Schepen als schakels - Museum Volkenkunde

RMV 2235-1a
SCHEPEN ALS SCHAKELS: HANDEL EN VERANDERING IN INDONESIË © SUDHA RAJAGOPALAN
DE PERMANENTE OPSTELLING OVER INDONESIË IN HET RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
Elk familiehuis had een altaar: tavu 15 . In veel gevallen weerspiegelen de voorouderfiguren duidelijk
de identiteit van de overledene. Op Leti geven de figuren ook de status van de overledene weer.
Dit is te zien aan de accessoires en ornamenten waarmee de figuren waren uitgedost. In de
periode van de overgang naar het Protestantisme, vertoonden de figuren soms de christelijke
identiteit van de overledene. Dit was ook een statussymbool omdat christenen bijna net zo
belangrijk werden geacht als de Nederlandse koloniale ambtenaren. Soms werden de voorouders
afgebeeld met een westerse hoed of zittend op een stoel, d.w.z. met westerse manieren die de
verhevenheid van de overledene aangaven. Dit is een prachtig voorbeeld van hoe een volk of
gemeenschap zich buitenlandse invloeden toe-eigent en ze herkenbare en vertrouwde vormen
geeft.
RMV 1971-365
Het aardewerk van de Kei-eilanden is een bekend onderdeel van de materiële cultuur van deze
eilanden. Het wordt gemaakt door de Bandanezen, die oorspronkelijk uit de Midden-Molukken
komen. Na een bloedbad, begin zeventiende eeuw uitgevoerd door de Nederlandse koloniaal Jan
Pietersz. Coen 16 , vluchtten de Bandanezen naar de Kei-eilanden. Hier hebben zij het exclusieve
recht om hun aardewerk te produceren waar zij zo beroemd om zijn. Potten worden voor rituele
doeleinden zoals huwelijksceremoniën gebruikt, waar ze onderdeel van de bruidsschat zijn. Voor
functionele doeleinden valt de plaatselijke bevolking terug op metalen kookgerei. Hier, evenals
elders op de Zuidoost-Molukken, ziet men dat het vrouwelijke symbool van vruchtbaarheid vorm
wordt gegeven. Het vervaardigen van aardewerk is vrouwenwerk, omdat het materiaal te maken
heeft met de aarde en haar voortplantingsvermogen. Men zegt dat de pot van een vrouw haar
20