LIBER IVDICVM - The Lollard Society

In lib ItuiiV. 

c Bab* Jar 

Iff. 

Lib. diuin. 

otfic.c. 1 1 

B 

Com. ia lib. 

ludic. 

C 

Glof.ordi. &NicolaideLyra. 5 

CAP. I. 

ifnc confnliterunt. $ Athanafius.Vo 

cauir hie liber Iudicum,proptcrca quod poft 

mortem Icfu Naue,populum luumDcus a rcli 

ctis Cbananzorum gecibus prclium,per Indi- 

ces fcruauic,quoru 

hocvolumincfingulorumfcfta LIBER IVDICVM 

&: vitz tcmpus concincntur, &c. 

Fticruncautc numcrotrcdecun: 

&anniillorumtucruncquadrmgcnri 

Sc vndccim. 

j< Theod.Cûcmadmodum regnorum 

liber vocicur Rcgna, 

propccrca quod rcccnfcc caquz 

tcmporibus Rcgum contigcrc 

populo : ita liber iflc ludicum ap 

pcllatus eft, quia doccc ilia qua; 

tcmporc 

ludicum cucncrunt. 

Initiumautcm hums hiftoria?ar- 

bicror cffc recaprtulr.tioncm qua 

dam fbrcitcr gcftorum ab Icfu 

filio Nauc. 

jc Hebrzi . Samuel res a ludicibus 

gcftas hoe volumincde- 

fcripfic. 

# liid. ludicum, &: Ruth,&: 

# Procop. 

Narratio ludicum 

' 

b 

LJ U " ' 

x C U 

riCDnilCC . 

oOpnCtim 

confpirationis Corz.D.Khan, &: Abiron , qualc fupplicium 

ciuftnodi homines confequercntur.cdo

'53 

ludiicum 

cxprefTum hominis nomen.Sed quianon folet duces nomi 

minare icriptura cum conltituuntur , 

nifi mcmorau ctiam 

origincprcntum,& conftatpolf lefum duccshabuitle po- 

puium Ifrael,quorum primus Othonicl filius Ccnez : rede 

nomine ludztri- 

incelligicur 

bum Tuda fuiffe fignificatam, 

abipfaenim 

voluit dominus 

inciperc 

conteri Chananaros. 

Et cum populus deduccm- 

terrogarer , ad hoc valuit re- 

Iponfio domini , vt fcircnc 

Dcum noluifle ab vniucrfo 

riaduerfumCha 

Cap. 

I. i 

piens per quequis peccat,perilli rtiam rv.in'tur. 

b } oppugnantesli!cm,&c. Theod. Sii tune euerfifuit 

Hierufalem,qui 

fit vt Dauid itcrum. illnm obfidioii'jc "'V- 

ric'Viciffitudmes rerum pcrmukas palFus eft populus. Nam 

interdum vincebnnt,a]iquan 

dovmccbanturrinterdum im 

perabant excraneis , qu.mdoque 

feruiebat ill is. f Tribu 

Qûre per 

tern meam , & contra 

pugna 

Chananasum , vt fpicuum cfr, HicfuTUtprius 

.' . 

TCumopuiiitiiiiemr^ 

exuftam , poftca ab lebufeis 

& ego pergam tecu m in forte rua . Et abijt cum fub duram populi fcmitucem 

,, feilieet tl ,bu , 

Simeom fratri fuo . 

Afcen Jc mecum in for- 

eoStmeoA Alccnditque ludas &tradidit domi 

nusChananaetim ac Pherezamm in. manus eo- 

ludas ad Si- rum,& percull:runt in Bezecdecem milia viro 

meonemfrntrem _f.ium,tri- m i nucneran tque Adonibezcc-in Bezec& 

bus.f.adcribiim,nocnur, ad- ^ 

hue viuebant filij Jacob, qui pugnauerunt contra eum,ac percullerunt Cha 

ficappellati funt. Manifeilu nanxum & Pherczafum.Fueitaurem Adonibc f 

efttributn luda nltenus fibi r i j r 

2CC qucm , P^tecuti comprchcndcrum cxCis 

tnbusauxiliumpoflulaflc,^ 

rcdderet cum opus eflet. fummitatibus manuum cius ac pedum Dixit- ! 

ices 

.ppnetauit a 

n'ue Adombczec: Septusojinra reês amputatis 

r. 

is infiauratam fuifle. 

C Dixit(]ue,etc, Augllft. Q^'icunqiie 

percufferit 

ciuitatem lt-e- 

rarum et ceperit earn , detbo ei ftiia 

meam in vxorem . Hoc in libro 

Icfu memoratum eft . Sed vtrum 

Icfu viucrKe fit, factum, 

& nuc rccapitulatuin,an poft 

cius mortem potlquam di- 

pic ludas bellare contra Cha- 

iccundum Dei voluntatem , 

i n i 

-addck-r.dum 

Chananeoium manuum ac 

pcdiim luminitatibus . colligebant qucritur Sed credibiliuseft 

genus , tnbui luda: prxbcn- fub menfa mca ciborum reliquias , ficut feci.ita Pott mortem Ida faclu, tune 

dum cifeprincip.icum.Tunc i i- j- -i i A JJ autem per proleptim id , ofr, 

afrurnptact.amtnbusS.me6 b rcddldit mihidominus.Adduxcruntquccumin 3 per prLccupat.onem mc- 

leruialem, & ibi mortuus eft 4 

.Oppugnantescr- moracum, ficut & alia. Nauc 

Inter alias trib. Iu- 

yProccp. fa: lu(j a I eru falcm,ccpcrunt cam,& 

dapcrcuf- 

cxcclluic,quoniam ngura 

Chrifti ftifijnuit,adqucmfe- feruminoregladij, 

cundum carncm a patrc dictum 

cfhPoftula a me & da- 

, tradentescundam incen- poncrciKur,itafcnarrationis 

dio ciuitatem. ordocontinet 5 inter cetera Iu 

ttpoiteadefcendenr.es 1 

pugna- 

îi 

uerunt contra Chananaûm , qui habitabat in 

.adpugandum. 

bo tibi gcnces hxreditatem 

tuam , &: poficflioncm tuam 

termmos terra . 

a -X Scptuagintareget amputac. 

lofcp. Dum maniuim 

picns 

montanis , & ad Meridiem in campeftribus . t 

Pergenfque ludas contra Chananxum qui 

i i i detaaa bellica.de quo poft. 

ha- * 

n, orcem fefudmcdominus: 

bitabat in Hebron, cuius nomen fuit 

antiquitus 

&pedufiimmitatcsciabfa : Cariatharbe , percuflit Sefai & Ahimon & 

dcrcnt ait : Non fern i . 

i ppotui ^-1 r xx i-- i i 

fc 

latcrcDcurn ilia pati ens Tholmai , 

que 

atque 

inde pcrrectus abut ad hacontravos,&feptuagmcarc- 

bitatores D.ib r , cuius nomen vetus erat Chanpnus&cerenonerubui. 

riathfcphcr , idcft , ciuitas literarum . Dixit- 

^< Anafia-Nicenus. Legem fc c r . . _ . . 

que Caleb: t Qui percuflcnt Cariathlepher 

& vaftaueriteam, daboei Axamfiliammeam 

vxorem . rcnsdixcrat Dcus: 

Cumque cepiffa earn Othoniel finuumac 

pedum. quod cancu lius Cenez fratcr Caleb minor , dedit ei A- xitC;;leb:Quicunq,percuire 

c ' ccm !'" . 

xam filiam fuam . coniugem Guam perecntem 

r tabatin montanis ad Atiftrti 

1 & campeftrem, &abijt ludas 

* ad'Chananarum habitantera 

in Hebron, & cxiit Hebron, 

ex aduerfo.Nomeautem He- 

"bron erat Cariatharbe vel Se 

phcr, & percufi'ic Scfai,&Ahi 

)cnluspro 

man& Tholmai filios Enac 

& afcenderunt indc ad inha- 

liber ludicu,Adonibczcc am 

tantcs Dabir, cui ante fuit no 

pucat 

as tuiUe fummitatcs ma 

men ciuitas literarum. Etdi- 

Sa- o? i & Conltat ergo ex hocordinc 

NICOLAVS DE J.YRA. 

aliqu ii'ttirent fe mt

f foecri. 

B 

QHarft.7 in 

ludic. 

teru Client 

cummunis 

dii ilms tribubm. 

I Glof.ordi.&NicolaideLyra. ij6 

ftcftarii reru mortem pofl 

lefu hoc efle fafhim . Cum ergo non fine i llo tcniiTunr terram ciuitatesdatar ipfi 

quam poflidebant. 

Caleb memorcntfaccepra occafione nar c Mstn.iji. Augiift.Etnon 

rator q, poftea geftu eft,poccupauit.Ncc tn hie fruftra arbi 

fo fuit dominus cu 

h veditauit Manafles Bethfan , 

q eft Scytharu ciuiras,ipfjh.idicpcrhibetur Citropolisdici. 

Pot -.nit irumerc quornodomilhspartibui multu a Scythia 

dmiiis potcltclle Scytharu ciuitas. Scd fimilitcr potcft moucre,quomodo 

tain 

in itinerc monuit vir fuus , vt petereta patre fuo aerum . Qi\x Ifse* 

a Macedonia 

tror hoc de filia Caleb data in viiôris prarmium bis fcnpturam 

mcmorafle. 

a "\ecpo. Inhocip 

'it. n. 

ctia 

incordibus Jiiorum 

fperitatis cxcefliim, 

vrinvfuseoru conuertat 

inimicos non 

folum quando vin- 

cuntur,fed etiam qn 

jnctutintur. lllud ad 

comcndanda fua lar 

gitate,hocad rcprimenda 

coru clationcm.Inimicus.n.sa 

ftorum eft angclus 

Sathanar,qucllbida 

tuadfecoiaphizandumi 

ciuitasa ludacapta, 

&: incefa interfedis 

inca lebufans. Scd b 

fciendum eft hanc 

ciuitatem comune 

habuifle duas tribus 

ludam&Beniamin 

pludomini quando 

C2Etera7(excepra tri- 

r r ir r i j /^lUr^-JUis Alexander Maccdo 

cum iedens in aimo dixit ei Caleb: 

iutpiraflet Quid habes? 

cGJidcricAlcxadrii 

Anllarefpondit,Damihibeneditionem , quia terram aren- auitatcm,quod vtif 

Aug. Lxx. redemutionem aqua;, lerram.f.de cuim ftuctilius a Ica cc 

caiupertribus 

temdediftimihi,da&irrisruamaquis. Dcdit ergoeiCalebir Scydwhanc eonde 

' 

. c re 

,.. 

potuerunt.Nam 

I 

nguum luperius& irnguum 

2. 

3 

4 

mrerius. riln autem Cineitco- i icîtur in hiftoria 6 

gnati Moyfi afcenderunt de ciuitate palmarum cum filiis luda 

in defertum fortis eius , quod eft ad Meridiem Arad tiumvniucrfam 

pene 

Aliam 

, & habi- 

Scythas 

aliquando tcnuiftaueruntcumeo. 

Abiit autem ludas cum Mmeone fratreluo, fc. 

# Theodo. Quârc 

non omncs vrbcs ce 

- & . 

&percuflerunt fimul Chananorum qui habitabatinSephath, 

&interfecerunteum. Vocatumque eft nomen vrbis Horma, j 

ideftanathema. Ccpitque ludas Gazan cum finibusfuis, & 6 

Afcaloncm atquc Accaron cum terminis fuis . 

Fuitque dominus 

cum luda, & montana polTedit . Nee potuit delere habi- 

a Aug. Hoc in libro lei'u diifium eft, quia illo vino lu:liun c.t:fed hie [ecapitulando mcraoratum c.l , cum de 

tiibu luda vnde mit Caleb loqueremc fciiptura. 

tatoresvallis,quiafalcatiscurnbusabundabant. t Dederu'nt- 8 

que Caleb Hebron , ficut dixerat Moy les , deleuit 

qui 

ex ea tres 9 gem diuinam,atquc 

I0 ^ns illlcnis fcru ' e 

filios Enac. lebufium autem habitatoremlerufalem non de- * 

ri ...... . ... T i r CI-- n runt.-quaproptcrfa- 

lerunt falu Beniamm ,habitauitqueIebul.Tus cum nliis Benia- 

minin lerulalem vfqueinprxfentem diem . Domus quoquc 

dominus cum eis . 

lofeph afcendit in Bethel, fuitque Nam 

cum 

pcrunt, fed mgens 

cxtraincarum gctiii 

numcrus habitauic 

cum cis? In primis 

propter ignauiam: 

deinde ob immodi- 

picnciflimusdomimisnonrrfusin- ficut offcdit diuifio obiiderent obfiderent vrbem, vrbem , qua: prius 

Luza vocabatur , viderunt homi- 

qua: prius 

Luza vocabatur , viderunt norm- pe illos habitarc 

terraru qua fecit le- nem e

I ludicum. 

a Tlxs.Zt'non htrfditanit Man?C=s Brtlifin, qu* ft Scytharu ciulraj, 

nequc nlhs eius,id eit, c.iUt-rcs i.uas ipla t.mqua me topci' inlUtumr. 

A 

quoque non dcleuit Bethfan , & Anach cum 

viculis fuis , & habicatores Dor , Si leblaan , & 

Mageddo cum., viculis fuis , cepitquo Cha* 

a TAug.Ioem penc in le.u Naue , & nfiU'm vcrbis ciiitur . Ueo aut hie 

per jnaccj>h -leolin dicitu--,iat ibi ye, ; .oicûu aiiVum eit, id eit,auc 

hie iccapuulando,aui illic przoccu4 ando. 

nanacushabitarecumeis . 

Po'llquamautem conde- 

tbrtatus eft Ilrael , fecit eos tributaries , & 

lete noluit. Ephraimctiam non interfecitCha- 

nanaeum, qui habitabat in Gazer, led habita- 

uit cum eo . Zabulon non deleuit habitatores Citron^ 

Naalol , led habitauit Chananarus in me- 

B dioeius, fa&usquedteitribucarius.Azer quoque 

non deleuit habitatores Accho, & Sidois Ahalab 

& Achazib,& Helba,& Aphec,& Kohob,habita 

NiCOLAVb 1) L. LYilA. 

I Toflfjuam. Propccrrupidjcaccm tribiici,ix: in hoc fecit co- 

tra pr^ccptum domini , qui prarccpcrac eos ocadi, & deos, 

corum extcrminarijVthaoetur Numer.j j. & Dcutcron.8. 

& codem modo intelli2;endiim eft in lequcntibtis de his,cj. 

fafti fane tribucarij ipfi Ephraim,Z.ibul6, Afci- , &: Ncphcha 

Ji,f}.n nuluerunt eos occidere pp aip;d;caccm tnbuti,m hoc 

tranfgrcdicn:espceptudni,vt diduclt,&patec Ira vfq ; ibi. 

dhi t'u fupcr afccndit, nondu lie vociibat',a plorationeenim 

noni-'i 

qux Gr.Tce n\ea>fftee dicitur . 

Ibi cnim popalas rleuit cum 

audiffet ab angelo verba vindicantis 

in eos, q uod inobcdig 

tes fuillent , quia non extermi- 

n.uieruntpopulos fccundu pr$ 

cepcumîus quibus prxualuerune 

, el i rentes eos tnbutarios 

facerc,qu:ini pcrdere,ficut dominus 

iuflerat.Qtiod (iuecontepto 

Dei mandaco,fiue timore 

fccerint (ne hoftes concra fc 

acnus pugnarcnt pro falutcob 

cjnenda,quam pro tribueo non 

dandc ) fine dubiopeccaue- 

rut , vel fpei nendo Dei prasce- 

d noprxfuinendo,qu6d 

C A P. II. 

Cap. 

II. 160 

uitq'uein medioCh.innnei habirarorisilliusterrg D 

nee interfecit eum . 

Nephtali- quoque non deleuic 

habitatoresBethfemes,&Bethanath, 

& habitauit inter Chananaruhabita- A ^rfawtq 

Et n*~ 

toreterre . 

) fuerutq,eietBethrernite,& '^\\ 

. . _ 

i BethaniraE rnbutanj . 

trWtiktiitJf- 

Arctauitque A- * nnrrhe* Mos 

2. morrha:LisfiliosD:m imote,nccde- T>M\nmotc. 

, 

* it /-^.^ quotilani non 

' 

\- ] 

dit eis locu, vt ad plamora dcfcederet lmffit eos rff . 

habitauitqjin moteHares,qîterpre fcmdere,&c. 

tatteftado,Aial5&SalebT. Etaggra- f^^2 E 

uataeftmanusdomusioreph,facl;urq; llc poccupa 

ellci tributarius.Fuitautem terminus do memory 

A morrhzi ab afcenfu fcorpioms, pe- ccnfr: 

tra,& fuperiora loca. piculando. 

> CAP. 

rune conucnicnccr dilararj. 

. Propter peccaca fua non potue* 

3 Et aggrauata est manus \domus lofifh. Hoc exponitur duplicitcr.Vno 

modoaAiuc, vc nanm, ideft, potcttas domus lo- 

feph grauaucric ininiicos,vSi rcdegcriceos iub tribuco. Alio 

niodo paffiuc, vepotcltasciuslkdcprcfla, &adiicrfarijr&degcrinc 

donuim fotbph fub cnbuco . Nee apparcc plane ex 

tcxtu, quod iftorumincelligacur . 

CAP. 

CAP. 1 I. non pocius prôccupando memoratn fucrac, illo quod mor 

Au^. Eciifccndjcangelnsdni 

tuo fieri 

flip cq;pit , q.ahoc onimb. voluicexprobrarcpcrangc- - 

Clauthmos mote. Scnpccr hoc noicappclla lu.Nondu autem omncs id feccranc viuenre Icfu &: fi 

, aliq. 

Hit : 

locu,q.a poftea fcnplit Qn.crim .Antrim forte ia ceperant ,credibilius eft tame nihil tale incepifle 

vi- 

ucnte lcfu,tantumq; tcrrarum fub illo tcnuiflc filios Ifraelj 

eis ad confcdendu 

Scenditque angelus domini 

de Galgalis ad locum 

flentium,&ait:Eduxi vos 

de Aegypto, ckintroduxi 

in terra,pro qua iuraui pa 

tribusveltris, & pollicitus 

quacum 

fufficeret , quauis inforcib* 

fuis heret vndc crefcedo,et 

coualcfccndo aduerfarios 

exterminaret. Proide pod 

mortc lefu poftquom pra> 

unluerut, malucrunt h.iberc 

tributaries fccundu vo- 

lun.caee fuam, qua peidcre 

fccundum yoluntace Dei. 

16 nd illos corripiedos an- 

fum , vt non facerem irri- eft. 

3 gclusdriimiflus Quod 

' 

vero memoracu eft i libra 

tum~pa~cFun71êum vobifcum in fempiter- 

num , ita duntaxat, vt rionferiretis fcedus cum 

habitatoribusterrehuius , & aras eorumiubuerteretis 

, & noluiftis audire vocem meam 

cos pofiet,qui praxeperat adiuuarc.Qijod idco per Jcsu no- qui appcllatur Icfus Naue,vel 

Iofuc,magis puto pra-occu 

patum,quod poft mortem 

fuam fadu , vel futuru ipfc 

nouerac propheeico fpiricu 

4 li ab illolibcr fcriptuseft, 

r 

li ab illo iam factu ctlc fciebat 

luit eis dicere. Si en adhuc co viuencc ia fieri 

prasccpcrat, & poft mortem Iefu,quod ibi prasoccupando memorauit. 

JNlCOi. AVS DE EYRA. 

See nditque an*. Hie confcquenter defcribitur tranf- 

grcfllonis reprehenfio, vt dicunt Hebrei,quod iftc 

ank,uus tine Phinccs ,cum quia angelus interprctatur nuntins 

, ipfc autem fine mifliis a Deo ad arguendum populum 

decranfgrefTionemandatorumeius comodo,qui fequieur, 

turn , quia Hebrari dicunt ipfum fu^flc angclum in corpore 

humano alfumpto apparcntem, ficut didum fuit lof. 1 1 .Ex 

pofitorcs auccm catholici dicut, quod non fuit Phinecs,fed 

Angelus a Deo fpcciahtcr mifliis , & hoc videtur verius, q.a 

quod Phinees fucrit angelus, falfum, & fidum videtur,quia 

fcriptura vbiqticdc co loquitur, licuede hominepuro, &L 

mortal i. Quod autem illc ,qui apparuir hic,fiierit homo pil- 

. Di- 

rus,falfum videtur, vt magis apparcbit ex fequencibus 

ccndum igitur,quod ifte fuit angelus fpccialucr n Deo mif 

fus,ad reprchendendum filios Ifrael detrangrelfionib.fuis, 

&apparuit fie, quod cms appantio luit notapopulo.Et primo 

M O R A L I T E R. 

i ~4(cendit(jian.etc. Per iflum angclum , qui de peccatis co- 

mifTisarguit populum fignificatur bonus prejatus,vcl prcdi 

non -dâ '3>iretisfosdHs,etc. vt habetur Num. 3 j.Dcut.y. 

4 Et noluittis audtre vocem meam . V\ patct ex dittis capita. 

priccc. 

i Vc habca- 

catorarguenscfficaciterpeccatapopi.ili , &eumdeducens 

c ad laehrymas vera? concritionis. Idco fubditur. j 

}c i Cumquc

UTt 

. 14. 

B 

I. in li. I.iiii- 

*"! 

Joan. j. a, 

Glofcrcli.&NicolaideLyra. 

160 

a Qttaniobremntlitidelere. Aug. Hincintclligimus quardam orictnrfblinfl!tij:,u'f.iciatris,f.dic ia'Hriar,dCsTcfu.Dcimp! 

cx iia Dei venircpeccata. Vt.n, Dij gentium inter qu.is no is autdf, q*'uoc

un.j.b. 

-, 

- 

" 

on. i.e. 

fibiinuicem comparentur,magna opera drii dnr,-vcl parua. 

Verbi caufa.Eduxit, filios Ifrael dc Aegypco in manu fbrci, 

Acgypco prodigijs celefhb.vei bei ara.Via fccic in mari,ma 

na in deferro dedit, de celo locutus eft Moli, & dedic lege I 

tabulis lapidcis. Nonne hxc magna funt opera Dei'Sedli il 

Itidhiscoparqs ,quodita Dile- 

xit Dens mnndiim, (ilium vnigenitum 

darrtpro eo, inuenies ilia 

eiTe . 

parua 

a Et \en\d\v. Adaman. Senio- 

cue ante Cbrijius era: I sx vcra, q 

illaminat omncm hominem venicn 

tern in bine rnundum , 

ita ip(i c- 

rant lux rnundi , fccudu iilud: 

lth'5-b. yoscjiis luxmuntii Illuminant 

B ergo nobis dies, in quibus diio 

* 

fcriiiamus.Solius Dei nolle eft 

port lefum inter fcniorcs quis 

longiorem diem fecent, ideft 

qui maiorc ex fc luce em:fcnc, 

vtrum Paulus,an Pccrus,Bartholomxus,an 

loan, fed came 

dicru dicuncur ian- 

longorum 

cli . Econtra quando 

(caudal is 

rnundus rcpkbiuir,qn crefce- 

te'iniquitace rcfngcfcet charitas 

mulcoi um,tunc non dicun 

tur dies fucuri longi.fcd abbre 

3 !.j 4 .b. uiaci,fecundum illud: 

t 

r.ij.e. bteuiatiffiienni d,es 

uaomms cro . Mali ergo dies 

tc 3 .a. 

giom.i. 

'jjt.i.d. 

C 

'hip.r.c. 

P . 4 .c. 

Li antiq. 

wj;. 

-iL. 

ludicum Can. II. 

j 

Tvirtutibut. 

cuiiclisdiebuseius, &fei.io a 

162 

rebus foler) morum,difciplinzqucimmcmor,matnmonia D 

ex vidis aflumere, paulacunque exccrnos mores crahere,ac 

mox profano ricu idolis facriricareocccpit. Adeo CUIKE.I cu 

cxternisfocietas permciofacft,q Deus ail ,pfpiciens,f.ikibri 

Hebrxos refponfo inftruxerat , vt dcuidas gcnccs intcrne- 

b T Dies fanftorum iongi 

dies malorum breuiantur. 

rum, qui longo 

rc5,qui cu lefu, vel poftlcfum 

fuerunt Apoitoli func ,q. fcripturis,&: 

preoepcis fuisiiluminant 

corda tioftra, & taciuc in 

nobis quofda dies ex vera luce,qua 

parcicipaci 

sut venictes 

in hunc mundu. Qui ergo pr &t omnium virtutum. 

5"Lxx. opera dom.n luagna. 

b 

nia 

opera domini,qux feceratcu Ifrael. Mortuus 

eft autem lofue filius Nun , famulus do- 

breuiari dnr, log.rui aucem, &: 

mulci fpatij dies bom,m quibus domino feruimus . Propter 

clcctos aut breuiantur dies mali,dies iniquicatis,&: fcandali, 

vcarbitror, cum fcmcl eleclis dies maliccepermtbrcuiari, 

fp breuiantur,&: minuuncur vfq ; in mhilu , 6

col.j.i. 

îiarft. K:in 

...ludic. 

lib ludic. 

Pial.4?.c. 

B 

f teatem. 

Glof.orck&NicoIaideLyra. 

Dei.Hinctotius Gctilimris error cocpit exordiu, dfi e.i,qutf 

rnultudiligiinthornincsdeoseflevoiunt, &humams vitijs 

&cupiditatib.diuinu nomen adfcribunr.Pi'Cuma:.n cupidi 

&aiiaritia? ?.mr>re , mammona fiagr.intcs quMamapad Sy 

ros Dcu cupiditntis durunt,libidinis &: voluptacis amaco. es 

Vcncrem deam iibi htn^vitij 

quoagitantur,adfcnbur.Simi- Iratufq; dominus contra Ifrael tradidit cos in 

liter i carter is vmis, iffum ';uo 

vrgcflturatTcdu Dcu iibi tccc manus diripientiu. Qui ccpcrunteos, 6V vcn- 

runt.vn Apoftolus .^tu.v\tia t q 

eft idolorufcrnitus. Ci:m ergo ali 

qua vitiatoto cordc , tctnanima 

,&jtotisvinbusdiliginius, 

idola adorannis. 

Align. Ft frruirrunt K.ul , & 

Îjlariibus. Dicitur Baal ce nomc 

louis apud illas gentes , Afrarte 

vcro Itinonis. Pumci.n. 

Baal dominum dicere vidcnrT, 

& Balfamen dominum cell. Iu 

none autem fine dubio A'fbrten 

vocant. Et quia h^lmguar 

parum ditferunt, dicit hie (criptura,quod 

leruicrunt Baal,& 

Aftartibus, loui, fcilicet,& Junonib 

9 . Ncc dicit 

lingulariter 

Aflarti, fed ad hnnilacrortim 

multitudme intelledu rctulit. 

lo 

Varietatis ca tnmen eft i mo 

uem fmgulariter , lunonepluraliter 

mcmorari voluific. 

Augu. 

Scd & in Plalmo di- 

citur. fendijli fofulnminttmjine 

preiic.\Lt in propheta.G/4f/J vea 

diti cttis,&c.Quare ergo vediti, 

fl 

gratis, &nonpotiusdonati? 

An forte fcnpturarii 

locutio 

eit, vt dicatur venditus etia do 

natus ? Hie fcnfus optimus eft 

ibi.Graris venditi cllii-.fLt'.I'i'didi- 

ftipopulum thumjinc prctio, quia 

illi quibus tradidifti populuim 

pi j fuerunt non Deu colendo, 

tradi (ibi populum meruerunt 

vt ipfe 

cultus tanquam pretiii 

vidcretur.Qiiod vero didii eft 

neque cunt argento redimemini, no 

ait,ncque cum prctio,fcd ncquc 

cum argento, vt prctm redeptionisltenigatur 

fanguis agm immaculan 

-In argento enim ,pphetaomnem 

pecunialignifi 

cauit,q.a pretio fanguinis Chri 

fti , non pretio pecuniario fucrantredimcndi. 

a Iratusque 

didcrunt hoftibus.qui habitabant per Gyru, 

ncc potucrunt refiftcre adiKrianjsluis , led 

quocunqi pergcre 

a Irjtns.~, twam. Or: re Cum quis Deo ferine, nontrndif D^ 

ifffn*nusdirip!emium,fe4cd $cftdcreliqit,&feruitpaf- V". !l 

," 

fionib. fin scradicur pail ;nomini.v, &: in rcprubuin ' 

K j 

fcnlnm,vci..' :. ', qti.cnon comu-ni,mr, f|i,i.i ri-plctusclt oi 

i 

in!.; ;;c.iuyiequitia,{orm 

gitationib. fuis malis , &dcfi- P |>r ' 

denjs indignis, &relinquitdo bll 

mum cordis eius vacua. Tune Match, 

immundus fpiritus,qui exierat 

abhominc, inuenics domiun 

fuam vacantem, ^ emundata 

affutnit alios fepiem Ipiritus neq o 

nsfe , et ingrefjl habitant ibi, et ,'?- 

i:utnou;jjima bominis ill'tus peiortt 

prionbus . Sic intelligedum eft 

Dcum traderc quos^tradit,n5 

quia ipfe tradataliquem, fed 

indignos derelinquit ncc ha- 

, 

bitat in eis . Amma autem tradita 

dicitur ex co , quod Deo 

vacua inucnitur, &: a fpiritu nc 

quam inuaditur. Vigilemus er 

go,& nos a vitijs purgemus,vc 

Dcum intra nos tenc'amus, nc 

diabolo tradamur . 

ftea reucrtebantur ad vomitum,^ ideo reiter.ibaturdmina 

punitio , &: itcrum fublcuatio modo prxdidto, Iicut patcbit 

in feqtientibus huiuslibrijCiiius matcna hie breuiter pra:li- 

batur,& patetlitcra vfque ibi. 

j Et ego. Experientia autcrn fit^vtcognofcarur aliquid igno Exp 

turn, &i idco non cxpentur Deus nliquid , ad hoc , quod ali- 

quidfiatfibi notum,cu nihillareat ipfym,fed dicitur expcnn 

aliquid , vt pci hoc nliqua fiant notaalijs , qua: crane eis 

ignota,& hoc inodo Dcus cxpcriebatur tfilios Ifrael in gen 

tibus pr^didis, quiaquariditi fcruiebant domino preuale- 

bantcis, quandoautcm derelinqucbantdominum ,cisl'ubiicicbantur 

& , per hoc obedientia &: , inobediencia filiorum 

Ifrael ad Dcum hommibus crant note . 

* CAP. 

tus fuitpopulus Chrifiianus, &aliquando acorporalibus 

inimicis,ficut per mcrita beati Baiilii liberarus fuit a pcrfecutione 

luliani Apoftat^, & per merita beati Sylucftri a per 

fecutione Conffantini,&: aliorum , qui tune ccclcfiam pcr- 

fcqucbantur , &: confimilia fada funt frequenter pfccibus, 

&: mentis aliorum fandorum. 

e 

tc 

' 

-,

ft. 

B 

i. 17. in 

;iic. 

j.j.ver. 

; :ntes. 

xl.ij.d. 

C 

t.b. & 

c emiciu 

v. per 

in. 

v.didit. 

te belli compulfi,dnm 

ad pugnandum 

fecum implorarec, 

&c. Qucmadmod'u dcderac 

mandatum ad exerccdam ratione 

Ada?,ita hoc loco religt 

geces, vt horum perfpcdla eflet 

dicit"*. 

impietas,iuxta quod 

yi tentaret in 

ipjis Ifraelem. Qui 

et res ipfij decent, eos in caufa 

fuiflTe,cur non prorfus liberatifintabimpjjs 

gentib. Na 

Jofue hcet vrbe careret,ac mi 

litib. in artebcllicacxercitatis, 

nihilominus viginti,&: no 

uem i eges percuffit duobus 

, 

Hiericho, &: Hai no numera- 

tis.Cûi vero fuperuixerunt ei, 

quauismunitis vrbib.abunda 

rent,ac diuitijs,fpolijs, armis, 

muris, & vallis.ob fuam tame 

impietatem reliquias gcntifi 

fuperare non potuerunt. 

b In media. Aug. In Exo. dicit 

Deus de his gentib. .Tô cvct'd 

illos Janno vno,nefiat terra defer 

ta,& muhiplicetur'itc beftiefcrf. 

Taulatim tiicia iilos,donec multi- 

pliceminijCf crcfcatis,ct kxredite- 

tis tenant. Poterat hanc jpmiffione 

fua dominus feruare er- 

gaobedicntes, 

vt extermmatiogentiu 

illarucrefcentibus 

Ifraelicicis partib. fieret, cum 

coru multitudo terras vndc 

aduerfanj 

extermmarecur de 

fercas cflc non fineret . 

ludiicum Cap. III. 166 

C A P V T III. befli* fn&, minim finonbeftialescupiditates,&libidines D 

jletxtga*ctt GTC. Theodoretus . Cum ducc mtelligi voluit , qua: folcnt de repentino fucceiru terrena: 

*-

A 

Fcde.io.b. 

laco.4.b. 

Plulip.i.a. 

t De pnit6. 

ix. vide. 

B 

f Roborata 

eft manus ci' 

fuper 

cu Hcb. 

ludi. 

u Glof.ordi.&NicolaicJeLyra. 

tcnrtpca fc in fuperbiam cxtulcnmt, q in confpeftu Dei val< 

de eft odiofa . Initium. n. difcedendi a Deo fuperbia. De as 

auiefuperbis re/ifli. f 

,

i vnus 

i ho. 3. in 

id. 

i jicinz. 

a 

nos 

ludictim 

Cap. III. 

170 

odo an- gc etiam Aflyriorum Sennacherib, angelus domini mictitf, 4 Re. 

Scruieruntq; fify Ifrael. Adaman. Poft deccm & , 

os itcrum clamauerunt filij Ifrael ad dominii, &: fufcita- qui proftratis vna node centuocuagintamilibushoftiu,&: & 

uit eis faluatore Aod filium Gera, filij lemini virum , ambi 

ab intcritaliberauit.Similir,er 

dextrum.Qiii fufcitaf ad faluandu Ifrael nihil het in fe fini- 

Adamantius. Etiam menfuraspenîndicac 

diuinafcri 

ptura lupra odto annis, hie de 

cem,& otlo dicit.Certum eft 

autem,quia 

ram, etiam caftigationis tem 

poraterminantur , tranfierut 

enim,&: ifti decern,&: odo an 

ni fertiicutis, &: no dicitur, q.a 

clamauerunt ad dominum , 

vel couerfi funt a malicia fua, 

fedpoft. 

b Saluatorem. ADAMAN- 

TIVS. SaltiatoreSjVel indices 

qui ad liberandos filios Ifrael 

fufcitantur, principes ceieftis 

militiae figmficant,quos emic 

tit Dcus ad fubfidium corum 

qui ad fe toto corde clamaue 

runt,& diuinam clementiam 

erga feconuerfionc p^nitctie 

flexerut . Scriptum elt enim, 

quia cum multo tempore fer 

uillent Pharaoni pacres nfi 

vrbe ab obiidione,&: populu 

ergo quado peccamus, vel pro peccatis in captiuicaceni tra- 

/^. - . * i % lVn-1 * i f-t-f^ ft n/ fM'î'îi *"t /^vf'^fo yiirrfMir TÎ-Î-MI' t *î*i r*s*f**~ic> 

ftrum,fcd vtraque manu dextera , dignus populi princeps, d;mur,clamemus ad domiiium non ore , fed mente,vt do- 

B 

>ra cod. 

dign us ecclcfia? i 

udex,q, 

nihi 1 

agic finiftru, ctiius nefcic finiftra 

qd faciat dexccra . In vcra 

que parte dexter eft in fide,in 

alib. nihil habet de illis , qui 

locantur a finiftris,quibus 

di- 

CCtur. Difccdite a me operaru mi 

quitatis, nefcio vosjte in ignc etcr 

lorcordis fonce l.ichcymaru 

produeat ex oculis. Sictit ille, 

qui tit: Lauabo per lingulasno- P^-^.clies 

leffum meum^lachrymis men 

flrafum meum rigabo. Si itaconuertimuramalis, 

vcvltranS 

contingamus ea,m;ccet nobis 

Moab, quia fecerunt malum in eius. 

cofpectu 

a ^PeflTimos iuimicos, qai cum iyfo imptynaient Ifrael. 

Et fibi filio's copulauit Ammon, Si Amalec 

abijcq; & percuilit 

Ifrael , atq; poflcdit 

domiiius virtutem fuam c^le 

ftcm, per qua libsremur a fer 

uitute Zabohca , qusomnia E 

vrbem 

a 

palmarum. Seruieruntq; filij ifrael Eglon regi 

Moab decem , & o&o annis, & poftea clamab 

uerunt ad dominum. Quifufcitauiceislalua- 

a fQir tmerpretatur laus . 

torem vocabulo Ao'd, filium Gera, lemini filij 7 

pro nobis agat,dextcra , & ,pfpcra,qux 

faciat nos rclinque 

re viamfiniftram,qua?dudti Ioan 

{erantque filij Ifraefper ilium munera Eglon 10 a fNihil fiii'ft.uin habens,cu:us nefcicbat fimftra 

ijtud 

faceret dextera. 

c 

fccundum modu tqui vtraque 

adviamdcxccram,qua f 

rnanu pro dexteVa vccbatur.Mi- 8 perditionem 

peccati ,&conuerlioms mo- r - ' r\---.r i -n r* .\ 

regi Moab . Qui fecit fib; giadium ancipitem 

thabentem in medio capulum longitudinis I2 

palma: manus, & accinclus efteofubterfa- IJ 

a fAdaman. Qu^ci]uid geiit Aod aiub'

umînimispcordiisambidc-xtridoftorisdifpu-ationib. 

Gloforcli.&NicolaideLyra. 172 

cicm, & pria faciens infidiofis,& dolofis&fallacib.ho- 

concluditur,vt vcritatis cos affrrtionccocludes , cMinguac minib. liiam &: aliorum vtilitatcm tanqua fcopum fibi pro 

omne praui dogmatis ,&craffa? mtclligentia: fenfum,q. fc porens,pnmum excmplum fie Movies, qui iuflii Dei pracxtollit 

p fpiritualc 

fcicntiam Chrifti, iit hoc faciens, &: di- fe tulit , quod viam trium dictum abdudurus eflet populu 

micas in vctbo Dci,ois ecclcfix iudex fiat laudabilis Aod, ad Dcu colendu , quamquam ems cllet propofitum , oino 

Mitth.t j.c. ciii dictf a Domino : Eutrfer- 

ht>. IuJ. 

t. to. n 

*ebonc,&' 

ca fulfil fidelifjupra multn tc con 

fiitiiam . 

H Auguft. Quod Aot dix:t 

Eg!on,ferbum Dei *dte,&c.\n 

tclligcndu eft hoc illi Dcum 

vt faccrc^prarccpiflc , qni cu 

populo fuo excitauerat falua- 

tore, ficut ilhs tcmponb.talia 

, 

fieri diuinitus oportebat 

eum.Sedebat autem in arftiuo coenaculo folus. 

Dixitq,- : Verbum 

a 1 Qu_ia przcr pciat 

ei Dcus hoc ijccrc.quem populo 

luo laluatorcm excitauerat. 

Dei habeo ad tc. Qui ftatim 

lurrexitdethrono.Extcnditque Aod finiitram 

a fSermoncmcunngclicum.vel propheticuin. 

manum , & tulit ficam de dexcro fcraore fuo, 

, & crafiz intclli- 

5Dili>utando,fcilicet,vt extuigueiet omnciu piaui dogma us 

gwui.t fenfuin. 

infixitque earn in ventrem cms tarn valide , vt 

L,pf.,o. ^Hieronym. Aiotproptc a ca p u l us fequeretur ferru in ' vulnere,ac pinguif ft 

tea dicitur duasdcxtcras ha- r 

/ 

buifle,quia iuftus crat,cV Iter- 

fecitillum pinguifiimum Re fa& ita,vt percuflerat reliquit in corpore,ftatim 

B gem. , 

Lib..hift. $ Sozomenus. lulianum 

9 

eap.i. imp.apoftata miles Roman 

haftaconfodit,iniquo animo 

fercns, illu temcritate,&: audacia 

excrcitum Romanu in 

tantapcriculaconiecific . 

Lib.j.anti. 4 lofcphtis. lutienculus Acap.t. 

oth,detribu Bcniamin,audacia 

tbrtiflimus,& corpovc ad 

Q*ft.7j. in 

Sciipt. 

" 

; 

limo adipe ftnngeretur.jNec eduxit 

gladium, 

queperiecreta nature alui ftercora prorupc- 5 

. 

traduc'Tc ex Ac^vpto in lucle.l.Tnleeft,qcf 

Samuel fecit 

dicens fc vemliead facrifica 

d'.'i 

, cu vndurus cifct Dauid. 

Et lonatha dices Dauid abijf 

fc in Beth Iche, &. Dauid co- 

. la vero ad 

ram Regc Achis 

fumenda quoque luftamde 

inimicisvltione.fepedoli sut 

probati, cuiufmodi fuit Aoth 

&: label 

c;ui mterfecit Eglon, 

< 

jiic occidit Sifara , &: Judith 

qua: intercmit Holofcrncm 

ad falutcm populi Ifraclitici. 

J Nazianzcnus, 

Orac. x. 

in Iul.de pcremptore 

Vtcunque res fe habet, letale 

ill ius d. 

runt. Aod autem 6 

claufisdiligentirrimeoftjjs cercc,ormqucvnmcrfofaluccenaculi,&obfirmatisferaper 

pofticu egref- 7 care vulmis accepic, vnoq ; fa 

r n r / a- -J - i r Q cmore multom vifceru, pmius 

eft. Seruique Regis ingreiiijViderutclauias Ciofecrcditoru,p?nascxoluit fores 

9 a finsuifUmo. Ausuft. Meri- 

c?naculi>atquedixerunt.Forfitanpurgac 

aluum in arftiuo coenaculo . 

Expcdlantefq; diu 

donee erubefcerent , & videntes, quod nullus 

excrccnda opa rohi,ftus,,n 1? b apcrire t tu ierunt daiiem , & apcricntes inue- 

uamanu maxima rortitudme . r 

habens,Egloni 

faAus eft not9 

nerunt 

& charus,cum regie quicfce 

rentcuftodia?, pp zftum , &: 

cundisad prandiarcccdenti 

bus,regiu cubiculu petijt,cuque 

ci terror ingrellus fuiffct 

neeum fortiffime pcrcutere 

valeret , rclaturum fe ei ex 

Dei pcepto fomniu dixit.Cu- 

que illclartus pro fomnij reci 

tationc fiirrcxiifct,Aoth cum 

in corde percuifit , &c. 

^cAnaftafius Nicenus,ex 

Bafilio in Aiccticis. Mores in 

fidiofi,fallaces,&: dolofi coru 

qui danum alijs machinacur, 

licdiaboli fraus aduerfus hornincm,Cain 

aduerfus Abe- 

lem,lczabel aduerfus Nabothen ,'& Deo funt odiofi,&: 

Dommu iuum in terra lacentem mor- 

tuum. Aod autcm dum illit turbarentur , efFu- telligi,ficut 

. ~r- xi -j i j roinimcluccat.&abundare. 

git,&perrranjttlocumidolorumvndereuer- quodnocft,&bened,x,tRe 

dicitur lucus , q d 

fus fuerat.Venitque 

in Seriath,& ftatim info- I0 gi,ideft,malcdixit,ficut inlibronuit 

buccina in monte . Ephraim Defcende- Regum dc Naboth din- 

r i r r dum eft . Nam in ca intcrpre 

runtque cum eo falij Ilrael ipioin rrontegra- tatione,qua:cftnonfecundu 

diente . Qui dixit ad cos. Sequimini me . Tra- 1 1 L X X. fed ex Hebrzo eft, ita 

didit enim dominus inimicos noftros Moabi- 

tas in manus noftras.Defcederuntq; poft eu,& 

occupauerut vada lordanis , qua? tranfmittunt 

in Moab, & non dimiierut trafire quenquam, 

fedpercufTerutMoabitasi tepore 

illo circiter 

ua?rittir , quomodo fueric 

cxilis valde Rex Eglon, & co 

cluferint adipes vulnus quando 

percufliis eft . Sed intclli- 

gendumdum, 

que 

eft ea locutione di- 

foleta contrario in 

mucnimus . Erat autem Eglon 

crajfus nimis. 

b Tuierunt. AVGVSTIN. 

Quomodo pucri Regis Eglo 

claui aperuerunt, quod Aod 

claui non claufcrat? Aut fiil- 

Je claui clauferat , quomodo 

cum fecum nontulerat , vt 

nee ifti claui aperire poffentJ 

Proindc aut alia clauis allata eft,aut tale genus claufurg fuic 

hominibus . De mftis autem infidijs dolo , qui male, quod fine claui poUet claudi , nee fine claui . aperiri Nam, 

led fapienter } &: mfte celat,arcificiofam pra: fe fert fpe- funtquajdam talia,iicutea,qua:verudatadicimnir. 

cicra a Toft 

NICOLAVS DE LYRA. 

fc i ferbum Dei habeo ad te. Quafi dicar,oportct,q, furgas 

propter rcuerpntiani verbi Domini . Ncc oportet hie Aod 

dc mendacio excnfari,maxime,quia illud mcndacium non 

fuitpernitiofum,ffd magis o(b'ciofum,quia fuit ordinatum 

ad inrcrfeolione idololatra; pcffnni & , tyranni fuper populum 

Dei. propter qnod commciidatur Aod, non autem pro 

pter mendacium,ficut Exod. i .commendantur obftetriccs, 

coquodfaluaueruntpuerosHebr.Eorum non , autcm pro- 

pter mendacium,quod dixerunt Rcgi mendacitcr fe cxculantes. 

l Et tulit. Id 

cftjgladium , qui fie nominatur a fonitu que 

facit quandode vagina cxtrahicur . 

3 ytcapitt. Capulus eft manubrium fie fadtim , quod fu- 

pcrcminctvagiiia:. 

4 \cc cdnxit. Turn quia retentus erat in adipc , turn quia 

fcftinauitftigere. 

5 ^tluiflercoraproritpcnint. In his enim,qui moriunttir vio 

lentcr cgeftiones folent exirc , ficut fufpcnfi cmittunt vrinam, 

vcl aliquod tale. 

6 >Aod autcm. Ne aliquis intrarct ad Regem, & inucnircc 

iplum mortuumjdoneceffctclongatus. 

7 Ei obfirmatis. Infra dicitur, quod fcrui Regis tulerunc 

claucm 

claucm ad aperiendum oftitim . Et ideo dicendum , quod 

plurescrantibiclaucs , quarum vnamtantum Aod fecum 

portauit,vel quod oftmm fie erat faftum , quod per impulfionem 

claudebattir , fed non poterat aperiri fine claue, ficut 

modo fit in pluribus oftijs. 

8 "Per . poflicum In Hebrxo habetur mifderonah , id eft , 

. Et vidc- 

porticum, qua: folet fieri in domibus magnatum 

tur litera noftra corrupta per fcriptores piroptcr fimilitudinem 

literarum . 

9 Scrulquc. Non cccnacultim in quo erat Rex, vtpatetin 

tcxtu,fed porticum,qux erat ante,a qua fc aliquantulum c- 

longaucrat, & port exitum Aod ibidem redicrunt , ftantes 

ibi per aliquod fpatium temporis , propter caufarii,qua: ex- 

pnmitur intextu, & patet litera. 

10 fenitquc , & cxtera . Hie confequentcr defcribitur dcbellatioexercitus 

Eglon, quia videntes ex infperato Regem 

mortuunijfugit mens, & confilium ab eis vt dc exer- 

, 

citu Holofernis dicitur ludithif. quando fciuerunt cum 

mortiuim , 

ideo dixit ad focios . 

&idco Aodpotuit cos cum paucis debcllare, 

11 Sequimini me . Id eft , locum ilium per qucm homines 

potcrant tranfirc de terra promiffionisin terram Moab. 

Eglon enim cum fuo exercitu acceperat partem terra: 

promiflionis,vt patet ex fupradidis,&:ibicrac. Camera patenc. 

# r Poft 

D 

i.Reg.i 

i . Reg 

j 

E t Non i 

cxicrat 

dius ' 

rt 

eiut ping 

hb.Iudic 

t tardar. 

t lapidic 

Quzft.ji 

Iin.Iiidi.

1.4.10 

B 

C 

uom.4. 

r:..b et 

l ' 

ifi.l. a. 

l.d. 

ludicum 

Cap. I1II. ] 74 

a Ton hunc. Adamant. Lxx. Semgar.i.ibi adticna. Omnes 

J 

tate vcrbi, &acumine corre&iofs vcati7r,fed"imicec agrico- D 

lam veluc aracro fulcans aie noftra: cerra,&: frpius clemcn- 

t-nim he mines Dei aduenae func in hoc mundo,ficuc ille,q. 

diet bac. lAduena. cgofumja terra apnd te,& pere^rinns , ficut oes 

patre* u .Hue ergo Semgar fpus fancuis ibifaduena dicic,i. 

l_ .'** fm /fi jtT) iDiriril 

ritur qucmodo poft Aocipugnaucric 

Sairgar pro Ifracl, & 

cum falualle didus ik.Ncn.n. 

tuerac capciuacus, vcl iugo feruuucis 

mnexus. Sed ica fclua- 

uic , non quia huftis nncuenc, a 

fed ne pcimicccrcuir nocere, 

quern credcndum eft bello ce_ 

11 ""-'1'" 

pifle tenure, fchui 

tuifle rcpulfum . 

b 

""* ^T /"v mi t 1 f^fi] T fi^ tl-\t f*\r

f fcrrtw, & in 

fra. 

Glof.ordi.&NicolaicleLyra. 176 

crania, & intclligat vndc fibi fit aimlium dcpofccndum,ec 

eta , ficuc & illc . In Chnfto Icfu non eft mafculus, 

aut for- D 

ica & Maria 

clamet ad dominum , donee illi anim.r, qua; clamaucric ad mina . QucmadmodUM Moles prophcta fuit , 

prophctilla . Exiftimo CHUB E cboram,m contumcliam v 

dominum fufcitctur prophetia, quam Debora fignificar,&: 

rorum prophccia: donum adcpcam efle. Nam cum ex viris 

fecundum prophetic gratiam, 

5 inll.ludi. 

i.Timot.j.d. 

&. incclligcntiam, 

vel ccclc 

fix populus gubernetur, vcl cuiufque animz fcnfus. 

a Erat. ADAMAN.fecundu 

Apoftolum, Oisfcriptura diuini 

tui vtilis 

inffrirata c/t ad docendu, 

adincrepidum yaddoflri>i.im, nullusinucnircturdignus,qui Spiricum 

fn 

eftadtuflitiam. Qiueritur ergo, 

fanchim promcreregnauit 

in Aibr . Habuitq; ducem exercitus 

fui,nomine Sifaram. retur,hxc donum iandtifsimi 

autem habitabatin 

Ipfe 

a Âdjm.Obferua.quia ncfcium clamare filii I'r.icl ad dnimim,nili trad tl 

in minus labmrcgis Cbanaan, vcl per Sifaram principem null: i CP.U arrWri. progrcdi auderec in acieni. 

B 

quid habecifta fcriptura, qua; 

diuimtus eft infpiraca doari- 

nar,vel increpacioms,vcl dilci 

plinx ? Qiiid emm confcrc fi 

fegim 9 , quod Debora mulicr 

Haroieth gentium. Clama'ueruntq, filij iirael 

ad dominum.Nongentos 

a ^Qmbus alHigerciur populus 

cato a 

enim habcbat t fal- 

durx ceraicis . 

annos vehementer 

prophecilia uxor Lapidoth iudicabac 

Ifrael,&c.Primo ergo 

hoc ipfum,quod cum scurrus,& per viginti 

a THoc de nullo iudkuin legitur. 

oppreflferat eos . t Erat aute Uebora pphetes 

nocipium.yuou nun plurimi uiuuiiii rr . . ... 

t 

indices in Ifrael fucrat,dc nul b vxor ludicabat ih illo 

Lapidoth,qu? populum 

lo df , quia propheta fiierit,fi- 

fcipcre ,fedcredat,quia pfcrc 

hanc gratiam mentis puntas, 

non fexus diucrfitas . 

b Deior

[udic. 

r ;$ cur- 

'77 

ludicum 

Cap. 1111. 

alcis rurribus libere agac . Inter domum Dei ergo &: excelfa no erat apud populurn ilium primatus, nee vidtorte palma: D 

dicicur habitare. Non enim doc?t qua: fuper cerramHint 

quxrere,fcd qux in celis,vH Chriftus elt in dexcera Dei fedens. 

Illuc nos hortatur afceadere: illuc difcipulos fuos mo 

litur mouere prophecia. 

a Sive. Auguft. Quid eft quod 

rcfpodes Barac Debore_ aic:Si 

jbis mecu ibo:& fi no ieris me- 

cum,non ibo: qm nefcio diem 

in quo profperac angelum diis 

inecii . Quafi a prophetilTa die 

audirc no potucrit , nee ilia die 

rcfpodit: fed perrexitcum illo. 

EC quid eft: qui profperat angelu 

dominus mccum ? An hie de 

monfcratu efc,quia & angeloru 

achis profperacur.i.adiuuantur 

a domino vc fclicirer cedac ? an 

locucionis eft profperac angelum 

mecu : tdcft tacic mecum 

, 

profpem per angelum . 

Ambros. In mulieris manu 

?/. 

fltmmam fiiifle vidtorixdocet 

Barac filius Debora: , dicens : 

Niii tu vcneris mecfi, non ibo, 

quia non noui diem in qua diri 

eicdominus angelum fuu me- 

feminx ifcius 

cu . Quanta ergo 

virtus cm dux exercitus , dicit, 

Nifi cu vcnens, no ibo ? Quan- 

ta vidux fortitude , qux a pcriailis 

filium ncc materno reuo- 

cat affedtu, imo ad vidtoria hor 

tatur dicens, quod in manu mu 

liens fit fumma vidtoria: ? Debora 

ergo prxlij probauic eu-n 

turn, Barac produxitexcrcicu , 

Libel . 

cepit rriumphum Huic 

enim prophctiaDcborx rnili- 

cunt, ôn aftenda niji & tu afcen 

dcris metum . &: de cxcufccionc 

quidcm veru C(T: de promiffione 

falfum.Non.n.aicenderunc 

in montem fandtum domini. 

Qiiodauc pollicencurlcafcendcre 

cu prophecia , talfum eft. 

Konenim fcctici funtprophc- 

tiam, vccrcdercncChrifto: dc 

quo omnis prophecia eft. Dicic 

ergo ci Hebora : Ibo tecum : f.d 

non in 

primatus 

hac vice tuus. In 

manu mulieris tradet dominus Sifa- C 

ram , &c. aperte oflendic : quia 

non 

Torretis Cifon,Sifaram principem 

fed in manu mulicns cui nomen label, tradicur Sifara. 

b } "PerterruitqjDominns.&c. lofephus. Ciim Ifraelicarob- lll>- *' 

c 

Ihipefcences mulntudinernhoftiu,defugaiamcogitarenc, 

Debora rctincbac eos,& ipfa die dimicarc pcipiebac, vidco- 

refque eos Deo ;mxiliante,pol- 

exercitus Hccbacur.Congrefsisergo acq ; 

T i_ . ; | i- pcrmixcis, cisimber magnus 

labittA cunus ems,atq ; omne muintudine, auxbfeaqMnimiafiiS& 

b " 

a ^ rrophetiam. 

Poymlus prior. 

& trada cos i manu tua. 

Dixitq; ad ea Bara D 

c: 

a T IiOiiv.fl".o:alli. b ^ Excntatio vcra. 

Si veins mecu,vaa?.:fi nolueris venire mecu, 

J Oltcnuit priniatiun viftonri palnura non efle apud pnpulum ilium. 

non perga QLIP dixit ad eu : Ibo quidem te- 

cu : fed in hac vice vidtoria non reputabitur 

label. 

tibi, in 

quia manu mulieris tradetur Sifara. 

Surrexit 

itaq; Dcbora,& perrexitcum Barac 

in Cedes . Qui accitis Zabulon & Nepthali 

aicendit " cu decem milibus pugnatoru, ha- 

bens Debora in comitatu {uo.HaberautCi- 

neusrece{Teratqu6daaca;tensCina;isfratribus 

fuis filijs Hobabtcognati Moyfi,cx:tetcnderat 

tabernaculavlq; ad vallequae voca 

tur Sennim: ckeratiuxra Cedes. 

Nuntiatuq; 

eit Sifarar, j afcediflet Barac filius Abinoem 

in monte I habor. t cogregauit * 

nogentos 

falcatos currus, & omnem exercitu de Harofeth 

eentiuad Torretem Cifon-Dixitcj; De- 

grado, &i pluuia 

in faciem Cha 

t nanxorum verfa, & venter corum 

nfpedtibus imminebat , ita 

vc arcus eorum & fimdibulx 

inuciles fierenc &: , armaci prxtr 

igore vci gladi js non valerec. 

Iâelitas vcro tepeftas immiffa 

poft terga minus , nocebat , 

2 quia auxiho.Dci iiimcbant ma- 

gnam fiduciam. Et alij quidem 

ab Ifraelitis exterriti func , alij 

vero equisproprijs excufsi ceci 

j dcruntji ta vt etiam mulci eorii 

conculcati curribtis morerenf'. 

C Egrejfa igtur. Adam. label 

mulier alienigena cccleiiam fi- 

4 gnificat : qux ex alienis gcntibus 

congregata eft. Incerpretacurauccm 

Lmelafcenlio, quia 

non eft alia afccnfio ad cxlum, 

nifi per ecclciiam mulciformis 

c fapiencix Dei.Ipfa ergo dum a E 

corporali bus ad fpiricualia, &:a 

tcrrcn is aicendit ad c^leftia interficic 

Sifaram : qui carnalium 

viciorum &: animalis hominis 

bora ad Barac: Surge: Hxceft enim dies in 6 Jormam tenec. Quia Sifara, vi- 

. . , o . - fio equi incerprecacur de quo 

tauic. 

Adam. T^cw afcendam nifi tu 

qua 

ab cnder is wecHTW.Vidcs quomodoillis 

prioribus prophetia 

dctulit 

eloquia Dei :^

Hotnil.f-in 

uJ. Lithe. 

a -*.npu 

lib. f. An. t.f. 

C 

Homil.f.in. 

179 

% a Da mihi Adam. Sifara nquampctiit: label vero lac tribuic. 

* Laîscibusdicifinfcripuin.sfanclisdottrinaquzincipicn 

tibus velut paruulis traditur.No.n.ftatim difcipulis profun- 

. dum 

Glof.orcli.&NicoIaideLyra. 

da &i fccrcciora tradcnda dint facfa . led moru corre&io &: pf< 

180 

Sifara in fc fnpiar &: cxtinguat.Si.n.pcr hoc q.s cdo3us mor 

cificaucric mebra fua o, luncfup tcrra,auantia, tornicatiom; 

5c hm6i,Sifara in fcipfo videbif ' 

hm6i,$ifara peremi(ic,ut hxc no mo iu 

in fcipfo videbit pcrcmilic,ut hxc no mo iu 

ona ecclelia-'cofummari, fed c-tia inaia fua oftedatquifq, 

difciplinx cmedacio : rcligiofa: couerfationis &: f implicis ft- ipleri.Qjiacrgo Sifara ccpit ifcclari popultis prior:fcd itcrc 

dci primaclemc 

llOCCftcCClc- 

iixlac:h.ccincipietiu 

pai uulorfi 

primaelcmcnta. 

Sv.-dilkcibushis a 

qui ad bund ecu 

a 1 Muli aUoiigrm. f Qur ptius cum coamicitizfctduj habucrat. 

tur label in occurfum Sifarx, dixie ad cum : 

Incraad me domine mi, 

intra, netimeas. Qui ingreflus tabernaculum eius & opertus ab ea 

a f L ,\ X. Pelllbai. 

ca; Da mihi obfccro paululum aqux,quia fitio valde. 

Monlu do&rioB qoc coouemt poruuln: b f Aninuilishomo. 

dunt, uitamtn- b Qux aperuit vtrela*c>l:is,& dedicci bibcre, & opcruitillu.Dixitnj Si- 

KiiirA/ ( ilnrrTM ^- l 

buic& laluttm: 

his veto quibus 

cotrana platent, 

quilnu luxuria, 

Jibido,auantia oC 

omnis imp:ctas 

cordi efKne.em. 

Ex ciCdim ergo 

cibisali.ntur bo- 

ni,lurlocaturma 

li, &. vbipiis vi- 

ta, impijs mors, 

licqt vmum fanosiuuat,&:cor 

hominis fain du 

taxaclictiricatrfe 

bncitantibus ve 

ro pernicicm pa 

rit. Sicmtelligcn 

dum eft Sifaram 

aimnalem homi 

Sta ante oiUu tabernaculi, & cu vcnent aliquis interrogas 

te,cxdites;Nuquidhiccftaliquis?rlcfp6debi.s;nullusert Tulititaque 

a f LXX. ua'um,id cli.crucis li c nun) : tuius acuininc it vututc ecclcrlia ia btluni inicriccit : quod Buac, id ell, priar po- 

pulus per Icgis pricrj>:a ficerc non yotuir . 

label vxor Haber clauu tabernaculi, aflumes & malleum , 

pariter 

T LXX. Maxilia.n. 

ingreflaabfcodite & cu (ilcntio pofuit iupra rcpus capitis eius clauu, 

percuflumq; malleo defixit in cerebrum vfq; ad ten a, quiioporem 

a f Qui prior fcquiCtt'PCiat. T 

morti focias, defecit 6V mortuus ell. Etecce Barac feques 

a ^ tcciefia dc gcmibus qua- pr.Ttcreuntem viftoriam prariipuctat. 

Sifaram ve- 

niebar; egreflaqi label in occurfum eius,dixit ei; Veni & oftenda tibi 

1 1 Noia >ion artc confcquens cum fctiptura dicit virum mtrire ad aliqua;n maiicrcm quod cum ea mr.'tui 

ita foieat : 

loipii hie ergo propric 

diflum eft intrauic ;>

A 

6 

:;s in 

.im 

,fter 

lus , 

pro 

Snca- 

:.lo, 

l rent 

: in 

CAP. V. 

ludicum Can. V. 182 

Ecinerttnttji Debo. # Procop. Primum in diuini's 

litcris Epiniciumin Exod. eft: Cantemus dotni- 

no,&c. fecundum in Numeris, fuper puteo:ter 

tium in Dcuc. Âduerte c&lum nam : 

, locjuar quartum 

hoc prarfens in Judicibus . Porro Przccn- 

torem huius carminis vel ape 

nominis Debora? in- 

fuiffe,qu? 

terpretatio eft : aut cum qui afcendent 

, adeoque qui fulgur 

fit, quod fignificacBarac,qui a 

carmen vi&oriale canit 

jc Hcbii-i. Prophetes prime 

iubct Deum laudari propter 

vltionem Ifraclis : item 

prcptcr 

IMS 

obcdicntiam populi, 

qui 

tarn voluntarie ad bcllum 

contra hoftem proceffit. Dcin 

de magnificat Deum.quod no 

minori pndidio 

adfticrit Ifraeli 

in hocpra?lio, quam cum 

pugnaret contra reges Sehon 

&. Og , cum tranfiilent monte 

Seir: in quo prxlio monies tremere 

videbantur , haud fecus 

qua n mons Sinai , cum dominus 

defcendiflet fuper ilium . 

54 Rupert. Canticum breuitcr 

&: literaliter dccurramus. 

' 

nlu ., 

ExilTe domin* de Seir dicitur , 

[ 

&: tranliiFe per Edom,e6 quod 

Idumasis legem fuam reci pere 

nolenubus,lfraeli in monte Si- 

nai earn dcderit . Terra; mows 

montis Sinai defcribitur. 

Quieuiffedicunturfcmita:, aa 

________ 

fponteobtuhihs 

CAP. V. 

Adam. Si mcminerimus qua; in fupcrioribus di ;h func, D 

quidfignificetDeboraÛ!dBarac,qindite lahel queaduer 

fan uni fola deiecir, quid ve Sifara , qui a mulicre aliem'gena 

Jigni virtuteprofrratuseft: intclligemushecolafacramijta 

cUcrqua: in nouiffimis tcmporibus per ecclefia cofummen- 

tur , &: in hoc cantico vcluc r*/w*/>j id eft , laudem elle de- 

a fLaudrm viftorit. b TQus fuperandum 

Sifirem jirsccnit. 

Ecineruntcj; Debora &c 

a TMsritus Dcl'ori qm 2c Lapidoih tradct. 

Lapidoth interpreratur fuljior.barac ftilrnc. 

quia ,tmeoui vlcifceictur Ifiael , quad fulgor 

lefplendebat in populo 1 meritir.f.& pr 

. 

logaisua operum po iquam vcro vltus eit 

Ifracl fulnien id e.t, perouiens vocatus. 

Bara a 

c films AbinoemT 

illodie, dicentesrtQui 

de Ifrael animasveftras ad 

a Jlnterioribusauribus. b f Reges vocat quos ad audiendum verbum Dei 

conuocat. 

b 

periculu, . 

benedicice domino Audite' 

reges, 

a t Extcrioribus. b f LXX. fatrapac. cf Adam. Vox m:H ille quidJ eft 

canora: vocis 8c fyncsix mentis vt cantilena cius diuinurn dclertet auditum:que 

omr.ino non habct in fe raucum peccati fonuin, & nihil offenfionis in lingua, ni- 

hil craflltudints in fpiritu. 

auribus pcipice prin cipes. Ego fum, ego fum 

qu^ domino canam, pfalladiioDeoIfrael. g luntatibuspopuli.verbi gratia 

tempore Samgar ducis I frael, pra:occtipata: crant ab inimi- faciem patr'ts mei qui in cxlis eft , verbi gratia : Si eat quis puer 

5 

fcnptum victoria; illius , fcilicet, 

temporisquonouiffimus 

inimicusdeftruetur mors Tuc 

i enim cxultabit Debora , id eft, 

illuftrabirur prophetic gloria: 

quia qux prxdixit implebuntur. 

Tune label, id eft, ecclcfia 

hoftemcommunem omnium * 

fuperabit: &ann plenicudogen- por 

timnintroierit : B.irac, id eft , re- B>' m.ii 

liquus Ifrael faluus fiet,& infoi 

ciecaceni victoria: rccipietur. 

3 Tune fidigni fiicrimuscantabimuscaticum 

iftud refcrtum 

myfticis & propheticis facra- 

4 mentis. Item. In incipiendoprin- 

cipes in Ifrael in vowptatibut popn 

1: benedicite dominum , &c. Bcne- 

dictiojinquit quabenedicimus 

dominum fit in exordio principum 

in Ifrael , deinde in vo- 

a fExifll- dici.ur dominui dc Seir.& tranfifTe per Edon,quia Idumzis Icgcra re- Glim primUm VCnimUS ad CUjciferenolcntibusdcdit 

earn ind* in monte Sina. 

tum Dcj & i mt ium doarinat 

Uommecumexircsde Sein&tranurest per 9 czie ft,- s accipimur,aprihcipia 

T Mons Sina, fc.hcet. 

f de 

fu " c - Principes autem Tfrael id 

reeiones Edo.tcrra mota eft: ceh b 

fu " c - 

q, ac nubes 

rincipes autem rae i 

j-S-i, . ... n - ]xr-j eft,popuh Chnftiam angelos 

diltillauerutac^s. 

cis Iliad, & non audebant in domum domini libcre orandi 

gratia a fcendcre; fed qui ingrcdiebantur per eas,timore iniinicorum,latcnter 

&per calles deuios afcendebant:de quitus 

inimicis no plcne eos Samgar hberauit-Interempco autem 

Silara a lahel, aperta: funt viar,&: abfq- vllo timorc ibat 

in domum Domini, ixic. 

Adam. 


CLcinermtqie. 

CAP. V. 

Poftquam defcriptacft hoftium debellatio-.hic 

confcqucntcr defcribitur gratiarum adio:ficut 

lauonabilitcr &: mfte cofuctum eft fieri in qua quidcm gratiarum 

a6tione: qux vocacur caticum Dcbora:,Dcborapriino 

fc &: alids ad diuinas laudes incitat . fecundo audaciam 

filiorum Ifracl Sf. ignauiam rccitat, ibi : DeMacbir, tertio cui 

tattnbucndafit victoria : explicat,ibi De c&lo^ &c. quarto ipfam 

lahel commendat, ibi : Benedifta inter mulieres label.Pri- 

;ma in duas : 

qûia primo excitat fc &: alios ad diuinam lau- 

f villr abfque 

muro 3c own* 

tionc. 

14. 

11. d 

t uel, cum elc 

gu DC..S (.i. 

jndicc ) nouo 

, tune tint 

helium in par 

B 

t candidos. 

t ucl bjl'a-. 

ti* luxuMid. 

C 

i 

H^mil. g.in 

prinripesin Ifrael . Inicia fuuc qua: iuuan aprmcipibus dicuncui-.Poft 

Ivcc lam volunruc propria,&: propoiico nicen- 

dumcft,vcbcncdiccrcdominiiiu mcieomur.Populus enim 

Ifrael cum mcipercc ex ire dc a 

At-gypco & cranflrc per marc b 

Rubrum, nih'l ipiius proprio, 

laborc ,ied cocu per pnnnpcs, 

jdeft perangclosagcbacur. Vn 

b.t pro vobis . Vaftacor angclus 

pro eis pugnauic, qui Aegypcio 

ru.n primogcnica incerenvc.If- 

raelicai um nee pecus mucire fe 

cic . Non auccm expedandum 

eft fempcr , vc angeli pu gnenc 

pronobis,fcdinpnneipiocari- c 

tumab hisprincipib. uuiamur, 

- 

fed pr KCllu cemporis oporccc 

nos ipfos cciam annacos cxire 

ad . 

pr.elium Ante enim qium 

bclla dilcamus,anrcquam pa- 

Glof.ordi.& Nicolai de Lyra. 

Jc fumauit : fubaudis. 

mim:&Sinai a facie domini Dei Ifrael. In die 

bus sagar fi!ij Anath,in diebus latiel cjuicuc 

rut lemitae,& qui ; 

ingrediebaturpereas 

cflc faciSjfi rcgncc Chriftus in ee. Rex cnim a regcdo di 

f 

1 84 

eft. Si ergo in ce animus rcgn:it,& corpus obccmperar, ii vi- 

3 

tia f^briecacis prcmas frano, 

in?nco rex vocaris , quia K'.lc 

rcgis, &eflTcdus cali idignc tic 

rex ad ruidiend.i vcrba diuina 

vocabcris. 

b In. ^jjeuifle dicuntur fc- 

am- 4 mic^queTirdicbus Samgar du 

afDeiummc. 

bulaueruc per callcs deuios. t Ccflaucrut . 

a T 

bara : 

S pnaua;orcs 

for 

liraelj&quieuerijtd )ncctiurgerec De 

cc ^..una nh n ) aoas libciarct. 

lurgerct mater m Ilrael. f NouabcIIa 6 

elegitdfis , &portas hollium ipfe (ubuemc. 

n:c clypcus , nee ha. .a inuciiiti poicrat m Iliad : quia labin lei Cha- 

' 

a 

Cfypeus&haftali appamcruciûadragia- 

I ÂoJiu.N oil hu:iii.um tc.hcci fed ju.n i;u,nequf eniiq Icwundaat lio.uinciu 

' 

1 

' - i'U 

milib as ifa\ m Co 

i 1.1'Uii 

gnas domini pu :;narc med.ce- d ^H^.^.,,,, f Ls ,, .,,u , ( 

mur, a pnncipibus .ingelis iubleuamur, 

ancequam pains ccle e 

ftis annonam confequamiir, & 

agni 

immaculaci carntbus facie 

mur,ancequam ver.c vic:squa2 

afccndic de radicc Duiid ilin- 

Si'jine inebnemur,dum paruu- 

Ii fumus&ladealimur, vcinitiorum 

Chnfti fcrrnonem ccncamus 

, canqu.im paruuli fub procuracoribus&adoribus 

angelisa'4imus.Poltea vero dicicur nob;s. I uiu 

Di si m i,n[po]R[(s aiiui'ifm in/idi^s di^b >//.Non 

pacicur nos 

vlcra Apoftolus fub nlis lacbancui laticare. inuicac nos ad cer 

I 

' 

r me -^^r{t princiaes 

to.p&&*?a.diflbw 

a ^ Adam. Uotj>oia (cilice* an.iivc fubiiigita : ca titans 3c puiicitix Iple-idore 

mtvinua. f Scieatialtg''s. 

muii,biidicitedno.quiarceditisfup 

' 

a-T 

In Hebr.VD: .ninai. H.IM .1 >:t > . 1 

L 

nitece*s 

U'' Op.?r cju )ru:n a ; "I'i i i 

;: ',>.i us 

afcendere c reqaicfccrcdi.Ka-. b f In HWizo fedentfs fup:. 

tammum campos.Vidcs quomodo omniaptrr ordine Huuc 

populo Dei. In mcipiendo principes iuuac.Cum id.ucus fuc 

ris ab cis c\: crudicus , iam cu ipfr fponce qusc didicifti a prin 

cipibus gere . Rede enim decoct is prnicipijs , depolicifquc 

rud'mcncis commitcitur noftrz voluncaci,vc vcl laus merito 

tic noflra quail noftravircuce 

quxiica, vtlculpaquieper 

lioftram vcn:c jgnauiam. 

a d 

vero Ifraclic^ armis ipoliaci titif 

9 fencalabin, declar;irur vbi di- 

cicur, Clxmeutentnt fily Ifrael ere. 

lod Cor mtiim diliît. Adam. Cor 

meum ad ca qujedilpof ica func 

huiJ Ifrac! . Qjafi ,cor men at 

1 1 animus metis , ienfus mcus , & 

coca mens mcaaclilludcendir, 

illud profpicic quod difpoticu 

eft & prarparacum Ifrael. vnde : Omni: in qua mmdofunt repit* 

to vt jtcrcora. vt Cbrijlun, lucrifaciam ilia 

, qui prjcp.irauit 

omnitt 

auris audiuit. 

qua ociditsnon vidit , nee 

C QJ. propria -volantate . De quibus dicicur , ejui fpontc oltu- 

littls ani nas vcftras ad pcrici

:int 

am. 

>->s. 

w 

,8; 

ludicurn 

# Procopius. Vefti mulis nitidis , id eft, potentes Ifrael, 

& qui in itinere populo prarcedicis, quique mdicio eftis pra;- 

fedi, tanquam fuper lyra quada 

carmen v idoriale pulfate. 

Jc Rupertus. Et quali interro, 

Cap. V. 

T Legis non aber rames fcilicet. b f Id eft laudate. c T Populmn fedentem 

fuper afinas prouocat ad bencdicendum dominum. 

bis in domino vires fantiquoque,cum npbi's animum coa 

era hoftes inftruunt. 

i tVbicol!ififuntcurrus,&ho l 

# Rupcrtus. Debora prouo 

CatUr , VC expergl fcatlir 111 

fpiritu 

prophets &: laud is 

monccur , 

acceptable quod oiferetur in militia & sequitate 

inus dominum ? Ilia refpondic , 

Vbicollififuntcurrus. Acfidi- 

ertexercitus,ibinarrencur ? 

ceret iuftitia:; domini, & t clementix fortis Ifrael. 4 

a ^ Domus domini fcilicet, quia benedifto domino & laudato in loco vi'ftorie, 

defcendeiunt in domum dominhvt ibi laudarem orantcs & facrificia orferetes. 

Tune defcendic populus domini ad pdrtas, 

a T Hoc in Hebrxo non habetur. b f Adam. Fiophctia exuigit in aduentu 

Chrifti, & populos 

ad ridem facit. 

exurgere 

a 

. Quamuis femper &: vbique 

Deus laudandus lie , modo 

tamen a vobis laudadus eft , qui 

inimicos vcfiros fubuertit,ficuc 

Aegyptios I mari rubro. Ad por 

tas autem domus Domini , quia & oSinuit'prindpitum. Surse furge Debo 

benedido& collaudatoinloco r 

r , , r 

vidoria: Domino, cum collau- c ra, iurge Iurgc,&loqucrccanncum. Surge 

dauerunt, orationcs & vidimas 

ei oflfercntcs. 

a Collift funt. Quafi d.quamuis 

fern per & vbique laudandus lie 

Deus,nonne hie potius laudan- 

vt depradecur 

reliquias 

b f Captiuitatem de hoilibus 

b 

dus & benediccndus eft,qui fub 

uemt inimicos noflros , ficuc 

hoftium fuorum , & 

ad internecionem vfquc cos 

i 

p(. rducac,& nomen fibi Victoria: 

laudabiliteracquirac Sequi 

tur. 

d # Ex Fphr.iim deleuit cos ,

a Df c

B 

189 

&Vuctadeprcdabltuf.Nam 

arftatis tempore 

agetcs cxer- 

cituri,perhye 

memlfraclitas a 

colere terrain 

perm ittc bant, 

vt laboranr.es 

coprimcre facillime 

pofset. 

Erat igitur fames 

, "&: cibo- b 

rum maxima 

difficulras. 

*t Hcbrxi, 

am fcprcm de 

quibus dicitur, 

f'cernht ifraclitet 

malum incon- 

di.i , 

fpethi vc. 

ad 

pertinet Gc 

deems tempera, 

quidomina 

tu tenuiiie dici 

tur annis c 

qua- 

dragintn. 

Adam.Non 

dicuntur inua- 

luifle fuperpo 

Dei dii 

pulum 

preccpt.i cufto 

diunt-Cum er- 

lof.ue 

CAP. VI. 

Eeertmt . -jc lofcphus k Port mortem Barac & 

Dcbora:, Madianita; rogantcs Amalcchicas &: 

Arabcs,caftrametati fimc fuper H'raelitas: &: 

congreflbs fibimcc viri pugnaccs interemerur, 

CAP. 

go negligercccepit mox inualuit hoftis.Aduerfum nos quo 

que qui Uracl fecundum fpiritum dicimur, fpiritualis ho'hs 

&t inimicistradi- 

infurgitcum negbgimus mandataDei , 

mur, cum a gratia Dei dcferimur. 

b Cumejucje. Adam Hare patiebatur Ifracl fecundum carnenv 

Scminabat cerram : led quia pro peccatis firis traditus 

eratimmicispro frugibus corruptionemmctebat.Nos vero 

qui fecundum fpiritum 

Ifrael nominamur , aliquando 

femmamus , &: non potrtint mimici femmata corrumperc 

vcl inlidiari agriculture 

noftra? . Eft autcm quando fata no- 

de carne metet 

Itra corrumpuntur vnde : 

, QHiJem'mat in carne, 

(onuptionem . QHI autem feminat in 

ftititu , de 

fpiritu mctet vitam 

ifmrom.Madianita: ergo fcmina eorum corrumpunc qui in 

carnc feminant, & corum fructus exterminantur & pcrcur. 

Qux vero in 

fpiritu feminantur,non pnt Madianit^corrum 

pere. Non.n.poffunt darmoncs afccndcrc ad fpirituales capos^ 

noualiafpiritustemerarcrcoru.f.qtii non fcminat fuper 

fpinas, fed innouant fibi noualia. Frcquetcr ctiaaccidit, 

vtqui 

Cap. VI. - 

vt qui in fpirituali opcrc multum defudas plurimos frudus D 

fecerit,& repletierit horrea fua-fruge iufli ti^,&: multa bcna 

opera condidcrit in conclaui confciencia? , led fi neg!ig;\t S 

pofi laborem proclim's ad voluptacem vergat,ornma ilia bo. 

norum feminadommantchbidinccorniinpentur. Ideodi- prou 4 

f Adam.Durn effet iuflitin in rena mronifle dicitur : dimi antcm creuit- iniquitas & fcccrunt 

malum in coniVeftu doinini, t;au:dit cos in m.inu Mndian. 

Ecerunt autem filij Ifrael malum in confpe&u 

a f Dxmonum. 

dommi, qui 

tradidit illos in manii Madian fea 

f Perfefta Sc comugna potnitemia. 

b f Spiritual! afflifticnc. 

a 

m annis 

pte ,& oppre/Ti 

funt valde ab eis. Fece- 

runtque fibi antra & fpeluncas in montibus * & 

muniriflima ad repugnandum loca./ . 

Cumque 

* T Quj fnninat in earn; de tame mctet torruptioncm. 

leififlet llracl: afcendebat Madian & Amalec carterique orientalium 

nationum : & 

t apud cos fia;entcs tentoria : ficuc eranc in t herbis 

cun&a vaftabantvfqueadintroitum Gaza:: nihilqueomnino ad vitam 

perdnensrelinquebantin Ifrael, non oues , non boues, non afinos. 

Ipii enim & vniuerfi greges 

eorum veniebant cum cabernaculis fuis 

ci inftar locuftarum vniuerfa : complebant innumcra muliitudo : 

hominum & camelorum, quicquid tetigeranc 

deuaftanr.es . t Hu- ' 

miliatufqueeft Ifrael valde in confpeclu Madian: &: clamauitad do- 

minum , poftulans auxiliunn contra Madianitas. Qui mifit ad cos 

virum prophetam, & locutus eit : Ha^c dicit dominus Deus liraelj 7 

Ego vos fed confccn

Inlib. 

191 Gloôrcli.&NicoIaideLyra. 

prophcta-larens catifa eft : non tn millam cfle arbicror. Scd b Datn>hif}^nnm. Adam.m. Vir cruditus & , 

* *^ , i i i _ t /y* .. . .1 f* * 

habcns Tcfu D 

vin lignificatus, 

vt poftea quam hxc vcrba dixcnc, vcnircc Sic pi xd jcclior ems Icllis Naue cu principc cdeltis milttic 

ad quercum,& ibi fcdent.Nonv.neentm 

viroruin fencdscu 

fur angeli:fcd angclos propbocas 

dici non occurnr: quamuis 

eum quipropheta eft, fc_pe oc- 

cunac.mgclum 

dici. Seel fi an- 

gclorum^J'ch propherica nota 

fiiiu.i. quibus fucisra nrenun a 

tiaucrunt . cur non poflic ange 

lusprophetadici ? 

a -i* Cmncjuc. lofcph. Gedcon 

lonfi rilius, de tnbti M:- 

nalle,paucos mnnipu los fpicarumtcrens, 

latcnccreos cercb.it 

in corculari,cum mctuerec 

hoc publice in area tacere pro- 

pter hoflcs. Tuc vilio ;ir piruic 

ci,in tormaiuucnculi, bixitq; 

eum fclicein,& t haiam Deo : 

& hoc eflc maximum propiria 

tioms eius indicium. Cumquc 

pracipcrcc eum tiduciam ha- 

bere,&: teftinarc, qtwtciuis dcfcndciec 

libcrcaccm , liic h'.'C 

impoffibile flbi eile diccbat , 

quando&tnbus ex qua dice, 

jnulcicudine priuaretur,icpuer 

ellec ad tanrarum rcrum opus 

innrmior . Dcus autem quod 

dccratjle implcrurum cllc dice 

bac,coqucducc Ifraclitisle vicioriam 

prxbicurum. 

Ifido. Gedeon Chnftum fi- 

rum,&dixi: Ego dominus Deiisvcfter. Nc 

timeatis deos Amorrhxorum in quoru m ter- 

ra habitatis . 

Et 

noluiftis audire vocem mea. 

' 

Vcnitautcm amjclusdni&lcdit fubquercu 

. r 

quareratinEphra: apcrnncoat odloaspa- 4 

- ff 

\ t 

V.dnkc,inquiric, /i nailer rs an 

adncrfariorn JT A. ripuit,fcruml.cerdoc!S om- 

trem flimilix Ezri. Cumq; Gedcon films eius j 

a In vmt-ra qucrcus, id e.\ ctucis. b A nc, v c v.nutfs. 

cxctitcretatqucpurgaret frumcntain torculad, 

vtfugcret Madiau rapparuit einngelus 

I 

domini, &ait: Dominus tecu viioru fortifli- 8 

ôfoiigcs,vbivirgapeKutirtf. 

fccpecram,igne prodigiolo ho 

Ihumacccndir'. 

C Tartans. Aug.AducrCedum Qi!*ft 

in lib. 

eia CIDI lacrinau, lea attcra 

fr.cnficium mcum , &: po- 

me.Dixitqjei Gedeon: Obfccro mi domine, 9 nr.minc61pe.cuo.vndeincdli- 

fi dominus nobifcu e(t, cur ergo apprehendcruntnosh.-ccomnia? 

Vbi fuht inirabilia c- 

1US 

narraueruntpatres noih'i atquedixe- 

runt:De AegyptoeduxitnosdominusrNuc 

autem dereliquit nos dominus & tradiditin 

manu Madia. Refpexitq'j ad eu dominus , 6k 

ait: t Vade in hac fortitudme ma, & liberabis 

a A'wriuve doni .u .1 

io-jirtiir r 

;uo mifiiis eft. 

Ifraeldemanu Madian . 

icitdc^milcrim tc. 

Qui refpondcns ait : Oblecro mi domine , in 

quo 

iiberabolirael? Ecccfamilia meainrima 

eft in ManafTe,& ego minimus in domo pa- 

grndum ctt, no cu angclo, led 

jx r angclu facrificiurn obtiilit- 

l"c. Q.uod angel us oftend it, qui 

non ab co tanqua libi liimpii: , 

fed aiC illi j Recipe carnes ct a^ymos 

panes : et poneadpctram illam 

ci ins cffundc. Et CU hoc fccidcr, 

cxted;c angclus dni fummuni 

virger,cj in manu eius crac &: te 

I0 tigiccarnes&:azvmos,&:c.Ica- 

i 

z t que ipfe angclus lacnHcio ofhciu 

n-,inifiramis ipleuir. fgne 

cin ho nvV-iltcrvt homo fine 

m-r.iculo ltib;cciffet,que mira- 

bilicer vcangclus ipfc fubiccit, 

Dcn;q; rune cogncuicGedeo 

gnificac ,qui fub vmbra facra; 

erucis 

pt^deftuiaco incarnacio 

nis lucura: myftcnoconftiru- b 

tris 

mei.Dixitq; eidnsjEgoero 

tecu 

ckpercuties 

Madian vnuviru. 

quaii Etiile,fiinueni, 13 vidiiGcdion 

inquit, gratia 

tus rcciicudinc hidici) quali vir 

gaeledionefandorum avitio 

cora re , da mihi 

ho 

fignum quod 

lucis. 

14 mine loquebatur,qua; cum ho 

tuflsqui loqueris ad me. Ne recedas hinc gavi^wviv/iiw K 

luitMUiuni nu rum palcis (cqucftrabte, 

b Da 

c 

' 

r -r 

donee reuertar ad te , portans 

lacnhciu m ck 

veluc 

adimiadus pfencia fclicntis ci. 

l In 

N I C OL AYS OH i.YRA. 

j Tê time.de. &c. impcndcndo eis latriam. 

2 Et noltt'ilii. fed ad idololarnam declmaftis,& idco mcrito 

cecidiftis in tnbulationcin iflam. 

3 Vemt au'.cm an. HIC confcqucncer dcfcribitur miffio adiutoris 

angcli percuius adliftentiam Gedeon habmc vitto- 

riam,&nonfuit: Phince$,fcd verusangelus. Circa quod pri 

mo ponitur vocacio duus-fecundo modus ccrcammis,cap. 

7. Circa pnmum,primo daiur duci prcccptum ad aggrcdicdum 

pugnam- fctundo lignum ad cognofcendum perfona 

cflcangclicani, ibi, Et ilie^temo mandatum dcirrucndi paf;ris 

idoTolatnam,ibi, Cumejue adhuc i-fj'ct. quarco duplex iignu 

allequcudi vi6toiiam,ibi..o/Ar//(/M^ Gedcon. Circa pnmum dicitur; 

yenit autem ttg

' ' 

ludiicum. 

Cap. VI. 

a I'';reflkf. Crqror'tis Gedcon cum a paleis frumcnraexcii Ausuft. Qtie,rirur qu.nrr Gedcon .r :fus H r fjcriFic>u:n ofcerct 

angelum vidi:,&:c.Fn.imencuin virga credere eft redi fcrrc prxtcr locum vbi milerac r?eu. S^d fcien- 

agentibus angelus apfaret:quia canto magis Dominus ince poreautem G^deonistabcrniculun 

ptitnnt : riora denunciac,qtianto le ftudiofius homines ab exceriori- du:n,q, angelum pci mo prophecam & d.? orTcreda 

occidi ha> f icrificio icri Dommiin illoco- 

bus purgant.Qui 

dufnpraecipit ,id cft,pmnc offcrens tibi . Quirefpondit, Ego prarftolabor fuKc._Quod frllrprohibuif- 

: 

carnefq; 

poni, & ms car'niufuperfimdi 

. Petra fignificac Chriftu , 

dequod.cicur, 

fara out crat 

Cbrilitis . Carnes fupra petra 

ponimus,cum corpus noftru 

Chrifti i mitatione cruciam*, 

Jus eciam crrniu fuperfudtc. 

qui in confetuacione Chrifti 

ipfas etiam cogicationcscar- 

cogicacionum cambium flu 

xuvacuatur.ôd anger vir 

Detr5 a aducntum tuum . 

a T Omnm fcilicit carnis nppetimm . 

Ingreflus eit itaque Gedeon 

coxit h.ceaum,& de farina: modro azymos pa 

a T Ctrnal?s coîtationes. 

nes, carnesque ponens in canilrro, & iiiscarnium 

mittens in ollam tuJit omnia iub quercu , 

1-VtminYho. 

&obtulitei . Cui dixit angelus Domini : Tolle 

a 1" Chnftiun cuius jmitationc corpus no-hum erucia:n:-s. 

carnes & azymos panes , 6k pone lupra petram il 

lam , ckiiisdefupcr funde. Cumquefccifletita, 

extendk angelns D )inini fummitatem virgac 

' 

quam tenebatin manu , & tetieic carnes &pa- 

TAfflitas,fcUice'.,iteaemi.-o.-cfpia!U5. 

cutus eft. Tea. n Deus legiti" 

ma ilia conftiruit.uc leges n5 

fibi,fedh iib.daret: vndeqd" 

preter ill i ipfe prafc'epit: non 

a :ranf^refloribus,fed ab obe 

diencib. i.mpletum eft. S'CUt 

Ab 'ah(j dc immolando filio. 

Sic Heliasexcracabernaculu 

Domini ad conuinccndosfa 

cerdotcs idoloru'n facnfica- 

uic tx p-ajccpto D ,>mini:qui 

hoc ei rcuclacionc & infpirationeiaffic.Qjanqiwm'tan- 

ta confuccudo prater caber- 

ea cannit, quia incentioncm b fu'd Qî in car^ cjin.u to i!>. mundiddc.a fum pcata : virga f. percufla.i. naculu facriflcadi crebuerac; 

n i cruc fixainecf.'Iuin fact.1 fed^t.am capidiutcs jursjaui :carcicmni hocdiculpam , o , 

r 

noftram poteltas diuimad- fca 1 ,usfig- :.ricat^cccbi ; .s.-u;.i 3 , 1a : :s:.- i; i 1tiemsApc l r :i:qmacarochri.udliu- vcetiam S.ilom on in excelfis 

n:> f i:iru 

i' îeuoi-nnia pecca.i excu;fit, vnde,rgne.ve.mit.m terram . 

iutorij non deferit. DJ petra 

^ 

facrificaffe inu?niiit'':neceius 

ignis exic,& HIS carnefq; con nes azymos . t Alcendirque ignis de petra r & " 

4 facrificiumfuiiroreprobaca: 

fumit:quia afflatus a redcincarncs 

azymofque panes conltimpfit : angelus &tamcnnotancurreges,qui 

ptore ipiritus caca cor noftru **.'. i \ r j r incer opera laudabilia no de- 

flammacompundioniscre 

huncfcrcula abfumpturum. 

carncs 

Jlle vero Hire effufo , 

autem Domini einnuitcxoculiseius. Videniftruxeruncexcclf^vbicocra 

ne D-s : 

i vidi s 

f 

du Du- ^spM! 

mac.vcomnequodineoeft que Gedeonquod efTet angelus Domini , ait : 5 legcm Ddpopulusfacrifica- 

2s?riS3; Hc D ' 

mensfolercerinuigilaCjVcno m mi facie ad faciem. ei 

Dixitque Dominus : con,fuccudinem popuh fui, q 

Paxtecum j Nctimcas, non morieris; Aedifica- 6 pr?tcreius tabernacuUim,ta. 

^ .-. .1 me , i nodiisalienisorrerebac 

uitergo Gedeon ahare Domino, vocauitqueil fcdDcofuofuftinebac-, Poti folumperucrfaagerc 

quam vctabac,etiam fie cxau 

renuac 

led omnc eciam quod in fe 

per cogicationes turpiter ligatur,tergat. 

lud Domini pax viquein prarfentem diem. Cum 7 

b Et obiul. * Proco. Sacrifi- diens aHhnr f(T>r m hnhn cina' e& fjniili-r p7ri 

offerences . Quod aucc 

t llf '1 Cl1 

ciumid dicit quod ad cpulu 

P V* LZn 

Gcd-on fecit, per angclu .p, 

dcftmatumcrac. ViJ:ima.n. nodte llUdixitD

Hi. 

t >" 

i 

* 

..i.,. il 

ln.li. 

n 

iii. t|ui 

>.t 

.,. llll.llll) 

I..II.M. 

4* 

. 

N 41 ///,/, I 

till. 

n 

Hit u 

I' in 

i l nn 

il |nni..|iii pi'.lii.il 

, in 

In. inn -il'l. null p- 

II..M., 

I 

i n ,1 

' 

I 

Glof.ordi.&NicolaidcLyra. 

' I 

' 

| nr., iiu lull 

M, 'I .ilhs.|ilii.|, 

MI.I..MI-. '.' I 

I. 

| 

( i.]ii,.V .ilinin I 

,! , 

; ml) I ). . 

, III. IIM . 

, 

Iti 

||t(||l 

M,,. . 

, 

ul 

' 

. nn 

Ml, 

flit.. I. ii'l i 

I 

' 

I l 

uiu in 

| 

Mi. .M". < In Mil , 

,[ 

i 

I 

>. .11. 

i 

ffllfl |pl, 

iv 

II , llv Mill I- I'L II 

^ i 

nn il I i. A. I 

i nn iiit-i Inn. Hi." I 

rml, 

I'pfl 

< nr- 

M !..! 

,MI mi. rprci 

Hiiiii ( s 

I . ,| Ml. .1 III 

tin mm I >

, (in If 

C, 

: 

, , 

I I .1 

I 

mnn p. I.I.M.H ft \m il. . . 

j.pi.pnlir. 

..1-1 ,. n-., ii. iii. I 

I < HIM ,\ I' III I , I, .ll 

i i , .nn.ilis.1 III ., I .. till! nil 

, ..Mil I 

nn til 

l| - 

IIIIMll, 111 Mil. 

M 

< n "n lili|< >.i. nil-.. 

i I. m. 

i,,|in Inp 

Him < III Illl Int. , I 

ipn .Mini-. 

"' i' nil-. 'I. llr illn 

flciMi' 

l n n, dlCltlll . 

KUWlfi i/M/l S 'I n.'M I, Hip. I 

Miiiiii|>atiis(iii , ,\ IKHMIIK - 

ciuita i 

.hem 

in >luit faccrc, 

illius 

Ir.l o'linian- 

i, ih (oiMplftiit . CaiiMpu- furrtxiflcnt MM "p|i 

(h ( ills in.inc , vi.lritilii .Irllni.'l.nn .n.nn |'..i.il , 

III. iini]nr Iiii . id i in, 

& t;iui u MI ill. nun impofi- 

liun (iipv-i .ili.ur (]iiinl iinu: .r.lilu .iiuin .1.11 . 

I )|\, iiuihjiir .i.l iiillii 

p. I.|IIIK-I. 

i in Mills ||rnc- 

, 

lu mm .ili.|ii K A. 

1 IH I'HtMmit.,; "f>li\u , .|iii.inoU"lMi hlmm 

i \"iij, Iu. M, mi in . U-li-n ipi 

M...|,.n,- 

. M 

rll,l,.uisi.M!i.i U.ul fi* 

Imlii-, X li. Hit VC'l l)ll,M \i I Ic 

- mcnd< ordccoruin Si. n 

mm m .[minis U-iiini.iui rlt 

ir. p.'lu.r. , o\: im.i l.-i'Un- 

iimmliii i i nmu\ nuliiV 

In, I. in.. inulK.tu 

inli ipinni vribuni 1 

.uiu m M' lunmln.iir I: 

.ul i-v i ll. Ipn mi 1 

. . ,'K i lulit 

hi Oricntl^quia confticutm 

i;i| 

'" 

ycmce intelligciui* 

S. 

. .inn K-.lc oo H.i.il,. mn t.nni M .1, ilniMili-i .ili.iu-rm*. 

iili'l i|j 

7 lîliii i>nini\ ,1; ,' . III. i . M ill ,|iu 

turCfCciconi duplex Ugnumallcquendi M.'i.'ii.un, \ ]-un 

in. I. I. 1 1 1 'ii i ii IH Hi | i.r|ui.m.t , 

i inn .In u in , l^tiur 

DIH 

: . , v')(.l/.-. . \ 

tuioiS . KM. i ilimhi. 

S />/\/,',/N. 

.. . 

JUU'l Illi'l .1, Iv'v Illl, In Illll, Illlll I'lllS J'C 

\ 

i.li-iui .(iiiuU .rilrnii pi-. . .juri 

i, iul, lii'.iuiiM.i inn i.nn i-lli-i ii nil;, .tins, I;IUH| 

illr liln 

.|iii 

.l| -p.inu-l.il .\ vi.'liM l.llll pl.-x 

,|ii.:iulu p.-iuni 

tjinili.ini.tii- 

.jii.iil.ini A" 

iliiiniiiS v.'lnni.ii, -I, -it ,li-|i.li ! u' \ i 

, iM.inili-llruu I ),-i 

jlii.iiuiu 

n.-nt ll ii 

pi ,1111 S:> in 1 /.-. IK.IS prtiun ti-MinJ, 

' 

nit. n. In.i luu 1 n.i,. i.n n in .limn ni LIU. ;.a 

1 

. i 1 I. IMS 

pioplu-i.i 

\iiii i K,--. .- ,\ I i.i ;s.^ in'. modopcciicGcdconngnfl 

iii- \ulmn l.lu luun.i,.\ p.iut JlU-i.ilioi i \w,| U'. 

t 

Conch 

A ^ 

;,.,, 

j) {,

i 97 

,;/.;//".( 

ludiicum. 

A, Inn. '"inn mu!t:i fil)t cV iiniiiiu. -i.i 

nn ill I. in, in I >, 

A i. -u- ml in Mel .nil 

1 

. .nl n 1 1 LI' L '.I'M |'i 

.III '"I I .Ml". I I. Jill \ 

tllMjH.IIC | 

'. Ill . 

I ..(I III I lull. 'I I I ' I. I I. 

(' 

IMIIIIIM ll'Tllllll |.. ll]l QUO imp M. M'. Vl'llllS II) |,.'ll|IIH 

l||.|l|,'|ll 

( iiiii dii Iii III 

, 

' "" 

ici .|,M ci iimi 

H 

II, . .II, ll.M.MlllU-i'lM II 

,V'/ imi.ili'i 

.( IP. lllll Illllll. NiiCII IIcliMet 

I), ie. | mil 

fet con null -. m. Val> H'l 

.h.nir. mvlli-i n i il i" 

iniiii.ini m< ! 

1*11113 a. 

M r, nnllir. limn ., .linnii v. i 

iilnii'l. I ii 

AniliiuliH'. ' il -I, - ,III*CXC- 

J,|,I.I||MM me i 

Haiti"" (cmeltentaiicrOjfienum ]n.neinm 

I.,... 

vcl!crc.< ii'.vr folum veHns/i. . 

u'mln, 

( 

,1.1 . 

i . 

, i ... iiii,,, 

.v,,.,! 

iwr -i- IfCKC m. 1 1 -i is, I 

Pccif 

, 

inn 

i 

n .n 

I||.I|M-, lllll, i ! 

i i n 

N''in.""ii'H h lb 

I I'l '- II I 

ii" 

: 

Id M I 

"!- 

' 

;, 

, mi 

I 

. 

,|l, i 

. ni i h H,I, 

-,|,,M' 

ompluco 

.,.,.1 ,.,, ', ii in prjnuim i 

i ii. 

rnin 

Ii i 

ne|M im plii'ii . 

i. In i ii-i vi Hell ': "i, n. . ' 

ii mi \> jtocoorl) ''diini im.hflhi n& moon In 

III V( l.iiii:i" I -I m p ii " ' 

vc-lnr id nil, ! m 

I 0-", '.A'lilM llll i 

VI lit).: .n,i m (I n m. K)ld I 

ill M n -, n JM- 

! II. m;r,l ill. im , 

: 

' 

i 

Ij.i 

Ii 

jillOl ],',|.n|,. 

1 1 .' 

l|l|,||.|, |.,'|, ll'MII I..-1'.M 'M'.IM.llr, 

' i"l 

il In). i.i v Hie. , 

,i III Ii- . 

m I'-M.I 

m 'lull 

* 

< 

i 

lbl.lo,lt b. 

i . i. 

( 

" , 

. 

l ' n 

,vnl M ililHl I, MI,' 

|, ,| 

, -... 

ll.l, 

i 

',in |. 

ni 111 

oiiin. 

I ' 

n v . in ilu i,/ . nroniri,fl 

. ' n MI" Iii ., I mn n ,ie VIM I i. 1 1 In' I ml In. I ic n |.i 

ydlllti. 

(mlnni I" II 'I- m v il.i l> ii'iin Ml' m ('< llil'l'l illn 

,11,,,,,.,, 

" I 1 1 1 

/^ ' 

,./.,/. /-// l,,,i 

, 

:j,l ,1,1 '' tlln,!,,, .,11. ,1 ,./,,/'/,//,'/"/ / ,/'l.ll '/H" 'I .' " plWlfAllr* 

,li,, >'i n,i I, ii:, i i ii .mi. In, ii , A i-, nli. inn 111 iH, I,.)',.. |.i u- 

;,', lllll ,(',! 'I,' ii. :,'"!.' I 

I) ,( 

i"'! 'i 'i ' ' M' I.')-- .i',nrcn.pf

Mitt, lo.d. 

Ilidewi . 

Ibidem: 

E hef.*. 

.. 

DiffcrGtfor 

Gloordi.&NicolaicleLyra. 

CAP. VII. 

Gitur Icrobaal.&c. Scqiiitur. 

a Quift-rmi. Adam. Idem hodic. clamat Icfus, 

VOS CCrrCat iua militia 

facile 1 fidelitCf militantlb. 

risrobore, 

fed fidci vircu/c . 

flait DebLra, & ludith , 

& 

200 

ncthoc vitium.Timidus auccm eft qui primo afpcchi ad co 

grcllltm trcpidar,non tamcn coco cordc ccrrccur, fed reparan 

& animari dcnuo potcft. 

b îdhiic popu. Adam. >4dbncpopir> vîu uiniuiii v.x u)i UHUOiuui-> LU CUIUV-,UUM v- r"r *~ 

a 

', 

niac ad mead bdh.^t.n.LîHotollitcrucemfuam aq*m{t&lpiobabotito.\t ideoqui primum rcprobati hint, 

./-... nrc in nniinm dcfccnclcriir. 

eljeon oditpa- 

ct 

trcmfttu 

mjtrcn:,fiatrcs ctforores 

et anitnjui 

ttfilios, infuper 

fi-.atr,non cfl me . 

dignns Item. 

Quinon renuntiancrit omnibus 

^K. pofli d( t>on potcfl effe Metis 

&: for 

/j.Sictimorcm 

jnidmcm depcllat,&: confidcncer,dicac. 

Si confidant ad- 

II * * 

nee in aqtum dcfcenderat, 

fed A P. VII. 

adhuc fc cathcchumcnos 

dclignabanc, &. intantu 

GITVR lerobaal, qui & Ge- tortirudmis vitio decorriti 

deon dc node coniurgens, fu!ic,vc nee ad lauacrum falucaiv 

dcfccndcrcnc. Ideo 

& omnis populus cum eo> 

rcprobati func . Hi vero fc- 

venit ad fontem qui vocacundi veniuntadaqiuim, vt 

tur Harad. Erant autem probcntur ibi. et d:\it Dominus 

ad Gedeon Omnis , 

(juiiuncaftra 

Madiam in valle ad 

uctfummc caflra, notinubit cor 

mcHtn.Er. Dominus iUnni.nea,et 

Seprentrionalem plagam 

collis excelfi . Dixitquc Dominus ad Gedeon : 

a f In bellis humanis numerofior exercims pr.rftat tmiora lublidia : fed non eft ita in 

diiimis: non cnim claruin diuinz virtutis eft ii opus humanii adminitulis tukutut.No 

cnim faliiatuiiex ex multitudine virtu-.is lui. 

in vfteria defignantur ingcn 

tia ficilC hJC. enirn de- 

Miiltus tccum eft populus , nectradetur Madian fccnduntadaquam, id eft, 

a fvifloriammeamfibiafcribK. ad baptifmi gratiam,non dc 

in manus ems, nc * 

glodetur contra me lirael , & bcntprocidc 

*! 1*1 C T J-_ ,.- 3 A/V/î'jn n 

T i *. a T tjuan a;cartcrfaminii lojiiuu^ van uciciun|uii > r.c cxcinyiiuw niiiiî> w. *v.m*- /- .^.^.^tir- 

dui.s tem prsb^t . 

tyriors'ranicapertulcrctor 

riicnra. Inhiscrgoquimili- a formidolofus & timidus eft, reucrtatur. RecefTe- 3 nuaerigcrc, 

Cm.inhBc 

jcum. 

l-mil. 9 

llt.j.C. 

201 ludiicum. 

Cap. VII. 202 

Latin i codices no D 

tcs,manu aquam ori admouerent,hos folos vt ignauos &fo nntmanufiia,Unguafna trccenti Wr/.Plericj; 

A co; dcs iuffit in hoftes irruerc,vt omnibus pcrfpcttum cffet habent manu prajed trii lingua fuaîia. fie intellcxcrik qct fu 

diuinum a 

X Auguf.Quod 

/r/r Domi>it.Pro conremptu 

enim cam's habctur i. Regn. 

ira ifti p robati funt , per quos vinccrct Gcdeon,vt 

fimiles in bibendo canibusdicerentur,figmfic.it q 

& conternpiibilia & ignobilia e- 

j-Iii iitiimt itiviKiiitt r\fi rliM-i im r*f\ finnnoni r"an^c (~ir r r trf\c itir/r tf-f^r\/^ . U. 

prohibuero , reuertatur . Cumque defcendifTec 

.15. 

populus ad dixit 

aquas, Dominusad Gedeon: 

a 5" Id eft operc. 

b fd eft verbo. 

p IrcCOplUS. r e f Id tINqui icftitudinem doftrinx haurmnt,& rcctitudincm opcrum non 

flcftunt. 

aquam lambcntium,temere 

pra dictum cft,tanqtiam canes. Grxcus autem vtranq ; her. 

manufu a, //irt/"

L'. I. 

in ludi. 

203 

Glof.ordi.&NicolaideLyra. 204 

Cum his cnim Diis aducrfarios fidei deftruxit , cum his ad D 

contemptibilem fc canemappellat. 

i4T z# surge, &defc.i>i Calirj,&c.D(fcendit,&c.lofep\\. CumGc pra:dicatiomsbclladcfccndit,quipofikintd;uma cognofccre 

&: dc tunicate qua: Dcus eft pertede fcntirc. 

dcon timcns confiftcret, Nocandurri 

vero c(l,quia trcccncomm numcrus in 7"taulitcra conci- 

die qua ei predidu fiicrat,ut node 

hoftcs inuadcrctjVolens cu Deus a tormidme rcuocare pre. 

ccpic vt fumcns vnum militunîuxtatabernaculaMadiani necur,& per ipixicm crucis fignificaturquxcruci fpeciem 

tarum acccdcret, ab cis belli tenet . an ii per tranfuerfarn 

~lll,ai ... lincam id 

q, 

in 

confideciam 

crucc eminec 

fumpturus.Auadderctur,non 

ia crucis fpe 

a curior ad hoftium caftra deicendes. Defccndit 

erôipie 

^ fidu- 

& Pharapuereius tin partem caftrocics 

fed ipfa crux cilec . û;a f ad * 

ergo hie numerus in T tan H- ma arm. 

lib. jo. 

Mor.c. if. 

'Euiz.f.t. 

B 

ecus (innihcauic, Icucm ah- 

rum vbi erant armatorum vigilix. Madian au- 

& Amalec & o Oqcu*. populi fuf, 

iacebantin vallc , vtlocuitarum mukltudo. Ca-, 

mhiscrecencis Gedeoncfe- 

quamfurbamfxpcpotencio me li auccm innumerabiles crant,ficuc arena que qucnobusiMidcOgnanw, q. 

tv-m fnnenre i /-. -rf /~ J bus dr , Qi vnlt venire pojl ins 

lacet 

* AiS m llttore mans " 

Vclhoc Cumque intellige 

veniflet Gedeon,. 

dumarbitror.quodper con- narrabat fomnium aliquis proximo 

iuo , &in 

cempcibilia mund,,que figni hunc moa um rcfcrcbat quod viderat. Vidi fom- 

. . 

ficat mcnfa panjs ordcacci, rr , 

Saluacorfupcrboscracconfu 

&fceptrumexaftor'n ciusfHpera 

Jiiftciit in die Madian. Eripicns 

enim,Getilitatcm Dominus 

fuperauit iiigum oner is cius: 

cum earn aduentu fuo a diaboli 

feruitute liberauit.Superauit 

virgahumeri cms, cum 

mum, & videbatur miln quail lubcinenciuspa- 

&fi-.mc.Qu\ fcquenccs Dum 

amo CTUl s 

X 

SSSSSSI 

. 

quantoacrius&teedomant: 

& C rga proximos charicatis 

COmpaflionC CrilCl'antUr.Vn- 

- 

f Aug Qâ pci contemptibilia muiid, Saluator inimico. confudit. 

nis CX hordeo Volui,& ill 

b Caitra Madian delcen- 

Vercaffit iliud atquc fubuer. 

dc.SigttartAiifupfrfrontesviro 

Dc hoc bcllo per dcrc,cumque peruenifletadtabernaculum,perr 

lu'iumone k ^ .* 

r 

/ i c j- trecentishic 

b llgnincatur.q, 

' 

cuflitillud terra? funditus 

atqueiubuertit,& 

co- ferrumhoftium crucis 

asquauic . 

Kelpondit is, cui 

loqucbaturj Non eft fuperctur. 

Gedeonisfiliiloas viri If- 

hocaliudnifigladius 

raelitx. Tradjdit enim Dominus in manu eius 

Madian, Scomniacallra eius. Cumque audil- 

fet Gedeon fomnium & intcrpretationem eius, 

pcrcuflionem illius quaj ex adorauit , & reuerfusett ad caftra Krael, & aitj 

pcruerfo opere grauiter de- 

Suro-ite;tradiditenim 1 

Dominus in manus no> 

primebat humane cncre re ^ P. 

cft,&; claufus non eft,quia intra vterum fuit per inrirmit'atis 

fub(iantiam,& extra mundu per maicfiatis potetia. Miidia 

vcro mtcrprctatur de iudicio.hoflcs enim cius repulfi funt, 

no do iiidicio repellctis,fed deiudicio iuftciudicatis , iode 

iudicio vocant'rquiaalicni a gratia rcdemptoris mite danarionis 

mcritu ct in noie trahut.Cotra hos Gcdco cu trccen 

tis pcrgitadpreliu-Soletin cctenario plenitude ptedionis 

Itdligi.C^tjidcrgointrccctisnili|)fed:acognitio trinitatis ? 

Cum 

quieasflexisgembus haufc- p 

runt a bclli-mtetione remoci 

enim dodrina fa- 

ergo dum funt.Aqtiis 

piencia:, 

aquas brbimt,ge 

ftanteaucem genu 

recta operatio deiignat. 

, r nu flcdunt a bcllo ^hioetur; 

demptocompefcurt.Superaj 

ExtremC. 

PfcUj.b. 

c ftras caltra Madian. Dmiucque trecentos viros ' 

quiacumifiisChnftuscocra 

a 1 I'ixdicatioiiis* 

in tres tuba's in 

partes,&:dedit manibuseorum, 

a T h 

Corpora. 

T Fu'gorein miraculuiuin. 

la'genas vacuas , ac lampadesm medio lagena- 

T Chiiftus ell 

paffus pro nobis.ielmâens nobis exemplum.vt fcquamur 

Ycuigi. 

A. 

j genu ftetille narrati funt . Et; 

rum. Et dixit ad cos 5 1 Quod me facere . 

videntis, ^cpl obaci func qui bibcndo 

genua flexcrunc . uit fccptrum exadoris eius , 

cum rcgnu diaboli , qui pro 

peccatisdebita p^narumcribura 

cxigcbacjdc corde fidelium 

dc-ltituic . Aducntus ergo 

rcdemptoris 

at fomnium vaitum yfi d magit a Deo im- 

rniffum ad confortationc > Grdconis & focion,m ciiM,v addtfolatio 

nem aduerfarioruMipftHt, tales enim vijiohes & interpretat iones ea 

rum aln/uaudo a Deo conceduntur ei'ism malts bominibu* , ftcut & 

prophetandt aftutyprout habetur in pluribas locisfacrc fcripturx.vn 

Je-faluator Manfj.^.c.dicic,M(.\ki diccnt mihi in ilia die non- 

, 

ne in nomine tuo prophctauimus &c.fe

fa!'.. 

ir ate- 

KJ 

atn. 

zoy 

desapparcrcnc.Apparucrunclampides vthoftes in fiigam 

verterentu r ,id eft,pra?dicauenmt martyrcs , donee corum 

corpora foluerencur, qua; fo- 

fedeumfubd.ti fbrmidireC. 

Etnotandum,qu6dfteteruc 

hoftes ante lagetias/ugerunt 

ante bmpad, quia pevfecu im > 

a 

tores fidei prxdicatonbus deoni . 

rKrn ntru,n.S 

"I"' nparem , 

ludiicum; Cap. VII. 206 

hoc^cit,lngrediartpartcmcaftrorum, & quod 

fecerofedtamini. Quando perfonucntTuba in 

manu mea,vos quoque per caftrorum circuma 

f Aug.QiiKi f.jj riebat quod piaceret Domino & Ge.ieoni. 

, clangite & conclamate, Do'mino & Ge- 

Ingreflulqueeft Gedeon t & trecenti vi- 

caltrorum, iaciro 

corporum apparentibus pientibus nodhs vigiiijs media;: & cuitodibus 

miracul.sinfuga verfifiint, fu fcitatis , cceperunt buceinis ciano-ere , & com- 

' 

quia pauore ternti a i i 

/ 

periecu _ , , 

Sonefidelium ceffauerunc, pldere inter ie lagenas. Cumquepcrgyrum 

predicatione fcilicet turba- b caftrorum in tnbus per{onarentlocis,&hvdrias 

rum fradbs lagenis corporu 

pro 

timuerunt viiis lamprdibns 

rniraculorum. Notandum c- 

rainitcc habct vtiiitatem corporum , pro magno autem 

tiam , quod ibi fcriptum eft , 

quia in dextera tubas, in fininra 

autem las;enas tenuciut. 

pro dcxtro cnim habere di- 

StaSKTiSfflSS; 

B 

Omniaisque caltraturbat, funt.&vocifcran- 

. quod pro nihilo . Bone ante 

tesvlulantelq'uefugerunt EC nihilomiiuisinfi- 

^ lor- 

in dextera tubas,in finiftra te 

nuerunt legenas , quia Chrj- 

fti martyrcs pro magno habenc 

prxdicadonis gratiam , 

corporum vero vtilitate pro 

nihilo vcl pro minmio.Qîifquis 

vcro vtil.c 

plusfacit 

tj 

- 

corporis quam gratiam pi 

dicarionis, in iimftratub.im, 

in dextera tenet lagenam. 

confregiiTentjtenueruncfinidris manibus lam- 

pades,&: dcxtris fonanres tubas: clamaueruntq;, 

Gladius Domini, & Gedeonis: ftantes finguli 

ges capcos fterneretcum populis fuis , Gedeon in trecentis 

viris,de ingcnti pra:lio,&: ace 1 

; bo hofte rcuexittriumph'.im. 

lonatbas adolcfcens vimire 

fecit in imgnopradio. Qj-iîd 

de Mach:ibeisloquar?&c. 

Jc Idem X^Kindo Gedeon fu 

pcracurus Madian,trecentos 

virosprarcep thvdrias fume 

rc&in dcxcris tenere tubas , 

ita noftri ab Apoftolis acceptum 

fcruauere miiorcs , q 

hvdria? fint corpora nofira ti 

gurata de limo , qn-egif. 

$ lnpe.0rtb.lfia non eft petra Oreb dc qua Moyfcs cduxic 

aquam:ut habctur Exod ly.quia ilia non ell in terra promif 

fionis.- fed in dderto . 

Ifta autem eft in terra promiilionis^ 

Scd aliter fcribuntur in Hc.-brô : quia ilia mcipit per litcra 

he: itfa autem per liccra am ^ noniinata eft ilia pjtra Oreb 

quia Oreb fuit luxtaillam inccrfectus. 

4 Capita Oreb & Z

\ 

Lacxit. 

Mitt.j.b. 

207 

Glof.ordi &NicolaicleLyra. 

Hydrias portant & lampades &bticcinas corneas in imtvb. 

A & fie vcniunc ad illam mnumerabilem holtiu multitudme, 

erant camcli (icut arena maris &: cu venillcntad 

in quibu'i . 

bcllum,buccinis corneis infonueruc ,&. dimiferunc hydrias 

dc manibus &: contritacfunt.Tunc vcro arrepcis lampadib. 

proruunt in aducrfanos,& fl 

mill buccinis concrcpant. Vi 

cledi militcs D :i cu 

deque 

lampadibuspugnanc. Sic.n. 

Chnft 9 cos armauei ac, dices: 

Sin t Iambi veflri prcinli,& IH- 

cern ardentes in manibus veflris. 

Et, Sicfulgeat lux vejira cora hominibus 

, vt videant opera veflra 

bona. Talibus ergo lampadib. 

acccfisdcbcntpugnarc Chri 

fHmihtes luce opera refuse 

T* > "î 

A P. vi n. 

208 

C A P. VIII. D 

TT\ f e untijne .rd cum viri E*/jr4w,:ctpfiuca 

grana,ui>idcmia aut multa.Ter hoc igiturfignificat,o,paucc perform 

mint! jlbicQiyCHiu* u^muru uocaiicrat adprpliumjitpatct 

diffis ca.6.'nprebe>,Jurnm occ///o,i/>/',Dixitq 

; ad Zebee & Salmana. fcxtb prd.e diuifio , ibi, 

fcizndum if> \acobpatriarcha benedicens filas lofcpb,Ma>u;/ie & Epbram,prcpofuit 

Ephraim ipfi Manaffe,vt babttur Ge.4,8. Tropter 

$ tribtis Ephraim prjtponebatfetribuiManaJTe. Gedeon aut erat de 

tribit ManafSet vtpaiec ex dittisfupra.c.6.& id tAlnftfrdcnomiaatA. Q^vd 

iftide Ephraim fue- treccntis viris qui fccum.Hic confcijuenter defcribitur Gedeonis 

aut paitcte ffonx capttea filits Epbraim 

cfintmaiorisponderis,(iejigxet cum cotifequenter dicitur. 

4 In manus vettrrs dc.U'zdi.i.fpmiMsfiipcrbix, ejnia non 

ejntre 

bant ni/igtoiiani 

nition^.E.^. line antern loco lcge& prophetas habucrut,& ipfi fif'icer 

cxprobraiieiut Chrifto diccntes: Miotfalfe.feip.f al.no po.etc* 

vbi fupra.Scd iicuc Gedeon exprobracus traliens hones dc 

bdlamtjSic Saluator noftpr poft opprobria in cruce fibi ilia 

ta,per mortem fuam ad internum dcfccndit, & ibidem de^ 

moncs limplicitcrconiiidic.Ec Iicuc Gedeon habita vidona 

dcMadian,deftruxic viros Soeoth v\:Phsnutl;Sic Saluatornfpoftcriumphumdcda'monibiis,&afcen(ioneniad 

cclos.populum ludôrum & ficerdotcs dcfh'uxic j? Roinanos,& 

cempluper turreru I'hanuel figmrica(u cocremauic,

B 

jrq.c. 

mis. 

20^ 

ludiicum. 

Cap. 

VIII. 210 

inte f pretatur lupus. Videtc noinprincipiu aduerfariornm _ Aug.Qu^ritur quid fit EphodvcIEnhot.Qôd quidefi D 

DiOiecitin fpinasi&calcauitea pedibus fu;s. 

#R.Da.Kim. 

fecit Gcdeon 

impiosillosco 

gnofcere miq.tate,fua,pudio 

nibfpinarum. 

od. Cotra lege 

crac c|i fachun 

fuic. Naiblisfa 

ccrdotibus E- 

p illos.n.rcuela 

facto o- 

butqd 

pusect.Gcdeo 

niscn iiitentio 

mini me verge 

batadimpictate,fedcumeffee 

princtps, 

&duxtxcrcit* 

volt bar cog no 

iccrej? Pr-hod 

cju d. ci icdc- , 

be ret. Ephod 

icrp-ctor 

fupcrhumeralc,cui 

crpuLba 

turrdnalc 

ludq; itidic^ba 

ruseffct,quod 

clarius cognofcitur 

ex 

hiftoria , Saul 

a;t, RcducE- 

to auroGedeon id fecerit,quia fcriptu cft-.Etfaftum eft potidus 

iaauriu aurcaru 

a mana in manus me-as , conteram carnes veftras cum fpinis tribulifque 

deferti. Et inde contcendensvenit inPhanuel,locutulqueeftad viros 

lociilliusfimilia. Cui&illi refponderunt , ficutrelponderanrviriSo- 

coth . Dixit itnquc eis: Cum rcuerfus fuero vidtor in pace deltruam tur- 

* 

rim hanc.Zcbee autcm & Salmana requiefcebant cum omni exercitu 

enim milia viri rcmanferant ex omnibus turmisOrien- 

fuo.Quindecim 

talium centum 

populoruoijCStfis viginti milibusbellatorum, &educen 

tiumgladium. Aiccndenfque Gedeon per viam eorumqui 

in taberna- 

culis morabantj.ir ad Orientaiem pattern Nobe &Icgbaa , percufiit ca- 

ftra fecuri 

hoftium,qui eranr, & nihil aduerfi : 

fufpicabantur fugerunc- 

Zebec & Salmana : qu >s periequens Gedeon , comprehendit turba- 

qujspctier.it 

ctopcrimentapur 

purea ifurt crant 

rtges Mu- "InCurcar. 

q 

erant in camelo 

rum ccruicibus et 

far 

li.lud Gedeo 

in &pbQfit etf}4+ 

tuinllud in ciui- 

latf [tia:ct for-niom 

>iii If 

llndetc. 

... -7 i r i -i i /i -i npotuit?na&: 

Socoth,&tiixiteis,hnZcbce& Salmana iuper quib.exprobrams mini 7 mater Samuel 

diccntcsrForfitaauianus Zebee &: Salmana in mambus tuis funt,&idcir fecit illiEphod 

copoltula^vtdemusvii-iscj iilaliifiint,&defecerunt,panes. Tulit ergo 

ienioresciaitaris&fpinasdeferti,acmbulos-, cVconrriuit cumeisatqus 

commi nuir viros Socoth.Turnrn quoque Phanuel fubuertit, occifis ha- 

bitat'Tibusciu^ratis.Dixuquead Zebee &Salmana:Qualesfueruntviri i< 

qu< s occidiltis in Thabor?Qui refponderunt.Similes tui , 6c vnus cxeis l 

quafi filius reeis.Quibusillerefpondit,Fratresmeifuerunt> ^- 

filij matris 

io vic.or tutu- i c1 

r r rr \ 

lofeph Qcf 

eft mirab.lc ui 

cam . Perdun- 

decimlapides, 

quos s. p XLUS 

Ponutex in E- 

ac ratio- 

phoda 

nal) lucos portabat 

, victoria 

puuiauinsDe* 

pr^nunciabac. 

Tantus.n.fflcdor 

iulgcbat,! 

eis, cum nondum 

exercitus 

moueretur , vt 

^ } ^.^ 

tdo erhenditpuerumde 

viris Socoth.-interrogauitqueeurnnomina principu 6 goiftaveftis d 

& fcniorum SocQth:&deicripritfepruao-intaieptem viros. tu. 

tanco aur 

Venitquead 

in Glofordi.&NicolaidcLyra. 212 

nrm populi ifla venerantis.Tdeo, f. q, prarrcr cnbcrnarulum quo 1 datum eft Samucli a matrecuna adhuc puer cflTcc.vnvbictinuftaqueibi 

fieri iufierat Deusrextrafimilcaliqmd dcEphocf bathdr,i.lincum;ScdGodconociftimo illudfcfien 

fas non e'raj.Ideo frdum eft Gcdconi & domui cius in citlc:q, crat pr.rciputim indumecum iummi iacerdotis: 1 1 \_ I l i t r 1 1 1 ? 1 1 v **- **-' 

fcandalum i.vtab otfenfo Dcod:fcedcret:qa&: 

per 

* 

-i . . .... . . 

. 

f f hoc quod- quod Sc carcs-ra fignitieata func d5 idoli eenos crat,q, extra Dei tabcrnaculu quodlibct 

in 

opera lacrarmq, 

fuaciuita 

ma- tc pra-cer Dei tabcrnaculum conftituit : & 10 fadu eft illi &: 

domui eius in 

Ephod>& pofuit illud in ciuitate fua Ephra . 

Fornicatufq; eft omnis if , 

racl in eo:&fachim eft Gcdeoni&omni domui eius in ruinam. Hu- 2 

j 

i pro es numero_ fcifcftuiTtjpDeo 

colerctur:cum il 

laipfaqux iulla 

funt in tabernaculo 

fieri, ?.d Dei 

potiusculnraire 

terantur, quam 

pro DcoautDei 

fimtilacro colcrctur. 

Qimnqua 

perEphrd calo 

cutioncq figni- 

" 

ficat 

turn. 

^c 

fua ciiiiadco 

B lcndu,Dcufimi 

lia t.ibernaculo 

Dei. Et idco per 

miliatus eft nut Madian corafHiisIfrael,necpotuerunt vltraccruices 

eleuare:ied quieuit terra per quadraginta annos,quibus Gcdeon pra- 

fa:ticut polka ac 

: 

Aug.iSvS 

fuit.Abiititaq; lerobaal films Ioas,& habitauitin domofiia: habuitq; dum cfi per profeptuaeinta 

filiosqui co-relli funt de femorceius , eo cb 

c 

plures haberct ? ilm didumcf 

6 \ 

.... -til r- i r\-' , le : quod recent 

vxorcs.Concubinaautem habebatin 

illius,qua Sicncm,gcnuitci him > Gcdeon Ephod 

nomine Abimclech : Mortuufque eft Gedeon filius loas in fenedtute. contra legc Dei 

^ 

i" i 

I /* :. I i /~ i- /v onro nnnrl riff 

r r 

Ezri.Poftquamaut.em mbnuus eft Gcdeon , aucrii iunthlijJlraeI,& ^ 

fornicati funt in Baalim. tPercufleruntque cum Baal fa-dus, vteflct 

cis in Deum:ncc rccordati funt Dni Dei eruit cos de munibus 

fui,qui ablatu vt fimul , ^ 

diccrctur vnde ( 

- _ . ;i 

inirnicoruluorum omnium per circumitum,nccfcccrunt milericor- 8 Faftumctt.n.in 

diam cum domo lerobaal Gcdeon,iuxca ola bonu oux fccerac Ifrael. 

Ephod quiahoc eft facerdotalisinligne honoris :vc hoc fit 

pcccatum Gedecn,q, extra Dei tabcrnaculum feccritalicjd 

iimilc vbicolereiur Dcus:nonq, folido aurovelutadorandum 

conftitucritEphod,fcd q, ex auro illo fccerit ea q pertincrent 

ad ornamenta vcl inftrumenta facrariiiqu^ oia per 

Ephod fignificat;' funt.Ipfum quoq; Ephod no ex folo auro 

fieri pr.rceptum eft : (i hoc eft fupcrhumeralc faccrdotalis 

\eftis:fcd aliquid auri habct . Nam ex auro &i hyacintho K 

purpura& coccino &: byffo fieri iufflim eft.Scd quia hcc ita 

pofucruntLXX.vt memoratis omnibus qua: dc fpoliis acce 

perat Gedcon^nferrentiSd/I'c" illud Gcdeon in Epbod, vr ex il 

lo toto hoc fadumeflecum ea locutionc qua: figmficata 

toto pattern, ut ita poffit inrclligi : fed; illud in Ephod , quafi 

jndcR-cit Ephod :vel cxeo fecit Ephod:non illud totum, f. 

in Ephod confumcns:fcd ex illo quantum futiicicbat impe 

dcns.Na in ilia interprctatione qua; ex Hebra:o eft, fie Icgi- 

tur: Ft i if'i; e

ludiicum. 

C A P V T IX. 

~A a A Bijtau.J[bime.&c. # lof.Gedconhabuic filios liberos 

iq. jL\. feptuaginta , naturale vero vnu de cocubinaDro ma 

noie Abimileh qui pcft morte pfis,pgcns ad cognationem 

mf is fua?,qm iniquitatu magnitudine videbant" mlignes, &: 

B 

cu eis ad pater- 

na teifc-i rcgrcf- .-j.v-i- a 

fus oes fratrcs oc 

cidit: (ol 9 Joatha 

bcneficio li 

fugx 

beratus eft . Abi- 

jnelech itaq; af- 

suptatyrannidc, 

drim fc,p lus fi- 

Jiisinhisq vdlet 

fecercdeclarauit 

xfcvchemereriuuitixprcfulib.erataccrbum. 

# Bafil. Abimelech 

homicidail 

le,fpur;usGcdco 

nis filius, quifc- 

puiagintagcrma 

u j illiusfifii 

iiiiLi j iu 1 1 i \j\, ~ t . 

Sijtautem 

CAP. 

Cap. IX. 214 

* \ 

Zim: ga nee prophetare necperfecutioncm Antichrifti po- D 

teft quilibeteuadere,nifi prius in montem bencdiibonis.i. 

in fublimitate fidei ac virtu tu afcenderit . hie eft enim mos 

Garizim,quiaMoyfeinbcncditionemdeputatur. D ,.' 

- 

c Im i/'*r"iinf" î^*^ 

**JlitC ILL till t * -JC* 

pcuaginca filij fc- 

mundi,mquibus 

pcr 

taquercum *quxftabatin Siche.Quodcum 'nundatiiefletloathan,* minus filios gea 

f QHI defutatuscftinbencd'.iftionem. nerauit.CoCllbi-' 

iuit,&ftetitinvertice monds Garizim :eleuataque voceelamauit& na fynagogami 

ritqii!cle;f(J&ipfa 

{cvicifTlni ph i!- 

a ^ Homines vagi,inftuauofi,:eteriioincendio pisparati. nOlliillmiS 

rani. 

3 

lis pcerif, & tan- c dixitiAuditeme viri Sichem, itavtaudiac vosDominus : leruncligna u clirifto crcditu- 

/-I >-* t\ -r\ iilt/"-f-ir *>A -^ *^ *i /-i f* f\\\f\ ft t- /^ ft* 

depmulierism.i 

ra.de qua df 

nu,aclapidisia&umperit. > Thcod.Ex his q cocigcrunc dncliideoscfle&tii nofunc.fed funcfynagpgalathane, de. 

Ahimclech &$!chimitis,difcim s 

Iprcba pfenfione interim 

affcrre iprobe vtetib.ea,& tande in difictliionc dclinere . Si 

^dc q. liberos Gedconis Iterfeccrat.mutuis plagis perierut. 

di. b i(t;m.nijitq; /o.Ifi.Filius junior qui fugitado gladiu inimici 

cuadit,fignificat reliquias Ifrael incxtrcmo ; 

tpecredituras, 

&Antichfi gladiu 

cuafuras.hicafccdit I vcrtitemotis Gari 

NICOLAVS Dt LYRA. 

I A Bi jc pu. llc ell pars incidentals : in 

qitadcfcribitur ruina 

J[\. jam at Gcdeonis,dequafaflaf:titmetio ca.pra. Circa 

mo a- 1: r bit ipfiu-f îbimdecb fmotio iniqua.fcdb maledicJio di?na, 

jfci.-QS cu nuntinrum cttct.tfrtib fequen.< vltio diuina.ibi:M.i(iiqne 

dnSiCircaprtmu deferibiturprimb ambitio >Abimelcch tcum df: 

Abij c.cwiM mater nominator concubina ca. pr inter fdlos GedeOnisfiiit minus no 

bi!is&iinorisreputationif:&tnanhelabat ad dnium pr& aliis & 

irtgnu. 2 Adfra.vtfcosinclinaretaliosadvotumfuu. 3 Qu,id. 

f hoc innuebat,ip oes alii filii Gedconis vellcnt fupcr populu dnari: cp 

f'fat falfumfedhoc fingebat adbabenduintcntu. 4 SimuJqj.^.rf.// 

proniotnsfnero defend*, vos . &promotiebo Confequenterdefcribitur 

eiusindcbitapromotiociiAf. 5 Dcdc.Tondoindcdinabileefl: & 

fignificatpodiisindeterminatu[c$maliqiiOsfcjmaliQsideefl(plibra. 

In Hcbrao aittbr , 

feptuagintaargeccos dephano Baalberith. 

nomcn eft Hlius p hani,eb %> habitatores Sicbem ibi ftuflerunt fcdm 

cu Baal.Beritb.n.foidits iterpretaiur.ibi al idigni rpmotionib.frequeter cas 9 

pi ambiut illi 

, vel alteri* cuiulcuqi 

q n facit ad bonuatc clcftois cliguntaliquc ad dignjtatc 

qua I nouiffimfs filius nec,i.Antichfs gnandus eft filius an- Apoc.r.a,''' 

cill.E,f .fvnagog^ peccatncis,i^

Ibidem. 

tHonorificantur 

dii . 

1 Super 

ji\fr. 

f vngim in 

rcgctn lup 

P*r 

Glof.ordi. &Nicolai deLyra. 

a D' \-crunU: Ifid. Lignafyhwsfit homines infruauofi,va- b D/rerwr7;.Tfid.Rhamnus eft genus rubi, que vulgofenti 

ni v iri.a?tcrno mcendio p'reparati. Super hos ncc oliua,ncc cem vrfinam nimis & 3ppcllat,a(pcri3 fpmofum.per qff An 

ficus ^ncc vitis rcgnaredignantijr quia non mercntur . Oli- ticlinftus fignincaeur cum omm ;-.fperitate &: fcritate huma 

ficu'îccvitisrc 

uorabic. 

(T 

narcd!a;na!Uur,quianonmercntur.Oli- tidjriltusfignihcacurcumomnir.lpentate.xicr: 

uaenWgraaambpiricudaneli &'vncioncm pacis figmftmi 

genus vzihmn}s.& exirt 

ignis dcrham>iol.\niy}\wd-; An 

cat Ficufvcro leecm:quam paterfamilias platauic in vmca tichrifto: & omncs qui in illo confidant pantcr cum illo da 

llftrflhir - 

fua-Dcusfc.H- 

* 

. .. 

id cf omnium 

credent ium patcrcfhquiplanvinci,id- 

vineaficum:id- 

ctt legem : quac 

primitioum po- 

cusg 

dos > 

ritarem , & fuauifiTnnam 

pj^n 

j/uedincm Chri 

!_ * T Gratis 

, SpintuiTinfti. 

a 

vt vngerent fuper fe dliua: , regemjDixeruntquc Impera nobis , QUX 

refpondit,Nunquid poflum deferere pinguedinem meam , qua & t dij 

vtunmr & homines , & venirc,ut inter ligha promoucar? Dixeruncq; 

f Legrmdiuinam. _ HoC 

3 

c MiflfJU '. Atl2. 

turn mil gnuwin- 

VCrblllU V- 

ligna ad arborem ricum, Veni, cV: fuper nosregnumaccipe. Qua: re- trum i mpc ran- 

fponditeisrNunquid poflum deferere dulccdinem meam, frudtafq; 

fuauiflimos, &ire, vt inter cxtera ? 

ligna promoucar Locutaque func 

a f Chrulmfl, qui dixit, Ego linn viiis vcia. 

li^na ad vite'm; Veni & impcra nobis . Qua: refpondit eis , Nunquid 

4 tem,an pcrmit- 

poffum deferere vinummcum, quod lamhcat Deum & non fa- 

gnificet 

cile definiri poteft. 

Q^.n. 

homines; & 

* Antichriftum vel diabohnn 

hie 

e(t cmi- 

& inutncs 

pofitum 

- 

" -. fit: Greens hec 

dciccit in terra: 

"";" 

,n ^^n 

& alios 

poftea b inter cztera hgna promouen? Dixeruntq,omma ligna ad rhamnum, 6 *^r*rxr qff< 

iamir 

fruitus genera- Veni , &impera fuper nos Qtia: refpondit cis; Si vere me regem vobis 

tconltiruitis, venite,&fubvmbra mea . Si 

rrequiefcite autemnon 7 

luill vÎHIHIaltU. ,_, . .. *--jy . j i f 

i f Aug. Vffhemcntioris comininaiionis Cil. Sc i]uodamuiodo cmcacii prilcntioris ti quis dic.it,!i non vs lacere quod volo, li 

fuiuram iniemaiis. 

dj 

ram euangelica: 

u'at in tc ira mea. id cu,v.iu {X-u : 

.at:vt quid earn tcnec.quafi dicat.feuict.promifliuo moJo p-jcnain 

vulds,egrcdiatur ignis de rhamno, & deuoret cedrosLibani. Nunc s 

igirurfrt reae&abiquepeccato conftituitis fuper vos regem Abi- 9 

.melech, & bcneegiftiscumlcrobaal &cum domoeius, & reddidi- 

ftis vicem beneficiis eius,qui pugnnuit pro vobis,& animam fuam de 

cftqui dixit: Ego per vnum lapidem;& conftituiftis regcm Abimelech filium ancillz c- cmiferit.i.potefam 

vitit vera. * T F'""' perditioms.fiou ic yo . ftatem dederit 

Cûia ergo popu ius fuper habicatores Sichem , eo quod frace'rvefter fie. Si ergot re&e malignofpirinii 

lus qui Antichri afchndo. bfFideiibus. pacem eorum 

fto feruit in re- & abiq; vitio egiftis cum lero'baal & domo eius hodie bctcmini in Abi perturbandi.Vf 

4ominos, 

probumfenlum 

dacur, vtcredat 

Timqu;ut. que adco ante 

melech,& ille lartetur in vobis. Sinautperuerse,egrediatur ignis ex eo, l 

.,, 

î 

ctiamitri a do- 

& cofumat rhabiratorcs Siche,&f oppidum Mello.egrediamrqi ignis S'JJu^pSIJ 

a TlpCum Anticliriflum,qt&fe& alios a 

creScre,u!i 

perdet. ;,,a,>, 

deviris Sichem,&deoppido Mello,& deuoret Abimelech Qii.accum 5SndTS 

a Tliid.Inperfecutione Anuchrifti non cuaditnifiqui ftigit:& inmontem bcnediclionisalccndit.Hiccftmoiu.quem cirregllO 

VltlS,lClelt 

Chrifti:&: ab oli 

ua i.Sointusfan 

Qi gratia, 

cundnnt fanfti.quem Moyies in Dcuteronomio bcncdiftioinbus dqnuau't. 

dixillet, fuVic,& abiit in BerajHabitauitcj; ibiob mctu Abimelech fra q"'dam ;^r* 

r n *i- iir tri-i * i-r j **' etiam im- 

6i a fi- c trls lui.Regnauititacj; Abimelech iup lirael cnb.annis. Mmtq;aomi- lomific intcrprecu,udiuinxlegis 

dulcedine reprobatur. 

b Dixtf 

tati font. 

V SHT' 

1'ttC lit 

interprctaci si5t> 

no: 1 , cmifit. po- 

teft ergo &: fie i 

fl'cumglori.i,& 

honore perduxi 

t. 

Idem . Vitis 

ailtem Chriftus CJhnltUS 

ditpericulisvterueretvosdemanu Madian,quinuncfurrexiftiscona 

f Fidsles de fcpmiginta lingais. 

viros fu- 

tradomumpatrismeij&interfeciftis filiosciusfeptuaginta 

a T Peccatricis fynagogx. 

celligi:vt fpirftfi 

malignum 

Cm IFi: ICCr COS 

DC* 

canquam volcn 

tern ire Itcr cos 


I Dixcruntq;.. ; 

rfo'i Oihonielrationepraditfa. 

^ Nuquid poiltim.dc.pin.mca.qua& dij vtutur./.Draf inlu 

cernis ardentib.tn tabcrnaculojj 

olco 

nnplel>4>i:'Ui qfinaru purijfimo. 

J EC homines./, coiidinieniis (ihornm,&- confefiionibus medlcina 

rum.Tcr bane al'tt piguedine tHtellighurpietasqHS fun in Othoniel 

fdfvbleutmdx miferiq fiiiom Ifrael: vtpatetexctiffisfupra. 3.c. 

4 Nunquid-'^ cil d/ilcedinem confoutioait diul>i 

cju fun \n Debora, 

habc'ite fpiriwm prophftnt,utpatct ex; ditfis 

ji-.pra^.ca, 

j Nunquid poffdefe.vi.mc.quod larti.^c, Dclttijtcatione bo 

tninuw videmus expcrieMiam.de Utificationc Dei dicit hoc 

l{a.$a,if> 

djcitur eo Leuitje in oblatioiubus 

cp boliiarum non cantabant candca 

dwina do>iec offarrentnr libimina

uJic. 

217 

a Sur. Auguft. Et 

.\ mtnc furge node in 

in & populus tuns tecii 

? infidiare . 

JLacini habcnc ma- 

ro: 

verb 

bee 

tlici vno vcibo 

quod cR 

6 Gr^cus ha- 

non potclt p . 

. & 

furzes 

ditlum ell matu- 

rnbis a iTuicutino 

ludiicum. 

nus fpiritum peflimum inter Abi- j 

melech & habitarores Sichem . 

Qui cceperunt eum deteftari , & 

fcelus interfeclionis feptuaginra 

filiorum lerobaal & effufionem 

{^nûnis eorum conferre in Abi- 

r 

melech rratrcm eorum, & in ccete 

ros Sichimorumprincipes qui eu 

adiuuerant . 

Pofueruntque infidias 

aduerfum cum in fummirate 

dum illius prcftola- 

tcmporc:quamuis montium : & " ' - HUU11 cciam JUI* aliis tCil t LJ. Ecce 

po. i.de cacnmine mentis quod dtcitu r vmbilicus terne^Hiafuperemi 

net alijs part 

thus 1 8 

verttris.Sctjiiiiur. Abiitergo. non exiit ti 

cjui 

iiitatcm cum Gncd adpugnandnni,fcd e.\pcftabat 

intcr:ufij; 

30 Palantcs. i.rnanifeflk diffttrrentet,& indc dr,pale:er 

Galilee . 

2 1 Povro Abim. Hie conjeauenier defcribitur vtrurum^; pm.ino, 

Jiilicet, i/tLimdech & eorum ijui promouerunt cum ad regnnm,tfnia 

inter fecit cf>s,& finaliter interfefluse/l abcii.frimo ergo defcribitur 

deflruftiovibis Sicbem,cnmdiihur. 22 Quani cc.inter. Salcnirn 

reddit tenant fltrilem & ideoquando ali'f/im detfnu-batfundilusaliquam 

c'lMtAttrnffargtbat ibijakni inj;^m:tH pofeftx viftori&.Scu 

do defcribitur dijiruiiiofwtalitw t ctirfl duitur. 2$ C^ncdcumau. 

Etfu'.ct Ultra vfaM ibi.. 

i Abime-

219 Glodordii &NicolaideLyra. 220 

ribusprscedenrcsfequebanturducern.Quicircumdantesprefidium 

fucccnderunt . 

Atquc ira 

faclum efr.,vt fumo & igne mille fere hominum 

necarcntur, viri pariter & muliercs habicarorum 

turris Sichcm . Abimclcch autem hide proficifccnsvenitad 

oppidum Thebes, c]uod circun- 

dansobfidcbatexercitu. Eratautcm rurris ex- 

celfj in media ciuitate,adquam confugerantfiinul 

viri ac mulu'res , & omncs principes ciuita- 

tis,claufa firmiflime ianua,& fuper 

turris tcchim 

ftant.es per propugnacula. Accedenfque Abime 

lech iuxta turrim fortiter : 

pugnabat & appro- 

nitebatur. t Et 

f i.Rcg.u.c. pinquans oftioignem fupponere 

NICO L A V S D li L Y K A. 

I Abimclcch autcm indc. ad ob/idendum cu'n.ScicndHm autem 

f vt Hberaret 

lernfa- 

Icm. 

g, alia eft au'tas t ^rjypto tjutt fimiiiter vocjttir Thebes de qua fait 

legio Thcbforum:cuipr\fnhfjntl*i Atar -'- 

, aicad cum : Euamna eladium tuum & percutc 

r ^ v i r r r 

me, nerortedicatur, quod a icemina mterrc- 

(Srus fim . Qui iufla perticicns , interfedt eum . 

] loquoquemortuo, omnes qui cum eo eranc 

4 de Ifrael , rcuerfi flint in fcdesfuas> & reddidic 

Deusmalum quod fecoratA bimelcch contra pa 

trcm luum , interfedlisfcptuagintafratribusfuis. 

Sichimitis quoque quod operati erant retributuin 

eft, &ven it fuper cos maledidio loatham 

filij Icrobaal. 

fet cfr'.brum flatimfuij]itr/iortuns vt videtnr.(ptnnonfuit } im promoHentiiim ipfum reuerfum efl iti caput eoruttt 

jccundiim maledittionftn loathanfitii Gedeonis. 

CAP. 

fiicm Elizabeth defiliab.Aa- 

-- ., T . cuzigcliolcgiiiit'cu 

iv.r, 

ExquoincclligiturdetribuLciiialiiJ nuplifle in tnbu 

Iud;i:vn licrct inter ainbas ilia cognatio.-ut diii caro non fo 

lum de regia,fed etiam de faccrdotali flirpe propagarctur. 

a # Huicjuui-flu lair. loi'cphus. liraelitarum.prmcipacum 

prarcepit laerGa 

CAP. X. 

O s T Amimelech furrexit t dux in Ifrael Thola 

filius Phua t patiui Abimclcch, vir de Iflachar, 

qui habitauit in Samir t mentis Ephraim 

dicauit Israel viginti & tribus annis : 

, & iu- 

mortuifque eft 

acfepultus inSamir. Huic fucceflit lair Galaadi- 

laadinuSjCx trir 

tes * , qui iudicauit Ifrael per viginti & duos an- 

' n-^ - 

- * 

~ ' 

j_ 

~o 

fccrcmur^fia- nos , habeiis 

triginta 

filios fedentcs Tuper triginta pullos afinarum, 4 

S!fiS f 2S & P 1 

"'"^05 triginta ciuitatuni, quse ex nomine eius funt !* appellate 

1 

* ^ 

J > 1UI 1 * It* 't* ^ /* 

' 

__._' 

, 1 f\ 1 1 f 1 f" 1 1 I 'I t f^ f i"1 S* I t~ S~t1~\ f\ t r1 -1 I'll*- i I **. mm A * frl 'V -/*-' * i *-\ *-, i +^% J . . . - . a . *- , .. M** _ 

Auoth lair , id eft , oppida lair, vlque in prsef entem diem in terra Ga- rcxir lair ^. 

bantcnimnubc 

refcemin^de-a- 

' 

& filios bonos 

faabcnstnginia 

numero, & in 

cquitatu proxla 

ros &: principa- 

bcnccs. 

* Seder Olani 

laad.Mortuufque eft lair ac fepultusin loco cui eft vocabulumChamo. diccsvigki duobus 

annis,cxtra 

s tr lbu b - in alias.Vn 

ll' . . - Saul cu eet de tnbu Beniamin . 

dedit he annum vnutn,qui vtrique fuit communis. 

Ji l 

ho1 Cribu fuda ^ ^cerdoi ^ rnbu Eeui du 

'?T 

Scptuaginta. tuerunt lair triginta &: duo filii,confcendelialora 

rcgis hols u 1 

,-. K 

tnbu luda.HIc Elizabeth tes 

teMîa. fupcr tnginta &. duos pullos. 

cogiwtaj $ Filii 


C A P V T X. 

POft Abimelech. Hie difcriliw qttinia tribulatio filiornm Ifrael 

a qua Lberati fuentnt per ]epb e.Et primo ponitur pondus 

ti>bulation'ucundo modut l/bcrationis yc.n. tertio 

impetus fcditio- 

nis.n.c.Trima in auas, quic primo defcribiw tempuspacisJccHndb 

trtbitlarioii.i } ilii.Fi\.a.\i.lfi'. vt oppo/iiaiuxtafeoofitamofu eluce- 

fcAnt.Tenipm autem pads defitiLititrfub duobns iulicibns )Mtrc//;//e 

frafidentibits.Tctnpus autlfecundi ponitur ibi.Huic iuccclilt lair. 

DC primo dicitur. 

I Port Abimelech. Tôn dial rex,ficutdeJ.bimelccb,t]Hiini(] Thola. I'atruui eft 

frarerpatrit,& idcofecnn

A 

Irrat.b. 

i:*.a,& 

if- 

,d.. 

.117. 

B 

ei cfta- 

IK'MSf 

;r sbori 

hi f. I?. 

lillC. 

c 

221 

# a Fi'ii antem 

lfrael,&c. Icfc- 

phus, Res equi 

dem Hcbra-orum 

ad inhonc 

itam vicam,&: 

iniuriam D-i 

legumquc icre 

bontur . Qiios 

Anmionita:de 

fpjcientes &Pa 

leftini,magno 

excrcicu pro-iiinciamdcuafiab"nt:omne- 

quc regioncm 

trns lordancm 

dctinentcs,reliquacomprimere 

prxfume 

bant. 

b -frTeccauitnus 

redde tu nobis, 

&c. Tertulha. 

Dei mifcncor- 

dia ipfum Ifrae 

1cm toties rcfti 

tiiit, quoties iu 

dicauit: toties 

refcniit , quotics 

&: incrc- 

puit. 

tus 

Theodore 

. Clamauerunc 

ludiicum. 

Cap. 

a tFilij aurcm Iftaeltpeccatisveteribusiungentesnouafecerunt malum 

inccnfpedtu domini , & {eru/eriitu idolis Baalim , Aft.iroth & 

dijs Syria: ac Sid* >nis & Moab & filiorum Ammon, & Philiithijm: dimiteruntque 

dominum & non coluerunt cum . Contra quos dominus 

irarus tradiditeos in rnanus Philifthijm Scfihorum Ammon , affli&iq; 

iimt>& vchemr nteropprcfli per annos deccm &ofto omnes qui habi- 

tabant trans ic.vdanem in terra Amorrhari, quareflin Galaad , in tantum 

vt Ammon lordane tranfmiflo vaf tarent ludam & filij Heniamin, 

&Ephraim. Atflictusqueeftliraelnimis. 

Htclamantesad Dominum 

b dtxerunt : Pcccauimusribijauiadfrcliquimus te, Dominum Dcum 

noltrum ,&ieruiuimus Baalim . Quibus locutus eft Dominus: Nun- 

quid non Aegypni & Amorrhxi , fiiiique Ammon & Philifthiim , SidoniiquoqLie& 

Amalec& t Chanaanoppredlrunn vos ,& clamaftis 

ad. me, &: erui vos de manu corum ? Et tamen refiquiftis me, & colui- 

ftis deos aliv. nos . Idcirco pen addam vt vltra vos liberem . 1 tc & inuo- 

catedeosquoselegiitis. Ipfi vosliberentin tcmporeanguiri^ .Dixe- 

runtquefitii lirael ad Dominum: peccauimus,i-eddetunobisquicquid 

placet: tantum nunchberano.s. Quxdicenres,omnia dcfinibusiuis 

ahenorum d -orum idola 

proicccrunt, & Icruierunt Domino 

Deo,qui 

td^luitlupermiieriis corum. Amrnon t 

Itaquefilii conclamantesin 

Galaad fixtretc-ntoria: contra qu>s congregari filii Krael in Mafpha 

caftrametati funt . Dix^runtque principcs Galaad finguli ad proxinios 

fuos ; Qui primus rx nobis contra filios Ammon capcrit dimica- 

re,eni dax populi Galaad. 


1 Filii aw.Hic cunfl-qucntcr deftnbitur cctmpus tribulationis.vbi 

primo dcfcnbicur culpa cum dicitiir:/^

feu. 

I 

f Pnft aliquot 

dlCi. 

Glof.ordi.&NicolaideLyra. 

C A P V T XI. 

, 

. -jclofcph. Ammonitis caftrametan 

tibus in terra GaJaadmonim, prouinciales occurrcrunt,amnioncnrc 

fc pcntis duce.Erat au 

tc m qui dam nomine Icy lite, vir virtutc paterna 

potens ad c- 

jcercitum difpcnfandum quc 

fubmcrccdcpofccbant. Ad 

huncergomittemcsroi;..i.at a 

vt cum eis pugn.rct, pro mi c- 

tcnrcs ti vt ( ui.cto tcmpore 

prmcipatum 

ccdcrent. 

cxctcicus fui co 

Augu. lephte interprctaturapcnens.-qui 

Chriftum li- 

enificat . Ipfe cnim dilcipulis 

hrisapcrurt fenfum vt intclligcrcnt 

fcnpturas.Hunc lephte 

fratrcs dc dome patris ex- 

pulcrunt tanquam Ugitima: 

vxoris fill) fornicana; hlium. 

C 

224 

Gnlnaditica moraba- 

C -jr Ccvgrtga, lofef bus . In prouinci?. 

tur.&.so nines dcjongc ad fc vcmcntcs,fub merccd? ^pria 

rctinebac. Illis vi-o lupphcantibus atq; nirantibus omncm 

principatum fc'C) f;>rv : 

pra N-CH' s t, .!. furrcxit &:capitelle in terra 

rem dc qua (iifcepit filios , Tob,collcdi funt ad eu fccle 

ruti homines pro remmionc 

a T Aug.lnfiimii.iKt, 

peccatorum.qui cum illo am 

fallen Chrilti pizinlucrjt,i;u ' 1LH - *ctiiiw VUÛHU ui.iu ;;uu uiLcipiciaL 


C A P. X 1. 

I TH rit iVj^c.Defcripto pondcre tribulation is,hic confc- 

JT qucnter ddcnbitur modus libcrationis: vbi primo ds 

fcnbiturconditioducislibcranris , lectindo humiliatio ip- 

; 

fiusdeprrcantis,ibi:fm //f;/>;r7of.terc;6pro(h-3t!o aduerfa 

rii rebcllans,ibi,F.i#ccu 

do in hoc quod dicitur: Oe adidtcra matrcgcncratHscs, Hcbrci 

& libri nofti i corrccti habcnt:Dr altcra niatre natus es. Tcrtio 

in hoc quod dicitur. 

5 Con{rc\>aiiijucfunt ad earn viri inopes & latrocinantcs, Hcbrî 

non habent latrocinante>:fcd t.mtum ino/;Êsoautem inten 

docapituiu iftud exponcrc myfticc 6m litcra Hcbraicam, 

qua reputo vcnorc".li;itur per Ic phtc, qui dr vir tortiflimus 

allegorice pot intc!lii dm roftcr fefus thriftus c>iu 

, tanc.c 

fortitudmiscf},

ludiicum: Cap. XL 216 

A a Dixerunttj; p rinc /. Aug. Talc quid figuracu eft in lofcph, qui ex ipf.i gence in infiddicatepminferunt, autoes gchen D 

quern fracres uendcnces abiecerunc:&: cu fame tribularent n;e pnedcftitnci: vbi cnt firm* & firidor rt'e/zf/Hj:tanqu;i popuad 

eius opem mifericordiamq; conucrfi func . hie ucro am- lo mcerons . Quaquam populus macrons diabolus &: angcli 

en-37-f. pij us elucctfignificacio fucurorum , quia no ipfi prorfus fra- etus coueniencer incelliguncur, ucl quiaxternam mifcriam 

fracres qui eiece 

runt Icphcc ad 

eu venerfit , fed 

Galaad fenfores 

fajuflia; pro toto poptllo 

fupplicantes. 

ficuc eadcm ges 

T Elegaru rcfponfio prophctiam enidentius ' 

exprimit. 

T Opinionc ueftra. 

Quibus ille refpondit. t Nonneuoseftisqui odiftisme & cieciftis 

fDauid. 

dedomopatrismei , Scnunc veniftisadmetneceflkate compulfi? 

a f t^jjl! dicat.Tunc u?nimus ad te lit perfequeremui,modo uenimus ut fequamur . 

Dixeruntque principes Galaad ad lephte . Ob 

hancigitur caufam 

eis quos deci- 

piunt acquirunc 

vel quia ipii x- 

ternemiferi

LiM 

A 

Origi 

a 

Chamos. 

GIofordi.&NicoIaideLyra. 

ficut hi qui in regnorum volumimb. contincntur. cfll- 

hort-'spr >pccr corum fecund itacem. 

228 

. Nonnc quxcunquc hcrcditauit tibi * Auguftmus.Hoc quidam Laciru fie intcrprctati funt. Tfo 

' J: - 

ribi Chamos Dim tints po!fidcbis,&-c.Vbi vide 

r"*"* r^. f*\ r* 

4 Hicronvmus. Chamos idolum erat conlccratum, quod 

alio nomine dicitur Bcelphegor. 

phegor , mcerprctacur 

idolu 

hi:n enun tuic 

M.vib cogno- 

m.Mico Baal fupcr 

monte Phc 

gor, quern Li- 

tjniPrupitmvo 

cant , 

Dcum, 

h >rroriim. Faic 

cnim dc Lapfa- a 

puifus eft , & 

vinlis 

propccr 

memhri magni 

tudincm innumerumDeorumfuorumcu 

Grxci tranthilcrunt,vfe 

in nominef.icraueruc 

hortorum, 

dicitur petfc 

turlcphccconfirmauc Deumqui voeacurChamos,potuiffe 

alu|U;d htMcdiucis dareculcoribus fuis.Quidavcro fie ha 

bent. lôane minus DeusnoftervU 4 Srant filij Am 

dor obtmuit, in noftram ced ent poffeffioncm. Nifi forte melior es \ mon, Chamos 

BalacfiltoSephorregeMoab , aut docere p >t=S quod iurgatus fit -r 

hocTudeac ad' 

contra Ifracl&pugnauerit contra eum quiii i > habitauit in Hefe- 8 firmarc , cum 

bon , & viculis eius , & in Aroer & villis illius , vel in cun&is ciuitati- f f^dum^cius 

busiuxta t lordanem per trecentos annos . Qjare tanto tempore pinioncm di- 

nihillupcrhacrepetitionetentaltis? Jgiturnoncgo pecco inte, fed Ia 

dum.quiapuca; 

1 

tu contra ms male indiccnsmihibellauoniu(h. ludicec domi- 

agis, pofsidere'h^c 

nus arbiter huius diei inter Ifracl , Sc filios Amman . 

vel in 

Noluitq; acquiepdleffio- 

JNI ^ u 1- A V S LtL LYRA. 

je tcrtia ibi. . \ififjfik Pnma ro .-.ccipisfcx h ,c filii Ifracl 

ij 

tonuUoittipoghaucninufilioJ A ivnoi^: Mjab, fedSc-ho 

cos impugnaucc occideruc,5u per coL'qucs quicqmd polfids 

bat iurc belli acquilicrut.Hanc auc ronem lephtc tagjcd:rfii 

fe repetcs proccifmn filiotu Uracl dcclinado a termini's Am 

mo&: Moab.vthecur Dcut.i.&N 2i.Et patetlra vfq ; ibi. 

i Egr fl'us. Ipfc.n. Schon nut obti:a Hlijs Ifrjel ct extra terra 

fuaadeos ddx-llandum-Ex quo patet quod habueruntcon 

tra cnim luHLim bcllum &. per confcqucns rcgnum cius iu- 

Itobello acqiriiiu a fili)s Ifracl fuitab eis &: iuffe poilcfsu . 

t I'ruddn ;c.Hicponitur fccundaro, quzaccipiturexauttdntatc 

duiiiu, quia eft domin* c^li 6t terre,& idco poteft 

terrain ab vno poflcflam alteri dare pro fua voluntatc, quod 

fecit de terra polieiri a Sehon rege tradcdo earn filiis I Iracl 

poflidcn-iam fecundum quod dicitur Deut.r. Ecce tradidiin 

nianutua Sehoregcm fjej'cbon,4>nr)rrhfu,iy terra eius 

incipepojfi 

dere t&c.&L hancratione tangit Ier5hte tdiccns. Tradiditq; eum 

duminus in mamt Ifrael cw.Et pacet litera vique ibi. 

3 TMnne e a.Quod dupliciterexponitur.Vno modo fic.Qu* 

pofitdit Chawm Deustu, ^.i.populus Moabqui Chamos coleoat, 

vc fit ft-nfus,quod flla pars terr.T Moab qua; adu poffidc 

baturabeoquando rllii Ilracl debcllauerunt Sehon, illade 

iu r e erat populi Moab,non auc ilia pars t poffidebac Schon 

* filiis Ifrael acquilita.Alio mo,e> ponit",vtfitc6firmatio r5 

nis {Sccdentis Ad emus intelledu ell c6(id;.-radu,q, ficut fidcles 

vklonas fuas attribufic Deo vcro, itaifideles victorias 

fnas fuo Deo f.dfo.D-cic igifT. \oer.j, wc.i.poffidere te fecit. 

4 Chamot >f/o,fccundum opiniontm tnam. 

j Tibi tare dtbetr.i.trpmansitirt acqtiificapcrTiôriam . 

6 j*

.Ju \. 49ji.Iud. 

:;em cogitauic :&: 

ut 

fcere rex filioru Ammo verbis lephte 

per nuncios mandauerat.Facr.us eil ergo fu 

a T In hoc figmficatur quia fpiiitus domini impeitiiur inmbiis Chrilti. 

5" Signantur membra Chiiiti proticieutia ad vift o;iam

A 

Sap.j.b. 

.Tim.4.t>. 

B 

Gen. 11. b. 

C 

Ibid. 3 8. d. 

231 Glof ordi. & Nicolai de Lyra. 232 

Dcoobculit:ficvciq,obtlic, vtabinimicis proiuftitiaoc- 

cidcrctur . Hunc nnitaci martvrcs vfq ; ad mortem pro vcrtc.ucccrtaucrunc.dc 

quibusdicicur : ranâmauruminfor. 

illus . VnJc Apoftolus. 

frcbMtiUot t&,iHa/iht*.l>oUunntce. 

Egocnimijmimmolor.-fcd noil flCUC IcphtC tilia 

dommo,fed ficiit pr.vccpcum rrac 

pccora ortcrri ,& pn. hibitumhpmincsinunoiari.Maîsbqcilllfimilcvd.-cur 

quod fecit Abrahi: 

qiu ddominus Ipccialiccr fieri p- 

vc c ilia fibi 

ccpic: non g.-ncralicer 

facrificia ficrcnc aliquando nundainc.imoudim 

. iiuu Hen omnmojfhibuit 

mis: humiliatique funt filij Ammon a 

filiisllrael. Rcuertenti autcm Icphtcin 

Malpha domum luam, occunt ei vnigenita 

tilia fua cu ty mpanis &s choris. Non 

.n.habebacalios libcros. Qua viia fcidit 

Deindclx.dicrumtamlongadilarionc' daft fibre fuardomt D 

lu uc 

nus cum ab vii.c.ccb.iri.iim^neccefi no prohibuc-ric , 

Abrahamxdpnccpcrfiti ;ido quod vuuerac , feipfum orlvirec 

: Deum autem non hois immolacionc : plaearec & ;deo 

hail pcnam pacn fuille rctri'nicam: nc iin| -iMirum talis vo- 

tirclinquctcturexcmplum:utauc 

ne irutMiii aliqti d fe uoucrc Dcx> 

purarc nc homines , cum uiclun.is 

humanas uoucret:& qi;od eft hot 

ribilius, li r um:auc non ucra,fed 

linuil.ica cad'm uotadset 

potius 

cum ucluc cxcmplo Abraha; fpcravcnt 

qui uouiilent Deum prohi- 

1 1^.1 1 >iivr r 

Diftar ergo quod Icphrcrccic a fa vc(limcntaiua,&:att : Hcu me hlia mi: 4 bicarum talmiotaco itPof 

dto Abr..!i obculit 

filmrr, & nullo 

:ilielccicc]uc>dlc-gcvctatur: fpcciali impc- 

tahbi s facn'. 

- 

no uibetur . In ipfoceiam Abraha: lilio, quia 

ci)S non delectarctur dominus, ollcndit : cum pacrcm cuias 

fidcmiubc'ndo probauic,a rili) intcrfcclionc prohibuic:&: 

aricccmquo faciificiunilicite fecundum cogruam tcmporisconfuccudincm 

cornplcrccur,appo!u!C.Si auc hoc quemquam 

mouct: quomodopiecredidcnc Abraham Dcum talibus 

(acrifici js delcdat i li illicicc orlcrtjntur : &: idco pucac 

rcdccrcdidillc cciain Icphcc, quod calc facrificium poifcc 

clle Dcoacccpciim.primoconlidcrctaliud eire vitro voue 

rc,ahud iubcnti obcempcrare. No cnim iialiquid in domo 

prxtcr morcm a d jmino inftiturum feruo iubctur& id laud.ibili 

obcdicncia tacit:idco non ell plei^cndum li hoc face- 

re fponcc prxkimpf.T it . Dcindc iubcbac Abraha quod crc- 

detx-c,vcprxccrdiu;numimpcriuni rilioivc noparceret cro 

dens tales vi^timas Dcu libcnter acciperc: fed iuf- 

prjctcrca 

fl(Ic,vt 

Heb.n.b. 

rcfufcirarec occifum: & hmc ahquid tanquam Dcus 

fapiensdemonllrarcc. \nfideseiusmcpiHolauJ Hebrjros 

laiidaciir,quiahocdcDco(}> pofiecrilitim luu (ufcicare, crcdid:t. 

Ifte veroDconon iubcnccnequc pufccnce, &: contra 

Icgitimuin Deiprxceptum vkro facnficm votiit humanu. 

Aitcnitn . Qiiiutnque exicritde ianuisdomns meaob'iiam nu- 

/j-,o-'. N( n his vcrbis pcctis aliquod vouit,quod fecundum 

legcm police otFcrri.Ncqueconiuetudinis tuit:vt rcdeunci- 

biiscum Victoria ducibus pccora occurrerec . Canes auccm 

folcnc dominis occurrcrc. dc qiiibus illc cum vouerct:cogt 

tare non pocuic nc in iniuriam Dei non folum illicitum } fed 

m conccmptioile & fecundum legcm immundum uo- 

.- uid-. rt tiir. N; 

ec air : quodcunquc exicrit : fed qHiatnijue 

'* :ubi homincui cant LI ID cogicauic.Nontamen fbrtafie 

vntcam hl'am:quanunsillam in canca pacns gloria quis poff,^c 

..nteire m;i lorte uxorrNam quod non dixic,quxcuque: 

fed -/'licumjui 

e liLntcicitnuisdomm eu 

tentabis dominum Deum mum. Sed tamen ctiam in eius tcnca- 

tione dominus quod prenuntiare volcbac,oftcndic: non camen 

fruftra incer fideles & opeiances iufticiam,propcer bonam 

fidelemque vicam,m qua cum credendumeft efic defunctum, 

talcmieruit tcftimonium. Vtrum autem quia 

poftquamdiitum eft : Fa3u< eil fuper lephtc fpiritus dominr.fo* 

cuca funt ca,vc vocum illud voucrec &: hoftes vinccrc c:&: vo 

turn reddercc, fpiricui domini omn iadcpucanda line: vc lie 

habeaturhic facrificium tanquam dominus ficuc Abraha: 

Gcdcon pcftquam fecit 

cum iullerit, non facile dixen in : 

Eph od nulla eft memoraca profperitas . Poltea vero quam 

lephcc votum vouic:fecuca eft victoria propcer quam voue 

vocum foluit. Ruifus cnim con liderandum 

rac:quaadepca 

eft: quia Gedeon &: li non poftea quam fecic Ephod,poliea 

tamen quam tecauic dominum, quod vcique peccatum eft, 

magnaltragehoftibusfuperatis populo lalucemacquiliuit: 

Sic cnim fcripcum eft: EC dixit Gedeon ad dominum: tô/i irsfca- 

loquar adhnc femel in vcllere . Irani 

probau::, fed iuftna&lcgeDci tonfultapcnfandumdimilic 

. Sicdefaico lephcc in ncutrampartcm fcncenciam 

: 

proculic 

uc noffcr inccllcftus ;n iud cando exercerctur . 

Poflenuis tarn diccrc 

Dcodifplieiuflc tale uocum : & ad iilam 

pcrductam etie vindictam : 

utpncri pocillimu hlia unica 

occurred c . Ccr reueriionem lephte pof? crium- 

pbumdcaducriarija, iun;h'catur rcucrlio Chnlliperfuam 

refurrcc abmtcris daemon ibusfupci-acrc. 

i Ouutnru ^.'/.//.o'f.peruuamljgnificacurccclcfia uni^c- 

niciChriftjHlia. 

3 CKtHiy ni p.& cho. idclljaudibus diuinis dc vicloria Chrifti 

qujm icphtcimmolauit donjinomon pcroccifione corpons 

fccunduir. Hebrews , led per obfcruantiam virgmitacis. 

iicucpleniusdixi liq.ci locum iftuni in cxpolitionc Irali.Ec 

clcliaucro virgo cit p(.rintentatem fidcj :&cH immoiaca 

dno ipinnialiccrper hoc quod clt diuinis laudibus dcdicaca 

vnde d]Cicur Pfalmo 49. Immvla Deo facrificium landis. EC irclalm.jo. 

SacnticwMDeofpirituscontribulatus, e^.Sunc 

ciam mccclefia mult.c pcilona? nnmolacx domino per 

bfCTuanoam v]rg,n,cac.s:lic filia Icphce, & ceia muharpcc 

llioncm in teligiooc, qua; eft quardamois ciuihs j ro- 

Pppulo fuo 

Dcmde pra-iiicit: 

pcer 

&: protahbus 

peer quod religiofi dicuncur mundo mortui , 

fubdicur. 

4 Fitia9ude(rpiftimr:& ipfadecepta ci> Quod non poceftintelligi 

fecundum vcritatcm dc Chrifto, qui dceipi non pot, 

cum lie 

ipfa vcricas: loan, i ^.a.Eôfm/i via verity v v ta.Sed 

tancum fecundum .tftimationem intidelium, potifsimelu 

da:orum qui crcdunc Chnliuin tuilie propheram falium:& 

lie 

deccpille cccleliam libi aggrcgatam:& ctiam ipfum dc- 

cepcum fuilfc, aggregando libi populum exappctituvan* 

gloriat.Similitcr quancum ad pci lonas religiolas fecundum 

i-ftimacionem falfam hominum mundanorum eft ibi dccc 

pcioex vcraqueparcc . nam rcligiofos xftimant d^cepros 

cligendo libi talcm vitam , propcer Chriftum . & lin ilicerChriftumabcis 

dccipi,fpecialiccr a mendicancibus re- 

ligiolis,quos rcputanchypocntas habcncesfpecicm reliciohcacis 

propcer qu.Eftum,6c non propcer Chnlium:&: lu fociunc 

Chrifto bai bam dc ftrammibus,fecundum 

ncm malorum,& lie dicitur . 

f i

{ 

ludicum. 

Cap. XI. 2 34 

A iritn'n 

preff quern infilijt etia fpiritus domini & ^phetauic. 

non enim iufte agcre fciebat.f.vt in Dauid viru fandu fx- tjonem fpmtuahu reru referuntur. fed humana D~o f tcrifi 

'' 

' 

, 

^' 

hibuit:& fe odiffe dicit : 

bonos & malos , per fcientes & cia no placuerunt : quando no tf iufhtia quifqtie reck- viuit 

nefcientes,qcf agendum nouit & ftatuir,qui etiam per Cai- uel peccare non vulc,intcrimit:': fed homo ab hominc uuc 

pha nefcien tern quid dixeratprophetauit , quod oportcret eleda holtia more pecoris immolatur.Si aute 

dicetaliquis: 

Chriftum mori pro gete. Quis quia pecorum vidima? ia vft 

.n.egitnififpiritus_dominrcur ^ decepifti me, &ipfa dccepta CS. Aperui J "cc ad fignificatione licetre 

i late" minus faciebac intetos ad 

rens prejmciare vecura, vt Gedconcencare 

volentidominu 

&noncrcdcnti quod ciiado 

minus locucus fuerac, hoc potiirnnum 

de vellere prius eo- 

p]uto,poftca licco : 5c de area- 

prius licca, poftea irriâca vcni 

rccm mence; vc quod deficit a 

fide, dclito eius deputccur? 

vcro tali aio cms ufus 

Quod 

cli Dcus,ciusmifcricordix6i 

niirabili prouidenci^ relinque 

dum eft. Si quis auce dicit om - 

niafc;entefccitfc, &.didicitie 

Gcdcon ex reuelatione prophctica, 

ut per eum figna talia 

moftrarentur , necdctecillea 

fide :.& quodI 

cjiapromifcrac 

dominus credidiffc , fed acc.o- 

ie grophetica i uelkre uoluif- 

fc tetare , &: 10 tentanone tuif- 

enim os mcum ad Dominum & aliud facere 

nonpotero. Cuiillarefpondic: 

P.uer mi fi 

aperuifti os tuum ad Dominum , fac mihi 

quodcunquepollicicuses,conceflatibiultio- 

neatque victoria de hottibus tuis DixitqjJid 

patrem: Hoc folum mihi prefta qm>d de- 

precor 

. Dimitte me vt duobus menfibus cir- 

& plangam virginitatem 

cum earn monies , 

meam cum (odalibus meis . Cui iile relpondit: 

Vade:& dimifit earn duobus mentibus. Cuq, 

abiflet cum fociis ac {odalibus fuis , flebat vir- 

t f Auguftinus Ix.i. dicbus lex ztaubus quibu$ virjo ccciclia congregatur 3c 

peccata lamcntatur,quorid:c dic?ns:Dimite nobis debira no :r.i . 

, T ln r^ t^{me . gcnsrali b T chrhtum ,^^ cli 

'o-initatem Sfuam in montibus. Exple'cifque 

^ fucramencu magnum Chrifti 

&: ecclefix requircdum , propterca 

Dc 9 re infigni &: inopi 

nata voles animos homimun 

excitare , co magis qif fibi ta- 

lia facrificia offcrri vetuerac, 

curauitfibi aliquid orTcrendii 

in quoipfaadmiratiomagna 

gigneretqu^ftione, & qua:- 

4 iiioc 

* i 

tans mens hoininis altitudi- 

neprophetia: velut "' haniopi- 

' ' " 

fcemCr 

pturartim leuaret . Huic roi 

no obfiftimus. Scdalia qu^ftio 

eft de atiimo vouctis , alia de 

ciritus dniqui fiidus eft fpin 

fup 

lephte vt hoc vouerct fe inculpabilem ficut dolum , Icp 

" , prxcc 

Iacob,& cotem- 

illud qd domino aic . Tfo* irafcatitr indi^natlo tua. in pic.quod fcriptura non aperuic, cuius non lice 

7f,non dixille quod iram non timeret : fed q, eu non irafci ncre,noii modjinfipiencia culpanda non eft fed obedictia 

, 

conliderct,cu ea faceret qux fpiritu didantc facicnda fenti laudada. Hoc cnim modo fi fe homo ipfeperimat,quod hu 

ret^dicatvc videf : dummodoqddefadoEphod fcdprura mjnaualintatc&corjdlio nefaseft facere, intelligendum, 

culpauit quodlibet iignificec, non audcat excularc a pecca- 

eft obsdiecer fieri,non fceleftc.Si aute lephte hamanum fc 

to. Na&iliudqcf treccti uinadfignucrticis ipfo numero cutus erroremhumanufacrificium vouedumputauic,eius 

perdnentcs hydrias fidilcs acccperut,cifq; ardente; taculas quide pcccacum de unica filia iurc punicum eft. QcT ipfe ui- 

incluferut,qiubus fra&is rcpete lumiua hoftium mukicudi- decur oftenderc fciffis ucftibus diccns.He;/ me filia mi,impedinem 

terruerunt,tanquam ex arbitrio fuo videtur fecifle Gc Jil wc,c^'-.Hic tame error h.ibct aliquam laudem fidei , quia 

dco.No enim fcriptura dicit dominum monuiffc vt facerec Deu ti nuiit,ut quod uoueret redderec,nec diuini ife iudici) 

& tamen tam grade iignu quis faciedu putet, nifi dominus fententia declmaiiic fiue , fpcras dominum prohibicuru (! 

infpirauit,qui pr^figurauic fandtos euagclici luminis ihefau 

rum in valis ftctilibus habituros , vnde . Hdemus tbefanrum 

iflum in va/iftitfilib.quibus in paflione fua fradis maior eoru 

gloria; fulgor cmicuit,6înimicos inopinata Chrifti claritate 

fupcrauit.Vel per fcietes ergo, vel per nelcietes 

fignifica 

cioncm futurorum fpintus domini propheticis temporibus 

operatus eft,ncc id peccata eorum no fuerunt peccata, quia 

Dcus qui &: rnalis bii vtitur,vfus eft eis ad iigmficada qua? 

voluit.Si ergo pcccatu no fuic cuiushbet necis humana:,vel 

ct parncidalc facrificium vel voucre,vel rcddcre, quia ma- 

gnum aljquid & fpiritualc fignificauit,fruftra Deus talia f- 

hibuit, 

NiCOLAVS DE LYRA. 

i Dectpinimf.la Hebrô habctur.Turba(li,mc et tu tiirbata ei. 

Turn quia credebat camimmolandam.Tum quia non habc 

bataliamprolem . 

2 Aperui enimos mcumjervoiumfupradiflnm. 

I Et aliudfacere non pot ero, quia uociim eft promirtio Deo fada 

quz dcbct impleri,eo tamcn modo quo licitum eft . 

4 Tlangant virginitatem wepropriam ,fcd fccundum 

didu falforum prophecarum qui ahcrtbac ipfum cftc 

fcductu,ut patct in plunb.capitulis Hicr. Moral, autcm per 

lephrcporcft intc]iig!,homo L'tcratus,potes in fcnptuns^vc 

dc Apollo dicitur Ad.i 3. qui fugiensmolcfiiasicculariua^ 

lugic 

cut fecit Abrahe, line cius uolutatem ctiam non prohtbetis 

mtellcclam flicere potitis quacontemnereftatuens.Qîauis 

hicmcnto qticritur,utrij uerius intelligitur hoc Deum nol 

le fieri,.S: in eo potius Deo fi no hcret, obediretur, quonia 

hoc fe nolle 6c in Abrahe fllio & iti 

legitirna ,phibicione mo 

ftrauerar.Scd came fi proptcrea lephte no faceret fibi poti' 

in unica pvrperciHe qua Dd uoluntatem fecutus uiderecur. 

Magis ergo intellexic in eo quod fibi filia occurrit ultorem 

Deu &c, 

diminuendo meritum.tt ipfr deccp'a us ^.yc.n'i iortius infur- 

git ad ipfamimmohnduin per uuiorcm fiii humilicacenJ . 

Tom.i. H 3 

f incuruanda 

incuruarc fc- 

atfieis 

if. 

A 

Mjftiec. 

B 

t adlcouen- 

Jm Hrb. 

j.Cor.if . 

23 Gloordi.&NicoJaidcLyra. 236 

dam,fcd voto & uoluntati no rcftiterat patris,5e 

Crmultiplicamiiii,!^. Dw'Ut.vij.ca.ôi erit apudlc ftcrilit vtriuf- 

quefexus. Obferuacio vero virginitatis excludit multiplicatio 

nem prolis , ergo videtur quod fuerit illicita cnpore vctc- 

ris legis.-propter quod videtur incouenienter didum, quod 

filia lephte liierit domino confecrata vel facrificata perob 

feruatione virginitatis . Dicendum quod illud pr^ccptum: 

Crefcitc& mnlnplic. &c. datu fuit Nee in exitu arcf quando 

erantpauc^ pcrfona^humanae.f.odo tantum : quatuor u/ri, 

& quatuor mulieres: quia tune genus humanum indigcbac 

multiplicationepercarnalem generationem ordinatam ad 

diuinum cultum: &: ideo multiplicatogcnerchumano ccf- 

fauit illud prasccptum in particularibus pcrionis:quia in 

communitate humani generis multi funt proniad generationis 

adum , per quos impletur communitati pra:ccptum 

factum-Qiiod autem additur illud Deut.uij.c. Tôn erit apud 

te fterilis^c. no eft preccptumrvtpatecinfpicienti textuin, 

fed eft quzdam promiffio fada obfcruantibus legem ma- 

habenda : ficut etiam tem- 

trimonijde foecunditate prolis 

pore euangclij multiplicatio prolis perfonis 

exiftentibus in 

matrimomo reputatur benericium diuinum. Per hoc tame 

non excludit ur , quin obferuatio uirginitatis fit Deo acce- 

ptiorrqux tamen reperitur in paucis perfonis,propter quod 

tcr regnum cflorum. ejiii poteft capcre c

emt au 

Eiraim. 

poptil* 

:Ie!>. 

m pe 

Heb. 

B 

Vcf 

inita,multos corum 

cecidic . 

^ lofeph. Obijciebat 

quod bcl 

lum Ammcnita 

rum eis nonindica'Tct 

, fed voluiflet 

folus K 

prardam habere 

&: . 

gloriam 

Sa- 

tisfacicbat eis , 

quod 

non eos la 

tuillct cognatorum 

oppreflio , 

fed etiam vocati 

ad auxiliu non 

vcniHcnt , cum 

pporterct 

cos an 

te prcccs occurrere.Deindedicebat 

, quodhoflibus 

iniuftepu 

gnantibus nopfihnerent 

reiifte 

re: cognatisvero 

inferre bclla 

tcntarcnt . Etintcrminatus 

cft,fi 

non temperaret 

a talibus Deo 

, 

CAP. XII. 

irafcerentur Gedeoni 

ludicum: 

leoni , quod medio 

belli focietatem no accerfiti eflent, neque vllam 

cius excufationem : acciperent pugna 

auxiliantc, abeispcenas cxigeret. 

C A P. 

Gap. XIL 

Fugitiuwen Gdaad, &t. Chaldams. Paraph. Vos Ga- 

Zonaras . Cum Ephraimica; laadirx,qui fugiciui,ac trans fugarertis , quid reputamini in 

ad Ammonitic i ; Ephraim & in , medio M.malTe ? 

c -Jt D,c er%o Scbwbolctb,&-c. R-r)aiiidKimhi.Ro2nbantvt 

proferret dictiones in quib.eit Schin jhoc eft f,craffum , q 5 

X II. 

Hoc ad vlcimum iudicium ref?i rndum eft, {rctindtun illud : Eos qui noluerunt me 

rcgnare Jibi,adducite & imciri^te couun me , 

tCce aut in Ephraim ortaeftfeditio Natraf- 

eutes cotra Aoîone dixerut ad lephte : Quare 

vadens ad pugna contra rifios Ammon,voca- 

re nos noluilti,vtpergeremus tecu ? Igitur inccndemus 

domum tua.Quibus illerelpodit : 

t Dilceptatio erat mihi & populo meo contra 

filios Ammon vehemensjvocauiq; yos utprarberctis mihi auxiliu: 

& facere noluiftis . Quod cernens t aiam 

polui ineam in manibus 

meis,tran/iuiquc ad filios Ammon , & tradidit eos Dfis in manus 

Ephratei prefer- 

re ncqueruc , fed 

loco ei 9 . f.acucu 

,prercbanc,quod 

cercu erac indi- 

;Ciu,prplacorecjf- 

tulibet id verbis 

negarct. Etfortallc 

aer ipfe, aUt 

influetia illius lo 

ci , caufa fuit i\- 

lius acutz pro- 

lationis . 

}e Atigu. Si illud 

quod popul 

mcas.Qiaid comerui,ut aduerliim me in 

cofurgads pr^lium? Voca- 

9 Ephrem 

, poftea a 

. . lephte debellatis 

itaq; ad le cunctis uins de Galaad pugnabat contra . Ephraim 4 Cus eft,ad iudiciu 

PercuflTeruntq; uiri Galaad tphraitn, quiadixerat; ifugitiuuseft y Dei, 

Galaad de Ephraim, &c habitat in medio Ephraim 6V: Manafle. Oc- 6 

cupaueruntq, uiri Galaaditx uada lordanis, p qua; Ephraim reuerfutus 

erat.Cumq; ueniflet ad ea de Ephraim numero fugiens, atq; 

dixtflet : Obfecro ut me tranfire permittas, dicebant ei Galaadme: 

Nunquid Ephrathaûs es ? Quo'dicente , non lum, interrogabant 

cumiDic ergo fdiibboleth,quod interpretatur Ipica. Qui relpode- 


CAP. XII. 

' 

Cctautem . Defcripta 

Fuglti- 

tribulatione &modolibcrationis, 

hie confequcncerdefcribicur im- 

petus feditionis. Etprimo huiufmodi fcdicio 

dcfcribitur . fccundo ccmpus cruim iudicum 

fuccin&e fubditur,ibi : Tofl bunc I'M. Circa primum 

dicitur: Ecce autem &c.l\\\ enim de hac tribu eranc fu- 

perbi & gloria: mundana:cupidi,propcer caufam dicTam fu 

perius in prin.8.c.& Ideo dolebac de hoc quod victoria ipli 

lephce adfcnbcbatur,qui non crat decorum tribu . &: ideo 

occafionem contra cum di . 

qu^rcbant 

^ ô.noj,d7-c.mentiebantur,vtpatetex fcqucntibus:fcdgra 

tis qua^cbant occationcm dirtenfionif. : patet litcra vfque 

ibi . 

3 ro.an/w.^c.i.ncceflitate rcgente expofui pcriculo vitam 

rneam pugnando cum paucis contra filios Ammon. fequit'. 

4 Tugnabdt contra,&c.cuius caufa fubditur : 

5 Qia dixe.fu.&c. quod cxponunt aliqui dc Icphte qui fuic 

cicdus a fratribus fuis,vt diitum eft fupra in prin.i i.ca. fed 

illud quod fequitur de Ephraim,non benc cofonat huic cxpolitioni 

, qma non fuit dc tribu . Ephraim &: ideo mclius 

cxponitur de populo Galaad . de quo fubditur : 

Et habitat, &c.ly habitation eft in Hcbrzo : fed fie habeif 

ibi : 

Fugitiuus eft Galaad in medio Ephraim, & in media Manaffc, 

.. idcft, 

M O R A L I T E 11. 

i Ecct autem . Per Ephraitas qui intcrpretantur agcntcs, fi- 

gnificantur clcrici cupidi qui non ftudcnt i?ifi ad augcdtim 

pccunias per lites Si fraudcs & , per prebcndas malo ticulo 

acquirendas ;& fimiliter per Ephraitas intcliigunturrcli- 

Ti 

proprictanj . Hos igittir uocauit Chriftus per Icphte 

lignincatus,ad pugnam contra diabolum prccibus deuotis 

& fanrtis exhortationibus & doclrinis,fed ipfi noluerut ue- 

lirc.Infupcr & domum Icphte. i. ccclefiam Chnfti nitunr 

incendcrc igne cupiditatis,luxuria7, & ambitionis . Scd 

Galaaditas qui accrui tcfiimonij intcrprctantur, confu- 

literdebtllantur, per accrues ucrotclfimonij didtxfacrz 

fcripturx figmftcantur ; per qua: prjediti clcrici & re- 

ligioli 

vacanci numero commemorati Tint . 

I 

eric in 

cite coram me : 

nee ibi quadraginta 

duo milia 

qui ceciderunt, 

4% Iitdick- 

E Qiia;ft.4P. 

in lib.Iud. 

minus dicit:^,os 

qui noluerut me 

rcgnarefibi, adt 

abieftiipfi* 

Ephraim 

ducite & mteifi- 

ettis 

vos Gahaditg 

in-.medio Einphraim 

medio Mjnal 

te .'- 

idcff, nullius momcnti eft aut reputationis in comparacio- , . 

ne ad h anc tnbum & ad illam,vt cxponunt Heb.Cxtera pa 

tent vique ibi. 

7 Die er.t-rc.Iltud rjjinterprertt.fpi.non cfi in Heb.fed appoiitumeftatranslatore. 

Hebnci autem dicunt quodfchib- 

bolet non accipitur hie in ifta : 

(ignificatione fed pro curfu 

vcl : impetu aqua: quod Gallice dicif///. Schibboleth enim 

eft nomcn xquiuocum ad vtrumque, viderur tamcn magis 

quod hie accipiatur pro fenfu quern dicut Heb. ., 

quia Ephra 

txipetebant vtpermitterentur tranfire fiuuium lordanis. 

&: ideo de hoc examinabant eos vtrum eflentde Ephraim 

aut non . vnde fccundum Heb. lie dicebant eis : die fchibboleth 

fiuuium tranfibo . 

8 J2m.Chebbolet.Adcuiusinr,cllctum fcicndam , quod * 

c ,|, 

. vna vocatur Schin : habet 

j quoa nte 

apud Heb.litera.s.duplicatur & 

fortemfonum vbicunqucponatur, inprincipio,mediovcl precalfpka. 

fine didum,iicuc noftrum.s.quado ponitur in principio di- 

ctionis vel in fine. Alia uocatur Samcch, & hibet talem fonum 

ficuc noltrum.s.quando pronunciatur ab hominelinguam 

blefam habcnte : &; fonus eius appropinquatad fonu 

fitcrx qux apud nos fonat. c. pro qua litera in Latino ppnitur 

ch. vndeadhuc manciquisabbatijs qiuefeqiumtur modum 

pronutiandi antiquum ficpronuntiant: dicendo MachsBUSvbifcribiturMatthxus. 

Illi autem de Ephraim vel 

per corrupdonem lingua, uel per confuetudinem pro litcra 

Schin pronuntiabant 

literam Samech:ficut homo blefiis 

pro 

hoc aomme Simon diccret Chimon.ideo fubditur. 

# i Eadem 

ligiofi uiles & confufibiles dcclarancur,& in tranfitu lordanis 

,ideft , mortis, iugiilantur iugulo mortis ;ccern.c. Qiipd 

autem per Jordanis tranfitum mors figniftcctur , patct:quia 

lordanis riuus iudicij interpretatur. Totus uero dccurfus 

uitx eft 

prxfentis quidam defhmis ufque ad traficum mer 

tis, qui eft particulare 

indicium hominis. Eccleliaft.jS.c. 

Memor efto iudicii mei:Jic enim crit et tuum,'mibi hcri,& tibi bodie. 

Caufa ucro didx iugulationis eft, co quod in fine uica: nan 

poffiint diccrc fchibboleth,id cft,fpicam:queabfolutc fumpta 

fignificat fpicam grams bom's plenam , per qtix ii^.nantur 

opera bona quorum dclectum . patiutur fed diccrc poffunt 

Chcbbolethrquod interpretatur ipica palee:quia fcciiu 

dumuentatemdicipoiTiint fpica: plcnx p.ucisuanitacis& 

cenodoxi* . 

Tom.i. H i 4 l(ur- 

I

Glof.ordi&NicolaideLyra. 240 

a ludi. itaque .'Aug. Sicutilli t> a t : Sibboleth, t cade r 

A duo mcnfes prom Ix.c 

j 

{ 

T &nn Potc nanum numerum fcx (jtatum 

figmficac,icahicfcxiesfepte- non valens:ttatimque 

In lib.Iudi. 

eap.8. 

- 

exprimcre 

nanusdudus hoc idem figu- a pp rc heniiim JUgularat, 

quantum ad lex tec. uli eta ri . 

, 

r . 

tcs^rtmet. fex.es ennn k- bant, lordams 

in.lpfo 

ptcn-. qiiadraginta duo funt, tranfitu. ttccciderunt 

nccfrartraipfclephrcfcxan- { \ { temporc 

nispopulumiudiLauic. 

de E- 

phraim quadragmra 

a duo milia . Iudicauit itaquc Icphtc Galaadites 

Ifracl fex annis , & mortuus eil , ac fepultus in 

ciuitatefua Galaad. Poft hunc iudicauit Ifrael * 

Abefande Bethlehem , qui 

habuic triginta 

filios 4 

& totidem filias. Quas emittens foras mari- 

tis dedic , & eiufdem numcri filijs fuis accepit I> 

vxores > introduccns in domum iuam . Qui 

annis iudieauic Ifrael : 

mortuufquc eft 

feptcm 

ac 

fcpultus 

in Bethlehem. Cui fuccellJt Ahia- 

lon Zabulonir.es , & iudicauit ilracl decem annis 

, mortuufcjue elt ac * 

in 

fepultus Zabulon . 

a Meliui.Hell? phsra TliccuitM . 

Poll hunc iudicauit Ifrael Abdon filius Ele a 

l Pha- 

raonitcs , qui habuitquadraginta filios & trigin- 

ta ex eis nepoies alcendcntcs 

fuper ieptuaginta 

afinarum : & iuuicauic Krael o&o pullos annis, 

motraufquceftac 

in 

fepultus Pharaton terra: - 

in monte Amalec. 

phraim 

tis 

alias Abechfandc Bethlehem. Hcbrari dicunc q, 

N I C O 1. . A V S D li. LYRA. 

Eadem li.fpi. quia pro liccra Sdrn pronunciabac Samcch. ilk- fine Booz, fecundus fuit Ahulon,tcrtius fuit Abdon. 

z Staritn. Per hoc fcicnccs quod dice dc M! /; 1 

(.,7;< Epfaraim 

l 

t(/nt.i.nHilos,fecundu cransla.iftam, ly aftnarun. 

3 T>ofthi

fua 

241 

ludicum. 

Cap. XIII. 242 

a Qua cum. & Lanfrancus Cantuar.Sacri codices res quaf- rix fecundum figura eft vir jinitas.Ec q 3 ait: Cane , ne vintrm D 

libet vocant nominibus illarum rcrum,ex quibus fiunt,feu bibas^c.myRica prc.par.-if.io eft , in his vcrbis intclligcnda. 

Spirit -is f.vici'is fuperaeniet in tr..yc. 

Augu . Quo'.t ait mulier didum fibi ab angclo : quoniam 

TâT(arits Dei eritpuer a, venire vfjuc ad diem mortis quxefleputantur, 

f/t,non le- 

fine quibus aliquomodo Iimilesexiftuc. 

Abraha tres viros vidilte 

legitur, cum I effentangeli.Et libro 

ludicu, mulier ftenlis ad viru fuum de angclo dicic : fir 

Dcitpenitad me. 

Etpaulotpoft: 

Ectc apparuit mi 

hi vir , quern vi- 

deram ante , nc- 

Iciensquod an 

gelus Dei cifet. 

.;< lofephus . 

ci Apparuit 

angelus 

Dei, pulchro 

iuucni fi- 

milis,& ^pccro. 

4c Rupcrtus. 

Samfoms omncs 

funt adtus 

mitcibiles,manifcftum 

in fe 

diuinsvirtutis 

vel forutudinis 

opus exprimen 

tes.Neq; enim 

opera funthominis 

, fed Dei 

mirabilia facie 

tis . Sunt autem 

numcrofc 

ptcni. Primas 

aduseft ,quod 

angelico minifferioprxnuntiate,Nazarûs 

$ muliere iteri 

li natus cft,&c. 

la ex hoc ipfo. 

roagnis &: primis 

coparabilis 

IfraeldemanuPhilifthinorum. Qusecum venifTetadmaritumfuum, r 

dixitei, vir Dei venitadmehabens vultum angclicum terribilis ni- 

^ 

AujHitt.Hoc fcripturd tsciiit. 

fuperius 

mis. Quern 

A 

f cLiinterrogafrem,quiseiTet,&vndevenifret, & quo nomine 

vocaretur, t noluit rnihi dicerc:fed hoc : 

trefpondit t Eccecon- 

cipies& paries filium.Cauenevinum bibas nee ficeram , &nealiquo 

vefcaris immundo . Erit cnim puer Nazarsus Dei ab infantia fua , & 

ex vcero matris fux vfque ad diem mortis fuae . Orauit itaque Manue 5 

dominum,& ait. Obiecro domine vt vir Dei quem mififti , veniat ite- 

giturabangelo 

didii.Etquod 

ell dixiflTc, 

rum &doceatnos,quiddebeamusfaceredepuero,quinafcituruseft. 6 noaudiuit.'Sed 

Exaudiuitque dominus deprecantem Manue , & apparuit rurfum an - 

gelus dominivxori eius fedentiin agro. Manue autem maritus eius 

noneratcumea. Qua: cum feftinauit 

vidiffetangelum, 

&cucurritad 

virumfiiimi 3 nuntiauitqueeidicens.Ecce apparuit mihivir quem ante 

videram-Qui furrexit,& fectitus eft vxorem fuam,venienfq; ad virum 

dixitei. Tu esquilocutuses mulieri ? Etillerefpondit:Ego{um . Cui 

Manue. Quando,inquit,fermo tuusfueritexpletus,tquid 

visvtfaciac 

puer,autaquofeobieruaredebebit? Dixitq; angelus domini ad Manue. 

Abomnibus,quaslocutusfum vxori tux abftineatfe, quicquid 7 

exvineanafcitur noncomedat, vinum&iiceram non bibat , 

null 

vefcaturimmundo,&quod eiprxcepi, impleatatquecuftodiat. Di- 

xit 

itaque Manue ad angelum domini , Obiecro te t vt 

acquielcas pre- Q fen prgceperat 

cibus meisj&: faciamusnbi hardum de Cui io vndc eft hoc 

capris. rerpondit angelus 

Si me t cogis,non comedam panes tuos,fi autem uis holocauftum fa- n ^| 

^^ v^ 1 t2***-l^"^l-)*'^^^'^ i-" 

cere,orrerillud domino. Etncfciebat Manue quod angelus domini nonafcendcrec 

,j 

eflet.Dixitq; ad cum. Quod eft tibi nome, utl fifermotuus fuerit ex- : 4 incapuccius,vc 

' 

, 

-\\ r \- i? vmum & liccpletus 

honoremuste?Cuiille relpondit . t Curquams nomen meum , ,^ ram non biberet, 

hoc cnim 

diu matres habucrut,cmncs fide promerctc,fuperno mime tota vita fua obferuauit Samfon,quod illi,qui vocabant'Nare,dcficieti 

natur^ daci funt,& in tattis fuis Chf i domini fi- zarari certis dicbus obferuabant viuentes,votumq; rcddetes 

eftpatrib'Ifaac 

& laccb,&Iofeph,g.ficnles 

guram pr^tulerunt. Mulieris itaque huius fterilitas, B.Ma- b ^c siuisbolocanttnmfacere,&c.Athznaiius. Solius ruimi- 

N ICOLAVS DE LYRA. 

riaj 

i Qua cum venijffct.Hic confequentcr de fcribitur rclacio vcr 

bi,quia mulier ifta reculic marico fuo prxdicla diccns . 

a Fir Dei vcnit ad me,:d eft, angelus in fpccie 

viri , ncfcicbat 

tamcn mulier, quod eilec vcrc angelus , crcdebat tamen, 

quod 

effcc a Deo miflus . 

3 Habens vultum aw.gc-.ideftjfplendidum 

minum modum . 

vkra confuecum ho 

4 Terribilis nimis,&c.idcR vencrabilis & reuercdus,ficuc Ge 

nef.28.d.dic;cur.i*aw terribilis eft locus ilie:non eji hie aliud ni- 

fi domus Dei pert a celi.Cxtcra. patent ex dittis . 

5 Orauif.Hic confequenccr ponitur confirmado facli per an 

gelum,fecundo apparcnccm ad preccs Manue,&: patcc litera 

paucis cxccptis,qu< difcurrentur . 

6 Doceat noj.Licec cnim angelus dixiffet mulieri a quibus ca 

uerc dcbcrctjhoc tamcn non dixcrac de puero nafcituro, io 

fcquitur poltea . 

7 ^town^jquiahgcabftinentiainiiiiidberat mulierira- 

tioncpucn,&:ideomiilcofortius pucrocracatalibus abftinenclum,aliccr 

tamcquam macri , qina cum evict Nuzarcus 

per tocam vita debcbat feruarc legem Nazarcorum omnibus 

MORALITER. 

Morahtcr autem per Samfonem iignatur bonus dodlor, 

vel pra?latus,vita &: dodrma ficut fol illuminans cccletiam. 

t.tlicut de Samfonc dicitur,qtf nocomcdatalicjd immun- 

:nc tahs dodor vel pra:latus non incorporat iibi mortale 

:catum.Similitcr iicut dc Samfonc prxcipitur,quod non 

at aliquid incbriatiuu: lie doctor vel prxlatus non dcbcc 

"quid agcre quod 

lit extra mcnfuram rationis rectc.Ebiic 

" 

eft extra, &: br;a,quod cft'nitnlu 

ra. 

non eft a rmilic 

re memoracu . 

Aliq.d ergo no 

dixic,quodaudiuic,&:camen 

nihil crediiiida 

no oia verbaan 

geli pofuiffcjCU. 

ipfum mulieri 

loquentem infercrct.Ideoau 

tern didum eft 

a ventre vfijue ad 

diem mortis fua . 

ga Nazarej dicebantur 

inle 

habebanc, fecu 

d^mea 5 q fcn- 

spcurapcrMo- 

bus diebus vita: fua:", mater autem vfque ad natiuitatcm 

pueri tantum. 

8 Dixit itaque . Hie confcquenter ponitur oblatio frcrificii . 

Manue enim crcdebat cum qni ei loqucbatur ellc homine, 

&: idco voluit ci orterre prandium,dicens . 

9 FacwrH/(j,ideft,pr;eparemus tibi ad comedendum . 

10 Hdum,&. per hoc intelliguntur alia in prandio neccfla- 

ria.vt panis5dvinum&: fimilia. 

1 1 Cid rcfpondit.quia. cibo non indigebat . 

1 2 si me a>w.ideft,fi velles me eogcre, non comederem . 

1 3 si autemjd eftjilla qua: attulifti ad honorem diumum in 

ccnderc. 

1 4 Offer illudj pro bcneficio quod tibi ex parte eius annun- 

tiaui. 

1 5 Et f/e.quia talia non obtuliflet ei ad comedcdum, fed 

crcdebat,quod edet a Deo miffus , &: ideo non peccauit otfercndo 

facrificium extra locum tabernaculi de pr.Eccpto 

vel pcrfu.iflone illius,qui eratnuntius Dei.Scquitur . 

1 6 Cur quarts nome meum.ln Hcbrô hetur,quod eft cclatum 

ns 

ft' **' 

^jf 

t Gen. if g-. 

Luc* i.b. 

t qno4 rit 

indicium pin 

ri, Scopuse; 1 

Hebr. 

F 

t tardes hie 

aliquantulu 

f cm 

Ser. j. contra 

Arnanot, 

vel ignotum.QJcxponuc Hcbriji,dicentcs,q5 noia angclo N if 

ru,quimittunt'in itiinifteriu,variantur fecundu legationes "^ 

ad quas mittuf.Vn Ef.6.b.angelus, 

milliis eft ad q. purgadu. t i . 

ra.Samfon etiam accepit vxorem de filiabus Philifthmoru, 

vt per hoc fibi daret occafio pugnandi contra cos , vt habe- 

tur in textu.Sic bonus dodor ucl prxlacus accipit iibi fapien 

tiamGentiliumphilofophorum, ; qiKi;d!Ci poteftcius vxor. 

Namdcfapientiadicitiif, Sapiencix.8.a. Hani: quxjiui wibi 

fponfam affumere ,& per ipfam habec occalionem pugnandi 

contra infideles & hcrc'ticos ,qui ratiombus foph:(hcis 

inuoluunt catholicos limphces fapieuciam philufophicam 

ignorantes. 

an 

varia-

Orat. i 

vf J. 

fe. T M->- 

243 

Glofordi. & Nic. de Lyra. 244 

d.bcre.Patrcmccrcc Safoni< Manue,uolentem facrincium mopn: /".idem cjrvj(frf.ppJnabanturcrgo,utho- 

qiuxtangchmlominieft, man! offerens dno.qui facie mirabilia.Iplcautem 3 l.ibanc, liwcnim icnptumclt . 

^. i 4* *i L"* /*._ . *. 

mcrcdidilfr. Quod ergo 

Ci di> t,i >r" r -f.'J t wu XH ic tibi: 

ep'ilarccurauixl 

facnficuim tocilfet.Nam 

tacere h.'l i;n non 

folccdici, nilicum fieri ticmm 

fu.Iliectiam ica rdpjdit, //. 

nibut /u:vbi oftcnditfjadcpulas 

failfc inuitacum Deinde ad- 

didit./'' JifecL'fis holoca'itliifn domino 

off'eres illud 

^ quia f:ilicctil- 

Icdixerat y fjcijmnt in confpetfit 

tiii bjtdum caDraritin.N )H .lUtcni 

omne facrificiu holocauftum, 

nam dc holocaulio non m.mdu 

totum inccnd'Jba 

1 

cabacu ', quia 

tur, ix; idco vocabatur holocau- 

(rum . Sol angelus et:an^ non 

m :'iducaturus , holocauttu potius 

fieri moniiit, non tamenli- 

b 

r cius mtuebarjt . Cumq; 

afcenderec 

, i J - 

f lammaaltans medium , angclus dm pantcriuflaiiiaaiccndit.Quodcuvidilfct\la- 

/T .1 x . 

vxor cccidcruc in 

cms,proni terram, 

inter Saraa & Hllhaol. 

rael confueuerat illo tcmpore faKis diis facrificarc , vndc &: 

tuc Dcum oUcndcrat,vt tradcrctur immicis per 40. annos. 

b } Curiji alcenderetflamma, crc.Iofephtis. Angclus virga ij 

teneât tetigit carncs , & ignc protinus cmicancc , carnes 

tUin pambusluntabfumpti. Tune angclus fupcr tumia,qua 

iim cunu,ad czium afcendcre vidcbarur. 

c ^jorf.Grego.Qiiid cil,quod ad vilioncmangeli vircft timidus,mulier 

audax mil , quando ca-leftia nobis monttran- 

tur,fpiritus quidcm pauorc fe concutic , fed tamen fpcs prx 

fumit Inde cnim fpcs ad maiora audcnda erigit , vndc turbauir 

fpintus , qui caqu.cfupernafunt, prior vidct, quia 

cumaltiorafecretorum celeltiuinlic leuata mcns confpicit,cuiicta 

humanarum vinuni foliditas, contrcmifcit. 

d ui'iiteiaone. Nazianzcnus.Pnmo purgan oportet, inde 

ciipuntatc vcrfan,ii nobis accidere nolumus,quod Manuc 

cuenit,tumui Dei mcidiilctimaginationem,&:diccre 

liolumus.l'enmiis o Mulier,rtcmti mcret? 

C^nodautcm illi uxor rcfpodic 

Si vclktdoifiinns mortificure nos , 

non acccpiffct de matin nojlra holo- 

& facrificinm,uec lltumlnafftt hxc om.-ijjcd audit a feu/Jet 

bxc o6.M,utrum ipfum angelum crcdiderunt accipilH; facri 

ficiumjquiauidcmntcu.ninfiaminaaltarisltetiin-, an per 

hoc intcllexcrunc acccpitie d ^miixiim, quia hoc fecit angclus,ut 

fe ofrcnderet angciun?Qaodljbet horum fit,iam nngdus 

dixerat.Si autcm facis holocaultum, domino otter illud.hoc 

eit,/j ,W,/A,/; uwnic, Qjjod ergoftetit angelus in 

ilium ma 

altaris fiamma,m >.gis mtclligendus eft lignificalle 

gni coniilii angelum in tbnna leiui.i.in homine, qucm lufceprui-Lis 

crat,non acccpturum facnficium/ed ipiumlacri 

ficjuni tu;urum. 

Prolo 

c $< 'I'turtiiu^filiunûfc. Ambrofius.Sanifondiuiuapro- 

gcneratubjSptntiun comicantem habebat.Sic.n.lc 

u^.u.ni comi- 

lar i -m < .- in caiii a &c. 

f CepitqucSpiricus, S^c.Chaldûs. paraph. Cocpit Spi- 

ritus iorcitudniii domini roborare cum in caltris Dan. Alij. 

CcpitSpirjiusdoaiini per vices adaleipli,velpjr vices agi 

taiveuni. 

* Rupcrtus.Sanifon intcrpretatur, fol corum. Quis autcrn 

Chriitum ncl.-iat folcni vcrum,corumjqai habcntoculos , 

&incclum afpiciunt? 

^: lolcphus. Cick cbat puer vdocitcr,&: tarn per abftinentiam 

ciborunijquam capiiiurum rcnuiiionem , prophcta u 

futurus agnoiccbacur 

CAP. 

ciu,quia prophcta: loquctcs in nomine diii potcrant offerre 

auchoricace cms , licutAV facerdutcs : iicut patct de Elia.^. 

Regum. i S.Manuc autcm crcdebat cum,qui libi app.ncbat 

eiic prbphctam domini , erat etiam plus quam pruphcta, 

fcilicct,angejus. 

4 Cumifue jjcatdcrctfljmma.Ex hoc videtur,quod ex illo lapi 

dc prodiflfit ignis coniUmcns holocauttum in lignum duii 

no; acceptations. 

j îtigelus d(ni/ti cfiirt 

pariter,uo\cn$ olicndci'C,quod ipfc VC 

re Dei angclus ad ccrtiriLatioaem ver-bi eius. 

6 Morte moricni'ir , vidimus donna u . 

cjitia Lxpoliatur ficut fupra 

j.cap.dc Gedeonc. 

7 Tepcnc itai/ue.Hic confequenter dcfcribitur natiuitas puc 

i'i v& cius cducatiOjtum dicitur. 

8 Crikitque fair , tr bcncdixit ei donrinus , confcrcndo ci donum 

torn tudinis ,&: forte cum hoc gratia: gratum facien- 

tiSjiinde feqiutur. 

9 CipiitjueJpiritHs domini cffe cum eo in cajirif, QjUia pro tune ilia 

cnbiis lubicabac in tcucorijs. 

^c CAP.

mco. 

15 

natus,cu ei capill* 

dimi nuercf, fortitude 

no adimeretur.Etvbieratilla 

potetiffima fortitudo,nifimeoqd 

fcripuira dixit,I/fcedcbat 

cum illo tpi 

ritiis domin :. 

jc Idem. Q fremuerut 

gcccs, cue 

leo ille viro tbrci 

Safon vcnicnci ad 

duaeda de alicnigemsvxore, 

Chn 

ito, f.dcfccndenu 

ludicum. 

CAP. XII II. 

Aug.Cum Sam- 

9 

fon mirabiliter fortis efiet,putac eft Hercules. 

Idem. Samfon fortitudinem habuic de gra 

tia Dci,non de naturapropria. Na fi fortis eflec 

Cap. X1I1I 

CAP. XIIIL 

hoc non folum virtucis miraculum/ed etiam fapientia: my 

fieriinn,prophetiz oraculum fuit. 

b # Dcfccndit(i;&locutuseftmulleri i &c. Profpcr.Aqu it. Safon 

dilcxic muliere alicnigcna : defcendit& fortiffimus nf 

de cejo, vt fibi dilecbs ex gcntibus ammas fociaret , & 

Efcendit ergo Samfon in Thanatha , videfq; 

ibi muliere de filiabus Phili(lhiim,afcedic & 

nutiauit pan i fuo & matri (lie; dices: Vidimu 

Herein Thanatru de 

riliab.Philillmoru,qua 

quad(o,vt mihi accipiatis vxorem.Cui dixe- 

runt pater (uus & maccr.Nuquid non eft mu 

Her in filiab.fratrum cuoru , & in 01 populo 

t tuo,quia vis accipere vxore de Philifthiim,qui incircuncifi funt? 

fide 

conmngerec . 

C -Je Ecce examen 

aittm,&c. Procop. 

Cum uiucrcc Ico, 

mel nullu in ore 

cius rcperiebjtur. 

Fercur autqueuis 

Icone viuuoshabcre 

fceciJilTiimi, 

adco uc didu fie 

i mirificu, inorefe; 

tido mel repertU 

dulciftimum . 

..., f-mf f T-X r * i- r* c " 

/ 6 que /ppnctajconfrcmcs 

ibatm ob- a fthiim dommabant llraeli. Delceait itaque baton cu 

patre fuo & ftrucnces ,in cum 

Scd g.dcg:ce matre in Thanatha.Cumq; veniflentad vineastoppidi,apparuit 

cpit , tenuit, . 

, , r ' o .T r 

catulus leonis 

it, difllpauic 

iieuus&mgies &OCCUITIC ei.Îrruit autem 

fpiritus 

8 

leoncm.Sic occila dni in Samfon,& dilacerauitleonem quail h^dii in ina mclla infuderinr 

tua 

fruftadecerpe 

piper mel 

f 

ori meo . 

fremit re- ret,nihil omnino habens in 

EC Salo- 

manu,&hoc patri ckmatri noluic in- 9 

D 

Lib.cfe pro- 

mif.Dsi c.2, 

E Lib.de pro- 

mif.c.it. 

f TraaSuit. 

C 

non fic 

gia pcas,no fie fre , dicare . Defcenditquc , 

mitpopulusgencmon . Faui mellis t 

: locutus eii: mulicri, qua: placuerat ocu- fermoncs boni . De- 

}i s eius.Etpoft aliquot 

dies reuertens,vt acciperec cam, dcclina- dic ex hoc Safon 

c 

uit.vcvideretcadauer leonis Eteccc examen >o 

apumtinorelco- i^ jj[fcip u i is< "a t epe. 

niserat,&tfauus mellis.Quem cum fumpfiffctin manibus,come " apcruk fenfum,ut 

debatin via,vcnicnfque ad patre fuu& matrem,dediteispartem I2 'ntclUgerent fcrtr 

j ' ' \ i j J 

Pcuras > & viderec 

qui&:ipticomedcrut > cium, imbvcrom 

ipfo regno genciu 

inuenim 

nectneisvoluitindicare,qj.mcldccorpore quam fuauis eft 

9 leges 

Ecclefia , taquam 

fauu I ore leonis. 

i Ambrofius. 

Vtinam cam cautus 

fuiflcc ad fcrleonis 

cius 

afTumpfcrat.Dcfcedititaq; pater 

ad mulicrcm,& fecit d inus 

\\ "* 

Ifidor. J?J Safon cu 

uandam gram, quam forcis ad fupcradam beftiaJEc fortaflc ad alicnigcnas tenderec caufa hoc 

petendg vxoris leonem occi- 

./ dit. 

NICOLAVS DE LYRA. CAP. X1III. 

j yvr/cf 

teciffent contra prxccpcu diii: niliSaibneisdixiilcthoc 

ciledcuoluntatcdni : &: bcne debebac 

ei credere,eo cj, fuerat per angclu annuntiatu: &. mirabili- 

ter nacus,uc s.didu eft. 4 f^*.Scicbac.n.Samfon in gnalipcrreuelatione: 

q, pdus illius mfimonij cflce occafio rebellandi 

Rh:liftha:is,hccc adhuc ignorarcc modCi in pa rricu 

lan.Sed qu.crit hie quarc ad hoc qucrcbat'occafio 

cu Phili- 

flhariliabitarctm terra Hebrans^pmirTi^vc paccccx fupradi 

ftisc.j.Dcilhs habicaconb. pcepcratdnsiilijs Jfrael, o>eos 

cxtermmarec fine mifcricordia : vc hr Nu.j 3. &. Dcut.y.jpptcr 

qd vf ,q, no crat qrcda alia occafio. Diccdu q, pp peccata 

Hcbra:oru dns pinifcrat Philifthôs ad tcpus cii dnari, 

&: inter 

M O R A L I T E R. 

I Drfccndit ergo Samfon in Thanmatha . Per Samfonc q. pcrrcxcnt 

ad 

accipicndu fibi Gentile uxorc , allcgonce iignacur 

Chrifhis, quiinprimitiuacccleiiaconuinxic'ljbi per fide ip 

lam 

Gc.-nnlicacem,Iudxapro maiori parte incredula rem;:- 

ncntc.Proptcr qd dixcrunc Apoitoh iudcis.Act.ij.g. 

r v t>it 

c -. . -' 

( 

&c inter ipfos crane aliqua pacta info hrmata,qderatlicicu 

Hebrxis facere in talicafu,vc didu fiiic lofuezr. &ij. pro- 

pterqif nonlicebat Hcbrxum Philiftharos tune inuaderc 

abfq, noua occafionc.& i.Paral.vltc. inter mala Sedechix 

regis, pp qua; fuit captiuatus & ciuitas deftructa,df . A 

rege 

quoq; Nabuchodonofor reccffit,qui adiuraucratcu p Deu, 

&hocnotat'cumfubditnr. 5 foMj'w.quoddniumcrat p- 

ditto modo firmatum. 6 Defcendit. Hie defer ibitfprxdictc 

mulieris defponfaciorpmictit'cn cafus accidcns in via,cu df. 

Lib. ialadi. 

cap. 8. 

7 ^/>

t 

fine* loci 

ilUui. 

i:ui CJuert- 

; 

vetiet . 

\ lui 

247 Glofordi, 5cNic.de Lyra. 748 113- 

qui ait:G.i'.'rff'r,?'''< i&o vici mndum . 

Lx cic 

ui|S cxtrali!cur:quia vt cc.i.fpicimus rogcs terrent rcgm, qui 

p Qirilhuu ante lrcmuc'.unc,ia pcrcmpcafrniaccdulccdincm 

cuangc lij prxdicant,&: munur.enta prxbcnc. 

a -jc fwrr;oc* 

uen.-s, tnuinca 

circa 

luc fociosfutu 

vcllct forte co- 

^nictcre conuiuiorfj 

con 

uiuiu, letaiepu 

tin's Ic ad ludu 

iuittbac fcrmo 

flib^rualiusaliu 

f.illKire dica 

filio fuo Samfon conuiuiurn 

qua aiiiid muliercdoloiius.qux' nu-u vobi$ cxpoiuir verbu. 

v Ambr.Samfon rndit.NccmulicrcaJiqu.id perfidiofius. 

Nam linon donunffctis viis vD iE L* L Yi iv R f\* A. 

Cetera patent ulvjiie 101; 10 StpteM, upro maiori parte fe- 

Cum. Hie confcquentcr dcfcribitur rcbellionis occafio du ptcm dicru : qu ia a quait.i die inccpit.ut patet ex prcdictis. 

_ ~ ^.*^*.^*.-* v^fiM^nrt-v /4i-

ludiicum. 

^ CAP. XV. 

T) I/? al'tjuatulttm^&c. -jc Ambroiius.Vbires proditaeft 

A a JL Safoni,volentiq;adc6iugemrcdire,interclufacopia, 

quod pater ea alij viro nupfiile dicerct,ftimulo iniunx exul 

ceratus,publica cogicauic capcfiere vlcionc,domefticeconcumelixindigna- 

tione,correptifq ; 

vulpib.cu iam ma 

ttira client in agris a 

frumeta , binas fibiimiicc 

cauda ad 

cauda ligauit,ardc 

re inferuitfaccm, 

&: fupcr manipulosdimifit.&c. 

g -j: Procop.Impro 

bi agricola- hac ca 

facts, lamitacem mercuc- 

bacur, vt traderen 

y cur 

^cur$aran.,cui& 

^ ftatim alia, a Deo tradun 

r:.c.-unt. tur,vc perd.itur ca 

ro, quemadmodu 

fegctcsquoq; immiflis 

vulpib.cu fa 

cibiiSjtunc vaftata: 

ieto7.de ^ Aug. Safon.CC- 

pitvulpes.i.adultersnces fcdales , 

dc quibus dicitur, 

JCM. Capitc vtilpes pantu 

ticos comprchcn 

dite , con innate, 

confutate,ne cxtermincncurec- 

cnine tlcfiaftica: vinez. 

Cauda: vulpium 

C colligatx qd func, 

nifi poftcnora ha; 

rcci- 

Cap. 

C A P. XV. 

XV. 

i prima hent magna,& blanda , & 

deceptoria D 

> r 

. .. 

al'3 

a 

w,i.damnaca,cS:igneminfi!ietr ;montia,vt 

eorum fructus od acta 

coniumanc,qui eorum iedu:tio 

nibuSj.icquielciinc ? 

# Profpcr. Vulpcs herccicos Iignanc, quib.func faces incen T -, 

J-ib.i.de pro- 

dnacerrons,poti miCap+i, 

quadiuini amoris. 

Oftaliquarulumautcm^poriscumdiestri r *S&f^ 

tice? meiTisinft.iretjvenit Safon muifereuo quib.impcntosco 

"imuc-Mulierpor 

lens vxore fua, & attulic eihgdum de capris. 

1 

- 

Cuq; cubicuiueiusroIiaweiJec A 

incrarc^hi vâ^nupferae 

buinllu 

pater ilhiis dices. 3 i&nc( l> Putaiii^dodines pernc,cum 

am & tradidi ilUm' am ,co tuo. **-*^^ 

ip Sed Vww* 1 i h&. ^ I- 

>lorore,lorore. 

a iijninr Xr niil^Kri/î-;!!- ^n. /?_! .-.u : 

qiunior 

j~ 

&pulchriorilla eft, fictibi fuisparentib.'i.dopro 

ea vxor.Cui Samfon rndir.tAb hac dienon ent culpain me- 4 a rib - i fti S "^xcin 

contra Philiftheos.Facia. n.vobis 

mala.Pcrrexitq; &cepictrecen 5 Sd^&i^S tlnno" * 

6 recur - 

tasvulpe^caudafqjearaiuxitadcaudasj&facesiiiratiicTniedio* 

Sfefi 

rocisma" 

quas'ignefuccedensdimifirjvthueiilucqjdifcurreret. Oucfta- 7 KcTflk^riS fum 

' 

rimprexerutinfegetesPhilifthinom.Quib iucccnfis&compor basSaVon'ad^bl î" 

tate la 

fruges &adhuc 8 lilper fcaiur ' 

ftantesinftipula,c6crematesuc,intantu 

Vt vineas quoq; & oliueta flama cofumerec.Dixerutq; PhilifthiT 

quisfccithancrcmrQuib-didtueft - 

SafongcncrThamnachari,' 

quia tulic uxore eius &r alteri tradidit,Kcopcrawsc|tAfccndfr- 

runtqi Philifthiim,& cobulTcrunt ca muliercm quatn patre eius. 

Qijibus ait Safon . Licet hacc feceritis, tn adhuc ex vobis expetam 

---^ 

'A 

t5 : 

H 

* 

inaceruot. 

in: 

vitionem^cuncquiefcam.Percuflitqueeosfingenciplaga, ita it * ^C R. DauidKim tf coxa ffuper upe 

vtrtupentesluramfemori bi ) imponerenr. Etdefcendenshabitauit lug[ences&: ca ftmur P iaga in-: 

fpelunca petrs Eram.Igitur afcendetes Philifthiim in tcrram 1 2 e^" u '- to 

^SfcnSc^ 

ludacaftrametadfuntinJocoûipoftea vocatus eft Lechi, id 1 ^' monbus. Al-i Per SffltfT 

' 4 cu(Iic os ab ar " 

cft,maxi!la,vbicorumtcffufuscftcxcrcitus. Dixeruntqueadeos 

pedisfuper femur 

Paraph. Percufsic 

equitcs, cum pedi 

CIDLIS . 

ff 

viri dc tribu Iuda.Cur afcendiitis aduerfum nos ? nc 

ngurati,cum cctlcfia de gcnnbus collccU. lie llcut Sam ion 

per 

tur 

\b\:lgituraJcendentes.C\rc.\ primum dicitur. 10 Licet.hoc 

lixit.Samso. Turn quia Philifthxis non combufleranc vxo 

rem ems & patrcm zeloiufliciu:,fcd magis comoti paf,ionc 

ira: 

propter d.imnu eis illacum. Turn quia occafionepdifta 

iufcepcfi bellu erat Iter Samfone &Philiflha:os aperce,nec 

tenebaf cellareab eoru inuafioe, maximecu ad hoc 

fuillec cofccracus ex diuina reuclatione,vt patet exsdiiicis. 

ii Terculjitq;. Sura eft pofteriorparscruris,femur anterior. 

Modus aut eftholum, qui funt atconici & medicabudi imponcrc 

fura vnius cruns fup femur alcet itte . EC p hoc defighat,qa 

Phflifthei fiieruc,ica ftupefadi dc plagaei 9 infliAa 

a 

Salone,qtT multu 

cogicabacqualicerfe vindicate pofscc. 

In Hebf50 auc lie hetur. 

Tercuffit cospLiga magna , tibia 

1 

piper 

o-Mj/iw.qa 

cxponuc Hcbrasi de perculfione pcdicu cu cqui 

vcro crurib. 

t;b.qa pcdites i bello initunt tibijs fuis,equites 

i ^ 

igiiur afceaden. Hie ponic fecunda percuffio Philifthino 

rurhjVbi primo poniifhuius percuffionis occaiio,tecudo ip 

fa pei-cul{"n,ibi.^

yf ^ lofephus.Mnlcos 

Glofordi. & Nicde Lyra. 

in Palcftinoriirne-impeftribusoccidir. 

EpiftX # Ambrof. Samfon concidit Philiflhfos ftrage uiaxima, 

A ferro mrcncrc. 

plurimiquccorum 

Com. in lu;j- 4c Rupcrtus ; S'.upcnccs ftuporc corporis , fuccifis, vcl obii 

, 

aeertiorum , 

, ' 

B 

in iruxiil^ ifi - 

U 

Q UJeft. (. in 

ludic. 

nos ic.i dici. Siccnimq3 milirrirespotcftntcsdicuntvadeal D 

k-iu 

i'de illfi,od flu,nificar,occ illu,quis intclHgat, nifl, qui ill>HMtu>ms 

confuecudme nouic? Solct &c vulgo apud iv>s 

li :iitilli,idc:T,occiditillu,&: hoc nemo incclh 

. 

fura fccmon co- , 

herentctamrur- a 

Vtligcmus 

Safon vcnimus,& rcddamusei , i 

qua: nosoperatus' elt 

uarc 

Itinicum non an 

deuces l.iceflere . 

praerupca arduaquefuperarc,cribumludarclcnun 

tiato adoriivrfere 

prartio, quod 

fubdicos lib: 6t tri 

bur.inos pcrditum 

iri nequa- 

Delcenderunt ergo tria milia virorum dc luda adt fpecum iilicis 

Etam.Dixeruntq;ad Samfon. Nefcisqiiod'Philifthiim impereiuno 

bis?Quarc ergo hoc fa cere voluilticQLiibusi!ieait.Sicutfecerut mi- 

hi fie fcci cis. Ligare inquiumtc venimus,& tradere in manus Phi/i 

fthinorum.Quibus Samlon.Iurate,ait,:fpondete mini, quod non 2 

loccidatis me Dixerunt.No teoccidemus.lcd vm&um trademus*. 

Ligaueruntq,eum duobusnou'.sfunibus, & tulerunt cumde petra 

ttam.1 Qui cum veniiTet ad 'locum maxilla, & Philiilhiim vocife- 3 

rantcsoccurrin r 

entei,irruitfpiritusdoniini in eum, &ficucfolentad 4 nem'.quado per 

ardorem iemslienaconfumi , ita vincula quibus ligatus erac , difli- ^ 

l f Prôuatorcs iunpliccj it paiicutes . 

pata funt & (oluta. Inuentamque maxillam , id eft, mandibulam 

afini , qua; iacebat , arripie 

' .. ,- , 1-1 

a f Manu fuz vutd-is tj.ncns. b IVitijs . 

a 

ns, interfecitin ea mille viros 

I II' C J I o CX 

vKderecuTp'- c In maxilla afini , t in mandibula pulli afinanim deleui eos 

bhco, proalirno 

i 

5 

queadmodu ip- 

1k- lingua! no in 

tclligantur > niQ 

audiendo vel le 

iredo difcatur, 

ita ncc modi locucionum. 

^ Rupert. 

I 

Defcedcruttriamivliadetribu 

luda 

ad ligandum&: 

tradendum Phi 

Samlor 

* 

ropam , & Africam,quamplu-"hri- 

t ur,( de quibus, 

exierut.- 

fidc/peliCocgreHiis 

defcruit petra; munitionem,ac duobus innexus funibus.vbl 

appvopinq uare accitos ad fufcipiendum Paleftinoru validos 

videtjinfremuic fpiritu,6 vniueria dirupic vmcula,atqj arri 

piens maxillam alini iacentcn^percuflic mille viros,fugauic 

alios grandi vircucis fpedaculo , 

cum inenni ,6cvni,cedcrec 

armacorum agmina.Ec qui cominus auli fuerant congrc 

d;,fhcili negotio,nullo labore obtruncati.aliisfugaexicium 

dcmpiit. 

c in wa.Grego. Maxilla afini pnrdicarorcs fignificat.Rede 

ptor. n.nofter limplicicatem & paciencia pra;dicanrium,fu5 

manu virtucis cenes,a viciis carnales mcerfecit,&: maxilla in 

terra proiecia,poftm6du aquas fud!C,qtiia tradita morci pra; 

dicatorum corpora magna populis monftrauere miracula. 

i>< Rupertus. Maxilla alini in manu Chrifti , ilia funt ftwlta 

&: infirma,illa ignobilia ,& contemptibilia mundi , de quibus 

Apoftolus. 'lôn multifapicmcs ftcundum carnem^&c.Inucn 

Ree efe- uibcnce ialomone,vcnomo occiacrccurmt.cutc.

at in 

cchi. 

B 

C 

!jt.7o. 

ludicum. C; ip. XV. 

tim dannndo.Hoc mirabile opus fecit Deus,Samfon fortif- 

ftigatus , diccns : Tu dcdifti in manu fcrui tu; falutem h:inc 

fimuSjChriftus omnipotentiflimus. , 

ftacem eorum dequibus tancum donafti triumph urn ficis 

, 

ncccfficate adducor . 

c $ 

Sciebat grandc fibi ccr- magnam:& nunc fubucni:quia ecce morior iiti, oc \i\ 

tamen tore contra legifpencos,oracores, philofophos,nobiles,rcges,imperatores,tyrannos 

. Et hoc fciens,non vocauic 

primaexpeditione multosfapientes,tiuepotentes,quorum v & ^ycr

t Ciiitr. 

B 

num vidcrcntec 

corpus aus in fc 

pukhro politii, 

cuflodcs illico 

deputnucruc : & 

authore viteinferniciaufimre- 

cent ii quail S ::n 

fon in Gaza ie 

deprchcdille he 

uti fimc. Samso 

vcro nocte media 

no folume- 

xijt. led ctia por 

tas tuli t,qu 1.1 rcdemptor 

noftcr 

ante lucem re 

Glofordi. 6cNic.de Lyra. 

C A P. XVI. 

B'.'t f. Oregon. Quern in hoc facto 

tjuoquc , , 

SainfonnM' red < 

.nip'coreni "lignificat? _ 

Gaza n:li i Mcnvim? quid Philifthaei nili pcrfidiam 

Iudxorum?qui cum mortuum domi- 

I" 

CAP. 

Bijt quocj; 

J* Augu. Qnodimrjiuitnd merctriec, fifinec.iufa fecit, 

immundus clioi non intr.iiiT,uc cocumberec,myfterij ciu- 

fe forrafs is intr.iuic.Std concubmUc non frri- 

leg'mus.Non 

ptum cft,qma mixtus eli ir,eietrici,fcd quia dormiebat. Ab 

&: in 

mopte Icuauit. 

Allophylis tcnen non potuic , porcas ciuitatis abHulit , 

XVI. 

inGazam &viditibi mulicrem me- 

ell ad cam . 

rctricem,ingrciTui

0. 

tnnfcendebat 'a le^s mtr fas,& edifta propria requirebnr, 

A mores invtand i peregrin orii , quod ei initium maloru fuit. 

ludiicum Cap. XVI. 258 

# Ambrof. Namqjparii ftdacxpertusalienigenarvxoris 

prima conubia,qui debuiflet cauerc vel poftea, 

rurfus D.ili- 

]ij mulieris fbrnicaria: copula no dechnauit : & cu ca. d.lige- 

ret impenfe, ten 

tandi fe caufim 

dobs hoftilibus 

prsftitit- Pecuniampromitten 

rib. JPnilifihxis, 

ilia que fimulfe 

pecunicC proftituerat,aftutcfatis 

!(s fu

f in finnfue 

i ttliiur* ea- 

fur. 

t aiflijtre 

turn,*- 

Lib. tfc pr- 

nui.caf.ii, 

* ex noftrls. 

Lib. com. in 

Iudic.c.24. 

B 

rail coniiniinionc 

itcr PJ 

trem.&Fihu, 

& Spiricuin 

Gloordi.&NicolaicfeLyra. 

260 

r tonfortm. Ifid. Qtf mulier fubdola caput Safonis pcllari dominu liquido in Iibro ludicii fcriptura oftedit', vbi 

^Jf {[ ILlll Will till till " 

* III till IIWl-î*' 

"* } / - 

7"J .-.^^~. 

-.. - 

j^.. 

.. . y. -JJ" 

fugitcr implicatur. Vir cm fcnfus rationalis intclligit'. Caro a, Sanfoncdns.Qua propter demonftratum iam eft, Spiritum 

autcm mulicrcm fignificat,fi c- 

cffc dominu. Coffinofcicc au 

eft Dcus. 

nimmulien.i.carninonrtfblan principCsPhilifthinoruacmandauit : Afcen- , tcq, dominus ipfe 

. 

t 

. -^ Amhr.r.v fnmnnrxnfr 

dicntc libidinc, 

ditc adhuc iciucl : 

quia nunc mini 

apcruit 

to- 

vcl alijs malis 

operibusconfenferimus : Ambr.Ex fomnocxpcr 

gratia 

figmficatur nudati cxpoliamur 

atq ; dccipimur. Ita cnim fupcr- 

bis& peccatcnbus violara Chri 

fti gratf.i, ficut Samfon inciiaco * 

maadiabclo illuditur. Si quis 

autcm agcndo pornitcntiam re 

dcatcoma rcdcuntc.i. gratia rcflorcfcenrc: 

rcparaturadv rtu- 

tcm, & cupidims ac luxury fub 

ueriis columms hoftcs dcijciet: 

& parato ccrtamme in finem 

fortiffimef dcmones triuphabit. 

-C Qêm. # "^rofpcr. Implctur b 

in Samfcn per figuram,qucd in c 

Chrifto aAu eft manifcftc.Mu- 

Jicr pccuniam a principibus Phi 

liflhinorum fufccpic , & ludas

Due. 

r cif. 

pro- 

'3- 

'i. 

r.f. 

B 

i. if. 

i.teiu. 

6i 

ludicum 

Gap. 

XVI. 262, 

vel motte in relfqnu pnruc tcre,fimularo quod infirmitatc hoftibtis domus ruina opprefTeri^nifi quia Spiritus latcncer D 

corporis,& nodis compc lu f.iftentare fefe nequircc, popo- hoc itHTrat,qui per ilium miracuia taacb.it. 

fcitapuero,&c.rnmortefripfiim vicit,&infuperabilc gcf- 

}* Chryfoft. Samfon moriens, inimicosfuos concuffisa:fit 

ammum, vt pro nihilohaberec vitx finem, oibus formi- dificijs rtiinacoprimit: &: dns time aim mori 

dignatus ett, 

dolofum.Non captiuum exitum,fed triumphaleni inuenit. non vna domo fed jcoto] nuuido concuffo , diabolum cum 

fepultura 

ft.mtior quani pntet 

a r uit:noncclis,fcd 

cadaucribu

* A 

[nm. in Lib, 

luil, p. U> 

Om. ; nW>. 

it> 

163 

Glof.ord.&NicolaideLyra. 

CAP. XVII. cimus.Tcraphirn aut propric appcllanc'.figureSjfimulacra. 

vita- ee tmtorc, &c, # Rupcrr.Duo gcntis Ifraeli- # Hicrnn. In volumme lud icum legimus Micha de mo- 

tic* mala dupliccmquc iornicationc ex hoc lo- tc Ephraim millc ccntu argcnti lielos ' 

macri,quos ilia uouc- '". 

4 a 

to vlQUcadfincinlniiushbnfcnpriirafancbail ratreddidille,acq ; Iculptileindetcciirc&cofiatile.Etaudis 

cxccrari laborat .propter 

qux pcnc continua , &: poft hcc modictim,vocan Ephod & Teraphim,eum vciquc 

C A P. k V 1 1. fi zona He ,uc vcfhmeu , , gen 

SiSS paiiciflimis hid, _ 

tibS Hue Re^bus.uftisfic- a Jg^^^^^^lVitqueeo tempore vir i Mpqlcawuc conflatflcrf 

if-*** =ê=?ri^ 1 

- 

! j r- nonpoflc. Aenofcoerrorcpc" 

quidam de montc h- nc;. onlmiim Uc.norum, Puca rantibus , incerdum cociviu , 

dominus terra; ilh & populo 

tones iratus eft, &:. Jhuc ma- 

1 1 vciuscxtcnta. r munamquc 

, id eft , torn it at io amm.v 

eft, 'qua a Deo legicimo viro 

crcatura rcccdens.idolis profti 

tuicur, &' diuini nominis ;idultcrium 

pcrpctrat , iculptih acqucconrl.uili 

commumcando 

jllud.Hanc fornicationcm Ipi- 

rictuilcm in gentc ilia pr.rfcns 

letfio vchcnieter pcrcutit:quo 

in tantum ardebat , vc non folum 

Michas, vnus homo feul- 

ptilc fecerit, fed & intcgra tribii 

^ 

cimus b Deo ieparauit , & fecit Ephod & Teraphim, j* 

NICOLAVS D E LYRA. 

CAP. XVII. 

H

B. -r. 

rilnihj 

?' '- 

ludiicum 

figuras,fiuefigurationespoffiim*dicere,&:c .., 

fenfum &Michacu veffe facerdota]j,cereraqiioq Mq ad ornamera 

facet dotaliapcinet,p Teraphim fcci'fc monftratur. 

a # Itid:ebnsiU,isno>ieritre\- ,&c. Rupert. Icidcm fcriptura 

vehcmenter ingcmifcit, cum inter narradu, lemcl & iteru, 

ac terrio dicit . 

Cap. XVII. o: 

Solus ifte rex cos omncs qui regnam eiiis fufcipcTcnt.Cum 

igitur ranta enarrac fcriptura pcccaca popidi Ifraei, refte c5gemifcit 

, In diebus illis non erat rex in Ifraei. 

b ; Fuit juoque alter adolefcensde Ke:bleem ,&c. Thcod .Eft 

probabilecumfuiire Lcuicam ex pacre, matreaute habuiffedetribu 

luda. 

quale^regcm, ^ in die-bus Hlis m a 

eft, vcftcm facerdotalem & idola . t Impleuitquevniusfiliorum ,.i 

fuorum manum, & fadtus eft ei facerdos . 1 In diebus illisnonerat 

rex in Ifraei, fed 

vnuiquifque fibi quod rcdum videbaturhocfa- -* 

cit . Nam 

? NunltA 

*" iliatl > ICU 

vuuiqumjuc IILH quou rectum viaeoatur nocta- Peus deplorat 

cum 

^^^^3" 

mid quado rex b cicbat. Fuit quoque alter adolefcens, dc Becheleem luda, ex co- ) SdoTmaS lo" 

tatus eft * 

Saul, 

datus 

abftulit fornicationes 

iftasrNun 

quid Achaz? Nu 

quid Manaffes? 

Jliu ergoregcm 

fcriptura deplorat 

non fuifle,cu 

ius folius aduentu 

vel regno con 

fiimmaretur pr 

uadcatio , &: finem 

acciperet 

peccatum, & vn 

geretur findlus 

landorum . Hie 

nempe deerac 

Rex , cum data 

eflet lex . Et lex 

gnatione eius, eratqueipfc Lcuites, &habitabat 

ibi.EgrefTufqucdc 

" 

_ Ti ~. 1 1 /"*1 4 

ciuiwe Bethleem 

rpercgnnari voluit vbicunque fibi comrhodum 

reperiflet. Cumq'ue veniflet in montem Ephraiiii , iterfaciens, 8: 

declinaflet parumper in domum Michz , interrogatus e(t ab eo 

vnde veniffet : Qui refpondit : Leuita lum de Bethleem Iuda:& 

vado vt habitem vbi potuero, &vdle mihielleprofpexero.Dixitque 

Michas: Mane apudme&eitomihi parens ac iacerdos: da- 

bc^quetibiperannos fingulos decem argenteos, act veftem du- 

plicem, & quxad vidum iuntncceflfaria. Acquieuit &manfitapud 

hominem : 

quidcm peccatum 

oftendere poterat , fed a peccato liberate non pore rat: 

Solus 

c VuiiKcbatur 

fuitque illi quafi vims de filijs . t Impleuitque Michas Fuicetiam in-r? 

manum eius, & habuit puerum facerdotem apudfe. Nuncfcio, I 

dicens , quod benefaciat mihi Deus habenti Leuitici generis fa- 

cerdotem . 


fc adexprimendum iatcrpretationem Ephody Terapbim.Ephod 

cnim eft ide quod fuperhumerale-.vt habit E\o^.&el\ veflisprincipaiisfummi 

facerdotis , plcuit

Hift.SchoI. 

l.ih.1. Anti- 

t Ante >oliantinni 

occitpatio , ibi. Profedique. tertio fyoltati con- 

(jutjtio, ibi : Cumquc iam. ij-tttno fioliantium abn/io, ibi : Poftierunt. 

Circa primum fciendmn : quod occa/io fyoliat ionis Mich&fuit 

tuijjlo cxploratontm a. Dan : 

filtjs 

qui cundo ad locum cxphranaum di 

vcrterunt in domum.Mich& ad bojtitjtidum tbi,quicrm homo potent 

& dines & dc fifys Ifratl. & hoc c{l quod dicitur . 

2, Tribus Dan. Licet mim accepiJJ'et fortem pojfiffionisfux ab ipfo 

lofuc : ft habetur lofue 19. ficut & aloe tribus : tMicn in forte cu- 

iuflibet tribus adhuc mancbj/;t Gentiles , q;ii non erant adbuc ddeti, 

nee expuld per ftlios Ifracl : & maximc in forte Dan : (juia cr/o/f/am enim cngnoucrunl quod effet de Be- 

thelcem. Licet enim omncsfilq Ifrael habercnt vtum idioma,fcilicet, 

He- 

MORALITER. 

j In diebus Hli< non erat rev in : 

Iffircl Et tribus 

dodorcsdc Antichrifto loquetes , ipfe nafcct dctribu Dan. 

Proptcrquod Apoc. 7. inter leruosdominifignatos rion fit 

menciodetribu D.ni. I'jjturpcrtribum Dan conuenicnter 

potcft Antichi ifius cum libi adhxrenribusdeiignari.Pcr vi 

ros ailtem dc tnbti D.m millos ad conhderandam terra, dc 

fignantur ci'us prxnuntij ad prxdicationcm & dilatationcm 

fui Impcnj . Per Lais qua: dicitur ciuitas magnai inn opum 

Seems terram, Ierufalem&: ludza dciignantur,c6quod 

ElthaoL 

ffec 

iter- 

Hob 

fide 

gnu 

ncu 

. , - - turn 

mer 

Hcbraicumjamcn aliquando alitrr prcn 'intiabatnr in diucrfis parti- hbi 

bus terra Ifrael. Sicut idioma Gallicum aliier in T{orwandi.i, & ali- a ''J 

terin Ticardia. 

7 Vtentefquc- id cfl, loco ei afiignato ad manendum, ad quern diuerttb.it 

ad dormienditm t & ad aliA /ibi Hcccffar'tA . Cetera patent 

8 Rogaucrunt, id efl, f.dfura Deuin. lam enim dixerat quod ido- 

la colcbut > vt patebit infra . Jam enim multi dc Ifrael declinnerAHt 

adidoldntriam. 

9 Dommus. DicuntAliwi quod hoc dixlt eis de 

capttefuo,volens 

eis vero dicunt 

lo 

ludxa dicitur in facra fcriptura optima terra fluens htc& 

melle.Pcrhoc autcmquod viridctnbu Ddnlpoliaucrunt 

Micham,& domum cius antcquam c.ipercnt Lachis iignifi 

catem Icrufalem, flgnificatiirqubd Antichnftus alias terras 

faltem pltires , antcquam capiat Icrufalcm , fubiugabit fibi. 

Per hocautcm quod tribus Dan pofuit idolumiirjLachis,fi- 

guratumfuit.quod Antic hriftus in Icrufalem fit ponendus, 

iicutidolu adorandus. Vndc dicic Apollolus fecundo Thef- 

falon. lecundo cnpitc dc ipfo . Lî cxtolliturfiipra omne id quod, 

dicitur Deus, ant quod colitur, ita vt in tcniplo Dei fedeat , tamquara 

Jit Deus. Per hoc autem quod fubditur.

Hint 

dl.: 

S :otC. 

;s um 

lam 

m 

B 

in eft 

rd'uo. 

2(39 ludi'cum Cap. XV III. 

Nolite negligerc , nolite ceflare . Eamus & poffideaiimseam: 

nullus eric labor. Intrabimus ad 

fecuros inregionem latifiimam, t tradetqueno- 

bis dominus locum in quo nullius rei eft penuria 

corum qua; gignuntur in terra . ProfeCli igitur i 

funt decognadone Dan, id eft, deSaraa&:Eft- 

haol Texcenti viri accincT:i armis bellicis, afcen- 

dentefque manlerunt in CariachiariailudcB, quizlocus 

ex eo tempore caftrorum Dan nomen acce- 

pit : &: eft poft tergum Cariathiarim . Inde tran- ^ 

ficruntinmontem Ephraim. Cumque veniflent 

ad domum Micha?, dixerunt quinq; viri qui prius 

mifli fuerant ad confiderandam terram Lais,csre- 

ris fratribus fui

: 

J.cip. 

fotnicata apud 

cum. 

L j. Ant.c.t. 

looni 

ei ad cor Heou. 

B 

1 mane. 

i- pufillum pains,&confort.i 

Itomarhtim 

nilci cortuu 

I'ucclh |>anis. 

271 

_ V Kupcrt.Al- 

.rnicatiohicdc 

fcribitur,qu.Tdiuerfis 

libidinum ludibrijs 

corpora commacuht:tuncpciniciofior, 

quando contra 

nnturam Sodemi 

tica debacchatur in- 

fania. Her quanta ct- 

frcnatiocpopuluillfi 

dill* luc.-rit accrrimc 

pfenslfdioinfinu.it. 

# lofcphus . Cum 

Lcuita vchcmcntcr 

amaictconiugcm,&: 

ciuspiilchritudmcvi 

&usafriccrctur,quiidoabJllanonfimih- 

ter amabatur,& illc 

proptcrca pcifliones 

amorisci'potius vcrcrct 

, litcs frcquetcr 

inter cos cucnicbac. 

Ad vlcimuvcromu- 

licrhccgrauata.rclin 

qucns virum,abijt .id 

parctcs mtfe quarto. 

& Intro 

CAP. 

a 

d.&Nicolai de Lyra. 

Vit quida 

virLcuites 

habitus in 

latere mo 

tisEphrai, 

__ qui acce- 

pit vxore* de Bethlehe luda. 2 

Qua: * 

reliquit & 

efi : 

reuerfa 

eft in domu patris fui i Beth- 3 

Iche , mafitq; apud cum qua- 

tuor mcnfibus. Secutufcj} eft ; 

ea vir fuus,t voles recociliari 

ei, atqi bladiri, & fecu redu- 

cere: habes in comitatu pue- 5 

ru,& duos afinos.Qua? fufce , 

pit eiij& introduxitin domu 

patris fui.Quod cum audilTet 

focer eius , euq; vidiflet , oc- 

currit ei la?ms,& amplexatus 

eft honiine . 

Manfitdj; gener 

in domo fbceri tribus dicb 9 

, 

comedens cum eo &bibcns 

familiariter . Die autem quarto] de node confur-< 

gens proficifci voluit. Quern tenuit focer, & ait ad 

eum: t Gufta 

prius pufillum panis, & conforta 

ftomachum , & fie . 

proficifceris Sederuntque fimul, 

ac comedcrunt & biberunt . 

Dixitquc pater 

puellaTadgenerumfiiurn: Quadote, vthodiehic 

maneas , pariterque 

laetemur. Atille 

confurgens 

NICOLAVS DE LYRA. CAP. Xi\. 

Vit Hie 

quidam. ponitur cafus fecundus de vxorc Leui- 

tte qua in cittitate G.ibaa mortua fait ex nimia libine abu 

tentiuipfa.Circa r t uod itaprocedititriquiaprimb defcribitur 

hicfcclerisperpetratio^fecundbpcipetrantium vafljtio in.capit. 

tertib vaslatornm reparation. cap. Trimapirs diuiditur intres, 

quiaprimo defcribitur occafio pcccati. Secundb modus perpetrandi, 

ibi: Illisepulantibus. Tertib manifeflatiofaQiiibi: Cûamcum 

eflet ingrciTus. Occafto autem peccati fuit in hoc,quod Leuites vxo 

remfuamqu&recefjeratabeo , reduxit per ciuitatcm Gabaa, in qua 

crant aliqui homines pelfiwi

2 73 

b u nt*. rum inhrmitace 

ler.?.b. 

ait tr. 

! * 

venerunt nd ianuaseius. 

Eccu 

cisfL-nior,vcab- 

fcederenc,fup- & vc 

phcarcc , 

nee violenciam 

mferrcnt hofpiti, 

nee ini tin am, 

ill: petcbant, vc 

data iibi mulie- 

re, a rcrum inuaiionercccderenr. 

Scniore ve 

rodiccncc,O7&: 

cognaca eetLe- 

uitis, & peril bidinein 

leges ini 

quam delinque 

rent , deficietes 

circa itifiicia, de 

ridebant,minabaturq; 

fj cuin 

terficere 

ludiicum Cap .XIX. 274 

>{ a IntroJitxitq; eu In doÂftia. lofeph. Senior, & pro cogna- tcntabar,^: confolari,quafi araproribus, non fpontanca vo- ]) 

tionc,&: eo qu id eande poffiderec cribu, &: p p colloquium Imitate fe 

pra?buiflec iniurij ; 

paffam . 

ad fud duxic bofpinii. Qj_-da vi-ro iuuencuh Gabaamcarum # b Edit \ it ad eos cocHblnamfuam,&c. Aug. Concubiaa inrer L. j. dc ciui. 

muh-..- c in pi. -era vid^nccs,& pul chricudine eius (tupclcen- dum pro vxore vfurp.uur. Agar enim, io,cum 

fukdttur. Venerunt v iri,&c. ôdautfm feqiticur. $ Id eft. 3 

fil in Hcbrxo , Jed dl interpret4!:o hnius diftionls Belial, (\itia. tales 

homines funt fine difrip!l'z,&timon' Dei. 4 Fores pul (arc c^pc 

nintclanta. in-ntamen fecundum dittamcii raiiot/is retfxpcregrl- 

ni in bofjuttu debeant eflcfecuri. 5 Educ virtim, qui ingrcf.&c. 

Vt ab Co. com.ub:tu S odomitico , vt communittr dicunt expo/itores. 

lofcphus axtem dicit,

f pr fo-tm 

Com. in Indi. 

rap s. 

7 QtioJ mila 

< hoc , quod 

f;if:um ell in- 

k.0*. 

t r îf.. 

.I 4 M i a.. 

f.c^j.tnS. 

Glofordi.&NicoIaicTeLyra. 176 

CAP. XX, 

Steffi itaq.&e. * lofc! h. Mifcrunt filij Ifrael ad Gabanmras 

accusatcs :uu.:.csdc m.. ierc, &: cos dan 

piicia dcpufrc -tes,q.lr;;itiircn 

egiurntjVtjpoi 

oci* mo 

rcri-Mtur.llli vc- 

;-c HUICIK-S 

trachdtnint, &L 

crud:lc iudxaucrunc, 

timorc 

bc-lli ahenis 

d; e prxcrptis, 

in nullo 

JV putantcs 

elTc m:norcsarmis.ncqucmukirudinc,ncchcllandipra-fumptioric. 

Erant cnim 

nimis inftrudi, 

at astri 

:luper 

bus indulkij , 

& indign.uj quae fords func erant conuencrunt in Gabaa , vt illii ferrent auxi- is 

lium,& contra vniucrfum populum Ifracl dimicarent.Inuetiq; funt fe rf 

"P """".' * 

' 

..... ... . 

. . 

,. 

ij. 

viginti 

Ad ahenaqu'p- 

t quinque mihade Beniamin educencium gudium , practer pe pCccata liabit.itores Gabaa , qui fcptingenti 

erant viri fbrtillimi , tita liniftra 

pu- 

nicnda ibanc 

vt dcxtera prarliantcSj & iic fundis bpides ad certum iadantes,vt ca- 

pillum quoque poffent pcrcutere , &nequaquam inaltcrampartem 

idus lapidis 

defcrretur. Virorum llrael 

quoque abfq; filijs Beniamin i0 ad cur io;ituf intus 

confcietiam, 

inucnta funt quadringenta milia educenugladios,cV paratoru ad pu 

gna.". Qî iiirgenccs venerutintdomuDei, hoc eft inSilo,confulue- 

S~D ETYTAi cl\"P. xx.~ 

itaquc . Hie confetjusnter dcfiribitur peccantutm 

rait uio,vb' prima fatli veritat dif^nii Inn; fecun 

ibi: 

doinflititffiHitasre.iuiritur, Et mifcrunt. tertio'm 

U> a lot Jan cm , c^ pr(,tcnditur nf.jHC ad marc mcditcnamHm. 

4 OmilCSanuuli. Hcbrxi die unt, Domini pupjlorMn. 

i.capitanci in tribn!>i>f, V in . 

f.tm.lijs f EC CUlld.E tnbus. exec- 

ptatamen tiib.i Rsaiamin. 6 Inccclcfi.im. i.COHgrfgatloai.J'itC 

enirnnofititH.-:- 

1 InterrogaCUfiqilC. '/"' 

< 

i in './.), abi erat domus Dei^fJdin Ma'bh.t. 

>'(> da p*ocedi ad pmntione tanti faK 

4l:fcfcdj(>i!i/iii'in,4il>genii. 8 Refpondit vcni . 

mdoi-\prcffo 

c is tradcrcm vxo> c 

{ap.pr K. A L 1 T L-. K. niorccvxoris Lcuit.cnequ!tcr p.pctracu.adacicendu auncu 

t grejjifnnt,&c. Ad putiicnduinta nciariu pcccatum in quod licet habcrcuc bcllum itittu concra filios Bcniamin: 

umea

81.5. 

TI. lib. 

2 77 ludiicum Cap. XX. 

aliens . reprchrndant Vndc 

necetTe cfr,vc du cotra nos vltio 

diuina cetlat 

ipfa cofcicntia 

fc rcprchedac &. ad , lamc- 

M pccnicencicT cotra 

femetipfam 

crigac fc,nec com; bonos 

claw, & libi humiliSjfcd cotra 

fc ngida,bonis vcro omnibus 

RVPERTVS.Scd,&ru- 

Ilracl , qii; congregatus 

fuerit, rcddere Beniam/tis $ 

fcelerc,quod merebantur,indubitubilis 

diumi oraculi iufiitia, 

fceleris ciufdcm coarsr 

.lie vidcf. Confukusenim 

Dominus de principc certaminis 

,: dpondit: ludas Attamcn 

Bcniamitae occiderunt , 

dc Ifrachcis ipfo die v.'ginti 

duo milia virorum , &c. ""Cur 

cnim vindicibustanu fceleris 

victoria cam fer?. , iamque lu- 

6tur-(h proucnit , n:fi quia in 

quo alios impugnabant, fc- 

ipfos accufabant ? Igitur fornicacionis 

anima?,& corporis 

populum Ifrael prcfens locus 

vchemcnteraccuf.it, ad hoc 

vales, vt, quemadmodum ait 

Apolio. Omne os objiruatnr i& 

non ntagii ladxus , tjuam Gr

B 

romm clean 

tin(i

2oz ludicum 

CAPVT XXI. 

* * l."$fi&"zîil VrMcrunt 

etc. -jc Iwfcphus. 

Ifraclitg luliura 

dum feccmnc, 

nullamfuarum 

Tiro Bcniamit.c dare nupcijs 

filiam, fedarmari contra cos 

& ampli' cis , qtiamuducrfus 

Cluiianeps exifterc,quos he 

brei (epitis cxpugnaflenc,&c. 

Poll hec ,p calamitacc Bcnia 

inin penitencia dutci func, &c 

fuper hoc ieiunarc propofuc 

runt, licet iufta 

pafTi client, 

eo quod in Icgem pcccaucrinc 

. Tune fexccntos viros, 

qui fugcranc , cuocauerc Icgationibus, 

fuadcnccseis , vc 

paticnrer ferrcnc , &: ad illo- 

rumccrtu concurrcrcnc, di- 

ccba;iti|; 

. Simul ccdimus vo 

bis terrain , quancamcunquc 

tollcrc pocuericis . llli vcro 

obediences , vocancibus, ad- 

uenerunc,&:c. 

-X Athanalius, pucrunc iu- 

diccs Ifraelis numcro credccim 

. Anni vero illorum f uc- 

runc quadringcci , &C vndt'P 

feruaredebebitis. Omnc 

virgincs autem referuatc. 

fcicr Jnt viri thorum , & 

Cap. XXI. 28* 

CAPVT XXL 

Vrauerunt quoq; filij Ifrael in Mafpha, & dixe- 

rut:Nullus noftrum dabit fiiijs Benjamin dc fi- 

liab.luisvxorem. Venerunrcj; omnes tad domum 

Dei in Silo , & in cqlpe&u eius fedentes 

vfqueadvefpera leuaiierutvocem , &magno 

vlulatucccpcruncflcrc dicetcs : Quare domino 

Deus Ifrael , fadtum. ell hoc malum in t populo 

tuo,vt hodic vna trib.auferret ex nobis? Altera 

aut die diluculo cofurgcntes extruxerunt alcare , obtulerutq; ibi holo- 

caufh,& paciHcas viftimas,& dixerunt: Quisno afcedit inexercitum 

dni,devniuerfistribubus Ifrael ? Grandiemrniuramentofeconftrin- 

xerant cum eflfenc in 

Malph.i interfici 

eos,qui 

defuiflent , dudticjue poenitentia 

fibj lirael fuper 

fratre fuo Beniamin , cceperunt dicere : Abla- 

* 

? Omnescnim tin 

ta eft tribus vna delfr.i el. Vnde vxores 

accipient 

commune iurauimus, nondaturosnoshisfiHas noftras. Idcircodixe- 

runt: Qiuseltdevoiuerfistribubiis Ifrael , quinonafcenditadDomi 

numin Mafpha ? EC ecceinuend funthabitatoresIabesGalaadiiL.il- 

Joexercitnnon Fuifle. Eoquoque temporet cum eflcntin Silo nullus 

ex eis ibi repertus ell . Miferunt itaqtie t decem m lia viros robuftifli- 

mos,&prxceperunceis : 

Ite,&percuritehabitatoreslabes Galaad in 

ore j tarn 

gladij 

vxores , quam paruulos eorum , 6V hoc erit , ouod ob- 

generis malculini, & mulieres , quse cognouerunt viros , imerficite i 

Inuent^quo funt de labes Galaad quadriugenta* vii'gines , C[iix ncadduxerunc 

eas ad caftra in Silo in tcrram Chanaan . 

Miferuntque 


CAPVT XXI. 

Vtauenint quoc/itc. Hicconfcqticnccr defcribic' 

crjbus Beniamin diflipaca: reparacio . Circa, 

quam primo defcribicur cffcctus compaflio 

. nis,fccund6ctfcctusreparanonis,ibi 

Idcino 

dixerunt. Circa pnmii pponitur 

moduli com 

paflionis cum dr. luraucmnt eôijue. Hoc iuraueruc ance bclfu 

. EC quia illi,qui cuafcranc, non pocerancacciperc vxores 

ideo , non vide 

alicnigcnasjcum clfec legc diuina prohibicu 

batur via qualiter tribus Beniamin reparari pofTcc per gene 

rationcm,quia omnes mulicres cnbus Beniamin fueranc in 

terfedi',quod facis miferabilc vidcbacur,quod vnacrib.tota 

dc populo Ifrael dclcretur , maximc cum hoc dominus no 

przccpilfctjfed tantum dixiflcc. Cras tradarn cos in manus ueidco 

fubdicur. 

Ibas, vc habccur cap.pra:tcdcnci , 

i Extruxcrunt aliare . Cûia force illud, qif crac ibi prius,crac 

diffipatOjVcl force , quia area cranfporcaueranc ad excrcicu, 

&: rcportacioad locu fuu , & fituatio vocacur hie cxtructio. 

j Oltulcruntrue ibi holocaust*!.!* graciarum 

actione de vido 

riahabitajliccccompaccrcturtribui Beniamin iicdiflipatc. 

4 Et dixerunt.Lîs nun afcend

Bcm n-i. 

d fcfiffet 

ft i- 

bub. Urel.i 

quod dointn* 

occidiflct vnj 

iribum ex": 

rjcl. 

rt 

p -iv 

UlCiUM. 

Glof.ordi.&NicolaideLyra. 

nuntios ad filios Peniamin,qui .cra.nt in pctra 

Rcmmon, & * 

prarcepcrunt eis,vt cas 

{uicipc- 

rcnt in . 

pace Vcncrumq, Bcniamin in il- i 

filij 

lo tempered vi.ua: funt cis vxorcs dc filiabus 

labrsGalaad, alias autenonrepcrcruntquas 

limili modo traderet: ; vniucrfutq; Ilrael vnl- 

dc doluit, & cgit poenitndincm iiipcr interfe- 

ftioue vniustribus ex Ilrael, dixcrucq; maio- i 

res njtu : Quid faciemus reliquis,qui non ac- * 

ceperunt vxorcs > Omnesin Beniamin foeniina: 

conciderunt? & magna vobis cura inge- 

eft , nc vna tnbus dc- 

tiq; ftudio prouidcndu 

leaturcx Ilrael. Filias cnim noftras cis dare 4 

nou poflumus,conliri(5li iuMmento,&malc 

didlione qua 

diximus: Maledictus,cjui dede- 

rit de filiabus iuis vxorcm Beniamin . 

runtcj; confiiiumatqucdixcrunt. 

Cepe- 

Hcce lolcn- 

nit:is domini clt in Stlo anniucrf3ria,c]ux fita 

ell ad Septcntrionem vrbis bctbcIadQric^- 

talem plagam vix , qua: de Bethel tcdic ad Si- 


I Et pr&cepcrmit eis,nt eas f: fcipcrcnt in pace. In Hcbrxo habe 

tiir: Tr*ccp!-rnnteis,vt 

(c< 

fufcipftttft tnpjce. EC vcrutnque fuic 

Vci um,quia pr^cepcum ftnt filijs Bt-niamin,quod rccipcrct 

illas virgines jr. vxorcs,5i virgiii'b. quod in hoccofcntircc. 

3 Dixtrutitquc: Hie cofequcnccr dctcribicur reparacio dicta: 

tnbus per muhcres ab eis capras , dc conlilio unten^ vo- 

luncacc maiorum dc Ifracl . Circa quod primoponiturdidum 

mniorum , & confiihatio.fecundoconfulcacionis de- 

riuntiatio,ibi: Tr/Kccpc* unique. Circa pri nnun dicitur: Dixc~ 

runttjuernainresnatii. ad quus fpednbac curatotius populi. 

3 QfjUfuieHni* reliqitis. quia adhuc rcmancbanc zoo. viri dc 

Beniamin abfquc 

vxonbus . 

4 Filtas, &c. 4 Al i 

-at 

rur 

3d 

l 

' 

c '

LIBER IVDICVM - The Lollard Society

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?