I-mag - Meet- en Regeltechniek

Haalbaarheid van de technologie.
50% heeft zekerheid over de technische
haalbaarheid
35% heeft zekerheid over economische
haalbaarheid
Verbetering van processen, besparingen.
6 op 10 passen nieuwe of verbeterde
processen toe
2 op 3 voldoen beter aan standaarden
in de sector
85% verwierf op een goedkopere
manier kennis
Nieuwe producten en diensten.
25% van de bedrijven
50% was het belang van de nieuwe producten/diensten
eerder beperkt
20% groot of doorslaggevend belang
4% nieuwe activiteit opgestart
1 op 3 heeft concurrentiepositie versterkt
Return on investment
50% nuloperatie of niet te becijferen
36% enkele keren of veel meer de
inbreng terugverdiend
Vooral 'materiële' return wordt belangrijk
geacht: netwerking, kennis, zekerheid,
marktpositie, …
Innovatiegerichtheid (additioneel).
30% nog meer innovatiegericht
Effecten in hogescholen
Onderzoeksklimaat gecreëerd in alle
deelnemende hogescholen. Vorm van
bijna structurele ondersteuning voor
onderzoeksgroepen en opbouw van kritische
massa. Verjongende groep onderzoekers.
Erkenning.
Twee op de drie onderzoeksgroepen
verwerven formele of informele erkenning
als expertisecentrum, testlabo, …
Er is een probleem van continuïteit: de
onderzoeksgroepen zijn voor drie kwart
van hun financiering afhankelijk van
Tetra.
Valorisatie van kennis door onderzoekers.
T/H is zelf een vorm van valorisatie
2.700 van de 6.200 potentiële klanten
worden bediend met steun van 'derde
betaler' IWT
Het transferpotentieel is tweemaal zo
groot (beperkt T/H-budget)
Weinig patenten (10 op 234 projecten)
Weinig spin-offs (3 op 103 projecten)
Hindernissen
Als hindernissen voor economische valorisatie
werden gezien:
INDUSTRIE
academische standaarden
instabiele of verouderde regelgeving
distance to market
getoetste technische haalbaarheid had
geen meerwaarde voor eindgebruikers
geen meerwaarde in de bedrijfskolom
IPR en beschermde kennis
Valorisatie is problematisch in volgende
gevallen:
onvoldoende bewustzijn van hindernissen
tegenstrijdige normen voor onderzoekers
(academisch-economisch)
onbekendheid met IPR
Er is ook een poging gedaan om een maatstaf
te bepalen voor valorisatie. Met het
oog daarop moeten vier indicatoren worden
bevraagd bij de leden van de gebruikerscommissie
na de afloop van het project.
Het gaat om:
aantal manieren waarop men nut heeft
gehad van het project (nut)
kosten-batenbalans (baten)
algemene tevredenheid over het project
(tevredenheid)
later gebruikmaken van de diensten
van de onderzoekers (diensten)
De valorisatie-index is de som van die vier
(nut, baten, tevredenheid, diensten). Het
minimum van de valorisatie is 1, het maximum
14. Er zijn 5 klassen: van 'onvoldoende'
tot 'zeer goed'. De spreiding in de
steekproef benadert de normaalverdeling.
Uit een steekproef van 43 projecten waarvoor
voldoende gegevens beschikbaar
waren, is een beoordeling gemaakt op
basis van de valorisatie-index. De resultaten
zijn 2 keer 'eerder matig' (3,6-6,2), 24
keer 'gemiddeld' (6,2-8,8) en 17 keer 'goed'
(8,8-11,4). De score die daarbij gebruikt
werd, is het gemiddelde van minstens drie
antwoorden van de leden van de gebruikerscommissie
(bedrijven).
Lessen uit de 16 cases
Waar er geen valorisatiehindernissen
zijn, scoort de case 'goed'. Bij cases minder
dan 'goed' is er een aanwijsbare valorisatiehindernis,
maar de aanwezigheid
van een valorisatiehindernis leidt niet
noodzakelijk tot een lagere score.
Sterkte van Tetra
Bereikt effectief de doelgroep van
kmo's.
Overgedragen kennis wordt daadwerkelijk
gebruikt.
Positieve return, maar vaak niet in
euro's uit te drukken.
Zelfs bij valorisatiehindernis toch positief
effect voor onderneming.
Vorming van nieuwe en bestendige
netwerken zeer belangrijk.
Belangrijk middel voor hogescholen om
kritische massa te bereiken.
Belangrijke weg voor labo's om erkenning
te bereiken.
Verhoging van totaal budget zal leiden tot
evenredige verhoging van economische
effecten van het programma.
De VIK kan er als beroepsvereniging
toe bijdragen dat
de kloof wordt overbrugd
tussen het onderzoek en het
bedrijfsleven.
Naast die effecten- en outputmeting hebben
de onderzoekers van Theo ook een
reeks aanbevelingen en 'beste praktijken'
overgemaakt aan het directiecomité van
IWT en de Tetra-coördinator. Die aanbevelingen
vallen volledig onder de verantwoordelijkheid
van de onderzoekers.
De aanbevelingen zijn ook getoond aan de
directies van de hogescholen op 19 september
in het VIK-huis, samen met de
resultaten van het Theo-project.
De aanbevelingen richten zich niet enkel
op het Tetra-programma, maar de onderzoekers
hebben ongevraagd ook aanbevelingen
gedaan voor de hogescholen, de
overheid en de projectleiders. Het is aan
het IWT om daarmee voort te werken en
na te gaan wat er mee kan worden gedaan.
Op het einde van de rit moet het vernieuwde
Tetra een bijdrage leveren tot een beter
innovatiesysteem in Vlaanderen en daarvoor
zijn alle partijen verantwoordelijk.
Het Tetra-programma kan een succes
genoemd worden. Om de sterktes van het
programma te behouden en nog te verhogen
is een nog grotere betrokkenheid van
bedrijven belangrijk en blijft de focus op
toepassingen eerder dan op wetenschappelijke
output.
Het netwerkgebeuren moet zeker nog versterkt
worden met uitbreiding naar andere
onderzoeksinstellingen in binnen- en buitenland.
Onze bedrijven en dan zeker de kmo's
moeten voldoende geïnformeerd worden
over de mogelijkheden en de kansen die
Tetra kan bieden.
VIK als beroepsvereniging van ingenieurs
kan daarbij een zeer belangrijke rol spelen.
De leden, de studiegroepen, de regionale
afdelingen en alle andere VIK-structuren
en -kanalen kunnen ertoe bijdragen
dat de kloof wordt overbrugd tussen het
onderzoek en het bedrijfsleven om innovatie
blijvend te stimuleren.
Ing. Alfons WUYTS MSc
DECEMBER 2007 17 I-mag