december - Meet- en Regeltechniek

I NGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ
EEN COLLEGA IN DE KIJKER
EEN GESPREK MET ING. ARTHUR VANHOUTTE,
ALGEMEEN DIRECTEUR VAN MUTOH EUROPE N.V.
“Niets heeft zoveel succes als succes. Wel is
succes afhankelijk van vele factoren”.
Wie op de A10 naar Oostende rijdt
wordt even voor het binnenrijden van
de badstad geconfronteerd met enkele
modern ogende bedrijfsgebouwen
zoals de Japanse vestigingen Daikin
Europe N.V. en Mutoh Europe N.V.
Daikin Europe vestigde zich in 1973 in
Oostende, Mutoh Europe in 1992.
Beide Japanse bedrijven kozen
Oostende als vestigingsplaats om reden
van de talrijke faciliteiten, maar vooral
voor de aanwezigheid van goed
geschoold technisch personeel en de
nabijheid van een hogeschool voor
industrieel ingenieurs. De wereldleider
voor airconditioning apparatuur stelt
momenteel zo’n 1.200 mensen te werk.
Bij Mutoh, de producent en ontwikkelaar
van snijplotters en digitale kleurenprinters
voor groot formaat, groeit
het aantal medewerkers in een versneld
tempo. Na de zomervakantie werd
reeds de 120ste werknemer aangeworven.
Mutoh Europe wordt autonoom en
onafhankelijk van het Japans moederbedrijf
in Tokio geleid door industrieel
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 12 • DECEMBER 2000
ingenieur Arthur Vanhoutte. Een
Vlaming die een topfunctie bekleedt in
een Japanse buitenlandse vestiging is
eerder een uitzondering dan een algemene
regel. Wat bepaalt dan het succes
van Mutoh Europe? Op een snikhete
dag gingen we in de Royal North Sea
Yachtclub van Oostende praten met
collega Ing. Arthur Vanhoutte. Daarna
leidde hij ons rond in het bedrijf.
32
EEN VROEGE TECHNEUT
Collega Arthur Vanhoutte (°1949)
werd in Oostende geboren. Zijn vader
was in deze badstad hoofd van de stedelijke
werkhuizen. Zijn moeder gaf er
aan het stedelijk middelbaar onderwijs
les in boekhouden en handel. De
belangstelling voor de techniek kreeg
hij al heel vroeg te pakken. Toen hij 10
jaar was knutselde hij wat met radio’s,
destijds nog gebouwd met lampen. “Als
knaap beschouwde ik zo een radio als
een technisch wonder” zegt hij. “Op
mijn twaalfde kreeg ik mijn eerste elektrische
trein. De techniek werd mijn
hobby. Later bouwde ik elektronisch
gestuurde zendapparatuur. Enkele
jaren was ik ook zendamateur.”
Zijn moeder raadde hem aan om voor
onderwijzer te studeren, maar tegen
haar zin koos hij voor een technische
opleiding. Eerst volgde hij in Oostende
een A2-opleiding elektronica, daarna
studeerde hij voor technisch ingenieur
elektronica (1970). “Ik ben nooit een
gemakkelijke teenager geweest” typeert
hij zichzelf. “Ik hield eraan om zelfstandig
te mogen beslissen. Dat was ook het
geval toen ik op mijn veertiende voor
de A2-richting koos. Ik had er wel een
verblijf op een internaat voor over. Ik
heb er nooit spijt van gehad. Stel je
voor, je kiest voor een verblijf van drie
jaar in een internaat in een stad waar je
ouders wonen. In deze comfortabele
tijden klinkt dit misschien ongewoon,
misschien een beetje gek, maar goed zo
ging dat nu eenmaal. Ik wilde vooral
zelfstandig leren beslissen, mijn plan
leren trekken. Het was niet altijd leuk
om je vrienden ’s avonds naar huis te
zien trekken, terwijl je op kostschool
achterbleef. Maar dat was mijn vrije
beslissing. Ja, het heeft me een beetje
gesterkt”.
EEN PORTRET
Zijn spontane vertelstijl doet vergeten
dat de hitte van de dag (aan zee
bedroeg de temperatuur 32° !) onze
energie langzaam wegzuigt. Door zijn
gevarieerde levenservaring blijft hij het
hele interview boeien. Hij straalt
levenslust uit en zegt wat hij bedoelt.
“Weet je dat ik je reeds sinds 1969 ken?”
parafrasseert hij tussendoor. “Jullie
hebben toen met de VVTI (Vereniging
van Vlaamse Technisch Ingenieurs)
heel wat werk verzet voor de waardering
van de technisch ingenieurs. Ik
meen me te herinneren dat ik als student
toen lid was van de VVTI”.
Blijkbaar heeft hij een goed geheugen.
Jaren later kruisten onze wegen elkaar
opnieuw, deze keer als beheerder van
de Kamer voor Handel en Nijverheid
van Kortrijk-Oostende-Tielt-Roeselare.
In dit kader laten de vele ontmoetingen
ons toe om hem te kenmerken als
➱
iemand met een “joie de vivre”, met
een milde humor en met een groot
talent voor het “analyseren van situaties”,
zoals men dit in de Kamer voor
Handel en Nijverheid wel eens pleegt
te noemen. Met het hart op de tong
ventileert hij vriendelijk en hartelijk
zijn mening, soms met een tomeloze
energie. Zijn gevoel voor relativering
maakt hem nooit tot de gevangene van
zijn eigen denkwereld. Deze “lichtjes
enfant terrible”, zoals hij zichzelf
noemt, kreeg van zijn ouders de waarden
mee die zijn later handelen zouden
bepalen. Plichtsbesef en een sterk
gevoel voor verantwoordelijkheid
lopen immers als een rode draad door
heel zijn professionele loopbaan. Het
maakte van hem het type van de ambitieuze
bouwer en leider, de werker,
organisator en plannenmaker. Ideeën
creëren, visies tot ontwikkeling laten
komen en nieuwe mogelijkheden uittesten
kenschetsen deze collega industrieel
ingenieur, die echter als “praktisch”
mens, met zijn twee voeten op de
aarde blijft staan.
Meegetrokken in de wervelwind van
een wisselend bedrijfsleven, gaven zijn
opeenvolgende werkgevers hem daarvoor
de vrije ruimte. Ze maakten hem
duidelijk dat het in hoofdzaak steeds
om het resultaat ging, een verwachting
die hij niet onbetuigd liet. Met een aangeboren
neiging om grenzen te verleggen
en terreinen te betreden, die voor
hem vaak terra incognito waren, toetste
hij de wereld van het haalbare. Zo veel
werd na dit interview bevestigd. Als
algemeen directeur van een dynamisch
bedrijf houdt hij van zijn beroep.
Wellicht heeft het allemaal te maken
met een betrachting die hij reeds in
zijn jeugdjaren koesterde: het vorm
geven aan iets, maar dan wel met een
planmatige aanpak.
PLEIDOOI VOOR EEN WAT
MEER PRAKTISCHE OPLEIDING
Wat denkt hij over de huidige opleiding
van industrieel ingenieur? “Bij het
aanwerven van pas afgestudeerde
industrieel ingenieurs, zegt hij, stellen
we vast dat ze weliswaar heel goed theoretisch
zijn opgeleid, maar ze hebben,
in tegenstelling tot de opleiding van de
vroegere technisch ingenieurs, te weinig
praktische onderbouw. Bovendien
moeten we vaststellen dat in de loop
van de voorbije jaren het opleidingsniveau
van de A2-afgestudeerden er flink
op achteruit is gegaan. Dit heeft voor
gevolg dat er te weinig A2-ers de studierichting
voor industrieel ingenieur
durven kiezen. Als je een korte rondvraag
doet bij A2-afgestudeerden geven
ze je te kennen dat ze vooral schrik
hebben voor de te theoretische studies
van industrieel ingenieur. Vooral het
pakket wiskunde blijkt hen af te schrikken.
Hoeft de opleiding nu absoluut zo
theoretisch te zijn? Het hoger onderwijs
zal daar zeker iets moeten aan
doen willen we niet dat we waardevolle
krachten voor de industrie laten verloren
gaan. Ik pleit met mijn collega’s
ook voor een behoorlijke praktische
stage voor de industrieel ingenieurs.
Dit zou bijvoorbeeld kunnen ingelast
worden in het voorlaatste jaar van de
opleiding. Een stage van enkele maanden,
naar het voorbeeld van Nederland
en Duitsland, lijkt me noodzakelijk”.
Is de industrie bereid om naar het
voorbeeld van deze landen de stagiair
daarvoor een financiële vergoeding te
geven? “Het gaat natuurlijk niet op dat
de industrie over het probleem blijft
klagen. Ik ben de eerste om te zeggen
dat niemand gratis hoeft te werken.
Niemand doet dat, ik evenmin. Als
bedrijfsleider sta ik ten volle achter het
toekennen van een financiële vergoeding
voor de stagiair. Dit is volgens mij
de enige manier om de jongeren die
voor industrieel ingenieur wensen te
studeren opnieuw daarvoor te motiveren,
hem een nog betere vorming te
geven en zijn opleiding meer af te stemmen
op de noden van de industrie. Je
hoort me niet zeggen dat de opleiding
niet hoogstaand is. Ze is wel te theoretisch
en onvoldoende op de praktijk
afgestemd. Ik vermoed dat dit te
maken heeft met de bekwaamheidsdiploma’s
van de lesgevers die op het
doctoraal niveau liggen. De belangstelling
voor de studies van industrieel en
burgerlijk ingenieur nam de jongste
jaren overal af. Dat is een feitelijk gegeven
waar men niet naast kan kijken.
Het probleem is alle bedrijfsleiders
bekend. We moeten er een oplossing
aan geven. Mijn voorstel is dan ook om
tijdens de studies een langere periode
in te bouwen, waarbij de student tegen
verloning kennis maakt met de praktijk”.
I NGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ
33
EERSTE BEDRIJFSERVARING
Toen Ing. Arthur Vanhoutte in 1970 als
technisch ingenieur elektronica afstudeerde
lagen de vacante betrekkingen
in de regio Oostende niet voor het
rapen. Hij solliciteerde eerst in de
streek van Brussel, meer bepaald voor
de richting van de instrumentatie.
Spoedig vond hij als productmanager
werk bij een verdeler van meetapparatuur.
Twee jaar lang pendelde hij elke
dag van Oostende naar Brussel.
“Als Oostendenaar lag de zee me zo
nauw aan het hart”, zegt hij, “dat ik
toen reeds zocht naar werk in mijn
geboortestreek, wat me ook is gelukt”.
In 1973 kon hij aan de slag in een
bedrijf te Gistel bij Oostende. Het
Amerikaans bedrijf Bausch & Lomb
richtte er immers een vestiging op voor
de productie van meetapparatuur,
spectrofotometrie en analoge registreertoestellen.
“Dat was toevallig een
tak van de techniek waarmee ik reeds
voeling en wat ervaring had” zegt hij.
Met een drietal medewerkers kon hij in
Gistel als productiesupervisor beginnen
met het opstarten van de productie.
Het Amerikaanse Bausch & Lomb was
oorspronkelijk een fabrikant van brillen
en contactlenzen. In de loop der
jaren had het bedrijf wereldwijd een 20tal
spin-offs opgezet, allerlei afdelingen,
onder meer voor spectofotometrie
➱
INGENIEURSMEDEDELINGEN • NR 12 • DECEMBER 2000