Kan ek koring plant

More documents

Recommendations

Info

Gestel die opbrengspotensiaal vir ’n bepaalde seisoen is 6 ton mielies per hektaar. ’n Opbrengsverlies van 20% op 6 ton/ha beteken dat 1,2 ton mielies minder p/ha geoes kan word. Teen ’n mielieprys van R1 700/ton is die rand waarde van 1,2 ton mielies R2 040. Die koste verbonde aan 50 kg stikstof is R500 teen ’n ureumprys van R4 600/ton. Ver skillende mieliepryse en stikstofkostesyfers, soos vir elke pro dusent van toepassing, kan gebruik word om te bepaal of bykomende stikstoftoedienings lonend sal wees of nie. Die opbrengreaksie op die toediening van bykomende stikstof word deur die mate van die meetbare stikstoftekort in die grond, sowel as die opbrengspotensiaal van die seisoen, bepaal. ’n Opbrengsverhoging van 2 ton/hektaar is baie moontlik met die toediening van 50 kg stikstof per hektaar onder toestande waar lae vlakke van stikstof in die grond teenwoordig is. Teen bogenoemde kosteprys-scenario’s is ’n opbrengsverhoging van 294 kg mielies/ha gelykstaande aan die koste van die bykomende 50 kg stikstof/ha. Navorsing oor verskillende stikstoftoedieningstye onder relatief droë omstandighede, soos kenmerkend aan die westelike mielie produserende dele, het getoon dat stikstoftoedienings voor vier weke na aanplanting (met die verloop van ’n bepaalde aantal jare) die beste reaksies toon. Mielies kan nie noodwendig altyd die stikstof wat later as vier weke na aanplanting toegedien is optimaal benut nie, aangesien die latere groeiperiode, in die meerderheid van seisoene, met relatief droëer periodes saamval. Dus is dit beter om eerder die anorganiese stikstof in die grond voor die tyd optimaal te bestuur om sodoende die risiko te vermy wat met latere toedienings gepaard gaan. Die vraag oor te min of te veel stikstof moet vooraf gevra word, want spyt kom altyd te laat. Onthou egter dat te veel stikstof ook nadelig kan wees, omdat te veel stikstof ’n verlies aan opbrengs kan beteken, wat baie ernstig kan wees indien dit met opbrengsonderdrukking gepaard gaan. Vir navrae, kontak enige van die Sidi Parani landboukundiges: Dr F.G. Adriaanse (Noordwes, Gauteng, Noord-Vrystaat) by 083 629 1179, dr C.J.J. Schmidt (Noordwes-Vrystaat, Sentraal- Vrystaat, Suid-Vrystaat en Oos-Vrystaat) by 082 885 8134, H Stander (Noord-Kaap) by 082 888 4793, A Prins (Presisieboerdery en Navorsing) by 083 628 5320 of K van der Schyff (Spesialiteitsprodukte) by 082 808 3317. S Verwysings LNR-IGG Boeredag, 2003, Landbounavorsingsraad-Instituut vir Graangewasse, Potchefstroom. MVSA, 2002. Bemestingshandleiding, vyfde hersiene uitgawe, die Misstofvereniging van Suid-Afrika, Pretoria. Dr Erik Adriaanse is by Sidi Parani werksaam. Vir meer inligting, skakel hom by 083 629 1179. landbou in praktyk Senwester, April 2009 21
internet www.senwes.co.za Suid-Afrikaanse grondhulpbronne Ongeveer 35% van Suid-Afrika ontvang genoeg reën vir droëland-graanproduksie en slegs 13% van die grond (±14 miljoen hek taar) is bewerkbaar en geskik vir graanproduksie. Baie van dié grond beskik oor marginale gewasproduksiepotensiaal. Slegs 3% word beskou as grond met ’n hoë potensiaal. Grond wat meganies bewerk word, is uiters vatbaar vir ernstige grondverdigting en dit is meer algemeen as die wêreld norm. Só is byvoorbeeld 80% van die oppervlakte waarop mielies geproduseer word, vatbaar vir grondverdigting. Uit boge noemde feite is dit dus duidelik dat dit uiters belangrik is dat grond as ’n hulpbron optimaal bestuur moet word deur grondverdigting te beperk, en indien dit wel voorkom, dit dan doeltreffend reg te stel. Wat is grondverdigting? Om grondverdigting te verstaan, is dit belangrik om te weet waar uit grond bestaan. Grond bestaan uit minerale, organiese materiaal en porieë. Die minerale gedeelte van die grond bestaan uit sand-, klei- en slikdeeltjies. Hierdie deeltjies pas nie styf teen mekaar nie en is omring met oop spasies (porieë). Figuur 1 is ’n voorstelling van gekompakteerde en nie-gekompakteerde grond. Die porieë is belangrik, want dit stel die grond in staat om water en lug vas te hou. Grondverdigting ontstaan wanneer die gronddeeltjies gekompakteer word en gevolglik word die spasie vir water en lug verminder. Verder word die uitruiling van gasse in verdigte grond verlaag en die kans vir deurlugtingsprobleme verhoog. Die kapillêre beweging van water word ook beperk. landbou in praktyk Grondverdigting is nadelig – bestuur dit só Grondverdigting is een van die belangrikste faktore wat ’n negatiewe invloed op graanopbrengs kan hê en kom algemeen op sandgrond voor. Lae of wisselvallige reënval is een van die grootste algemene redes vir swak opbrengste en kan in ’n mindere mate bestuur word as byvoorbeeld grondverdigting en onkruidbeheer. ’n Kenmerk van Suid- Afrikaanse grond is dat dit baie vatbaar is vir verskeie vorme van agteruitgang (degradasie) en dat die potensiaal om vanself te herstel, baie laag is. Figuur 1: ’n Voorstelling van gekompakteerde en niegekompak teerde grond. Gerrit Oosthuizen Oorsake van grondverdigting Grondverdigting kan deur die natuur, sowel as mens en dier, veroorsaak word: • Reëndruppels: dit is ’n natuurlike oorsaak en word gewoonlik waargeneem as korsvorming op die grondoppervlakte. Sodoende kan ontkieming benadeel word. • Vlak watertafelgrond: grond met ’n vlak watertafel kan verdig word deur die styging en daling van grondwater. • Bewerkings: verdigting deur trekkerwiele en langtermyn ploeg bewerkings (met skaarploeë) en wanpraktyke met betrekking tot die bewerkings van die grond. • Lewende hawe: Die hoewe van beeste en skape kan ook die grond verdig. Die beweiding van oesreste is ’n algemene gebruik in die somerreënsaaigebied. Tekens van verdigting • Sigbare wielspoor-patrone in die gewas; • Stilstaande water of oormatige waterafl oop (uitsluitend rondom panne of voethange); • Ongelyke planthoogtes; • Plante wat vogstremming toon, al is die ondergrond nog nat; • Verdwergde plante onder gunstige toestande; • ’n Toename in die trekkragbehoefte om sekere bewerkings te doen. Verdigting verhoog die grondsterkte en dit word moeiliker om implemente te trek; en • ’n Afname in opbrengs. Effek van grondverdigting op die plant en grond Grondverdigting het ’n direkte en indirekte invloed op die plant. Wortels kan nie deur die ploeglaag dring nie weens die verhoogde weerstand van die grond. Die gevolg is dat die swak ontwikkelde wortelstelsel ’n kleiner grondvolume benut en nie die water en voedingstowwe in die ondergrond benut nie (sien Figuur 1). Sigbare simptome op wortels is tipiese misvormde plantwortels wat verdik, knopperig, verdraai of dun en plat kan wees. Indien plante onder onnodige stremming verkeer, kan dit die plante meer vatbaar maak vir siektes, soos wortelvrot. Versuiping in die bogrond kan ook weens die verdigting voorkom. Weens die swakker ontwikkelde wortelstelsels, kan die plante ook makliker omval. Die verdigting van die grond (bo- en ondergrond) kan lei tot die oormatige afl oop van reënwater, wat gronderosie tot gevolg kan hê. Bepaling van verdigtingslae Daar is verskillende metodes om moontlike verdigtingslae in die grond te identifi seer: • Steekstok: dit is een van die maklikste en mees algemene metodes wat ’n produsent het en kan gereeld en maklik gebruik word. Die nadeel daarvan is dat, indien ’n laag met verdigting geïdentifi seer is, dit nie noodwendig daarop dui 25 Senwester, April 2009 23
Page 1 and 2: 12 Boet van Zyl Plaaslik het produs
Page 3 and 4: 16 Ruth Davies Harris het grootgewo
Page 5 and 6: 18 Dries Kruger Dit is algemeen bek
Page 7: 20 Erik Adriaanse Senwester, April
Page 11 and 12: 26 Hennie Snyman Die feit dat slang
Page 13: landbou in praktyk 27 word. Daar i

Kan ek koring plant

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?