowych cechcharakterystycznych napoju, mająca na celubiancosecco, con un gradevole gusto <strong>di</strong> limone,destinato usualmente ad essere consumatogiovane.Alcol etilicoLiquido incolore, trasparente, mobile, volatile, <strong>di</strong>odore caratteristico gradevole, <strong>di</strong> saporebruciante. Tra gli alcoli prodotti dallafermentazione (etanolo, glicerolo, butilenglicole,inositolo, sorbitolo), l'etanolo o meglio alcoletilico è senz'altro il più importante. La suaquantità, che può variare a seconda dellagradazione, influenza notevolmente tutto ilcomplesso dei caratteri organolettici.Alcol metilicoLiquido incolore dall'odore pungente, moltovolatile, estremamente infiammabile e tossico. Ilpiù semplice <strong>degli</strong> alcoli. Deriva dalle pectinedella buccia per opera <strong>degli</strong> enzimi pectoliticidurante la macerazione delle uve ed è unasostanza molto tossica, pertanto il suo contenutodeve essere per legge inferiore a 0,25% nei vinirossi e a 0,20% in quelli bianchi.AlcoolatoPreparato ottenuto dalla <strong>di</strong>stillazione dell'alcol susostanze aromatiche.AlcometroStrumento che misura la quantità <strong>di</strong> alcol etilicopresente nei <strong>di</strong>stillati.PergolaReticolato <strong>di</strong> pali a forma <strong>di</strong> tettoia, per sostenereviti o altri rampicanti.Esame gustativoAnalisi delle caratteristiche <strong>di</strong> un vino, compiutame<strong>di</strong>ante il senso del gusto (che comprendesensazioni saporifere, tattili e retronasali).Esame visivoPrima fase dell'analisi organolettica che fornisceinformazioni introduttive che verrannoconfermate o meno dalle tappe successive, quellaolfattiva e quella gustativa.Esame olfattivoAttenta analisi delle caratteristiche olfattive dellabevanda, con lo scopo <strong>di</strong> identificarne la


zidentyfikowanie odpowiedniej ty<strong>pol</strong>ogii iewentualnych wad.AnizolZwiązek organiczny, eter metylowy, ciecz oprzyjemnym zapachu, używana jakorozpuszczalnik i jako surowiec do substancjizapachowych. Jego pochodne wykorzystywanesą w medycynie, w przemysłowej produkcjikolorantów. Natomiast jeden z nich, 3-nitroanizol, jako mocny materiał wybuchowy.AntocyjanPigment pochodzenia fenolowego, zawarty wroślinach, przede wszystkim w czarnychwinogronach oraz w wyprodukowanym z nichwinie (od 200 do 500g/l), którego barwnikzanika wraz ze starzeniem.AntocyjaninaNaturalny barwnik z grupy antocyjanów,zawarty w czarnych winogronach, który nadajewinu jego charakterystyczny kolor.AntybakteryjnySubstancja, która zabija bakterie lub zapobiegaich rozwojowi.AreometrPrzyrzą d, służ ą cy do pomiaru gę stoś ci cieczy(rzadziej ciał stałych).ArneisJednocześnie szczep i wino z Piemontu, napółnocym zachodzie Włoch.AromatSubstancja naturalna lub chemiczna, któradeterminuje przyjemne wrażenia zapachowe ismakowe.AutolizaSamotrawienie się komórek, <strong>pol</strong>egają ce główniena podziale czą steczek proteinowych złoż onychna inne, prostsze produkty.BB• belkiWydzielający si• dwutlenek w•gla, którypojawia si• na powierzchni win musujących.corrispondenza <strong>di</strong> ti<strong>pol</strong>ogia ed eventuali <strong>di</strong>fetti.AnisoloComposto organico, etere metilico del fenolo,liquido <strong>di</strong> odore gradevole, usato come solvente ecome materia prima per sostanze odorose; i suoiderivati sono usati in me<strong>di</strong>cina, nell'industria deicoloranti, e uno, il trinitroanisolo, come potenteesplosivo.AntocianinaPigmento <strong>di</strong> origine fenolica, contenuto neivegetali, specialmente nelle uve nere e nel vinoda esse prodotto (da 200 a 500 g/l), il cui poterecolorante <strong>di</strong>minuisce con l’invecchiamento.EnocianinaColorante naturale del gruppo <strong>degli</strong> antocianicontenuto nelle uve nere, che impartisce ai vini laloro colorazione caratteristica.AntibattericoSostanza che uccide i batteri o impe<strong>di</strong>sce il lorosviluppo.DensimetroApparecchio per misurare la densità dei flui<strong>di</strong>(più raramente dei soli<strong>di</strong>).ArneisAllo stesso tempo vitigno e vino del Piemonte,nel Nord Ovest dell’Italia.AromaSostanza naturale o chimica che determina unagradevole azione olfattiva o gustativa.AutolisiL’auto<strong>di</strong>gestione delle cellule, consistenteessenzialmente nella frammentazione dellemolecole proteiche complesse in altri prodotti piùsemplici.BollicinaEscrescenza <strong>di</strong> gas carbonico che sale insuperficie nei vini spumanti.BalthazarDruga pod wzgl•dem wielkości butelka wrodzinie butelek do szampana, wi•ksza odBalthazarLa seconda più grande bottiglia nella famiglia deibottiglioni da Champagne, più grande <strong>di</strong> una


utelki Salmanazar, lecz mniejsza od butelkiNabuchodonosor. Jej pojemność to 16standardowych butelek, czyli 12 litrów.BarriqueD•bowa beczka, pochodzenia francuskiego.Normalnie o pojemności 225/228 litrów.Używana do dojrzewania wina.BaryłkaDrewniana beczka, wykorzystywana dostarzenia i przechowywania wina. Różni si• odmniejszych, d•bowych barriques tym, że nieoddaje zapachu drzewa winu.BeczkaDrewniany pojemnik w kształcie walca,wykonany z klepek, ściśni•tych metalowymiobr•czami, przeznaczony do przechowywaniacieczy, szczególnie wina.BentonitTyp gliny osadowej pochodzeniawulkanicznego, która ze wzgl•du na swojewłaś ciwoś ci adsorbują ce i wchłaniają ce jestcz•sto stosowana w przemyśle. Po zmieszaniu zwodą, tworzy ''mas•'', która po zanurzeniu wwine ma zdolność przyciągania do siebiesubstancji przeznaczonych do weliminowania,osadzających si• na dnie w postaci kłaczków.BezpestkowośćBrak pestek w owocach, rozwini•tych poza tymnormalnie.Bezpestkowy owoc winogronOwoc bez pestek.Bin numberNumer pojemnika (bin) lub beczki (cask),przypisywany czasem przez piwnice winiarskiepewnej partii wina.Blanc de blancsBiałe wino, zrobione wyłą cznie z białychwinogron. Odnosi si• do każdego winastołowego lub musują cego, zrobionego z jednejlub wię cej odmian białych winogron.Blanc de noirsBiałe wino, zrobione wyłą cznie z czerwonychwinogron.Błyszczą ceMówi si• o wine bardzo klarownym, o niemalżekryształowej przezroczystości.Salmanazar, ma più piccola <strong>di</strong> unaNabuchodonosor. Contiene l’equivalente <strong>di</strong> 16bottiglie standard, cioè 12 litri.BarriqueContenitore <strong>di</strong> rovere <strong>di</strong> origine francese.Normalmente <strong>di</strong> 225-228 litri <strong>di</strong> capacità.Utilizzato per stagionare il vino.BarileBotte in legno, impiegata per invecchiare e<strong>di</strong>mmagazzinare il vino. Esse <strong>di</strong>fferiscono dallepiù piccole barriques <strong>di</strong> rovere per il fatto cheesse non cedono molto sapore <strong>di</strong> legno al vino.BotteRecipiente in legno <strong>di</strong> forma bombata, costituitoda un insieme <strong>di</strong> doghe trattenute in sito dacerchi <strong>di</strong> metallo, destinato a contenere liqui<strong>di</strong>,specialmente vino.BentoniteTipo <strong>di</strong> argilla se<strong>di</strong>mentaria <strong>di</strong> origine vulcanica,che per le sue proprietà adsorbenti e assorbentitrova numerose applicazioni industriali.Miscelata con acqua crea una ''massa'' che,immessa nel vino, è capace <strong>di</strong> attrarre a se lesostanze da eliminare, formando dei flocculi chesi depos<strong>ita</strong>no sul fondo.ApireniaLa mancata formazione <strong>di</strong> semi in un fruttosviluppato nel resto normalmente.Acino apirenoAcino privo <strong>di</strong> vinaccioli.Bin numberNumero <strong>di</strong> contenitore (bin) o <strong>di</strong> botte (cask),assegnato talvolta dalle cantine ad una certapart<strong>ita</strong> <strong>di</strong> vino.Blanc de blancsVino bianco, fatto interamente con uve bianche.Si riferisce a ogni vino da tavola o spumantefatto con uno o più vitigni a uva bianca.Blanc de noirsVino bianco, fatto interamente con uve rosse.BrillanteSi <strong>di</strong>ce del vino limpi<strong>di</strong>ssimo con trasparenzaquasi cristallina.


BogateTermin, używany w degustacji do określaniawin o bogatym ciele, smaku i aromacie.RiccoTermine usato in degustazione per vini che hannoabbondanza <strong>di</strong> corpo, sapore, aroma.Botrytis cinereaPleśń pasożytnicza, odpowiedzialna, wzależności od klimatu i od szczepu, za pleśńszlachetną (która sprzyja koncentracji cukrów,niezb•dnych do wytwarzania winbotrytyzowanych), lub za szarą pleśń (zmianywinogron, które mogą powodować utrat•zbiorów).BrentaRodzaj kadzi, którą nosi si• na plecach zapomocą pasów. Uż ywana w północnychWłoszech, przede wszystkim podczaswinobrania, w celu przenoszenia winogron z póldo piwnicy.BrunatneBarwa wina dojrzałego, które moż e być równieżzepsute. Moż e oznaczać , ż e wino osią gnę ło swójpunkt maksymalny. Zły znak w przypadkumłodych win czerwonych oraz wszystkich winbiałych, ponieważ wskazuje na moż liwenadmierne utlenienie, błę dy w procesiewinifikacji lub przedwczesne zestarzenie si•wina, spowodowane przez grzyb Botyriscinerea.BukietSuma aromatów nabytych podczas dojrzewania istarzenia, typowa dla win, które podczasprzechowywania mają kontakt z powietrzem.ButelkaSzklany pojemnik z wą ską szyjką , służ ą cy doprzechowywania płynów, przede wszystkimwina. Kształt i pojemnoś ć mogą się zmieniać wzależności od regionów (np. butelki bordoskie,burgundki itp.)ButelkowanieNapełnianie butelek, nalewanie wina z naczyniawiniarskiego do butelki.CCasseZm•tnienie i zmiany w winie, spowodowaneprzemianą substancji koloryzujących poprzezfenomeny o naturze fizyczno-chemicznej ienzymatycznej.Botrytis cinereaMuffa parass<strong>ita</strong> responsabile, secondo il clima e ivitigni, della muffa nobile (che favorisce laconcentrazione <strong>degli</strong> zuccheri in<strong>di</strong>spensabiliall'elaborazione dei vini muffati) o del marciumegrigio (alterazione delle uve che può provocare laperd<strong>ita</strong> del raccolto).BrentaSpecie <strong>di</strong> bigoncia, che si porta spalleggiata permezzo <strong>di</strong> cinghie. Viene utilizzata nell'Italiasettentrionale specialmente durante lavendemmia, per il trasporto dell'uva dai campialla cantina.BrunoColore <strong>di</strong> un vino maturo che può anche esseredeperito. Può in<strong>di</strong>care che il vino ha raggiunto ilsuo punto massimo. Cattivo segno per i vini rossigiovani e per tutti i vini bianchi, dal momentoche in<strong>di</strong>ca che il vino può aver sofferto unasovraesposizione all'ossigeno, uno sbaglio nelprocesso <strong>di</strong> vinificazione o un prematuroinvecchiamento dovuto al fungo Botyris cinerea.BouquetInsieme <strong>di</strong> profumi acquisiti con la maturazione el'invecchiamento, tipico dei vini conservati acontatto con l'aria.BottigliaRecipiente <strong>di</strong> vetro, a collo stretto, atto acontenere dei liqui<strong>di</strong>, specialmente il vino, <strong>di</strong>forma e capacità variabili secondo le regioni (es.bottiglia bordolese, borgognona ecc.)ImbottigliamentoRiempimento delle bottiglie, messa in bottiglia <strong>di</strong>un vino proveniente da un vaso vinario.CasseIntorbi<strong>di</strong>mento e alterazione del vino dovuti amo<strong>di</strong>ficazioni delle sostanze coloranti perfenomeni <strong>di</strong> natura fisico-chimica o enzimatica.


Casse cuivriqueZm•tnienie, powodowane zredukowaniem solimiedziowych, mogące si• manifestować przedewszystkim latem w winach przechowywanychna słoń cu lub w zbiornikach, rzadziej w winachprzechowywanych w drewnianych beczkach.Casse oxydasiqueZmiana koloru wina (przeważ nie białego) nawskutek działania enzymów, które podwpływem tlenu powodują zmianę koloru winana brunatny oraz to, że jego powierzchnia mienisi• t•czowo.CaudalieJednostka miary, odnoszą ca się do trwałoś ciaromatu, jaki wino zostawia w ustach; jednacaudalie równa się jednej sekundzie trwałoś ciaromatu.Cellared byJeden z wielu terminów, które pojawiają si• naetykiecie win amerykań skich razem z “producedand bottled by” czy “vinted and bottled by”.Oznacza, ż e piwnica przechowywała wino przezokreślony czas (co nie zostaje podane) przedjego zabutelkowaniem.CentryfugaMaszyna, używana do wyciskania soku zwinogron, przyciskanych do ścianek maszynyna skutek ruchu odśrodkowego.CertyfikatŚ wiadectwo wydawane przez Izb• Handlową,potwierdzające zgodność wina z odgórnieustaloną dyscypliną produkcji oraz zokreślonymi standardami jakości.CharakterCharakter organoleptyczny: cechy wina,odnoszą ce się do jego składników oryginalnychlub nie, dostrzegane podczas degustacji,pobudzają ce zmysły (wzroku, powonienia,smaku).CharmatMetoda przemysłowa produkcji winmusują cych, <strong>pol</strong>egają ca na wywoływaniu wautoklawie fermentacji wtórnej,odpowiedzialnej prise de mousse.ChâteauMiejsce, w którym wino zostało zrobione:winnica, piwnica, butelkowanie itd.Casse rameicaIntorbi<strong>di</strong>mento dovuto ad una riduzione dei sali<strong>di</strong> rame, che si può manifestare soprattuttodurante l'estate nei vini esposti alla luce solare otenuti in vasca, più raramente nei vini conservatiin fusti <strong>di</strong> legno.Casse ossidasicaAlterazione del colore del vino (prevalentementeda uve bianche) dovuta all'azione <strong>di</strong> enzimi che,in presenza <strong>di</strong> ossigeno, determinano unimbrunimento nei vini con comparsa <strong>di</strong>iridescenza in superficie.CaudalieValore <strong>di</strong> riferimento per la persistenza <strong>degli</strong>aromi gustativi che il vino lascia; un secondo <strong>di</strong>persistenza risulta uguale a una caudalie.Cellared byUno dei molti termini che appare stampato suun’etichetta <strong>di</strong> un vino americano assieme a“produced and bottled by” o “vinted and bottledby”. Significa che la cantina ha immagazzinato ilvino per un certo periodo <strong>di</strong> tempo (che nonviene reso noto) prima <strong>di</strong> essere imbottigliato.Pigiatrice a centrifugaMacchina adoperata per pigiare l’uvavendemmiata per movimento centrifugo contro lepareti.CertificazioneAttestato rilasciato dalla Camera <strong>di</strong> Commercioche garantisce la conformità del vino ad unapredeterminata <strong>di</strong>sciplina <strong>di</strong> produzione e adeterminati standard qual<strong>ita</strong>tivi.CarattereCaratteri organolettici: proprietà <strong>di</strong> un vinoriferite ai suoi componenti originali e non,percepibili durante la degustazione, stimolanti alivello sensoriale (vista, odorato, gusto).CharmatMetodo industriale <strong>di</strong> produzione <strong>di</strong> vinispumanti che consiste nel provocare in autoclavela seconda fermentazione responsabile dellapresa <strong>di</strong> spuma del vino.ChâteauLuogo nel quale il vino è stato fatto: il vigneto, lacantina, l'imbottigliamento e tutto il resto.


ChłodniaSpecjalnie wyposażone pomieszczenie,przeznaczone do chłodzenia moszczu przedfermentacją (pochodzą cego z ciepłegowinobrania, w fazie obciekania itd.) lub wina, wktórym chce si• uzyskać opadni•cie osaduprzed zabutelkowaniem.ChropowateWino, któremu brak subtelności, ma kwaśnysmak lub za dużo garbników, oraz szorstkąbudow•.ChudeWino słabej jakoś ci, o ubogim ciele, aromacie izapachu, wino mało harmonijne.Ci• gn• cy sięOdchylenie w fermentacji jabłkowo-mlekowej,w wyniku którego bakterie mlekowe i cukierresztkowy tworzą lepką, ciągnącą si• substancj•.Ciało winaSuma elementów, które tworzą wino, pozaalkoholem i wodą. Podczas degustacjideterminuje i podkreśla bogactwo oraz istot•wina.CiemnieniePoczątek dojrzewania owoców.CellaLocale specialmente attrezzato per il trattamentofrigorifico dei mosti prima della fermentazione(provenienti da vendemmie calde in fase <strong>di</strong>sgrondatura, ecc.) o <strong>di</strong> un vino dal quale si vuoleottenere la precip<strong>ita</strong>zione dei tartari primadell'imbottigliamento.RuvidoVino che <strong>di</strong>fetta <strong>di</strong> finezza, ha un sapore asprooppure ha troppo tannino e una struttura rude.MagroVino carente <strong>di</strong> qualità, povero <strong>di</strong> corpo, <strong>di</strong>aroma o profumi e comunque poco armonico.FilanteDeviazione della fermentazione malolatticaquando batteri lattici e zuccheri residui formanouna sostanza vischiosa e filante.CorpoL'insieme <strong>degli</strong> elementi che compongono unvino, tolti l'alcol e l'acqua. Nella degustazionedetermina ed evidenzia la ricchezza e la sostanza<strong>di</strong> un vino.InvaiaturaInizio della maturazione del frutto.CienkieWino o ciele tak lekkim, że staje si• praktyczniewodniste. Negatywny termin, odnoszący si• dowina, któremu brakuje właś ciwoś ci, głę bokoś ci,ciała, koloru i smaku.CiepłeMówi si• o winie, które powoduje w ustach i wgardle lekkie uczucie pieczenia.CierpkiUczucie silnego ściągania na j•zyku i dzią słach,doświadczane np. podczas jedzenia kwaśnychowoców.CierpkieWino o penetrującym i ostrym smaku.Cierpkość powodowana jest wysokimpoziomem kwasowości. Termin używanyzwykle w negatywnym znaczeniu.CierpkośćKwaśny charakter wina, oznaka wady windelikatnych, jeśli jest bardzo mocny lubwyraźnie ściągający, lub też charakterystycznyEsileVino <strong>di</strong> corpo così leggero da esserepraticamente acquoso. Termine negativo per unvino che ha un’evidente mancanza <strong>di</strong> sostanza,profon<strong>di</strong>tà, corpo, colore e sapore.CaldoSi <strong>di</strong>ce <strong>di</strong> un vino che crea in bocca o nella golauna leggera sensazione <strong>di</strong> bruciore.AllappanteSensazione <strong>di</strong> forte astringenza che si avvertesulla lingua e sulle gengive quando si mangia,per esempio, della frutta acerba.AsproVino che ha un penetrante, pungente sapore.L’asprezza è causata da un alto livello <strong>di</strong> aci<strong>di</strong>tà.Termine generalmente usato in senso negativo.AcerbitàCarattere acido <strong>di</strong> un vino, segno <strong>di</strong> <strong>di</strong>fetto semolto sostenuto o accentuato per astringenza neivini fini, o caratteristico <strong>di</strong> alcuni vini giovani


dla niektórych win młodych (zanika podczasstarzenia wina).(che scompare con l'invecchiamento).ClosFrancuskie słowo, oznaczają ce winnicęotoczoną murem.CruSpecyficzna winnica, lub jej pewna mała,konkretna cz•ść, w określonym regionie i owyją tkowym powołaniu winiarskim.CuvèeOdpowiednie mieszanie winogron lub win wcelu otrzymania wielkich roczników lubspójnych smaków.CybetaUtożsamia aromat zwierz•cy, podobny dozapachu mchu.Czapa/KożuchMasa piany, utworzona z pozostałoś ci czę ś cistałych (grudki, substancje peptydowe iklejowate, oberwane kiście itd.) która pojawiasię na powierzchni kadzi pod wpływem wrzeniamoszczu z czerwonych winogron, podczasfermentacji.CzepekStruktura w formie czepka, utworzona z 5płatków, połą czonych ze sobą w górnej czę ś cikwiatu winorośli.DD.O.COznaczenie Denominazione <strong>di</strong> OrigineControllata, zagwarantowane normą prawną,przyznawane produktom żywnościowym,pochodzącym z określonych obszarówgeograficznych.D.O.C.GSkrót od Denominazione <strong>di</strong> Origine Controllatae Garant<strong>ita</strong>.D.O.PSkrót od Denominazione <strong>di</strong> Origine Protetta.D• b amerykań skiDąb, który rośnie w USA. Termin odnosi si• dorodzaju barrique, używanej podczas procesustarzenia.ClosParola francese per vigneto circondato da mura.CruSpecifico vigneto o anche una sua piccola parteben precisa, in una determinata zona a particolarevocazione vinicola.CuvéeMixaggio sapiente <strong>di</strong> uve o <strong>di</strong> vini allo scopo <strong>di</strong>ottenere gran<strong>di</strong> annate e sapori coerenti neltempo.ZibettoIdentifica un aroma animale simile a quello delmuschio.CappelloMassa schiumosa costitu<strong>ita</strong> da residui soli<strong>di</strong>(grume, sostanze peptiche e mucillaginose, raspiecc.) che l'ebollizione dei mosti <strong>di</strong> uve rosse fasalire sulla superficie dei tini durante lafermentazione.CaliptraStruttura a forma <strong>di</strong> cuffia, costitu<strong>ita</strong> da 5 petalitra loro riuniti nella parte superiore del fiore <strong>di</strong>vite.D.O.CMarchio <strong>di</strong> Denominazione <strong>di</strong> OrigineControllata, garantito dalla legge, applicabile aprodotti alimentari, provenienti da ben precisearee geografiche.D.O.C.GSigla per Denominazione <strong>di</strong> Origine Controllatae Garant<strong>ita</strong>.D.O.PAcronimo per Denominazione <strong>di</strong> OrigineProtetta.Rovere americanoQuercia cresciuta negli Stati Uniti. Il termine siriferisce al tipo <strong>di</strong> barrique usata durante ilprocesso <strong>di</strong> invecchiamento.


D• b francuskiOdnosi si• do drewnianych barriques,wykonanych z d•bu, pochodzącego zfrancuskich lasów.D• b nowyTermin, odnoszący si• do barriques wpierwszym roku, w którym są używane.DefekacjaUsuni•cie osadu z moszczu.Defekacja na zimnoCzynność, wykonywana w celu usuni•cia osaduz moszczu przed fermentacją alkoholową,poprzez spontanicze osadzanie si• wtemperaturze 2-5 °C.Defekacja statycznaCzynność, wykonywana przed fermentacjąalkoholową w celu usuni•cia osadu z moszczu.DegorżowanieCzynność, <strong>pol</strong>egająca na usuni•ciu wina z szyjkibutelki, aby móc do niej wpuścić likier,pochodzący ze ściągania.DegustacjaBadanie właś ciwoś ci organoleptycznych wina,w celu oceny jego wartości rynkowej.Degustacja odmianowaOcena techniczna i metodyczna jakości wina,opierająca si• na metodzie porównywaniaspostrzeżeń natury, intensywności i wrażeńaromatów, produkowanych przez różne rodzajewinorośli.Degustacja terytorialnaTyp degustacji, który opierając si• nawłaś ciwoś ciach organoleptycznych wina jakterytorium, teren i mikroklimat, bada główniecechy specyficzne win, pochodzących zokreślonego obszaru lub z określonego regionuwiniarskiego.DekantacjaOddzielanie cieczy od m•tnego osadu oraz odczę ś ci stałych, które osadzają się w pojemniku zwinem.DekanterSpecjalna karafka o szerokiej i płaskiejpodstawie oraz wą skiej i wydłuż onej szyjce,używana do dekantacji wina.DekorowanieRovere franceseSi riferisce alle barriques <strong>di</strong> legno, fatte con ilrovere delle foreste francesi.Rovere nuovoTermine che sta ad in<strong>di</strong>care barriques nel loroprimo anno <strong>di</strong> uso.DefecazionePratica volta a eliminare le fecce dal mosto.Defecazione a freddoPratica svolta a eliminare le fecce dal mostoprima che abbia inizio la fermentazione alcolica,attraverso la se<strong>di</strong>mentazione spontanea atemperatura <strong>di</strong> 2-5°C.Defecazione staticaPratica utilizzata prima della fermentazionealcolica per eliminare le fecce dal mosto.SboccaturaOperazione consistente nell'eliminazione delvino dalla bocca della bottiglia per poterviimmettere il liquore <strong>di</strong> spillatura.DegustazioneEsame dei caratteri organolettici <strong>di</strong> un vino pervalutarne il valore commerciale.Degustazione varietaleValutazione tecnica e meto<strong>di</strong>ca della qualità delvino basata sul metodo <strong>di</strong> comparazione dellapercezione della natura e dell'intensità dellesensazioni e <strong>degli</strong> aromi generati da uno o <strong>di</strong>versivitigni.Degustazione territorialeTipo <strong>di</strong> degustazione che basandosi sulle qualitàorganolettiche <strong>di</strong> un vino quali il territorio, ilterreno e il microclima, <strong>stu<strong>di</strong></strong>a principalmente lepeculiarità <strong>di</strong> vini nati in un determinato territorioo in una specifica zona <strong>di</strong> produzione vinicola.DecantazioneSeparazione delle fecce dei se<strong>di</strong>menti soli<strong>di</strong>depos<strong>ita</strong>tisi nel contenitore del vino dalla parteliquida.DecanterParticolare caraffa dalla base larga e piatta e dalcollo stretto e allungato, utilizzata per ladecantazione del vino.Abbigliaggio


Dekoracje, za pomocą których ozdabia si•butelk•: etykieta, kontretykieta, tasiemka,etykietka z rocznikiem, kapturek itd. (pofrancusku habillage).DelikatneWino o lekkim i średnim ciele oraz lekkim iprzyjemnym smaku i budowie.Długi pę dZdrewniały pę d jednoroczny winoroś li,odłą czony od roś liny podczas przycinania.DługieWino wysokiej jakoś ci, o niezwykłej trwałoś ciaromatu (P.A.I- Persistenza Aromatica Intensa),nawet po połknię ciu.Dobór winaZestawienie, mające na celu połą czenie róż nychpotraw z najlepiej pasującym do nich winem.Dobrze zbudowaneWino o pełnym ciele, ż ywe, o bogatym smaku iwysokiej zawartości alkoholu. Odnosi si• zreguły do wielkich i mocnych win czerwonych.DojrzałeWino całkowicie rozwini•te i gotowe doodkorkowania. Wino osią ga dojrzałoś ć kiedywszystkie jego składniki osią gają równowagę ,poprzez odpowiednie starzenie, kiedy garbnikisą zmię kczone, kwasowoś ć złagodniała astruktura stała się idealna.DojrzewanieDojrzewanie, rozwój i ewolucja winogron domomentu osią gnię cia dojrzałoś ci, podczasktórego wzbogacają si• one w cukry i tracąkwasowość.Dojrzewanie pod płaszczem z gazuobojętnegoTechnika, wykorzystywana, aby zapobiecutlenieniu moszczu i wina, za pomocą gazówoboj•tnych (azot, dwutlenek w•gla).Dolne gałę zie winoroś liGałę zie winoroś li, usytuowane w dolnej czę ś ciłodygi, pień .DosageCzynność, <strong>pol</strong>egająca na dolaniu pewnej ilościzaprawy likierowej (liqueurd'expé<strong>di</strong>tion) do champenois.Insieme <strong>degli</strong> ornamenti con cui viene decoratala bottiglia: etichetta, controetichetta, fascetta,lunetta, capsula, ecc. (in francese habillage).DelicatoVino <strong>di</strong> corpo leggero e me<strong>di</strong>o che ha un gusto eduna struttura leggera e piacevole.SarmentoTralcio <strong>di</strong> vite lignificato che viene <strong>di</strong>staccatodalla pianta con la potatura.LungoVino <strong>di</strong> qualità, con grande persistenza aromatica(P.A.I.), anche dopo la deglutizione.AbbinamentoAccostamento fatto allo scopo <strong>di</strong> sposare le variepietanze al vino che meglio si ad<strong>di</strong>ce loro.RobustoVino che ha un corpo pieno, vigoroso, ricco <strong>di</strong>sapore ed alto contenuto alcolico. Il descrittore siapplica <strong>di</strong> regola ai gran<strong>di</strong> e forti vini rossi.MaturoVino completamente sviluppato e pronto peressere stappato. Unvino raggiunge la maturità quando i suoi varielementi hanno raggiunto l'equilibrio attraversoun appropriatoinvecchiamento, i suoi tannini sono ammorbi<strong>di</strong>ti,la sua aci<strong>di</strong>tà si è addolc<strong>ita</strong> e la struttura è ideale.MaturazioneIl fatto <strong>di</strong> maturare, sviluppi successividell’evoluzione dell’uva fino a maturazione, chesi arricchisce <strong>di</strong> zuccheri perdendo aci<strong>di</strong>tà.InertaggioTecnica utilizzata per impe<strong>di</strong>re l'ossidazione deimosti e dei vini con l'ausilio <strong>di</strong> gas inerti (azoto,biossido <strong>di</strong> carbonio).BràncheRami della vite inseriti nella parte bassa delfusto, il ceppo.DosaggioOperazione consistente nell'aggiunta <strong>di</strong> una certaquantità <strong>di</strong> liqueurd'expé<strong>di</strong>tion negli champenois.


DrożdżakGrzyb jednokomórkowy, który powodujefermentacj• cieczy, zawierających cukier,zamieniając je w alkohol etylowy i dwutlenekw•gla.DrożdżeMikroorganizmy jednokomórkowe, naturalnieobecne na skórce owoców, zamieniające cukierwinogronowy w alkohol w procesie, zwanymfermentacją.Drożdże spiczasteDrożdże, których rozmnażanie zachodzi zawszepoprzez tworzenie si• pączków na koń cachkomórek; pierścienie bliznowate, które zostająpo oddzieleniu si• pączków, prowokujązaostrzenie i stopniowe wydłuż anie si• koń cówkomórek, które przyjmują charakterystyczną,"spiczastą" form•.Druciana plecionkaMetalowy drucik, zakrywający korek butelkiszampana, aby zapobiec jej przedwczesnemuodkorkowaniu.Drugi nosAnaliza w•chowa przy degustacji win,<strong>pol</strong>egająca na zbliżeniu kieliszka do nosa po razdrugi, po pierwszej analizie wina stojącego, i nawdychaniu substancji zapachowych, któreuwalniają si• wraz z poruszaniem cieczy wkieliszku.DwupiennyO roślinach, których organy m•skie i organyżeń skie, znajdują si• na dwóch oddzielnychosobnikach.DwupłciowyRoślina, która na tym samym osobniku posiadakwiaty obojnacze, czyli takie, które posiagajązarodniki zarówno m•skie, jak i żeń skie, sązatem dwupłciowe.DymneWino o aromacie dymu (tytoniowego,w•dzonego boczku, lub o zapachu,wydzielanym przez ogień na otwartympowietrzu).DziczyznaAromat zwierz•cy, typowy dla win czerwonych,mniej lub bardziej rozwini•tych,przypominający zapach mi•sa zwierzątłownych.BlastomiceteFungo unicellulare che produce la fermentazionedei liqui<strong>di</strong> zuccherini, trasformandoli in alcoletilico e anidride carbonica.LievitiMicrorganismi unicellulari che sononaturalmente presenti sulla buccia <strong>degli</strong> acini,convertono lo zucchero dell'uva in alcol in unprocesso chiamato fermentazione.ApiculatiLieviti la cui moltiplicazione avviene sempre performazione <strong>di</strong> gemme alle estremità delle cellule;gli anelli cicatriziali, che rimangono dopo il<strong>di</strong>stacco delle gemme, provocano l’appuntimentoed il progressivo allungamento <strong>degli</strong> apici dellecellule le quali assumono la caratteristica forma"apiculata".GabbiettaMarchingegno metallico che copre il tappo <strong>di</strong>una bottiglia <strong>di</strong> Champagne per impe<strong>di</strong>re chevenga espulso prematuramente.Secondo nasoEsame olfattivo della degustazione dei vini checonsiste nell’avvicinare il naso al bicchiere unaseconda volta, dopo una prima analisi a vinofermo, e nell’inspirare le sostanze odorosesprigionate dopo il movimento del liquidoall’interno del bicchiere.DioicoDi pianta in cui gli organi maschili e gli organifemminili si trovano su in<strong>di</strong>vidui <strong>di</strong>versi.Ermafro<strong>di</strong>toPianta che, sullo stesso in<strong>di</strong>viduo, presenta fioriermafro<strong>di</strong>ti, fiori cioè che presentano sia organimaschili che femminili e che perciò sonobisessuali.FumosoVino che ha aroma e gusto <strong>di</strong> fumo (<strong>di</strong> tabacco,<strong>di</strong> pancetta affumicata o del tipo che rilascia unfuoco all’aperto).CacciagioneOdore animale tipico dei vini rossi, più o menoevoluti, che ricorda gli effluvi della carne <strong>di</strong>selvaggina.


EEbuliomertUrzą dzenie, służ ą ce do pomiaru iloś ci alkoholuw winie lub w likierach.EisweinRodzaj wina (dosłownie "wino lodowe"),którego produkcja jest regulowana niemieckimprawem o winie. Wino zrobione z winogron obardzo wysokiej zawartości cukru, które niezostało jednak dotknię te efektami Botrytiscinerea.EleganckieWino staje si• eleganckim, kiedy wszystkie jegoskładniki są zrównoważ one, osią ga wówczasniemalże idealną jakość, wdzi•k, smak isubtelność.EmpireumatycznySuma zapachów, charakterystycznych dlasubstancji organicznych, otrzymanych poprzezdestylacj•, podgrzewanie lub prażenie (np.konfitury, kawa, produkty prażone, gorącaczekolada, spalona guma itd.).EncépagementFrancuski termin, odnoszący si• do różnychodmian winorośli, uprawianych na określonymobszarze.EndokarpJądro owocu, utworzone z warstwy komórek,gdzie znajdują si• pestki, czyli nasionawinogron, których może być w owocumaksymalnie cztery.EnologiaNauka o winie i o winifikacji, obejmującawszystkie aspekty procesu winifikacji, odtłoczenia, wyciskania i fermentacji, pobutelkowanie i starzenie wina.EnotekaMiejsce, w którym przechowuje si• wina,przeznaczone na sprzedaż lub do degustacji iwystawia się je na widok publiczny, wedługkryteriów, ułatwiają cych ich wybór i ocenę .EbulliometroApparecchio che serve per misurare la quantità <strong>di</strong>alcol contenuta nel vino o nei liquori.EisweinCategoria <strong>di</strong> vino (letteralmente “vino <strong>di</strong>ghiaccio”), regolata dalla legge tedesca sul vino.Vino fatto con uve che hanno un contenutozuccherino molto alto, ma che non è statoconcentrato attraverso gli effetti della Botrytiscinerea.EleganteUn vino acquista un grado <strong>di</strong> eleganza quandotutti i suoi componenti sono in equilibrio,raggiungendo una qualità perfetta o quasi, grazia,gusto e finezza.EmpireumaticoInsieme <strong>degli</strong> odori caratteristici delle sostanzeorganiche ottenute per <strong>di</strong>stillazione,riscaldamento o torrefazione (es. confetture,caffè torrefatto, cioccolato caldo, gommabruciata, ecc.).EncépagementTermine francese che si riferisce ai vari vitignicoltivati in una particolare tenuta.EndocarpoNucleo dell’acino costituito da uno strato <strong>di</strong>cellule all'interno delle quali si trovano ivinaccioli, ovvero i semi dell'uva che possonoessere presenti fino ad un massimo <strong>di</strong> quattro peracino.EnologiaScienza e <strong>stu<strong>di</strong></strong>o del vino e della vinificazioneche copre ogni aspetto del processo <strong>di</strong>vinificazione, dalla pressatura, spremitura efermentazione, all’imbottigliamento edall’invecchiamento del vino.EnotecaIl luogo in cui i vini sono conservati per lavend<strong>ita</strong> o anche per la degustazione ed esposti alpubblico secondo criteri che ne facilitino la sceltae l’apprezzamento.


ErinozaChoroba liś ci winoroś li i orzecha włoskiego,objawiająca si• nadmiernym wytwarzaniemwłosków.EstrySubstancja, otrzymana przez reakcj• kwasu ialkoholu oraz usuni•cie wody. Cz•sto wonna(szczególnie o zapachu owoców), wpływają cana aromatyczny rozwój wina.EterycznyWino, którego nos charakteryzuje si•uwydatnionym połą czeniem alkoholi izapachów.EtykietaKarteczka o róż nych kształtach, czę stoprostoką tna, aplikowana na butelki, pudła,skrzynki itd., w celu identyfikacji wina, jegopochodzenia, producenta (plantator winorośli,piwnica lub spółdzielnia) lub sprzedawcy.Etykietka w kształcie półksię ż ycaFakultatywna czę ś ć etykiety w kształciepółksię ż yca, zamieszczona na butelce. Możezawierać rocznik lub piecz•ć, stanowiącągwarancj• jakości wina.EukaliptusBukiet, przypominający drzewo eukaliptusu.Spotykany bardzo cz•sto w czerwonych winachbordoskich, zrobionych z winogron,uprawianych w winnicach, otoczonychdrzewami tego samego gatunku.FFałszowaćFałszowanie produktów, przede wszystkimżywnościowych, za pomocą substancji o niższejwartości, cz•sto szkodliwych, w celach zysku.FenologiaDziedzina ekologii, zajmująca si• relacjamimi•dzy czynnikami klimatycznymi(temperatura, wilgotność itp.) i okresowympojawianiem si• fenomenów życia roślin (jakwzrost p•dów, kwitni•cie, dojrzewanie owoców,opadanie liści itp.) lub zwierząt (jak czaspojawiania si• pewnych ptaków lub insektów).FermentMikroorganizm, zdolny do powodowaniafermentacji. Smak fermentu lubsfermentowanego, młodego wina, tuż poErinosiMalattia delle foglie della vite e del noce che simanifesta con una eccessiva produzione <strong>di</strong> peli.EsteriSostanza ottenuta per reazione fra un acido e unalcol, con eliminazione d'acqua, molto spessoodorifero (spec. odore fruttato) che contribuisceallo sviluppo aromatico del vino.EtereoVino che presenti, al naso, una rilevabile"fusione" <strong>degli</strong> alcoli e dei profumi.EtichettaCartellino <strong>di</strong> varie forme, spesso rettangolare,applicato su bottiglie, scatole, casse, ecc. peridentificare il vino, la tenuta vinicola <strong>di</strong>provenienza, il produttore (viticoltore, cantina ocooperativa) o il commerciante.LunettaParte facoltativa dell’etichetta, a forma <strong>di</strong> mezzaluna posizionata sulla bottiglia. Se presente puòcontenere l’annata o il bollino <strong>di</strong> garanzia delvino.EucaliptoBouquet che ricorda l’albero <strong>di</strong> eucalipto. Lo sitrova assai spesso nei vini rossi fatti con i vitignibordolesi, coltivati in vigneti circondati da alberi<strong>di</strong> quello stesso tipo.AdulterareAlterare a fini <strong>di</strong> lucro un prodotto, specialmentealimentare, con sostanze <strong>di</strong> minor valore e spessonocive.FenologiaParte dell’ecologia che <strong>stu<strong>di</strong></strong>a i rapporti tra ifattori climatici (temperatura, umi<strong>di</strong>tà ecc.) e lamanifestazione stagionale <strong>di</strong> alcuni fenomenidella v<strong>ita</strong> vegetale (quali la germogliazione dellegemme, la fioritura, la maturazione dei frutti, lacaduta delle foglie e sim.) o animale (comel’epoca della comparsa <strong>di</strong> certi uccelli o insetti).FermentoMicrorganismo capace <strong>di</strong> provocare lafermentazione. Gusto <strong>di</strong> fermento o fermentato:gusto <strong>di</strong> un vino appena fermentato, giovane.


fermentacji.FermentacjaProcesy chemiczne rozpadu cukrów podwpływem enzymów, zawartych w niektórchmikroorganizmach.Fermentacja jabłkowo-mlekowaPrzemiana kwasu jabłkowego w kwas mlekowyi dwutlenek w•gla, zachodząca w winie podwpływem bakterii mlekowych.Fermentacja wtórnaPrzemiana niewielkich ilości cukrów,pozostałych z pierwszej fermentacji moszczu.Proces, który zachodzi w butelkachhermetycznie zamkni•tych kapslem doszampana (nast•pnie otwartych) i korkiem dowin musujących.FeromonSubstancja chemiczna, wydzielana przezorganizm zwierz•cy, która koordynuje i wywierawpływ na rozmnaż anie, rozwój oraz zachowanieinnych osobników tego samego gatunku.Field blendWinnica, gdzie uprawiane są dwa lub wi•cejgatunków winogron, nast•pnie zbierane razem imieszane, w celu wytworzenia jednego wina.Filoksera winiecMaleń ka mszyca, żyjąca w ziemi winnic,atakująca korzenie winorośli, w konsekwencjipowodująca jej śmierć.FiltracjaKlarowanie wina, <strong>pol</strong>egające na przepuszczaniugo przez specjalny filtr, w celu zatrzymaniasubstancji stałych oraz gę stych zawiesin.FlawonoleGrupa flawonoli, których barwa może zmieniaćsię z białej po ż ółtą , ś ciś le zależ ne od flawonów,ze wzgl•du na swoją budow•. W najwi•kszychilościach wyst•pują w winie: kwercetyna,mirycetyna, kemferol i izoramnetyna.FlobafenySubstancje koloryzujące, otrzymywane zgarbników wskutek działania kwasów lubenzymów. Zwane również garbnikamibrunatnymi, pochodzące z fluoroglucyny,wyst•pującej szczególnie w chmielu.FermentazioneInsieme <strong>di</strong> processi chimici <strong>di</strong> demolizione <strong>degli</strong>zuccheri ad opera <strong>di</strong> enzimi contenuti in alcunimicrorganismi.Fermentazione malo latticaTrasformazione dell'acido malico in acido latticoe anidride carbonica, che, nel vino, avviene peropera dei batteri lattici.RifermentazioneTrasformazione delle piccole quantità <strong>di</strong> zuccheririmasti dalla prima fermentazione dei mosti,processo che avviene in bottiglie chiuseermeticamente con tappi a corona per lospumante (successivamente sboccati) e tappi <strong>di</strong>sughero per i vini frizzanti.FeromoneSostanza chimica secreta da un organismoanimale che coor<strong>di</strong>na e influenza la riproduzione,lo sviluppo o il comportamento <strong>di</strong> altri in<strong>di</strong>vidui<strong>di</strong> una medesima specie.Field blendVigneto che viene coltivato con due o più vitigni,che sono poi vendemmiati e mescolati per fare unsingolo vino.FillosseraMinuscolo pidocchio che vive nel suolo deivigneti ed attacca le ra<strong>di</strong>ci della vite, facendolaalla fine morire.FiltrazioneOperazione <strong>di</strong> chiarificazione che consiste nel farpassare il vino attraverso un filtro speciale alloscopo <strong>di</strong> trattenere le sostanze solide omucillaginose in sospensione.FlavonoliGruppo <strong>di</strong> flavonoi<strong>di</strong> che variano nel colore dalbianco al giallo e sono strettamente correlati, perla struttura, ai flavoni. I più abbondanti nel vinosono la quercetina, la miricetina, il canferolo e laisoramnetina.FlobafeniSostanza colorante ottenibile dai tannini perazione <strong>di</strong> aci<strong>di</strong> o <strong>di</strong> enzimi. Detta anche tanninorosso cupo, derivata dalla fluoroglucina, che sitrova particolarmente nel lup<strong>pol</strong>o.


FlûteKieliszek o kształcie wą skim i podłuż nym.GGęsteSynonim wina "skoncentrowanego", określawino o skoncentrowanym aromacie i smaku,przeciwień stwo wina wyblakłego irozcień czonego.GewürztraminerSłynny winogron o róż owej skórce, z któregorobi si• jedne z najbardziej aromatycznych,ż ywych i pełnych ciała białych win ś wiata.Głę bokieTermin opisowy, prawie zawsze używany wodniesieniu do konkretnych właś ciwoś ci winajak: kolor, skoncentrowanie, bukiet.GoryczChoroba, która <strong>pol</strong>ega na przemianie bakteriimlekowych przez gliceryn• (alkohol) wakrolein• (aldehyd), która nast•pnie wpołą czeniu z <strong>pol</strong>ifenolami wzbogaca wino wbardzo gorzkie substancje żywiczne.GourmandP•dy Vitis vinifery cz•sto bardzo żywotne, którewyrastają na drzewie, mającym wi•cej niż rok, zreguły na szczycie pnia (korona) w przypadkuwinorośli, uprawianej w Guyot.GradGwałtowne opady kulistych bryłek lodu ośrednicy wi•kszej niż pi•ć milimetrów, lubnieregularnych kawałków lodu podczasgwałtownych burz.Gran cruNajwyższa z możliwych klasyfikacja winnic lubobszarów w określonych regionach winiarskichwe Francji, w szczególności Burgun<strong>di</strong>a iAlzacja.GranaWielkość bąbelków, parametr, który bierze si•pod uwag• podczas oceny wzrokowej perlagewin musujących lub szampana, razem z ilościąbą belków oraz ich trwałoś cią .GrappaWódka z wytłoczyn, o wysokiej zawartoś ciprocentowej alkoholu.FlûteBicchiere a calice dalla forma stretta e allungata.DensoSinonimo <strong>di</strong> "concentrato", in<strong>di</strong>ca un vino che haaromi e sapori concentrati, invece che scialbi e<strong>di</strong>luiti.GewürztraminerFamosa uva dalla buccia rosata che produce unodei vini bianchi più aromatici, vivi e pieni <strong>di</strong>corpo delmondo.ProfondoTermine descrittivo che viene quasi sempre usatoassieme a dei componenti specifici del vino comecolore, concentrazione, bouquet.AmaroMalattia che consiste nella trasformazione deibatteri lattici da parte della glicerina (alcol) inacroleina (aldeide), successivamente unendosi ai<strong>pol</strong>ifenoli arricchisce il vino <strong>di</strong> sostanze resinosemolto amare.SucchioneGermogli <strong>di</strong> Vitis Vinifera spesso molto vigorosiche nascono su legno più vecchio <strong>di</strong> un anno, <strong>di</strong>solito sulla sommità del tronco (corona) nel caso<strong>di</strong> vite allevata a Guyot.Gran<strong>di</strong>nePrecip<strong>ita</strong>zione violenta <strong>di</strong> chicchi sferoidali <strong>di</strong>ghiaccio, con <strong>di</strong>ametro superiore ai cinquemillimetri, o <strong>di</strong> pezzi irregolari <strong>di</strong> ghiacciodurante forti temporali.Gran cruLa più alta classificazione possibile per unvigneto od un villaggio in determinate regionivinicole della Francia, in particolare la Borgognae l’Alsazia.GranaDimensione delle bollicine, parametroconsiderato nella valutazione visiva del perlage<strong>di</strong> spumante o Champagne insieme al numerodelle bollicine e alla loro persistenza.GrappaAcquavite <strong>di</strong> vinacce, a forte gradazionealcoolica.


GravesPodregion winiarski, należący do regionuBordeaux, znany z produkcji wysokiej jakościbiałych win bordoskich (a takż e doskonałychwin czerwonych).HHarmonijneWino, którego wszystkie elementy smakowe sąwzgl•dem siebie w idealnej równowadze.HigrometriaZasadniczy czynnik, pozwalający korkomzachować ich właś ciwoś ci hermetyczne. Idealnypoziom higrometrii musi przekraczać 50%.Hodowca winorośli/ Winogrodnik/WinogradnikTen, kto uprawia winorośle. W odniesieniu douprawy, odbywającej si• w sposób planowany izgodnie z określonymi normami.Horyzontalna prasa pneumatycznaPrasa pneumatyczna składa się z horyzontalnej,stalowej klatki, w której znajduje si• gumowyworek, umiejscowiony na ś rodku lub wzdłużobwodu wewn•trznego klatki. Worek,nadmuchany spr•żonym powietrzem, naciska zkolei na winogrona i wytłoczyny, wyciskają c znich sok. Kiedy worek klę ś nie, wytłoczynymieszają si• ponownie na wskutek obracania si•klatki, jak i ze wzgl•du na dekompresj•.II.G.TSkrót od In<strong>di</strong>cazione Geografica Tipica.Kategoria denominacji kontrolnej,wprowadzona we Włoszech w 1992 roku,plasująca si• poniżej D.O.C i powyżej (nawyż szym poziomie) wina stołowego.Intensywna trwałoś ć aromatuCzas, w którym aromat wina utrzymuje si• wustach po degustacji.IrygacjaNaturalne lub sztuczne nawadnianie terenu,obszaru, gdzie ilość wody oraz sposóbnawadniania są szczególnie związane zpotrzebami uprawy.KKadźGravesZona vinicola della regione <strong>di</strong> Bordeaux, che èmeglio conosciuta per la sua produzione <strong>di</strong> vinibianchi <strong>di</strong> Bordeaux <strong>di</strong> alta qualità (ma anche <strong>di</strong>eccellenti vini rossi).ArmoniosoVino che ha tutti gli elementi gustativi in perfettorapporto fra <strong>di</strong> loro.IgrometriaFattore essenziale che permette ai tappi <strong>di</strong>conservare le loro caratteristiche ermetiche. Iltasso <strong>di</strong> igrometria ideale deve essere superiore al50%.ViticoltoreColtivatore della vite con riferimento a unacoltura effettuata razionalmente e secondoprecise norme.Pressa orizzontale pneumaticaLa pressa pneumatica comprende una gabbiaorizzontale in acciaio, all'interno della quale sitrova una sacca <strong>di</strong> gomma posta centralmente olungo il perimetro interno della gabbia. Questasacca, gonfiata con aria compressa, comprime asua volta le uve e le vinacce e ne esce il liquido.Quando la sacca si sgonfia, le vinacce vengonorimescolate sia per rotazione della gabbia, sia pereffetto della decompressione.I.G.TAcronimo per In<strong>di</strong>cazione Geografica Tipica.Categoria <strong>di</strong> denominazione <strong>di</strong> controllo,introdotta in Italia nel 1992, che si colloca al <strong>di</strong>sotto della D.O.C e al <strong>di</strong> sopra (ed a un livellopiù alto) del Vino da Tavola.Persistenza aromatica intensaIntervallo <strong>di</strong> tempo in cui l’aroma del vinopermane in bocca dopo la degustazione.IrrigazioneAfflusso naturale o artificiale d'acqua in unterreno, in una zona, e, in particolare, quellolegato in quantità e modalità secondo le necessitàdelle colture.Bigoncia


Wiklinowy pojemnik, o klepkach z drewna,metalu lub plastiku, mocowany na ramionachpasem i używany do przenoszenia winogronpodczas winobrania.KadźWysoki, drewniany pojemnik, szerszy u ujścianiż u podstawy, o drewnianych klepkach, przyczym jedna lub dwie klepki wystają i posiadająotwór, w który nawleka si• sznurek lub drążekw celu ułatwiania transpotru.Kadź fermentacyjnaDrewniany pojemnik, zazwyczaj w ksztłcieś cię tego stoż ka, który napełnia się moszczem dofermentacji lub winem do starzenia.Kadź zamkniętaRodzaj kadzi, używany w metodzie Charmata,aby otrzymać wino musujące.KapturekNarzę dzie w kształcie czaszy lub kapelusika, zmetalu lub plastiku, używane do zamykaniabutelek lub do osłony szyjek butelek pozakorkowaniu.KarafkaPojemnik ze szkła, terakoty lub innegotworzywa, p•katy, o szerokim ujściu.Przeznaczony do napowietrzania wina, sprzyjaoddawaniu przez wino jego typowycharomatów.Karmel/KarmeloweWino, które ma wyraźny aromat karmelu,mi•kkiego cukierka i/lub przypalonego cukru.Termin zwykle odnoszą cy się do win białych,głównie Chardonnay, sfermentowanych wbarrique, których starzenie odbyło się wd•bowych, mocno wypalanych beczkach.KazeinaSubstancja proteinowa, zawarta w mleku,używana do klarowania wina, szczególniebiałego, ułatwiają ca usuwanie ż elaza i przydatnado kuracji zapobiegawczej lub leczniczejmaderyzacji (która łagodzi kolor i smak).Kieliszek do degustacji ISOKieliszek techniczny, używany przez enologóworaz enotechników, przede wszystkim w celupodkreślenia wad wina.KiśćKwiatostan lub owocostan z wydłuż oną osią ,Recipiente <strong>di</strong> vimini, <strong>di</strong> doghe <strong>di</strong> legno, <strong>di</strong>metallo o <strong>di</strong> plastica, fissato sulle spalle concinghie e utilizzato per il trasporto <strong>di</strong> uva durantela vendemmia.MastelloAlto recipiente in legno, più largo <strong>di</strong> bocca che <strong>di</strong>fondo, a doghe, con una o due doghe sporgenti eforate per infilarvi una corda o una stanga al fine<strong>di</strong> facil<strong>ita</strong>rne il trasporto.TinoRecipiente <strong>di</strong> legno, <strong>di</strong> solito a forma <strong>di</strong> tronco <strong>di</strong>cono, nel quale si mette il mosto a fermentareoppure il vino a invecchiare.Tino chiusoTipo <strong>di</strong> tino utilizzato nel metodo Charmat perottenere lo spumante.CapsulaStrumento a forma <strong>di</strong> calotta o <strong>di</strong> cappellotto, <strong>di</strong>metallo o plastica, adoperato per la chiusura <strong>di</strong>bottiglie o per ricoprire il collo delle medesimedopo la tappatura.CaraffaRecipiente per liqui<strong>di</strong> <strong>di</strong> vetro, terracotta o altromateriale, panciuto, a bocca larga. Destinato aossigenare il vino per favorirne il rilascio <strong>degli</strong>aromi tipici.Caramello/CaramellatoVino che ha un manifesto aroma <strong>di</strong> caramello, <strong>di</strong>caramella morbida e/o <strong>di</strong> zucchero bruciato.Termine normalmente applicato ai vini bianchi,in particolare agli Chardonnay, fermentati inbarrique ed invecchiati in rovere nuovo moltotostato.CaseinaSostanza proteica contenuta nel latte, utilizzataper il collaggio dei vini, specialmente bianchi,che facil<strong>ita</strong> l'eliminazione del ferro ed è utile peril trattamento preventivo o curativo dellamaderizzazione (che attenua il colore e il gusto).Calice <strong>di</strong> degustazione ISOBicchiere tecnico usato da enologi ed enotecnicisoprattutto per mettere in risalto i <strong>di</strong>fetti del vino.Grap<strong>pol</strong>oInfiorescenza o infruttescenza con asse allungato,


zwaną po włosku raspo (oberwana kiść) ikwiatami lub owocami oddalonymi iszypułkowymi.KlarowanieCzynność, mająca na celu oczyszczenie zzawiesin moszczu, lub m•tnego wina, dzi•kispontanicznemu klarowaniu lub zastosowaniuróżnych procesów jak np. odwirowywanie,collage i filtracja.KlarowanieKlarowanie wina za pomocą kleju rybiego,żelatyny i tym podobnych.KlarowneWino bez osadu, jasne, poprawne ze wzgl•du naprzezroczystość, lecz bez szczególnejświetlistości.Klasycznie wytrawneFrancuski termin, który znaczy "czysty" iużywany jest do określania win musujących lubszampana o suchym smaku.KlasyfikacjaKodyfikacja wina wysokiej jakości wokreślonym regionie lub denominacji, jak np.słynna klasyfikacja Medoc z 1865 roku, którabyła pierwotnie listą zakupów, przedstawionąNa<strong>pol</strong>eonowi III przez Izb• Handlową zBordeaux. Dziś, znaczenie oficjalnejklasyfikacji, w wielu przypadkach zastąpionezostało opiniami i recenzjami krytyków idziennikarzy winiarskich.Klej rybi/KarukOczyszczony i wysuszony pę cherz pławny rybchrz•stoszkieletowych, używany do klarowaniawina.KobieceWino delikatne, posiadające lekki styl icharakter, o zdecydowanym braku ci•żkości isurowości.KolorBarwa wina, o naturze i intensywnościzmiennych w zależności od typu winifikacji,rozwoju, wieku itd. wina, powodowana przezantocyjany i związki fenolowe w czerwonychwinach oraz przez flawony i związki fenolowew winach białych.KorekAkcesoria z korka, plastiku, gumy, metalu lubdetto raspo, e fiori o frutti <strong>di</strong>stanziati epe<strong>di</strong>cellati.ChiarificazioneOperazione finalizzata all'eliminazione deiresidui soli<strong>di</strong> sospesi nel mosto o in un vinotorbido me<strong>di</strong>ante chiarificazione spontanea ol'impiego <strong>di</strong> <strong>di</strong>fferenti proce<strong>di</strong>menti come lacentrifugazione, il collaggio e la filtrazione.CollaggioChiarificazione del vino per mezzo <strong>di</strong> colla <strong>di</strong>pesce, gelatina e simili.LimpidoVino senza depositi, chiaro, corretto comelimpidezza ma senza particolare luminosità.BrutParola francese che significa "puro", usata perdefinire un vino spumante o uno Champagne cheha un sapore secco.ClassificazioneCo<strong>di</strong>ficazione <strong>di</strong> un vino <strong>di</strong> qualità all’interno <strong>di</strong>una regione o <strong>di</strong> una denominazione, come lafamosa classificazione del Medoc del 1865, cheera originalmente una lista d’acquisti consigliatipresentata a Na<strong>pol</strong>eone III dalla Camera <strong>di</strong>Commercio <strong>di</strong> Bordeaux. Oggi l’importanza <strong>di</strong>una classificazione ufficiale è stata rimpiazzata,in molti casi, dalle opinioni e dalle recensioni deicritici e dei giornalisti del vino.Colla <strong>di</strong> pesceVescica natatoria pul<strong>ita</strong> e <strong>di</strong>sseccata <strong>di</strong> pescicartilaginei, utilizzata per la chiarificazione deivini.FemminileVino, dotato <strong>di</strong> finezza, uno stile e un caratterepiù leggeri, con una precisa mancanza <strong>di</strong>pesantezza e <strong>di</strong> severità.ColoreColorazione <strong>di</strong> natura e intensità variabilisecondo il tipo <strong>di</strong> vinificazione, l'evoluzione l'età,ecc. dei vini, dovuta alle antocianine e aicomposti fenolici contenuti nei vini rossi, aiflavoni ed ai composti fenolici nei vini bianchi.TappoAccessorio <strong>di</strong> sughero, plastica, gomma, metallo


innego tworzywa, o kształcie cylindrycznym lubś cię tego stoż ka, które nakłada się naciskają c, lubzakr•cając naczynia (butelki, butelki oplecionesłomą itd.) w celu ich zamknię cia.Korekta/KorekcjaCzynności, <strong>pol</strong>egające na poprawieniu jakościmoszczu np. przez dosłodzenie go, zakwaszenie,odkwaszenie, dodanie tanin.KornikOwad t•gopokrywy koloru czarnegoo bardzo silnym aparacie g•bowym, za pomocąktórego drąży w pniu roślin, na którychpasożytuje.KorzeńCzę ś ć roś liny, przytwierdzają ca łodygę do ziemioraz mająca za zadanie pobieranie z niej wody iminerałów odż ywczych.KorzenneWino, które ma aromat, bukiet lub smakprzypraw. Typ przypraw, które wino zazwyczajprzypomina obejmuje cynamon, mi•t•, pieprz,goź dziki oraz gałkę muszkatałową .Kosz wiklinowyKosz w kształcie odwróconego roż ka, uż ywanyszczególnie w okolicach górskich, dotransportowania różnych rzeczy.KraśnikRodzaj insektów motylowatych, których larwajest szkodliwa dla liści i p•dów różnych roślin,przede wszystkim winorośli.KriokoncentracjaTechnika zag•szczania moszczu lub wina,mająca na celu zwi•kszenie zawartościprocentowej alkoholu.KriomaceracjaTechnika maceracji, <strong>pol</strong>egają ca na ochładzaniumoszczu, uzyskanego z tłoczenia iodszypułkowania, w temp.5-8 °C przez 10-24 h.KroplaMaleń ka iloś ć płynu o zaokrą glonym kształcie,która oddziela się od całoś ci, lub tworzy się zpołą czenia mniejszych czą steczek.KrótkieWino, którego smak krótko utrzymuje si• wustach.o altre materiale, <strong>di</strong> forma cilindrica o a tronco <strong>di</strong>cono, che si applica a pressione o peravv<strong>ita</strong>mento alla bocca <strong>di</strong> un recipiente (bottiglie,fiaschi ecc.) per chiudere.CorrezioneOperazioni consistenti nella correzionequal<strong>ita</strong>tiva dei mosti come l'aggiunta <strong>di</strong> zuccheri(zuccheraggio), aci<strong>di</strong>ficazione o<strong>di</strong>saci<strong>di</strong>ficazione, aggiunta <strong>di</strong> tannino.BostricoInsetto coleottero <strong>di</strong> colore nero, dall'apparatoboccale molto robusto con il quale scava neltronco delle piante <strong>di</strong> cui è parass<strong>ita</strong>.Ra<strong>di</strong>ceOrgano della pianta destinato ad ancorarne ilfusto al terreno e ad assorbire da questo acqua enutrienti minerali.SpeziatoVino che ha aroma, bouquet ogusto <strong>di</strong> spezie. Il tipo <strong>di</strong> spezie che il vinocomunemente im<strong>ita</strong> comprende cannella, menta,pepe, chio<strong>di</strong> <strong>di</strong> garofano e noce moscata.GerlaCesta a forma <strong>di</strong> cono rovesciato, usataspecialmente nei paesi <strong>di</strong> montagna per iltrasporto <strong>di</strong> roba varia.ZigenaGenere <strong>di</strong> insetti lepidotteri la cui larva è dannosaalle foglie e ai germogli <strong>di</strong> varie piante,soprattutto <strong>di</strong> quelli della vite.CongelazioneTecnica <strong>di</strong> concentrazione <strong>di</strong> mosti o vini peraumentare la gradazione alcolica.CriomacerazioneTecnica <strong>di</strong> macerazione che consiste nelraffreddare il mosto, ottenuto tramite pigia<strong>di</strong>raspatura,a 5-8 °C per 10-24 ore.GocciaQuantità piccolissima <strong>di</strong> liquido <strong>di</strong> formatondeggiante che si separa dalla massa o che siforma per aggregazione <strong>di</strong> particelle più piccole.CortoVino poco persistente in bocca.


Krótkie cięcieEnergiczne cię cie krótkiego odcinka gałę zi,posiadającego kilka pąków.KutikulaMa 3 mikrometry szerokości, utworzona w 70%z kutyny, osadza si• na owocach winogron na 3tygodnie przed kwitni•ciem, w postaci czubków,które wraz z upływem czasu stają się płaskie irozszerzone.Kwas bursztynowyWinny kwas organiczny, uboczny produktfermentacji alkoholowej.Kwas jabłkowyKwas, odpowiedzialny za kwaskowatość icierpkość, obecny w owocach winogron ipóź niej w winach białych.Kwas mlekowyKwas, pochodzący zwykle z fermentacji kwasujabłkowo-mlekowego, zaatakowanego przezbakterie mlekowe.Kwas octowySubstancja, obecna w niewielkich ilościach wwi•kszości win, zwana również kwasowościąlotną.Kwas winnyDominujący w winogronach z najcieplejszychregionów winiarskich. W odróżnieniu od kwasujabłkowego, poziom kwasu winnego niezmniejsza si• wraz z dojrzewaniem winogron.W niektórych regionach winiarskich, gdziepoziom kwasowości winogron jest zwykle niski,kwas winny może być dodawany do wina, abypoprawić jego równowag• kwasową.Kwas/KwaśneSubstancja o ostrym smaku, naturalnie zawartaw winogronach (kwasy organiczne), czyli takżew moszczu i w winie, lub wytworzona nawskutek późniejszych zmian. Wino zawieraliczne kwasy o naturze organicznej lubnieorganicznej. Ich obecnoś ć w połą czeniu zinnymi elementami decyduje o smaku, kolorze iaromacie wina. Wino określane jako kwaśne totypowe wino niezrównoważone, ponieważpoziom kwasowości jest zbyt wysoki.Kwaśno-słodkiZmiany bakteryjne w winie, którego fermentacjaalkoholowa została przerwana, pozostawiają c wSperoneBreve tratto <strong>di</strong> un ramo energicamenteaccorciato, provvisto <strong>di</strong> qualche gemma.CuticolaHa 3 micron <strong>di</strong> spessore, è costitu<strong>ita</strong> per il 70%da cutina e si depos<strong>ita</strong> sull'acino a partire da 3settimane prima della fioritura sotto forma <strong>di</strong>creste che con il passare del tempo siappiattiscono e si estendono.Acido succinicoAcido organico del vino, prodotto secondariodella fermentazione alcolica.Acido malicoAcido responsabile delle sensazioni <strong>di</strong> acidulo e<strong>di</strong> aspro, presente nell'acino e successivamentenei vini bianchi.Acido latticoAcido che deriva normalmente dallafermentazione dell'acido malico attaccato daibatteri lattici.Acido aceticoSostanza presente in piccola quantità nellamaggior parte dei vini, viene anche chiamataaci<strong>di</strong>tà volatile.Acido tartaricoPredominante nelle regioni vinicole più calde.Diversamente dall’acido malico, il livello <strong>di</strong>acido tartarico non <strong>di</strong>minuisce quando le uvematurano. In certe zone vinicole dove il livello <strong>di</strong>aci<strong>di</strong>tà dell’uva è normalmente basso, l’acidotartarico può essere aggiunto al vino permigliorare il suo equilibrio acido.AcidoSostanza <strong>di</strong> sapore acre, contenuta naturalmente(aci<strong>di</strong> organici) nell'uva e quin<strong>di</strong> nel mosto e neivini o prodotta per successive trasformazioni.Nel vino sono contenuti numerosi aci<strong>di</strong> <strong>di</strong> naturasia organica che inorganica. La loro presenza incombinazione con altri elementi è determinanteper la formazione del sapore, del colore edell’aroma <strong>di</strong> un vino. Un vino descritto comeacido è tipicamente un vino non equilibratopoiché il livello <strong>di</strong> aci<strong>di</strong>tà è troppo alto.AgrodolceAlterazione batterica dei vini nei quali lafermentazione alcolica si è interrotta lasciando


wine śladowe ilości cukrów, które mogąprzemienić si• w mannitol, kwas mlekowy ikwas octowy, nadając winu nieprzyjemny,kwaśno-słodki smak.KwaśnyNieprzyjemny smak, doś ć złoż ony, połą czony znadmiarem kwasowości. Przypomina kwaśneowoce i cytryn•. Wino, o zbyt wysokimpoziomie kwasowości.KwasowośćPowodowana naturalnymi, wolnymi kwasami,zawartymi w winie. Nadaje mu świeżości. Jeślijest zbyt wysoka, wino jest agresywne i cierpkie,jeś li zbyt niska, jest ono płaskie.KwiatCz•ść rośliny, w której znajdują si• organyrozrodcze. Winorośl uprawna (Vitis viniferasativa) ma kwiaty dwupłciowe, posiadającezarówno organy m•skie (pr•ciki), jak i żeń skie(słupki i owocolistki).KwiatowyWino o zapachu kwiatów, zwane też winem "okwiatowym bukiecie". Aromat ten posiadajągłównie wina białe, szczególnie Riesling.KwitnięcieCzas, w którym kwiaty otwierają si• lub tracąpłatki, które je chronią .LLekkieOdnosi si• do budowy wina, do jego wagi,koloru oraz/lub zawartości procentowejalkoholu (każde wino o zawartości procentowejalkoholu poniżej 12% uznawane jest za lekkie).LewulozaFruktoza, cukier, izomer lewoskr•tny glukozy,obecny w wielu owocach.Leżakowanie/DojrzewanieTermin, oznaczający szereg czynnościwytwórczych, które nast•pują po fermentacji apoprzedzają butelkowanie (klarowanie,mieszanie celowe win, filtracja, magazynowanieitd.), mających na celu ulepszenie wina, dbanieo wino i jego dojrzewanie.LikierNapój o wysokiej zawartości procentowejalkoholu, ponadto wytworzony poprzeznel vino tracce <strong>di</strong> zuccheri, che si possonotrasformare in mannite, acido lattico e acidoacetico, conferendo al vino uno sgradevolesapore agrodolce.AgroSapore spiacevole, abbastanza complesso,collegato ad un'aci<strong>di</strong>tà eccessiva, sapore chericorda i frutti acerbi ed il limone. Vino con unlivello <strong>di</strong> aci<strong>di</strong>tà troppo alta.Aci<strong>di</strong>tàCausata dagli aci<strong>di</strong> liberi naturali contenuti nelvino, conferisce freschezza. Se eccessiva, il vinoè aggressivo e acerbo; se carente, è piatto.FioreParte della pianta che contiene gli organi dellariproduzione. La vite coltivata (Vitis viniferasativa) ha un fiore ermafrod<strong>ita</strong>, che contiene siagli organi maschili (stami) che quelli femminili(pistilli e carpelli).FlorealeVino che mette la fragranza dei fiori, detto anche"dal bouquet fiorito". Questo aroma lo si trovanormalmente nei vini bianchi, in particolare neiRiesling.FiorituraMomento in cui i fiori si aprono, o meglio,perdono il cappuccio <strong>di</strong> petali che li proteggeva.LeggeroSi riferisce alla struttura, al peso, al colore e/oalla percentuale <strong>di</strong> alcol <strong>di</strong> un vino (ogni vinosotto il 12% <strong>di</strong> alcol viene considerato leggero).LevulosioFruttosio, zucchero, isomero levogiro delglucosio, presente in molti frutti.AffinamentoIl termine si riferisce a una serie <strong>di</strong> operazioni <strong>di</strong>cantina che seguono la fermentazione eprecedono l’imbottigliamento (chiarificazione,taglio, filtraggio, stoccaggio, ecc.), che mirano amigliorare, maturare ed a curare il vino.LiquoreBevanda ad alta gradazione alcolica, per lo piùpreparata per <strong>di</strong>stillazione da vini, cereali o frutti.


destylacj• z wina, zbóż lub owoców.LiśćWyrastające, boczne koń ce p•dów winorośli,zbudowane z ogonka o róż nej długoś ci orazblaszki dłoniasto-złoż onej z pię cioma wcię ciamipodstawowymi, asymetrycznej,charakteryzującej si• heterofilią.Liść winorośliNazwa liścia winorośli.ŁŁagodneWino bogate w mi•kkość, lecz nie zawszecałkowicie pozbawione lekkiej szorstkości.Ługowanie koż uchaProces, <strong>pol</strong>egający na wielofazowej wymianiesubstancji, działają c mechanicznie na koż uchpoprzez wytłaczanie i remontage wina w celuwzbogacenia moszczu.ŁuskaLiść mniejszy i przekształcony głównie w formęłuskowatą i twardą , który tworzy się u podstawypąków w celu chronienia ich przedniekorzystnymi zmianami atmosferycznymi.ŁutówkaDzika czereśnia, o mi•kkim miąższu,kwaskowata (po włosku zwana równieżvisciolona).zŁzy/NóżkiPowstawanie na ściankach kieliszka z winem,okrą głych, wilgotnych, przezroczystych ś ladów,schodzą cych wzdłuż ś cianek, wskazują cych nabogatą zawartość alkoholu i gliceryny.MMaceracjaTechnika produkcji wina, <strong>pol</strong>egająca nautrzymaniu wytłoczyn w kontakcie z moszczempodczas fermentacji. Pomaga to przedłuż yćwytwarzanie wina z moszczu.M• czniak rzekomyGrzyb z rodziny l•gniowców (Plasmoparaviticola), którego rozgałę ziona grzybniarozpozciera si• na wewn•trznej stronie liściwinorośli, czyniąc je kruchymi; nast•pnieatakuje również kiście, nie pozwalając owocomdojrzeć.FogliaAppen<strong>di</strong>ce laterale della vite, formata da unpicciolo <strong>di</strong> <strong>di</strong>versa lunghezza e da una laminapalmato-lobata con cinque nervature primarie,asimmetrica ed eterofila.PampinoNome della foglia della vite.PastosoVino ricco <strong>di</strong> morbidezza, ma non sempre deltutto privo <strong>di</strong> qualche leggera asperità.Lisciviazione del cappelloProcesso <strong>di</strong> scambio <strong>di</strong> sostanze che avviene inpiù fasi operando meccanicamente sul cappelloattraverso follature e rimontaggi al fine <strong>di</strong>arricchire il mosto.PerulaFoglia ridotta e mo<strong>di</strong>ficata, spec. squamosa ecoriacea, che si forma alla base dei germogli conla funzione <strong>di</strong> proteggere le gemme dalleavversità atmosferiche.AgriottaCiliegia selvatica, a <strong>pol</strong>pa molle, acidula (dettaanche visciolona).ArchettiFormazione, sulle pareti del bicchiere contenentevino, <strong>di</strong> cerchi, liqui<strong>di</strong> trasparenti e lacrimantiverso il basso, in<strong>di</strong>ce <strong>di</strong> ricchezza in alcol eglicerina.MacerazioneTecnica per fare il vino, consistente nelmantenere la vinaccia a contatto con il mostodurante la fase <strong>di</strong> fermentazione. Questoprolunga l’estrazione del vino dal mosto.PeronosporaFungo delle Peronosporacee (Plasmoparaviticola), il cui micelio ramificato si estende sullapagina inferiore delle foglie della vite rendendolefriabili; in seguito attacca anche i grap<strong>pol</strong>i,impedendo agli acini <strong>di</strong> giungere a maturazione.


Mą czniak właś ciwyMikroskopijny grzyb, pasożyt winnic, któryatakuje jej zielone cz•ści, zostawiając na nichzielonkawy pył.MaderaWzmocnione wino i podzwrotnikowa wyspa,niedaleko wybrzeży Afryki Północnej, gdziewytwarzane jest właś nie wino Madera. Jest tobiałe wino, podgrzewane przez nie mniej niż 3miesią ce w "estufas" (ciepłe pomieszczenia),którego kolor staje si• bursztynowy i którenabiera absolutnie wyjątkowego smakuspalonego karmelu.MaderyzacjaZmiana, zachodzą ca w białym winie, któreulega utlenieniu i nabiera koloru oraz smakupodobnego do win Madera.Mała kiś ćMała kiś ć winogron z niewielką iloś cią owoców.MataStruktura z drewna lub innego materiału, naktórej wykłada się kiś cie winogron, abyprzejrzały (na wina passito) lub wysuszyły się (na rodzynki).MatoweMę tne wino, które nie przepuszcza ś wiatła.MdłeMówi si• o winie, w którym dominuje silne izdecydowane wraż enie słodyczy.MętnaMówi si• o nieczystej cieczy, której brakujejasności i przejrzystości.Metoda szampań skaTradycyjna metoda, stosowana w produkcjiszampana od XVII wieku. Jej rozwój przypisujesi• mnichowi Dom Perignon. Proces mozolny,lecz przynoszący równie satysfakcjonującerezultaty.MiękkieWino o przyjemnym smaku, bogate w gliceryn•,która łagodzi twardoś ć , wynikają cą z substancjikwaśnych i garbnikowych, obecnych w winie.MiękkośćSłodkie wraż enie smakowe, wynikają ce zobecności gliceryny oraz równowagi mi•dzygarbnikami, alkoholem i kwasowością.Oi<strong>di</strong>oFungo microscopico, parass<strong>ita</strong> della vigna checolpisce le parti ver<strong>di</strong> della medesimalasciandovi una <strong>pol</strong>vere grigiastra.MadeiraTipo <strong>di</strong> vino fortificato e un’isola sub-tropicalenon lontana dalle coste del Nord Africa, doveappunto il Madeira viene fatto. Il Madeiracomincia come un vino bianco e dopo essereriscaldato per un minimo <strong>di</strong> 3 mesi in "estufas"(stanze calde) prende un colore ambrato ed unsapore assolutamente unico <strong>di</strong> caramellobruciato.MaderizzazioneTrasformazione sub<strong>ita</strong> da un vino bianco che,ossidandosi, assume colore, e anche sapore,simili a quelli del Madera.Ras<strong>pol</strong>loPiccolo grap<strong>pol</strong>o d’uva con pochi acini.GraticcioStruttura in legno o altro materiale sulla qualevengono <strong>di</strong>sposti grap<strong>pol</strong>i d'uva per farlisovramaturare (per i vini passiti) o essiccare (perl'uva passa).OpacoVino torbido, che non lascia passare la luce.StucchevoleSi <strong>di</strong>ce <strong>di</strong> un vino in cui predomina una forte epredominante sensazione <strong>di</strong> dolcezza.TorbidoDetto <strong>di</strong> liquido impuro, che manca <strong>di</strong> chiarezzae limpidezza.Metodo champenoiseMetodo tra<strong>di</strong>zionale per fare lo Champagne findal XVII secolo. Si attribuisce al monaco DomPerignon lo sviluppo <strong>di</strong> questo processo moltolaborioso, ma portatore <strong>di</strong> risultati altrettantosod<strong>di</strong>sfacenti.MorbidoVino <strong>di</strong> gusto gradevole, ricco <strong>di</strong> glicerina cheattenua la durezza dovuta alle sostanze acide etanniche presenti in un vino.MorbidezzaSensazione gustativa <strong>di</strong> dolcezza, data dallapresenza <strong>di</strong> glicerina e dall'equilibrio tra tannini,alcol e aci<strong>di</strong>tà.


MięsisteWino, które posiada wiele skoncentrowanychsmaków owocowych. Bogate, bardzo dojrzałe,wielkie, harmonijne, mię kkie i z pełnym ciałem.Mieszanie celowe winCzynność pośrednia przy produkcjiprzemysłowej wina, <strong>pol</strong>egają ca na mieszaniuproduktów o róż nych właś ciwoś ciach.Mieszanka/KompozycjaCzynnoś ć , <strong>pol</strong>egają ca na łą czeniu winogronróżnej jakości, w celu wyprodukowania winstołowych.MikroklimatNiewielki obszar regionu winiarskiego, owyją tkowym położ eniu, które sprzyjaklimatowi, odpowiedniemu do uprawy pewnychodmian winorośli.Mikro-nawadnianieSuma czynności, mających na celurozprowadzenie wody na określonym terenieuprawnym poprzez mikrozraszanie od spodu.MillerandageSpontaniczna aborcja kwiatów, w wyniku którejpewna, mniej lub bardziej pokaźna, cz•ść kiścinie ma owoców.MineralnaRodzaj gleby, na której rosną winogrona, któryczę sto wpływa na smak i aromat wina.MistelaProdukt, otrzymany poprzez dodanie alkoholuetylowego, wódki do moszczu ze świeżych,jeszcze nie sfermentowanych winogron.MłodeWino, które nie jest jeszcze dobrzezrównoważone, wymaga udoskonalenia.Mocno wytrawneStopień w skali zawartości cukru, wiązany zszampanem.Mól winogronowyZwójka, <strong>pol</strong>ifag, który bardzo szybkoprzystosowuje si• do winorośli uprawnej.MoszczW produkcji białego wina, to sok wyciś nię ty zwinogron przed fermentacją. W produkcjiCarnosoVino che ha un sacco <strong>di</strong> gusti fruttati concentrati.Ricco, supermaturo, grande, armonioso, morbidoe <strong>di</strong> corpo pieno.TaglioOperazione interme<strong>di</strong>a nella produzioneindustriale del vino e che consiste nel mescolaredei prodotti con caratteristiche <strong>di</strong>fferenti.UvaggioOperazione del combinare uve <strong>di</strong> qualità<strong>di</strong>fferenti per produrre vino da tavola.MicroclimaPiccola parte <strong>di</strong> territorio all'interno <strong>di</strong> unaregione vitivinicola, che a causa della suacollocazione assolutamente particolare, vanta unclima assai adatto alla coltivazione <strong>di</strong> certivitigni.Irrigazione a microgettoComplesso <strong>di</strong> opere tendenti alla <strong>di</strong>stribuzione <strong>di</strong>acqua su un territorio agricolo permicroaspersione sottochioma.AcinellaturaAborto floreale spontaneo, per cui una più omeno cospicua parte del grap<strong>pol</strong>o d'uva non dàfrutti.MineraleIl tipo <strong>di</strong> suolo sul quale crescono le uve, spessoinfluenza il gusto e l'aroma <strong>di</strong> un vino.MistellaProdotto ottenuto me<strong>di</strong>ante aggiunta <strong>di</strong> alcoletilico, acquavite, al mosto <strong>di</strong> uve fresche, nonancora fermentate.GiovaneVino che non presenta ancora sensazioni benequilibrate tra loro, che ha bisogno <strong>di</strong>affinamento.Extra DryGra<strong>di</strong>no della scala del livello <strong>di</strong> dolcezzaassociata allo Champagne.Tignola dell'uvaTortricide molto <strong>pol</strong>ifaga che si è rapidamenteadattata alla vite coltivata.MostoNella produzione <strong>di</strong> vino bianco, è il succo d'uvanon fermentato, che risulta dalla pressatura delle


czerwonego wina, to niesfermentowany sok zwinogron razem ze skórkami, owocami imiąższem. Rezultatem sfermentowanegomoszczu jest wino.MoszczomierzPrzyrząd wykorzystywany w enologii doustalenia ilości cukru, obecnego w moszczu.Musuj• ceWino, zawierające określoną ilość dwutlenkuw•gla. Różni si• od szampana wewn•trznymciśnieniem (nie wi•kszym niż 2,5 atm).NNajniższe piętro piwnicy winiarskiejNajniższe pi•tro wielopi•trowej piwnicywiniarskiej.Nalot woskowyCieniutka warstwa woskowej substancji, którapokrywa niektóre owoce i nie przepuszczawody.NapowietrzaniePozostawienie wina w kontakcie z powietrzem.Głównym celem napowietrzania jest utlenieniewina, by uwolnienić jego typowe aromaty.NawózNaturalny lub sztuczny produkt służ ą cy donawożenia upraw.NawożenieOdgrywa dziś ważniejszą rol•, niż par• lat temu,ponieważ wymogi rynku, coraz bardziejskoncentrowanego na jakości produktów,sprawiają, że coraz wi•ksza uwaga poświ•canajest uprawie winorośli, w celu uzyskania corazwyższej jakości winogron oraz maksymalnegoułatwienia pracy w piwnicach. Zdrowywinogron to oszczę dnoś ć połowy wysiłku,wystarczy przestrzegać kilku podstawowychreguł, aby przekształcić go w wino.NiedojrzałeJeśli wino nie dojrzewa w tym samym czasie, coinne wina tego samego rodzaju i z tego samegowinobrania, i potrzebuje dłuż szego dojrzewaniaw beczkach lub butelkach, nazywamy jeniedojrzałym.uve. Nella produzione <strong>di</strong> vino rosso, è il succod'uva non fermentato assieme alle bucce, agliacini ed alla <strong>pol</strong>pa. Quando il mosto èfermentato, il risultato è il vino.MostimetroStrumento impiegato in enologia per stabilire laquantità <strong>di</strong> zucchero presente nel mosto.FrizzanteVino che contiene una certa quantità <strong>di</strong> anidridecarbonica. Differisce dallo spumante per unapressione atmosferica inferiore (non oltre le 2,5atm).InfernottoIl piano più basso <strong>di</strong> una cantina a più piani.PruinaSottilissimo strato <strong>di</strong> sostanza cerosa che ricoprealcuni frutti, rendendoli impermeabili all’acqua.AerazioneProce<strong>di</strong>mento in cui il vino viene messo acontatto con l’aria. Lo scopo principaledell’aerazione è quello <strong>di</strong> ossigenare il vino perfavorirne il rilascio <strong>degli</strong> aromi tipici.FertilizzanteProdotto naturale o artificiale atto a nutrire lecoltivazioni.ConcimazioneOggi assume molta più importanza rispetto aqualche anno fa, visto che le esigenze delmercato sempre più incentrato sul prodotto <strong>di</strong>qualità, determinano una maggiore attenzione pertutte le operazioni colturali della vite che mirinoad ottenere un livello qual<strong>ita</strong>tivo delle uvesempre più alto e facil<strong>ita</strong>re al massimo il lavoroin cantina, si sa, infatti, che con uva sana ematura metà del lavoro è fatto, deve esseretrasformata in vino seguendo poche basilariregole.ImmaturoSe un vino non è maturato nello stesso tempo <strong>di</strong>altri vini <strong>di</strong> tipo simile e della medesimavendemmia ed ha bisogno <strong>di</strong> più tempo in botte oin bottiglia, esso viene definito immaturo.


NietrwałeWino, wrażenie w•chowe lub przejściowewrażenie smakowe, któremu brak trwałoś ci.NosZapach, suma woni, które uwalniają si• z wina,w wyniku połą czenia aromatu i bukietu.Novello/ Wino typu nouveau/Nowe winoWino, wyprodukowane techniką maceracjiwę glowej, zdatne do spoż ycia po około 2miesiącach od winobrania.OOberwana kiśćTo, co zostaje z kiści po oberwaniu z niejowoców.Obniżanie wydajności/Zielone zbioryCzynność, <strong>pol</strong>egająca na usuni•ciu pewnej ilościkiści z winorośli, kiedy owoce są jeszczezielone.ObornikŚ ciółka i ekskrementy bydła, mniej lub bardziejrozłoż one, uż ywane jako nawóz organiczny.Obracanie butelekPodczas robienia win musujących metodąszampań ską, obracanie butelek i ustawianie ichw pozycji pochyłej, z ujś ciem skierowanym kudołowi, tak, aby mę tne pozostałoś ci osadziły sięw szyjce.Obr• czka/Menisk/BrzeżekCz•ść powierzchni wina, które znajdując si• wkieliszku, styka się ze szkłem, lub jest bardzoblisko niego.Obrywanie liściUsuwanie niektórych liści winorośli, abyumoż liwić winogronom lepsze nasłonecznienie.ObsypywanieOpadanie kwiatów przed zapyleniem lub przedzawiązaniem z powodu niekompletnegozapylenia.OcetProdukt fermentacji niektórych cieczy o niskiejzawartości alkoholu np. wina, piquette (wino zwytłoczonych winogron) czy piwa, zachodzącejw wyniku działania tlenowców z rodzajubakterii octowych.OciekanieFugaceUn vino, una sensazione olfattiva o gustativapasseggera e priva <strong>di</strong> persistenza.NasoProfumo, insieme <strong>di</strong> odori che si sprigionato daun vino dalla combinazione d'aroma e bouquet.NovelloVino prodotto con la tecnica della macerazionecarbonica, immesso al consumo dopo circa 2mesi dalla vendemmia.RaspoCiò che resta del grap<strong>pol</strong>o d'uva dopo che sonostati tolti gli acini.DiradamentoOperazione che consiste nel togliere una certapercentuale <strong>di</strong> grap<strong>pol</strong>i dalle viti quando ancoragli acini sono ver<strong>di</strong>.LetameLettiera ed escrementi del bestiame più o menodecomposti, usati come concime organico.RemuageNella preparazione dei vini spumanti con ilmetodo champenois, il far ruotare le bottigliecollocate in posizione obliqua e conl’imboccatura all’ingiù affinché i residui fecciosise<strong>di</strong>mentino nel collo.UnghiaParte della superficie del vino che, nel bicchiere,è a contatto o comunque in prossimità del vetro.SpampinaturaEliminazione delle foglie delle viti perpermettere la migliore esposizione al soledell'uva.ColaturaCaduta dei fiori prima che siano fecondati oprima che alleghino, per incompletafecondazione.AcetoProdotto della fermentazione <strong>di</strong> alcuni liqui<strong>di</strong> abassa gradazione alcolica, come vino, vinello,birra, per l’azione <strong>di</strong> batteri aerobi del genereacetobatterio.Sgrondatura


Oddzielanie i usuwanie wytłoczyn (skórek ipestek) z moszczu, stosowane praktyczniewyłą cznie przy produkcji białego wina.Odcedzony sokMoszcz, uzyskany z tłoczenia, z którego zostajeusunię ty osad, utworzony z czę ś ci stałychmią ż szu, oberwanych kiś ci, wytłoczyn orazdrobinek ziemi, a także drożdży, bakterii ikoloidów mniej lub bardziej sflokulowanych.Odmiana winorośli/SzczepRoślina winorośli oraz różne gatunki winorośli,które rodzą określone rodzaje winogron.Separazione ed eliminazione delle vinacce(bucce e vinaccioli) dal mosto fiore, applicataquasi esclusivamente per i vini bianchi.Succo <strong>di</strong> sgrondoMosto ottenuto dalla pressatura da cui vengonoeliminate fecce costituite da residui soli<strong>di</strong> <strong>di</strong><strong>pol</strong>pa, raspi, vinaccioli e da particelle terrose maanche da lieviti, batteri e colloi<strong>di</strong> più o menoflocculati.VitignoPianta della vite e ogni varietà <strong>di</strong> vite cheproduce un determinato tipo <strong>di</strong> uva.Odpoczynek wegetatywnyFaza fenologiczna winorośli, w którejzatrzymuje si• jej aktywność wegetatywna,liś cie opadły a pą ki przyktyte są łuskami.Odsyp(Geol.) Materiał naniesiony przez wiatr orazwod•.OdszypułkowarkaMaszyna, przeznaczona do oddzielania owocówwinogron od szypułek przed tłoczeniem.OgonekElement osi głównej kwiatostanu,podtrzymujący kwiat i owoc.Okrą głeWino mi•kkie, o przyjemnej kwasowości,harmonijne (uczucie obracania si• w ustach zprzyjemną lekkością).OksydacjaReakcja chemiczna, wywołana kontaktem winaz tlenem, która powoduje stopniowy procesnaturalnej degeneracji właś ciwoś ciaromatycznych substancji, z których złoż onejest wino.OleisteWino chore, zaatakowane przez specyficznebeztlenowce, które psują struktur• wina, czyniącgo ciągnącym si•. Wino jednocześnie mi•kkie ici•żkie.OrganoleptycznyWłaś ciwoś ci wina, doznawane podczasdegustacji i oceniane dzię ki zmysłom wzroku,w•chu i smaku, zarówno subiektywnie, jak iobiektywnie.Osad kłaczkowatyRiposo vegetativoFase fenologica della vite in cui la pianta hacessato l'attività vegetativa, le foglie sono cadutee le gemme sono ricoperte dalle perule.Deiezione(Geol.) Deposito <strong>di</strong> materiali detritici asportati otrasportati dal vento e dalle acque.DiraspatriceMacchina destinata a separare gli acini <strong>di</strong> uva dalgrap<strong>pol</strong>o prima dell’azione <strong>di</strong> pigiatura.PenduncoloElemento del rachide del grap<strong>pol</strong>o che supportail fiore e il frutto.RotondoVino morbido, <strong>di</strong> piacevole aci<strong>di</strong>tà, armonico(sensazione <strong>di</strong> ruotare in bocca con piacevolefacilità).OssidazioneReazione chimica, causata dal contatto tra il vinoe l’ossigeno, che implica un graduale processodegenerativo naturale delle proprietà aromatichedelle sostanze costituenti il vino.OleosoVino malato, attaccato da particolari batterianaerobici che ne alterano la struttura rendendolofilante.Vino al tempo stesso morbido e pesante.OrganoletticoProprietà <strong>di</strong> un vino percepibili durante ladegustazione e valutabili attraverso i sensi dellavista, dell'olfatto e del gusto, sia dal puntoaffettivo sia propriamente oggettivo.Fioccoso


Osad, który oddziela się tworzą c kłaczki.Osad winnyMulisty, czerwonawy osad, który tworzy si• nadnie naczyń winiarskich podczas, gdy winostopniowo si• klaruje.OwijanieCzynność owijania szklanych butelek siateczkąz drutu lub z nylonu, lub też produktamiroślinnymi w celu chronienia butelki od uderzeńlub odkorkowywania.Owoc winogron/JagodaZiarnka winogron, które mogą różnić si•kolorem, kształtem, wielkoś cią oraz wagą .OwocoweWino bogate w zapachy, które przypominająświeże owoce.PP• kStruktura ochronna tkanki twórczej, którakształtuje się na łodydze roś liny w okresiezimowym, czyli w fazie uśpienia.ParafinowanieCzynność, <strong>pol</strong>egajaca na pokryciu parafinąwierzchniej cz•ści sadzonki, aby ochronić przedwysuszeniem miejsce szczepienia.PassitoWino, otrzymane z winogron, podsuszonych wpomieszczeniach zamkni•tych, lub na otwartympowietrzu. O wysokiej zawartości alkoholu icukru.PasteryzacjaProces, <strong>pol</strong>egający na kilkuminutowympodgrzewaniu w niskiej temperaturze (60-65°C)i szybkim ochłodzeniu, umoż liwiają cydezynfekcj• oraz konserwacj• wina.PędŁodyga z osadzonymi na niej liś ć mi, któradrewnieje od podstawy, przekształcają c się wjednoroczny p•d.PędOstatnia czę ś ć osi głównej kwiatostanu,zdrewniała, zakoń czona owocem.Pęd bocznyP•d winorośli, pochodzący z zalążka, któryrozwija si• w ciągu roku z p•du normalnego.Precip<strong>ita</strong>to che si separa formando dei fiocchi.Deposito fecciosoIl deposito melmoso, rossastro, che si forma sulfondo dei vasi vinari, a mano a mano che il vinosi spoglia e si chiarifica.ImpagliaturaPratica <strong>di</strong> rivestimento delle bottiglie <strong>di</strong> vetro conuna reticella <strong>di</strong> filo <strong>di</strong> ferro o <strong>di</strong> nylon, o conmateriali vegetali, a scopo <strong>di</strong> protezione dagli urtio dalla stappatura fraudolenta.AcinoChicco dell'uva che può essere <strong>di</strong>verso percolore, forma, grandezza e peso.FruttatoVino ricco <strong>di</strong> sentori che ricordano la fruttafresca.GemmaStruttura protettiva del tessuto meristematico chesi forma sull'apice del fusto <strong>di</strong> una pianta nelperiodo invernale, cioè nella fase <strong>di</strong> dormienza.ParaffinaturaOperazione che consiste nel ricoprire <strong>di</strong> paraffinala parte superiore della barbatella, per proteggeredall'essiccamento il punto <strong>di</strong> innesto.PassitoVino ottenuto dalla lavorazione <strong>di</strong> uve passite,all'aperto o al coperto; ha elevato contenutoalcolico e zuccherino.PastorizzazioneProcesso <strong>di</strong> riscaldamento a bassa temperatura(60-65°C) per pochi minuti, e rapidoraffreddamento, che consente la <strong>di</strong>sinfezione e laconservazione del vino.GermoglioFusto, dotato <strong>di</strong> foglie che lignifica dalla base<strong>di</strong>ventando tralcio.Pen<strong>di</strong>celloL'ultimo tratto del rachide, legnoso, che sostienel'acino.FemminellaGermoglio della vite che si origina da unagemma formatasi durante l'anno su un germoglionormale


Pęd jednorocznyGałą ź winoroś li, mają ca rok.Pędziorek owocowiecRoztocz z rodziny prz•dziorkowatych, <strong>pol</strong>ifag,który zabiera zawartość komórkową roślinom,osłabiają c je.PektynaPolisacharyd, obecny przede wszystkim wowocach, używany jako zag•szczacz wprzemyśle żywnościowym (do marmolady,lodów itd.), kosmetycznym i farmaceutycznym.PerlageBąbelki, które tworzą si• w szampanach lubwinach musujących w momencie odkorkowaniabutelki i nalania trunku, które, w zależności odwi•kszej lub mniejszej subtelności, stanowią ojakości wina.Pestka z winogronZiarnko winogron o gruszkowatym kształcie, ojednej ścianie zaokrąglonej, natomiast drugiejspiczastej, stanowiącej podstaw• ziarnka.PieńNadziemna cz•ść winorośli.Pierwsze okorowywanie dębuCzynność, <strong>pol</strong>egająca na zdejmowaniu po razpierwszy kory d•bu, w celu pozyskania z niejkorka (Quercus suber).Pierwszy nosCzynność, <strong>pol</strong>egająca na zbliżeniu do nosakieliszka z winem, trzymając go za nóżk•, i nadelikatnym wąchaniu bez potrząsania winem.Piqure lactiqueChoroba bakteryjna wina, która powodujewytwarzanie si• kwasu mlekowego i octowego.PłatekKażdy element korony kwiatu, stanowiącyprzekształcony liś ć , pełnią cy funkcję ochronnąwobec organów wewnę trznych oraz służ ą cy doprzyciągania owadów.PleśńOgólna nazwa grzybni, którą niektóre grzybytworzą na powierzchni organizmów roślinnychlub zwierz•cych oraz różnorodnych,rozkładają cych się substancji organiczych, naktórych żyją jako saprotrofy lub pasożyty.Koloru białawego lub zielonawego.TralcioRamo <strong>di</strong> vite <strong>di</strong> un anno <strong>di</strong> età.Ragnetto rossoAcaro tetranichido altamente <strong>pol</strong>ifago che sottraei contenuti cellulari debil<strong>ita</strong>ndo le piante.PectinaPolisaccaride presente soprattutto nella frutta,usato come addensante nell'industria alimentare(per marmellate, gelati ecc.), in cosmetica efarmacia.PerlageL’insieme delle bollicine che si formano nellochampagne o nello spumante nel momento in cuila bottiglia viene stappata e il liquido vieneversato e che, in base alla maggiore o minorefinezza, ne determina la qualità.VinaccioloSeme della vite, ha forma piriforme e presentauna parte arrotondata e una appunt<strong>ita</strong> checorrisponde alla base del seme.CeppoParte della pianta <strong>di</strong> vite che cresce fuori dallaterra.DemaschiaturaOperazione me<strong>di</strong>ante la quale si asporta per laprima volta la scorza a una quercia da sughero(Quercus suber).Primo nasoAtto <strong>di</strong> portare il bicchiere al naso afferrandoloper il pie<strong>di</strong>stallo e <strong>di</strong> inspirare delicatamentesenza ag<strong>ita</strong>re il vino.Spunto latticoMalattia batterica del vino, che causa laproduzione <strong>di</strong> acido lattico e acetico.PetaloCiascun elemento della corolla <strong>di</strong> un fiore,consistente in una foglia metamorfosata(trasformata), con funzione <strong>di</strong> protezione per gliorgani interni e <strong>di</strong> richiamo per gli insetti.MuffaNome generico dato al micelio che certi funghiformano sulla superficie <strong>di</strong> organi vegetali oanimali e delle più svariate sostanze organiche indecomposizione, su cui vivono da saprofiti o daparassiti, presentando per lo più colorebianchiccio o verdognolo.


Podsuszanie gronUmieszczenie pojedynczych warstw kiści wmałych skrzynkach i przechowywanie ich wnaturalnym środowisku przez kilka miesi•cy, wcelu odwodnienia owoców i nast•pnie uzyskaniawię kszej zawartoś ci cukru w przyszłymmoszczu.Podwi• zywanieCzynność uprawna, wykonywana mechanicznielub r•cznie, <strong>pol</strong>egająca na przywiązaniu p•dów,lub p•dów jednorocznych do pomocnicznychlinek, aby nadać form• uprawie i zapobiecopadaniu roślin ku ziemi.AppassimentoDistribuzione dei grap<strong>pol</strong>i in cassette piccole emonostrato, mantenute ad ambiente naturale peralcuni mesi, al fine <strong>di</strong> portare una <strong>di</strong>sidratazione<strong>degli</strong> acini e un conseguente aumento del gradozuccherino del futuro mosto.LegaturaOperazione colturale meccanica o manuale checonsiste nel legare i tralci o germogli della vite aifili <strong>di</strong> sostegno per impostare la forma <strong>di</strong>allevamento e per ev<strong>ita</strong>re che la vegetazionericada verso il basso.Pojawianie się liściWypuszczanie p•dów na wiosn• i ichprzeksztłcanie się w liś cie winoroś li.PolifenolZwiązek o jednej lub wi•cej funkcjachfenolicznych.PółwytrawneBiałe wino o niewielkiej, trudno wyczuwalnejzawartości cukru resztkowego (od ok. 05% dook. 1,5%). Jeśli zawartość cukru jest wi•ksza,wino nazywamy słodkim.PosmakCharakterystyczna pozostałoś ć smakowa powinie, którą odczuwa si• po degustacji.Powści• gliweWino bogate w kolory, garbniki, lecz nie wnadmiarze, dobrze zbudowane.PrasaUrządzenie enologiczne, używane dowyciskania soku ze świeżych winogron i zwytłoczyn.Prasa walcowaMaszyna, uż ywana do tłoczenia zebranychwinogron.Prasa wertykalnaMaszyna, skonstruowana w celu optymalizacjiprocesu wyciskania soku z białych, bardzodelikatnych winogron oraz z wytłoczyn zczerwonych winogron na wina prestiżowe, orazz innych rodzajów owoców.PręcikiOrgany m•skie, w których znajdują si• pylniki,zawierają ce pyłki.FogliazioneLo sbocciare delle gemme e il loro svilupparsi infoglie nella vite, in primavera.PolifenoloCorpo contenente una o più funzioni fenoliche.Semi-seccoVino bianco che contiene giusto un po’ <strong>di</strong>zucchero residuo (dallo 0,5% all’1,5% circa) dapoterlo percepire. Se il contenuto zuccherino èpiù alto, il vino viene considerato dolce.RetrogustoResiduo caratteristico <strong>di</strong> sapore che si percepiscein un vino dopo la degustazione.SostenutoVino ricco <strong>di</strong> colori, <strong>di</strong> tannini, ma senza eccesso,ben strutturato.PressaStrumento enologico utilizzato per spremere leuve fresche e le vinacce.Pigiatrice a rulliMacchina adoperata per pigiare l’uvavendemmiata.Pressa verticaleMacchina realizzata per valorizzare la qualità <strong>di</strong>pressatura delle uve bianche molto delicate, dellevinacce <strong>di</strong> uve rosse per vini <strong>di</strong> prestigio e <strong>di</strong> tuttii tipi <strong>di</strong> frutto.StamiOrgani maschili che portano le antere checontengono il <strong>pol</strong>line.


Prise de mousseTechnika, mająca na celu, poprzez drugąfermentacj•, wytworzenie nadmiaru ciśnieniadwutlenku w•gla, rozpuszczonego w winie iuczynienie go musującym.Próbnik do winaPrzyrzą d enologiczny ze szkła lub z plastiku,używany do pobierania próbek wina dodegustacji, z beczek, pozbawionych kraniku.Przechylona altanaRozmieszczenie podpórek oraz roślin napowierzchniach wzglę dem siebie pochyłych i oconajmniej jednym słupku pochyłym wstosunku do podłoż a.PrzejrzewanieSuma procesów, które zachodzą w owocachrośliny po ich dojrzeniu.PrzejrzewanieNadmierne dojrzewanie winogron na kiści, któradrewnieje, uniemożliwiając dostarczaniesubstancji odżywczych owocom.PrzelanieCzynność, <strong>pol</strong>egająca na oddzielaniu wina odosadu, który tworzy si• na dnie naczyńwiniarskich.PrzepłukiwaćWlewać do pojemnika (przeważnie beczki)niewielką ilość wina, aby nadać mu zapachuwina lub pozbawić go zapachu drzewa.PrzepłukiwanieCzynność enologiczna, <strong>pol</strong>egająca na zmoczeniuwinem lub moszczem wewn•trznychpowierzchni naczyń winiarskich, ale takżekieliszków, butelek, narz•dzi laboratoryjnych,przed napełnieniem ich winem, w celu usunię ciaewentualnych zapachów czy zanieczyszczeń .Przerzedzać liścieDokonywanie przerzedzania liści, przedewszystkim za pośrednictwem czynnikówchemicznych.PrzestarzałeWino bardzo stare, pozbawione swoichtypowych cech.PrzezroczystośćZdolnoś ć cieczy do tego, by przechodziły przeznią promienie słoneczne.Presa <strong>di</strong> spumaTecnica che mira, attraverso la secondafermentazione, a creare sovrapressione <strong>di</strong>anidride carbonica <strong>di</strong>sciolta nel vino, rendendolospumante.AlzavinoStrumento enologico in vetro o plastica,utilizzato per prelevare campioni <strong>di</strong> vino dallebotti sprovviste <strong>di</strong> rubinetti per l’assaggio.Pergola inclinataDistribuzione nello spazio <strong>di</strong> sostegni evegetazione su piani obliqui fra loro e almenouno rispetto al suolo.SovramaturazioneL’insieme dei processi che il frutto, attaccato allapianta, subisce dopo la maturazione.SupermaturazioneMaturazione eccessiva dell’uva con il raspo chelignifica non permettendo l’apporto <strong>di</strong> sostanzenutritive all’acino.TravasoOperazione che consiste nel separare il vino daidepositi che si formano sul fondo dei vasi vinari.AvvinareVersare un po’ <strong>di</strong> vino in un recipiente perdargliene il sapore, o perché il recipiente (<strong>di</strong>solito le botti) perda l’odore del legno.AvvinamentoPratica enologica che consiste nel bagnare convino o mosto le superfici interne dei vasi vinari,ma anche bicchieri, bottiglie, strumenti <strong>di</strong>laboratorio prima del loro riempimento, al fine <strong>di</strong>eliminare eventuali odori residui o impurità.DefogliareProvocare la defogliazione specialmente conagenti chimici.DecrepitoVino molto vecchio, privo ormai <strong>di</strong> ogni tipicità.TrasparenzaCapacità del liquido <strong>di</strong> essere attraversato dairaggi luminosi.


Przycinanie pędówCzynność, którą wykonuje si•, przycinająckoń ce pę dów jednorocznych, całe pę dy, lub całąstruktur• aby uczynić ją silniejszą i umożliwićjej wzrost.Przycinanie zielonePrzycinanie, którego dokonuje si• począwszy odmaja.Przycinanie zimoweWybór pąków, które dadzą owoce, dokonywanyza pomocą różnych metod na pojedynczychroś linach w celu uzyskania pełnej równowagimi•dzy liśćmi a owocami.PrzyjemneWino, które w ustach daje uczucie aksamitnejmi•kkości.Przytwierdzanie sięZjawisko, <strong>pol</strong>egające na przytwierdzaniu si•wydobytych substancji na czę ś ciach stałych:wytłoczynach i droż dż ach.PyłekMikroskopijne ziarnka, wytwarzane w pylnikukwiatu i zawierające komórki rozrodcze m•skie;pyłki winoroś li mają kształt owalny orazposiadają trzy wgłę bienia (pyłek trójbruzdowy).RRafinacjaJeden ze sposobów klarowania wina. Pofermentacji jeden z czynników rafinacji(wywołują cy krzepnię cie jak np. sypka glina,ubite białko, mleko w proszku i ż elatyna)dodawany jest do beczki lub baryłki. Podczas,gdy schodzi powoli na dno, przyczepiają si• doniego cząsteczki rozpuszczalne w winie, któreopadają w dół.ReciaTermin wywodzący si• z <strong>di</strong>alektu weroń skiego.Niewielka, wierzchnia cz•ść kiści winogron.RefleksOdcienie kolorów wina.RegałMebel z drewna, żelaza, kamienia lub cementu,używany do przechowywania win, posiadającywgłę bienia, w których układa się butelki.RegionObszar geograficzny, stanowiący cz•ść pewnegoPotaturaOperazione che si effettua sulla vite tagliandoparte dei tralci, tralci o la struttura stessa perrenderla più forte e permetterne la cresc<strong>ita</strong>.Potatura verdePotatura esegu<strong>ita</strong> a partire dal mese <strong>di</strong> maggio.Potatura seccaScelta delle gemme che porteranno i frutti, sceltaeffettuata con meto<strong>di</strong> <strong>di</strong>fferenti sulle singolepiante per raggiungere il più completo equilibriotra foglie e frutti.CarezzevoleVino che in bocca <strong>di</strong>a una sensazione morbida evellutata.RifissazioneFenomeno che consiste nella rifissazione dellesostanze estratte su alcuni elementi soli<strong>di</strong> delmezzo: vinacce e lieviti.PollineL'insieme dei granuli microscopici prodotti nelleantere dei fiori e contenenti le cellule riproduttivemaschili; il <strong>pol</strong>line della vite ha forma ovale ed èpercorso da tre solchi (<strong>pol</strong>line tricolpato).RaffinazioneUno dei meto<strong>di</strong>, usati per chiarificare il vino.Dopo la fermentazione un agente <strong>di</strong> raffinazione(un coagulante come argilla in <strong>pol</strong>vere, chiarod’uovo montato, latte in <strong>pol</strong>vere e gelatina) vieneversato nella botte o nel barile. Mentrelentamente scende verso il fondo, esso attacca leparticelle solubili nel vino e le trascina giù.ReciaPiccola parte superiore del grap<strong>pol</strong>o dell'uva.RiflessoSfumatura dei colori del vino.ScaffaleArredo in legno, ferro, pietra o cemento, usatoper la conservazione dei vini, composto da cavitàatte a riporre le bottiglie.RegioneArea geografica che fa parte <strong>di</strong> un territorio o <strong>di</strong>


terytorium lub pań stwa.RemontageCzynność, <strong>pol</strong>egająca na popchaniu kożucha dozbiornika, w którym fermentuje moszczczerwonego wina, podczas maceracji.RiservaNazwa, nadawana szczególnie cenionymwinom, w związku z rokiem ich produkcji,pochodzeniem oraz starzeniem.RocznikRok, w którym winogrona zostały zebrane iprzemienione w wino (nie rok, w którym winozostało zabutelkowane, co moż e nastą pić wielelat później). Również synonim klimatu oraz jegowpływu na winogorna w róż nych momentachuprawy, zwień czonej winobraniem.RocznikRok zbioru winogron; rok produkcji wina lubwódki.Rolnica zbożówkaMotyl nocny, szkodliwy dla upraw.RoślinneWino o smaku lub aromacie ziół takich, jakkoper ogrodowy, tymianek i mi•ta.RównowagaRównowaga zapachów i smaków wina, mi•dzysubstancjami kwaśnymi, smacznymi, mi•kkimi,słodkimi i gorzkimi.Rozmnaż anie przez okładyMetoda rozmnażania roślin, którą możnastosować na gatunkach drzewiastych jak ipółdrzewiastych, posiadają cych wystarczają codługie i elastyczne gałę zie.RóżoweTermin, oznaczający wina koloru różowego.Prawdziwe wina różowe wykonane są zczerwonych winogron, a nie poprzez mieszaniewin białych z czerwonymi.RoztoczPaję czak o małym, zaokrą glonym ciele,zbudowanym z jednego segmentu. Istnieją różnegatunki, pasożyty zwierząt lub roślin. Znajdująsię głównie na spodniej stronie liś cia. Ż erują cypaję czak pozostawia białe lub ż ółte, dobrzewidoczne plamy. W ciągu niewielu lat roślinaniszczeje i może nawet umrzeć.uno stato.RimontaggioOperazione con la quale si spinge il cappellonella vasca <strong>di</strong> fermentazione del mosto <strong>di</strong> un vinorosso durante la macerazione.RiservaDenominazione data a vini <strong>di</strong> pregio particolarein funzione dell'annata, della cantina <strong>di</strong>provenienza e dell'invecchiamento.AnnataAnno in cui le uve sono state vendemmiate etrasformate in vino (non l'anno in cui il vino èstato imbottigliato, cosa che può essere avvenutamolti anni dopo). Anche un sinonimo per il climaed i suoi effetti sulle uve in ogni momentodell'anno <strong>di</strong> coltivazione, che culmina nellavendemmia.MillesimoAnnata <strong>di</strong> raccolta <strong>di</strong> una vendemmia; anno <strong>di</strong>nasc<strong>ita</strong> <strong>di</strong> un vino o <strong>di</strong> un'acquavite.NottuaFarfalla notturna dannosa per la coltura.VegetaleVino che ha sapore o aroma <strong>di</strong> erbe, come aneto,timo e menta.EquilibrioBilanciamento dei profumi e dei sapori <strong>di</strong> unvino tra sensazioni acide, sapide, morbide, dolcie amare.PropaggineMetodo <strong>di</strong> riproduzione vegetativa che si puòattuare su specie sia legnose sia semilegnose,dotate <strong>di</strong> rami sufficientemente lunghi ed elastici.RosatoTermine che in<strong>di</strong>ca i vini <strong>di</strong> colore rosa. I verirosati sono fatti con uve rosse e non mescolandovini bianchi con vini rossi.AcaroAracnide con corpo piccolo e tondeggiante,costituito da un unico segmento, ne esistonomolte specie parassite <strong>di</strong> animali e piante. Sitrovano sol<strong>ita</strong>mente nella pagina inferiore dellafoglia. La puntura del ragnetto provoca macchiebianche o gialle ben visibili. In pochi anni lapianta deperisce e può anche morire.


SSadzonkaCzę ś ć roś liny, zdrewniała lub zielona (gałą ź ,korzeń , liść), która w korzystnych dla rozwojuwarunkach jest w stanie wypuszczać p•dy ikorzenie, dlatego używana jest do hodowlinowej rośliny.SamociekSok, wyciśni•ty ze zgniecionych winogronzanim skórki i miąższ zostaną ostateczniezgniecione w celu pozyskania pozostałego wnich moszczu.SamociekCiecz, otrzymana dzi•ki wyciskaniu (proces,istnieją cy wyłą cznie w produkcji winczerwonych).SedymentacjaKlarowanie moszczu, poprzez opadanie osaduna dno.Skala BrixaSystem, używany w USA do pomiaru cukru,zawartego w winogronach i w winie.SkórkaZewnę trzna powłoka ochronna owoców, bulw ipodobnych. Zawiera substancje koloryzujące,odpowiedzialne za różnice mi•dzy winogronamiczarnymi i białymi.SłabeSzara strefa mię dzy płaskim a szczerym. Winolekko kwaśne, lecz nie na tyle, by nadać muciała i zdecydowania.SłodkieWino o słodkim, zrównoważ onym smaku, zinnymi, smacznymi składnikami.SłoneWrażenie, powodowane przez sole organiczne inieorganiczne, zawarte w winie.SmaczneWino, w którego smaku czuć lekki, przyjemny,słony posmak.SmętneMówi si• o winie bez życia, lekko mi•kkim,zm•czonym (nadmiernie poruszonym podczastransportowania lub butelkowania).SoleraMieszanka różnych roczników, otrzymanaTaleaParte <strong>di</strong> pianta, legnosa od erbacea (ramo, ra<strong>di</strong>ce,foglia) che, posta in con<strong>di</strong>zioni favorevoli <strong>di</strong>sviluppo, è in grado <strong>di</strong> germogliare e <strong>di</strong> metterera<strong>di</strong>ci e, perciò, viene utilizzata per la produzione<strong>di</strong> una nuova pianta.Mosto fioreSucco spremuto dall’uva pressata, prima che lebucce e la <strong>pol</strong>pa subiscano un’ulteriore pressioneper spremere il restante succo.Vino fioreLiquido ottenuto dalla svinatura (proce<strong>di</strong>mentoesistente solo nella vinificazione in rosso).Se<strong>di</strong>mentazioneChiarificazione del mosto me<strong>di</strong>anteprecip<strong>ita</strong>zione del deposito sul fondo.BrixSistema usato negli Stati Uniti per misurare lozucchero contenuto nelle uve e nel vino.BucciaRivestimento esterno protettivo <strong>di</strong> frutti, tuberi esimili. Contiene sostanze coloranti, responsabilidella <strong>di</strong>stinzione in uva bianca e nera.FiaccoZona grigia tra piatto e deciso. Vino che ha unpo’ d’aci<strong>di</strong>tà, ma non abbastanza per dargli corpoe decisione.DolceVino che ha un sapore dolce in equilibrio con glialtri componenti sapi<strong>di</strong>.SalatoSensazione confer<strong>ita</strong> dai sali organici e<strong>di</strong>norganici del vino.SapidoVino in cui si percepisce al gusto una leggera epiacevole sensazione salina.MestoSi <strong>di</strong>ce <strong>di</strong> un vino senza vivacità, un poco molle,stanco (sbattuto, inconveniente dovuto altrasporto o alla messa in bottiglia).SoleraMescolanza <strong>di</strong> annate <strong>di</strong>verse, ottenuta attraverso


poprzez seryjne dolewanie niewielkich ilościmłodszego wina do beczek, zawierają cych winastarsze, aby otrzymać cią g, czyli cią głoś ć wina,które z roku na rok ma te same cechy starzeniaoraz trwałoś ci aromatu.SommelierTen, kto radzi klientom jakie wino wybrać i jakłą czyć je z odpowiednimi potrawami.Kwalifikacj• tego rodzaju zdobywa si• poukoń czeniu odpowiedniego kursu orazuzyskaniu dyplomu.Spalony/PrzypalonyOkreśla si• tym terminem wina, o nadmiernymaromacie czegoś przypalonego, prażonego lubdymu. Wada, spotykana przede wszystkim wwinach, przebywających w cieple lub wkontakcie z tlenem, z powodu niewłaś ciwegoprzechowywania.Spółdzielnia winiarskaSpółka, zapewniają ca zbiory, wspólneprzetwarzanie winogron, wyhodowanych przezwspólników, sprzedaż wina, dbałoś ć ooptymalne warunki, panujące w winnicach, atakże o udoskonalenie produkcji.StabilizacjaSzereg czynności, które zachodzą po fermentacjii podczas dojrzewania aby chronić stabilnośćwina.Stać na skórkachWłoski termin enologiczny, oznaczają cy okres(od kilku godzin do kilku dni), w którymmoszcz ma kontakt ze skórkami winogron, zktórych został wyciś nię ty, wchłaniają c pigmentyskórek, garbniki oraz skoncentrowane smaki iaromaty.StarzenieCzas, upływają cy od momentu wyprodukowaniawina do jego podania.SucheWino całkowicie sfermentowane, zawierają ceniewielką ilość cukru.Sulf<strong>ita</strong>cjaCzynność enologiczna, <strong>pol</strong>egająca na dodaniudwutlenku siarki w różnych postaciach domoszczu lub do wina, w różnych momentachwinifikacji.una sequenza <strong>di</strong> passaggi <strong>di</strong> piccole percentuali<strong>di</strong> vino più giovane in fusti che contengono vinipiù vecchi, per ottenere il perpetuo, cioè lacontinuità <strong>di</strong> anno in anno dello stesso vino conle stesse caratteristiche d'invecchiamento e <strong>di</strong>persistenza aromatica.SommelierColui che assiste i clienti nella scelta del vino piùadatto ad accompagnarsi ai cibi. Normalmente haacquisito questa qualifica <strong>di</strong>plomandosi, dopoaver seguito un apposito corso.BruciatoVengono definiti con questo termine i vini chehanno un eccessivo aroma <strong>di</strong> sbruciacchiato, <strong>di</strong>fumo o <strong>di</strong> tostato. È un <strong>di</strong>fetto che si incontrasoprattutto nei vini che sono stati esposti al caldoed all'ossigeno a causa <strong>di</strong> un immagazzinaggiosbagliato.Cantina socialeSocietà cooperativa che assicura la raccolta e lavinificazione in comune delle uve prodotte daisoci, la vend<strong>ita</strong> del vino prodotto, l'assistenza aisoci volta a migliorare la con<strong>di</strong>zione dei vigneti ead affinare la produzione.StabilizzazioneSerie <strong>di</strong> operazioni che avvengono dopo lafermentazione e durante la maturazione perproteggere la stabilità del vino.Stare sulle bucceTermine enologico per in<strong>di</strong>care il periodo <strong>di</strong>tempo (da poche ore a pochi giorni) che il mostopassa a contatto con le bucce delle sue uve,durante il quale esso assorbe i pigmenti dellebucce, i tannini, e sapori ed aromi concentrati.InvecchiamentoPeriodo <strong>di</strong> tempo che passa tra il momento in cuiil vino è fatto a quello in cui viene servito.AsciuttoVino completamente fermentato, contenentezucchero in quantità lim<strong>ita</strong>ta.Solf<strong>ita</strong>zioneOperazione enologica che consistenell’aggiungere anidride solforosa nelle sue<strong>di</strong>verse forme al mosto o al vino in <strong>di</strong>versimomenti della vinificazione.


SuroweWino, które czyni j•zyk suchym i powodujenieprzyjemne uczucie na podniebieniu.SuszenieUtrata wody przez odparowanie, w przypadkuwinogron, które zakoń czyły etap dojrzewania izaczynają etap przejrzewania, oraz których miążulega koncentracji.System irygacji kroplowejInstalacje, za pomocą których wodarozprowadzana jest nie w postaci opadu, lecz zapomocą łzawników, które nawadniają ziemięokr•śloną ilością wody i z konkretnychodległoś ci.Szambrowanie/Ogrzewanie winaPozostawienie wina w warunkach,umożliwiających mu uzyskanie odpowiedniejtemperatury serwowania, aby mogło w jaknajlepszy sposób wyrazić swój zapach.SzampanWino musujące, wyprodukowane w regioniegeograficznym Champagne, spełniają cewszystkie surowe wymogi A.C., wraz zzastosowaniem metody champenoise w drugiejfermentacji.Szara pleśńGrzyb, który atakuje winiorośl w różnych fazachfenologicznych.SzczepCzę ś ć gałę zi lub pę du jednorocznego, któraposiada wi•cej niż jeden pąk. Wykorzystywanydo różnych rodzajów szczepień .SzczereWino o czystym smaku, swobodne, bez wad izmian.SzczerośćW obr•bie analizy zapachowej, szczerościąnazywa si• brak wad.SzczodreWino z ciałem, bogate w alkohol, ogólniezrównoważone i przyjemne w smaku.SzczupłeMówi si• o winie dość ubogim pod wzgl•demciała oraz ubogim w alkohol.Sznur Royat/Cięcie typu RoyatSposób uprawy rośliny owocowej, <strong>pol</strong>egającyAusteroVini che rendono la lingua arida, secca, e quin<strong>di</strong>producono al palato impressione spiacevole.EssiccazionePerd<strong>ita</strong> <strong>di</strong> acqua per evaporazione, parlando <strong>di</strong>uve che hanno superato la fase <strong>di</strong> maturazione einiziano quella <strong>di</strong> sovramaturazione e la cui<strong>pol</strong>pa tende a concentrarsi.Impianto idrico a gocciaImpianti con i quali l'acqua viene somministratanon sotto forma <strong>di</strong> pioggia bensì attraversogocciolatori che la cedono al terreno in quantitàprestabil<strong>ita</strong> ed a <strong>di</strong>stanze determinate.AmbientareMettere il vino in con<strong>di</strong>zione tale da raggiungerela giusta temperatura <strong>di</strong> servizio, per poteresprimere al meglio la sua fragranza.ChampagneVino spumante prodotto nell’area geograficadella Champagne che segue tutte le severe regoledell’A.C., incluso l’impiego del metodochampenoise per la seconda fermentazione.Muffa grigiaFungo che colpisce la vite a <strong>di</strong>fferenti sta<strong>di</strong>fenologici.MarzaParte <strong>di</strong> ramo o <strong>di</strong> tralcio avente non più <strong>di</strong> due otre gemme, usato in <strong>di</strong>versi tipi <strong>di</strong> innesto.SinceroVino dal gusto schietto, franco, senza <strong>di</strong>fetti oalterazioni.FranchezzaNel campo dell'esame olfattivo per franchezza siintende l’assenza <strong>di</strong> <strong>di</strong>fetti.GenerosoVino corposo, a forte gradazione alcolica ma nelcomplesso equilibrato e piacevole al gusto.SottileSi <strong>di</strong>ce <strong>di</strong> un vino abbastanza povero <strong>di</strong> corpo e<strong>di</strong> alcol.CordoneForma <strong>di</strong> allevamento <strong>di</strong> una pianta fruttifera, che


na zachowaniu samej łodygi, zaopatrzonejwyłą cznie w gałę zie owocowe, rosną cerównolegle, skośnie lub prostopadle.SzpalerKonstrukcja noś na, głównie z drewna lub drutu,przystawiana do muru, lub podtrzymywana nasłupkach, uż ywana przy uprawie roś linowocowych lub kwiatów, głównie w celuułatwienia ich nasłonecznienia.Szpaler pionowyKonstrukcja nośna z drewna, metalowego drutulub plastiku, oparta o mur lub podtrzymywanana słupkach, osłaniają ca uprawiane kwiaty,winorośle lub rośliny ozdobne czy owocowe,głównie pną ce, aby zapewnić im moż liwienajwię kszą iloś ć ś wiatła i ciepła oraz chornić odwiatru.Szpaler poziomySzpaler, utworzony z poziomej belki, osadzonejna słupkach, przez którą przechodząortogonalnie dwie lub cztery napi•te, miedzianelinki, zbiegające si• na zewnątrz rz•du iprzymocowane do ziemi za pomocą śledzi.SzparkaKaż da z małych jamek na skórce ś ciannadziemnych rośliny, przez które zachodziwymiana gazowa ze środowiskiem.SztywneWino czerwone, poddane zbyt długiejfermentacji czy maceracji, wraz z oberwanymikiśćmi może uzyskać dość nieprzyjemny aromt ismak. Kiście są bogate w taniny, co nie musibyć koniecznie negatywne, lecz zbyt długikontakt z kiśćmi czyni wino sztywnym,ściągającym i suchym.Szybki termometrPrzyrząd bardzo podobny do pióra kulkowego,pozwalają cy na dokładny pomiar temperatury, wjakiej powinno być podawane wino.ŚŚ ci• gaj• ceWino młode, jeszcze bardzo bogate w garbniki,które wysuszają podniebienie.Ś linienieWydzielanie śliny.Ś luz roślinnySubstancje pochodzenia roślinnego, które cz•stoconsiste del solo fusto rivestito esclusivamente <strong>di</strong>rami a frutto, con decorso orizzontale, obliquo overticale.SpallieraIntelaiatura, specialmente <strong>di</strong> legno o <strong>di</strong> fil<strong>di</strong>ferro,addossata a un muro o sostenuta da pali, usatanella coltivazione <strong>di</strong> piante da frutto o da fiore,specialmente allo scopo <strong>di</strong> favorirnel’esposizione al sole.Spalliera verticaleIntelaiatura <strong>di</strong> legno o <strong>di</strong> fili metallici o <strong>di</strong>materiale plastico appoggiata ad un muro osostenuta da pali, a ridosso della quale sicoltivano fiori, la vite o piante ornamentali e dafrutto per lo più rampicanti, per consentire loro <strong>di</strong>ricevere maggiore quantità <strong>di</strong> luce e calore eproteggerle dal vento.Spalliera orizzontaleSpalliera costitu<strong>ita</strong> da una traversa orizzontalealla sommità dei pali dentro la quale passanoortogonalmente due o quattro cavi <strong>di</strong> rame tesi econfluenti all'esterno della fila in due robustipicchetti saldamente conficcati nel terreno.StomaCiascuna delle piccole aperture sull'epidermidedelle parti aeree delle piante, attraverso le qualiavvengono gli scambi gassosi con l'ambiente.LegnosoVino rosso che viene lasciato fermentare omacerare troppo a lungo con i raspi e puòacquistare un sapore ed un aroma abbastanzaspiacevoli. I raspi sono carichi <strong>di</strong> tannino, chenon è necessariamente una cattiva cosa, matroppo contatto con i raspi rende un vino legnoso,duramente astringente e secco.Termometro a lettura rapidaOggetto molto simile ad una penna a sfera chepermette <strong>di</strong> verificare l'esatta temperatura allaquale servire il vino.AstringenteVino giovane, ancora molto tannico, che <strong>di</strong>sidratail palato me<strong>di</strong>ante i tannini.SalivazioneSecrezione <strong>di</strong> saliva.MucillagineSostanze <strong>di</strong> origine vegetale che si trovano


znajdują si• w winie i powodują jego m•tnienie. spesso in sospensione nel vino e lointorbi<strong>di</strong>scono.Ś wieżeWino żywe, owocowe, przyjemnie kwaśne iorzeźwiające. W j•zyku wina, świeże jestprzeciwnością wina zm•czonego. Termin odnosisię zwykle do młodych win białych lub lekkichczerwonych, jak i różowych.TTaniczneWino, zawierające taniny, bardzo suche,ściągają ce i kwaś ne lub przyjemnie połą czone.TaninaProdukt <strong>pol</strong>imeryzacji substancji o funkcjachfenolowych, związek fenolowy (lub<strong>pol</strong>ifenolowy) ś cią gają cy (łatwo wyczuwalny wustach, który powoduje uczucie suchości),wpływa na smak, jest wskaź nikiem dobrejkonserwacji wina, nadaje mu właś ciwoś ciantyseptycznych.Taste-vinMała filiż anka, z reguły ze srebra lub zposrebrzanego metalu, o niezbyt wysokichś cianach, z uchem w kształcie pierś cienia,służ ą cego do opierana palca.TemperamentSuma właś ciwoś ci i cech charakterystycznychwina, które nadają mu wyraźnej osobowości.Temperatura podawaniaOptymalny stopień ciepła, jaki musi mieć winow momencie spożywania, zmienny w zależnościod rodzaju wina, które zamierza si• podać.TermowinifikacjaMetoda, która przewiduje podgrzewaniewinogron lub moszczu, w celu zlikwidowaniapleś ni, lub, w niektórych przypadkach (małodojrzały winogron), wydobycia substancjikoloryzujących ze skórki.Tiole/MerkaptanyZwiązki organiczne, które tworzą si• poprzezłą czenie się siarkowodoru z alkoholemetylowym, których obecność w winie powodujenieprzyjemną woń czosnku, psują cą skład orazsmak wina.TłoczenieProces, <strong>pol</strong>egający na oddzielaniu moszczu odFrescoVino vivo, fruttato, piacevolmente acido erinfrescante. Nel gergo del vino, fresco èl’opposto <strong>di</strong> stanco. Il termine si applicanormalmente ai bianchi giovani od ai rossileggeri, come pure ai rosati.TannicoVino contenente tannini, molto asciutto,astringente e aspro o piacevole e fuso.TanninoProdotto della <strong>pol</strong>imerizzazione <strong>di</strong> sostanze confunzioni fenoliche, composto fenolico (o<strong>pol</strong>ifenolo) astringente (facilmente reperibile inbocca, che lega la bocca asciugandola) che agiscesul gusto, in<strong>di</strong>ce <strong>di</strong> una buona conservazione delvino conferendogli proprietà antisettiche.Taste-vinPiccola tazza, in genere <strong>di</strong> argento o comunquein metallo argentato, dalle pareti non molto alte,dotata <strong>di</strong> un manico a forma <strong>di</strong> anello sul quale sitrova il poggia<strong>di</strong>to.TemperamentoInsieme delle qualità e caratteristiche <strong>di</strong> un vinoche gli conferiscono una spiccata personalità.Temperatura <strong>di</strong> servizioGrado <strong>di</strong> calore ottimale che deve avere il vino almomento del consumo, variabile secondo lati<strong>pol</strong>ogia del vino che si intende servire.TermovinificazioneMetodo che prevede il riscaldamento dell'uva odel mosto, con lo scopo <strong>di</strong> <strong>di</strong>struggere le muffe o,in determinati casi (uve poco mature), <strong>di</strong> estrarresostanze coloranti dalle bucce.MercaptanoComposto organico la cui formazione è dovutaalla combinazione <strong>di</strong> acido solfidrico con alcoletilico e che quando presente nei vini, determinasgradevoli sentori agliacei che alterano lacomposizione ed il profumo del vino.AmmostamentoOperazione con cui si separa il mosto dalle parti


czę ś ci stałych winogron.solide del grap<strong>pol</strong>o d'uva.TłoczenieCzynność enologiczna, <strong>pol</strong>egająca nazanurzaniu odpowiednimi narz•dziami kożuchaw moszczu.TłoczeniePoczątkowa czynnoś ć cyklu przekształcaniawinogron w wino, <strong>pol</strong>egająca na zgniataniukiści, powodując wyciekanie soku z owoców.Tłoczenie/ WytłaczanieCzynność wytwórcza, <strong>pol</strong>egająca na zgniataniu iprasowaniu winogron lub wytłoczyn,sfermentowanych lub nie, w celu wycisni•cia znich soku.TłusteWino o pełnym ciele, bogate, owocowe, o duż ejzawartoś ci gliceryny (złoż onego alkoholu, którynadaje winu lepkoś ci). Dla białych win słodkich,tłuste oznacza wino prawie (lecz nie do koń ca)mdlące.TłusteWino płynne, lekko słodkie, tłuste w przypadkuwina czerwonego a w przypadku wina białegobogate w substancje cukrowe.TwardeWino, które posiada wysoki poziom garbników ikwasów, maskujących owocowy smak.UUsuwanie pędówCzynność, której dokonuje si• na winoroślachlub innych roślinach, aby uzyskać dorodniejszeowoce. Polega ona na usuwaniu cz•ści p•dów.UtlenianieDodawanie tlenu do jakiejś substancji.UtlenioneWino rozwinię te, które straciło swojewłaś ciwoś ci naturalne i oryginalne, na wskutekutlenienia.UzupełnianieCzynność, <strong>pol</strong>egająca na dolewaniu wina dobeczki lub kadzi, w celu ich uzupełnieniapoziomu.VFollaturaOperazione enologica consistente nell'affondarecon appositi strumenti il cappello <strong>di</strong> vinacce nelmosto.PigiaturaOperazione iniziale del ciclo <strong>di</strong> trasformazionedell'uva in vino che consiste nel determinare, percompressione dei grap<strong>pol</strong>i, il deflusso del succo<strong>degli</strong> acini.PressaturaOperazione <strong>di</strong> cantina che consiste nel pressare otorchiare uve intere, uve pigiate o vinacce,fermentate o non, al fine <strong>di</strong> estrarre la parteliquida.GrassoVino <strong>di</strong> corpo pieno, ricco, alto in fruttato e inglicerina (un alcol complesso che dà viscosità alvino). Per i vini dolci, grasso in<strong>di</strong>ca che il vino èpressoché (ma non del tutto) nauseante.UntuosoVino scorrevole, abboccato, grasso se rosso,ricco <strong>di</strong> sostanze zuccherine residue se bianco.DuroVino che contiene un alto livello <strong>di</strong> tannino e <strong>di</strong>aci<strong>di</strong>, tanto da mascherare il sapore fruttato.ScacchiaturaOperazione svolta sulle viti o altre piante perpermettere <strong>di</strong> ottenere frutti con più vigore,eliminando parte dei germogli.OssigenazioneAd<strong>di</strong>zionamento <strong>di</strong> ossigeno ad una sostanza.OssidatoVino evoluto che ha perso le sue qualità naturalied originali al seguito <strong>di</strong> un’ossidazione.ColmaturaProcesso che consiste nel colmare col vino ivuoti che si generano sulla sommità delle botti odei tini.


Vitis viniferaGatunek winorośli europejskiej,wykorzystywany do produkcji wi•kszości win.WW• chaćWyczuwać zmysłem wę chu jakiś zapach.Wachlarzowatość liściWykrzywianie si• blaszki liści w wynikunieregularnego rozwoju, powodowane głównieprzez pasożyty (wirusy itd.); pasożyt winorośli,znany jest jako roncet (fr.). Choroba winorośli,powodowana infekcją lub zespołem infekcjiwirusowych i przenoszona przez sadzonki lub zziemią.W• sOrgan chwytny p•du winorośli, zdolny dooplatania podpór.WdzięczneWino dobrze zrównoważone i udoskonalone.Synonim "eleganckiego" wina, którego toterminu używa si• cz•ściej.Wę zełFragment p•du, na którym znajduje si• liść,natomiat po jego przeciwnej stronie kiść i wąsczepny.WielkieWino o mocnym aromacie, pełne smaków. Opełnym ciele, dobrze zbudowane, bogate,mi•siste, korzenne, mocne i silne.WinifikacjaSuma procesów, mających na celu wytworzeniewina z winogron.Winifikacja na ciepłoSystem cią gły, zapewniają cy szybką produkcję ,który może być wykorzystywany również wprzypadku winogron niedojrzałych lubpokrytych pleśnią, obrabianych podczas lub potłoczeniu/odsą czeniu.Winifikacja win białychSystem winifikacji win białych lub musują cych,po odseparowaniu wytłoczyn (winogron białychlub czarnych).Winifikacja win czerwonychWinifikacja, w której maceracja i fermentacjazachodzą jednocześnie i potrzebne elementyotrzymuje się dzię ki odpowiedniej długoś ciVitis viniferaSpecie <strong>di</strong> vite europea con la quale vengono fattiquasi tutti i vini.OdorarePercepire con l’olfatto l’odore <strong>di</strong> qualche cosa.ArricciamentoBollosità dovuta a irregolare accrescimento,provocato <strong>di</strong> solito da parassiti (virus, ecc.);quello della vite è noto col nome <strong>di</strong> roncet (fr.).Malattia della vite dovuta ad una infezione o adun complesso <strong>di</strong> infezioni da virus e trasmessaper talea e con il terreno.ViticcioOrgano prensile del germoglio <strong>di</strong> vite in grado <strong>di</strong>avvolgere i sostegni.AggraziatoUn vino ben equilibrato e raffinato. Sinonimo <strong>di</strong>"elegante", più comunemente usato.NodoPunto del germoglio in cui è inser<strong>ita</strong> la foglia e inposizione opposta il grap<strong>pol</strong>o e il viticcio.GrandeVino che ha un potente aroma ed è carico <strong>di</strong>sapori. Di corpo pieno, robusto, ricco, carnoso,speziato, potente e forte.VinificazioneComplesso <strong>di</strong> operazioni con le quali si ricava ilvino dall’uva.Vinificazione a caldoSistema continuo che permette una produzionerapida e può essere utilizzato anche per uveimmature o ammuffite, trattate <strong>di</strong>rettamente odopo la pigiatura/sgrondatura.Vinificazione in biancoSistema <strong>di</strong> vinificazione <strong>di</strong> vini bianchi ospumanti in assenza <strong>di</strong> vinacce (<strong>di</strong> uve bianche onere).Vinificazione in rossoVinificazione in cui macerazione e fermentazioneavvengono in contemporanea e l'estrazione <strong>degli</strong>elementi utili è ottenuta dalla durata della


maceracji oraz stopniowemu zwi•kszaniuzawartości procentowej alkoholu i temperatury,wynikającej również z fermentacji.Winifikacja win różowychSystem winifikacji winogron ciemnych,<strong>pol</strong>egają cy na pozostawieniu wytłoczyn wmaceracji na bardzo krótki czas.macerazione e dall'aumento progressivo dellagradazione alcolica e della temperatura dovutaanche alla fermentazione.Vinificazione in rosatoSistema <strong>di</strong> vinificazione <strong>di</strong> uve scure che lascia levinacce in macerazione per un periodo moltobreve.Winifikacja z maceracj• węglow•Technika, wykorzystywana do produkcji winświeżych.WinneMłode wino, którego zapach przypomina zapachfermentującego moszczu.WinnicaObszar, na którym uprawia si• winorośle.WinnicaRozległa powierzchnia terenu, na którymuprawia si• winorośle.WinoProdukt całkowitej lub czę ś ciowej fermentacjialkoholowej wytłoczonych, ś wież ych winogron,lub moszczu, który osiąga zawartośćprocentową alkoholu, nie mogącą, pozawyjątkami, przekraczać 10%, gotowy dospożycia, przygotowany zgodnie z przepisamiprawnymi.Wino beczkowaneWino, które posiada aromat i smak d•bu. Jeśliwino starzeje si• w d•bowych barriques,przechodzi ono zapachem drzewa. Im nowszedrzewo, tym mocniejszy smak.Wino tłoczoneWino naturalne, otrzymane wyłą cznie zwytłoczonych winogron.Wino z ciałemWino bogate w alkohol oraz suchy wyciąg, wktórym smak i zapach są harmonijnie połą czone.Wino z pierwszego tłoczeniaProdukt pierwszego tłoczenia, z trzechprzewidzianych w procesie wyciskania wina zwytłoczyn.WinobranieZbiory, dokonywane r•cznie lub mechanicznie,kiedy winogrona osią gają dojrzałoś ć .Vinificazione con macerazione carbonicaTecnica <strong>di</strong> vinificazione per produrre vininovelli.VinosoVino giovane il cui profumo ricorda quello delmosto in fermentazione.VignaTerreno coltivato a viti.VignetoSuperficie piuttosto estesa <strong>di</strong> territorio piantato avite.VinoProdotto della fermentazione alcolica, totale oparziale, <strong>di</strong> uva fresca ammostata o <strong>di</strong> mostid'uva, la cui gradazione alcolimetrica acquis<strong>ita</strong>non può essere inferiore al 10%, salvo eccezioni,pronto al consumo e bevibile, elaborato a norma<strong>di</strong> legge.BarricatoVino che ha l’aroma ed il sapore del rovere.Quando il vino viene invecchiato in barriques <strong>di</strong>rovere, esso prende le caratteristiche <strong>di</strong> quellegno. Più nuovo è il rovere, più forte sarà ilsapore.PigiatoVino genuino, ottenuto da sola uva pigiata.CorposoVino ricco <strong>di</strong> alcol e estratto secco dove sapore ecolore sono strutturalmente in armonia tra loro.Vino <strong>di</strong> prima torchiaturaProdotto della prima delle tre pressature previstedurante la fase <strong>di</strong> svinatura.VendemmiaOperazione <strong>di</strong> raccolta, esegu<strong>ita</strong> manualmente omeccanicamente al momento della maturazionedelle uve.


WinogrodnictwoDział nauk rolniczych, zajmują cy się uprawąwinorośli.WinogronoOwoc winorośli, utworzony z owocostanugronowego, zbudowanego z jagód (zwanychowocami) różnego koloru, w zależności odwinogron: białe (zielony, ż ółto-złoty) lub czarne(czerwony, niebieskawy, czarno-fioletowy),osadzonych na rozgałę zionej kiś ci.WinoroślRoślina z rodziny winoroślowatych. Wpołą czeniu z terminem "europejska" oznaczaVitis vinifera, czyli roślin•, z której otrzymujesi• wino.WirówkaMaszyna, która kr•ci winem z dużą pr•dkością,pozwalają c na oddzielenie czę ś ci stałych takich,jak szumy, komórki obumarłych drożdży ipozostałoś ci mią ż szu.Wodorowinian potasuWodorosól, obecna w winogronach i w winie,główny składnik kamienia kotłowego, któryzostawia krystaliczny osad na ścianach kadzi,beczek i butelek.WorkowiecGrzyb, produkujący zarodniki, zawarte w worku(owocniku).Wrażenia tylno-nosoweWrażenia, powodowane wydychaniem pewnejilości powietrza, obecnego w jamie ustej, przeznos.WyciskaniePolega na pozyskiwaniu moszczu lub wina zczę ś ci stałych winogron lub wytłoczyn.Powstaje w ten sposób wino o intensywnymkolorze, bogate w garbniki, mało harmonijne,które stanowi ok. 10% wytwarzanego wina.WymiennikOsprzę t modułowy, przeznaczony dopodgrzewania/ochładzania produktów takich,jak moszcze i soki owocowe, zarównoklarowne, jak i zawierają ce wytłoczyny czymiąższ.Wymiennik płaszczowo-rurowyGłówne elementy w klimatyzacji, w instalacjachdomowych oraz w termoregulacji instalacjiViticolturaRamo delle scienze dell'agricoltura che si occupadella coltivazione della vite.UvaFrutto della vite, costituito da un'infruttescenza agrap<strong>pol</strong>o, composta <strong>di</strong> bacche (dette acini ochicchi) <strong>di</strong> vario colore a seconda se u.bianca (verde, giallo-dorato) oppure u.nera (rosso, bluastro, nero-violaceo), portate daun complesso <strong>di</strong> ramificazioni (graspo).VitePianta della famiglia delle V<strong>ita</strong>ceae che, segu<strong>ita</strong>dall'aggettivo "europea", in<strong>di</strong>ca la Vitis vinifera,ovvero la pianta da cui si ottiene l'uva da vino.CentrifugaMacchina che fa roteare il vino ad altissimavelocità, permettendo <strong>di</strong> separare le particelle piùpesanti del vino, come le sporcizie, le cellule deilieviti morti e i residui <strong>di</strong> <strong>pol</strong>pa.B<strong>ita</strong>rtrato <strong>di</strong> potassioSale acido presente nelle uve e nel vino,costituente principale del tartaro che lascia unse<strong>di</strong>mento cristallino sulle pareti dei tini, botti ebottiglie.AscomicenteFungo che produce le spore contenute nell’asco.Sensazioni retro olfattiveSensazioni determinate dall'espirazione <strong>di</strong> unacerta quantità <strong>di</strong> aria presente in bocca attraversoil naso.TorchiaturaConsiste nell'estrarre il mosto o il vino cheimpregna le sostanze solide dell'uva o dellevinacce. Produce un vino molto colorato, ricco d<strong>ita</strong>nnino e poco armonico, che rappresenta circa il10% del vino prodotto.ScambiatoreApparecchiatura modulare adatta per ilriscaldamento/raffreddamento <strong>di</strong> prodotti comemosti e succhi <strong>di</strong> frutta sia limpi<strong>di</strong> che contenentivinacce o <strong>pol</strong>pa.Scambiatore a pioggiaComponenti fondamentali nella climatizzazione,negli impianti civili e nella termoregolazione


przemysłowych, w których zachodzi wymianaenergii cieplnej mi•dzy dwiema substancjami oróżnych temperaturach.Wymiennik rurowy o rurach karbowanychWymiennik ciepła, służ ą cy do wymianytermicznej mię dzy cieczą chłodzą cą aproduktem (wyciś nię tym, odszypułkowanymlub moszczem).Wypuszczanie pędówFaza fenologiczna, <strong>pol</strong>egająca na wznowieniuaktywności winorośli na wiosn•.WytłoczynyPozostałoś ć po tłoczeniu winogron, składają casi• z oberwanych kiści, skórek, pestek iniewielkiej ilości sfermentowanego moszczu.WytrawneWino, w którym cukry z winogron przemieniająsię całkowicie w alkohol podczas fermentacji,lub są obecne w śladowych ilościach.Wytwarzanie moszczuProces, powodujący wyciekanie moszczu zowoców winogron.ZZamknięteJeśli wino nie potrafi wyrazić swojegopotencjału, być moż e dlatego, ż e jest zbyt młodei nie do koń ca rozwini•te, nazywamy jezamkni•tym.Zaokr• glenieSkrzywiona cz•ść butleki wina mi•dzy szyjką abrzuszkiem butelki.Zapach mentoluCharakterystyczny zapach mi•ty, szczególniemi•ty pieprzowej.Zawartość alkoholuZawartość procentowa alkoholu etylowego wcieczy. Zależy od różnych alkoholi, obecnych wwinie- etylowego (z pewnością jest gonajwi•cej), metylowego, propylowego,butylowego, amylowego, izoamylowego,izopropylowego, które powstają podczasfermentacji alkoholowej. Nadają one winusłodkawego smaku, połą czonego z uczuciemlekko gryzą cego ciepła.Zawartość procentowa alkoholu<strong>degli</strong> impianti industriali in cui si realizza unoscambio <strong>di</strong> energia termica tra due flui<strong>di</strong> a <strong>di</strong>versilivelli <strong>di</strong> temperatura.Scambiatore a cilindro raschiatoScambiatore <strong>di</strong> calore atto a realizzare loscambio termico tra la soluzione refrigerante e<strong>di</strong>l prodotto (pigiato, <strong>di</strong>raspato o mosto).GermogliamentoFase fenologica che consiste nella ripresadell'attività della vite al risveglio primaverile.VinacciaResiduo della pigiatura dell'uva, costituito dagraspi, bucce, semi e piccole quantità <strong>di</strong> mostofermentato.SeccoVino in cui gli zuccheri dell'uva si sonotrasformati completamente in alcol, nel corsodella fermentazione, o sono presenti in tracceminime.AmmostaturaOperazione che produce la fuoriusc<strong>ita</strong> del mostodagli acini d’uva.ChiusoSe un vino non riesce ad esprimere il suopotenziale, forse perché è troppo giovane e nonancora sviluppato, si <strong>di</strong>ce che è chiuso.SpallaArea curva tra il corpo ed il collo <strong>di</strong> una bottigliada vino.MentolatoCaratterizza l'odore dell'essenza <strong>di</strong> menta, spec.quello della menta piper<strong>ita</strong>.AlcolicitàPercentuale <strong>di</strong> alcol etilico presente in un liquido.Dipende dai <strong>di</strong>versi alcoli presenti nel vino -etilico (sicuramente il più abbondante), metilico,propilico, butilico, amilico, isoamilico,isopropilico- formati durante la fermentazionealcolica. Questi conferiscono al vino un saporedolciastro accompagnato da una sensazione <strong>di</strong>calore leggermente caustica.Gradazione


Ilość alkoholu, zawartego w napojachalkoholowych, wyrażona w procentach.Zepsute/Skwaś niałeBakteryjne zmiany, zachodzące w winach oniskiej zawartości alkoholu, które sprawiają, żewina te nie nadają si• do wypicia.Zgnilizna korzeniChoroba, atakująca korzenie, powodując wdolnej cz•ści nadziemnej charakterystycznywygląd oraz znikome owocowanie.ZieloneWino młode, zbyt kwaś ne lub zbyt ziołowe,zrobione z niedojrzałych winogron, cierpkie ipozbawione owocowego smaku, lub wino ozielonkawym kolorze, wynikającym z jegomłodoś ci.Zlewanie winaOddzielanie powstałego wina od osadu (martwekomórki drożdży, substancje koloidowe,wytrą cone sole) i od wytłoczyn.ZmaderyzowaneWino, zepsute pod wpływem utlenienia,przegrzania i/lub zbyt długiego starzenia. Matendencj• do przybierania bursztynowego kolorui słodkawego smaku, podobnego do samkuwzmocnionych win Madera (stąd nazwa).ZmęczoneWino, które ma za sobą swe najlepsze momentyi wyczerpało już wszystkie elementy (włą cznieze ś wież oś cią , głę bokoś cią , smakiem i ciałem),które czyniły go dobrym i zrównoważ onym.Wino po zbyt długim starzeniu w beczce czybutelce, traci swoją żywotność i staje si•zm•czone.Zmiany właś ciwoś ci winaZmiany niektórych właś ciwioś ci wina,wywołane chorobami lub wadami, na wskutekktórych pogarszają się właś ciwoś ciorganoleptyczne.ZredukowaneWoń , typowa dla win, starzejących si• wśrodowisku ubogim w tlen np. w butelce. Matendencję do zanikania pod wpływem utleniania,w wyniku kontaktu z powietrzem.ZwietrzałeWino, które straciło swoje właś ciwoś ciQuantità percentuale <strong>di</strong> alcol, espressa in gra<strong>di</strong>,contenuta nelle bevande alcooliche.GiratoAlterazione causata da batteri che si verifica neivini a bassa gradazione alcolica e che li rendeimbevibili.Marciume ra<strong>di</strong>caleMalattia che colpisce le ra<strong>di</strong>ci, determinandonella parte aerea un aspetto caratteristico conscarsa fruttificazione e notevole colatura.VerdeVino giovane, eccessivamente acido o erbaceo,fatto con uve acerbe, aspro e privo <strong>di</strong> fruttatooppure vino che ha un colore verdognolo dovutoalla sua giovinezza.SvinaturaSeparazione del vino che si è formato dalle fecce(cellule morte <strong>di</strong> lieviti, sostanze colloidali, saliprecip<strong>ita</strong>ti) e dalle vinacce.MaderizzatoVino, rovinato per ossidazione, persurriscaldamento e/o per un invecchiamentotroppo prolungato. Tende ad essere <strong>di</strong> colorambra e ad avere un sapore dolciastro, simile aquello dei vini fortificati <strong>di</strong> Madeira (da qui ilnome).StancoVino che ha superato il suo momento migliore edha usato tutti gli elementi (compresi freschezza,profon<strong>di</strong>tà, sapore e corpo) che ne facevano unbuon vino ben equilibrato. Un vino invecchiatotroppo a lungo in botte o in bottiglia perderà lasua vivacità e <strong>di</strong>venterà stanco.AlterazioneMo<strong>di</strong>fica <strong>di</strong> alcune qualità del vino causata damalattie oppure <strong>di</strong>fetti che provocano ildeterioramento <strong>degli</strong> aspetti organolettici.RidottoTipico sentore dei vini invecchiati in ambientipoco ossigenati, come la bottiglia, sentore chetende però ad attenuarsi con l'ossigenazione acontatto dell'aria.SvanitoVino le cui qualità organolettiche sono degradate


organoleptyczne w wyniku nadmiernegodojrzewania lub utlenienia.Zymaza alkoholowaKompleks enzymów, które reagują jakkatalizatory w procesie fermentacji alkoholowej.ŻŻ elazocyjanek potasuKwas żelazocyjanowodorowy, używany wleczeniu casse cuivrique i casse ferrique.Ż ółtaczka fitoplazmatycznaGroźna choroba winorośli, pochodząca z USA.Choroba powodowana jest przez fitoplazmy,przenoszona przez skoczki Scaphoideus t<strong>ita</strong>nus.Ż yweMówi si• o winie świeżym, lekko musującym owyraźnej intensywności i barwie oraz o lekkokwaskowatym smaku.dalla maturità eccessiva o dall’ossidazione.Zimasi alcolicaComplesso <strong>di</strong> enzimi che agiscono comecatalizzatori nel processo della fermentazionealcolica.Ferrocianuro <strong>di</strong> potassioSale dell’acido ferrocianidrico utilizzato per iltrattamento delle rotture rameiche e ferriche.Flavescenza dorataUna pericolosa malattia della vite arrivata dagliStati Uniti. La malattia è causata da unfitoplasma trasmesso dalla cicalina Scaphoideust<strong>ita</strong>nus.VivaceSi <strong>di</strong>ce <strong>di</strong> vino fresco, leggermente frizzante,dall'intensità e dalla tonalità del colore spiccati edal gusto leggermente acidulo.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!