02.05.2013 Views

Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek

Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek

Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ideale vleisras ~ eg Suid-Afrikaans • Sedert 1940 • UITGAWE 4<br />

dormer<br />

<strong>2012</strong>


Grootste genepoel in <strong>die</strong> land<br />

Kinko<br />

<strong>die</strong>re<br />

het<br />

groei<br />

KWALITEIT GEWAARBORG.<br />

Ooie is alle <strong>die</strong>re (ja ook <strong>die</strong> heel bestes) ouer as 4jaar soos hulle uit produksie kom en<br />

Ramme sluit stoet ramme in wanneer hulle klaar gebruik is.<br />

Diere is teen billike pryse te koop op veiling.<br />

( Reserwe is R2000 VIR OOIE EN R3000 VIR RAMME.)<br />

KINKO<br />

DORMERS<br />

’N VEILING ELKE 6MNDE<br />

(laaste Donderdag in Januarie en laaste Woensdag in Julie)<br />

Grootgetalle 150 tot 200 <strong>die</strong>re.<br />

Johan Swart 082 8260292<br />

kinkodormer@vodamail.co.za of besoek my<br />

webwerf by www.kinkodormers.co.za


inhoudsopgawe<br />

Voorwoord 4<br />

Dormerraad 6<br />

Streeksbeamptes 7<br />

Nasionale Veiling 8 - 9<br />

Voorbereiding van ramme <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Nasionale Veiling 10 - 11<br />

Grootfontein 100 Jaar Fees Viering 12<br />

Dormer – Minimum Rasstandaarde 14 - 15<br />

Megaweek Bredasdorp 16<br />

BLUP 18 - 19<br />

Diere Verspreiding | Lede Verspreiding 20<br />

NASIONALE VEILING <strong>2012</strong> 21<br />

Dormer Slaglammers Vir Spier 22<br />

Boontjieskraal Landgoed 24 - 25<br />

<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> & Diereverbetering 26 - 27<br />

Skaaptelersgenootskap Van <strong>SA</strong> | Sheep Breeders’ Society Of <strong>SA</strong> 28<br />

Nampo 2011 30 - 31<br />

Dormers se “Boumeester” oorlede 32<br />

Inspekteurs 34<br />

Drie van <strong>die</strong> mees belangrikste siektetoestande van skape in Suid Afrika 36 - 37<br />

dormer ledelys <strong>2012</strong> 38 - 44<br />

Promosie Artikels 46<br />

Kruisteling met dormerramme: 48 - 56<br />

Kampioen-boeredag by <strong>die</strong> Bam-broers van Aan-De-Vallei Dormers 58<br />

Christo en Beppie se gunsteling: Lamsvleis Brijani 60<br />

<strong>2012</strong> Kalendar 62<br />

Proku<strong>die</strong>s van <strong>joernaal</strong> | Andreas Viljoen Design 082 7711 637 | admin@andreasviljoen.co.za<br />

Adverteerders<br />

Kinko Dormers Inner Cover - 1<br />

Dorwald Dormers 5<br />

Eversar Dormers en Sussex 13<br />

Jabuwy Dormers 17<br />

2 Broers Dormer Stoet 23<br />

CMW 29<br />

Top 3 Dormers 33<br />

Leeuwkop Dormers 35<br />

Mamre Dormers 37<br />

Remkuil Dormers 39<br />

Tippy Dormehl 41<br />

Droërivier Dormers 43<br />

BKB 45<br />

ProAgri 47<br />

Johanri 51<br />

Landbou Weekblad 53<br />

Aan-De-Vallei 55<br />

V5 Dormer 57<br />

Voermol 59<br />

Nuweland Dormers 61<br />

Slagtkraal Dormers 63<br />

Rhenosterbosrug Dormerstoet 64 - Inner Back<br />

J.O.R Dormers Back Cover


dormer <strong>2012</strong><br />

4<br />

ten spyte van onsekerheid in landbou en probleme met ‘n<br />

tekort aan staatsveeartse, plaasmoorde en grondhervorming,<br />

gaan ons steeds onverbiddelik voort met beplanning<br />

van ons produktiwiteit, omgewingsvriendelike praktyke,<br />

krisisse en finansies. Ons organiseer tyd, personeel, beleid<br />

en effektiewe kommunikasie met al <strong>die</strong> rolspelers. Ons<br />

gee in<strong>die</strong>nsopleiding aan werknemers, verseker veilige<br />

werkspraktyk. Leierskap word getoets met werksmotivering,<br />

besluitneming en probleemoplossing asook konflikhantering.<br />

Ons kontroleer (meet en weet!) produktiwiteit, risikobestuur,<br />

kwaliteitverbetering, arbeidsverhoudinge en kwaliteit van<br />

beroepslewe. Weereens: alles om produktiwiteit te verhoog,<br />

om holisties bóér te wees.<br />

Ons sit só baie tyd en energie in ons boerdery. Daarom kan<br />

elkeen tevrede voel dat ons <strong>die</strong> voorspoed beleef met hoë<br />

vleispryse: produksie- sowel as aanteel<strong>die</strong>re se pryse. Sedert<br />

<strong>die</strong> vorige Joernaal, sien ons ongekende groei in <strong>die</strong> ledetal,<br />

<strong>die</strong>regetalle en aanbied van produksieveilings. Deelname<br />

en aanbied van uitstallings, <strong>die</strong> positiwiteit van telers met<br />

bywoning van ons algemene jaarvergaderings, senior telers<br />

wat bereid is om teen hoë koste hulle kennis en tyd op te<br />

offer met <strong>die</strong> aanbied van kursusse, is verblydend. Die sukses<br />

<strong>hier</strong>van meet ons aan <strong>die</strong> goeie bywoningsgetalle. ‘n Groot<br />

Voorwoord<br />

MAARt <strong>2012</strong><br />

elke mens het ‘n filosofie oor <strong>die</strong> lewe. Filosofie bevraagteken <strong>die</strong> ideale moontlikhede,<br />

dit ontdek waardes. Teenoor filosofie staan <strong>die</strong> wetenskap. Boerdery is wetenskap<br />

wat feite beskryf, dit breek dinge in hul komponente op om te bestudeer, beskryf en<br />

te verduidelik hoe dinge werk. Dus bedank ek vandag graag wetenskaplikes wat dit<br />

<strong>vir</strong> ons voedselprodusente moontlik maak om met nuwe graankultivars, chemieseen<br />

voedingstowwe in <strong>die</strong> graanbedryf te woeker. Ook <strong>die</strong> wetenskaplikes wat veemedisyne vernuwe<br />

om ons vee in topkondisie te hou. Alles om produktiwiteit te verhoog, om holisties bóér te wees.<br />

dankie aan elkeen wat ons ras positief bemark en verkoop -<br />

julle versterk en verbreed ons hoë gehalte skaapras se domein.<br />

Dankie aan <strong>die</strong> Dormers se bestuurspan en kantoorpersoneel<br />

<strong>vir</strong> topgehalte <strong>die</strong>ns, <strong>vir</strong> <strong>die</strong> beplanning en organisering van<br />

<strong>die</strong> Joernaal – dis net ‘n plesier om deel van <strong>hier</strong><strong>die</strong> span te<br />

wees! Dankie aan <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> wat <strong>die</strong> tekortkominge en<br />

belangrikheid van prestasietoetsing raakgesien het en <strong>die</strong><br />

oplossing <strong>vir</strong> <strong>die</strong> stoetboer bewerkstellig het.<br />

Dankie aan elke teler wie se rekening betaal is, julle maak groei<br />

en ontwikkeling moontlik.<br />

Om terug te kom tot ons onsekerheid in <strong>die</strong> landbou: ‘n<br />

Onlangse lekkerlees boek het my verseker: “ jy kan kat-en-muis<br />

speel, maak net seker jy is <strong>die</strong> kat . . . “<br />

Leef jou lewensfilosofie uit, wees holisties boer.<br />

MAART <strong>2012</strong><br />

Christo GroenewAlD<br />

PresiDent.<br />

DORWALD<br />

D O R M E R S<br />

VEILINGSDATUMS:<br />

26 JULIE <strong>2012</strong> - BREDASDORP<br />

6 SEPTEMBER <strong>2012</strong> - NASIONALE VEILING BLOEMFONTEIN<br />

11 SEPTEMBER <strong>2012</strong> - HUMANSDORP<br />

PRODUKSIEVEILING<br />

Altyd 1ste Dinsdag van Maart<br />

ONS IS<br />

GESINSMENSE<br />

<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> K leinvee Stoetteler van <strong>die</strong> Jaar 2008<br />

Finalis | Voermol Nasionale Sk aapboer van <strong>die</strong> Jaar 2008<br />

2DE plek in <strong>die</strong> Molatek Veeboer van <strong>die</strong> Jaar 2011<br />

ALEXANDERSKLOOF • POSBUS 156 • RIVIERSONDEREND<br />

Christo Groenewald 082 4532899<br />

Faks: 086 6221695 • cpg@dorwald.co.za • www.dorwald.co.za<br />

Betro, Beppie, Christo, Herman en Chris


dormer <strong>2012</strong><br />

6<br />

dormerraad<br />

2011- <strong>2012</strong><br />

<strong>die</strong> raad van <strong>die</strong> Dormer telersvereniging van Suid-Afrika wat op <strong>die</strong> afgelope algemene<br />

jaarvergadering in Bloemfontein met een verandering herkies is, is van links: mnre.<br />

Cobus Church (Zastron), Charl van Rooyen (Bloemfontein), dr. Chris Nel van Petrus<br />

Steyn (nuut verkose lid), Abel Jordaan (Cradock), mej Liezel Grobler (sekretariaat), mnre.<br />

Christo Groenewald (voorsitter, Riviersonderend), Johan Swart (Swellendam) en Kobus<br />

Beyers (ondervoorsitter, Makwassie).<br />

Christo Groenewald<br />

• Voorsitter<br />

Kobus Beyers<br />

Vise-Voorsitter<br />

Charl van rooyen<br />

• Ere Lewenslange Vise-President<br />

Cobus Church<br />

• Raadslid<br />

Johan Swart<br />

• Raadslid<br />

Dr Chris nel<br />

• Raadslid<br />

Abel Jordaan<br />

• Raadslid<br />

B e l A n G r i K e n o M M e r s :<br />

Finansies<br />

Nuwe lede<br />

Kantoor<br />

Nampo<br />

Raspromosie<br />

RPO<br />

Nuusbrief<br />

Keurings<br />

Kursusse<br />

Mega Week<br />

Prestasie toetsing<br />

tegniese Komitee<br />

Joernaal<br />

Bylae in Landbouweekblad<br />

Alle Media<br />

Veilings<br />

Afgevaardigde na <strong>SA</strong> Federasie:<br />

Kleinvee telersgenootskappe<br />

082 453 2899<br />

028 261 1812<br />

cpg@dorwald.co.za<br />

083 284 6473 jabuwy@yahoo.com<br />

082 575 6370 charl@bonsmara.co.za<br />

082 499 5935<br />

05572vra 1513<br />

Rouxville<br />

082 826 0292<br />

028 512 3866<br />

0836549638<br />

058 622 3173<br />

084 745 3418<br />

048 885 3525<br />

cobuschurch@nokwi.co.za<br />

kinkodormer@vodamail.co.za<br />

cjbnel@hotmail.com<br />

jordormers@gmail.com<br />

Streeksbeamptes<br />

A f D e l i n G : P r o D u K s i e - A A n t e K e n i n G<br />

Rampie de Wet<br />

Tegniese adviseur<br />

Bfn/George<br />

Siebert Vermeulen Tegniese adviseur<br />

(vanaf 1 Maart <strong>2012</strong>) Bloemfontein<br />

Bernard Burger<br />

Tegniese adviseur<br />

Bloemfontein<br />

Dolf Cloete<br />

Tegniese adviseur<br />

Vryburg<br />

Andries Riekert<br />

Tegniese adviseur<br />

Pretoria<br />

werner Brand Tegniese adviseur<br />

Wes-Kaap<br />

isolde Viljoen<br />

Tegniese adviseur<br />

Port Elizabeth<br />

Pieter Conra<strong>die</strong><br />

Tegniese adviseur<br />

Pietermaritzburg<br />

thalia Brameld<br />

Paul van der Merwe<br />

Andrea:<br />

- Geboortes<br />

- Kanselasies<br />

- Regstellings<br />

- Oordragte<br />

- Herinstellings<br />

- Inspeksies<br />

Tegniese adviseur<br />

Pretoria<br />

Tegniese adviseur<br />

Namibië<br />

tel: 051 410 0914<br />

Faks: 086 679 1467 (<strong>vir</strong> aandag Andrea)<br />

E-pos: andrea@studbook.co.za<br />

<strong>SA</strong> STAMBOEK VERTEENWOORDIGER:<br />

Dr JohAn sMit<br />

Tel: 082 807 7874<br />

Faks: 051 743 1319<br />

E-pos: dismed@lantic.net<br />

streeKsBeAMPtes<br />

Posbus 270<br />

BLOEMFONEIN, 9300<br />

Posbus 270<br />

BLOEMFONEIN, 9300<br />

Posbus 270<br />

BLOEMFONEIN, 9300<br />

Naasraubenheimerstraat 5<br />

VRYBURG 8600<br />

Posbus 13741<br />

SINOVILLE 0129<br />

Privaatsak X15<br />

Suite 193 <strong>SA</strong>NDBAAI 7200<br />

Kerkstraat 85<br />

WALMER 6067<br />

Posbus 2349<br />

BRONKHORSTSPRUIT 1020<br />

Posbus 6114<br />

HOMESTEAD 1412<br />

Posbus 31977<br />

Pionierspark<br />

Windhoek<br />

s A s t A M B o e K<br />

Posbus 270 • Bloemfontein • 9300<br />

GENOOTSKAP SEKRETARESSE:<br />

liezel GroBler<br />

Tel: 051 410 0958<br />

Faks: 086 218 8246<br />

E-pos: liezel@studbook.co.za<br />

Posadres:<br />

Dormer Genootskap van <strong>SA</strong> • Posbus 506 • Bloemfontein • 9300<br />

www.studbook.co.za/Society/dormer/<br />

083-6316 040<br />

051-4511 138<br />

rampie@studbook.co.za<br />

082-5484 608 siebert@studbook.co.za<br />

082-0657 603 (H)<br />

051-4465 760 (H)<br />

082-6603 266<br />

086-225 7354 (F)<br />

bernard@studbook.co.za<br />

dolf@studbook.co.za<br />

082-4650671 andries@studbook.co.za<br />

082-2695 468 werner@studbook.co.za<br />

079-4072 708 isolde@studbook.co.za<br />

082-3716 802 pieterc@studbook.co.za<br />

071-493 1111<br />

+264 81249 7777<br />

Marietjie:<br />

- Produksie gewigte (voor speen, speen,<br />

naspeen, volwasse gewigte)<br />

tel: 051 410 0912<br />

Faks: 086 679 1467<br />

E-pos: Marietjie@studbook.co.za<br />

thalia@studbook.co.za<br />

MerweP@mawf.gov.na


dormer <strong>2012</strong><br />

8<br />

nasionale veiling<br />

<strong>die</strong> Dormer Nasionale veiling is gehou op 1 September 2011 te Bloemfontein en was bygewoon<br />

deur heelwat belangstellendes en kopers. CMW Elite was <strong>die</strong> aanbieder met Alan Sinclair as<br />

afslaer. top <strong>die</strong>re het onder <strong>die</strong> hammer gekom met ‘n verkoopspersentasie van 100% <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />

ooie en 91% <strong>vir</strong> <strong>die</strong> ramme. Die omset van <strong>die</strong> veiling het R1.310 000 beloop. Die ram met <strong>die</strong><br />

hoogste prys van R100 000-00 is deur mnr DC van Zyl van Swellendam verkoop aan mnr D.H.S.<br />

Lambrecht, Rooihek Dormers, Amersfoort. Die duurste ooi van R20 500-00 is aan Waters Familie trust van<br />

Queenstown verkoop deur mev MF Hanekom van Malmesbury. Die gemiddelde pryse <strong>vir</strong> ramme was<br />

R14 903.85, oop ooie R6 685.48, dragtige ooie R8 854.17 en ‘n ooi met lam R9 604.17.<br />

Dormer Verkope: 1973 - 2011<br />

ooiVerKoPe (Alle telers)<br />

JAAr GetAl hooGste GeMiD.<br />

AAntAl<br />

telers<br />

73 27 R 215.00 R 116.57 3<br />

74 41 R 225.00 R 109.27 8<br />

75 29 R 244.00 R 126.72 5<br />

76 35 R 220.00 R 130.43 5<br />

77 81 R 190.00 R 111.91 6<br />

78 58 R 150.00 R 87.16 8<br />

79 47 R 260.00 R 120.74 6<br />

80 46 R 330.00 R 152.17 6<br />

81 35 R 825.00 R 421.57 5<br />

82 66 R 425.00 R 301.82 8<br />

83 49 R 825.00 R 377.65 6<br />

84 72 R 675.00 R 276.60 6<br />

85 67 R 1,650.00 R 431.00 6<br />

86 76 R 2,400.00 R 682.24 8<br />

87 77 R 28,000.00 R 1,344.15 9<br />

88 128 R 3,000.00 R 944.00 12<br />

89 82 R 2,000.00 R 811.00 7<br />

90 67 R 2,600.00 R 1,071.27 5<br />

91 49 R 1,000.00 R 590.00 4<br />

92 51 R 1,500.00 R 900.98 4<br />

93 50 R 2,600.00 R 1,029.00 4<br />

94 37 R 3,000.00 R 1,377.03 3<br />

95 41 R 2,000.00 R 1,060.97 3<br />

96 60 R 1,550.00 R 811.67 6<br />

97 59 R 5,300.00 R 1,113.56 4<br />

98 70 R 2,000.00 R 828.57 6<br />

99 51 R 1,700.00 R 791.00 3<br />

00 40 R 3,300.00 R 1,757.50 4<br />

01 38 R 4,000.00 R 2,539.47 3<br />

02 39 R 7,000.00 R 2,630.77 3<br />

03 62 R 4,800.00 R 2,225.81 7<br />

04 56 R 7,000.00 R 2,930.00 4<br />

05 59 R 6,500.00 R 4,000.00 5<br />

06 58 R 16,500.00 R 6,405.00 6<br />

07 110 R 28,000.00 R 12,518.00 7<br />

08 108 R 14,000.00 R 5,316.00 7<br />

09 87 R 8,000.00 R 3,124.00 9<br />

10 47 R 8,500.00 R 4,175.53 6<br />

11 67 R 20,500.00 R 7,985.07 6<br />

rAMVerKoPe (Alle telers)<br />

JAAr GetAl hooGste GeMiD.<br />

AAntAl<br />

telers<br />

73 27 R 1,150.00 R 270.74 7<br />

74 51 R 550.00 R 175.54 13<br />

75 40 R 600.00 R 231.37 11<br />

76 52 R 720.00 R 203.61 13<br />

77 47 R 1,000.00 R 269.25 13<br />

78 49 R 775.00 R 237.76 13<br />

79 45 R 1,000.00 R 327.78 15<br />

80 48 R 1,600.00 R 370.21 13<br />

81 65 R 3,500.00 R 741.92 15<br />

82 71 R 5,800.00 R 525.70 14<br />

83 67 R 2,500.00 R 549.25 13<br />

84 71 R 1,900.00 R 529.22 15<br />

85 54 R 2,000.00 R 649.00 11<br />

86 56 R 6,000.00 R 1,321.43 10<br />

87 61 R 5,600.00 R 1,427.87 17<br />

88 80 R 10,000.00 R 1,858.75 17<br />

89 64 R 50,000.00 R 3,567.19 12<br />

90 52 R 10,000.00 R 2,170.19 11<br />

91 54 R 11,000.00 R 1,483.65 10<br />

92 55 R 6,000.00 R 1,730.00 10<br />

93 47 R 10,000.00 R 2,250.00 9<br />

94 39 R 16,000.00 R 3,164.44 7<br />

95 46 R 16,000.00 R 2,689.13 10<br />

96 52 R 7,500.00 R 2,428.85 8<br />

97 62 R 15,000.00 R 2,400.00 9<br />

98 52 R 10,000.00 R 2,137.50 7<br />

99 55 R 10,500.00 R 2,533.64 7<br />

00 51 R 10,800.00 R 3,652.94 7<br />

01 51 R 10,000.00 R 3,747.06 8<br />

02 63 R 27,500.00 R 3,680.95 11<br />

03 52 R 10,500.00 R 3,188.46 12<br />

04 60 R 18,000.00 R 6,550.00 8<br />

05 61 R60.000.00 R10.000.00 10<br />

06 69 R40.000.00 R11,902.00 12<br />

07 124 R 52,000.00 R 11,005.00 15<br />

08 137 R 126,000.00 R 11,929.00 15<br />

09 70 R 65,000.00 R 7,200.00 14<br />

10 58 R 45,000.00 R 10,103.45 12<br />

11 52 R 100,000.00 R 14,903.85 15


dormer <strong>2012</strong><br />

10<br />

Voorbereiding van ramme <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Nasionale Veiling – Charl Van Rooyen<br />

Ons praat oor <strong>die</strong> voorbereiding van ramme nie ooie nie, want dit is twee verskillende<br />

scenarios. Daar is ‘n groot verskil tussen afronding van ramme en <strong>die</strong> regmaak of<br />

gereedmaak van ramme <strong>vir</strong> ‘n veiling.<br />

Kom ons kyk sistematies na <strong>die</strong> totale voorbereidingsproses. Om ramme behoorlik veilingsgereed te maak moet jy genoeg tyd tot<br />

jou beskikking hê. Die belangrikste aspek/beginsel van <strong>die</strong> voorbereiding van ramme begin eintlik ‘n jaar voor <strong>die</strong> veiling, m.a.w<br />

net na speen.<br />

Hoe vroeër jy begin hoe makliker is dit en hoe beter is <strong>die</strong> resultate. Die voorbereiding kan in <strong>die</strong> volgende fases verdeel word:<br />

1. Na-speen:<br />

Ondervinding het gewys dat <strong>die</strong> totale voorbereidingsaksies<br />

<strong>hier</strong> begin. Soek jou potensiële veilingsramme nou reeds uit.<br />

telers kan in <strong>hier</strong><strong>die</strong> proses <strong>die</strong> volgende stappe volg:<br />

• Sorg dat jy genoeg reserwes in jou span het. Om<br />

rugbytaal te gebruik, sorg dat jy genoeg en sterk plaas-<br />

vervangers op <strong>die</strong> bank het.<br />

• Selekteer jou ramme uit <strong>die</strong> speen indeksgrense van<br />

95-105 (maksimum 110). Pasop <strong>vir</strong> uitskieters.<br />

• Selekteer verkieslik <strong>die</strong> mediumraam ramme (“middle of<br />

the road”)<br />

• Vermy laatryp tipes<br />

Die Dormer se doelwit is om slaglammers te teel. Gevolglik<br />

soek kopers ramme wat vroeg gaan afrond – <strong>hier</strong>in lê <strong>die</strong> hele<br />

sukses van slaglam produksie.<br />

Sorg dat jy <strong>die</strong> ramme se groei nie “stunt” (kortwiek) nie. Sit<br />

ramme na speen op <strong>die</strong> veld met ‘n goeie produksielek. Maak<br />

maksimaal gebruik van <strong>die</strong> ram se natuurlike groeisiklus.<br />

Weeg tweeweekliks en sorg dat <strong>die</strong> ramme ±150 gram per<br />

dag optel. Deurlopende neem van gewigte is belangrik,<br />

sodat jy weet wat <strong>die</strong> situasie is om betyds voorsorg te maak,<br />

in<strong>die</strong>n aanpassings in lekke of rantsoene gemaak moet word.<br />

Uit <strong>die</strong> aard van <strong>die</strong> saak sal behandeling afhang van waar jy<br />

boer en wat <strong>die</strong> toestand van jou hulpbronne daar<strong>die</strong> tyd van<br />

<strong>die</strong> jaar is. In <strong>die</strong> Hoëveld is speentyd normaalweg April – Mei.<br />

Die voedingswaarde van natuurlike weiding is dan basies nul<br />

of baie naby daaraan. Die belangrikste uitgangspunt van <strong>die</strong><br />

voorbereiding van ramme is dat jy ramme in ‘n deurlopende<br />

groeifase moet hou (gewigstoename) wat gepaard gaan met<br />

voldoende oefening. Om ramme baie vinnig te wil afrond<br />

met ‘n baie “warm” rantsoen (voerkraal situasie) gee <strong>vir</strong> jou ‘n<br />

pap ram sonder bespiering met <strong>die</strong> moontlikheid dat <strong>die</strong> ram<br />

se kootgewrigte ook nog kan ingee. Bogenoemde stellings of<br />

ondervinding is uit <strong>die</strong> aard van <strong>die</strong> saak meer van toepassing<br />

op <strong>die</strong> somer reënval gebiede waar jou jong ramme na speen<br />

moet groei en ontwikkel en waar weidingstoestande relatief<br />

swak is (laat herfs, winter en vroeë lente).<br />

Groenvoer, aangeplante weidings, radyse is almal goeie<br />

hulpmiddele. Die grootste probleem is egter om in <strong>die</strong><br />

Hoëveld met sy swaar ryp en bykans geen reën, <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />

doelwitte te bereik.<br />

Kom ons kyk na <strong>die</strong> finale voorbereiding van jou ramme wat<br />

uit <strong>die</strong> volgende fases opgedeel kan word:<br />

2. Veilingsdatum:<br />

Begin September in <strong>die</strong> geval van Nasionale<br />

veiling. Ondervinding het gewys dat finale<br />

voorbereiding minstens 90 dae voor ‘n veiling<br />

moet begin om <strong>vir</strong> jou ‘n ram te gee wat<br />

min of meer 120kg weeg met veiling. Weeg<br />

ramme elke twee weke om gewigstoename<br />

te monitor. Kos kan liewers op ‘n laat stadium<br />

gesnoei (verminder) word as wat jy 2-3 weke<br />

voor ‘n veiling besef jou ramme is nie reg nie.<br />

3. Finale fase:<br />

Hoeveel voer per dag?<br />

Hieroor is daar baie uiteenlopende menings.<br />

Onthou <strong>die</strong> volgende beginsels:<br />

• moet nooit “rush” <strong>vir</strong> jou teikendatum nie.<br />

• moet nooit probeer om <strong>die</strong> blou duiwel<br />

uit jou ramme te voer nie.<br />

• pasop <strong>vir</strong> te hoë ureum in <strong>die</strong> rantsoen<br />

(nooit meer as 6% nie. te hoë vlakke<br />

kan vrugbaarheid beïnvloed. Balans<br />

van proteïen moet natuurlike proteïen<br />

wees. Verkieslik moet daar geen ureum<br />

in rantsoen wees nie. Gebruik slegs<br />

katoenoliekoekmeel.<br />

• vermy te hoë graan komponent in<br />

rantsoen (maksimum 45%). te hoë<br />

graaninname veroorsaak abnormale<br />

hoë hitte wat vrugbaarheid nadelig kan<br />

beïnvloed.<br />

• in<strong>die</strong>n moontlik, meng jou eie rantsoen<br />

of maak gebruik van kundige adviseurs.<br />

• begin voer teen 3 persent van<br />

liggaamsgewig en verhoog geleidelik na<br />

4 persent.<br />

4.1 Skeerdatum:<br />

Om <strong>die</strong> neergelegde lengte wol met <strong>die</strong> veiling te kry moet <strong>die</strong> ramme<br />

‘n maksimum van 60 dae voor <strong>die</strong> veiling met ‘n masjien geskeer word.<br />

Onthou dat wanneer ramme finaal voorberei word, word <strong>die</strong> ramme in<br />

<strong>die</strong> aande of selfs bedags onder dak gehou. Dit veroorsaak dat ramme se<br />

wol vinniger as normaal groei.<br />

Die wollengte op jou ramme kan eerder ‘n rapsie korter wees as wat jy<br />

<strong>die</strong> risiko loop dat <strong>die</strong> ramme afgekeur kan word, asgevolg van te lang<br />

wol. Moet ook nie ‘n kans vat om te dink jy kan deur langer wol foute<br />

wegsteek nie.


dormer <strong>2012</strong><br />

12<br />

Andrew Jordaan Charles Jordaan<br />

Grootfontein<br />

100 Jaar Fees Viering:<br />

Soos almal weet was dit Grootfontein se 100 jaar bestaans jaar. Dit het gepaard gegaan<br />

met Pannar Landboukolleges Rugby week. Die drie dae was daar verskeie uitstallings van<br />

skaap rasse en als wat saam met skaap boerdery te doen het. Die Dormers was in <strong>die</strong> BKB tent<br />

saam met <strong>die</strong> Landskaap, Afrino en <strong>die</strong> Meatmaster. Die Dormer stal het goed vertoon met al<br />

sy goeie inligting en pragtige <strong>die</strong>re. Daar was heelwat navrae oor <strong>die</strong> ras.<br />

Eversar<br />

Dormers en Sussex<br />

Top kwaliteit Dormers uit <strong>die</strong><br />

Oos Vrystaat<br />

PRODUKSIEVEILING • 11 September <strong>2012</strong><br />

• PETRUS STEYN •<br />

DR CHRIS NEL 0836549638


dormer <strong>2012</strong><br />

14<br />

dormer 1. Kop<br />

Ideaal Afwykings of diskriminasie Prulfoute of diskwalifikasie<br />

Karaktervol, horingloos, sterk,<br />

matig lank, met breë sterk bek en<br />

goed gevormde tande en kake;<br />

gepigmenteerde ooglede met ‘n<br />

wakker oog en ore van matige grootte<br />

met sagte wit bedekking op gesig en<br />

ore.<br />

Fyn kop, fyn bek, wol op kop (kuif ) nie<br />

laer as ooglyn nie; te min pigment om<br />

oë, dowwe uitdrukking in oë en sterk<br />

vaste swaar horings by ramme (minder<br />

as 3 cm).<br />

Kemp op gesig is toelaatbaar.<br />

2. nek<br />

Bekfoute: te kort of te lang onderkaak;<br />

skewe bek; abnormale tande (voerbek<br />

wat 3 mm oorskry); invou-ooglede,<br />

oormatige pienk om oë en ore sonder<br />

pigment (rooigesig voorkoms);<br />

geen pigment by beide ramme en<br />

ooie; oormatige swaar horings by<br />

ramme (Basis 3 cm, lengte 3 cm;<br />

horingknoppies by ooie; wol op kop<br />

(kuif ) laer as ooglyn.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Breed; goed aangesluit by kop, skouer<br />

en bors met goeie lengte; geen<br />

dwarsplooie en vertikale of horisontale<br />

keelvel aan nek nie.<br />

Matige keelvel en nekplooi.<br />

3. Voorkwart<br />

te kort of lang nek met swak<br />

nekaansluiting by skouers (u-vormig);<br />

dwarsplooie om nek tot oor bors.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Breed, <strong>die</strong>p en beter ontwikkel by<br />

ramme as ooie.<br />

Matige afwyking van <strong>die</strong> ideaal.<br />

4. Skof en skouers<br />

te smal en gebrek aan <strong>die</strong>pte en<br />

breedte, swak ontwikkeling in<br />

voorkwart.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Breed, vol, gelyk en goed aangeheg<br />

met middestel en nek.<br />

Matige los skouer.<br />

5. Middestel<br />

5.1 Rug en Lende<br />

Los skouers, skerp of geknyp agter<br />

skouers (Duiwelsgreep).<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Reguit rug (toplyn), sterk en breed,<br />

lende gelyk met rug en kruis, met goeie<br />

bespiering oor rug en lende.<br />

Gebrek aan <strong>die</strong>pte, breedte, lengte en<br />

bespiering.<br />

5.2 ribbe en flanke<br />

Hol of krom rug, swak bespiering en<br />

afwesigheid van bespiering en breedte.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Goeie ribsprong (kapasiteit), <strong>die</strong>p en vol<br />

in flanke. Ooie wigvormig.<br />

Effe swakker ribsprong.<br />

6. Agterkwart<br />

6.1 Kruis<br />

Plat ribbe, gebrek aan <strong>die</strong>pte en breedte<br />

en opgesny in flanke (silindries).<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Goeie lengte van kruis (tussen sit en<br />

heupbene) goed gevleis en breed<br />

tussen heupbene, draai en sitbene.<br />

te plat, te kort en hangkruis. Matige<br />

vetlokalisasie by ouer ooie.<br />

– Minimum<br />

Rasstandaarde<br />

Oormatige hang of dakkige kruis.<br />

Spitsvormige kruis en vetlokalisasie op<br />

en tussen sitbene.<br />

6.2 Boude en dye<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Buite- sowel as binnedye baie goed<br />

gevul, <strong>die</strong>p gevleis (bespiering), breed<br />

aan agter- en sykante met baie goeie<br />

bespiering.<br />

Minder goed gevul in dye (swakker<br />

bespiering). Matige vet lokalisasie, veral<br />

in binnedye.<br />

6.3 Bene en Kloue<br />

Swak gevleis in binne- en buitedye,<br />

oormatige vetlokalisasie veral in<br />

binnedye.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Bene sterk en vierkantig geplaas en van<br />

middelmatige lengte. Kloue sterk en<br />

amberkleurig, kote kort en sterk.<br />

Kloue effe oop aan voorkant. Effe regop<br />

hake. Effe x-benig (voorbene). Effe<br />

koeihakig (agterbene) of bakbene. Swart<br />

kloue met wit strepe wat deur klou loop.<br />

Kootgewrigte matig lank of slap.<br />

7. Geslagsorgane - Ooie<br />

Agterbene dun, nou stand, koeihakig,<br />

sekelvormig of te regop hake. Voorbene<br />

dun, nou of x-vormig. Kloue wyd oop<br />

aan voorkant of lank. Swart kloue<br />

(agt swart kloue). Kootgewrigte wat<br />

deurtrap.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Goed gevormde uier met spene van<br />

normale grote. Pigment op vroulike<br />

geslagsorgane, uier en spene.<br />

Min pigment op vroulike geslagsorgane,<br />

uier en spene.<br />

8. Geslagsorgane - ramme<br />

Afwesigheid van een of albei spene,<br />

dooie spene, absesse aan uier. Uier<br />

waarvan slegs een deel funksioneel is.<br />

Oormatige groot of te klein spene. Swak<br />

gevormde uiers (uitsak).<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Beide testikels (teelballe) aanwesig,<br />

ewe groot en van normale grootte met<br />

ongesplete skrotum, bokant haaklyn.<br />

testisomvang:<br />

12-15 mnde - 30cm<br />

15- 18 mnde - 32cm<br />

18 mnde en ouer -33cm<br />

Skrotum effe te kort, effe te lank of effe<br />

gesplete.<br />

9. Wol<br />

Sonder of slegs een testikel, of wat<br />

in groote verskil. Abnormale of te<br />

<strong>die</strong>p gesplete skrotum wat 3.5 cm<br />

oorskry. Vergrote bybal en absesse<br />

in skrotum. testisomvang kleiner<br />

as minimumgrootte <strong>vir</strong> ouderdom.<br />

Skrotum te laaghangend onder<br />

(pendilum).<br />

Wollengte <strong>vir</strong> Nasionale Veiling en Nasionale–, Provinsiale– & Streekskoue - maksimum 3cm.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Witwol vry van kemp en gekleurde<br />

vesel in <strong>die</strong> vag.<br />

Sterk harige vesel in broek. Mate<br />

van kemp in gesig, bene en rondom<br />

geslagsorgane.<br />

10. Vetbedekking • Gebruik diskressie by dragtige ooi en ouer <strong>die</strong>re<br />

Kemp of gekleurde vesel in vagwol.<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Vetbedekking met egalige verspreiding. Matige vetlokalisasie. Oormatige vetlokalisasie.<br />

11. Pigment<br />

Ideaal Afwykings Prulfoute<br />

Ligte pienk vel. Bruin gepigmenteerde<br />

ooglede en geslagorgane, uier en spene.<br />

te min pigment. Kleiner kolle van swart<br />

of bruin pigment op vel rondom bek en<br />

neusgate (kleiner as 1cm). Kolle op ore<br />

wat met swart of bruin hare bedek en<br />

kleiner as 2cm is. Donker velpigment om<br />

<strong>die</strong> oë so breed as 1cm reg rondom is<br />

aanvaarbaar solank dit aan <strong>die</strong> ooglede<br />

raak.<br />

Geen pigment om oë by ramme en<br />

ooie. Swart of bruin kolle op ore wat met<br />

swart of bruin hare bedek is wat 2cm<br />

oorskry. Swart of bruin kolle aan bene<br />

(Sandy legs). Kleiner kolle van swart of<br />

bruin pigment op vel rondom bek en<br />

neusgate wat 1cm oorskry.<br />

Wanneer ‘n skaap beoordeel of gekeur word, moet daar nie<br />

blindgestaar word teen een eienskap alleen nie, maar in geheel gesien word.


dormer <strong>2012</strong><br />

16<br />

megaweek<br />

B r e D A s D o r P<br />

dis <strong>die</strong> Suide se Nampo in kleine, maar wat elke jaar van krag tot krag groei. Hier kan boere<br />

en ander belangstellendes hul verlustig in top kwaliteit <strong>die</strong>re uitgestal in een groot BKB saal.<br />

Hier<strong>die</strong> puik fasiliteite wat BKB <strong>vir</strong> vertoners geskep het, het ‘n groot bydrae gelewer tot <strong>die</strong><br />

sukses van <strong>die</strong> byeenkoms.<br />

Erika Hanekom en Johan Swart was <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Dormer uitstalling verantwoordelik en het dit met groot ywer en passie behartig.<br />

Iets nuuts wat hul op proef gestel het en groot byval gevind het, was om klein blokkies Dormer lamvleis in ‘n braaipan te<br />

braai en op stokkies <strong>vir</strong> verbygangers aan te bied. Hul het baie komplimente ontvang <strong>vir</strong> <strong>die</strong> sagste, sappigste en geurigste<br />

vleis wat nóg geniet is.<br />

Die selfvervaardigde hokke versier met Kaapse Fynbos het reg laat geskiet aan <strong>die</strong> hoë kwaliteit Dormers wat uitgestal was.<br />

JABUWY<br />

Dormers<br />

“Waar vrugbaarheid ’n<br />

prioriteit is, en groei<br />

vanselfsprekend”<br />

Alles is Genade<br />

1ste Produksie veiling<br />

24 Julie <strong>2012</strong><br />

• SP en Kommersiële Ramme<br />

• SP en Aanhangsel Ooie op aanbod<br />

Trofee <strong>vir</strong> beste string<br />

ramme op Nasionale<br />

Veiling 2011<br />

Kobus & Stephanie Beyers • Makwassie NW • 083 284 6473 • jabuwy@yahoo.com


dormer <strong>2012</strong><br />

18<br />

enige <strong>die</strong>r se voorkoms en produksie word bepaal deur sy eie genetika asook <strong>die</strong><br />

omgewing waarin <strong>die</strong> <strong>die</strong>r moet presteer. By seleksie van teel<strong>die</strong>re probeer ons om<br />

geneties voortreflike <strong>die</strong>re te selekteer en as ouers te gebruik om <strong>vir</strong> ons geneties<br />

voortreflike nageslag te produseer. Ons wil dus vanaf <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se eie voorkoms en<br />

meetings voorspel hoe sy nageslag sal lyk en presteer. Die probleem met <strong>die</strong> seleksie<br />

van sekere genetiese eienskappe bv. groei is dat <strong>die</strong> omgewing, veral voeding, ‘n groot invloed op <strong>die</strong><br />

uiteindelike prestasie van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r het. ‘n Dier wat nie voldoende voer kry nie, kan nie sy produksie<br />

potensiaal bereik nie, so is dit ook maklik om ‘n <strong>die</strong>r met swak genetiese potensiaal te voer sodat <strong>die</strong> <strong>die</strong>r<br />

beter vertoon as wat sy genetiese potensiaal werklik is. Blup teelwaardes se doel is om omgewingsfaktore<br />

te verwyder sodat <strong>die</strong>re slegs geneties met mekaar vergelyk word, maw probeer om meer akkuraat <strong>die</strong><br />

prestasie van sy nageslag te voorspel.<br />

Indekse meet ‘n <strong>die</strong>r se prestasie binne daar<strong>die</strong> spesifieke<br />

groepie <strong>die</strong>re wat <strong>die</strong>selfde behandeling ontvang het. So<br />

kan ‘n <strong>die</strong>r met ‘n ondergemiddelde indeks in een kudde<br />

geneties beter wees as ‘n ander <strong>die</strong>r met ‘n bogemiddelde<br />

indeks in ‘n ander kudde. Daarom kan indekse nie tussen<br />

kuddes vergelyk word nie. Teelwaardes aan <strong>die</strong> ander kant,<br />

kan wel tussen kuddes vergelyk word, mits dit betroubaar is<br />

en <strong>die</strong> minimum vereistes nagekom word.<br />

Eenvoudig gestel word teelwaardes as volg bereken: Gestel<br />

ram A en ram B word op <strong>die</strong>selfde 30 ooie gebruik, (al <strong>die</strong><br />

omgewingstoestande is presies <strong>die</strong>selfde <strong>vir</strong> <strong>die</strong> nageslag)<br />

en ram A se nageslag weeg 2kg swaarder as ram B se<br />

nageslag by speen, dan is ram A geneties daartoe instaat<br />

om lammers te teel wat 2kg swaarder sal wees as ram B se<br />

lammers.<br />

In <strong>die</strong> Standaard Dormer katalogus word <strong>die</strong> volgende<br />

teelwaardes aangetref:<br />

speen Direk: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se direkte<br />

groeivermoë tot op speenouderdom.<br />

na speen Direk: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se direkte<br />

groeivermoë na speenouderdom.<br />

Speen Maternaal: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

10<br />

11<br />

(Best Linear Unbiased Prediction)<br />

- Dr.CJB Nel (BVSc.)<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17<br />

melkproduksie, maw by ramme is dit ‘n aanduiding van<br />

hoeveel melk sy vroulike nageslag gaan hê.<br />

rew: Dit is ‘n relatiewe ekonomiese waarde wat speen,<br />

naspeen en reproduksie teelwaardes kombineer. Hier<strong>die</strong><br />

waarde moet net as riglyn gebruik word om <strong>die</strong> <strong>die</strong>re<br />

met <strong>die</strong> regte verhoudings tussen gemete eienskappe te<br />

identifiseër. As <strong>die</strong> waarde laag is beteken dit moontlik dat<br />

speen direk hoog is maar speen maternaal baie laag ens ens.<br />

lams: Die aantal lammers met speengewig aangeteken<br />

teenoor aantal keer gelam. Hier<strong>die</strong> teelwaarde word uit <strong>die</strong><br />

<strong>die</strong>r se stamboom bereken en ten minste drie generasies<br />

is belangrik. Gebruik dit in samewerking met <strong>die</strong> ram se<br />

moeder se aantal lammers gespeen per lamming, <strong>die</strong> OPI<br />

indeks, interlamperiode en ouderdom eerste lam.<br />

Om teelwaardes maklik te vergelyk is simbole toegeken wat<br />

ook by <strong>die</strong> teelwaardes verskyn nl, * Top 10% van ras, + Top<br />

40% van ras, = Binne 10% van rasgemiddeld, - Onderste<br />

40% van ras, × Onderste 10% van ras.<br />

Die akkuraatheid van <strong>die</strong> teelwaardes verskyn ook langs <strong>die</strong><br />

teelwaardes.<br />

Om teelwaardes te gebruik moet dit betroubaar wees. Vir<br />

<strong>die</strong> berekening van teelwaardes word ‘n <strong>die</strong>r se eie prestasie<br />

asook <strong>die</strong> van sy familie en ook sy nageslag in berekening<br />

gebring, dus kan ‘n <strong>die</strong>r se teelwaardes verander as daar<br />

meer inligting bykom. Betroubaarheid van teelwaardes<br />

hang van <strong>die</strong> volgende aspekte af:<br />

Akurate stambome: Akkurate rekordhouding van parings<br />

en geboortes is van uiterste belang. Stuur alle data in, ook<br />

<strong>die</strong> van dooie lammers.<br />

Akurate gewigte: Om te meet is om te weet. ‘n Akkurate<br />

skaal en <strong>die</strong>re wat op <strong>die</strong> regte tyd geweeg word, is<br />

onontbeerlik. Weereens stuur alle data in, onthou by <strong>die</strong><br />

Dormer is prestasietoetsing verpligtend. Stuur ook naspeen<br />

gewigte in.<br />

indeksgroepe: Slegs <strong>die</strong>re wat <strong>die</strong>selfde behandeling<br />

ontvang het, kan in <strong>die</strong>selfde indeksgroep verwerk<br />

word. Hou indeksgroepe so groot as moontlik omdat dit<br />

teelwaardes meer akuraat maak.<br />

Koppelings: Om meer akkuraatheid in teelwaardes<br />

binne <strong>die</strong> ras te verkry, moet daar gestreef word <strong>vir</strong> goeie<br />

koppelings. ‘n Goeie koppeling word verkry as een of<br />

meer ramme in meer as een kudde gebruik kan word. As<br />

daar nuwe ramme gebruik word, moet daar gepoog word<br />

om een of meer ou ramme van <strong>die</strong> vorige seisoen ook te<br />

gebruik. Probeer dus om minstens twee ramme per seisoen<br />

te gebruik en ten minste een van hulle ook in ander seisoene.<br />

Deur <strong>die</strong> gebruik van akkurate teelwaardes kan ‘n kudde<br />

vinnige genetiese vordering maak. Om <strong>die</strong> beste resultate<br />

te verkry moet dit reg aangewend word. Teelwaardes is<br />

beskikbaar <strong>vir</strong> eienskappe wat meetbaar is. Ander nie<br />

meetbare eienskappe is net so belangrik en <strong>vir</strong> <strong>die</strong> rede is<br />

balans tussen <strong>die</strong> gemete en nie meetbare eienskappe van<br />

kardinale belang. Teelwaardes in samewerking met visuele<br />

observasie is ‘n goeie kombinasie om <strong>die</strong>re te selekteer.<br />

Onthou dat van <strong>die</strong> teelwaardes met mekaar gekorreleerd<br />

is, bv seleksie <strong>vir</strong> te hoë groei kan melk negatief beïnvloed.<br />

Seleksie <strong>vir</strong> te hoë melk weer het ‘n “melk” tipe skaap tot<br />

gevolg wat moeilik in ekstensiewe toestande kan gedy.<br />

Waak teen uiterstes en hou jou teelwaardes in balans met<br />

<strong>die</strong> omgewing waarin jou <strong>die</strong>re moet presteer.<br />

By teelwardes is <strong>die</strong> gesegde absoluut waar: “Rubish in =<br />

Rubish out”. Die bruikbaarheid van ‘n kudde se teelwaardes<br />

is net so goed, soos <strong>die</strong> data wat ingestuur word.


dormer <strong>2012</strong><br />

Mpumalanga 13<br />

Noord Wes 9<br />

Noord Kaap 3<br />

Wes Kaap 19<br />

Namibia 1<br />

60<br />

Provinsie Aantal<br />

Oos-Kaap 45<br />

Vrystaat<br />

13<br />

51<br />

Gauteng 30<br />

3<br />

KZN 3<br />

Mpumalanga 15<br />

13<br />

Noord Wes 9<br />

Noord Kaap 0<br />

3<br />

Wes Kaap Oos-Kaap Vrystaat 19 Gauteng KZN Mpumalanga Noord Wes Noord Kaap Wes Kaap Namibia<br />

Namibia 1<br />

Provinsie<br />

Getal<br />

Getal<br />

Lede - 115 (Soos op 01/04/<strong>2012</strong>)<br />

Lede Verspreiding<br />

15<br />

Provinsie Aantal<br />

Aantal<br />

tyd: 18:30 <strong>vir</strong> 19:00<br />

20<br />

Diere 0 12 maande<br />

Oos-Kaap<br />

en ouer…<br />

Oos-Kaap Vrystaat<br />

Provinsie<br />

Vrystaat<br />

Oos-Kaap<br />

Vrystaat Gauteng<br />

13 Gauteng<br />

Total<br />

51<br />

3<br />

KZN Mpumalanga Noord Wes<br />

F M<br />

Provinsie<br />

1467 1172<br />

7104 5809<br />

Noord Kaap<br />

A<br />

295<br />

1295<br />

Wes Kaap<br />

B<br />

189<br />

593<br />

Namibia<br />

416<br />

851<br />

SP<br />

862<br />

5660<br />

6 September <strong>2012</strong>: nasionale veiling<br />

Plek: BKB Kompleks, Bloemfontein Skougronde<br />

Gauteng KZN 3<br />

271 254 17 166 15 90<br />

tyd: 11:00<br />

KZN<br />

Mpumalanga<br />

Mpumalanga<br />

Diere Noord 12 maande Wes<br />

Noord en ouer… Wes<br />

13<br />

9<br />

54<br />

1245<br />

222<br />

52<br />

1084<br />

216<br />

2<br />

161<br />

6<br />

43<br />

109<br />

67<br />

3<br />

214<br />

90<br />

8<br />

922<br />

65<br />

Provinsie Noord Kaap Noord Kaap<br />

Oos-Kaap<br />

Wes Kaap<br />

Vrystaat Wes Kaap<br />

Gauteng Namibia<br />

Namibia<br />

KZN<br />

Total 3 F<br />

1467<br />

19 7104<br />

1 271<br />

54<br />

533M 1172<br />

4498<br />

5809<br />

254 28<br />

52<br />

466 A<br />

295<br />

3698<br />

1295<br />

17 21<br />

2<br />

B 67 SP<br />

189 416<br />

800<br />

593 851<br />

166 7 15<br />

43 3<br />

3<br />

862<br />

241<br />

5660<br />

090 8<br />

50<br />

404<br />

0<br />

480<br />

3853<br />

28<br />

Mpumalanga<br />

Noord Wes<br />

1245<br />

222<br />

1084<br />

216<br />

161<br />

6<br />

109<br />

67<br />

214 922<br />

Diere verspreiding<br />

90 65<br />

Noord Kaap 8000<br />

Wes Kaap<br />

Namibia<br />

6000<br />

533 466 67<br />

4498 3698 800<br />

Diere Verspreiding<br />

28 21 7<br />

3<br />

241<br />

0<br />

50<br />

404<br />

0<br />

480<br />

3853<br />

28<br />

8000 4000<br />

Diere verspreiding<br />

Total<br />

F<br />

M<br />

6000 2000<br />

4000<br />

0<br />

2000<br />

0<br />

Oos-Kaap Vrystaat Gauteng KZN Mpumalanga<br />

Provinsie<br />

Noord Wes Noord Kaap<br />

Total<br />

F<br />

M<br />

A<br />

Wes BKaap<br />

SP<br />

A<br />

B<br />

SP<br />

Liezel Grobler<br />

Namibia<br />

Oos-Kaap Vrystaat Gauteng KZN Mpumalanga Noord Wes Noord Kaap Wes Kaap Namibia<br />

Diere 12 maande><br />

Diere 12 maande><br />

60<br />

45<br />

30<br />

Lede Verspreiding<br />

Lede - 115 (Soos op 01/04/<strong>2012</strong>)<br />

Lede Verspreiding<br />

Provinsie<br />

Diere 12 maande en ouer…<br />

Provinsie Total f M A B sP<br />

Oos-Kaap 1467 1172 295 189 416 862<br />

Vrystaat 7104 5809 1295 593 851 5660<br />

Gauteng 271 254 17 166 15 90<br />

KZN 54 52 2 43 3 8<br />

Mpumalanga 1245 1084 161 109 214 922<br />

Noord Wes 222 216 6 67 90 65<br />

Noord Kaap 533 466 67 3 50 480<br />

Wes Kaap 4498 3698 800 241 404 3853<br />

Namibia 28 21 7 0 0 28<br />

Aantal<br />

Total<br />

f<br />

M<br />

A<br />

B<br />

sP<br />

Aantal<br />

nasionale veiling <strong>2012</strong>:<br />

4 September <strong>2012</strong>: Raadsvergadering<br />

5 September <strong>2012</strong>: Algemene Jaarvergadering<br />

Plek: Sand du Plessis Skool Saal<br />

tyd: 16:00<br />

Dormer Jaareindfunksie<br />

Plek: Sand du Plessis Lapa<br />

PrestAsie Getoetste Diere<br />

ek is in Cradock gebore op 14 November 1984 en het grootgeword op ‘n plaas in<br />

Hofmeyr in <strong>die</strong> Oos-Kaap waar my ouers en twee broers vandag steeds met Merino’s<br />

boer. Ek het op Cradock skoolgegaan vanaf 1991 – 2003 waarna ek Landbou aan <strong>die</strong><br />

Universiteit van <strong>die</strong> Vrystaat studeer het en <strong>die</strong> graad BSc. Agric Veekunde in 2007<br />

ontvang het. Ek begin in 2008 by Stemma Animalia werk as sekretaressse van <strong>die</strong><br />

Arabierperdgenootskap. In 2009 word ek ook aangestel as <strong>die</strong> sekretaresse van <strong>die</strong> Braunvieh en South<br />

Devon Bees telersgenootskappe. Ek en my man verhuis in Oktober 2009 na Middelburg Mpumalanga agv<br />

sy werksverplasing. Ek begin Desember 2009 by Kanhym Estate werk as Labaratorium tegnikus in <strong>die</strong> vark<br />

KI Stasie. In Maart 2011 verhuis ons terug na <strong>die</strong> Vrystaat waar my man, Matthys Grobler tans met mielies<br />

en sonneblom boer. Ek word in Maart 2011 aangestel as sekretaresse van <strong>die</strong> tuli-, Hereford-, Dormer- en<br />

Vark telersgenootskappe by Stemma Animalia.


dormer <strong>2012</strong><br />

22<br />

dormer<br />

Slaglammers<br />

Vir Spier<br />

Spier Landgoed naby Stellenbosch, plaaslik sowel as internasionaal bekend <strong>vir</strong> hul kwaliteit wyne en<br />

puik onthaal fasiliteite, het ook in 2011 <strong>die</strong> keur van lamvleis ontdek.<br />

Ek en Ewan Louw het <strong>vir</strong> Angus van Spier ontmoet en hy het ons meegedeel dat hy in Dormer slaglammers belangstel en op<br />

‘n gereelde basis wil aankoop <strong>vir</strong> hul restaurant. Hy stel egter sekere voorwaardes dat dit kwaliteit lammers moet wees, so<br />

natuurlik moontlik grootgemaak en verkieslik op weidings met ‘n massa van 40-45kg.<br />

Spier ontvang gereelde besoekers en word veral ook deur oorsese toeriste besoek en <strong>die</strong> keurige voorbereide, sagte,<br />

geurige lamvleis stel <strong>die</strong> Dormerras wyd bekend. Angus is baie entoesiasties en trots op <strong>die</strong> lammers wat <strong>vir</strong> Spier<br />

geslag word. Aangesien ek en Ewan nie oor ‘n langtermyn lammers kon voorsien nie, het ons ook lammers by ander<br />

telers <strong>vir</strong> Spier gewerf. Die uitdaging is om toe te sien dat Angus dwarsdeur <strong>die</strong> jaar lammers <strong>vir</strong> Spier sal kan aankoop.<br />

erika hanekom


dormer <strong>2012</strong><br />

24<br />

boontjieskraal<br />

In <strong>die</strong> skilderagtige Overberg in <strong>die</strong> Wes-Kaap, wat tradisioneel wolskaap wêreld is, word al<br />

hoe meer met Dormers geboer.<br />

Boontjieskraal Landgoed wie in 2007 <strong>die</strong> Nasionale Skaapboer<br />

van <strong>die</strong> Jaar titel verower het, is geen uitsondering nie. Geleë<br />

in <strong>die</strong> Caledon Distrik word daar met Dormers geboer en<br />

kruisteling word ook toegepas met Dohne Merino ooie.<br />

Die laaste klompie jare koop Boontjieskraal elke jaar ramme<br />

op <strong>die</strong> Nasionale Dormer Veiling wat in Bloemfontein in<br />

September gehou word. Dit sal <strong>vir</strong> <strong>die</strong> meeste kudde boere<br />

snaaks wees dat ‘n kudde boer net stoet<strong>die</strong>re aankoop by ‘n<br />

Nasionale veiling, maar sê Richard Krige van Boontjieskraal,<br />

“swak ramme gee swak lammers. Elke ram wat ons al op <strong>die</strong><br />

Nasionale veiling gekoop het, is sy gewig in goud werd”.<br />

As jy met Piet de Wet wie <strong>die</strong> kudde bestuur op Boontjieskraal<br />

praat kom jy gou agter dat hy ‘n gesoute skaapman is met jare<br />

se ondervinding. Piet en Richard raak sommer opgewonde oor<br />

<strong>die</strong> vooruitsigte en <strong>die</strong> potensiaal van <strong>die</strong> Dormer. Volgens Piet<br />

is <strong>die</strong> Dormer een van <strong>die</strong> mees onderskatte rasse wat ‘n reuseinvloed<br />

kan hê op <strong>die</strong> winsgewendheid van skaap vertakkings.<br />

tans boer hulle met ‘n klein getal Dormer ooie en teel <strong>vir</strong><br />

hulself ramme wat gebruik word <strong>vir</strong> <strong>die</strong> kruisteel program op<br />

hulle Dohne ooie. Ons dra geen sentiment teenoor ‘n seker ras<br />

landgoed -<br />

nie, <strong>die</strong> debat oor watter wolskaap <strong>die</strong> beste is is lank nie meer<br />

relatief nie maar eeder <strong>die</strong> tipe wolskaap. Hier boer ons met ‘n<br />

“Overberg-special” wat ‘n groot ram, gladde tipe met medium<br />

fynwol het.<br />

Die kruisings lewer lammers wat gesond is en vinnig groei. Die<br />

kruis lammers groei gemiddeld 50 gram per dag meer as <strong>die</strong><br />

woltipe lammers en verhoog ons vleis inkomste.<br />

tussen 76 en 84% van ons inkomste kom uit vleis en selfs met<br />

<strong>die</strong> huidige oplewering in <strong>die</strong> wolmark weet ons nie <strong>vir</strong> hoe<br />

lank ons nog met ‘n “wol tipe” skaap gaan kan boer nie. Dit<br />

raak eenvoudig net te duur om wol te produseer gegewe <strong>die</strong><br />

inkomste verskil tussen vleis en wol. Boere word nie regmatig<br />

vergoed <strong>vir</strong> <strong>die</strong> belegging wat in <strong>die</strong> wol gemaak word en<br />

<strong>die</strong> proteïen wat in wol moet ingaan nie. Die onderhouds<br />

behoefte van ‘n “woltipe” skaap is eenvoudig net baie hoër as<br />

‘n Dormer. Verder kan <strong>die</strong> speen persentasie van <strong>die</strong> wol tipes<br />

net nie kompenteer met <strong>die</strong> van ‘n suiwer Dormer nie. Op ‘n 18<br />

maande lamstelsel kan ‘n Dormer maklik 130% speen per lam<br />

per keer wat op ‘n jaar grondslag van 195% neerkom. Sonder<br />

om na Lammerhokkies toe te beweeg of met <strong>die</strong> hulp van<br />

dragtige merrieserum (DMSG), en reuse hoeveelhede kos is dit<br />

net nie met woltipes moontlik nie.<br />

Die Dormer pas maklik aan in ons omgewing en met ons<br />

beskikbare voer en weidings op ‘n intensiewe stelsel is hy besig<br />

om ons winsgewenheid te verhoog sê Piet. Die lammers is<br />

klein met geboorte maar is lewenskragtig, <strong>die</strong> ooie het baie<br />

melk en gevolglik groei <strong>die</strong> lammers vinnig. Die oorlewerings<br />

persentasie van <strong>die</strong> lammers is uitstekend. Met <strong>die</strong> regte voer<br />

kry ons lammers wat swaar weeg en nog baie goed gradeer<br />

en bemarking is gewoonlik by vier en ‘n half maande met ‘n<br />

gemiddelde karkas gewig van 22.5kg.<br />

Die September Dohne/Dormer kruis lammers van 2011 het<br />

bestaan uit 1003 lammers wat bemark is. Die aanvangsmassa<br />

word as 0kg beken. Die bemarkingsouderdom was 151.18 dae<br />

vanaf <strong>die</strong> begin van lam; <strong>die</strong> ramme het 34 dae by <strong>die</strong> ooie<br />

geloop. Lewendige massa was 51.38kg gemiddeld met ‘n<br />

karkas gewig van 25.18kg. Die uitslag persentasie was 49%.<br />

Die gradering was 96% A2/A3 en <strong>die</strong> lammers het <strong>die</strong> ooi en<br />

ram lammers ingesluit, al <strong>die</strong> swak lammers en krummels. Die<br />

GDt met aanvangs gewig van 0kg was 339g per dag <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />

hele trop. As u <strong>die</strong> lammers se geboortegewig as 5kg neem is<br />

dit 306g per dag!<br />

deur Richard Krige


dormer <strong>2012</strong><br />

26<br />

<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> & Diereverbetering<br />

Tariewe: 2011/<strong>2012</strong> (BTW Uitgesluit)<br />

ALGEMENE TARIEWE: SUID-AFRIKAANSE TELERS 2011/<strong>2012</strong><br />

Ledegeld Genootskappe (per 100 lede of gedeelte daarvan) R 600.00<br />

Eenmalige aansluitingsfooi <strong>vir</strong> nuwe telersgenootskappe R 1,200.00<br />

Voorvoegsel administrasie (eenmalig)<br />

Registrasie van R 105.00<br />

Verandering van R 105.00<br />

Sessie van R 105.00<br />

Herinstelling van lidmaatskap R 250.00<br />

Direkte fakturering (per teler per jaar) R 45.00<br />

Addisionele / duplikaat sertifikate R 6.30<br />

Beeste, sKAPe, BoKKe & Volstruise<br />

Deelname (jaarliks per teler) R 250.00<br />

Direkte handeling (jaarliks per teler) R 250.00<br />

Herinstelling van <strong>die</strong>re R 100.00<br />

Per Kapita VLEISBEEStE: (telers ontvang registrasiesertifikate) R 10.70<br />

Per Kapita VLEISBEEStE: (Genootskappe sonder registrasiesertifikate) R 10.50<br />

Per Kapita MELKBEEStE: (telers ontvang registrasiesertifikate) R 7.40<br />

Per Kapita MELKBEEStE: (Genootskappe sonder registrasiesertifikate) R 7.25<br />

** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 1 R 5.50<br />

** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 1.1 (sonder registrasiesertifikate) R 5.30<br />

** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 2 R 3.10<br />

Per Kapita MELKBOKKE R 7.40<br />

PerDe & honDe<br />

Intreefooi R 175.00<br />

Dienste instandhoudingsfooi (Leeftydsregistreerders) R 85.00<br />

Direkte handeling (jaarliks per teler) R 250.00<br />

Leeftydsregistrasie: PERDE (eenmalig) R 100<br />

Leeftydsregistrasie: HONDE (eenmalig) R 50.00<br />

Geboortekennisgewing: PERDE (per geboorte) R 15.50<br />

Geboortekennisgewing: HONDE (per werpsel) R 21.50<br />

Oordragte: HONDE & PERDE R 35.00<br />

Opname van bykomende data (per geval) R 2.05<br />

VeilinGsKAtAloGus<br />

Saamgestel deur Genootskap:<br />

Data ontrekking per <strong>die</strong>r R 2.10<br />

Samestelling - Glyskaal (18.87 to R376.20)<br />

Saamgestel deur <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong>:<br />

Data ontrekking per <strong>die</strong>r R 3.10<br />

Samestelling - Glyskaal (24.75 to R496.10)<br />

Perdepaspoorte (per paspoort) R 80.00<br />

** Per KAPitA sKAPe & honDe<br />

Opsie 1 Registrasies, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang registrasiesertifikate<br />

Opsie 1.1 Registrasies, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang nie registrasiesertifikate nie.<br />

Opsie 2 Betaal <strong>vir</strong> registrasiesertifikate,oordragte en logix verslae.<br />

info@studbook.co.za • Tel: +27(0)51 410 0900 • Faks / Fax: +27(0)51 447 3964


dormer <strong>2012</strong><br />

28<br />

dormer<br />

sKAAPtelersGenootsKAP VAn sA<br />

sheeP BreeDers’ soCietY of sA<br />

fooiestruKtuur | fee struCture<br />

Fooie betaalbaar aan Genootskap<br />

Fees payable to Society (01/07/<strong>2012</strong> – 30/06/2013)<br />

AANSOEK OM LIDMAATSKAP • APPLICATION AS MEMBER:<br />

1. Intreefooi (eenmalig) | Entry fee (once-off ) R300-00<br />

2. Lidmaatskap (jaarliks) | Membership (per year) R475-00<br />

3. Geboortekennisgewingboek | Birth Notification Book R 100-00<br />

4. Herinstelling | Reinstate R15-00 (BtW incl)<br />

heffinGsfooie | leVies:<br />

Per kapita-heffing per <strong>die</strong>r 12 maande en ouer soos op 1 Julie<br />

Per capita levy per animal 12 months and older as on 1 July R 24.00


dormer <strong>2012</strong><br />

30<br />

nampo 2011<br />

nampo oesdag lok jaarliks duisende belangstellendes, van regoor <strong>die</strong> land asook <strong>die</strong><br />

buiteland, wat met groot entoesiasme <strong>die</strong> terein betree en baie moeg verlaat na ‘n dag<br />

se stap. Die Dormer uitstalling was weereens ‘n treffer met spog<strong>die</strong>re, asook ‘n nuwe<br />

standplaas nader aan <strong>die</strong> hek.<br />

Die skuif van <strong>die</strong> standplaas het gekom nadat Graan<br />

<strong>SA</strong> nuwe bouregulasies ingestel het wat oor ‘n vyf<br />

jaar periode ge-implimenteer moes word. Daar het<br />

ook ‘n standplaas op <strong>die</strong> hoek van <strong>die</strong> kompleks<br />

oop gegaan en nou is ons standplaas reeds op<br />

standaard en ons reg <strong>vir</strong> <strong>die</strong> volgende oesdag.<br />

Graag bedank ons ook <strong>die</strong> telers wat <strong>die</strong>re<br />

voorberei het asook <strong>die</strong> mense wat bereid was om<br />

te help met <strong>die</strong>nsbeurte; hoop ons sien jul in <strong>die</strong><br />

toekoms weer daar , en verwelkom enige een om<br />

te kom kuier.<br />

Nampo groete<br />

telers en belangstellendes<br />

kuier heerlik by <strong>die</strong> nuwe<br />

standplaas<br />

Diensbeurte tydens Nampo 2011


dormer <strong>2012</strong><br />

32<br />

mnr IL Ferreira (oom Leep), bekende<br />

Veekundige en Boumeester van<br />

<strong>die</strong> Dormerras is op 23 November<br />

2011 in <strong>die</strong> ouderdom van 89 jaar oorlede.<br />

Oom Leep het <strong>die</strong> graad B.Agric in 1944 aan <strong>die</strong> Universiteit<br />

van Stellenbosch behaal. Hy het in 1945 by <strong>die</strong> Elsenburg<br />

Lanboukollege begin waar hy gemoeid was met navorsing,<br />

bedryfsvoorligting en seleksie en teling van Percheron perde,<br />

Fries- en Jerseybeeste, asook verskillende skaaprasse. Hy het<br />

landwyd bekendheid verwerf as keurder van <strong>die</strong> rasse.<br />

In 1968 is hy aangestel as verantwoordelike beampte op <strong>die</strong><br />

Outeniekwa proefplaas by George. Hy het ‘n aantal Dormers<br />

uit <strong>die</strong> Elsenburgstoet met hom saamgeneem om daar <strong>die</strong><br />

Outeniekwa Dormerstoet te begin en daardeur <strong>die</strong> Dormerras<br />

in daar<strong>die</strong> deel van ons land bekend gestel.<br />

Die eerste Dormerveiling van <strong>die</strong> Elsenburgstoet het in 1947<br />

plaasgevind en daarna jaarliks, behalwe in 1969 toe al <strong>die</strong><br />

Dormers <strong>vir</strong> ‘n proef nodig was. Die gemiddelde verkoopprys<br />

op <strong>die</strong> eerste veiling was R15-00 gemiddeld <strong>vir</strong> ramme. Diere<br />

van <strong>die</strong> Outeniekwa Stoet is ook op <strong>hier</strong><strong>die</strong> veilings aangebied<br />

(kenmerkletter O).<br />

In 1971 is oom Leep as hoof opleidingsbeampte by Elsenburg<br />

Landboukollege aangestel. Met sy intense belangstelling,<br />

besondere kennis en praktiese aanvoeling sou hy <strong>vir</strong> nog ‘n<br />

verdere 10 jaar <strong>die</strong> Elsenburg kuddes tot groot hoogtes lei. Hy<br />

het sy kennis gedeel met boere van <strong>die</strong> Winterreënstreek waar<br />

hy gereeld as beoordelaar van verskeie rasse opgetree het by<br />

skoue, as adviseur by veilings en as kursusleier by kort kursusse.<br />

Dormers se<br />

“Boumeester”<br />

oorlede<br />

– erika hanekom<br />

Onder sy leiding het <strong>die</strong> Elsenburgkuddes ook dikwels aan<br />

plaaslike skoue deelgeneem.<br />

‘n Heel besondere en welver<strong>die</strong>nde eer het hom in 1981<br />

te beurt geval toe hy ‘n silwer medalje van <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong><br />

ontvang het ter erkenning van buitengewone prestasie op<br />

<strong>die</strong> gebied van <strong>die</strong>reproduksie, maar veral <strong>vir</strong> sy jarelange<br />

aandeel in <strong>die</strong> ontwikkeling van <strong>die</strong> Dormerras. Na sy<br />

aftrede het hy hom in Stellenbosch gevestig. Hy het egter<br />

sy belangstelling in <strong>die</strong> Dormerras, maar ook ander rasse<br />

behou en is hy in sy privaat hoedanigheid steeds betrek deur<br />

<strong>die</strong> Universiteit van Stellenbosch, boere en ander instansies.<br />

Ons Dormertelers is bevoorreg dat so ‘n toegewyde, beskeie<br />

persoon <strong>die</strong> “bouer” van ons ras kon wees. Hy was lid van <strong>die</strong><br />

eerste bestuur van <strong>die</strong> Dormer Skaaptelersgenootskap wat op<br />

19 Oktober 1965 gekies is. Hy het ook vanaf 1967 tot 1973<br />

as Sekretaris op <strong>die</strong> Dormerraad ge<strong>die</strong>n en was een van <strong>die</strong><br />

drie raadslede wat samesprekings met <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> gevoer<br />

het om <strong>die</strong> Dormer as ras te laat registreer, wat wel in 1975<br />

gebeur het.<br />

Met groot liefde en toewyding het hy <strong>die</strong> ontwikkeling<br />

en bevordering van <strong>die</strong> Dormerras sy erns gemaak. Baie<br />

studente en boere kon <strong>die</strong> voorreg smaak om deur hom<br />

onderrig te word in ras eienskappe en beoordeling en ons<br />

het <strong>hier</strong><strong>die</strong> kursusse herhaaldelik bygewoon al het ons<br />

vantevore geslaag. Dit was ook <strong>vir</strong> my ‘n besondere voorreg<br />

om <strong>vir</strong> etlike jare tot sy aftrede en ook daarna saam met hom<br />

Dormer kursusse te kon aanbied.<br />

Ons is dankbaar en trots dat deur oom Leep se bydrae<br />

<strong>die</strong> Dormerras tot een van <strong>die</strong> gewildste vleisrasse in <strong>SA</strong><br />

ontwikkel het. Ons eer sy nagedagtenis en sal voortbou op<br />

dit wat <strong>vir</strong> ons nagelaat is.<br />

TOP 3<br />

D O R M E R S<br />

Andrew Jordaan & Seuns<br />

SPEKBOOMBERG • POSBUS 438 • CRADOCK • 5880<br />

Ons missie<br />

in ons stoetery is om ramme te teel met goeie<br />

balans, goeie bouvorm en hoë vrugbaarheid.<br />

Ons visie<br />

is om teelmateriaal<br />

aan stoet-en kudde<br />

boere te voorsien wat<br />

ekonomies doeltreffende<br />

vleisproduksie kan<br />

bevorder.<br />

ANDREW JORDAAN 082 8555 604<br />

andrewjnr@r63.co.za | www.andrewjordaanenseuns.co.za


dormer <strong>2012</strong><br />

34<br />

inspekteurs<br />

PArtiCiPAnt_CoDe nAMe ADDress telePhone fAX MoBile eMAil ProVinsie<br />

0525999DOM MNR J.A. BARNARD JOHANRI, POSBUS 122, LINDLEY, 9630 082-306 3161 - 084-941 1129 johanri@vodamail.co.za FREE STATE<br />

0596651DOM MNR T.J.P. BARNARD POSBUS 33, EDENBURG, 9908 051-743 1565 051-743 1565 079-511 3920 - FREE STATE<br />

0602947DOM MNR J.A. BEYERS POSBUS 133, MAKWASSIE, 2650 018-597 4511 086-506 1687 083-284 6473 jabuwy@yahoo.com NORTH WEST<br />

0524399DOM MNR J. CHURCH POSBUS 470, ZASTRON, 9950 05572 vra 051-663 0153 082-499 5935 cobuschurch@nokwi.co.za FREE STATE<br />

1513Rouxvi<br />

0586818DOM MNR D.C. CRONJE POSBUS 328, VREDE, 9835 - - 082-565 6924 - FREE STATE<br />

0583192DOM MNR J.B. DE WET POSBUS 800, CALEDON, 7230 028-212 1865 028-212 1865 082-853 4851 jbdewet@cmw.co.za WESTERN CAPE<br />

0564456DOM MNR P.A. DU PLESSIS POSBUS 193, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1521 086-681 6879 082-823 0673 pieter.duplessis@bkb.co.za WESTERN CAPE<br />

0549467DOM MR W.T. ELLIOTT SPRING VALLEY, P.O. BOX 135, STEYNSBURG, 5920 048-887 0019 - - bill@steynsburg.co.za EASTERN CAPE<br />

0602950DOM MNR W.A.V. ESTERHUYSE POSBUS 43114, HEUWELSIG, 9332 051-445 2100 051-445 2100 071-471 1827 w.esterhuyse@lantic.net FREE STATE<br />

0588573DOM MNR A. FERREIRA POSBUS 68, DEWETSDORP, 9940 - - 082-829 3887 ferreireaa@tsb.co.za FREE STATE<br />

0450198DOM MNR C.P. GROENEWALD POSBUS 156, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1812 028-261 1812 082-453 2899 cpg@dorwald.co.za WESTERN CAPE<br />

0550316DOM MNR J.V.B. GROENEWALD POSBUS 214, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1944 - 082-572 4327 - WESTERN CAPE<br />

0609539DOM MNR P. GROENEWALD BKB POSBUS 29, RIVIERSONDEREND, 7250 - - - - WESTERN CAPE<br />

0462699DOM MEV M.F. HANEKOM POSBUS 126, MALMESBURY, 7299 022-487 2690 022-482 2047 082-870 1334 hanekom@patat.za.net WESTERN CAPE<br />

0549413DOM MNR H.W. HATTINGH POSBUS 555, CALEDON, 7230 028-212 2058 028-212 2058 082-786 1534 - WESTERN CAPE<br />

0603140DOM MNR R.B. HAUPT 10 DE JAGERSTRAAT, POSBUS 113, VOLKSRUST, 017-735 1288 017-735 3664 082-772 4542 richard.haupt@bkb.co.za MPUMALANGA<br />

2470<br />

0585343DOM MNR F.D. HUGO POSBUS 541, SWELLENDAM, 6740 028-514 2223 028-514 2223 082-854 9468 fdhugo@cmw.co.za WESTERN CAPE<br />

0630481DOM MNR J.J. JANSEN VAN POSBUS 65, KOFFIEFONTEIN, 9986 - - 082-380 0146 wintershoekboerdery@yahoo.com FREE STATE<br />

RENSBURG<br />

0488064DOM MNR A.D. JORDAAN JOR DORMERS, POSBUS 30, CRADOCK, 5880 048-881 3525 086-620 6718 084-745 3418 jordormers@gmail.com EASTERN CAPE<br />

0569903DOM MNR M. LIEBENBERG POSBUS 25, SWELLENDAM, 6740 028-514 1963 028-514 1963 082-771 6552 - WESTERN CAPE<br />

0381824DOM MNR H.J. LOUW POSBUS 219, BRANDFORT, 9400 051-821 1453 051-444 1799 082-574 0602 kootsperm@vodamail.co.za FREE STATE<br />

0630274DOM MNR J.J. LOUW POSBUS 5, BARKLY OOS, 9786 045-971 0862 - 071-673 5255 - EASTERN CAPE<br />

0334278DOM MR R.G. RAYNER P.O. BOX 202, CRADOCK, 5880 048-881 3826 086-511 3387 083-356 2749 rayner@telkomsa.net EASTERN CAPE<br />

028-512 3866 028-512 3866 082-826 0292 kinkodormer@vodamail.co.za WESTERN CAPE<br />

0524685DOM MNR M.J. SWART KYKSIM BOERDERY (EDMS) BPK, POSBUS 333,<br />

SWELLENDAM, 6740<br />

0590453DOM MNR G.F.M. VAN DER POSBUS 345, PARYS, 9585 056-817 7455 - 082-651 2858 - FREE STATE<br />

WESTHUIZEN<br />

0583184DOM MNR W.J. VAN HEERDEN POSBUS 1988, KROONSTAD, 9500 056-212 9393 056-212 9393 082-826 3244 - FREE STATE<br />

0002970DOM MNR C.P. VAN ROOYEN POSBUS 12051, BRANDHOF, 9324 058-303 7986 012-807 3168 082-575 6370 charl@bonsmara.co.za FREE STATE<br />

0570264DOM MNR J. VAN WYK POSBUS 602, LADYBRAND, 9745 - - 072-684 6304 eastry@ntelecom.co.za FREE STATE<br />

0486331DOM MNR B.E. VENTER HELDERHOEK, POSBUS 67, REDDERSBURG, 9904 - - 082-808 9253 mwctinn@mweb.co.za FREE STATE<br />

0618878DOM MNR R.J. WILKE POSBUS 29048, DANHOF, 9310 051-436 1937 051-451 2306 083-280 6204 robert@centralsigns.co.za FREE STATE


dormer <strong>2012</strong><br />

36<br />

Drie van <strong>die</strong> mees<br />

belangrikste siektetoestande<br />

van skape in Suid Afrika<br />

- Dr. CJB nel (BVsC.)<br />

1. BloutonG<br />

‘n Muggie-oorgedraagde siekte van <strong>die</strong><br />

laatsomer en herfs waarvan <strong>die</strong> risiko deur<br />

inenting voorkom kan word. Die <strong>vir</strong>us oorwinter<br />

in beeste, wat simptoomlose draers is. Daar is 24<br />

stamme van <strong>die</strong> <strong>vir</strong>us in Suid-Afrika – vandaar<br />

dat <strong>die</strong> lewende entstof in 3 fraksies verdeel is<br />

nl. A, B en C, wat elk met ’n 3 weke tussenpose<br />

gespuit word. Inenting behoort in <strong>die</strong> vroeë<br />

lente gedoen te word. Ramme moet nie korter<br />

as 8 weke voor <strong>die</strong> teelseisoen ingeënt word nie,<br />

en ooie nie in <strong>die</strong> eerste helfte van dragtigheid<br />

nie. Lammers jonger as 5 maande behoort nie<br />

geënt te word nie.<br />

Die bek- en tong letsels is pynlik <strong>vir</strong> <strong>die</strong> <strong>die</strong>r en<br />

veroorsaak dat geaffekteerde skape nie vreet<br />

nie. ‘n Pynlike inflammasie van <strong>die</strong> kroonrand<br />

veroorsaak dat aangetaste skape moeilik<br />

beweeg. ‘n Koorsreaksie veroorsaak aborsies<br />

en ‘n breek in <strong>die</strong> wol. Tydens ‘n uitbraak moet<br />

<strong>die</strong>re na hoër liggende dele van <strong>die</strong> plaas verskuif<br />

word weg van staande water waar insekte volop<br />

is. Insekbeheer met insekwerende middels<br />

speel ook ‘n belangrike rol in <strong>die</strong> beheer van <strong>die</strong><br />

siekte. Siek <strong>die</strong>re word met ‘n antibiotika asook<br />

‘n pynstillende middel behandel. Raadpleeg u<br />

veearts <strong>hier</strong>oor.<br />

2. BloeDnier<br />

Skape vrek meestal akuut as gevolg van toksiene<br />

wat vrygestel word deur <strong>die</strong> oorgroei van<br />

Clostridium perfringens tipe D bakterieë wat<br />

normaal in <strong>die</strong> dermkanaal van skape voorkom.<br />

Sulke oorgroei vind plaas wanner skielike<br />

veranderinge in <strong>die</strong> <strong>die</strong>et van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r plaasvind<br />

en veral as <strong>die</strong> deurvloei van intestinale inhoud<br />

versnel. Dit kan ook geskied as <strong>die</strong>re met ‘n<br />

swaar intestinale parasietlading ontwurm word.<br />

Die beste voorkoming is inenting. Ent <strong>die</strong>re ten<br />

minste twee maal jaarliks met ‘n multi Clostridiale<br />

entstof. Raadpleeg u veearts om <strong>die</strong> beste<br />

program <strong>vir</strong> u plaas op te stel.<br />

3. hAArwurM<br />

(Haemonchus Contortus)<br />

Haarwurm is ‘n rondewurm wat in <strong>die</strong> abomasum<br />

(melkpens) van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r aangetref word. Hier voed <strong>die</strong><br />

volwasse wurm, en veroorsaak anemie in <strong>die</strong> skaap. ‘n<br />

Skaap met ‘n swaar haarwurm besmetting vertoon bleek<br />

slymvliese asook ‘n kwakkeel wat dui op ‘n proteïen<br />

tekort. So ‘n skaap sal ook in ‘n swak kondisie wees,<br />

en sal onderpresteer. Om haarwurms hok te slaan,<br />

moet u ‘n totale parasietbeheer program saam met u<br />

veearts opstel. Hier<strong>die</strong> program moet weidingsbestuur,<br />

middelseleksie asook skaapseleksie insluit.<br />

Daar is verskeie middel handelsmerke op <strong>die</strong> mark<br />

beskikbaar <strong>vir</strong> <strong>die</strong> beheer van interne parasiete in skape.<br />

Saam met u veearts behoort <strong>die</strong> keuse n.a.v <strong>die</strong> seisoen,<br />

stadium van produksie, <strong>die</strong> tipe parasiet probleem en<br />

weerspatrone geneem te word. Wanneer besluite op<br />

prys alleen gemaak word, kan <strong>die</strong> resultate minder<br />

effektief wees.


dormer <strong>2012</strong><br />

38<br />

dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />

PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />

0605698DOM AAN DE VALLEI KERNKUDDE POSBUS 289, AMERSFOORT, 2490 017-753 1867 086-593 0870 084-491 0310 dolf@aan-de-vallei.co.za AAN-DE-VALLEI DE MPUMALANGA<br />

0567898DOM ACTEBIS 351 CC P/A MNR W.A.V. ESTERHUYSE, POSBUS 43114, HEUWELSIG, 9332 - 086-626 6354 071-471 1827 Willie.Esterhuyse@absa.co.za WESTLEY W FREE STATE<br />

0525999DOM MNR J.A. BARNARD JOHANRI, POSBUS 122, LINDLEY, 9630 082-306 3161 - 084-941 1129 johanri@vodamail.co.za JOHANRI JB FREE STATE<br />

0571768DOM BB AGRI BOERDERY TRUST POSBUS 289, AMERSFOORT, 2490 017-753 1867 086-593 0870 084-491 0310 bbagri@vodamail.co.za<br />

BB AGRI QJ MPUMALANGA<br />

dolf@aan-de-vallei.co.za<br />

0565310DOM BEYERS EN BEYERS TRUST POSBUS 133, MAKWASSIE, 2650 - 018-597 4511 083-284 6473 jabuwy@yahoo.com JABUWY K NORTH WEST<br />

0559231DOM BIRKHALL TRUST P/A MNR J.A. VOSLOO, POSBUS 267, BARKLY-OOS, 9786 045-974 9303 045-974 9303 0829209084 basie@barkly.co.za BIRKHALL AV FREE STATE<br />

0589666DOM BLACKMOOR BOERDERY CC POSBUS 682, NEWCASTLE, 2940 034-351 1608 088-034 351 1874 082-449 6098 antonpitout11@yahoo.com DIMENSIE CA KWAZULU_NATAL<br />

0582450DOM MNR A.J. BOTHA MOUNT-MOURNE, POSBUS 213, BARKLY-OOS, 9786 045-974 9221 045-974 9221 082-871 9746 suebotha@connix.co.za BAJ AJ FREE STATE<br />

0529737DOM MNR A.P.R. BOTHA KAREEKRANS BOERDERY, POSBUS 440, SOMERSET OOS, 5850 042-247 2241 086-518 2693 082-893 6193 andries@bosberg.co.za KAREEKRANS KAR EASTERN CAPE<br />

0618991DOM Botha BF Posbus 484, Brandfort, 9400 051 853 1199 0829602717 benbotha@vodamail.co.za BEN-BO BF FREE STATE<br />

0594051DOM MNR P. BRUWER POSBUS 1629, HARRISMITH, 9880 058-642 2013 082-882 8871 082-413 2568 paulamandabruwer@webmail.co.za GEELBEKPAN PB FREE STATE<br />

0594077DOM CHRI<strong>SA</strong>NDRI FAMILIE TRUST POSBUS 162, EDENBURG, 9908 051-412 8800 051-447 8301 082-567 2823 chris@kmfs.co.za <strong>SA</strong>NCOR RS FREE STATE<br />

0524399DOM MNR J. CHURCH POSBUS 470, ZASTRON, 9950 05572 vra 1513Rouxvi 051-663 0153 082-499 5935 cobuschurch@nokwi.co.za LEEUWKOP J FREE STATE<br />

0481550DOM COCO BOERDERY J. FOURIE, POSBUS 25270, MONUMENTPARK, 0105 - - 082-093 7650 annelie.johan@iburst.co.za COCO YF GAUTENG<br />

0629830DOM DAERAAD DORMERS POSBUS 103, MEMEL, 2970 083-628 4327 - 082-800 1632 dewet@eject.co.za DAERAAD GG NORTH WEST<br />

563223DOM DAMANé BOERDERY TRUST POSBUS 786, SCHWEIZER-RENEKE, 2780 0539631999 DAMANé DD NORTH WEST<br />

0612573DOM MNR G. DE KLERK POSBUS 487, MIDDELBURG, 5900 049-842 1232 049-842 1232 082-301 9691 - NOEDIG GDK EASTERN CAPE<br />

0586805DOM DE KOCK KLIPFONTEIN BOERDERY P/A MIKE DE KOCK, REMHOOGTE, POSBUS 1110, BREDASDORP, 7280 028-452 1623 028-452 1623 082-926 7510 nalise@whalemail.co.za REMHOOGTE DK WESTERN CAPE<br />

0618098DOM DE LANGE FAMILIE TRUST POSTNET SUITE 40, PRIVAAT<strong>SA</strong>K X6590, GEORGE, 6530 044-876 0030 044-876 0030 082-452 3655 adridelange@wispernet.co.za ARRIES A WESTERN CAPE<br />

0605708DOM MNR J.P. DE WET POSBUS 114, HEILBRON, 9650 058-852 2732 - 082-853 6970 - BT BT FREE STATE<br />

0614665DOM DOR PRÉ DORMERS POSBUS 34907, FAUNASIG, BLOEMFONTEIN, 9325 051-575 0681 051-575 0681 083-708 4075 alfredajac@yahoo.com DOR PRE PJ FREE STATE<br />

0572392DOM DORMEHL BOERDERY P/A MNR A.B. DORMEHL, POSBUS 58, BARKLY-OOS, 9786 045-971 9141 045-971 9141 082-771 8949 dormehl@snowvalley.co.za DORMEHL AD FREE STATE<br />

0582040DOM DORWALD BOERDERY EDMS BPK POSBUS 156, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1812 086-622 1695 082-453 2899 cpg@dorwald.co.za DORWALD CPG WESTERN CAPE<br />

0608925DOM MNR A. DU PLESSIS POSBUS 1730, STANDERTON, 2430 017-712 5853 017-712 5853 083-557 9938 verblyden@vodamail.co.za ROSCHESTER ADUP MPUMALANGA<br />

0619204DOM MEV G. DU PLESSIS POSBUS 99, PETRUSBURG, 9932 05282 1103 - 083-741 1461 0837411461@mtnloaded.co.za SLAGTKRAAL OP FREE STATE<br />

0338845DOM MNR L.W.M. DU PLESSIS POSBUS 297, HUMANSDORP, 6300 042-295 1678 042-295 1678 082-457 1779 kromhout@intekom.co.za KLEINKAMMA DTW EASTERN CAPE<br />

0629762DOM MNR A.S. DU TOIT POSBUS 110, HEKPOORT, 1790 014-576 2293 086-671 6588 083-659 4037 andre@adtrp.co.za BERGSIG ADT NORTH WEST<br />

0603904DOM ELDERS TRUST POSBUS 546, HARRISMITH, 9880 058 622 3473 058 622 3981 0829249838 laurikacoetzee@gmail.com ELDERS EBT FREE STATE<br />

574451DOM ELGIN DORMERS DK van Zyl, Posbus 80010, Olympia, Windhoek 26461251665 26461251558 dirk@a-zserv.com DVZ Z NAMIBIA<br />

0590068DOM ELIBANK BOERDERY POSBUS 7, RHODES, 9787 045-974 9877 045-974 9877 082-922 5679 henri@tiscali.co.za ELIBANK HR FREE STATE


dormer <strong>2012</strong><br />

40<br />

dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />

PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />

0040477DOM ELSENBURG DIEREPRODUKSIE, DEPT. LANDBOU: WES-KAAP, PRIVAAT<strong>SA</strong>K X1, ELSENBURG, 7607 021-808 5487 021-808 5407 083-644 0628 koosb@elsenburg.com ELSENBURG E WESTERN CAPE<br />

0033464DOM MNR E.A. ENGELBRECHT POSBUS 304, PAULPIETERSBURG, 3180 034-995 0385 034-995 0385 082-891 0754 arnowerwin@gmail.com ARLILO EAE KWAZULU_NATAL<br />

0603690DOM MNR T. ERASMUS POSBUS 334, LOFDAL, JACOBSDAL, 8710 053-591 7188 053-591 7188 082-574 7885 erasmust@telkomsa.net BIG TIME TE NORTHERN CAPE<br />

0623412DOM EVER<strong>SA</strong>R STOET POSBUS 479, HARRISMITH, 9880 058-622 3173 058-622 3173 083-654 9638 cjbnel@hotmail.com EVER<strong>SA</strong>R CN FREE STATE<br />

0632502DOM FANDOR POSBUS 3247, STANDERTON, 2430 - - 082-780 3772 faniejvrensburg@gmail.com FANDOR FF MPUMALANGA<br />

0311877DOM FERDINAND NAUDE TRUST POSBUS 932, WELKOM, 9460 057-353 1701 086-500 1444 082 445 3366 vergesigte@telkomsa.net<br />

V5 V5 FREE STATE<br />

bbadenhorst@jireth.co.za<br />

0552466DOM MNR D.C. FOURIE KOPPIES, POSBUS 50, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1861 028-261 1861 083-284 6033 - SONDEREND KD WESTERN CAPE<br />

0586892DOM FYNGOUD BOERDERY POSBUS 583, <strong>SA</strong>NNIESHOF, NOORDWES, 2760 - 018-571 0328 083-702 2789 anton@otdk.co.za FYN-GOUD FHL NORTH WEST<br />

0560040DOM MEV & MNR J.L. & D.J. GELDENHUYS UITKYK, POSBUS 157, RIVERSDAL, 6670 028-713 2984 028-713 2984 082-477 5657 louize@intellect.co.za LOUDI LDG WESTERN CAPE<br />

0580701DOM GERTRON P/A G.R. VENTER, POSBUS 724, VOLKSRUST, 2470 017-735 2030 017-735 2030 082-776 6569 gerrit_venter@yahoo.com GERTRON GT MPUMALANGA<br />

0488350DOM MNR P.M. GILDENHUYS SWARTHEUWEL DORMERS, POSBUS 175, HEIDELBERG, 6665 028-537 1941 028-537 1941 082-808 1295 pietskaap@easycoms.co.za SWARTHEUWEL DSG WESTERN CAPE<br />

0605669DOM GVA BOERDERY POSBUS 363, CALEDON, 7230 028-254 9756 086-557 4679 079-854 9637 abriedewet@xsinet.co.za DEUWET DWT WESTERN CAPE<br />

0610012DOM HANDOR BOERDERY P/A J.F. VENTER, POSBUS 397, BETHAL, 2310 017-624 1342 086-630 5605 082-468 4948 hventer@afgri.co.za HANDOR JF HAND MPUMALANGA<br />

0462699DOM MEV M.F. HANEKOM POSBUS 126, MALMESBURY, 7299 022-487 2690 022-482 2047 082-870 1334 hanekom@patat.za.net RHENOSTERBOSRUG AP WESTERN CAPE<br />

0529859DOM HAPPY VENTURE BOERDERY POSBUS 3013, STANDERTON, 2430 017-702 3140 017-702 3140 082-784 6905 gerbielou@mweb.co.za HAPPY VENTURE CPL MPUMALANGA<br />

0590097DOM MNR N. HERBERT POSBUS 1672, BLOEMFONTEIN, 9300 051-410 3610 086-601 3575 083-280 6191 herbert@sac.fs.gov.za RENOSTERVALLEI NH FREE STATE<br />

0611684DOM JACHÉ DORMERS BOKMAKIERIE STRAAT 8, MOOIVALLEIPARK, POTCHEFSTROOM, 2531 018-294 6536 086-602 7704 082-499 9619 lkeyser@anglogoldashanti.com JACHE LH NORTH WEST<br />

0565308DOM MNR J.H. JANSE VAN RENSBURG PALMIETRIVIER, POSBUS 83, RIVERSDAL, 6670 028-713 1544 028-713 1544 084-581 0781 palmietrivier@telkomsa.net PALMIETRIVIER PD WESTERN CAPE<br />

0573379DOM MNR P.A. JANSEN VAN RENSBURG POSBUS 65, KOFFIEFONTEIN, 9986 053-205 1064 053-205 5028 082-463 7312 wintershoekboerdery@yahoo.com WINTERSHOEK JJ FREE STATE<br />

0627489DOM JCV DORMERS POSBUS 244, VREDE, 9535 - - 082-554 0880 - JCV VK FREE STATE<br />

0488064DOM MNR A.D. JORDAAN JOR DORMERS, POSBUS 30, CRADOCK, 5880 048-881 3525 086-620 6718 084-745 3418 jordormers@gmail.com J.O.R JOR EASTERN CAPE<br />

0495023DOM MNR A.S. JORDAAN POSBUS 438, CRADOCK, 5880 048-881 3228 048-881 3228 082-855 5604 andrewjnr@r63.co.za TOP 3 ASJ EASTERN CAPE<br />

0609733DOM MNR J.L. JORDAAN POSBUS 29172, DANHOF, 9310 051-447 0805 051-447 2202 082-338 5318 johan@jlj.co.za LOCARI<strong>SA</strong>N JORI FREE STATE<br />

0557129DOM JUDO TRUST POSBUS 3, NAPIER, 7270 028-423 3392 086-518 0644 083-651 8688 hendrikdekock@gmail.com JUDO JU WESTERN CAPE<br />

0610546DOM KOUWDOUW DORMERS POSBUS 4030, GEORGE-OOS, 6539 - 082-822 4917 083-658 0383 vectotrade@etime.co.za KOUWDOUW KDW WESTERN CAPE<br />

0612476DOM MNR D.S. LANGLEY POSBUS 1185, BRONKHORSTSPRUIT, 1020 - - 072-995 8242 mrdavidlangley@gmail.com VOORENTOE DSL MPUMALANGA<br />

0582143DOM LINDWOOL ESTATES PTY LTD P/A CHATTY LIND<strong>SA</strong>Y, P.O. BOX 99, HANOVER, 7005 053-643 0172 053-643 0172 082-779 3992 maurice@adsactive.com LINDWOOL LW NORTHERN CAPE<br />

0573150DOM J.A. LOUW EN SEUN POSBUS 283, NUWELAND, MALMESBURY, 7299 022-486 5835 022-486 5835 082-872 9100 ewan@nuweland.za.org NUWELAND NL WESTERN CAPE<br />

0381824DOM MNR H.J. LOUW POSBUS 219, BRANDFORT, 9400 051-821 1453 051-444 1799 082-574 0602 kootsperm@vodamail.co.za MELRI KL FREE STATE<br />

GPS:<br />

Dormehl<br />

DORMER STUD<br />

ROSSTREVOR • BARKLY EAST<br />

S 30˚48’30”<br />

E 27˚35’33”<br />

Tippy Dormehl • 045 971 9141 • 082 771 8949<br />

dormehl@snowvalley.co.za<br />

UNDER THE AUSPICES OF THE DORMER SOCIETY


dormer <strong>2012</strong><br />

42<br />

dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />

PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />

0613475DOM MNR W.J.N. LOUW H/A WLE DORMERSTOET, POSBUS 2809, BETHLEHEM, 9700 - 086-605 6702 083-289 1634 wjnlouw@mtnloaded.co.za WLE WLE FREE STATE<br />

0605685DOM MNR D.S. LOUWRENS POSBUS 808, BETHAL, 2310 017-647 0017 017-647 0018 082-564 6779 27796941561@vodamail.co.za BES D MPUMALANGA<br />

0630863DOM MAMRE DORMERS POSBUS 272, FRANKFORT, 9830 082-854 1491 - 083-284 7470 kwessels@vodamail.<br />

MAMRE HW FREE STATE<br />

co.za,0832847470@mtnloaded.co.za<br />

0629539DOM MNR M.A. MARKS H/A MONEY LINE, POSBUS 144, VREDEFORT, 9595 - - 083-400 3331 mikem@parys.co.za MNL MNL FREE STATE<br />

0588324DOM MARTINSHOEK DORMERS P/A TIENS BARNARD, POSBUS 162, EDENBURG, 9908 05292 vra 1231 051 743 1319 082-904 4574 dismed@lantic.net MARTINSHOEK MD FREE STATE<br />

0609652DOM MR C.G.C. MAYBERY P.O. BOX 34913, NEWTON PARK, PORT ELIZABETH, 6055 041-775 1727 041-365 2871 083-447 4703 craig@ibhayicontracting.co.za MBABALA ,BA EASTERN CAPE<br />

0623519DOM MERTOUN DORMERS POSBUS 25, RHODES, 9787 045-974 9273 045-974 9273 082-584 4654 mertounfarm@vodamail.co.za MERTOUN GH FREE STATE<br />

0613213DOM MERWANDER DORMERS POSBUS 38136, FAERIE GLEN, 0043 011-964 3233 011-964 3233 084-732 3325 merwander@gmail.com MERWANDER BMW GAUTENG<br />

0615509DOM MNR D.J. MEYER POSBUS 510, MIDDELBURG, 5900 049-842 2227 - 082-878 5207 - JAKO JAK EASTERN CAPE<br />

0610591DOM MNR J.H. MEYER POSBUS 344, MIDDELBURG, OOS-KAAP, 5900 049-842 2580 049-842 2580 084-600 6068 beulahm4@gmail.com DORMEY HD EASTERN CAPE<br />

0003551DOM J.J. NEL & SEUN P/A JOHAN NEL, POSBUS 13, LADY GREY, 9755 051-603 7020 - 076-110 5099 - SKAAPVLEI JN EASTERN CAPE<br />

0582307DOM MEV M.E.M. NEL EAGLESCRAIG, POSBUS 225, BARKLY-OOS, 9786 045-971 9094 045-971 9094 082-417 4139 hannesnel@lantic.net EAGLESCRAIG RH FREE STATE<br />

0063233DOM MNR T.A. NEL POSBUS 299, WINBURG, 9420 - - 078-584 6700 - ECTA TA FREE STATE<br />

0565296DOM MEJ I. NIEHAUS POSBUS 170, ROUXVILLE, 9958 084-594 5266 - 084-594 5266 charles@nokwi.co.za<br />

IREMEY I FREE STATE<br />

magda@nokwi.co.za<br />

0597375DOM NOVA BARLETTA BOERDERY P/A ZUIKERKOP BOERDERY, POSBUS 37, CLOCOLAN, 9735 051-943 0435 051-943 0435 072-597 6047 woundmagic@vodamail.co.za NOVA BARLETTA NB FREE STATE<br />

0581948DOM OOS VS GRONDVERSKUIWINGS BK POSBUS 451, BETHLEHEM, 9700 058-303 4678 058-303 4678 083-629 8327 coetzeep@bhm.dorea.co.za <strong>SA</strong>NTOS SS FREE STATE<br />

0446259DOM MR G.M.C. ORPEN AVOCA FARM, P.O. BOX 248, BARKLY EAST, 9786 045-971 9082 045-971 9082 082-490 9647 avoca@eci.co.za AVOCA GMO FREE STATE<br />

0576293DOM OUDEWONING BOERDERY POSBUS 55, LADY GREY, 9755 051-603 7054 051 603 7054 083-701 3552 welfruit@mweb.co.za<br />

WELPIC JP EASTERN CAPE<br />

welfruit@cis.co.za<br />

0594093DOM RAMKAT POSBUS 43049, HEUWELSIG, 9330 051-451 1075 051-451 1075 0833833937 j.f.venter@absamail.co.za RAMKAT RV FREE STATE<br />

0618085DOM MNR S.P. RAUBENHEIMER POSBUS 1, GOLDEN VALLEY, 5821 042-247 1211 042-247 2180 082-448 0422 sandraraubenheimer@yahoo.com THORN PARK SPR EASTERN CAPE<br />

0572009DOM REGTOP P/A P.M.B. EN A WIESE, POSBUS 1536, LADYBRAND, 9745 082-456 1807 - 084-404 2605 regtop.wiese@gmail.com REGTOP PA FREE STATE<br />

0113105DOM REMKUIL BOERDERY (EDMS) BPK POSBUS 195, CALEDON, 7230 028-212 1479 028-212 1479 082-897 0624 remkuil@ruens.co.za REMKUIL JT WESTERN CAPE<br />

0605711DOM MNR L. ROELEVELD POSBUS 603, RIVERSDAL, 6670 028-713 2688 028-713 2688 079-887 5333 boesman1976@yahoo.com DE NOVO LR WESTERN CAPE<br />

0577974DOM ROOIHEK DORMERS P/A MNR DHS LAMPRECHT, POSBUS 16, AMERSFOORT, 2490 017-753 1042/3 017-753 1202 082-807 3152 rooihek@yahoo.com ROOIHEK SL MPUMALANGA<br />

0567712DOM MNR B.J.M. ROSSOUW POSBUS 1345, BETHLEHEM, 9700 058-303 7131 058-303 7696 083-454 2930 benros@telkomsa.net BENDRI BR FREE STATE<br />

0589158DOM <strong>SA</strong>VUKA MINING CC T/A <strong>SA</strong>VUKA DORMERS, P.O. BOX 2838, KLERKSDORP, 2570 018-484 1181 018-484 1179 082-722 2269 savuka_m@yahoo.com <strong>SA</strong>VUKA CGR NORTH WEST<br />

0627706DOM MNR J. SCHOEMAN POSBUS 94, SOMERSET OOS, 5850 042-243 3580 - 083-357 0441 koos@bosberg.co.za MODDERFONTEIN GJS WESTERN CAPE<br />

0611642DOM MNR J.E. SCHOEMAN POSBUS 10661, KLERKSDORP, 2570 018-469 1230 018-469 2964 082-448 2890 winrich@telkomsa.net WINRICH WN NORTH WEST


dormer <strong>2012</strong><br />

44<br />

dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />

PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />

572404DOM SEAGULL BOERDERY BOX 29387, DANHOF, 9310 0514511039 0514511039 0832828052 SEAGULL PG FREE STATE<br />

0511045DOM SHAMROCK STOET H/A SHAMROCK BK, POSBUS 324, VILJOENSKROON, 9520 056-343 1728 056-343 0385 082-412 5459 shamrockstoet@gmail.com SHAMROCK BRE FREE STATE<br />

0626464DOM MNR H.P. SMIT POSBUS 252, NAPIER, 7270 028-482 1617 028-482 1617 072-342 4768 klaassmit@orcawireless.co.za PEARLY HS WESTERN CAPE<br />

0594064DOM MNR G.J.J. SMITH POSBUS 11099, KLERKSDORP, 2570 083-400 8041 086-555 3114 083-400 8041 gerrit.smith@mtnloaded.co.za ENKELDORING S NORTH WEST<br />

0580563DOM SRJ FAMILIE TRUST P/A DR JOHAN SMIT, POSBUS 162, EDENBURG, 9908 051-743 1307 051-743 1319 082-807 7874 dismed@lantic.net SRJ SRJ FREE STATE<br />

597634DOM STREICHER DORMERS POSBUS 423, LOTHAIR, 2370 0178197090 0828963425 vanwykinfo@telkomsa.net STREICHER JPC MPUMALANGA<br />

0524685DOM MNR M.J. SWART KYKSIM BOERDERY (EDMS) BPK, POSBUS 333, SWELLENDAM, 6740 028-512 3866 028-512 3866 082-826 0292 kinkodormer@vodamail.co.za KINKO JS WESTERN CAPE<br />

0360482DOM MNR P.P. SWART POSBUS 367, VREDE, 9835 058-913 1893 058-913 1893 082-931 9726 pp@zippnorth.co.za SWARTHOEK SH FREE STATE<br />

0595225DOM SWEETFONTEIN TRUST POSBUS 1519, LADYBRAND, 9745 051-924 0067 051-924 0067 082-825 5918 gfcoetsee@gmail.com SWEETFONTEIN ST FREE STATE<br />

0593285DOM MNR C.J. THERON POSBUS 126, MEMEL, 2970 058-924 0147 058-924 0147 072-670 7431 koocha@vodamail.co.za DORCHA CT KWAZULU_NATAL<br />

0563439DOM MNR J.J. THERON POSBUS 154, VOLKSRUST, 2470 017-735 2339 017-735 5459 082-926 0519 theronjj@live.com DORMICA JV MPUMALANGA<br />

0613682DOM TRUST DORMERS POSBUS 9484, QUEENSTOWN, 5320 045-838 4079 045 838 4079 083-261 3592 waterslionel@yahoo.com TRUST LS EASTERN CAPE<br />

0605371DOM TWEE BROERS DORMER STOET POSBUS 91, BARKLY-OOS, 9786 051-603 7076 051-603 7076 082-498 0904 - 2BROERS T FREE STATE<br />

0608459DOM VALLOMBRO<strong>SA</strong> DORMERS POSBUS 13757, NOORDSTAD, BLOEMFONTEIN, 9302 051 430 1792 051 430 1792 072 456 2937 fn@discoversa.co.za VALLOMBRO<strong>SA</strong> FN FREE STATE<br />

0616252DOM MNR F.J.W. VAN DER BIJL POSBUS 11286, TIEGERPOORT, 0056 011-964 1249 086-647 2765 083-262 2716 fvanderbijl@furncorp.co.za VAN DER BIJL FVB GAUTENG<br />

0587367DOM VAN ROOYEN BOERDERY P/A GERRIE VAN ROOYEN, POSBUS 29397, DANHOF, 9310 051-451 1345 051-451 1730 082-454 9662 gerrie.gvr@mweb.co.za VAN ROOYEN GV FREE STATE<br />

0002970DOM MNR C.P. VAN ROOYEN POSBUS 12051, BRANDHOF, 9324 058-303 7986 012-807 3168 082-575 6370 charl@bonsmara.co.za VANOVIS VR FREE STATE<br />

583827DOM VAN ROOYEN FJC POSBUS 153, ROUXVILLE, 9958 05572 VRA 1630<br />

0824950642 cronnie@nokwi.co.za DRAVLEIS FJ FREE STATE<br />

Rouxville<br />

523967DOM VAN WYK RM POSBUS 602, LADYBRAND, 9745 0825694096 0866849055 0828544155 eastry@ntelecom.co.za EASTRY VW FREE STATE<br />

0517399DOM MNR D.C. VAN ZYL DROERIVIER, POSBUS 367, SWELLENDAM, 6740 - 028-514 2346 082-540 3056 dirkvanzyl@lando.co.za DROERIVIER DZ WESTERN CAPE<br />

0521343DOM MEV I.L. VAN ZYL ZAMENKOMST, BUS 442, REITZ, 9810 - - 083 262 1481 samekoms@gmail.com DORMADA V FREE STATE<br />

0459655DOM MNR VAN ZYL P.H. DE V POSBUS 442, REITZ, 9810 058-863 1549 - 083995 0950 samekoms@gmail.com DANELLA VZ FREE STATE<br />

0579068DOM VANNA DORMERS P/A D.N. POTGIETER, POSBUS 194, KOFFIEFONTEIN, 9986 053-242 1431 053-205 0167 072-346 4232 - VANNA DNP FREE STATE<br />

0451392DOM B.E. VENTER & J POSBUS 67, REDDERSBURG, 9904 051-522 5071 051-522 4016 082-808 9253 mwctinn@mweb.co.za HELDERHOEK VE FREE STATE<br />

0612560DOM MNR N.J.J. VI<strong>SA</strong>GIE POSBUS 22544, EXTONWEG, 9310 - 051-444 3960 083-454 9329 - NICALL NR FREE STATE<br />

0547563DOM MNR D.J. VOSLOO POSBUS 331, GRAAFF REINET, 6280 017-785 1400 058-913 3329 083-564 5105 saamstaan@zippnorth.co.za PIETFRIE GHG MPUMALANGA<br />

0608695DOM MNR D.M. WAGENAAR POSBUS 1557, QUEENSTOWN, 5320 045-807 8064 045-807 8022 082-558 8433 daniel.wagenaar@agr.ecprov.gov.za WAGENAAR DANL EASTERN CAPE<br />

0586821DOM WELGELEGEN DORMERS P/A WERNER WESSELS, POSBUS 234, JACOBSDAL, 8710 053-591 7119 053-591 7119 084-840 0047 wernerwel@webmail.co.za WERNER WE NORTHERN CAPE


dormer <strong>2012</strong><br />

46<br />

Promosie Artikels<br />

Vir enige aankoop van promosie artikels, kontak <strong>die</strong> Dormer kantoor by 051 410 0958. Promosie<br />

artikels sal ook beskikbaar wees tydens Nampo in Mei en <strong>die</strong> Nasionale Veiling in September.<br />

Dames hemp<br />

Mans baadjie<br />

Kid<strong>die</strong>s hats<br />

R500 R60 R50 R60<br />

R180<br />

R250 R200 R200 R240 R240<br />

Mans fleecy top Mans trui (pull over)<br />

Dames fleecy top<br />

Trui (lang mou)<br />

(pull over)<br />

R190 R180 R180 R180 R180<br />

Pette<br />

Mans hemp<br />

Mans hemde (kort mou)


dormer <strong>2012</strong><br />

48<br />

Kruisteling met dormerramme:<br />

INLEIDING<br />

Kom ons kyk net weer ‘n slag na kruisteling en na hoekom mens dit hoegenaamd wil doen?<br />

Kruisteling is nie sommer om net ‘n “baster-ram” te vat en tussen jou ooie te gooi nie! Nee, dit is ‘n<br />

oordeelkundige en wetenskaplike proses waarvan <strong>die</strong> doel waardetoevoeging tot jou produksieketting of<br />

boerdery moet wees.<br />

Met kruisteling benut ons sg. Basterweelde (“Hybrid vigour”) – hoe verder <strong>die</strong> rasse binne ‘n spesie van mekaar<br />

verskil, hoe sterker kom basterweelde oor <strong>die</strong> algemeen na vore. Die eindresultaat van so ‘n kruis<strong>die</strong>r is dan dat<br />

dit in meeste aspekte “beter” as <strong>die</strong> individuele eienskappe in beide <strong>die</strong> “basis-ouers” ouers is…<br />

Kom ons kyk na wat <strong>die</strong> afgelope klompie jare in beeste gebeur het. Werklike “ou” rasse raak al hoe skaarser<br />

terwyl baie boere of oorgeskakel het na kruisteling of dan nuwe- of “sintetiese rasse” ontwikkel het – ons het<br />

Santas (Santa Gertrudes), Bonsmaras, Beefmasters, Bovelders, Braford, Brangus, Hugenote , Senepol, Simbras,…-<br />

om maar ‘n paar te noem. Verder het byna elke tradisionele “suiwer” boer begin kruis, veral kuddeboere of dan<br />

kommersiële boere.<br />

Selfs in skape is “nuwe” rasse ontwikkel – <strong>die</strong> Dorper, Dormer, Dohne, Meatmaster en Afrino is almal<br />

“saamgestelde” rasse…<br />

Ek wil nie nou ingaan op <strong>die</strong> ontwikkeling van ‘n nuwe ras nie, maar eerder kyk na <strong>die</strong> voordele en praktiese<br />

gebruik van oordeelkundige kruisteling. Let mooi na my woordkeuse – daar is ‘n groot verskil tussen <strong>die</strong> bysit<br />

van “basterramme” en dan kruisteling op ‘n oordeelkundige manier!<br />

Kruisteling kan jou help om <strong>die</strong>re vinniger te bemark en daardeur kontantvloei te verbeter. Kruis<strong>die</strong>re groei nie<br />

net vinniger nie, maar het ook ‘n beter voeromset en het in meeste gevalle ‘n beter uitslag% as hul “oorspronklike<br />

suiwer” ouers. Daarom is hulle dan ook meer gesog as voerkraal<strong>die</strong>re.<br />

MAAR, in<strong>die</strong>n jy nie baie versigtig te werk gaan nie, kan jy ook jou vingers met kruisteling lelik verbrand!<br />

Geen boer wat nie reeds 100% met sy “suiwer” <strong>die</strong>re speen nie, behoort eers kruisteling te oorweeg nie!<br />

- Dr Dave Midgley – Privaat Kleinveekonsultant (Dave Midgley Consultancy) | dave.midgley@vodamail.co.za<br />

Kom ek verduidelik of motiveer my stelling:<br />

• In<strong>die</strong>n jy as kuddeboer argumentsonthalwe 1000 suiwer Merinoskape (ooie) het en jaarliks 100% speen, kry jy dus 1000<br />

lammers per jaar aan waarvan ongeveer 500 ooilammers is en <strong>die</strong> res “rampies” of hameltjies is. In tradissionele kuddes waar<br />

ooie op tweetandouderdom (19 maande) <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer gepaar word om op 2 jarige ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer te<br />

lam en dan op 6 jarige ouderdom (Slytbek) geprul/verkoop word, het ons dan 4-5 ouderdomsgroepe.<br />

• Om so ‘n kudde in stand te hou, m.a.w. in<strong>die</strong>n jy nie kudde “bou” of vergroot nie, word ‘n vervangings% van 20-25% vereis,<br />

afhangende van jou prulbeleid en ook van vrektes wat voorkom. Sodra as wat meer ooie vrek of geprul word, moet meer<br />

jongooitjies teruggehou word en in <strong>die</strong> kudde inkom.<br />

Net soos by verse is jongooitjies oor <strong>die</strong> algemeen minder produktief (in terme van tradisionele norme of maatstawe)<br />

– hulle kry minder meerlinge, hul lammetjies is kleiner by geboorte en hulle het minder melk as ouer ooie (piek<br />

melkproduksie is gewoonlik eers by <strong>die</strong> derde of vierde laktasie). Ons weet dat al <strong>hier</strong><strong>die</strong> dinge baie nou gekoppel is aan<br />

ekonomies belangrike eienskappe soos speen%, speen gewig, dae tot slag/bemarking en ouderdom van eerste paar (OEP)<br />

asook <strong>die</strong> konsepsie wat by eerste paar gekry word.<br />

• Die belangrikste aspek wat boere dikwels van vergeet is <strong>die</strong> van genetiese vordering. Sodra as wat ons met “gemiddeldes”<br />

begin werk, het ons te doen met bo- en ondergemiddeldes. In <strong>die</strong> geval dan bo-gemiddelde skape en ondergemiddelde<br />

skape (lammers/jongooitjies). In<strong>die</strong>n jy dus 100% speen en 500 ooilammers het waarvan jy 250 (25% van 1000) van moet<br />

terughou, kan jy al jou bogemiddelde ooitjies “teoreties” terughou. Met ‘n 80% speen% het jy dan nie net minder lammers<br />

om te verkoop nie, maar is jy ook verplig om 50 “ondergemiddelde” ooitjies as vervanging te gebruik.<br />

In<strong>die</strong>n ‘n kwart of derde van jou aanteel dan “kruislammers” is, word verdere druk op seleksie geplaas en in<strong>die</strong>n jy nie baie<br />

versigtig is nie, kan jy i.p.v. om genetiese vordering te toon, vining agteruitgaan!<br />

• Ek hoop dat ek <strong>die</strong> punt duidelik oorbring. Kruisteling het ‘n plek, maar dan moet jy dit OORDEELKUNDIG toepas.<br />

VERVOLG OP BL 50


dormer <strong>2012</strong><br />

50<br />

Kom ons kyk na ‘n paar maniere hoe ons dit dan in <strong>die</strong><br />

praktyk kan doen:<br />

• Doen deeglike beplanning en implimenteer stelsels<br />

waarin jy jou speen % verhoog na 120% en dus<br />

kruisteling met gemak in kan beoefen. Sodoende<br />

word verdere waarde dan toegevoeg tot <strong>die</strong> besigheid<br />

deurdat jy “beter” verkooplammers kan aankry wat<br />

goed op byvoeding reageer, vinniger bemark kan<br />

word, beter uitslag% en dus meer geld, vinniger<br />

inbring – bydrae tot ‘n beter kontantvloei…<br />

• ‘n Tweede manier om kruisteling te implimenteer is<br />

om jou kudde te klas in “beter” en swakker ooie – ooie<br />

wat steeds goeie wol dra, maar dalk “kleur” het of<br />

ander “pruleienskappe” volgens rasstandaarde wat<br />

nie reproduksie beïnvloed nie – <strong>hier</strong> dink ek aan goed<br />

soos ‘n effens sterker wol, of wat hakke het wat “effens<br />

deursak” of byvoorbeeld x-hakkig is… daar skort niks<br />

met sulke <strong>die</strong>re se baarmoeders nie en hulle is dan<br />

baie geskik om as “kruismoeders” te gebruik. In<strong>die</strong>n<br />

hulle steeds goeie wol lewer, dra hulle by tot <strong>die</strong><br />

woltjek en met ‘n goeie een of twee “basterlammers”<br />

daarby kan hulle uit ‘n ekonomiese oogpunt gesien,<br />

moeilik geklop word!<br />

Dit is dalk ‘n goeie ding om <strong>hier</strong> weer ‘n slag ook<br />

na verskillende maniere van kruisteel en na ‘n paar<br />

kruisteelstelsels te kyk om te sien hoe boere kruisteling<br />

verder in <strong>die</strong> praktyk kan gebruik of toepas:<br />

• Tweepuntkruising – <strong>hier</strong> het ons een “moederkudde”<br />

bv. Merinos en gebruik dan ‘n “Kruisram” soos ‘n<br />

Dormer op <strong>die</strong> swakker ooie. Alle volwasse ooie is<br />

dan suiwer “wolskape”, terwyl baie van <strong>die</strong> lammers<br />

wat bemark word dan kruislammers is wat ‘n beter<br />

prys/inkomste realiseer.<br />

• Terminale driepuntkruisteling – dit is ‘n<br />

wetenskaplike stelsel wat ontwikkel was juis om<br />

basterweelde tot sy maksimum te kan benut. Hier<br />

het jy twee “basisrasse” – in <strong>die</strong> Suid-Kaap veral<br />

word Merinos eers met <strong>SA</strong>VM gekruis en dan word<br />

Dormer ramme op <strong>die</strong> F1 ooie gebruik. In <strong>die</strong><br />

eerste kruising (F1) word ooilammers <strong>vir</strong> beide wol<br />

en bouvorm geselekteer en alle ramlammers dan<br />

bemark/verkoop/geslag. Die F1-ooie se wol gaan<br />

steeds deur as Merinowol. Hier<strong>die</strong> ooie is gewoonlik<br />

effens groter/swaarder as hul suiwer Merino<br />

moeders en het goeie moederseienskappe. Verder is<br />

hulle baie vrugbaar, groei vining en is vroegryp (kan<br />

al van 7 maande ouderdom af gepaar word, hoewel<br />

meeste boere hulle eers op 11 maande paar waar<br />

ons dan beter konsepsies en ‘n hoër fekunditeit kry)<br />

om op 16 maande ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer te<br />

lam. Verder het hulle ook baie melk en kan hulle hul<br />

kruislammers goed grootmaak. Die term “terminaal”<br />

verwys na <strong>die</strong> feit dat alle driepuntkruislammers<br />

(ram- en ooilammers) bemark behoort te word. Die<br />

stelsel is redelik eenvoudig om in <strong>die</strong> praktyk toe te<br />

pas en benut basterweelde dan tot op sy “uiterste” –<br />

<strong>hier</strong>na vind “verdunning” van basterweelde plaas.<br />

• ‘n Ander metode is om kruisramme elke keer in <strong>die</strong><br />

tweede siklus by te sit. Sodoende maak jy seker dat jy<br />

slegs vervangings<strong>die</strong>re uit <strong>die</strong> eerste siklus uit selekteer<br />

of haal jy “laatlammers” effektief uit <strong>die</strong> kudde uit. Ons<br />

weet dat <strong>die</strong> vrugbaarste ooie in ‘n kudde veronderstel<br />

is om eerste op hitte te kom in <strong>die</strong> teelsiklus, ook meer<br />

geneig is tot meerlinge en dan swaarder lammers<br />

speen/produseer omdat hulle vroeg gebore word en<br />

dan ook ouer is teen speentyd. Dit maak dus sin om<br />

veral tweelinge wat in <strong>die</strong> eerste siklus gebore word<br />

as vervangings<strong>die</strong>re te selekteer. Kruislammers wat<br />

in <strong>die</strong> tweede siklus gebore word is “sterker” en groei<br />

vinniger – sodoende word <strong>die</strong> “stert” verkort en/of kan<br />

<strong>die</strong> lammers vinniger of in ‘n korter tyd bemark word.<br />

• Oorkruisteling – <strong>hier</strong><strong>die</strong> is ‘n konsep wat ek van<br />

Nieu Zeelandse melkboere af “geleen” het. Hulle<br />

sal byvoorbeeld ‘n Jerseykudde neem en Friesbulle<br />

bysit totdat <strong>die</strong> laaste ligbruin bees (Jersey en/<br />

of Jersey-tipe koei) van <strong>die</strong> plaas af is – alle<br />

kruisbeeste is swart van kleur en het interessant<br />

genoeg oor <strong>die</strong> algemeen swart spene ook. Hier<strong>die</strong><br />

“basterkoeie” het erfdwang – gee minder melk as<br />

Friese maar het dan weer beter vastestowwe (hoër<br />

proteïene en bottervet) en hulle en hul kalwers het<br />

dan ook meer vleis as rasegte Jerseys en kan <strong>vir</strong><br />

<strong>die</strong> mark grootgemaak word. Met <strong>die</strong> effens laer<br />

melkproduksie en “basterkrag” daarby is hulle ook<br />

meer siektebestand en kry hulle minder mastitis en<br />

selfs “vrotpootjie”.<br />

Die stelsel is eintlik baie eenvoudig in <strong>die</strong> praktyk,<br />

maar as mens dit mooi ontleed eintlik steeds baie<br />

“wetenskaplik”. Soos wat mens weer suiwer bulle<br />

op <strong>die</strong> kruise gebruik, word basterweelde “verdun”<br />

en oor ongeveer 10 jaar as <strong>die</strong> laaste Jerseys weg is<br />

en <strong>die</strong> oudste kruiskalwers se “kinders” ook al 4 keer<br />

gekalf het, m.a.w. daar kruiskalwers van F1 na F5 is,<br />

sit hulle dan eers weer Jerseybulle by en “kruis” weer<br />

op <strong>die</strong>selfde manier terug na Jerseys. In ‘n boer se<br />

leeftyd sal hy dan waarskynlik twee tot drie sulke<br />

siklusse voltooi…<br />

Vleisbeesboere benut basterkrag weer deur tussen<br />

twee rasse te “kruis” – aan <strong>die</strong> begin sal ‘n kuddeboer<br />

byvoorbeeld Brahmanbulle op sy Simmentalerkoeie<br />

VerVolG oP Bl 52<br />

Ons <strong>die</strong>re praat<br />

<strong>vir</strong> hulself<br />

Johanri<br />

D O R M E R S<br />

Produksieveiling • 11 September <strong>2012</strong><br />

JOHAN BARNARD • SPIOENKOP<br />

Posbus 122 • Lindley • Tel: 082 306 3161 • Sel: 084 941 1129 • johanri@vodamail.co.za


dormer <strong>2012</strong><br />

52<br />

gebruik en andersom. Op ‘n stadium sal hy dan<br />

kruiskoeie hê wat meer na <strong>die</strong> een kant toe neig en<br />

ander wat weer na <strong>die</strong> anderkant toe neig – <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />

verse word dan “oorkruis bevrug” – Brahmanbulle<br />

by <strong>die</strong> wat na Simmentalers neig en andersom. Op<br />

‘n stadium kan hy dan Simbrabulle koop en net<br />

met hulle aangaan. Tydens <strong>die</strong> opgraderingsproses<br />

word basterkrag of basterweelde steeds “optimaal”<br />

benut…<br />

In skape is <strong>die</strong> genetiese of generasie-interval net<br />

korter – ‘n ooilam, veral <strong>die</strong> kruislammers, kan op 7<br />

maande ouderdom onder “ideale” omstandighede<br />

“vat” om op 12 maande ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste<br />

keer te lam – teoreties is dit dus moontlik om in 7<br />

jaar se tyd dan <strong>die</strong> eerste F6 ooilammers te hê, en 6<br />

jaar later (na 13 jaar) ‘n byna suiwer kudde.<br />

Ongelukkig werk dit nie so in <strong>die</strong> praktyk nie!<br />

In meeste gevalle word ramme ook teen 25%<br />

vervang en verlaat <strong>die</strong> laaste suiwer ramme van<br />

• Opgradering van een ras na ‘n ander:<br />

Hier begin ‘n mens met een ras bv. Merinoskape en wil<br />

graag “oorskakel’ van <strong>hier</strong><strong>die</strong> “wolskape” na “vleisskape” soos<br />

Dormers. teen <strong>die</strong> sesde geslag (F6) is jy weer byna “suiwer”<br />

of dan so naby aan suiwer dat ons dit in genetiese terme<br />

wel as suiwer aanvaar (F1 = 50%, F2 = 75%, F3 = 87,5%, F4 =<br />

93.75%, F5 = 96,875 en F6 is dan 98.44% suiwer !). Inteendeel,<br />

by opgradering van sekere rasse word aanteel van F4 en op<br />

dikwels reeds as “suiwer” aanvaar.<br />

Ons kan dus eerder “realisties” aanvaar dat dit omtrent 16 jaar<br />

neem om van een skaapras oor te skakel na ‘n ander deur<br />

“opgradering”.<br />

Anders gestel – in<strong>die</strong>n jy wil oorskakel van een ras na ‘n<br />

ander is dit baie vinniger om “swakker” suiwer ooie aan te<br />

koop en met goeie ramme (asook deur gebruik te maak<br />

van KI, Laparoskopie en embrio-oorplasing) <strong>die</strong> ooie dan<br />

te “verbeter”, as om van een ras af oor te skakel na ‘n ander<br />

(behalwe as jy doelbewus basterweelde wil benut).<br />

Dit is egter baie belangrik om presies te weet wat jy wil<br />

bereik met kruisteling alvorens jy besluit watter tipe ras<br />

jy as kruisvaar gaan gebruik. In<strong>die</strong>n jy enigsins onseker<br />

is, raadpleeg asseblief ‘n kenner/kundige op <strong>die</strong> gebied<br />

VOORDAt jy met kruisteling begin!<br />

<strong>die</strong> oorspronklike ras dan eers <strong>die</strong> plaas na 4 jaar.<br />

Baie min ooie kry dit ook reg om op 7 maande<br />

reeds besit te raak en dit dan elke keer <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />

res van hul lewe te “handhaaf”. Om basterkrag<br />

met oorkruisteling <strong>die</strong> beste te benut, skakel<br />

boere dan na ongeveer 6-7 jaar weer terug na <strong>die</strong><br />

oorspronklike ras deur weer net met hul ramme te<br />

“vervang”…<br />

Basterkragbenutting d.m.v. ‘n opgraderingstelsel en<br />

deur dan oor te skakel na ‘n derde ras (byvoorbeeld<br />

na Dormers vanaf Merino-ooie wat met <strong>SA</strong>VM<br />

ramme “opgeteel” was, is nie slegte opsies nie. Mens<br />

kan selfs met behulp van ‘n goeie genetikus ‘n eie<br />

ras <strong>vir</strong> jou plaas, boerderystelsel en omstandighede<br />

teel…<br />

VERVOLG OP BL 54<br />

UIT DIE<br />

STAL VAN<br />

GUIDE TO GROWING<br />

VEGETABLES<br />

R95.00<br />

VRA DIE VEEARTS<br />

WAT BEESBOERE<br />

MOET WEET<br />

R250.00<br />

VRA DIE VEEARTS<br />

DIE A TOT Z VAN<br />

HONDE EN KATTE<br />

R240.00<br />

DISEASES & PARASITES<br />

OF SHEEP AND GOATS IN<br />

SOUTH AFRICA<br />

R350.00<br />

ASK THE VET<br />

WHAT CATTLE FARMERS<br />

SHOULD KNOW<br />

R250.00<br />

OMGEWINGS-<br />

PRAATJIES<br />

R300.00<br />

SIEKTES & PARASIETE<br />

BY SKAPE EN BOKKE IN<br />

SUID-AFRIKA<br />

R350.00<br />

VARS UIT DIE OOND<br />

R195.00<br />

SOOS<br />

GESIEN OP<br />

EXPRESSO<br />

OP <strong>SA</strong>BC3<br />

ASK THE EXPERTS<br />

R175.00<br />

GUIDE TO POULTRY<br />

PRODUCTION<br />

R75.00<br />

Kontak Johan Terblanche of Marlene Botha by Tel no. 021 406 4962/3481 of<br />

per e-pos by lbw@media24.com <strong>vir</strong> verdere inligting en bestellings.<br />

Slegs beskikbaar in Suid-Afrika.<br />

www.globecreative.co.za


dormer <strong>2012</strong><br />

54<br />

Kom ons kyk nou in meer <strong>die</strong>pte na <strong>die</strong> eienskappe wat ons by<br />

kruis<strong>die</strong>re soek:<br />

Eienskappe van ‘n kruisteelooi:<br />

• Goeie moederseienskappe<br />

• Genoeg melk om <strong>die</strong> kruislammers te kan voed<br />

• Vrugbaarheid (vroegrypheid, goeie konsepsie en ‘n<br />

hoë fekunditeit)<br />

• Medium tot kleiner raamtipe (laer<br />

onderhoudsbehoefte)<br />

• Woltipe <strong>vir</strong> ekstra inkomste?<br />

Eienskappe van ‘n kruisteelram:<br />

• Moet geslagsgeskik wees:<br />

• gesond wees (vry van geslagsiektes),<br />

• oor goeie saad beskik,<br />

• ‘n hoë libido hê<br />

• dekbehendig wees – m.a.w. ‘n ooi suksesvol kan<br />

dek<br />

• Behalwe <strong>vir</strong> goeie vleiseienskappe soek ons fiksheid<br />

en aanpasbaarheid<br />

• Hy moet kleiner, lewenskragtige lammers met ‘n<br />

goeie groeivermoë gee<br />

• ‘n Goeie voeromsetverhouding en<br />

uitslagpersentasie aan sy nageslag oordra<br />

• In<strong>die</strong>n hy op wolskape gebruik gaan word, verkieslik<br />

‘n witwolras wees wat nie kempdraend is nie<br />

• ‘n Lang teelseisoen hê (nie seisoenaal wees nie)<br />

Kom ons kyk nou in bietjie meer <strong>die</strong>pte na <strong>die</strong><br />

Dormerskaap en hoe ons hom in kruisteling kan<br />

gebruik…<br />

Persoonlik het ek in 1984 se einde toe ek af is Suid-<br />

Kaap (Riversdal) toe <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer werklik met<br />

Dormers en Dormerkruisings te doen gekry. Hier<strong>die</strong><br />

“bonkige kruislammers” het dadelik ‘n mens se oog<br />

gevang.<br />

Die lammers was klein met geboorte, maar op<br />

een maand ouderdom kon jy hulle reeds van<br />

suiwer Merinolammers onderskei as gevolg van<br />

hul vleiseienskappe – breë, <strong>die</strong>p lyfies en ronde<br />

boudjies…<br />

Die lammers was ook glad van lyf en het maklik<br />

“uitgekom” (word maklik gebore).<br />

By <strong>die</strong> kruistroppe wat veronderstel was om <strong>die</strong><br />

swakker ooie te wees en wat ook op <strong>die</strong> swakker<br />

kampe geloop het, was daar altyd meer lammers as<br />

by <strong>die</strong> “suiwer” ooie – dit het my toe al laat wonder oor<br />

<strong>die</strong> ram se aandeel in <strong>die</strong> hoeveelheid lammers wat<br />

aankom en dan indirek op <strong>die</strong> kg lammers gespeen!<br />

Vandag weet ons dat <strong>die</strong> ram ‘n geweldige groot<br />

rol <strong>hier</strong>in speel – kyk wat sê Dr Jasper Coetzee in sy<br />

skaaplesings <strong>hier</strong>oor:<br />

“Invloed van <strong>die</strong> ram op besetting en tweelinggeboortes<br />

Hoe meer kere ‘n ram ‘n ooi gedurende haar hittesiklus<br />

dek, hoe beter is <strong>die</strong> kans om haar beset te kry en <strong>die</strong><br />

kans <strong>vir</strong> meerlinggeboortes verhoog dramaties. Op<br />

Elsenburg het Vosloo (1967) gevind dat twee dekkings<br />

gedurende <strong>die</strong> ooi se hitteperiode <strong>die</strong> persentasie droë<br />

ooie met 15 % verlaag en <strong>die</strong> meerlingpersentasie met<br />

7 % verhoog het. Die invloed van <strong>die</strong> aantal dekkings<br />

per hittesiklus op besetting en tweelinggeboortes kan<br />

soos volg geïllustreer word (Mattner & Braden, 1967):<br />

Aantal dekkings per hittesiklus Besetting (%) Tweelinggeboortes (%)<br />

1 50 17<br />

2 63 37<br />

3 + 91 54<br />

Hieruit kan duidelik gesien word dat mens selfs by <strong>die</strong> uitsoek en kies van ‘n ram <strong>vir</strong> kruisteeldoeleindes moeite moet doen om<br />

nie net ‘n vrugbare ras met goeie vleiseienskappe te kies nie, maar ook <strong>hier</strong> klem moet lê op <strong>die</strong> ram se teling en hoe vrugbaar sy<br />

moederlyn is. En om ook deeglik na sy eie geslagsgeskiktheidsertifikaat te kyk!<br />

VerVolG oP Bl 56<br />

AAN-DE-VALLEI<br />

TOEGEWYDE EN DOELGERIGTE TELING – SEDERT 1968<br />

Teel Doelwit<br />

Die teel van meerderwaardige<br />

funksioneel doeltreffende<br />

vroulike en manlike <strong>die</strong>re <strong>vir</strong><br />

eie behoeftes asook <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />

beskikbaarstelling van genetiese materiaal<br />

aan medestoettellers en kommersiële<br />

boere met <strong>die</strong> klem op vroegryp <strong>die</strong>re <strong>vir</strong><br />

slaglamproduksie asook <strong>die</strong>re wat voldoen<br />

aan <strong>die</strong> hoogste rasstandaarde.<br />

D O R M E R S<br />

WATERVAL • POSBUS 289 • AMERSFOORT • 2490<br />

Dolf Bam • 084 491 0310<br />

www.aan-de-vallei.co.za • dolf@aan-de-vallei.co.za


dormer <strong>2012</strong><br />

56<br />

Dormerramme wat ek getoets het, het opvallend groot testesmates gehad en hul saad was ook oor <strong>die</strong> algemeen baie “lewendig”<br />

(uit ‘n skaal van een tot 5 <strong>vir</strong> saadbeweging wou ek soms ‘n ses gee!). By <strong>die</strong> dekbehendigheidstoets het hulle ook oor <strong>die</strong><br />

algemeen <strong>vir</strong> my uitgestaan…<br />

Dit is uiters gevaarlik om te veralgemeen, maar dit was en is steeds my “gevoel”, dat vrugbaarheid in <strong>die</strong> algemeen ‘n eienskap van<br />

<strong>die</strong> ras is en dit word dan ook weerspieël in <strong>die</strong> speen% wat met Dormerskape verkry word!<br />

Die “lekker” vetlagie wat hulle verder bysit gee aanleiding tot <strong>die</strong> baie lammers wat A2 gradeer – ons kry ‘n swaarder lam met ‘n<br />

goeie voeromset wat vinniger markklaar (dae tot slag) is en dan verder goed gradeer met ‘n goeie uitslag% - daarom dat hulle so<br />

gesog is by voerkrale. Ek kan dus met vertroue sê dat Dormer-ramme vleiskwaliteit by hul kruislammers verhoog.<br />

Een van <strong>die</strong> byvoordele wat selde genoem word is dat ons <strong>hier</strong><strong>die</strong> kruislammers met gemak vroeër kan speen. In meerpaarstelsels<br />

beteken dit dat hulle voor <strong>die</strong> volgende paartyd gespeen word wat aanleiding gee tot beter herkonsepsies en ook ‘n hoër<br />

fekunditeit:<br />

“MEER LAMMERS, BEtER LAMMERS, VINNIGER!”<br />

Opsomming/Slotsom:<br />

Ek is ‘n groot voorstander van meerpaarstelsels om <strong>die</strong> produktiwiteit van ons skaapkuddes mee te verhoog.<br />

Sodra as wat ons bokant 120% speen, raak oordeelkundige kruisteling ‘n moet om verdere waarde tot <strong>die</strong> produksieketting<br />

toe te voeg.<br />

Die Dormer is ‘n ras wat in <strong>SA</strong> (by Elsenburg) geteel en ontwikkel was <strong>vir</strong> ons omstandighede en dan ook spesifiek om as<br />

kruisvaar op Merinoskape te gebruik (witwol vleisras wat vry van kemp en gekleurde vesels in <strong>die</strong> vag is).<br />

Dormerramme beskik oor al <strong>die</strong> eienskappe wat ek in ‘n kruisrasvaar soek – daarom beveel ek hulle met vrymoedigheid aan<br />

<strong>vir</strong> kruisteling, maar beveel ook aan dat alle kruisteling op ‘n omsigtige en wetenskaplike manier benader moet word!<br />

Geniet jul skape.<br />

PERFORMANCE<br />

DRIVEN VEILING<br />

V5 10-92 verkoop<br />

op “Performance<br />

Driven Veiling” <strong>vir</strong><br />

R15 000.<br />

Dankie aan Shamrock<br />

Saalperdstoet,<br />

Viljoenskroon met <strong>die</strong><br />

aankoop van <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />

ongeloo ike ram.<br />

Ons hou elke jaar ’n “Performance Driven”veiling<br />

waar ons Brangus, Limousin, Dormer<br />

en Ile de France <strong>die</strong>re verkoop in Februarie.<br />

Ben Badenhorst 082 445 3366 • 0865001444 • bbadenhorst@jireth.co.za • www.v5brangus.co.za


dormer <strong>2012</strong><br />

58<br />

Kampioen-boeredag<br />

by <strong>die</strong> Bam-broers van Aan-De-Vallei Dormers<br />

as <strong>die</strong> bywoning en belangstelling van <strong>die</strong> boeredag wat op 29 Junie by <strong>die</strong> Bam-broers van Wakkerstroom gehou<br />

is, enige aanduiding is, dan gaan skaapboerdery ‘n baie opwindende nuwe rigting inslaan. Boere en vriende van<br />

sover as Swellendam het gesorg dat <strong>hier</strong><strong>die</strong> een van <strong>die</strong> grootste en mees suksesvolle boeredae in Voermol se<br />

geskiedenis was; meer as 470 mense het <strong>die</strong> dag bygewoon.<br />

Die sprekers was dr. Jasper Coetzee van Voermol, dr. Faffa<br />

Malan namens Pfizer, dr. Johan Steyn en Hendriëtte Stafford<br />

van Ramsem en Dolf Bam van Aan-De-Vallei Dormers. Al <strong>die</strong><br />

sprekers het gefokus op <strong>die</strong> tema van <strong>die</strong> dag, naamlik hoe<br />

om maksimum wins uit skaapboerdery te verkry.<br />

Dr. Jasper Coetzee se lesing het oor "Voer skape <strong>vir</strong> volgehoue<br />

produksie en wins" het voeding as <strong>die</strong> belangrikste<br />

bestuursaspek van skaapboerdery beklemtoon. Dr Coetzee<br />

se ondervinding en navorsing in <strong>die</strong> voeding van skape het<br />

gehelp om <strong>die</strong> groot gehoor <strong>vir</strong> langer as ‘n uur en 'n half<br />

vasgenael te hou.<br />

Pfizer, een van <strong>die</strong> medeborge van <strong>die</strong> dag, is deur dr. Faffa<br />

Malan verteenwoordig. Hy het Pfizer se nuwe doseermiddel,<br />

Startect, bekendgestel en oor <strong>die</strong> bestuur en doeltreffende<br />

bekamping van wurms en parasiete in skape gesels.<br />

Dr. Johan Steyn van Ramsem is verantwoordelik <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />

sinchronisasie, laparoskopie en inseminasie van Aan-De-Vallei<br />

Dormers se ooie. Hendriëtte Stafford het al <strong>hier</strong><strong>die</strong> prosesse<br />

aan <strong>die</strong> teenwoordiges verduidelik.<br />

Die hoogtepunt van <strong>die</strong> dag was toe Dolf Bam <strong>die</strong> boerdery<br />

se lamhokstelsel aan boere verduidelik het. Die Bam-broers<br />

se 1800 ooie word in groepe verdeel sodat elke maand,<br />

<strong>vir</strong> tien maande van <strong>die</strong> jaar, ongeveer 250 ooie op 'n keer<br />

in lamhokke lam. In <strong>hier</strong><strong>die</strong> stelsel word bestuur, voeding<br />

en teling optimaal benut en geïntegreer om uitstekende<br />

resultate te lewer. Die gemiddelde speenpersentasie van <strong>die</strong><br />

kudde is 225 %.<br />

Ooie word gesinchroniseer om almal binne ‘n week<br />

in lamhokke te lam. Die lammers word op 60 tot 70<br />

dae ouderdom gespeen en dan afgerond en bemark<br />

as slaglammers. Die stelsel wat deur Aan-De-Vallei<br />

toegepas word is uniek, iets wat duidelik geblyk het uit <strong>die</strong><br />

belangstelling in <strong>die</strong> boeredag.<br />

Belangstellendes kon <strong>die</strong> lamhokke na <strong>die</strong> bespreking besoek.<br />

Die dag is só beplan dat <strong>die</strong> lamhokke vol ooie met lammers<br />

was.<br />

Die dag is afgesluit met heerlike boerekos en ‘n paar koue<br />

verversings.<br />

Opregte dank aan Dolf en thys Bam van Aan-De-Vallei<br />

Dormers, <strong>die</strong> gashere <strong>vir</strong> <strong>die</strong> uitmuntende dag, en ook aan al<br />

<strong>die</strong> borge wat <strong>die</strong> dag moontlik gemaak het – Voermol Voere,<br />

Pfizer, Ramsem, BKB Louwid, Landbank, BKB Amersfoort,<br />

Ermelo toyota, Pieter van der Watt, Hotgroup, NWKV,<br />

Landbouweekblad en Hansjurie Vosloo van V-tech trailers.<br />

Foto met besoekers: Die sowat 470 besoekers by <strong>die</strong> boeredag<br />

het vasgenael gesit tydens <strong>die</strong> sprekers se interessante<br />

aanbiedings<br />

Met<br />

VOERMOL<br />

MAXIWOL<br />

Kyk jy nie terug nie<br />

• Voorsien 'n hoë vlak van<br />

deurvloeiproteïen, energie,<br />

minerale en spoorminerale<br />

• Bevorder winsgewende<br />

produksie van vleis, wol<br />

en vesel<br />

• Stimuleer uierontwikkeling<br />

en verhoog gevolglik biesen<br />

melkproduksie<br />

• Is melassegebaseer wat<br />

smaaklikheid bevorder en<br />

dus goeie inname verseker<br />

DOELTREFFENDE SKAAPBESTUURSPROGRAM<br />

VIR HOOGS WINSGEWENDE SKAAPBOERDERY<br />

• 'n Basiese Skaapbestuursprogram <strong>vir</strong> elke spesifieke plaas is nodig om 'n hoogs winsgewende<br />

skaapboerdery te verseker.<br />

• Om maksimum wins te genereer, moenie op enting, dosering en voer bespaar nie (Vizard, 2002).<br />

• Die nuutste praktyke wat korrek toegepas word lei tot superieure <strong>die</strong>represtasie en hoë winsgenerering.<br />

Vir verdere inligting en voordele besoek<br />

http://www.voermol.co.za/af/news/tegniese/default.aspx<br />

Maxiwol Konsentraat, Regnr. V4985, Maxiwol Produksiekorrels, Regnr. V15415, Maxiwol Readymix, Regnr. V7815,<br />

Maxiblok, Regnr. V17424 (Wet 36/1947). Registrasiehouer: Voermol Voere (Edms) Bpk., Posbus 13, Maidstone, 4380.


dormer <strong>2012</strong><br />

60<br />

Christo en Beppie se gunsteling:<br />

lamsvleis Brijani<br />

2 huisies knoffel, fyngedruk<br />

1 ml rooipeper<br />

2,5 ml fyn komyn<br />

Sout en vars gemaalde swartpeper<br />

500g lamsboud ontbeen, in blokke gesny<br />

45 ml botter<br />

1 ui, in skywe gesny<br />

2 ml fyn koljander<br />

1 ml borrie<br />

1 heel naeltjie<br />

1 kaneelstok<br />

375 ml Bastmati rys<br />

450 ml water<br />

410 g blik lensies, gedreineer<br />

Vars koljander <strong>vir</strong> garnering<br />

Metode:<br />

• Meng knoffel, rooipeper, komyn, sout en swart peper<br />

in ‘n mengbak.<br />

• Voeg lamsvleis by en meng goed.<br />

• Braai uie in botter (in groot kastrol), voeg lamsvleis<br />

mengsel by en braai tot bruin.<br />

• Voeg koljander, borrie, naeltjie, kaneelstok, rys en<br />

nog ‘n bietjie sout by. Braai <strong>vir</strong> een minuut.<br />

• Gooi water in en meng goed. Plaas deksel op kastrol<br />

en laat stadig kook <strong>vir</strong> omtrent 20 - 30 minute tot <strong>die</strong><br />

lamsvleis en rys gaar is.<br />

• Haal kastrol van hitte af, voeg lensies by en laat staan<br />

<strong>vir</strong> 5 minute voor jy dit voorsit.<br />

• Garneer met vars koljander.


dormer <strong>2012</strong><br />

62<br />

<strong>2012</strong><br />

kalender<br />

Kinko Dormers 5de Produksie Veiling<br />

26 Januarie <strong>2012</strong><br />

Kinko Swellendam<br />

Navrae: Johan Swart - 082 826 0292<br />

www.kinkodormers.co.za<br />

Avoca Dormers - Barkly-Oos Ram Veiling<br />

27 Januarie <strong>2012</strong><br />

Navrae: Geoff & Valana Orpen<br />

045 971 9082 / 082 490 9647<br />

avoca2@eci.co.za<br />

As Jordaan Produksie Veiling<br />

2 Februarie <strong>2012</strong><br />

Aanbod: Ramme en ooie<br />

Dormehl Dormers 7de Produksie Veiling<br />

9 Februarie <strong>2012</strong><br />

Barkly Oos<br />

Aanbod: 50 ramme en 500 kommersiële ooie<br />

Navrae: tippy Dormehl - 082 771 8949<br />

V5 Dormers - Performance Driven Auction<br />

15 Februarie <strong>2012</strong><br />

Plaas Doornpoort, Welkom distrik 11h00<br />

Dorwald Dormers 3de Produksieveiling<br />

6 Maart <strong>2012</strong><br />

Riviersonderend<br />

Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />

www.dorwald.co.za<br />

Bloemfontein Skou<br />

26 April – 5 Mei <strong>2012</strong><br />

nampo<br />

15 - 18 Mei <strong>2012</strong><br />

Jabuwy<br />

24 Julie <strong>2012</strong><br />

Kinko Dormers 6de Produksie Veiling<br />

25 Julie <strong>2012</strong><br />

Kinko Swellendam<br />

Navrae: Johan Swart - 082 826 0292<br />

www.kinkodormers.co.za<br />

suid-Kaap Promosie Veiling<br />

26 Julie <strong>2012</strong><br />

Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />

Oos Vrystaat Stoetvee Veiling Harrismith<br />

8 Augustus <strong>2012</strong><br />

Navrae Chris Nel 083 654 9638<br />

Aan-De-Vallei & BB Agri Dormers<br />

Plaas Waterval Amersfoort 11:00<br />

14 Augustus <strong>2012</strong><br />

Lente Skou<br />

31 Augustus – 9 September <strong>2012</strong><br />

Algemene Jaarvergadering<br />

5 September <strong>2012</strong><br />

nasionale Veiling<br />

6 September <strong>2012</strong> at 11:00:<br />

Aangebied deur: CMW Elite<br />

Cobus Church<br />

11 September <strong>2012</strong><br />

eversar & Johanri Dormer Produksie Veiling<br />

11 September <strong>2012</strong><br />

oos Kaap Bul en ram Veiling<br />

11 September <strong>2012</strong><br />

Humansdorp<br />

Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />

www.dorwald.co.za<br />

Mega week<br />

11 - 15 September <strong>2012</strong><br />

Kleinvee forum<br />

6 November <strong>2012</strong>


J•O•R<br />

<strong>Stamboek</strong> Stoetteler van <strong>die</strong> Jaar 2010<br />

Nasionale Veiling Beste string Ramme 2007<br />

Seun van Ram – JOR 08.0277, Ram – DZ 10.0045<br />

Verkoop by Nasionale Veiling teen R100.000<br />

Vir tevredenheid met en kwaliteit van <strong>die</strong> aanteel!<br />

Abel en Charles Jordaan • Cradock<br />

Tel: 048 881 3525 • Abel: 084 745 3418 • Charles: 076 520 6417<br />

e-pos: jordormers@gmail.com<br />

Designed by BUZZ Projects – for more info contact Annel @ 072 119 2820

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!