Issue 359 - 24/07/2020

www.samajweekly.com
«ÚÙ∂Ù
24/07/2020
27
‡Δ⁄≈, Ì≈ÚÈ≈ Â∂ «¬μ¤≈ Ù’ÂΔ
È∂ÍØÒΔ¡È ÏØÈ≈Í≈apple‡ È∂ ͱappleΔ Á∞ÈΔ¡≈ ¿∞μÂ∂
apple≈‹ ’ΔÂ≈ Õ ¿∞√Á≈ «Ú⁄≈apple √Δ «’ ÓÈ∞μ÷ ’ØÒ
√Ø⁄ Ù’ÂΔ Á≈ ¬∂‚≈ Úμ‚≈ Â∂ ¡Ê≈‘ ÷‹≈È≈ ‘À
«’ ¿∞‘ ¡≈Í‰Δ Ó‹Ï±Â «¬¤≈ Ù’ÂΔ È≈Ò ‹Ø
ÚΔ ⁄≈‘∂ ¿∞√ 鱧 √≈’≈apple ’apple √’Á≈ ‘À Õ «¬√∂
’≈appleÈ ¿∞√ È∂ «¬’ Ú≈apple «’‘≈ √Δ «’,
T¡√ßÌÚ ÙÏÁ «√appleÎ Â∂ «√appleÎ Ó±apple÷≈∫ Á∂
ÙÏÁ’ØÙ Á≈ «‘μ√≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À Õ””
√Ø «’√∂ «ÓÙÈ È±ß È∂Íapple∂ ⁄≈Û∑È Ú≈√Â∂ ‹∂’apple
Ì≈ÚÈ≈ √μ⁄Δ, «¬apple≈Á≈ Íμ’≈ Â∂ ÈΔ¡Â È∂’
‘ØÚ∂ Â≈∫ ’Ø¬Δ Ú‹‘ È‘Δ∫ «’ ’Ø¬Δ ÓÈ∞μ÷
¡≈͉∂ «ÓμÊ∂ ‘ج∂ ‡Δ⁄∂ ‹≈∫ «ÓÙÈ È±ß Í±apple≈ ’appleÈ
«Ú⁄ ’≈ÓÔ≈Ï È≈ ‘ØÚ∂ Â∂ È≈ ‘Δ ¿∞’Â
Ì≈ÚÈ≈Ú≈∫ ¡ËΔÈ Ù∞apple± ’ΔÂ≈ ’Ø¬Δ ’ßÓ
√apple¡ß‹≈Ó ’appleÈ≈ «’√∂ ÓÈ∞μ÷ Ú≈√Â∂ ’Á∂ ÚΔ
Ó∞Ù’Ò È‘Δ ‘∞ßÁ≈ Õ
¡◊ÒΔ ◊μÒ «¬‘ ‘À «’ ‹ÁØ∫ Â∞√Δ∫ ’جΔ
⁄ß◊≈ ¿∞μÁÓ ’appleÁ∂ ‘Ø Â≈∫ Ï∂«‘ßÓÂ∂ Â∂ «⁄’ͱß◊Δ¬∂
«’√Ó Á∂ ÒØ’ ¬Δapple÷≈Ò± apple∞⁄Δ¡≈∫ Úμ√ Â∞‘≈‚∂
«ÚappleØË ⁄ ÷Û∑∂ ‘Ø ‹≈∫Á∂ ‘È Õ Áapple¡√Ò ¿∞‘È≈∫
ÏΔappleÓÍ∞apple √apple’≈appleΔ √’±Ò ABÚΔ∫
Á≈ ÈÂΔ‹≈ A@@ ÍzÂΔÙ «apple‘≈
Ù≈Ó¸apple≈√Δ (¸≥Ïapple) Íß‹≈Ï √’±Ò «√μ«÷¡≈ ÏØapple‚ ÚμÒØ∫ ÙÀÙÈ B@B@-BA Á∂
¡ÀÒ≈È∂ ◊¬∂ ABÚΔ∫ ‹Ó≈ Á∂ ÈÂΔ«‹¡ª «Úμ⁄ √apple’≈appleΔ √ΔÈΔ¡apple √À’ß‚appleΔ
√’±Ò ÏΔappleÓÍ∞apple Á∂ ‘؉‘≈apple «Ú«Á¡≈appleÊΔ¡ª È∂ «Í¤Ò∂ √≈Ò ÁΔ Âapple ª «¬√
√≈Ò ÚΔ Úμ‚Δ¡ª ÓμÒª Ó≈appleΔ¡ª ‘È Â∂ √’±Ò Á≈ ÏØapple‚ Á≈ ÈÂΔ‹≈ A@@
ÍzÂΔÙ «apple‘≈Õ Í«‘ÒΔ¡ª «ÂßÈ Í∞˜ΔÙȪ ¿∞μÂ∂ ⁄≈apple∂ ÒÛ’Δ¡ª ‹√ÍzΔ ’Ωapple
√Í∞μÂappleΔ ‘≈’Ó «√ßÿ CIE ¡ß’ È≈Ò Í«‘Ò∂, apple‰‹Δ ’Ωapple √Í∞μÂappleΔ ’appleÈÀÒ
«√ßÿ CID ¡ß’ª È≈Ò Á±‹∂, √ß‹È≈ √Í∞μÂappleΔ √ÂÈ≈Ó «√ßÿ CI@ ¡ß’ª ¡Â∂
apple≈‹ÚΔapple ’Ωapple √Í∞μÂappleΔ ÏÒÚΔapple «√ßÿ CI@ ¡ß’ Íz≈Í ’apple’∂ √≈∫fi∂ ÂΩapple “Â∂
ÂΔ√apple∂ √Ê≈È “Â∂ ¡≈¬Δ¡≈ª ‘È Õ«Ízß: ‚≈. √ß‹ΔÚ ’∞Ó≈apple ¡ÏappleØÒ, √’±Ò
«¬ß⁄≈apple‹ √‡∂‡ ¡Ú≈apple‚Δ Íß‹≈ÏΔ ÒÀ’⁄apple≈apple ‚≈.¡appleÓÈÍzΔ ¡Â∂ ’Ò≈√
«¬ß⁄≈apple‹ ÏÒ«ÚßÁapple «√ßÿ È∂ «Ú«Á¡≈appleÊΔ¡ª ¡Â∂ ¿∞È ª Á∂ Ó≈«Í¡ª 鱧 ÚË≈¬Δ
«Áß«Á¡ª «’‘≈ «’ «¬√ Á≈ «√‘apple≈ «Ú«Á¡≈appleÊΔ¡ª ÁΔ √÷ «Ó‘È ¡Â∂
«ÚÙ≈ ¡«Ë¡≈Í’ª ÁΔ √∞⁄μ‹Δ ¡◊Ú≈¬Δ 鱧 ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
√ΔÈΔ¡apple √À’≥‚appleΔ √’»Ò √ªËapple≈ ÁΔ
‘apple‹ØÂ Ï‰Δ √’»Ò ‡≈Íapple
Ù≈Ó¸apple≈√Δ (¸≥Ïapple) - √ΔÈΔ¡apple √À’≥‚appleΔ √’»Ò √ªËapple≈
ÁΔ «Ú«Á¡≈appleʉ ‘apple‹Ø ’Ωapple È∂ Ï≈appleÚΔ∫ ¡≈apple‡√ ◊appleºπÍ
«Ú⁄ DE@ «Ú⁄Ø∫ DCA (IE.GG% ) ¡≥’ ÒÀ ’∂ √’»πÒ Á≈
¡Â∂ ¡≈͉∂ Ó≈Â≈ «ÍÂ≈ Á≈ È≈Ó appleΩÙÈ ’ΔÂ≈ ˛Õ «¬√
ÁΔ ‹≈‰’≈appleΔ «Á≥«Á¡ª ’Ω∫√Òapple «ÈappleÓÒ ’πÓ≈apple
Ù≈Ó⁄πapple≈√Δ È∂ Áº«√¡≈ «’ ¿π√ ÁΔ Ì≈‰‹Δ ‘apple‹Ø ’Ωapple
√’»Ò ÁΔ ‡≈Íapple ωΔ, «‹√ ÁΔ ÷πÙΔ «Ú⁄ «ÍÂ≈
ÏÒ«Ú≥Áapple «√≥ÿ ¡Â∂ Ó≈Â≈ ÓÈ‹Δ ’Ωapple ˘ √’»Ò √‡≈Î
¡Â∂ «Íz≥√ΔÍÒ ÚÒØ∫ ÓπÏ≈apple’Ï≈Á «ÁºÂΔ ◊¬ΔÕ
˙ÁØ∫ Á∞ÈΔ¡≈∫ ÁΔ √μÌ ÂØ∫ Úμ‚Δ ⁄ØappleΔ ÎÛΔ ‹≈Ú∂◊Δ!
Ó∂apple∂ È≈È«’¡≈∫ ÂØ∫ ÎØÈ ¡≈«¬¡≈ Â∂ Ó≈ÓΔ ‹Δ È∂
Ó≈∫ 鱧 ¡≈‚apple Á∂ «ÁμÂ≈ «’ “Ó≈apple∂ Ú≈√Â∂ Óß‹∂ ωÚ≈
ÁΔ¬∂ ¡Ωapple Ìapple’∂ ÚΔ ¤Ø‚ ÁΔ˙“ Ó≈∫ È∂ ÓÀ鱧 «’‘≈
ÚΔ Â±ß Ìapple, ¡μ◊Ø «¬‘ ÚΔ «’‘≈ «’ «‚˜≈«¬È
Ú≈Ò≈ Ìapple, Î√ ◊¬Δ ÈÔ≈‰Δ «˜ßÁ, ÓÀ∫ ÚΔ ‘≈∫
’appleÂΔ Íapple «¬μ’ Ùapple appleμ÷Δ ÚΔ Ó≈√Δ ‘Øapple≈∫ ÂØ∫ ÚΔ
ÁØ Óß‹∂ Ìapple≈˙ Â∂ ÓÀ∫ «√ßÍÒ Óß‹≈ Ìapple≈∫◊ΔÕ ÓÀ∫ «’‘≈
Ú≈∫◊apple±¡≈∫ 鱧 «’ ÍÂ≈ ‘∞ßÁ≈ «√ßÍÒ Â∂ «‚˜≈«¬È
Ú≈Ò∂ Óß«‹¡≈ Á≈ Íapple Óß‹∂ ÌappleÈ∂ ‹apple±appleΔ √Δ È‘Δ∫ Â≈∫
Ó≈ÓΔ È∂ Ó≈∫ È≈Ò apple∞μ√ ‹≈‰≈ √Δ, ÓÀ鱧 ¬∂Á≈ √Δ «’
«√ßÍÒ Óß‹∂ ÌappleÈ È≈Ò Ó∂appleΔ «Ó‘È ÚΔ Ï⁄
‹≈Ú∂◊Δ Â∂ ’ßÓ ÚΔ ‹ÒÁΔ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ Íapple Ó˜≈Ò
¡≈ Ó≈∫ ÓßÈ∂Õ⁄ÒØ ’appleÁ∂ ’apple≈¿∞∫Á∂ ÓÀ∫ Óß‹≈ «¬’
¡≈∫‡Δ ÁΔ ÓÁμÁ È≈Ò Ù∞apple± ’apple «ÁμÂ≈Õ ‹Ø ¡≈∫‡Δ
Óß‹≈ Ù∞apple± ’appleÈ ¡≈¬∂ √È ¿∞‘ ÚΔ Ó≈∫ ÁΔ¡≈∫ ◊μÒ≈∫
È≈Ò ‘≈ÓΔ Ìapple«Á¡≈∫ ’«‘‰ Ò◊∂,T’ßÓ Â≈∫
«√μ÷‰∂ ⁄≈‘ΔÁ∂ È∂ÕT ÓÀ∫ ◊μÒ ‘≈√∂ Ó˜≈’ “⁄ ÒÀ
◊¬Δ «’ Ó∂apple∂ √‘∞apple∂ Â≈∫ «‹Ú∂∫ Ó∂appleΔ ‘Δ ¿∞‚Δ’ ’appleÁ∂
È∂, ÚΔ ÓÀ∫ ‹≈ ’∂ Óß‹∂ Ìapple± Íapple Á±√apple∂ ‘Δ ÍÒ «ı¡≈Ò
¡≈«¬¡≈ «’ «‹ßÈΔ Ó«‘ß◊≈¬Δ ‘À ¡Â∂ √apple’≈apple
ÁΔ¡≈∫ ÒØ’ «ÚappleØËΔ ÈΔÂΔ¡≈∫ ‘È, ¿∞ÂØ∫ “ÿapple-ÿapple
ÈΩ’appleΔ Á∂ Ò≈apple∂ Â∂ √Ì Á≈ √≈Ê √Ì Á≈ «Ú’≈√ “ Á∂
Á≈ ÓÈ√±Ï≈ ‘Δ «¬‘ ‘∞ßÁ≈ «’ ‹∂’apple ¡√Δ∫ È‘Δ∫
’apple √’Á∂ Â≈ Î∂apple ¡√Δ∫ «’√∂ ‘Øapple 鱧 ÚΔ È‘Δ∫
’appleÈ Á∂‰≈ Ì≈Ú È≈ ’∞‹ ’appleÈ≈ ‘À Â∂ È≈ ‘Δ
’appleÈ Á∂‰≈ ‘À ‹≈∫ «¬ß‹ ÚΔ ’«‘ √’Á∂ ‘≈∫ «’
È≈ ÷∂‚‰≈ Â∂ È≈ ‘Δ ÷∂‚‰ Á∂‰≈ Õ
Íapple «ÓÙÈappleΔ Â∂ ’appleÓ-ÔØ◊Δ ÒØ’≈∫ 鱧 ¡«‹‘∂
ÒØ’≈∫ ÂØ∫ Ï∂ÍappleÚ≈‘ Â∂ Ï∂«Ë¡≈È ‘Ø ’∂ ¡≈͉∂
«ÓÊ∂ «ÈÙ≈È∂ ÚμÒ Ó√ ‘≈ÊΔ Ú≈ÒΔ ⁄≈Ò∂ ÚËÁ∂
‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À Õ
Â∞√Δ Á∂÷Ø◊∂ «’ «¬‘ ÁμÒ≈ Â∂ ’∞μ «ÏappleÂΔ
Á∂ «Ù’≈apple ÒØ’ ’∞μfi √Ó≈∫ ⁄¿±∫ ⁄¿±∫ ÁΔ ÌΩ∫’
¡≈Á ͱappleΔ ’appleÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡≈͉∂ ¡≈Í ‘Δ
Ù≈∫ ‘Ø ‹≈‰◊∂ Â∂ Â∞‘≈‚≈ ¡’√ Í«‘Ò≈∫ È≈ÒØ∫
ÚΔ Á∞◊‰≈ ⁄Ω◊∞‰≈ ‘Ø ’∂ ⁄Ó’∂◊≈, Úμ‚≈
È∞’√≈È ’∞μ «ÏappleÂΔ Ú≈Ò∂ ’ßÓ ⁄ ÿÛßÓ Í≈¿∞‰
Ú≈Ò∂ ÒØ’≈∫ Á≈ ‘Δ ‘ØÚ∂◊≈ Õ ¡’√apple «¬‘
Á∂«÷¡≈ ‹≈∫Á≈ ‘À «’ ¿∞’ ’∞μ «ÏappleÂΔ Á∂
«Ù’≈apple ÒØ’ Ï‘∞ÂΔ Ú≈apple ¡≈͉≈ ÍÀapple ’∞‘≈Û∂
“Â∂ appleμ÷’∂ Î∂apple ¿∞√∂ ÍÀapple ¿∞μÂ∂ ¡≈Í ‘Δ ’∞‘≈Û≈
Ó≈apple’∂ ¡≈͉≈ Á±‘apple≈ ÂΔ‘apple≈ È∞’√≈È ’appleÚ≈
÷Ø÷Ò∂ Ú≈¡Á∂ ¡Â∂ ◊À√‡ ÎÀ’Ò‡Δ, ÍΔ‡Δ¬∂ Â∂
ÌappleÂΔ ¡«Ë¡≈Í’≈∫ ÁΔ¡≈∫ «È◊∞‰Δ¡≈∫ ÂÈ÷≈‘≈∫
¿∞‘ ÚΔ √≈Ò Ìapple Ô±ÈΔÚapple√‡Δ ÚμÒØ∫ È‘Δ∫
«ÁμÂΔ¡≈∫ ◊¬Δ¡≈∫, Â≈∫ ‹∂’apple ’ßÓ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘Ø¿±
Â≈∫ ÿμ‡Ø-ÿμ‡ ¡Í‰≈ ‘Δ «Ï˜È√ Ù∞apple± ’ΔÂ≈ ‹≈
√’Á≈ ‘ÀÕÓÀ∫ Óß‹≈ ÌappleÈ Òμ◊ ͬΔ, √≈apple≈ «ÁÈ
ÌappleÁΔ apple‘Δ, Ó∂appleΔ¡≈∫ ¿∞∫◊Ò≈∫ Á∂ È√±apple Îμ‡ ◊¬∂,
’Óapple “⁄ ÁappleÁ ¿∞μ· ÷«Û¡≈, Â∂ «Îapple «¬√ ’ßÓ ÂØ∫
ÓÀ∫ ¡ÀÈ≈∫ ¡μ’ ◊¬Δ «’ ÓÈ ‘Δ ÓÈ È≈È«’¡≈∫ ȱß
’Ø√‰ Òμ◊ ͬΔÕ ÓÀ∫ «¬’ ÁÓ ‘Δ Ó≈∫ 鱧 Í∞쫤¡≈
«’ «¬μ’ Óß‹≈ ÌappleÈ ÁΔ ’ΔÓ «’ßÈΔ ‘Ø¿±, Ó≈∫ Á≈
‹Ú≈Ï √∞‰ ÓÀ∫ Ï‘∞ ‘Àapple≈È ‘Ø¬Δ «’ «√ßÍÒ Óß‹∂ ÁΔ
Ìapple≈¬Δ ’∂ÚÒ BE@ apple∞ͬ∂ ¡Â∂ «‚˜≈«¬È Ú≈Ò∂ Óß‹∂
Á∂ C@@apple∞ͬ∂! T«‹√ Óß‹∂ 鱧 ÌappleÈ È±ß B «ÁÈ ÂØ∫
ÚμË √Ó≈∫ Òμ◊Á≈ ‘À,¿∞√ «’apple Á≈ Ó∞μÒ «¬È∑≈∫
ÿμ‡T,ÓÀ∫ √Ø⁄≈∫ “⁄ ÍÀ ◊¬ΔÕ Ô≈apple.. ‘μÁ ‘Δ ‘جΔ
Í¬Δ ¡À, «’apple ’appleØ Á≈ ‘Ø’≈ È≈È’ È∂ «ÁÂ≈ √Δ
Íapple √Ó≈‹ Â≈∫ È≈È’ Á∂ «ÏÒ’∞Ò ¿∞Ò‡ ÒΔ‘ Â∂
⁄μÒ «apple‘≈ ‘ÀÕ √Ó≈‹ Â≈∫ ¡μ‹ «Ó‘ÈÂ’Ù ÒØ’≈∫
ÁΔ «’apple Â∂ ‚≈’∂ Ó≈appleÈ Òμ◊≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Â∂ ¡ΩappleÂ
ÁΔ «’apple ْÂΔ ÁΔ Ò∞μ‡ Â≈∫ «¬√ ’Áapple ‘À «’
¿∞√ÁΔ «Ó‘ÈÂ È±ß «ÏÒ’∞Ò «È◊∞‰≈, Â∞μ¤ Â∂
¡ÀμÈ ¡Àμ⁄ ¡ÀμÓ √‡≈¯ ÚμÒØ∫ ¡≈Í‰Δ¡≈∫
‘μ’Δ Óß◊≈∫ √ßÏßËΔ appleØÙ ÍzÁappleÙÈ
«√‘ «ÚÌ≈◊ Á∂ √‡≈Î ÁΔ ¡ÈÁ∂÷Δ ’apple apple‘Δ ‘À √apple’≈apple-¡≈◊±
‘∞√ÀÈÍ∞apple (’ΩÛ≈)-ÈÀÙÈÒ ‘ÀÒÊ «ÓÙÈ «¬ßÓÍÒ≈¬Δ‹ Ô±ÈΔ¡È Íß‹≈Ï Á∂
√μÁ∂ Â∂ √Ó±‘ ¡ÀÈ ¡À⁄ ¡ÀÓ √‡≈Î √Δ ¡À⁄ √Δ «‡μÏ≈ ÚÒØ∫ ¡≈Í‰Δ¡≈∫ ‘μ’Δ
¡Â∂ ‹≈«¬‹ Óß◊≈∫
ÓÈÚ≈¿∞‰ Ò¬Δ
¡μ‹ √ß’∂Â’
‘ÛÂ≈Ò ’ΔÂΔ ◊¬Δ
ÕÔ±ÈΔ¡È ¡≈◊±¡≈∫
«’‘≈ «’ «√‘Â
ÓßÂappleΔ ÏÒÏΔapple «√ßÿ
ÒÀ∫Á∂ ‘È Õ Ó∞’ÁΔ ◊μÒ «¬‘ ‘À «’ ‹∂’apple
⁄Δ⁄≈ √‘Δ ‘À, «¬apple≈Á≈ È∂’ ‘À Â∂ «¬μ¤≈ Ù’ÂΔ
Ӌϱ ‘À Â≈∫ Î∂apple È≈ ‘Δ ’≈apple‹ ¡Ω÷≈ ‹≈∫ Úμ‚≈
‘∞ßÁ≈ ‘À Â∂ È≈ ‘Δ ’Ø¬Δ ÚΔ Úμ‚∂ ÂØ∫ Úμ‚≈
Í‘≈Û Â∞‘≈‚≈ apple√Â≈ appleØ’ √’Á≈ ‘À Õ «¬’
Ú≈apple Â∞√Δ ¡≈͉≈ «ÓÙÈ √apple ’apple «Ò¡≈, Â∞√Δ
÷∞Á Á∂÷Ø◊∂ «’ ’∞μ «ÏappleÂΔ¬∂ ÒØ’ Â≈∫ Î∂apple
Â∞‘≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ «ÏÒ’∞Ò Â∞¤ Â∂ «⁄’ͱß◊Δ¬∂
«‹‘∂ Șapple ¡≈¿∞‰◊∂ Õ
¡◊ÒΔ ◊μÒ «¬‘ «’ ‡Δ⁄≈ ’Ø¬Δ ÚΔ ‘ØÚ∂,
¡◊apple √Ø⁄ √≈Î √∞ÊappleΔ ‘À Â∂ Ì≈ÚÈ≈ «ÈÙ’≈Ó
‘À, «‚√Í«ÒÈ ⁄ apple«‘’∂ Ù÷ «Ó‘È ’appleÈ
ÁΔ ¡≈Á ‘À Â≈∫ ¿∞‘ ’Á∂ ÚΔ Úμ‚≈ ‹≈∫ ¡Ω÷≈
È‘Δ∫ ‘∞ßÁ≈ Õ
«√¡≈‰∂ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ √’≈apple≈ÂÓ’ √Ø⁄
È≈Ò Ù∞apple± ’ΔÂ≈ ’Ø¬Δ ÚΔ ’≈apple˜ ¡μË≈ Â≈∫ Ù∞apple±
’apple«Á¡≈∫ ‘Δ ‘Ø ‹≈∫Á≈ ‘À ÒØÛ «√appleÎ Ï≈’Δ
apple«‘ßÁ∂ ¡μË∂ ’≈apple˜ È±ß Í±«apple¡≈∫ ’appleÈ Ò¬Δ ¿∞μÁÓ
¿∞Íapple≈Ò∂ ’appleÈ ÁΔ ‘∞ßÁΔ ‘À Õ
ÍzØ «Ùß◊≈apple≈ «√ßÿ «„μÒØ∫
«√μ˱ È≈Ò
¡À√Ø√Δ¬∂ÙÈ ÁΔ BH
¡ÍzÀÒ È±ß ‘جΔ
ÓΔ«‡ß◊ ⁄ ¿∞È∑≈∫ ¡ÀÈ
¡À⁄ ¡ÀÓ Ó∞Ò≈˜Ó≈∫
鱧 Íμ’∂ ’appleÈ Íμ’∂ ’appleÈ ÁΔ Íz«’«apple¡≈ 鱧 Ù∞apple± ’appleÈ Á≈ ÌappleØ√≈ «ÁÚ≈«¬¡≈ √Δ
Íapple ‘∞‰ Âμ’ «√‘ «ÚÌ≈◊ ÚÒØ∫ ‹appleÏ∂’≈apple Ó∞Ò≈˜Ó≈∫ ÁΔ ¡‰Á∂÷Δ ’apple’∂
ÈÚ∂∫ Ó∞Ò≈˜Ó≈∫ ÁΔ ÌappleÂΔ ’ΔÂΔ ‹≈ apple‘Δ ‘À , ‹Á«’ √Ó±‘ ¡ÀÈ ¡À⁄ ¡ÀÓ
Ó∞Ò≈˜Ó «¬√ ’ØappleØÈ≈ Ó‘≈∫Ó≈appleΔ √Ó∂∫ ÔØ«Ë¡≈∫ Ú≈∫◊ ¡μ◊∂ ‘Ø ’∂ Îapple߇ Ò≈¬ΔÈ Â∂
’ßÓ ’apple’∂ √apple’≈apple Á≈ √«‘ÔØ◊ ’apple apple‘∂ ‘ÈÕ«¬√ ÁΩapple≈È ‹√Í≈Ò «√ßÿ
Î≈appleÓ«√√‡,ÁÒ‹Δ ’Ωapple,ÏÒ‹Δ ’Ωapple,ÍappleÓ‹Δ ’Ωapple ⁄ΔÓ≈, ÓÈ‹ΔÂ
’Ωapple,√∞÷«ÚßÁapple ’Ωapple ,apple‹∂Ù Í∞appleΔ,«ÚÈÀ ’∞Ó≈apple ¡≈«Á ¡≈◊±¡≈∫ «’‘≈ «’ ¡◊apple
«¬√ ‘ÛÂ≈Ò ÂØ∫ Ï≈¡Á ÚΔ √apple’≈apple È∂ √≈‚∂ ’ØappleØÈ≈ È≈Ò ÒÛÈ Ú≈Ò∂ ÔØ«Ë¡≈∫
ÁΔ¡≈∫ ‹≈«¬‹ Â∂ ‘μ’Δ Óß◊≈∫ È≈∫ ÓßÈΔ¡≈∫ Â≈∫ BG ‹∞Ò≈¬Δ ÂØ∫ √≈apple∂ ¡ÀÈ ¡À⁄
¡ÀÓ Ó∞Ò≈˜Ó ¡‰«ÓÊ∂ √Ó∂∫ Ò¬Δ ‘ÛÂ≈Ò Â∂ ⁄Ò∂ ‹≈‰◊∂ Õ«‹√ÁΔ ‹∞ßÓ∂Ú≈appleΔ
«√‘ «ÚÌ≈◊ ÁΔ ‘ØÚ∂◊Δ Õ
√√Â≈ ¡≈∫«’¡≈ ‹≈∫Á≈ ‘À «’¿∞∫«’ ‹Ø ¡≈∫‡Δ Óß‹≈
ÌappleÈ≈ Áμ√ ’∂ ◊¬∂ √Δ, ¿∞‘ ’Á∂ Óß‹∂ Ìapple’∂ ’Á∂
’Ø‡Δ¡≈∫, ’Á∂ ÁappleΔ¡≈∫ Ï∞‰’∂, ’Á∂ ÷∂Â≈∫ “⁄ ’ßÓ
’apple’∂ ÿapple ÁΔ ’ÏΔÒÁ≈appleΔ ⁄Ò≈¿∞∫ÁΔ ‘À Íapple «Îapple
ÚΔ ¿∞‘ÁΔ «’appleÂ È±ß Ó≈ÈÂ≈ /ÂÚμ‹Ø ‘Δ È‘Δ∫
«ÁμÂΔ ‹≈∫ÁΔÕ ÓÀ∫ «’ßÈΔ¡≈∫ ¡ΩappleÂ≈∫ 鱧 «√Ò≈¬Δ,
Ï∞‰≈¬Δ, ’„≈¬Δ ¡≈«Á ’ßÓ ’appleÁ∂ Ú∂«÷¡≈ ‹Ø ÿapple
ÁΔ ’ÏΔÒÁ≈appleΔ “⁄ ¡≈͉≈ ÔØ◊Á≈È Í≈¿∞∫«Á¡≈∫
‘È «Îapple ÚΔ ¿∞‘È≈∫ 鱧 «¬‘Δ √∞‰È 鱧 «ÓÒÁ≈ ‘À
«’ ÿapple ’appleÁΔ¡≈∫ ‘Δ ’Δ ˙∫? Ó≈∫ È∂ ÓÀ鱧 «¬’ÁÓ
¡≈Ú≈˜ Ó≈appleΔ,T’∞ÛΔ¬∂ ⁄≈‘ ÍΔ ÒÀ ·ß‚Δ ‘Ø‹±T, Â≈∫
ÓÀ∫ «¬’ÁÓ √Ø⁄≈∫ Á∂ Â≈‰∂-Ï≈‰∂ “⁄Ø∫ Ï≈‘apple ¡≈¬Δ
«’ «¬√ ÂØ∫ ÚμË ’Δ ·ß‚Δ ‘Ø¿± ‹ÁØ∫ √Ó≈‹ Á≈
Í«Û¡≈ «Ò«÷¡≈, √±fiÚ≈È ÂÏ’≈ ‘Δ «’apple ÁΔ
√Ú∂apple∂ ÂØ∫ Ù≈Ó Âμ’ «Èμ ‘∞ßÁΔ Ò∞μ‡ È±ß ◊‡-◊‡ ÍΔ
‹≈∫Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ √μÌ √Ø⁄ÁΔ È±ß ÓÀ鱧 ‹◊ÓØ‘È «√ßÿ
ÁΔ¡≈∫ «¬‘ √Âapple≈∫ Ô≈Á ¡≈ ◊¬Δ¡≈∫:
«‹√ «ÁÈ ¡Ωapple ÁΔ «’apple Á≈ «‘√≈Ï ‘ØÚ∂◊≈,
Á∞ÈΔ¡≈∫ ÁΔ √Ì ÂØ∫ Úμ‚Δ ⁄ØappleΔ ÎÛΔ ‹≈Ú∂◊ΔÕ
’appleÓ‹ΔÂ ’Ωapple
«apple√apple⁄ √’≈Òapple, Íß‹≈ÏΔ Ô±ÈΔÚapple«√‡Δ
Í«‡¡≈Ò≈Õ , √ßÍapple’:IEIBG@H@CCC
B@BB ÁΔ¡≈∫ Íß‹≈Ï «ÚË≈È√Ì≈ ⁄؉≈∫
”⁄ «’‘ÛΔ Í≈apple‡Δ Ó≈apple± Ï≈˜Δ?
‹ÒßËapple, È’ØÁapple ( ‘apple«‹ßÁapple ¤≈ÏÛ≈) : Íß‹≈Ï ÁΔ «√¡≈√ “⁄ √∞÷Á∂Ú
«√ßÿ „Δ‚√≈ «¬μ’ ¡«‹‘∂ «√¡≈√ÂÁ≈È Ú‹Ø∫ Ú∂÷∂ ‹≈ apple‘∂ È∂ ‹Ø B@BB Á∂
«√¡≈√Δ √ÓΔ’appleÈ È±ß ¡≈͉∂ ÏÒϱÂ∂ “Â∂ ÏÁÒ √’Á∂ ‘È, «’¿∞∫«’
⁄∞‰ΩÂΔ¡≈∫ ‹Ø ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ “⁄ apple«‘‰ Ú≈ÒΔ¡≈∫ ‘È ¿∞‘ ’≈∫◊apple√ Â∂
¡’≈ÒΔ ÁÒ Ò¬Δ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ì≈apple± apple«‘‰◊Δ¡≈∫,
¿∞‘ ¡√Δ «¬√ ’apple’∂ ’«‘ apple‘∂ ‘≈∫ «’ √∞÷Á∂Ú «√ßÿ „Δ∫‚√≈ ¡’≈ÒΔ ÁÒ
ÂØ∫ Úμ÷ ‘Ø ¡≈͉≈ Úμ÷apple≈ ÙzØÓ‰Δ ¡’≈ÒΔ ÁÒ (‚ÀÓØ’z∂?«‡’) ω≈ ⁄∞μ’∂ ‘ÈÕ
„Δ∫‚√≈ «‹Ê∂ ¡≈Í‰Δ Í≈apple‡Δ È≈Ò «Áμ◊‹ «√¡≈√ÂÁ≈È≈∫ 鱧 ‹ØÛ apple‘∂ ‘È
¿∞Ê∂ ‘Δ ’≈∫◊apple√ Â∂ ÙzØÓ‰Δ ¡’≈ÒΔ ÂØ∫ «ÏÈ≈∫ ‘Øapple √≈appleΔ¡≈∫ Í≈apple‡Δ¡≈∫ È≈Ò
B@BB ÁΔ¡≈∫ «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉≈∫ Ú∂Ò∂ ‘μÊ «ÓÒ≈¿∞‰ Á∂ «Ï¡≈È ÚΔ ¡’√apple
«ÁßÁ∂ ‘ÈÕ ‘∞‰ «¬‘È≈∫ «Ï¡≈È≈∫ ÂØ∫ Ï≈¡Á ’¬Δ Âapple≈∫ Á∂ «’¡≈√ Ò◊≈¬∂ ‹≈
apple‘∂ ‘È «’ „Δ∫‚√≈ ¡≈÷apple ¡«‹‘≈ «’‘Û≈ Íß‹≈Ï ÁΔ «√¡≈√ ⁄ ËÓ≈’≈
’appleÈ◊∂ ‹Ø «ÁÒ⁄√Í apple‘∂◊≈?
B@BB ÂØ∫ Í«‘Ò≈∫ ’Δ ‘؉◊∂ «√¡≈√Δ Î∂appleÏÁÒ?
«¬‘ ◊μÒ Ò∞’ÚΔ∫ È‘Δ∫ «’ √∞÷Á∂Ú «√ßÿ „Δ∫‚√≈ Á∂ ¡’≈ÒΔ ÁÒ ÁΔ
Ì≈¬ΔÚ≈Ò Í≈apple‡Δ ÏΔ‹∂ÍΔ Á∂ ’¬Δ ÒΔ‚apple≈∫ È≈Ò ⁄ß◊∂ √ÏßË ‘ÈÕ Íß‹≈Ï Á∂
«√¡≈√Δ ◊Ò¡≈«apple¡≈∫ ⁄ ⁄apple⁄≈ «¬‘ ÚΔ ‘À «’ Ì≈appleÂΔ ‹ÈÂ≈ Í≈apple‡Δ B@BB
Ò¬Δ Íß‹≈Ï ⁄ ⁄؉≈∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß Ó±‘apple∂ Ò◊≈ ’∂ ÒÛ √’ÁΔ ‘ÀÕ «‹√ ’apple’∂
Í≈apple‡Δ Íß‹≈Ï ÍμËapple “Â∂ «√μ÷ ⁄«‘«apple¡≈∫ ÁΔ ÂÒ≈Ù ⁄ ‘À,«’¿∞∫«’ ÏΔ‹∂ÍΔ
Íß‹≈Ï Á∂ ’¬Δ ÒΔ‚apple ¡≈Î Á≈ «apple’≈apple‚ Â∂ ’¬Δ ¡≈È Á≈ «apple’≈apple‚ AAG ⁄Ø∫
EI √Δ‡≈∫ √‰∂ ¤Ø‡∂ Ì≈¬Δ ÂØ∫ Úμ‚∂ Ì≈¬Δ Ú≈ÒΔ Ì±«Ó’≈ Á≈ «˜’apple ’apple ⁄∞μ’∂
‘È,«‹‘È≈∫ ◊μÒ≈∫ Á∂ ÍzÂμ÷ ÈÂΔ‹∂ ÚΔ √≈‘Ó‰∂ ¡≈ ⁄∞μ’∂ ‘È ¿∞Á‘≈appleÈ Á∂
ÂΩapple Â∂ ‘«apple¡≈‰≈ «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉≈∫ B@AI Â∂ «ÁμÒΔ «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉≈∫
B@B@ ‘À «‹Ê∂ ¡’≈ÒΔ ÁÒ (Ï≈ÁÒ) ¡≈Í‰Δ √≈ÊΔ Í≈apple‡Δ BJP È≈Ò ⁄؉≈∫
√Δ‡≈∫ ÁΔ Úß‚ “Â∂ È‘Δ∫ ÒÛ √«’¡≈Õ «¬√ ’apple’∂ «¬‘È≈∫ √ÓΔ’appleÈ≈∫ Á≈ ¡√apple
B@BB ⁄ Íß‹≈Ï “Â∂ Ú∂÷‰ 鱧 ‹∂’apple «ÓÒÁ≈ Â≈∫ ÈÂΔ‹∂ Úμ÷apple∂ ‘Δ ‘؉◊∂Õ
’Δ B@BB “⁄ ω∂◊≈ Ó‘≈∫-◊·‹ØÛ?
Ë≈apple«Ó’ Â∂ «√¡≈√Δ ‘Ò≈Â≈∫ 鱧 Ú∂÷Á∂ ‘ج∂ ‹∂’apple «√¡≈√Δ ÍÛ⁄ØÒ ’appleΔ¬∂
Â≈∫ B@BB ÂØ∫ Í«‘Ò≈∫ Úμ‚≈ ◊·‹ØÛ Ï‰ √’Á≈ ‘À, ‹Ø «√appleÎ ’≈∫◊apple√ Â∂
¡’≈ÒΔ ÁÒ (Ï≈ÁÒ) Á∂ «÷Ò≈Î «ÈμÂapple √’Á≈ ‘À, ‘≈∫ Íapple «¬√ ◊μÒ È±ß
¡‰◊Ø«Ò¡≈∫ È‘Δ∫ ’ΔÂ≈ ‹≈ √’Á≈ «’ ÙzØÓ‰Δ ¡’≈ÒΔ ÁÒ √apple’≈apple È≈ ‘؉
Á∂ Ï≈Ú‹±Á B@AI ÁΔ¡≈∫ ÒØ’ √Ì≈ ⁄؉≈∫ ⁄ Â’appleΔÏÈ EA Òμ÷ Ú؇ ‘≈√Ò
’apple ⁄∞μ«’¡≈ ‹Á«’ √μÂ≈Ë≈appleΔ ’≈∫◊apple√ Â’appleΔÏÈ EG Òμ÷ ‘≈√Ò ’apple ⁄∞μ’Δ
Â∂ √Ì ÂØ∫ ‘Àapple≈ÈΔ Ú≈ÒΔ ◊μÒ «¬‘ apple‘Δ «’ B@AG ÁΔ¡≈∫ «ÚË≈È √Ì≈ ⁄؉≈∫
⁄ BC% Âμ’ Ú؇≈∫ Á≈ Ù∂¡apple ‘≈√Ò ’apple ⁄∞μ’Δ “¡≈Í“ B@AI ÁΔ¡≈∫ ÒØ’ √Ì≈
⁄؉≈∫ ⁄ G% ÎΔ√Á Âμ’ «√Ó‡ΔÕ «¬‘È≈∫ ¡ß’«Û¡≈∫ Á∂ «√apple Â∂ ‘Δ B@BB ÁΔ
⁄؉≈∫ Á≈ ¡Ë≈apple «Â¡≈apple ‘ØÚ∂◊≈Õ Ï≈’Δ B@BB ÁΔ¡≈∫ ÁΔ¡≈∫ ⁄؉≈∫ ⁄ ‘≈Ò∂
’≈ÎΔ √Ó≈∫ «Í¡≈ ‹Ø ‘≈Ò≈Â È±ß ÏÁÒ √’Á≈ ‘ÀÕ
Ó√≈‰Δ¡ª √’»Ò Á∂ «Ú«Á¡≈appleÊΔ √’≈Òapple«ÙÍ
(¡ÀÈ ¡ÀÓ ¡ÀÓ ¡À√) «Ú⁄ √¯Ò
Ù≈Ó¸apple≈√Δ (¸≥Ïapple) - apple≈Ù‡apple ͺËapple ÁΔ ÍzÂΔÔØ◊Δ ÍzΔ«÷¡≈ ÈÀÙÈÒ ÓΔȘ-
’Ó-ÓÀ«apple‡ √’≈Òapple«ÙÍ «Ú⁄ √apple’≈appleΔ √ΔÈΔ¡apple √À’≥‚appleΔ √’»Ò Ó√≈‰Δ¡ª
ÁΔ¡ª
ÁØ
«Ú«Á¡≈appleÊΔ¡ª È∂
√¯ÒÂ≈ Íz≈Í ’ΔÂΔÕ
«Íz≥. √appleÏ‹Δ «√≥ÿ È∂
‹≈‰’≈appleΔ «Á≥«Á¡ª
Áº«√¡≈ «’ ÓÈÍzΔÂ
’Ωapple ¡Â∂ «’appleÈÁΔÍ
’Ωapple È∂ «¬‘
√’≈Òapple«ÙÍ ÁΔ
«Íz«÷¡≈ Í≈√ ’apple’∂
√’»πÒ Á≈ ¡Â∂ ¡≈͉∂
Ó≈«Í¡ª Á≈ È≈Ó appleΩÙÈ
’ΔÂ≈ ˛Õ ÓÈÍzΔ ’Ωapple
«˜Ò ≈ ‹Ëapple «Ú⁄Ø∫
¡Â∂ «’appleÈÁΔÍ ’Ωapple Á≈
FCÚª √Ê≈È ˛Õ
√’≈Òapple«ÙÍ Í≈√
«Ú«Á¡≈appleʉª ˘ ÈΩÚΔ∫
¡Â∂ Ï≈appleÚΔ∫ ‹Ó≈Â
ÍÛ È ÁΩapple≈È A@@@/
appleπͬ∂ Ó‘ΔÈ≈ «ÁºÂ∂
‹≈‰◊∂ ª «’ ¿π‘
¡≈Í‰Δ ÚËΔ¡ª „≥◊ È≈Ò ÍÛ ≈¬Δ ’apple √’‰Õ «¬√ ’≈ÓÔ≈ÏΔ Á≈ «√‘apple≈
√’»πÒ √‡≈Î ¡Â∂ «Íz≥√ΔÍÒ Á∂ «√apple ϺfiÁ≈ ˛, «‹≥È ª È∂ ¿π’ Ϻ⁄Δ¡ª ˘ ⁄≥◊Δ
«Ú«Á¡≈ Á∂ ’∂ «ÈÚ≈«‹¡≈Õ