musikis - Ganatleba
musikis - Ganatleba
musikis - Ganatleba
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
marika GikvaiZe<br />
<strong>musikis</strong><br />
maswavleblis megzuri<br />
IV klasi<br />
gamomcemloba inteleqti<br />
Tbilisi
saxelmZRvanelos aqtualoba<br />
sadReisod qarTul zogadsaganmanaTleblo skolaSi <strong>musikis</strong> gakveTili<br />
aRmzrdelobiTi da saganmanaTleblo sistemis qmediT, erT-erT umniSvnelovanes<br />
rgolad iqca da bavSvebis, Cveni momavali Taobis zneobriv,<br />
inteleqtualur da kulturul ganviTarebaSi TvalsaCino roli<br />
ikisra.<br />
vfiqrobT, Cven mier warmodgenili naSromi maswavlebels (mSobelsac)<br />
daexmareba kursis ZiriTadi koncefciis ganxorcielebaSi, calkeuli<br />
gakveTilis dagegmvaSi, saswavlo procesis sainteresod, xalisianad warmarTvaSi,<br />
rac, saboloo jamSi, sasurvel Sedegs _ moswavleTaA musikalur<br />
aRzrda-ganviTarebas Seuwyobs xels.<br />
swavlebis am safexurze Cveni mizania:<br />
mozards <strong>musikis</strong> gakveTilebze Camouyalibdes da ganuviTardes sxvadasxva<br />
saWiro unar-Cveva:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
dialogis, msjelobis;<br />
<strong>musikis</strong> msoemnisa da gaanalizebis;<br />
simReris;<br />
tembris aRqmis;<br />
ritmis grZnobis<br />
saxelmZRvanelos Sinaarsi emyareba:<br />
•<br />
•<br />
Tanamedrove koncefciebs;<br />
moswavleTaTvis nacnob samyaros.<br />
meTodika<br />
IV klasis <strong>musikis</strong> saxelmZRvaneloSi Sesuli masala warmodgenilia<br />
mokle, lakonuri informaciis saxiT, anu vcdilobT moswavlesTan gavmarToT<br />
dialogi _ teqstebSi drodadro CarTulia kiTxvebi, saazrovno<br />
sqemebi, davalebebi, romlebic moswavleTa azrovnebis gaaqtiurebas uwyobs<br />
xels. Ggarda amisa, SekiTxvebisa da davalebebis sistema moswavleTA<br />
yuradRebas miapyrobs musikaluri nawarmoebis analizisaken _ Janris<br />
garkveva (umartivesi musikaluri Janrebi), musikaluri enis elementebi,<br />
<strong>musikis</strong> stiluri Taviseburebebi (xalxuri, profesiuli), sxva. vfiqrobT,<br />
saxelmZRvaneloTi muSaobis amgvari meTodi codnis miRebisa da analizis<br />
warmarTvis efeqturi saSualebaa.<br />
gasaTvaliswinebelia is, rom maswavlebelma mxolod sagakveTilo<br />
teqstidan gamomdinare ar unda aagos swavleba/swavlis procesi. saxelmZ-<br />
RvaneloSi Cven mier SeTavazebuli davaleba-RonisZiebebma, vfiqrobT,<br />
maswavlebels unda misces stimuli maTi gamravalferovnebisa da gaRrmavebisaTvis<br />
_ axali RonisZiebebis organizebisaTvis _ es ki saswavlo<br />
procesis mimarT SemoqmedebiTi midgomis erT-erT efeqtur gzad<br />
gvesaxeba.<br />
4
IV klasis standarti musikaSi<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba: praqtikuli unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva<br />
mus.IV.1. moswavle iyenebs musikalur elementebs<br />
improvizaciuli savarjiSoebis dros.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• ganasxvavebs or- da samwilad metrs cekvis, moZraobis saSualebiT (valsi,<br />
polka)<br />
• simReris, <strong>musikis</strong> mosmenis dros gamohyofs aqcentebiT Zlier dros<br />
• warmoadgens martiv ritmul suraTs garTulebuli saxiT<br />
• TanaklaselTa mier gabmulad gaJRerebul erT tons (ostinato),<br />
martiv ritmul figuras uxamebs sakuTar an sxva (sakravi, kakuni,...)<br />
xmas, melodiur saqcevs, ritmul figuras<br />
• musikalur saqcevs aJRerebs maJorsa da minorSi<br />
• xelT arsebuli musikaluri instrumentebis da sxvadasxva<br />
sagnebis meSveobiT TanaklaselebTan erTad qmnis “ansambls”,<br />
“orkestrs” da ahyveba musikas<br />
• gamoxatavs musikalur elementebs kontrastulad: nacnob melodias<br />
mReris nela - Cqara (tempi), xmamaRla - xmadabla (xmovaneba),<br />
sxvadasxva tonalobaSi<br />
mus.IV.2. moswavle mReris marto da sxvebTan SeTanxmebulad.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• mReris intervalebs TanaklaselebTan erTad<br />
• mReris wyvilSi da gundSi erT- da orxmian simRerebs<br />
• mReris martiv simRerebs im ucxo enaze, romelsac swavlobs<br />
• gaazrebuli aqvs simReris teqsti<br />
• grZnobs gundis mTlianobas da ar arRvevs mis xmovanebas<br />
mus.IV.3. moswavle gansazRvravs da gadmoscems misTvis<br />
saintereso ganwyobilebas, siuJets, Temas.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gaiTamaSebs sxvebTan erTad martiv scenebs konkretuli musikaluri<br />
nawarmoebis / fragmentis ganwyobilebis Cvenebis mizniT<br />
• sxvebTan erTad gaiTamaSebs martiv scenebs konkretul siuJetze/<br />
konkretuli personaJis monawileobiT<br />
• pantomimiT gamoxatavs garkveul ganwyobilebas<br />
• gamoTqvams varauds Tanaklaselis mier gamoxatuli ganwyobilebis<br />
Sesaxeb<br />
5
• Txzavs scenis, personaJis Sesaferis teqsts, simReras<br />
• personaJis xasiaTs gadmoscems xmis tembriT, moZraobiT<br />
mus.IV.4. moswavle asrulebs ramdenime cekvis zogierT ileTs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• imeorebs cekvis zogad naxazs an mis fragments<br />
• cekvavs wyvilSi, ansamblSi<br />
• wyvilSi cekvis dros icavs distancias<br />
mus.IV.5. moswavle amoicnobs da Cawers sanoto sistemis niSnebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• asaxelebs da wers notebs violinos gasaRebSi<br />
• asxvavebs da Cawers grZliobebs, pauzebs (mTeli, naxevari, meoTxedi)<br />
• taSiT gamoxatavs martiv ritms<br />
mus.IV.6. moswavle organizebas uwevs sakuTar saswavlo<br />
saqmianobas.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• moiZiebs moaqvs saswavlo procesisaTvis saWiro nivTebi<br />
• Caiwers davalebas<br />
• aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi<br />
• monawileobs gamokiTxvaSi<br />
• svams kiTxvebs<br />
• ar karnaxobs da ar gadaiwers Tanaklaselisagan<br />
mus.IV.7. moswavle muSaobs jgufSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• cdilobs mewyvilesTan erTad amocanis gadaWras<br />
• muSaobs individualurad da sxvebTan erTad<br />
• yurs ugdebs gansxvavebul azrs<br />
• monawileobs gundur samuSaoSi<br />
• exmareba Tanatolebs problemis gadaWrisas<br />
mus.IV.8. moswavle awyobs klasis RonisZiebebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• moiZiebs warmodgenisaTvis rekvizits<br />
• monawileobs RonisZiebisaTvis saWiro resursis (afiSis, mosawvevis,<br />
kostumis...) SeqmnaSi<br />
6
• reklamas uwevs RonisZiebas (arigebs mosawvevebs)<br />
• aqtiuria repeticiebis dros (damontaJeba, gadatana...)<br />
• konkretuli amocanis gadasaWrelad gegmavs Sesasrulebeli<br />
samuSaos Tanmimdevrobas<br />
mimarTuleba: komunikacia da interpretacia<br />
mus.IV.9. moswavle usmens da saubrobs musikaluri nawarmoebis<br />
Sesaxeb.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• <strong>musikis</strong> mosmenis dros asrulebs sxvadasxva davalebas _ mianiSnebs<br />
nacnobi sakravis, vokalis Semosvlas<br />
• amoicnobs adre mosmenili nawarmoebebis fragmentebs<br />
• axasiaTebs konkretul musikalur fragments tempis, xmovanebis<br />
siZlieris, metris, sakravTa tembrebis mixedviT<br />
• zogadad axasiaTebs SemsrulebelTa Semadgenlobas<br />
• iyenebs saubris dros naswavl terminebs<br />
• mosmenili nawarmoebisaTvis SeTavazebuli saTaurebidan SearCevs<br />
erT-erTs<br />
mus.IV.10. moswavle monawileobs sxvadasxva saxis RonisZiebaSi.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• monawileobs klasis speqtaklSi, karnavalSi<br />
• monawileobs da eswreba skolis saangariSo koncerts<br />
• monawileobs viqtorinaSi<br />
• warsdgeba auditoriis winaSe Semsruleblis, Semoqmedis an<br />
konferansies rolSi<br />
mus.IV.11. moswavle kulturul RonisZiebebze daswrebisas icavs<br />
qcevis normebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• ar xmaurobs warmodgenis, koncertis, kinofilmis msvlelobis<br />
dros, gamofenaze, muzeumSi.<br />
• miRebuli wesebis Tanaxmad gamoxatavs damokidebulebas nawarmoebis<br />
dasrulebis Semdeg<br />
• acdis sxvebs azris dasrulebas msjelobis dros<br />
7
mus.IV.12. moswavles esmis da warmoaCens, rom xelovneba<br />
TviTgamoxatvis saSualebaa.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• saubrobs imis Sesaxeb, ra ganwyobilebas uqmnis esa Tu is<br />
musikaluri nawarmoebi<br />
• msjelobs imis Sesaxeb, risi gamoxatva SeiZleba melodiis,<br />
sxvadasxva gamomsaxvelobiTi xerxebis saSualebiT<br />
• CamoTvlis ramdenime mizezs, risTvisac qmnian adamianebi xelovnebis<br />
nawarmoebebs<br />
mimarTuleba: musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi<br />
mus.IV.13. moswavle asxvavebs musikosTa specialobebs da adarebs<br />
maTerTmaneTs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• ganasxvavebs, vin Txzavs da vin asrulebs musikas<br />
• asaxelebs kompozitoris, pianistis, meviolines, diriJoris,<br />
momRerlis... profesiebs da aRwers am specialobebs<br />
• ixsenebs, ra specialobis musikosi unaxavs da mousmenia<br />
mus.IV.14. moswavle ganixilavs mosmenil nawarmoebebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• axasiaTebs mosmenil nawarmoebebs ganwyobilebis mixedviT<br />
• ganasxvavebs sxvadasxva saxis speqtaklebs (sabaleto, saopero, dramatuli)<br />
• ganasxvavebs klasikur, xalxur da Tanamedrove musikalur nawarmoebebs<br />
• svams da pasuxobs SekiTxvebs nawarmoebis SinaarsTan, avtorTan,<br />
JanrTan dakavSirebiT<br />
mus.IV.15. moswavle asxvavebs musikalur sakravebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• asxvavebs xalxuri <strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri <strong>musikis</strong><br />
instrumentebisagan<br />
• amoicnobs sakravebs solo da erToblivi JReradobis dros<br />
• gamoyofs da asaxelebs sakravis calkeul nawilebs (xemi, joraki, klaviSi...)<br />
• asabuTebs Tavis damokidebulebas im instrumentis mimarT, romelic<br />
gamoarCia sxva instrumentebisagan (moswons masze Sesrulebis manera,<br />
tembri, forma...)<br />
• xatavs instrumentebs<br />
8
IV klasis saswavlo programis Sinaarsi<br />
improvizaciuli savarjiSoebi:<br />
• musikaluri elementebis gamoyenebiT<br />
• bgera, xmovanebis siZliere, ritmi, tempi, metri, registri (maRali –<br />
saSualo – dabali), tembri (instrumentuli, vokaluri), kilo<br />
(maJori – minori), ...<br />
simRera:<br />
• erTxmiani da martivi orxmiani simRerebi sabavSvo, xalxuri<br />
repertuaridan, melodiebi popularuli nawarmoebebidan<br />
• TanxlebiT da mis gareSe<br />
cekva:<br />
• qarTuli, istoriul - yofiTi da sxva xalxTa cekvebi<br />
• cekvis zogadi naxazis Sesruleba<br />
• cekva partniorTan da ansamblSi<br />
ganwyobilebis gadmocema:<br />
• pantomima<br />
• kompozicia (scenebis gaTamaSeba)<br />
• speqtakli<br />
sanoto sistema:<br />
• notebis amocnoba da Cawera violinos gasaRebSi<br />
• mTeli, naxevari, meoTxedi grZliobis notebis da pauzebis wakiTxva<br />
da Cawera, martivi ritmuli naxazis gamoxatva taSiT<br />
mosasmeni masala:<br />
• xalxuri simRerebi<br />
• fragmentebi barokos, klasicizmis, romantizmis, qarTvel<br />
kompozitorTa popularuli nawarmoebebidan<br />
muSaobis formebi:<br />
• individualuri, wyvilSi da jgufuri<br />
RonisZiebebi:<br />
• skolis saangariSo koncerti<br />
• klasis speqtakli<br />
• viqtorina<br />
musikaluri nawarmoebis aRqma konteqstSi:<br />
• informacia: Seqmnis istoria, siuJeti, avtoris pirovneba...<br />
• ganwyobilebis amocnoba, saubari STabeWdilebebze<br />
9
• musikosTa specialobebis gacnoba: kompozitori, momRerali,<br />
diriJori, pianisti, mevioline... da maTi konkretul adamianebTan<br />
dakavSireba<br />
sakravebi:<br />
• xalxuri da klasikuri instrumentebis gansxvaveba formiT da<br />
JReradobiT<br />
praqtikuli unar-<br />
Cvevebi da ideebis<br />
gamoxatva<br />
moswavle<br />
mus.IV.1.<br />
iyenebs musikalur<br />
elementebs<br />
improvizaciuli<br />
savarjiSoebis dros<br />
mus.IV.2.<br />
mReris marto da<br />
sxvebTan<br />
SeTanxmebulad<br />
mus.IV.3.<br />
gansazRvravs da<br />
gadmoscems misTvis<br />
saintereso<br />
ganwyobilebas, siuJets,<br />
Temas<br />
mus.IV.4.<br />
asrulebs ramdenime<br />
cekvis zogierT ileTs<br />
mus.IV.5.<br />
amoicnobs da Cawers<br />
sanoto sistemis<br />
niSnebs<br />
mus.IV.6.<br />
organizebas uwevs<br />
sakuTar saswavlo<br />
saqmianobas<br />
mus.IV.7.<br />
muSaobs jgufSi<br />
mus.IV.8.<br />
awyobs klasis<br />
RonisZiebebs<br />
IV klasis standarti<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi<br />
komunikacia,<br />
interpretacia<br />
moswavle<br />
mus.IV.9.<br />
usmens da saubrobs<br />
musikaluri<br />
nawarmoebis Sesaxeb<br />
mus.IV.10.<br />
monawileobs<br />
sxvadasxva saxis<br />
RonisZiebaSi<br />
mus.IV.11.<br />
kulturul<br />
RonisZiebebze<br />
daswrebisas icavs<br />
qcevis normebs<br />
mus.IV.12.<br />
esmis da warmoaCens,<br />
rom xelovneba<br />
TviTgamoxatvis<br />
saSualebaa<br />
10<br />
musikaluri<br />
nawarmoebis aRqma<br />
konteqstSi<br />
moswavle<br />
mus.IV.1.3.<br />
asxvavebs musikosTa<br />
specialobebs da<br />
adarebs maT erTmaneTs<br />
mus.IV.14.<br />
ganixilavs mosmenil<br />
nawarmoebebs<br />
mus.IV.15.<br />
asxvavebs musikalur<br />
sakravebs
gakveTili №<br />
Tema<br />
1-2<br />
Ggaixsene: ra<br />
gaxsovs, ra –<br />
ara?<br />
3-4<br />
sanoto anbani<br />
5-6<br />
koncertze<br />
7<br />
gansazRvre<br />
forma<br />
8-10<br />
Mmegobruli<br />
ojaxi, anu<br />
noti da misi<br />
grZlioba<br />
11<br />
musikaluri<br />
loto<br />
12<br />
Pportreti<br />
musikaSi<br />
Sinaarsisa da miznebis ruka<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
SeZenili codnis<br />
Semowmeba<br />
Gganwyobis Seqmna;<br />
naswavli terminebis<br />
gamoyenebiT<br />
dialogis warmarTva;<br />
vokaluri<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
dialogis, msjelobis,<br />
<strong>musikis</strong><br />
mosmena-analizis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba<br />
Ddialogis, msjelobis,<br />
sxvisi azris<br />
pariviscemis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Bbgerebis gansxvaveba<br />
grZliobis<br />
mixedviT; ritmis<br />
grZnobis, vokaluriunard-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
urTierTTanam-<br />
Sromlobis, sxvisi<br />
azris mimarT pativiscemisdemonstrirebis,ganvlil<br />
gakveTilebze<br />
SeZenili codnis<br />
ganzogadebis unar-<br />
Cvevebis ganvi-<br />
Tareba.<br />
Ddialogis, msjelobis,<br />
sakuTari azris<br />
dasabuTebis, <strong>musikis</strong><br />
mosmenis, analizis<br />
tembris aRqmis,<br />
SemoqmedebiT<br />
saqmianobaSi Cabmis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Mmus. IV.9. iyenebs saubris dros<br />
naswavl terminebs;<br />
Mmus. IV.1. gamoxatavs musikalur<br />
elementebs kontrastulad;<br />
nacnob melodias mReris xmama-<br />
Rla, xmadabla; mus. IV.5. taSiT<br />
gamoxatavs martiv ritms; asaxelebs<br />
notebs violinos gasaRebSi;<br />
mus. IV. 9. iyenebs saubris dros<br />
naswavl terminebs.<br />
Mmus. IV.13. asaxelebs musikalur<br />
xelovnebasTan dakavSirebul<br />
profesiebs da aRwers am specialobebs;<br />
mus. IV. 14. ganasxvavevbs<br />
klasikur, xalxur da Tanamedrove<br />
musikalur nawarmoebebs;<br />
mus. IV. 15. xatavs instrumentebs.<br />
Mmus. IV.2. mReris gundSi; gaazrebuli<br />
aqvs simReris teqsti;<br />
mus.IV.6. svams kiTxvebs.<br />
Mmus. IV.1. iyenebs musikalur<br />
elementebs improvizaciuli savarjiSos<br />
dros; mus. IV.2. mReris<br />
gundSi; gaazrebuli aqvs simReris<br />
teqsti; mus. IV.5. asxvavebs<br />
grZliobebs.<br />
mus.IV.5. asxvavebs grZliobebs;<br />
mus. IV.6. aqtiuradaa CarTuli<br />
gakveTilis msvlelobaSi; moaqvs<br />
saswavlo procesisaTvis saWiro<br />
nivTebi; mus. IV.7. moswavle<br />
muSaobs jgufSi.<br />
Mmus. IV.9. <strong>musikis</strong> mosmenis dros<br />
asrulebs sxvadasxva davalebas<br />
_ mianiSnebs nacnobi sakravis,<br />
vokalis Semosvlas; mus. IV.13.<br />
asaxelebs vokalistis, pianistis...<br />
profesiebs da aRwers am<br />
specialobebs; mus. IV.14. axasiaTebs<br />
mosmenil nawarmoebs<br />
ganwyobilebis mixedviT; ganasxvavebs<br />
sxvadasxva saxis speqtaklebs<br />
(sabaleto, saopero); ganasxvavebs<br />
klasikur da xalxur<br />
musikalur nawarmoebebs; pasuxobs<br />
SekiTxvebs nawarmoebis<br />
avtorTan dakavSirebiT;<br />
mus.IV.15. asxvavebs xalxuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebisagan.<br />
11<br />
Sefaseba<br />
`Cemi zafxulis<br />
STabeWdilebebi~ _<br />
Txzuleba<br />
Ddialogi/kiTxvapasuxi
gakveTili №<br />
Tema<br />
13<br />
simReris wesebi<br />
14<br />
SeviswavloT<br />
simRera<br />
15-16<br />
niSnebi,<br />
romlebic<br />
gamoiyeneba<br />
<strong>musikis</strong><br />
Casawerad<br />
17-18<br />
taqti<br />
19-20<br />
risTvisaa<br />
saWiro<br />
musikaluri<br />
zoma?<br />
21-22<br />
Seni musikaluri<br />
leqsikoni<br />
23<br />
guguli<br />
24<br />
Mmusikaluri<br />
gaseirneba<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
vokaluri unar-<br />
Cvevebis ganvi-<br />
Tareba<br />
vokaluri unar-<br />
Cvevebis ganvi-<br />
Tareba<br />
M<strong>musikis</strong> mosmenaanalizis,msjelobis<br />
vokaluri<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
axali terminis<br />
gacnoba; am terminTandakavSirebuli<br />
davalebis<br />
Sesruleba; sanoto<br />
niSnebis amocnoba;<br />
<strong>musikis</strong> mosmenis,<br />
dialogis, ritmis<br />
grZnobis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
axali terminis<br />
gacnoba; am terminTandakavSirebuli<br />
davalebis<br />
Sesruleba; sanoto<br />
niSnebis amocnoba;<br />
<strong>musikis</strong> mosmenis,<br />
dialogis, ritmis<br />
grZnobis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
SeZenili codnis<br />
ganzogadeba; simReris<br />
Seswavla.<br />
motivaciis ga-<br />
Zliereba; ritmis<br />
grZnobis, <strong>musikis</strong><br />
mosmenis, sanoto<br />
kiTxvis, sakuTari<br />
saqmianobis organizebisunar-Cvevebis<br />
ganviTareba<br />
M<strong>musikis</strong> mosmenis,<br />
sakuTari azris<br />
zepirad/nawerSi<br />
gadmocemis, dialogis,<br />
msjelobis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba<br />
mus.IV.2. mReris gundSi.<br />
12<br />
Sefaseba<br />
mus.IV.2. mReris gundSi. gakveTili-koncerti<br />
mus.IV.2. mReris gundSi.<br />
mus.IV.1. <strong>musikis</strong> mosmenis dros<br />
gamohyofs aqcentebiT Zlier<br />
dros; mus. IV.2. mReris gundSi;<br />
mus. IV.5. taSiT gamoxatavs<br />
martiv ritms; mus. IV.9. axasiaTebs<br />
konkretul musikalur<br />
fragments tempis, xmovanebis<br />
siZlieris, sakravTa tembrebis<br />
mixedviT; saubris dros iyenebs<br />
naswavl terminebs.<br />
mus.IV.1. <strong>musikis</strong> mosmenis dros<br />
gamohyofs aqcentebiT Zlier<br />
dros; mus. IV.2. mReris gundSi;<br />
mus. IV.5. taSiT gamoxatavs<br />
martiv ritms; mus. IV.9. axasiaTebs<br />
konkretul musikalur<br />
fragments tempis, xmovanebis<br />
siZlieris, sakravTa tembrebis<br />
mixedviT; saubris dros iyenebs<br />
naswavl terminebs.<br />
mus. IV.2. mReris gundSi<br />
mus. IV.9. saubris dros iyenebs<br />
naswavl terminebs.<br />
mus.IV.1. simReris/<strong>musikis</strong> mosmenis<br />
dros gamohyofs aqcentiT<br />
Zlier dros; mus. IV.2. mReris<br />
gundSi; gaazrebuli aqvs simReris<br />
teqsti; mus. IV.5. asaxelebs<br />
notebs violinos gasaRebSi; asxvavebs<br />
grZliobebs;<br />
mus. IV.6. aqtiuradaa Cabmuli<br />
gakveTilis msvlelobaSi.<br />
mus. IV.9. axasiaTebs konkretul<br />
musikalur fragments tempis,<br />
xmovanebis siZlieris, sakravTa<br />
tembrebis mixedviT; saubris<br />
dros iyenebs naswavl terminebs.<br />
testuri davalebebi<br />
Ddialogi/kiTxvapasuxi
gakveTili №<br />
Tema<br />
25-27<br />
Aalilo<br />
saqarTveloSi;<br />
biWo-biWo,<br />
biWukela<br />
28<br />
rgor moaRwia<br />
Cven dromde<br />
qarTulma<br />
xalxurma<br />
simRerebma<br />
29-30<br />
iavnana<br />
31-32<br />
qarTuli<br />
xalxuri<br />
sabavSvo<br />
simRerebi<br />
33<br />
cota ram<br />
qarTuli<br />
xalxuri cekvis<br />
Sesaxeb<br />
34<br />
qarTuli<br />
xalxuri<br />
simRerebisa<br />
da cekvebis<br />
Semsruleblebi<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
improvizaciuli<br />
savarjiSoebis<br />
Sesruleba; ritmis<br />
grZnobisvokaluri<br />
unar-Cvevebis ganviTareba;<br />
sanoto<br />
wera; notebisa da<br />
maTi grZliobebis<br />
amocnoba.<br />
Mmuskis mosmena-analizis,<br />
vokaluri<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
Mmuskis mosmenaanalizis,dialogis,<br />
msjelobis,<br />
vokaluri, sanoto<br />
weirs, sakuTAri<br />
saqmianobis organizebisunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
simRerebis Seswavla/Sesruleba.<br />
qarTuli xalxuri<br />
sacekvao da sasim-<br />
Rero nimuSebis<br />
mosmena-Sesruleba;<br />
metrul-ritmuli<br />
moZraobebi.<br />
metrul-ritmuli<br />
moZraobebis Sesruleba;simRerebis<br />
Seswavla.<br />
mus.IV.1. simReris dros aqcentebiT<br />
gamohyofs Zlier dros;<br />
gamoxatavs musikalur elementebs<br />
kontrastulad; nacnob<br />
melodies mReris nela-Cqara,<br />
xmamaRla-xmadabla; mus. IV.2.<br />
mReris gundSi; gaazrebuli<br />
aqvs simReris teqsti; mus. IV.4.<br />
cekvavs wyvilSi/ansamblSi;<br />
mus. IV.5. asaxelebs notebs<br />
violinos gasaRebSi; asxvavebs<br />
grZliobebs; taSiT gamoxatavs<br />
martiv ritms.<br />
mus. IV.9. axasiaTebs konkretul<br />
musikalur fragments tempis,<br />
xmovanebis siZlieris, sakravTa<br />
tembrebis mixedviT; saubris<br />
dros iyenebs naswavl terminebs.<br />
mus.IV.2. mReris wyvilSi/gundSi;<br />
gaazrebuli aqvs simReris<br />
teqsti; mus. IV.5. asaxelebs da<br />
wers notebs violinos gasaRebSi;<br />
asxvavebs grZliobebs; mus.<br />
IV. 6 aqtiuradaa Cabmuli saswavlo<br />
rocesSi; mus. IV.9. axasiaTebs<br />
konkretul musikalur<br />
fragments tempis, xmovanebis<br />
siZlieris, sakravTa tembrebis<br />
mixedviT; axasiaTebs SemsrulebelTaSemadgenlobas;<br />
iyenebs<br />
naswavl terminebs; amoicnobs<br />
adre mosmenil nawarmoebs.<br />
mus.IV.1. simReris/<strong>musikis</strong> mosmenis<br />
dros gamohyofs aqcentebiT<br />
Zlier dros; mus. IV.2.<br />
mReris marto/sxvebTan erTad<br />
SeTanxmebulad; mus. IV.9. <strong>musikis</strong><br />
mosmenis dros mianiSnebs<br />
nacnobi sakravis/vokalis Semosvlas;<br />
amoicnobs adre mosmenili<br />
nawarmoebebis fragmentebs;<br />
mus. IV.14. ganasxvavebs klasikur,<br />
xalxur da Tanamedrove<br />
musikalur nawarmoebebs.<br />
mus. IV.14. ganasxvavebs klasikur<br />
da xalxur musikalur nawarmoebebs.<br />
13<br />
Sefaseba<br />
kiTxva-pasuxi<br />
gakveTili-koncerti
gakveTili №<br />
Tema<br />
35-36<br />
qarTuli<br />
xalxuri<br />
sakravebi<br />
37<br />
Gguda-stviri<br />
38-39<br />
liga<br />
40<br />
Mmusikalur<br />
salonSi<br />
41<br />
Ggaarkvie: ra<br />
gaxsovs, ra _<br />
ara?<br />
42<br />
arfa<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
M<strong>musikis</strong> mosmenaanalizis,<br />
tembris<br />
aRqmis, vokaluri<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
M<strong>musikis</strong> mosmena-analizis,<br />
dialogis,<br />
msjelobis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTAreba.<br />
SeZenili codnis<br />
ganzogadeba; naswavli<br />
terminebis<br />
gamoyenebiT dasmul<br />
SekiTxvebze<br />
pasuxis gacema;<br />
sanoto weris, sakuTari<br />
saqmianobis<br />
organizebis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
Aaxali terminebis<br />
gacnoba;<br />
am terminebTan<br />
dakavSirebuli<br />
davalebis Sesruleba;<br />
sanoto<br />
niSnebis amocnoba.<br />
roluri TamaSis<br />
meSveobiT sxvadasxva<br />
saWiro<br />
unar-Cvevis – M<br />
<strong>musikis</strong> mosmena-analizis,<br />
dialogis,<br />
warmosaxvis, komunikabelurobis<br />
ganviTareba.<br />
SeZenili codnis,<br />
unar-Cvevebis ganzogadeba<br />
tembris grZnobis,<br />
<strong>musikis</strong> mosmena-analizisunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
mus.IV.15. asxvavebs xalxuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebisagan;<br />
asabuTebs Tavis damokidebulebas<br />
im instrumentis mimarT,<br />
romelic gamoarCia sxva<br />
instru,entebisagan (moswons<br />
masze Sesrulkebis manera, tembri,<br />
forma...); xatavs instrumentebs.<br />
mus.IV.2. mReris wyvilSi da gundSi<br />
erT- da orxmian simRerebs;<br />
mus. IV.9. asaxelebs da wers<br />
notebs violinos gasaRebSi;<br />
iyenebs saubris dros naswavl<br />
terminebs. mus.IV.15. asxvavebs<br />
xalxuri <strong>musikis</strong> sakravebs<br />
klasikuri <strong>musikis</strong> sakravebisagan.<br />
IV.2. mReris marto/sxvebTan er-<br />
Tad SeTanxmebulad; mus. IV.9.<br />
asaxelebs da wers notebs violinos<br />
gasaRebSi; iyenebs saubris<br />
dros naswavl terminebs.<br />
mus.IV.14. svams da pasuxobs<br />
SekiTxvebs nawarmoebisavtor-<br />
Tan dakavSirebiT;<br />
mus.IV.15. asxvavebs xalxuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebisagan.<br />
mus.IV.15. asxvavebs xalxuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri<br />
<strong>musikis</strong> sakravebisagan; asabuTebs<br />
Tavis damokidebulebas<br />
im instrumentis mimarT,<br />
romelic gamoarCia sxva instrumentebisagan<br />
(moswons masze<br />
Sesrulebis manera, tembri, forma...);<br />
xatavs instrumentebs.<br />
14<br />
Sefaseba<br />
Ddakvirveba-CaniSvna<br />
testuri davalebebi
gakveTili №<br />
Tema<br />
43<br />
laureati<br />
44<br />
vunderkindi<br />
45<br />
Mmusikaluri<br />
tempi<br />
46<br />
ra aris<br />
melodia?<br />
47<br />
ra aris<br />
akompanementi?<br />
48<br />
variacia<br />
49<br />
sworad vweroT<br />
notebi<br />
50<br />
ra aris akordi?<br />
51-54<br />
TeatrSi<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
SemoqmedebiT<br />
saqmianobaSi Cabma.<br />
M<strong>musikis</strong> mosmena-analizisunar-Cvevebis<br />
ganviTareba<br />
aAxali musikaluri<br />
terminebis<br />
gacnoba; saubris<br />
dros Seswavlili<br />
terminologiis<br />
gamoyeneba; <strong>musikis</strong><br />
mosmenis, dialogis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba;<br />
sakuTAri<br />
sasw. saqmianobis<br />
organizeba; sanoto<br />
niSnebis amocnoba.<br />
saubris dros<br />
naswavli terminoilogiisgamoyeneba;<br />
<strong>musikis</strong><br />
mosmenis, dialogis,<br />
msjelobis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
saubris dros<br />
naswavli terminoilogiisgamoyeneba;<br />
<strong>musikis</strong><br />
mosmenis, dialogis,<br />
msjelobis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
sanoto wera;<br />
<strong>musikis</strong> mosmenaanalizi;<br />
axali<br />
musikaluri terminis<br />
gacnoba.<br />
SeZenili codnis<br />
ganzogadeba; sanoto<br />
wera; dialogis<br />
msjelobis, vokaluriunar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
axali terminis<br />
gacnoba; am terminTandakavSirebuli<br />
davalebis<br />
Sesruleba.<br />
SemoqmedebiT<br />
saqmianobaSi Cabma<br />
mus. IV.7. muSaobs jgufSi; mus.<br />
IV.8. monawileobs RonisZiebisaTvis<br />
saWiro resursis Seqmna-<br />
Si; reklamas uwevs RonisZiebas.<br />
mus.IV. usmens da saubrobs<br />
musikaluri nawarmoebis Sesaxeb<br />
mus.IV.2. mReris gundSi; mus.<br />
IV.5. amoicnobs da Cawers sanoto<br />
sistemis niSnebs; mus. IV.6. organizebas<br />
uwevs sakuTar saqmianobas;<br />
mus. IV.9. iyenebs saubris<br />
dros naswavl terminebs; mus. IV.<br />
14. pasuxobs kiTxvebs nawarmoebis<br />
avtorTan dakavSirebiT.<br />
mus.IV.1. <strong>musikis</strong> mosmenis dros<br />
gamohyofs aqcentebiT Zlier<br />
dros taSiT; mus. IV.9. iyenebs<br />
saubris dros naswavl terminebs;<br />
usmens da saubrobs<br />
musikaluri nawarmoebis Sesaxeb.<br />
mus.IV.2. mReris marto/sxvebTan<br />
erTad: mus. IV.9. iyenebs saubris<br />
dros naswavl terminebs.<br />
mus.IV.5. amoicnobs da Cawers<br />
sanoto niSnebs; mus.IV.9. usmens<br />
da saubrobs musikaluri nawarmoebis<br />
Sesaxeb.<br />
mus.IV.2. mReris marto/sxvebTan<br />
erTad; mus. IV.5. amoicnobs da<br />
Cawers sanoto sistemis niSnebs;<br />
mus. IV.6. organizebas uwevs sakuTar<br />
saswavlo saqmianobas.<br />
mus.IV.5. amoicnobs da Cawers<br />
sanoto niSnebs.<br />
mus.IV.3. gaiTamaSebs sxvebTan<br />
erTad martiv scenebs konkretuli<br />
musikaluri nawarmoebis/<br />
fragmentis ganwyobilebis Cvenebis<br />
mizniT; pantomimiT gamoxatavs<br />
garkveul ganwyobilebas;<br />
mus. IV.10 monawileobs klasis<br />
speqtaklSi.<br />
15<br />
Sefaseba<br />
prezentacia<br />
dialogi<br />
Ddialogi/kiTxvapasuxi;<br />
dakvirveba-<br />
CaniSvna.<br />
Ddakvirveba; CaniSvna
gakveTili №<br />
Tema<br />
55<br />
ras niSnavs<br />
unisoni?<br />
56-57<br />
Mmdinaris piras<br />
gamarTuli<br />
koncerti...<br />
58-59<br />
Seni musikaluri<br />
leqsikoni<br />
mizani kavSiri erovnuli saswavlo<br />
gegmis SedegebTan<br />
vokaluri unar-<br />
Cvevebis ganvi-<br />
Tareba.<br />
informaciis moZiebis,<br />
misi wardgenis,<br />
dialogis, msjelobis,<br />
sxvisi azris<br />
mimarT pativiscemisdemonstrirebis<br />
unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
SeZenili codnis,<br />
unar-Cvevebis ganzogadeba.<br />
mus.IV.2. mReris marto/sxvebTan<br />
erTad.<br />
mus.IV.12. saubrobs imis Sesaxeb,<br />
ra ganwyobilebas uqmnis esa Tu<br />
is nawarmoebi; CamoTvlis ramdenime<br />
mizezs, risTvisac qmnian<br />
adamianebis musikas.<br />
16<br />
Sefaseba<br />
prezentacia<br />
prezentacia<br />
testuri davalebebi
gakveTili 3-4<br />
rekomendaciebi, sagakveTilo scenarebi<br />
rekomendacia gakveTilisTvis #3-4, saxelmZRvanelo, gv. 13, sanoto<br />
teqsti `eqo~<br />
aqtivoba I (8-10 wT)<br />
mizani: ganwyobis Seqmna; naswavli terminebis gamoyenebiT dialogis<br />
warmarTva.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.9. iyenebs saubris dros naswavl terminebs<br />
msvleloba:<br />
vidre uSualod sanoto teqstze imuSavebdes, maswavlebels SeuZlia<br />
SesTavazos klass samotivacio savarjiSo saxelwodebiT, `eqo~:<br />
maswavlebeli warmoTqvams raime frazas xmamaRla, f-ze, romelime moswavlem<br />
ki igive unda gaimeoros pianoze, mesamem _ pianisimoze (pp);<br />
msgavsi davaleba SeuZliaT Tavad moswavleebma Seasrulon _ maswavleblis<br />
Carevis gareSec.<br />
Sesrulebul TamaSs maswavlebeli klasTan erTad ganazogadebs:<br />
_ rogor JRerda sawyisi fraza _ f-ze Tu p-ze?<br />
_ ras niSnavs termini `forte~? `piano~?<br />
_ pirveli eqo Cumad JRerda Tu Zalian Cumad?<br />
_ Zalian Cumad JReradobas vuwodebT `pianisimos~...<br />
aqtivoba II (12-15 wT)<br />
mizani: yuradRebis koncentraciis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.1. gamoxatavs musikalur elementebs kontrastulad;<br />
nacnob melodias mReris xmamaRla, xmadabla;<br />
17
mus. IV.5. taSiT gamoxatavs martiv ritms;<br />
asaxelebs notebs violinos gasaRebSi;<br />
msvleloba:<br />
maswavlebeli saxelmZRvanelodan ukravs sanoto magaliTs _ `eqo~.<br />
erT-erT xmas simReriT asrulebs.<br />
rekomendacia: maswavlebeli Seecados da ZiriTadi fraza (I da<br />
III taqtebi) xmovanebis siZlieris TvalsazrisiT gamoyos eqosgan (II<br />
da IV taqtebi) _ sawyisi fraza iJRerebs xmamaRla, eqo _ Cumad, an<br />
Zalian Cumad _ amgvari saxiT warmarTuli savarjiSo moswavleebs<br />
gauadvilebs ZiriTadi frazis gamoyofas misi gamoZaxilisgan,<br />
eqosgan.<br />
maswavlebeli svams Semdeg kiTxvebs:<br />
_ ramdeni xma monawileobs am melodiaSi?<br />
_ daakvirdiT I xmas, rogoria igi Tavisi JReradobiT, maRalia (wvrilia)<br />
Tu dabali (boxi)? _ amisaTvis moswavleebma savarjiSo Tavidan<br />
bolomde unda moisminon.<br />
_ Tvali adevneT Tqvens saxelmZRvaneloebSi sanoto magaliTs,<br />
romeli xma iwyebs simReras, I Tu II?<br />
_ erTxel kidev moismineT, Tqveni azriT, I xma zustad imeorebs II<br />
xmis notebs?<br />
_ axla ki, simReriT ahyeviT da SeZlebisdagvarad notebic daasaxeleT<br />
(amisaTvis maswavlebels mouwevs ramdenjerme Tavadac moswavleebTan<br />
erTad Seasrulos savarjiSo notebis dasaxelebiT, vinaidan moswavleTa<br />
garkveuli nawilisTvis, SesaZloa, davalebis am saxiT Sesruleba<br />
rTulic aRmoCndes, amitom isini meqanikurad daimaxsovreben notebis<br />
dasaxelebas).<br />
_ SeecadeT da sawyisi fraza gaaJRereT forteze, xolo eqo _ `pianisimoze~...<br />
_ SeasruleT mxolod eqo (II-IV taqtebi) simReris gareSe, notebis<br />
dasaxelebiT da taSiT...<br />
18
gakveTili 7<br />
Tema: morbis aragvi<br />
saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; Sesaswavli simRera _ `morbis<br />
aragvi~ (xalxuri)<br />
aqtivoba I<br />
aqtivobis mizani: dialogis, msjelobis, vokaluri unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV. 2. mReris gundSi;<br />
gaazrebuli aqvs simReris teqsti.<br />
msvleloba:<br />
maswavlebeli Seaswavlis klass qarTul xalxur simReras `morbis<br />
aragvi~<br />
SeniSvna: Cven mier SemoTavazebuli Sesaswavli simRera<br />
samnawiliani formiT gamoirCeva (Sua nawili SedarebiT moZravia,<br />
Sesabamisad xasiaTiTac gansxvavedeba ganapira nawilebisagan),<br />
Seswavlis procesSi moswavleebic usaTuod SeniSnaven am gansxvavebas<br />
da amgvar konkretul magaliTze dayrdnobiT ar gauWirdebad<br />
musikaluri formis gansazRvra.<br />
bunebrivia, maswavlebeli simReris teqstsac gaarCevs moswavleebTan<br />
erTad da gansazRvravs mis Sinaarss, xasiaTs.<br />
mas Semdeg, rac klasi ganamtkicebs (SeZlebisdagvarad) simReris<br />
teqstsac da melodiasac, maswavlebels SeuZlia meore xma Seasrulos.<br />
aqtivoba II<br />
mizani: dialogis, sxvisi azris pativiscemis, vokaluri unar-Cvevebis<br />
ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV. 6. svams kiTxvebs<br />
19
ma:<br />
dafaze/didi formatis qaRaldze gamzadebulia sami sxvadasxva sqe-<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
moswavleebma unda gansazRvron, romeli sqema Seesabameba maT mier<br />
Seswavlil simReras.<br />
komentari:<br />
TiToeul grafikul gamosaxulebas maswavlebeli aseY<br />
YT ganmartebas<br />
aZlevs:<br />
_ modiT, ganvsazRvroT romeli sqema SeiZleba mivusadagoT Cven<br />
mier Seswavlil simReras `aragvi~.<br />
figuras _ `kvadrati~ gamosaxavs iseT musikalur nawarmoebs,<br />
romelic moculobiT didi ar aris, gadmoscems erT konkretul ganwyobilebas,<br />
anu es nawarmoebi erTnawiliania.<br />
kvadrati da samkuTxedi~ _ Tuki nawarmoebi Seicavs xasiaTiT<br />
gansxvavebul Temebs, maSin vambobT, igi ornawiliania.<br />
`samkuTxedi_ wre _ samkuTxedi~ _ xolo Tuki Tavidan JRers<br />
erTi musikaluri Tema, Semdeg musika icvleba, xolo Semdeg ki igi<br />
JRers iseve, rogorc Tavidan _ am nawarmoebs mivakuTvnebT samnawilian<br />
formas.<br />
20
aragvi<br />
21<br />
mus. xalxuri<br />
teqsti n. baraTaSvilisa
gakveTili 8-10<br />
Tema: megobruli ojaxi, anu notis grZlioba<br />
saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; Seswavlili simRera `morbis<br />
aragvi~.<br />
aqtivoba I (7-8 wT)<br />
mizani: moswavlem ganasxvavos bgerebi grZliobis mixedviT.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV. 5. Aasxvavebs grZliobebs<br />
msvleloba:<br />
maswavlebeli Seaxsenebs klass, rom arsebobs maRali (wvrili) da<br />
dabali (boxi) musikaluri bgerebi. Mmagaram amave dros bgerebi SeiZleba<br />
iyos agreTve xangrZlivi da xanmokle JReradobis.<br />
sTxovs moswavleebs gaaxmovanon avtomobilis signali:<br />
<br />
pi - pi (TiToeul marcval `pi~-ze ori Tvla modis);<br />
_ magram, xom SeiZleba avtomobilma xanmokle signalic gamosces?<br />
_<br />
<br />
pi - pi - pi - pi (TiToeul marcvalze modis erTi Tvla)<br />
_ Tqveni azriT es bgerebi musikaluria Tu aramusikaluri?<br />
aqtivoba II (18-20 wT)<br />
mizani: ritmis grZnobis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.1. iyenebs musikalur elementebs improvizaciuli<br />
savarjiSos dros.<br />
mus. IV. 2. mReris gundSi;<br />
gaazrebuli aqvs simReris teqsti.<br />
msvleloba:<br />
asruleben ganvlil gakveTilze Seswavlil qarTul xalxur simReras<br />
`morbis aragvi~:<br />
• xelmeored asruleben mxolod simReris Sua nawils<br />
•<br />
asruleben Sua nawilis mxolod teqsts melodiis gareSe<br />
24
•<br />
•<br />
gariTmul teqsts daurTon taSi<br />
Semdeg Mmaswavlebeli Tavad Seasrulebs am fragments, Tan xelis<br />
moZraobiT, isris mimarTulebiT mianiSnebs:<br />
ho - i, na - pir - no a - rag - vis pir - no<br />
mo - bi - bi - ne - no mwva - niT mom - zir - no...<br />
_ daakvirdiT, rodis JRers SedarebiT xangrZlivi bgera... _<br />
vfiqrobT, amgvari miniSnebiT moswavleebs ar gauWirdebaT sxvadasxva<br />
grZliobis bgerebis erTimeorisagan gamorCeva.<br />
saxelmZRvaneloSi daakvirdnen naxats da xeebis zomis, sididis<br />
mixedviT miusadagon naxevari da meoTxedi grZliobis sanoto niSnebi.<br />
aqtivoba III<br />
ganmaviTarebeli Sefaseba komentarebiT _ maswavlebeli gakveTilis<br />
mimdinareobis procesSi akvirdeba moswavleebs, CainiSnavs misTvis saintereso<br />
SeniSvnebs, mosazrebebs, Semdeg ki gaaxmovanebs maT.<br />
SeniSvna: bunebrivia yvela grZliobis (mTeli, naxevari, meoTxedi)<br />
erTi gakveTilis farglebSi gacnoba da moswavleTa mxridan misi<br />
aTviseba da gageba SeuZlebelia, arc aris saWiro. Mmaswavlebels SeuZlia<br />
aRniSnuli Tema dahyos da, saWiroebisamebr, etapobrivad gaacnos<br />
bavSvebs; garda amisa, maswavlebels SeuZlia Tavadac moifiqros,<br />
rogor advilad miawodos aRniSnuli masala patarebs.<br />
25
komentari: SesaZloa, moswavleebs gauWirdeT notebis gr-<br />
Zliobebis gageba da damaxsovreba, maswavlebels vTavazobT sxva<br />
pirobiT niSnebsac:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
didi grZliobis bgera gamoisaxos grZeli vertikaluri<br />
svetiT, xolo mokle grZliobisa ki _ mokle vertikaluri<br />
svetiT; Ddidi grZlioba gamoisaxos Seuferadebeli ovaliT,<br />
xolo mokle grZlioba _ Seferadebuli ovaliT, magali-<br />
Tad:<br />
ovalis nacvlad musikalur-pedagogiur praqtikaSi cnobilia<br />
ritmo-marcvlebi `ta-a~ _ naxevari grZliobis noti, `ta~ _<br />
meoTxedi grZliobis, `ti~ _ mervedi.<br />
grZliobebi SeiZleba warmovadginoT agreTve Tanabari nabijebiT:<br />
erTi nabijis toli _ (meoTxedi)<br />
ori nabijis toli _ (naxevari)<br />
oTxi nabijis toli _ (mTeli)<br />
•<br />
nabijs SeiZleba davurToT ritmo-marcvlebic da miviRebT:<br />
ta<br />
nabiji marcvali `ta~<br />
ta-a<br />
<br />
nabiji<br />
ta<br />
nabiji ta-a<br />
<br />
nabiji<br />
ta<br />
nabiji ta<br />
nabiji 26<br />
_ oTx nabijs Seesabameba oTxi<br />
_ oTx nabijs Seesabameba ori grZeli marcva-<br />
li ~ta-a~<br />
ta - a - a - a<br />
nabiji nabiji nabiji nabiji _ oTx nabijs Seesabameba erTi gagr-<br />
Zelebuli marcvali ~ta-a-a-a~, a. S.
TamaSi _ `gaseirneba~<br />
Mmoswavle dgams Tanabar nabijebs da warmoTqvams marcvals `ta~ (Seu-<br />
Zlia daurTos taSi)<br />
maswavlebeli imavdroulad taSs ukravs mervedebiT da warmoTqvams<br />
marcvlebs ~ti-ti~.<br />
Tema: musikaluri loto<br />
saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; makrateli.<br />
aqtivoba<br />
Mmoswavle<br />
mizani: urTierTTanamSromlobis, sxvisi azris mimarT pativiscemis<br />
demonstrirebis, ganvlil gakveTilebze SeZenili codnis ganzogadebis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.5. asxvavebs grZliobebs;<br />
maswavlebeli<br />
gakveTili 11<br />
mus. IV.6. aqtiuradaa Cabmuli gakveTilis msvlelobaSi; moaqvs<br />
saswavlo procesisaTvis saWiro nivTebi;<br />
mus. IV.7. moswavle muSaobs jgufSi<br />
msvleloba:<br />
yvela moswavle sakuTari saxelmZRvanelodan makratliT amoWris<br />
firfitebs da moaTavsebs maswavleblis mier Camotarebul yuTSi/kalaT-<br />
Si.<br />
muSa-jgufebis Sesaqmnelad maswavlebeli kvlav Camoatarebs yuTs da<br />
TiToeuli moswavle amoiRebs mxolod erT firfitas. erTnairi firfitiani<br />
moswavleebi dajgufdebian.<br />
davaleba jgufebs:<br />
TiToeulma jgufma pirvel rigSi firfitis marjvena mxares Caxatuli<br />
simbolos/sakravis dasaxeleba unda gaixsenos, Semdeg ki gaarCios da<br />
Seiswavlos ritmuli naxati.<br />
27
komentari: saukeTeso jgufis warmoCena moxdeba Semdegi kriteriumebiT<br />
(es maswavlebels dafaze/didi formatis qaRaldze TvalsaCinod<br />
aqvs gamzadebuli):<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
jgufis yvela wevrma Seasrula ritmuli naxati?<br />
jgufma erTdroulad daiwyo da erTadve daasrula davalebis<br />
Cveneba?<br />
jgufis wevrTa umetesobam uSecdomod Seasrula ritmi? ramdens<br />
SeeSala?<br />
sxva (maswavlebels Tavad SeuZlia moifiqros).<br />
Ddavalebis Sesrulebis Semdeg moewyoba prezentacia.<br />
Tema: portreti musikaSi 1<br />
gakveTili 12<br />
saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; mosasmeni masala _ fragmentebi<br />
z. faliaSvilis operidan `abesalom da eTeri~.<br />
aqtivoba I (7-8 wT)<br />
aqtivobis mizani: dialogis, msjelobis, sakuTari azris dasabuTebis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba<br />
1<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.12. CamoTvlis ramdenime mizezs, risTvisac qmnian adamianebi<br />
xelovnebis nawarmoebs;<br />
asabuTebs Tavis damokidebulebas im instrumentis mimarT,<br />
romelic gamoarCia sxva instrumentebisagan (moswons<br />
tembri, sxva)<br />
s.g.IV.7. xelovnebis namuSevarze saubrisas iyenebs Sesabamis<br />
terminebs;<br />
saubrobs xelovnebis nimuSSi gamoyenebul mxatvrul xerxebsa<br />
da elementebze (Janri, koloriti, forma, sxva)<br />
28
msvleloba:<br />
maswavlebeli sTxovs moswavleebs daaTvalieron saxelmZRvaneloSi<br />
(gv. ) portreti da peizaJi:<br />
_ romelia aqedan portreti?<br />
_ ganmarteT, ras niSnavs portreti? peizaJi?<br />
_ aRwereT portreti _ Tqveni azriT ra ganwyobas qmnis am portretSi<br />
konkretuli feri?<br />
_ rogor formebs mimarTavs mxatvari am ganwyobis gadmosacemad?<br />
_ rogor musikas miusadagebdiT am portrets?<br />
_ romel sakravs gamoiyenebdiT am portretis daxasiaTebisTvis? ratom?<br />
aqtivoba II (12-14 wT)<br />
aqtivobis mizani: <strong>musikis</strong> mosmenis, analizis, tembruli aRqmis, dialogis<br />
unar-Cvevebis ganviTareba.<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:<br />
mus. IV.9. <strong>musikis</strong> mosmenis dros asrulebs sxvadasxva davalebas _<br />
mianiSnebs nacnobi sakravis, vokalis Semosvlas<br />
mus. IV.13. asaxelebs vokalistis, pianistis... profesiebs da aRwers<br />
am specialobebs<br />
mus. IV. 14. axasiaTebs mosmenil nawarmoebs ganwyobilebis mixedviT;<br />
ganasxvavebs sxvadasxva saxis speqtaklebs (sabaleto,<br />
saopero);<br />
ganasxvavebs klasikur da xalxur musikalur nawarmoebebs;<br />
pasuxobs SekiTxvebs nawarmoebis avtorTan dakavSirebiT;<br />
mus. IV. 15. asxvavebs xalxuri <strong>musikis</strong> sakravebs klasikuri <strong>musikis</strong><br />
sakravebisgan.<br />
Mmsvleloba:<br />
Mmaswavlebeli asmeninebs eTeris arias z. faliaSvilis operidan `abesalom<br />
da eTeri~. Aarkvevs, vokaluria, instrumentuli Tu vokalur-instrumentuli;<br />
rogori xasiaTisaa mosmenili fragmenti; romeli sakravis<br />
tembri Seicnes...<br />
29
sTxovs moswavleebs gaixsenon operis `abesalom da eTeris~ Sinaarsi.<br />
kiTxvebi:<br />
_ Tqven mier mosmenili fragmenti xalxuria Tu klasikuri?<br />
_ romeli Janris nawarmoebia `abesalom da eTeri~ sabaleto Tu<br />
saopero?<br />
_ vin aris am nawarmoebis avtori?<br />
_ xalxuri musikaluri sakravebi uwevs Tanxlebas Tu klasikuri?<br />
xelmeored mosmenisas:<br />
_ xeliT mianiSneT, rodis Semodis vokalis partia<br />
_ mxatvari rom yofiliyaviT, rogor portrets daxatavdiT am ariis<br />
mosmeniT miRebuli STabeWdilebiT?<br />
_ warmoidgineT da aRwereT es portreti _ romel ferebs mianiWebdiT<br />
upiratesobas? ratom?<br />
_ ra emocia iqneboda aRbeWdili Tqven mier Seqmnil portretze?<br />
_ rogori samosi ecmeboda eTers (aq ixseneben operis `abesalom da<br />
eTeris~ Sinaarss)<br />
_ Tqveni azriT, ratom qmnis kompozitori musikalur portrets?<br />
_ risi gadmocema surs mas am musikaluri portretiT?<br />
_ mxatvris mier Seqmnil portretsa da musikalur portrets Soris<br />
ra gansxvavebaa?<br />
_ eTeris arias vin asrulebs vokalisti Tu pianisti?<br />
aqtivoba III<br />
mizani: warmosaxvis, SemoqmedebiT saqmianobaSi Cabmis unarebis ganvi-<br />
Tareba<br />
kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegTan:<br />
s.g. IV.3. xatavs yofiT scenebs (mag. qorwilis scena)<br />
s.g.IV. 12. akavSirebs nawarmoebis Sinaarss sxva sagnebSi ganvlil<br />
masalasTan<br />
komentari:<br />
konkretul aqtivobaSi ikveTeba saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis<br />
erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan integrireba.<br />
30
msvleloba:<br />
sTxovs moswavleebs Caxaton eTeris an operis sxva personaJis<br />
(ufliswul abesalomis, an murmanis) portreti, an raime scena operis<br />
Sinaarsidan gamomdinare<br />
komentari: maswavlebels SeuZlia daukonkretos kidec moswav-<br />
leebs Tematika, magaliTad, qorwilis scena, sxva.<br />
31