Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek
Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek
Kliek hier vir die 2012 joernaal - SA Stamboek
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ideale vleisras ~ eg Suid-Afrikaans • Sedert 1940 • UITGAWE 4<br />
dormer<br />
<strong>2012</strong>
Grootste genepoel in <strong>die</strong> land<br />
Kinko<br />
<strong>die</strong>re<br />
het<br />
groei<br />
KWALITEIT GEWAARBORG.<br />
Ooie is alle <strong>die</strong>re (ja ook <strong>die</strong> heel bestes) ouer as 4jaar soos hulle uit produksie kom en<br />
Ramme sluit stoet ramme in wanneer hulle klaar gebruik is.<br />
Diere is teen billike pryse te koop op veiling.<br />
( Reserwe is R2000 VIR OOIE EN R3000 VIR RAMME.)<br />
KINKO<br />
DORMERS<br />
’N VEILING ELKE 6MNDE<br />
(laaste Donderdag in Januarie en laaste Woensdag in Julie)<br />
Grootgetalle 150 tot 200 <strong>die</strong>re.<br />
Johan Swart 082 8260292<br />
kinkodormer@vodamail.co.za of besoek my<br />
webwerf by www.kinkodormers.co.za
inhoudsopgawe<br />
Voorwoord 4<br />
Dormerraad 6<br />
Streeksbeamptes 7<br />
Nasionale Veiling 8 - 9<br />
Voorbereiding van ramme <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Nasionale Veiling 10 - 11<br />
Grootfontein 100 Jaar Fees Viering 12<br />
Dormer – Minimum Rasstandaarde 14 - 15<br />
Megaweek Bredasdorp 16<br />
BLUP 18 - 19<br />
Diere Verspreiding | Lede Verspreiding 20<br />
NASIONALE VEILING <strong>2012</strong> 21<br />
Dormer Slaglammers Vir Spier 22<br />
Boontjieskraal Landgoed 24 - 25<br />
<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> & Diereverbetering 26 - 27<br />
Skaaptelersgenootskap Van <strong>SA</strong> | Sheep Breeders’ Society Of <strong>SA</strong> 28<br />
Nampo 2011 30 - 31<br />
Dormers se “Boumeester” oorlede 32<br />
Inspekteurs 34<br />
Drie van <strong>die</strong> mees belangrikste siektetoestande van skape in Suid Afrika 36 - 37<br />
dormer ledelys <strong>2012</strong> 38 - 44<br />
Promosie Artikels 46<br />
Kruisteling met dormerramme: 48 - 56<br />
Kampioen-boeredag by <strong>die</strong> Bam-broers van Aan-De-Vallei Dormers 58<br />
Christo en Beppie se gunsteling: Lamsvleis Brijani 60<br />
<strong>2012</strong> Kalendar 62<br />
Proku<strong>die</strong>s van <strong>joernaal</strong> | Andreas Viljoen Design 082 7711 637 | admin@andreasviljoen.co.za<br />
Adverteerders<br />
Kinko Dormers Inner Cover - 1<br />
Dorwald Dormers 5<br />
Eversar Dormers en Sussex 13<br />
Jabuwy Dormers 17<br />
2 Broers Dormer Stoet 23<br />
CMW 29<br />
Top 3 Dormers 33<br />
Leeuwkop Dormers 35<br />
Mamre Dormers 37<br />
Remkuil Dormers 39<br />
Tippy Dormehl 41<br />
Droërivier Dormers 43<br />
BKB 45<br />
ProAgri 47<br />
Johanri 51<br />
Landbou Weekblad 53<br />
Aan-De-Vallei 55<br />
V5 Dormer 57<br />
Voermol 59<br />
Nuweland Dormers 61<br />
Slagtkraal Dormers 63<br />
Rhenosterbosrug Dormerstoet 64 - Inner Back<br />
J.O.R Dormers Back Cover
dormer <strong>2012</strong><br />
4<br />
ten spyte van onsekerheid in landbou en probleme met ‘n<br />
tekort aan staatsveeartse, plaasmoorde en grondhervorming,<br />
gaan ons steeds onverbiddelik voort met beplanning<br />
van ons produktiwiteit, omgewingsvriendelike praktyke,<br />
krisisse en finansies. Ons organiseer tyd, personeel, beleid<br />
en effektiewe kommunikasie met al <strong>die</strong> rolspelers. Ons<br />
gee in<strong>die</strong>nsopleiding aan werknemers, verseker veilige<br />
werkspraktyk. Leierskap word getoets met werksmotivering,<br />
besluitneming en probleemoplossing asook konflikhantering.<br />
Ons kontroleer (meet en weet!) produktiwiteit, risikobestuur,<br />
kwaliteitverbetering, arbeidsverhoudinge en kwaliteit van<br />
beroepslewe. Weereens: alles om produktiwiteit te verhoog,<br />
om holisties bóér te wees.<br />
Ons sit só baie tyd en energie in ons boerdery. Daarom kan<br />
elkeen tevrede voel dat ons <strong>die</strong> voorspoed beleef met hoë<br />
vleispryse: produksie- sowel as aanteel<strong>die</strong>re se pryse. Sedert<br />
<strong>die</strong> vorige Joernaal, sien ons ongekende groei in <strong>die</strong> ledetal,<br />
<strong>die</strong>regetalle en aanbied van produksieveilings. Deelname<br />
en aanbied van uitstallings, <strong>die</strong> positiwiteit van telers met<br />
bywoning van ons algemene jaarvergaderings, senior telers<br />
wat bereid is om teen hoë koste hulle kennis en tyd op te<br />
offer met <strong>die</strong> aanbied van kursusse, is verblydend. Die sukses<br />
<strong>hier</strong>van meet ons aan <strong>die</strong> goeie bywoningsgetalle. ‘n Groot<br />
Voorwoord<br />
MAARt <strong>2012</strong><br />
elke mens het ‘n filosofie oor <strong>die</strong> lewe. Filosofie bevraagteken <strong>die</strong> ideale moontlikhede,<br />
dit ontdek waardes. Teenoor filosofie staan <strong>die</strong> wetenskap. Boerdery is wetenskap<br />
wat feite beskryf, dit breek dinge in hul komponente op om te bestudeer, beskryf en<br />
te verduidelik hoe dinge werk. Dus bedank ek vandag graag wetenskaplikes wat dit<br />
<strong>vir</strong> ons voedselprodusente moontlik maak om met nuwe graankultivars, chemieseen<br />
voedingstowwe in <strong>die</strong> graanbedryf te woeker. Ook <strong>die</strong> wetenskaplikes wat veemedisyne vernuwe<br />
om ons vee in topkondisie te hou. Alles om produktiwiteit te verhoog, om holisties bóér te wees.<br />
dankie aan elkeen wat ons ras positief bemark en verkoop -<br />
julle versterk en verbreed ons hoë gehalte skaapras se domein.<br />
Dankie aan <strong>die</strong> Dormers se bestuurspan en kantoorpersoneel<br />
<strong>vir</strong> topgehalte <strong>die</strong>ns, <strong>vir</strong> <strong>die</strong> beplanning en organisering van<br />
<strong>die</strong> Joernaal – dis net ‘n plesier om deel van <strong>hier</strong><strong>die</strong> span te<br />
wees! Dankie aan <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> wat <strong>die</strong> tekortkominge en<br />
belangrikheid van prestasietoetsing raakgesien het en <strong>die</strong><br />
oplossing <strong>vir</strong> <strong>die</strong> stoetboer bewerkstellig het.<br />
Dankie aan elke teler wie se rekening betaal is, julle maak groei<br />
en ontwikkeling moontlik.<br />
Om terug te kom tot ons onsekerheid in <strong>die</strong> landbou: ‘n<br />
Onlangse lekkerlees boek het my verseker: “ jy kan kat-en-muis<br />
speel, maak net seker jy is <strong>die</strong> kat . . . “<br />
Leef jou lewensfilosofie uit, wees holisties boer.<br />
MAART <strong>2012</strong><br />
Christo GroenewAlD<br />
PresiDent.<br />
DORWALD<br />
D O R M E R S<br />
VEILINGSDATUMS:<br />
26 JULIE <strong>2012</strong> - BREDASDORP<br />
6 SEPTEMBER <strong>2012</strong> - NASIONALE VEILING BLOEMFONTEIN<br />
11 SEPTEMBER <strong>2012</strong> - HUMANSDORP<br />
PRODUKSIEVEILING<br />
Altyd 1ste Dinsdag van Maart<br />
ONS IS<br />
GESINSMENSE<br />
<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> K leinvee Stoetteler van <strong>die</strong> Jaar 2008<br />
Finalis | Voermol Nasionale Sk aapboer van <strong>die</strong> Jaar 2008<br />
2DE plek in <strong>die</strong> Molatek Veeboer van <strong>die</strong> Jaar 2011<br />
ALEXANDERSKLOOF • POSBUS 156 • RIVIERSONDEREND<br />
Christo Groenewald 082 4532899<br />
Faks: 086 6221695 • cpg@dorwald.co.za • www.dorwald.co.za<br />
Betro, Beppie, Christo, Herman en Chris
dormer <strong>2012</strong><br />
6<br />
dormerraad<br />
2011- <strong>2012</strong><br />
<strong>die</strong> raad van <strong>die</strong> Dormer telersvereniging van Suid-Afrika wat op <strong>die</strong> afgelope algemene<br />
jaarvergadering in Bloemfontein met een verandering herkies is, is van links: mnre.<br />
Cobus Church (Zastron), Charl van Rooyen (Bloemfontein), dr. Chris Nel van Petrus<br />
Steyn (nuut verkose lid), Abel Jordaan (Cradock), mej Liezel Grobler (sekretariaat), mnre.<br />
Christo Groenewald (voorsitter, Riviersonderend), Johan Swart (Swellendam) en Kobus<br />
Beyers (ondervoorsitter, Makwassie).<br />
Christo Groenewald<br />
• Voorsitter<br />
Kobus Beyers<br />
Vise-Voorsitter<br />
Charl van rooyen<br />
• Ere Lewenslange Vise-President<br />
Cobus Church<br />
• Raadslid<br />
Johan Swart<br />
• Raadslid<br />
Dr Chris nel<br />
• Raadslid<br />
Abel Jordaan<br />
• Raadslid<br />
B e l A n G r i K e n o M M e r s :<br />
Finansies<br />
Nuwe lede<br />
Kantoor<br />
Nampo<br />
Raspromosie<br />
RPO<br />
Nuusbrief<br />
Keurings<br />
Kursusse<br />
Mega Week<br />
Prestasie toetsing<br />
tegniese Komitee<br />
Joernaal<br />
Bylae in Landbouweekblad<br />
Alle Media<br />
Veilings<br />
Afgevaardigde na <strong>SA</strong> Federasie:<br />
Kleinvee telersgenootskappe<br />
082 453 2899<br />
028 261 1812<br />
cpg@dorwald.co.za<br />
083 284 6473 jabuwy@yahoo.com<br />
082 575 6370 charl@bonsmara.co.za<br />
082 499 5935<br />
05572vra 1513<br />
Rouxville<br />
082 826 0292<br />
028 512 3866<br />
0836549638<br />
058 622 3173<br />
084 745 3418<br />
048 885 3525<br />
cobuschurch@nokwi.co.za<br />
kinkodormer@vodamail.co.za<br />
cjbnel@hotmail.com<br />
jordormers@gmail.com<br />
Streeksbeamptes<br />
A f D e l i n G : P r o D u K s i e - A A n t e K e n i n G<br />
Rampie de Wet<br />
Tegniese adviseur<br />
Bfn/George<br />
Siebert Vermeulen Tegniese adviseur<br />
(vanaf 1 Maart <strong>2012</strong>) Bloemfontein<br />
Bernard Burger<br />
Tegniese adviseur<br />
Bloemfontein<br />
Dolf Cloete<br />
Tegniese adviseur<br />
Vryburg<br />
Andries Riekert<br />
Tegniese adviseur<br />
Pretoria<br />
werner Brand Tegniese adviseur<br />
Wes-Kaap<br />
isolde Viljoen<br />
Tegniese adviseur<br />
Port Elizabeth<br />
Pieter Conra<strong>die</strong><br />
Tegniese adviseur<br />
Pietermaritzburg<br />
thalia Brameld<br />
Paul van der Merwe<br />
Andrea:<br />
- Geboortes<br />
- Kanselasies<br />
- Regstellings<br />
- Oordragte<br />
- Herinstellings<br />
- Inspeksies<br />
Tegniese adviseur<br />
Pretoria<br />
Tegniese adviseur<br />
Namibië<br />
tel: 051 410 0914<br />
Faks: 086 679 1467 (<strong>vir</strong> aandag Andrea)<br />
E-pos: andrea@studbook.co.za<br />
<strong>SA</strong> STAMBOEK VERTEENWOORDIGER:<br />
Dr JohAn sMit<br />
Tel: 082 807 7874<br />
Faks: 051 743 1319<br />
E-pos: dismed@lantic.net<br />
streeKsBeAMPtes<br />
Posbus 270<br />
BLOEMFONEIN, 9300<br />
Posbus 270<br />
BLOEMFONEIN, 9300<br />
Posbus 270<br />
BLOEMFONEIN, 9300<br />
Naasraubenheimerstraat 5<br />
VRYBURG 8600<br />
Posbus 13741<br />
SINOVILLE 0129<br />
Privaatsak X15<br />
Suite 193 <strong>SA</strong>NDBAAI 7200<br />
Kerkstraat 85<br />
WALMER 6067<br />
Posbus 2349<br />
BRONKHORSTSPRUIT 1020<br />
Posbus 6114<br />
HOMESTEAD 1412<br />
Posbus 31977<br />
Pionierspark<br />
Windhoek<br />
s A s t A M B o e K<br />
Posbus 270 • Bloemfontein • 9300<br />
GENOOTSKAP SEKRETARESSE:<br />
liezel GroBler<br />
Tel: 051 410 0958<br />
Faks: 086 218 8246<br />
E-pos: liezel@studbook.co.za<br />
Posadres:<br />
Dormer Genootskap van <strong>SA</strong> • Posbus 506 • Bloemfontein • 9300<br />
www.studbook.co.za/Society/dormer/<br />
083-6316 040<br />
051-4511 138<br />
rampie@studbook.co.za<br />
082-5484 608 siebert@studbook.co.za<br />
082-0657 603 (H)<br />
051-4465 760 (H)<br />
082-6603 266<br />
086-225 7354 (F)<br />
bernard@studbook.co.za<br />
dolf@studbook.co.za<br />
082-4650671 andries@studbook.co.za<br />
082-2695 468 werner@studbook.co.za<br />
079-4072 708 isolde@studbook.co.za<br />
082-3716 802 pieterc@studbook.co.za<br />
071-493 1111<br />
+264 81249 7777<br />
Marietjie:<br />
- Produksie gewigte (voor speen, speen,<br />
naspeen, volwasse gewigte)<br />
tel: 051 410 0912<br />
Faks: 086 679 1467<br />
E-pos: Marietjie@studbook.co.za<br />
thalia@studbook.co.za<br />
MerweP@mawf.gov.na
dormer <strong>2012</strong><br />
8<br />
nasionale veiling<br />
<strong>die</strong> Dormer Nasionale veiling is gehou op 1 September 2011 te Bloemfontein en was bygewoon<br />
deur heelwat belangstellendes en kopers. CMW Elite was <strong>die</strong> aanbieder met Alan Sinclair as<br />
afslaer. top <strong>die</strong>re het onder <strong>die</strong> hammer gekom met ‘n verkoopspersentasie van 100% <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />
ooie en 91% <strong>vir</strong> <strong>die</strong> ramme. Die omset van <strong>die</strong> veiling het R1.310 000 beloop. Die ram met <strong>die</strong><br />
hoogste prys van R100 000-00 is deur mnr DC van Zyl van Swellendam verkoop aan mnr D.H.S.<br />
Lambrecht, Rooihek Dormers, Amersfoort. Die duurste ooi van R20 500-00 is aan Waters Familie trust van<br />
Queenstown verkoop deur mev MF Hanekom van Malmesbury. Die gemiddelde pryse <strong>vir</strong> ramme was<br />
R14 903.85, oop ooie R6 685.48, dragtige ooie R8 854.17 en ‘n ooi met lam R9 604.17.<br />
Dormer Verkope: 1973 - 2011<br />
ooiVerKoPe (Alle telers)<br />
JAAr GetAl hooGste GeMiD.<br />
AAntAl<br />
telers<br />
73 27 R 215.00 R 116.57 3<br />
74 41 R 225.00 R 109.27 8<br />
75 29 R 244.00 R 126.72 5<br />
76 35 R 220.00 R 130.43 5<br />
77 81 R 190.00 R 111.91 6<br />
78 58 R 150.00 R 87.16 8<br />
79 47 R 260.00 R 120.74 6<br />
80 46 R 330.00 R 152.17 6<br />
81 35 R 825.00 R 421.57 5<br />
82 66 R 425.00 R 301.82 8<br />
83 49 R 825.00 R 377.65 6<br />
84 72 R 675.00 R 276.60 6<br />
85 67 R 1,650.00 R 431.00 6<br />
86 76 R 2,400.00 R 682.24 8<br />
87 77 R 28,000.00 R 1,344.15 9<br />
88 128 R 3,000.00 R 944.00 12<br />
89 82 R 2,000.00 R 811.00 7<br />
90 67 R 2,600.00 R 1,071.27 5<br />
91 49 R 1,000.00 R 590.00 4<br />
92 51 R 1,500.00 R 900.98 4<br />
93 50 R 2,600.00 R 1,029.00 4<br />
94 37 R 3,000.00 R 1,377.03 3<br />
95 41 R 2,000.00 R 1,060.97 3<br />
96 60 R 1,550.00 R 811.67 6<br />
97 59 R 5,300.00 R 1,113.56 4<br />
98 70 R 2,000.00 R 828.57 6<br />
99 51 R 1,700.00 R 791.00 3<br />
00 40 R 3,300.00 R 1,757.50 4<br />
01 38 R 4,000.00 R 2,539.47 3<br />
02 39 R 7,000.00 R 2,630.77 3<br />
03 62 R 4,800.00 R 2,225.81 7<br />
04 56 R 7,000.00 R 2,930.00 4<br />
05 59 R 6,500.00 R 4,000.00 5<br />
06 58 R 16,500.00 R 6,405.00 6<br />
07 110 R 28,000.00 R 12,518.00 7<br />
08 108 R 14,000.00 R 5,316.00 7<br />
09 87 R 8,000.00 R 3,124.00 9<br />
10 47 R 8,500.00 R 4,175.53 6<br />
11 67 R 20,500.00 R 7,985.07 6<br />
rAMVerKoPe (Alle telers)<br />
JAAr GetAl hooGste GeMiD.<br />
AAntAl<br />
telers<br />
73 27 R 1,150.00 R 270.74 7<br />
74 51 R 550.00 R 175.54 13<br />
75 40 R 600.00 R 231.37 11<br />
76 52 R 720.00 R 203.61 13<br />
77 47 R 1,000.00 R 269.25 13<br />
78 49 R 775.00 R 237.76 13<br />
79 45 R 1,000.00 R 327.78 15<br />
80 48 R 1,600.00 R 370.21 13<br />
81 65 R 3,500.00 R 741.92 15<br />
82 71 R 5,800.00 R 525.70 14<br />
83 67 R 2,500.00 R 549.25 13<br />
84 71 R 1,900.00 R 529.22 15<br />
85 54 R 2,000.00 R 649.00 11<br />
86 56 R 6,000.00 R 1,321.43 10<br />
87 61 R 5,600.00 R 1,427.87 17<br />
88 80 R 10,000.00 R 1,858.75 17<br />
89 64 R 50,000.00 R 3,567.19 12<br />
90 52 R 10,000.00 R 2,170.19 11<br />
91 54 R 11,000.00 R 1,483.65 10<br />
92 55 R 6,000.00 R 1,730.00 10<br />
93 47 R 10,000.00 R 2,250.00 9<br />
94 39 R 16,000.00 R 3,164.44 7<br />
95 46 R 16,000.00 R 2,689.13 10<br />
96 52 R 7,500.00 R 2,428.85 8<br />
97 62 R 15,000.00 R 2,400.00 9<br />
98 52 R 10,000.00 R 2,137.50 7<br />
99 55 R 10,500.00 R 2,533.64 7<br />
00 51 R 10,800.00 R 3,652.94 7<br />
01 51 R 10,000.00 R 3,747.06 8<br />
02 63 R 27,500.00 R 3,680.95 11<br />
03 52 R 10,500.00 R 3,188.46 12<br />
04 60 R 18,000.00 R 6,550.00 8<br />
05 61 R60.000.00 R10.000.00 10<br />
06 69 R40.000.00 R11,902.00 12<br />
07 124 R 52,000.00 R 11,005.00 15<br />
08 137 R 126,000.00 R 11,929.00 15<br />
09 70 R 65,000.00 R 7,200.00 14<br />
10 58 R 45,000.00 R 10,103.45 12<br />
11 52 R 100,000.00 R 14,903.85 15
dormer <strong>2012</strong><br />
10<br />
Voorbereiding van ramme <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Nasionale Veiling – Charl Van Rooyen<br />
Ons praat oor <strong>die</strong> voorbereiding van ramme nie ooie nie, want dit is twee verskillende<br />
scenarios. Daar is ‘n groot verskil tussen afronding van ramme en <strong>die</strong> regmaak of<br />
gereedmaak van ramme <strong>vir</strong> ‘n veiling.<br />
Kom ons kyk sistematies na <strong>die</strong> totale voorbereidingsproses. Om ramme behoorlik veilingsgereed te maak moet jy genoeg tyd tot<br />
jou beskikking hê. Die belangrikste aspek/beginsel van <strong>die</strong> voorbereiding van ramme begin eintlik ‘n jaar voor <strong>die</strong> veiling, m.a.w<br />
net na speen.<br />
Hoe vroeër jy begin hoe makliker is dit en hoe beter is <strong>die</strong> resultate. Die voorbereiding kan in <strong>die</strong> volgende fases verdeel word:<br />
1. Na-speen:<br />
Ondervinding het gewys dat <strong>die</strong> totale voorbereidingsaksies<br />
<strong>hier</strong> begin. Soek jou potensiële veilingsramme nou reeds uit.<br />
telers kan in <strong>hier</strong><strong>die</strong> proses <strong>die</strong> volgende stappe volg:<br />
• Sorg dat jy genoeg reserwes in jou span het. Om<br />
rugbytaal te gebruik, sorg dat jy genoeg en sterk plaas-<br />
vervangers op <strong>die</strong> bank het.<br />
• Selekteer jou ramme uit <strong>die</strong> speen indeksgrense van<br />
95-105 (maksimum 110). Pasop <strong>vir</strong> uitskieters.<br />
• Selekteer verkieslik <strong>die</strong> mediumraam ramme (“middle of<br />
the road”)<br />
• Vermy laatryp tipes<br />
Die Dormer se doelwit is om slaglammers te teel. Gevolglik<br />
soek kopers ramme wat vroeg gaan afrond – <strong>hier</strong>in lê <strong>die</strong> hele<br />
sukses van slaglam produksie.<br />
Sorg dat jy <strong>die</strong> ramme se groei nie “stunt” (kortwiek) nie. Sit<br />
ramme na speen op <strong>die</strong> veld met ‘n goeie produksielek. Maak<br />
maksimaal gebruik van <strong>die</strong> ram se natuurlike groeisiklus.<br />
Weeg tweeweekliks en sorg dat <strong>die</strong> ramme ±150 gram per<br />
dag optel. Deurlopende neem van gewigte is belangrik,<br />
sodat jy weet wat <strong>die</strong> situasie is om betyds voorsorg te maak,<br />
in<strong>die</strong>n aanpassings in lekke of rantsoene gemaak moet word.<br />
Uit <strong>die</strong> aard van <strong>die</strong> saak sal behandeling afhang van waar jy<br />
boer en wat <strong>die</strong> toestand van jou hulpbronne daar<strong>die</strong> tyd van<br />
<strong>die</strong> jaar is. In <strong>die</strong> Hoëveld is speentyd normaalweg April – Mei.<br />
Die voedingswaarde van natuurlike weiding is dan basies nul<br />
of baie naby daaraan. Die belangrikste uitgangspunt van <strong>die</strong><br />
voorbereiding van ramme is dat jy ramme in ‘n deurlopende<br />
groeifase moet hou (gewigstoename) wat gepaard gaan met<br />
voldoende oefening. Om ramme baie vinnig te wil afrond<br />
met ‘n baie “warm” rantsoen (voerkraal situasie) gee <strong>vir</strong> jou ‘n<br />
pap ram sonder bespiering met <strong>die</strong> moontlikheid dat <strong>die</strong> ram<br />
se kootgewrigte ook nog kan ingee. Bogenoemde stellings of<br />
ondervinding is uit <strong>die</strong> aard van <strong>die</strong> saak meer van toepassing<br />
op <strong>die</strong> somer reënval gebiede waar jou jong ramme na speen<br />
moet groei en ontwikkel en waar weidingstoestande relatief<br />
swak is (laat herfs, winter en vroeë lente).<br />
Groenvoer, aangeplante weidings, radyse is almal goeie<br />
hulpmiddele. Die grootste probleem is egter om in <strong>die</strong><br />
Hoëveld met sy swaar ryp en bykans geen reën, <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />
doelwitte te bereik.<br />
Kom ons kyk na <strong>die</strong> finale voorbereiding van jou ramme wat<br />
uit <strong>die</strong> volgende fases opgedeel kan word:<br />
2. Veilingsdatum:<br />
Begin September in <strong>die</strong> geval van Nasionale<br />
veiling. Ondervinding het gewys dat finale<br />
voorbereiding minstens 90 dae voor ‘n veiling<br />
moet begin om <strong>vir</strong> jou ‘n ram te gee wat<br />
min of meer 120kg weeg met veiling. Weeg<br />
ramme elke twee weke om gewigstoename<br />
te monitor. Kos kan liewers op ‘n laat stadium<br />
gesnoei (verminder) word as wat jy 2-3 weke<br />
voor ‘n veiling besef jou ramme is nie reg nie.<br />
3. Finale fase:<br />
Hoeveel voer per dag?<br />
Hieroor is daar baie uiteenlopende menings.<br />
Onthou <strong>die</strong> volgende beginsels:<br />
• moet nooit “rush” <strong>vir</strong> jou teikendatum nie.<br />
• moet nooit probeer om <strong>die</strong> blou duiwel<br />
uit jou ramme te voer nie.<br />
• pasop <strong>vir</strong> te hoë ureum in <strong>die</strong> rantsoen<br />
(nooit meer as 6% nie. te hoë vlakke<br />
kan vrugbaarheid beïnvloed. Balans<br />
van proteïen moet natuurlike proteïen<br />
wees. Verkieslik moet daar geen ureum<br />
in rantsoen wees nie. Gebruik slegs<br />
katoenoliekoekmeel.<br />
• vermy te hoë graan komponent in<br />
rantsoen (maksimum 45%). te hoë<br />
graaninname veroorsaak abnormale<br />
hoë hitte wat vrugbaarheid nadelig kan<br />
beïnvloed.<br />
• in<strong>die</strong>n moontlik, meng jou eie rantsoen<br />
of maak gebruik van kundige adviseurs.<br />
• begin voer teen 3 persent van<br />
liggaamsgewig en verhoog geleidelik na<br />
4 persent.<br />
4.1 Skeerdatum:<br />
Om <strong>die</strong> neergelegde lengte wol met <strong>die</strong> veiling te kry moet <strong>die</strong> ramme<br />
‘n maksimum van 60 dae voor <strong>die</strong> veiling met ‘n masjien geskeer word.<br />
Onthou dat wanneer ramme finaal voorberei word, word <strong>die</strong> ramme in<br />
<strong>die</strong> aande of selfs bedags onder dak gehou. Dit veroorsaak dat ramme se<br />
wol vinniger as normaal groei.<br />
Die wollengte op jou ramme kan eerder ‘n rapsie korter wees as wat jy<br />
<strong>die</strong> risiko loop dat <strong>die</strong> ramme afgekeur kan word, asgevolg van te lang<br />
wol. Moet ook nie ‘n kans vat om te dink jy kan deur langer wol foute<br />
wegsteek nie.
dormer <strong>2012</strong><br />
12<br />
Andrew Jordaan Charles Jordaan<br />
Grootfontein<br />
100 Jaar Fees Viering:<br />
Soos almal weet was dit Grootfontein se 100 jaar bestaans jaar. Dit het gepaard gegaan<br />
met Pannar Landboukolleges Rugby week. Die drie dae was daar verskeie uitstallings van<br />
skaap rasse en als wat saam met skaap boerdery te doen het. Die Dormers was in <strong>die</strong> BKB tent<br />
saam met <strong>die</strong> Landskaap, Afrino en <strong>die</strong> Meatmaster. Die Dormer stal het goed vertoon met al<br />
sy goeie inligting en pragtige <strong>die</strong>re. Daar was heelwat navrae oor <strong>die</strong> ras.<br />
Eversar<br />
Dormers en Sussex<br />
Top kwaliteit Dormers uit <strong>die</strong><br />
Oos Vrystaat<br />
PRODUKSIEVEILING • 11 September <strong>2012</strong><br />
• PETRUS STEYN •<br />
DR CHRIS NEL 0836549638
dormer <strong>2012</strong><br />
14<br />
dormer 1. Kop<br />
Ideaal Afwykings of diskriminasie Prulfoute of diskwalifikasie<br />
Karaktervol, horingloos, sterk,<br />
matig lank, met breë sterk bek en<br />
goed gevormde tande en kake;<br />
gepigmenteerde ooglede met ‘n<br />
wakker oog en ore van matige grootte<br />
met sagte wit bedekking op gesig en<br />
ore.<br />
Fyn kop, fyn bek, wol op kop (kuif ) nie<br />
laer as ooglyn nie; te min pigment om<br />
oë, dowwe uitdrukking in oë en sterk<br />
vaste swaar horings by ramme (minder<br />
as 3 cm).<br />
Kemp op gesig is toelaatbaar.<br />
2. nek<br />
Bekfoute: te kort of te lang onderkaak;<br />
skewe bek; abnormale tande (voerbek<br />
wat 3 mm oorskry); invou-ooglede,<br />
oormatige pienk om oë en ore sonder<br />
pigment (rooigesig voorkoms);<br />
geen pigment by beide ramme en<br />
ooie; oormatige swaar horings by<br />
ramme (Basis 3 cm, lengte 3 cm;<br />
horingknoppies by ooie; wol op kop<br />
(kuif ) laer as ooglyn.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Breed; goed aangesluit by kop, skouer<br />
en bors met goeie lengte; geen<br />
dwarsplooie en vertikale of horisontale<br />
keelvel aan nek nie.<br />
Matige keelvel en nekplooi.<br />
3. Voorkwart<br />
te kort of lang nek met swak<br />
nekaansluiting by skouers (u-vormig);<br />
dwarsplooie om nek tot oor bors.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Breed, <strong>die</strong>p en beter ontwikkel by<br />
ramme as ooie.<br />
Matige afwyking van <strong>die</strong> ideaal.<br />
4. Skof en skouers<br />
te smal en gebrek aan <strong>die</strong>pte en<br />
breedte, swak ontwikkeling in<br />
voorkwart.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Breed, vol, gelyk en goed aangeheg<br />
met middestel en nek.<br />
Matige los skouer.<br />
5. Middestel<br />
5.1 Rug en Lende<br />
Los skouers, skerp of geknyp agter<br />
skouers (Duiwelsgreep).<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Reguit rug (toplyn), sterk en breed,<br />
lende gelyk met rug en kruis, met goeie<br />
bespiering oor rug en lende.<br />
Gebrek aan <strong>die</strong>pte, breedte, lengte en<br />
bespiering.<br />
5.2 ribbe en flanke<br />
Hol of krom rug, swak bespiering en<br />
afwesigheid van bespiering en breedte.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Goeie ribsprong (kapasiteit), <strong>die</strong>p en vol<br />
in flanke. Ooie wigvormig.<br />
Effe swakker ribsprong.<br />
6. Agterkwart<br />
6.1 Kruis<br />
Plat ribbe, gebrek aan <strong>die</strong>pte en breedte<br />
en opgesny in flanke (silindries).<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Goeie lengte van kruis (tussen sit en<br />
heupbene) goed gevleis en breed<br />
tussen heupbene, draai en sitbene.<br />
te plat, te kort en hangkruis. Matige<br />
vetlokalisasie by ouer ooie.<br />
– Minimum<br />
Rasstandaarde<br />
Oormatige hang of dakkige kruis.<br />
Spitsvormige kruis en vetlokalisasie op<br />
en tussen sitbene.<br />
6.2 Boude en dye<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Buite- sowel as binnedye baie goed<br />
gevul, <strong>die</strong>p gevleis (bespiering), breed<br />
aan agter- en sykante met baie goeie<br />
bespiering.<br />
Minder goed gevul in dye (swakker<br />
bespiering). Matige vet lokalisasie, veral<br />
in binnedye.<br />
6.3 Bene en Kloue<br />
Swak gevleis in binne- en buitedye,<br />
oormatige vetlokalisasie veral in<br />
binnedye.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Bene sterk en vierkantig geplaas en van<br />
middelmatige lengte. Kloue sterk en<br />
amberkleurig, kote kort en sterk.<br />
Kloue effe oop aan voorkant. Effe regop<br />
hake. Effe x-benig (voorbene). Effe<br />
koeihakig (agterbene) of bakbene. Swart<br />
kloue met wit strepe wat deur klou loop.<br />
Kootgewrigte matig lank of slap.<br />
7. Geslagsorgane - Ooie<br />
Agterbene dun, nou stand, koeihakig,<br />
sekelvormig of te regop hake. Voorbene<br />
dun, nou of x-vormig. Kloue wyd oop<br />
aan voorkant of lank. Swart kloue<br />
(agt swart kloue). Kootgewrigte wat<br />
deurtrap.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Goed gevormde uier met spene van<br />
normale grote. Pigment op vroulike<br />
geslagsorgane, uier en spene.<br />
Min pigment op vroulike geslagsorgane,<br />
uier en spene.<br />
8. Geslagsorgane - ramme<br />
Afwesigheid van een of albei spene,<br />
dooie spene, absesse aan uier. Uier<br />
waarvan slegs een deel funksioneel is.<br />
Oormatige groot of te klein spene. Swak<br />
gevormde uiers (uitsak).<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Beide testikels (teelballe) aanwesig,<br />
ewe groot en van normale grootte met<br />
ongesplete skrotum, bokant haaklyn.<br />
testisomvang:<br />
12-15 mnde - 30cm<br />
15- 18 mnde - 32cm<br />
18 mnde en ouer -33cm<br />
Skrotum effe te kort, effe te lank of effe<br />
gesplete.<br />
9. Wol<br />
Sonder of slegs een testikel, of wat<br />
in groote verskil. Abnormale of te<br />
<strong>die</strong>p gesplete skrotum wat 3.5 cm<br />
oorskry. Vergrote bybal en absesse<br />
in skrotum. testisomvang kleiner<br />
as minimumgrootte <strong>vir</strong> ouderdom.<br />
Skrotum te laaghangend onder<br />
(pendilum).<br />
Wollengte <strong>vir</strong> Nasionale Veiling en Nasionale–, Provinsiale– & Streekskoue - maksimum 3cm.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Witwol vry van kemp en gekleurde<br />
vesel in <strong>die</strong> vag.<br />
Sterk harige vesel in broek. Mate<br />
van kemp in gesig, bene en rondom<br />
geslagsorgane.<br />
10. Vetbedekking • Gebruik diskressie by dragtige ooi en ouer <strong>die</strong>re<br />
Kemp of gekleurde vesel in vagwol.<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Vetbedekking met egalige verspreiding. Matige vetlokalisasie. Oormatige vetlokalisasie.<br />
11. Pigment<br />
Ideaal Afwykings Prulfoute<br />
Ligte pienk vel. Bruin gepigmenteerde<br />
ooglede en geslagorgane, uier en spene.<br />
te min pigment. Kleiner kolle van swart<br />
of bruin pigment op vel rondom bek en<br />
neusgate (kleiner as 1cm). Kolle op ore<br />
wat met swart of bruin hare bedek en<br />
kleiner as 2cm is. Donker velpigment om<br />
<strong>die</strong> oë so breed as 1cm reg rondom is<br />
aanvaarbaar solank dit aan <strong>die</strong> ooglede<br />
raak.<br />
Geen pigment om oë by ramme en<br />
ooie. Swart of bruin kolle op ore wat met<br />
swart of bruin hare bedek is wat 2cm<br />
oorskry. Swart of bruin kolle aan bene<br />
(Sandy legs). Kleiner kolle van swart of<br />
bruin pigment op vel rondom bek en<br />
neusgate wat 1cm oorskry.<br />
Wanneer ‘n skaap beoordeel of gekeur word, moet daar nie<br />
blindgestaar word teen een eienskap alleen nie, maar in geheel gesien word.
dormer <strong>2012</strong><br />
16<br />
megaweek<br />
B r e D A s D o r P<br />
dis <strong>die</strong> Suide se Nampo in kleine, maar wat elke jaar van krag tot krag groei. Hier kan boere<br />
en ander belangstellendes hul verlustig in top kwaliteit <strong>die</strong>re uitgestal in een groot BKB saal.<br />
Hier<strong>die</strong> puik fasiliteite wat BKB <strong>vir</strong> vertoners geskep het, het ‘n groot bydrae gelewer tot <strong>die</strong><br />
sukses van <strong>die</strong> byeenkoms.<br />
Erika Hanekom en Johan Swart was <strong>vir</strong> <strong>die</strong> Dormer uitstalling verantwoordelik en het dit met groot ywer en passie behartig.<br />
Iets nuuts wat hul op proef gestel het en groot byval gevind het, was om klein blokkies Dormer lamvleis in ‘n braaipan te<br />
braai en op stokkies <strong>vir</strong> verbygangers aan te bied. Hul het baie komplimente ontvang <strong>vir</strong> <strong>die</strong> sagste, sappigste en geurigste<br />
vleis wat nóg geniet is.<br />
Die selfvervaardigde hokke versier met Kaapse Fynbos het reg laat geskiet aan <strong>die</strong> hoë kwaliteit Dormers wat uitgestal was.<br />
JABUWY<br />
Dormers<br />
“Waar vrugbaarheid ’n<br />
prioriteit is, en groei<br />
vanselfsprekend”<br />
Alles is Genade<br />
1ste Produksie veiling<br />
24 Julie <strong>2012</strong><br />
• SP en Kommersiële Ramme<br />
• SP en Aanhangsel Ooie op aanbod<br />
Trofee <strong>vir</strong> beste string<br />
ramme op Nasionale<br />
Veiling 2011<br />
Kobus & Stephanie Beyers • Makwassie NW • 083 284 6473 • jabuwy@yahoo.com
dormer <strong>2012</strong><br />
18<br />
enige <strong>die</strong>r se voorkoms en produksie word bepaal deur sy eie genetika asook <strong>die</strong><br />
omgewing waarin <strong>die</strong> <strong>die</strong>r moet presteer. By seleksie van teel<strong>die</strong>re probeer ons om<br />
geneties voortreflike <strong>die</strong>re te selekteer en as ouers te gebruik om <strong>vir</strong> ons geneties<br />
voortreflike nageslag te produseer. Ons wil dus vanaf <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se eie voorkoms en<br />
meetings voorspel hoe sy nageslag sal lyk en presteer. Die probleem met <strong>die</strong> seleksie<br />
van sekere genetiese eienskappe bv. groei is dat <strong>die</strong> omgewing, veral voeding, ‘n groot invloed op <strong>die</strong><br />
uiteindelike prestasie van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r het. ‘n Dier wat nie voldoende voer kry nie, kan nie sy produksie<br />
potensiaal bereik nie, so is dit ook maklik om ‘n <strong>die</strong>r met swak genetiese potensiaal te voer sodat <strong>die</strong> <strong>die</strong>r<br />
beter vertoon as wat sy genetiese potensiaal werklik is. Blup teelwaardes se doel is om omgewingsfaktore<br />
te verwyder sodat <strong>die</strong>re slegs geneties met mekaar vergelyk word, maw probeer om meer akkuraat <strong>die</strong><br />
prestasie van sy nageslag te voorspel.<br />
Indekse meet ‘n <strong>die</strong>r se prestasie binne daar<strong>die</strong> spesifieke<br />
groepie <strong>die</strong>re wat <strong>die</strong>selfde behandeling ontvang het. So<br />
kan ‘n <strong>die</strong>r met ‘n ondergemiddelde indeks in een kudde<br />
geneties beter wees as ‘n ander <strong>die</strong>r met ‘n bogemiddelde<br />
indeks in ‘n ander kudde. Daarom kan indekse nie tussen<br />
kuddes vergelyk word nie. Teelwaardes aan <strong>die</strong> ander kant,<br />
kan wel tussen kuddes vergelyk word, mits dit betroubaar is<br />
en <strong>die</strong> minimum vereistes nagekom word.<br />
Eenvoudig gestel word teelwaardes as volg bereken: Gestel<br />
ram A en ram B word op <strong>die</strong>selfde 30 ooie gebruik, (al <strong>die</strong><br />
omgewingstoestande is presies <strong>die</strong>selfde <strong>vir</strong> <strong>die</strong> nageslag)<br />
en ram A se nageslag weeg 2kg swaarder as ram B se<br />
nageslag by speen, dan is ram A geneties daartoe instaat<br />
om lammers te teel wat 2kg swaarder sal wees as ram B se<br />
lammers.<br />
In <strong>die</strong> Standaard Dormer katalogus word <strong>die</strong> volgende<br />
teelwaardes aangetref:<br />
speen Direk: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se direkte<br />
groeivermoë tot op speenouderdom.<br />
na speen Direk: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se direkte<br />
groeivermoë na speenouderdom.<br />
Speen Maternaal: Dit is ‘n aanduiding van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r se<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
(Best Linear Unbiased Prediction)<br />
- Dr.CJB Nel (BVSc.)<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17<br />
melkproduksie, maw by ramme is dit ‘n aanduiding van<br />
hoeveel melk sy vroulike nageslag gaan hê.<br />
rew: Dit is ‘n relatiewe ekonomiese waarde wat speen,<br />
naspeen en reproduksie teelwaardes kombineer. Hier<strong>die</strong><br />
waarde moet net as riglyn gebruik word om <strong>die</strong> <strong>die</strong>re<br />
met <strong>die</strong> regte verhoudings tussen gemete eienskappe te<br />
identifiseër. As <strong>die</strong> waarde laag is beteken dit moontlik dat<br />
speen direk hoog is maar speen maternaal baie laag ens ens.<br />
lams: Die aantal lammers met speengewig aangeteken<br />
teenoor aantal keer gelam. Hier<strong>die</strong> teelwaarde word uit <strong>die</strong><br />
<strong>die</strong>r se stamboom bereken en ten minste drie generasies<br />
is belangrik. Gebruik dit in samewerking met <strong>die</strong> ram se<br />
moeder se aantal lammers gespeen per lamming, <strong>die</strong> OPI<br />
indeks, interlamperiode en ouderdom eerste lam.<br />
Om teelwaardes maklik te vergelyk is simbole toegeken wat<br />
ook by <strong>die</strong> teelwaardes verskyn nl, * Top 10% van ras, + Top<br />
40% van ras, = Binne 10% van rasgemiddeld, - Onderste<br />
40% van ras, × Onderste 10% van ras.<br />
Die akkuraatheid van <strong>die</strong> teelwaardes verskyn ook langs <strong>die</strong><br />
teelwaardes.<br />
Om teelwaardes te gebruik moet dit betroubaar wees. Vir<br />
<strong>die</strong> berekening van teelwaardes word ‘n <strong>die</strong>r se eie prestasie<br />
asook <strong>die</strong> van sy familie en ook sy nageslag in berekening<br />
gebring, dus kan ‘n <strong>die</strong>r se teelwaardes verander as daar<br />
meer inligting bykom. Betroubaarheid van teelwaardes<br />
hang van <strong>die</strong> volgende aspekte af:<br />
Akurate stambome: Akkurate rekordhouding van parings<br />
en geboortes is van uiterste belang. Stuur alle data in, ook<br />
<strong>die</strong> van dooie lammers.<br />
Akurate gewigte: Om te meet is om te weet. ‘n Akkurate<br />
skaal en <strong>die</strong>re wat op <strong>die</strong> regte tyd geweeg word, is<br />
onontbeerlik. Weereens stuur alle data in, onthou by <strong>die</strong><br />
Dormer is prestasietoetsing verpligtend. Stuur ook naspeen<br />
gewigte in.<br />
indeksgroepe: Slegs <strong>die</strong>re wat <strong>die</strong>selfde behandeling<br />
ontvang het, kan in <strong>die</strong>selfde indeksgroep verwerk<br />
word. Hou indeksgroepe so groot as moontlik omdat dit<br />
teelwaardes meer akuraat maak.<br />
Koppelings: Om meer akkuraatheid in teelwaardes<br />
binne <strong>die</strong> ras te verkry, moet daar gestreef word <strong>vir</strong> goeie<br />
koppelings. ‘n Goeie koppeling word verkry as een of<br />
meer ramme in meer as een kudde gebruik kan word. As<br />
daar nuwe ramme gebruik word, moet daar gepoog word<br />
om een of meer ou ramme van <strong>die</strong> vorige seisoen ook te<br />
gebruik. Probeer dus om minstens twee ramme per seisoen<br />
te gebruik en ten minste een van hulle ook in ander seisoene.<br />
Deur <strong>die</strong> gebruik van akkurate teelwaardes kan ‘n kudde<br />
vinnige genetiese vordering maak. Om <strong>die</strong> beste resultate<br />
te verkry moet dit reg aangewend word. Teelwaardes is<br />
beskikbaar <strong>vir</strong> eienskappe wat meetbaar is. Ander nie<br />
meetbare eienskappe is net so belangrik en <strong>vir</strong> <strong>die</strong> rede is<br />
balans tussen <strong>die</strong> gemete en nie meetbare eienskappe van<br />
kardinale belang. Teelwaardes in samewerking met visuele<br />
observasie is ‘n goeie kombinasie om <strong>die</strong>re te selekteer.<br />
Onthou dat van <strong>die</strong> teelwaardes met mekaar gekorreleerd<br />
is, bv seleksie <strong>vir</strong> te hoë groei kan melk negatief beïnvloed.<br />
Seleksie <strong>vir</strong> te hoë melk weer het ‘n “melk” tipe skaap tot<br />
gevolg wat moeilik in ekstensiewe toestande kan gedy.<br />
Waak teen uiterstes en hou jou teelwaardes in balans met<br />
<strong>die</strong> omgewing waarin jou <strong>die</strong>re moet presteer.<br />
By teelwardes is <strong>die</strong> gesegde absoluut waar: “Rubish in =<br />
Rubish out”. Die bruikbaarheid van ‘n kudde se teelwaardes<br />
is net so goed, soos <strong>die</strong> data wat ingestuur word.
dormer <strong>2012</strong><br />
Mpumalanga 13<br />
Noord Wes 9<br />
Noord Kaap 3<br />
Wes Kaap 19<br />
Namibia 1<br />
60<br />
Provinsie Aantal<br />
Oos-Kaap 45<br />
Vrystaat<br />
13<br />
51<br />
Gauteng 30<br />
3<br />
KZN 3<br />
Mpumalanga 15<br />
13<br />
Noord Wes 9<br />
Noord Kaap 0<br />
3<br />
Wes Kaap Oos-Kaap Vrystaat 19 Gauteng KZN Mpumalanga Noord Wes Noord Kaap Wes Kaap Namibia<br />
Namibia 1<br />
Provinsie<br />
Getal<br />
Getal<br />
Lede - 115 (Soos op 01/04/<strong>2012</strong>)<br />
Lede Verspreiding<br />
15<br />
Provinsie Aantal<br />
Aantal<br />
tyd: 18:30 <strong>vir</strong> 19:00<br />
20<br />
Diere 0 12 maande<br />
Oos-Kaap<br />
en ouer…<br />
Oos-Kaap Vrystaat<br />
Provinsie<br />
Vrystaat<br />
Oos-Kaap<br />
Vrystaat Gauteng<br />
13 Gauteng<br />
Total<br />
51<br />
3<br />
KZN Mpumalanga Noord Wes<br />
F M<br />
Provinsie<br />
1467 1172<br />
7104 5809<br />
Noord Kaap<br />
A<br />
295<br />
1295<br />
Wes Kaap<br />
B<br />
189<br />
593<br />
Namibia<br />
416<br />
851<br />
SP<br />
862<br />
5660<br />
6 September <strong>2012</strong>: nasionale veiling<br />
Plek: BKB Kompleks, Bloemfontein Skougronde<br />
Gauteng KZN 3<br />
271 254 17 166 15 90<br />
tyd: 11:00<br />
KZN<br />
Mpumalanga<br />
Mpumalanga<br />
Diere Noord 12 maande Wes<br />
Noord en ouer… Wes<br />
13<br />
9<br />
54<br />
1245<br />
222<br />
52<br />
1084<br />
216<br />
2<br />
161<br />
6<br />
43<br />
109<br />
67<br />
3<br />
214<br />
90<br />
8<br />
922<br />
65<br />
Provinsie Noord Kaap Noord Kaap<br />
Oos-Kaap<br />
Wes Kaap<br />
Vrystaat Wes Kaap<br />
Gauteng Namibia<br />
Namibia<br />
KZN<br />
Total 3 F<br />
1467<br />
19 7104<br />
1 271<br />
54<br />
533M 1172<br />
4498<br />
5809<br />
254 28<br />
52<br />
466 A<br />
295<br />
3698<br />
1295<br />
17 21<br />
2<br />
B 67 SP<br />
189 416<br />
800<br />
593 851<br />
166 7 15<br />
43 3<br />
3<br />
862<br />
241<br />
5660<br />
090 8<br />
50<br />
404<br />
0<br />
480<br />
3853<br />
28<br />
Mpumalanga<br />
Noord Wes<br />
1245<br />
222<br />
1084<br />
216<br />
161<br />
6<br />
109<br />
67<br />
214 922<br />
Diere verspreiding<br />
90 65<br />
Noord Kaap 8000<br />
Wes Kaap<br />
Namibia<br />
6000<br />
533 466 67<br />
4498 3698 800<br />
Diere Verspreiding<br />
28 21 7<br />
3<br />
241<br />
0<br />
50<br />
404<br />
0<br />
480<br />
3853<br />
28<br />
8000 4000<br />
Diere verspreiding<br />
Total<br />
F<br />
M<br />
6000 2000<br />
4000<br />
0<br />
2000<br />
0<br />
Oos-Kaap Vrystaat Gauteng KZN Mpumalanga<br />
Provinsie<br />
Noord Wes Noord Kaap<br />
Total<br />
F<br />
M<br />
A<br />
Wes BKaap<br />
SP<br />
A<br />
B<br />
SP<br />
Liezel Grobler<br />
Namibia<br />
Oos-Kaap Vrystaat Gauteng KZN Mpumalanga Noord Wes Noord Kaap Wes Kaap Namibia<br />
Diere 12 maande><br />
Diere 12 maande><br />
60<br />
45<br />
30<br />
Lede Verspreiding<br />
Lede - 115 (Soos op 01/04/<strong>2012</strong>)<br />
Lede Verspreiding<br />
Provinsie<br />
Diere 12 maande en ouer…<br />
Provinsie Total f M A B sP<br />
Oos-Kaap 1467 1172 295 189 416 862<br />
Vrystaat 7104 5809 1295 593 851 5660<br />
Gauteng 271 254 17 166 15 90<br />
KZN 54 52 2 43 3 8<br />
Mpumalanga 1245 1084 161 109 214 922<br />
Noord Wes 222 216 6 67 90 65<br />
Noord Kaap 533 466 67 3 50 480<br />
Wes Kaap 4498 3698 800 241 404 3853<br />
Namibia 28 21 7 0 0 28<br />
Aantal<br />
Total<br />
f<br />
M<br />
A<br />
B<br />
sP<br />
Aantal<br />
nasionale veiling <strong>2012</strong>:<br />
4 September <strong>2012</strong>: Raadsvergadering<br />
5 September <strong>2012</strong>: Algemene Jaarvergadering<br />
Plek: Sand du Plessis Skool Saal<br />
tyd: 16:00<br />
Dormer Jaareindfunksie<br />
Plek: Sand du Plessis Lapa<br />
PrestAsie Getoetste Diere<br />
ek is in Cradock gebore op 14 November 1984 en het grootgeword op ‘n plaas in<br />
Hofmeyr in <strong>die</strong> Oos-Kaap waar my ouers en twee broers vandag steeds met Merino’s<br />
boer. Ek het op Cradock skoolgegaan vanaf 1991 – 2003 waarna ek Landbou aan <strong>die</strong><br />
Universiteit van <strong>die</strong> Vrystaat studeer het en <strong>die</strong> graad BSc. Agric Veekunde in 2007<br />
ontvang het. Ek begin in 2008 by Stemma Animalia werk as sekretaressse van <strong>die</strong><br />
Arabierperdgenootskap. In 2009 word ek ook aangestel as <strong>die</strong> sekretaresse van <strong>die</strong> Braunvieh en South<br />
Devon Bees telersgenootskappe. Ek en my man verhuis in Oktober 2009 na Middelburg Mpumalanga agv<br />
sy werksverplasing. Ek begin Desember 2009 by Kanhym Estate werk as Labaratorium tegnikus in <strong>die</strong> vark<br />
KI Stasie. In Maart 2011 verhuis ons terug na <strong>die</strong> Vrystaat waar my man, Matthys Grobler tans met mielies<br />
en sonneblom boer. Ek word in Maart 2011 aangestel as sekretaresse van <strong>die</strong> tuli-, Hereford-, Dormer- en<br />
Vark telersgenootskappe by Stemma Animalia.
dormer <strong>2012</strong><br />
22<br />
dormer<br />
Slaglammers<br />
Vir Spier<br />
Spier Landgoed naby Stellenbosch, plaaslik sowel as internasionaal bekend <strong>vir</strong> hul kwaliteit wyne en<br />
puik onthaal fasiliteite, het ook in 2011 <strong>die</strong> keur van lamvleis ontdek.<br />
Ek en Ewan Louw het <strong>vir</strong> Angus van Spier ontmoet en hy het ons meegedeel dat hy in Dormer slaglammers belangstel en op<br />
‘n gereelde basis wil aankoop <strong>vir</strong> hul restaurant. Hy stel egter sekere voorwaardes dat dit kwaliteit lammers moet wees, so<br />
natuurlik moontlik grootgemaak en verkieslik op weidings met ‘n massa van 40-45kg.<br />
Spier ontvang gereelde besoekers en word veral ook deur oorsese toeriste besoek en <strong>die</strong> keurige voorbereide, sagte,<br />
geurige lamvleis stel <strong>die</strong> Dormerras wyd bekend. Angus is baie entoesiasties en trots op <strong>die</strong> lammers wat <strong>vir</strong> Spier<br />
geslag word. Aangesien ek en Ewan nie oor ‘n langtermyn lammers kon voorsien nie, het ons ook lammers by ander<br />
telers <strong>vir</strong> Spier gewerf. Die uitdaging is om toe te sien dat Angus dwarsdeur <strong>die</strong> jaar lammers <strong>vir</strong> Spier sal kan aankoop.<br />
erika hanekom
dormer <strong>2012</strong><br />
24<br />
boontjieskraal<br />
In <strong>die</strong> skilderagtige Overberg in <strong>die</strong> Wes-Kaap, wat tradisioneel wolskaap wêreld is, word al<br />
hoe meer met Dormers geboer.<br />
Boontjieskraal Landgoed wie in 2007 <strong>die</strong> Nasionale Skaapboer<br />
van <strong>die</strong> Jaar titel verower het, is geen uitsondering nie. Geleë<br />
in <strong>die</strong> Caledon Distrik word daar met Dormers geboer en<br />
kruisteling word ook toegepas met Dohne Merino ooie.<br />
Die laaste klompie jare koop Boontjieskraal elke jaar ramme<br />
op <strong>die</strong> Nasionale Dormer Veiling wat in Bloemfontein in<br />
September gehou word. Dit sal <strong>vir</strong> <strong>die</strong> meeste kudde boere<br />
snaaks wees dat ‘n kudde boer net stoet<strong>die</strong>re aankoop by ‘n<br />
Nasionale veiling, maar sê Richard Krige van Boontjieskraal,<br />
“swak ramme gee swak lammers. Elke ram wat ons al op <strong>die</strong><br />
Nasionale veiling gekoop het, is sy gewig in goud werd”.<br />
As jy met Piet de Wet wie <strong>die</strong> kudde bestuur op Boontjieskraal<br />
praat kom jy gou agter dat hy ‘n gesoute skaapman is met jare<br />
se ondervinding. Piet en Richard raak sommer opgewonde oor<br />
<strong>die</strong> vooruitsigte en <strong>die</strong> potensiaal van <strong>die</strong> Dormer. Volgens Piet<br />
is <strong>die</strong> Dormer een van <strong>die</strong> mees onderskatte rasse wat ‘n reuseinvloed<br />
kan hê op <strong>die</strong> winsgewendheid van skaap vertakkings.<br />
tans boer hulle met ‘n klein getal Dormer ooie en teel <strong>vir</strong><br />
hulself ramme wat gebruik word <strong>vir</strong> <strong>die</strong> kruisteel program op<br />
hulle Dohne ooie. Ons dra geen sentiment teenoor ‘n seker ras<br />
landgoed -<br />
nie, <strong>die</strong> debat oor watter wolskaap <strong>die</strong> beste is is lank nie meer<br />
relatief nie maar eeder <strong>die</strong> tipe wolskaap. Hier boer ons met ‘n<br />
“Overberg-special” wat ‘n groot ram, gladde tipe met medium<br />
fynwol het.<br />
Die kruisings lewer lammers wat gesond is en vinnig groei. Die<br />
kruis lammers groei gemiddeld 50 gram per dag meer as <strong>die</strong><br />
woltipe lammers en verhoog ons vleis inkomste.<br />
tussen 76 en 84% van ons inkomste kom uit vleis en selfs met<br />
<strong>die</strong> huidige oplewering in <strong>die</strong> wolmark weet ons nie <strong>vir</strong> hoe<br />
lank ons nog met ‘n “wol tipe” skaap gaan kan boer nie. Dit<br />
raak eenvoudig net te duur om wol te produseer gegewe <strong>die</strong><br />
inkomste verskil tussen vleis en wol. Boere word nie regmatig<br />
vergoed <strong>vir</strong> <strong>die</strong> belegging wat in <strong>die</strong> wol gemaak word en<br />
<strong>die</strong> proteïen wat in wol moet ingaan nie. Die onderhouds<br />
behoefte van ‘n “woltipe” skaap is eenvoudig net baie hoër as<br />
‘n Dormer. Verder kan <strong>die</strong> speen persentasie van <strong>die</strong> wol tipes<br />
net nie kompenteer met <strong>die</strong> van ‘n suiwer Dormer nie. Op ‘n 18<br />
maande lamstelsel kan ‘n Dormer maklik 130% speen per lam<br />
per keer wat op ‘n jaar grondslag van 195% neerkom. Sonder<br />
om na Lammerhokkies toe te beweeg of met <strong>die</strong> hulp van<br />
dragtige merrieserum (DMSG), en reuse hoeveelhede kos is dit<br />
net nie met woltipes moontlik nie.<br />
Die Dormer pas maklik aan in ons omgewing en met ons<br />
beskikbare voer en weidings op ‘n intensiewe stelsel is hy besig<br />
om ons winsgewenheid te verhoog sê Piet. Die lammers is<br />
klein met geboorte maar is lewenskragtig, <strong>die</strong> ooie het baie<br />
melk en gevolglik groei <strong>die</strong> lammers vinnig. Die oorlewerings<br />
persentasie van <strong>die</strong> lammers is uitstekend. Met <strong>die</strong> regte voer<br />
kry ons lammers wat swaar weeg en nog baie goed gradeer<br />
en bemarking is gewoonlik by vier en ‘n half maande met ‘n<br />
gemiddelde karkas gewig van 22.5kg.<br />
Die September Dohne/Dormer kruis lammers van 2011 het<br />
bestaan uit 1003 lammers wat bemark is. Die aanvangsmassa<br />
word as 0kg beken. Die bemarkingsouderdom was 151.18 dae<br />
vanaf <strong>die</strong> begin van lam; <strong>die</strong> ramme het 34 dae by <strong>die</strong> ooie<br />
geloop. Lewendige massa was 51.38kg gemiddeld met ‘n<br />
karkas gewig van 25.18kg. Die uitslag persentasie was 49%.<br />
Die gradering was 96% A2/A3 en <strong>die</strong> lammers het <strong>die</strong> ooi en<br />
ram lammers ingesluit, al <strong>die</strong> swak lammers en krummels. Die<br />
GDt met aanvangs gewig van 0kg was 339g per dag <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />
hele trop. As u <strong>die</strong> lammers se geboortegewig as 5kg neem is<br />
dit 306g per dag!<br />
deur Richard Krige
dormer <strong>2012</strong><br />
26<br />
<strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> & Diereverbetering<br />
Tariewe: 2011/<strong>2012</strong> (BTW Uitgesluit)<br />
ALGEMENE TARIEWE: SUID-AFRIKAANSE TELERS 2011/<strong>2012</strong><br />
Ledegeld Genootskappe (per 100 lede of gedeelte daarvan) R 600.00<br />
Eenmalige aansluitingsfooi <strong>vir</strong> nuwe telersgenootskappe R 1,200.00<br />
Voorvoegsel administrasie (eenmalig)<br />
Registrasie van R 105.00<br />
Verandering van R 105.00<br />
Sessie van R 105.00<br />
Herinstelling van lidmaatskap R 250.00<br />
Direkte fakturering (per teler per jaar) R 45.00<br />
Addisionele / duplikaat sertifikate R 6.30<br />
Beeste, sKAPe, BoKKe & Volstruise<br />
Deelname (jaarliks per teler) R 250.00<br />
Direkte handeling (jaarliks per teler) R 250.00<br />
Herinstelling van <strong>die</strong>re R 100.00<br />
Per Kapita VLEISBEEStE: (telers ontvang registrasiesertifikate) R 10.70<br />
Per Kapita VLEISBEEStE: (Genootskappe sonder registrasiesertifikate) R 10.50<br />
Per Kapita MELKBEEStE: (telers ontvang registrasiesertifikate) R 7.40<br />
Per Kapita MELKBEEStE: (Genootskappe sonder registrasiesertifikate) R 7.25<br />
** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 1 R 5.50<br />
** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 1.1 (sonder registrasiesertifikate) R 5.30<br />
** Per Kapita SKAPE & BOKKE: (melkbokke uitgesluit) - Opsie 2 R 3.10<br />
Per Kapita MELKBOKKE R 7.40<br />
PerDe & honDe<br />
Intreefooi R 175.00<br />
Dienste instandhoudingsfooi (Leeftydsregistreerders) R 85.00<br />
Direkte handeling (jaarliks per teler) R 250.00<br />
Leeftydsregistrasie: PERDE (eenmalig) R 100<br />
Leeftydsregistrasie: HONDE (eenmalig) R 50.00<br />
Geboortekennisgewing: PERDE (per geboorte) R 15.50<br />
Geboortekennisgewing: HONDE (per werpsel) R 21.50<br />
Oordragte: HONDE & PERDE R 35.00<br />
Opname van bykomende data (per geval) R 2.05<br />
VeilinGsKAtAloGus<br />
Saamgestel deur Genootskap:<br />
Data ontrekking per <strong>die</strong>r R 2.10<br />
Samestelling - Glyskaal (18.87 to R376.20)<br />
Saamgestel deur <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong>:<br />
Data ontrekking per <strong>die</strong>r R 3.10<br />
Samestelling - Glyskaal (24.75 to R496.10)<br />
Perdepaspoorte (per paspoort) R 80.00<br />
** Per KAPitA sKAPe & honDe<br />
Opsie 1 Registrasies, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang registrasiesertifikate<br />
Opsie 1.1 Registrasies, oordragte en kansellasies ingesluit. Ontvang nie registrasiesertifikate nie.<br />
Opsie 2 Betaal <strong>vir</strong> registrasiesertifikate,oordragte en logix verslae.<br />
info@studbook.co.za • Tel: +27(0)51 410 0900 • Faks / Fax: +27(0)51 447 3964
dormer <strong>2012</strong><br />
28<br />
dormer<br />
sKAAPtelersGenootsKAP VAn sA<br />
sheeP BreeDers’ soCietY of sA<br />
fooiestruKtuur | fee struCture<br />
Fooie betaalbaar aan Genootskap<br />
Fees payable to Society (01/07/<strong>2012</strong> – 30/06/2013)<br />
AANSOEK OM LIDMAATSKAP • APPLICATION AS MEMBER:<br />
1. Intreefooi (eenmalig) | Entry fee (once-off ) R300-00<br />
2. Lidmaatskap (jaarliks) | Membership (per year) R475-00<br />
3. Geboortekennisgewingboek | Birth Notification Book R 100-00<br />
4. Herinstelling | Reinstate R15-00 (BtW incl)<br />
heffinGsfooie | leVies:<br />
Per kapita-heffing per <strong>die</strong>r 12 maande en ouer soos op 1 Julie<br />
Per capita levy per animal 12 months and older as on 1 July R 24.00
dormer <strong>2012</strong><br />
30<br />
nampo 2011<br />
nampo oesdag lok jaarliks duisende belangstellendes, van regoor <strong>die</strong> land asook <strong>die</strong><br />
buiteland, wat met groot entoesiasme <strong>die</strong> terein betree en baie moeg verlaat na ‘n dag<br />
se stap. Die Dormer uitstalling was weereens ‘n treffer met spog<strong>die</strong>re, asook ‘n nuwe<br />
standplaas nader aan <strong>die</strong> hek.<br />
Die skuif van <strong>die</strong> standplaas het gekom nadat Graan<br />
<strong>SA</strong> nuwe bouregulasies ingestel het wat oor ‘n vyf<br />
jaar periode ge-implimenteer moes word. Daar het<br />
ook ‘n standplaas op <strong>die</strong> hoek van <strong>die</strong> kompleks<br />
oop gegaan en nou is ons standplaas reeds op<br />
standaard en ons reg <strong>vir</strong> <strong>die</strong> volgende oesdag.<br />
Graag bedank ons ook <strong>die</strong> telers wat <strong>die</strong>re<br />
voorberei het asook <strong>die</strong> mense wat bereid was om<br />
te help met <strong>die</strong>nsbeurte; hoop ons sien jul in <strong>die</strong><br />
toekoms weer daar , en verwelkom enige een om<br />
te kom kuier.<br />
Nampo groete<br />
telers en belangstellendes<br />
kuier heerlik by <strong>die</strong> nuwe<br />
standplaas<br />
Diensbeurte tydens Nampo 2011
dormer <strong>2012</strong><br />
32<br />
mnr IL Ferreira (oom Leep), bekende<br />
Veekundige en Boumeester van<br />
<strong>die</strong> Dormerras is op 23 November<br />
2011 in <strong>die</strong> ouderdom van 89 jaar oorlede.<br />
Oom Leep het <strong>die</strong> graad B.Agric in 1944 aan <strong>die</strong> Universiteit<br />
van Stellenbosch behaal. Hy het in 1945 by <strong>die</strong> Elsenburg<br />
Lanboukollege begin waar hy gemoeid was met navorsing,<br />
bedryfsvoorligting en seleksie en teling van Percheron perde,<br />
Fries- en Jerseybeeste, asook verskillende skaaprasse. Hy het<br />
landwyd bekendheid verwerf as keurder van <strong>die</strong> rasse.<br />
In 1968 is hy aangestel as verantwoordelike beampte op <strong>die</strong><br />
Outeniekwa proefplaas by George. Hy het ‘n aantal Dormers<br />
uit <strong>die</strong> Elsenburgstoet met hom saamgeneem om daar <strong>die</strong><br />
Outeniekwa Dormerstoet te begin en daardeur <strong>die</strong> Dormerras<br />
in daar<strong>die</strong> deel van ons land bekend gestel.<br />
Die eerste Dormerveiling van <strong>die</strong> Elsenburgstoet het in 1947<br />
plaasgevind en daarna jaarliks, behalwe in 1969 toe al <strong>die</strong><br />
Dormers <strong>vir</strong> ‘n proef nodig was. Die gemiddelde verkoopprys<br />
op <strong>die</strong> eerste veiling was R15-00 gemiddeld <strong>vir</strong> ramme. Diere<br />
van <strong>die</strong> Outeniekwa Stoet is ook op <strong>hier</strong><strong>die</strong> veilings aangebied<br />
(kenmerkletter O).<br />
In 1971 is oom Leep as hoof opleidingsbeampte by Elsenburg<br />
Landboukollege aangestel. Met sy intense belangstelling,<br />
besondere kennis en praktiese aanvoeling sou hy <strong>vir</strong> nog ‘n<br />
verdere 10 jaar <strong>die</strong> Elsenburg kuddes tot groot hoogtes lei. Hy<br />
het sy kennis gedeel met boere van <strong>die</strong> Winterreënstreek waar<br />
hy gereeld as beoordelaar van verskeie rasse opgetree het by<br />
skoue, as adviseur by veilings en as kursusleier by kort kursusse.<br />
Dormers se<br />
“Boumeester”<br />
oorlede<br />
– erika hanekom<br />
Onder sy leiding het <strong>die</strong> Elsenburgkuddes ook dikwels aan<br />
plaaslike skoue deelgeneem.<br />
‘n Heel besondere en welver<strong>die</strong>nde eer het hom in 1981<br />
te beurt geval toe hy ‘n silwer medalje van <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong><br />
ontvang het ter erkenning van buitengewone prestasie op<br />
<strong>die</strong> gebied van <strong>die</strong>reproduksie, maar veral <strong>vir</strong> sy jarelange<br />
aandeel in <strong>die</strong> ontwikkeling van <strong>die</strong> Dormerras. Na sy<br />
aftrede het hy hom in Stellenbosch gevestig. Hy het egter<br />
sy belangstelling in <strong>die</strong> Dormerras, maar ook ander rasse<br />
behou en is hy in sy privaat hoedanigheid steeds betrek deur<br />
<strong>die</strong> Universiteit van Stellenbosch, boere en ander instansies.<br />
Ons Dormertelers is bevoorreg dat so ‘n toegewyde, beskeie<br />
persoon <strong>die</strong> “bouer” van ons ras kon wees. Hy was lid van <strong>die</strong><br />
eerste bestuur van <strong>die</strong> Dormer Skaaptelersgenootskap wat op<br />
19 Oktober 1965 gekies is. Hy het ook vanaf 1967 tot 1973<br />
as Sekretaris op <strong>die</strong> Dormerraad ge<strong>die</strong>n en was een van <strong>die</strong><br />
drie raadslede wat samesprekings met <strong>SA</strong> <strong>Stamboek</strong> gevoer<br />
het om <strong>die</strong> Dormer as ras te laat registreer, wat wel in 1975<br />
gebeur het.<br />
Met groot liefde en toewyding het hy <strong>die</strong> ontwikkeling<br />
en bevordering van <strong>die</strong> Dormerras sy erns gemaak. Baie<br />
studente en boere kon <strong>die</strong> voorreg smaak om deur hom<br />
onderrig te word in ras eienskappe en beoordeling en ons<br />
het <strong>hier</strong><strong>die</strong> kursusse herhaaldelik bygewoon al het ons<br />
vantevore geslaag. Dit was ook <strong>vir</strong> my ‘n besondere voorreg<br />
om <strong>vir</strong> etlike jare tot sy aftrede en ook daarna saam met hom<br />
Dormer kursusse te kon aanbied.<br />
Ons is dankbaar en trots dat deur oom Leep se bydrae<br />
<strong>die</strong> Dormerras tot een van <strong>die</strong> gewildste vleisrasse in <strong>SA</strong><br />
ontwikkel het. Ons eer sy nagedagtenis en sal voortbou op<br />
dit wat <strong>vir</strong> ons nagelaat is.<br />
TOP 3<br />
D O R M E R S<br />
Andrew Jordaan & Seuns<br />
SPEKBOOMBERG • POSBUS 438 • CRADOCK • 5880<br />
Ons missie<br />
in ons stoetery is om ramme te teel met goeie<br />
balans, goeie bouvorm en hoë vrugbaarheid.<br />
Ons visie<br />
is om teelmateriaal<br />
aan stoet-en kudde<br />
boere te voorsien wat<br />
ekonomies doeltreffende<br />
vleisproduksie kan<br />
bevorder.<br />
ANDREW JORDAAN 082 8555 604<br />
andrewjnr@r63.co.za | www.andrewjordaanenseuns.co.za
dormer <strong>2012</strong><br />
34<br />
inspekteurs<br />
PArtiCiPAnt_CoDe nAMe ADDress telePhone fAX MoBile eMAil ProVinsie<br />
0525999DOM MNR J.A. BARNARD JOHANRI, POSBUS 122, LINDLEY, 9630 082-306 3161 - 084-941 1129 johanri@vodamail.co.za FREE STATE<br />
0596651DOM MNR T.J.P. BARNARD POSBUS 33, EDENBURG, 9908 051-743 1565 051-743 1565 079-511 3920 - FREE STATE<br />
0602947DOM MNR J.A. BEYERS POSBUS 133, MAKWASSIE, 2650 018-597 4511 086-506 1687 083-284 6473 jabuwy@yahoo.com NORTH WEST<br />
0524399DOM MNR J. CHURCH POSBUS 470, ZASTRON, 9950 05572 vra 051-663 0153 082-499 5935 cobuschurch@nokwi.co.za FREE STATE<br />
1513Rouxvi<br />
0586818DOM MNR D.C. CRONJE POSBUS 328, VREDE, 9835 - - 082-565 6924 - FREE STATE<br />
0583192DOM MNR J.B. DE WET POSBUS 800, CALEDON, 7230 028-212 1865 028-212 1865 082-853 4851 jbdewet@cmw.co.za WESTERN CAPE<br />
0564456DOM MNR P.A. DU PLESSIS POSBUS 193, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1521 086-681 6879 082-823 0673 pieter.duplessis@bkb.co.za WESTERN CAPE<br />
0549467DOM MR W.T. ELLIOTT SPRING VALLEY, P.O. BOX 135, STEYNSBURG, 5920 048-887 0019 - - bill@steynsburg.co.za EASTERN CAPE<br />
0602950DOM MNR W.A.V. ESTERHUYSE POSBUS 43114, HEUWELSIG, 9332 051-445 2100 051-445 2100 071-471 1827 w.esterhuyse@lantic.net FREE STATE<br />
0588573DOM MNR A. FERREIRA POSBUS 68, DEWETSDORP, 9940 - - 082-829 3887 ferreireaa@tsb.co.za FREE STATE<br />
0450198DOM MNR C.P. GROENEWALD POSBUS 156, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1812 028-261 1812 082-453 2899 cpg@dorwald.co.za WESTERN CAPE<br />
0550316DOM MNR J.V.B. GROENEWALD POSBUS 214, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1944 - 082-572 4327 - WESTERN CAPE<br />
0609539DOM MNR P. GROENEWALD BKB POSBUS 29, RIVIERSONDEREND, 7250 - - - - WESTERN CAPE<br />
0462699DOM MEV M.F. HANEKOM POSBUS 126, MALMESBURY, 7299 022-487 2690 022-482 2047 082-870 1334 hanekom@patat.za.net WESTERN CAPE<br />
0549413DOM MNR H.W. HATTINGH POSBUS 555, CALEDON, 7230 028-212 2058 028-212 2058 082-786 1534 - WESTERN CAPE<br />
0603140DOM MNR R.B. HAUPT 10 DE JAGERSTRAAT, POSBUS 113, VOLKSRUST, 017-735 1288 017-735 3664 082-772 4542 richard.haupt@bkb.co.za MPUMALANGA<br />
2470<br />
0585343DOM MNR F.D. HUGO POSBUS 541, SWELLENDAM, 6740 028-514 2223 028-514 2223 082-854 9468 fdhugo@cmw.co.za WESTERN CAPE<br />
0630481DOM MNR J.J. JANSEN VAN POSBUS 65, KOFFIEFONTEIN, 9986 - - 082-380 0146 wintershoekboerdery@yahoo.com FREE STATE<br />
RENSBURG<br />
0488064DOM MNR A.D. JORDAAN JOR DORMERS, POSBUS 30, CRADOCK, 5880 048-881 3525 086-620 6718 084-745 3418 jordormers@gmail.com EASTERN CAPE<br />
0569903DOM MNR M. LIEBENBERG POSBUS 25, SWELLENDAM, 6740 028-514 1963 028-514 1963 082-771 6552 - WESTERN CAPE<br />
0381824DOM MNR H.J. LOUW POSBUS 219, BRANDFORT, 9400 051-821 1453 051-444 1799 082-574 0602 kootsperm@vodamail.co.za FREE STATE<br />
0630274DOM MNR J.J. LOUW POSBUS 5, BARKLY OOS, 9786 045-971 0862 - 071-673 5255 - EASTERN CAPE<br />
0334278DOM MR R.G. RAYNER P.O. BOX 202, CRADOCK, 5880 048-881 3826 086-511 3387 083-356 2749 rayner@telkomsa.net EASTERN CAPE<br />
028-512 3866 028-512 3866 082-826 0292 kinkodormer@vodamail.co.za WESTERN CAPE<br />
0524685DOM MNR M.J. SWART KYKSIM BOERDERY (EDMS) BPK, POSBUS 333,<br />
SWELLENDAM, 6740<br />
0590453DOM MNR G.F.M. VAN DER POSBUS 345, PARYS, 9585 056-817 7455 - 082-651 2858 - FREE STATE<br />
WESTHUIZEN<br />
0583184DOM MNR W.J. VAN HEERDEN POSBUS 1988, KROONSTAD, 9500 056-212 9393 056-212 9393 082-826 3244 - FREE STATE<br />
0002970DOM MNR C.P. VAN ROOYEN POSBUS 12051, BRANDHOF, 9324 058-303 7986 012-807 3168 082-575 6370 charl@bonsmara.co.za FREE STATE<br />
0570264DOM MNR J. VAN WYK POSBUS 602, LADYBRAND, 9745 - - 072-684 6304 eastry@ntelecom.co.za FREE STATE<br />
0486331DOM MNR B.E. VENTER HELDERHOEK, POSBUS 67, REDDERSBURG, 9904 - - 082-808 9253 mwctinn@mweb.co.za FREE STATE<br />
0618878DOM MNR R.J. WILKE POSBUS 29048, DANHOF, 9310 051-436 1937 051-451 2306 083-280 6204 robert@centralsigns.co.za FREE STATE
dormer <strong>2012</strong><br />
36<br />
Drie van <strong>die</strong> mees<br />
belangrikste siektetoestande<br />
van skape in Suid Afrika<br />
- Dr. CJB nel (BVsC.)<br />
1. BloutonG<br />
‘n Muggie-oorgedraagde siekte van <strong>die</strong><br />
laatsomer en herfs waarvan <strong>die</strong> risiko deur<br />
inenting voorkom kan word. Die <strong>vir</strong>us oorwinter<br />
in beeste, wat simptoomlose draers is. Daar is 24<br />
stamme van <strong>die</strong> <strong>vir</strong>us in Suid-Afrika – vandaar<br />
dat <strong>die</strong> lewende entstof in 3 fraksies verdeel is<br />
nl. A, B en C, wat elk met ’n 3 weke tussenpose<br />
gespuit word. Inenting behoort in <strong>die</strong> vroeë<br />
lente gedoen te word. Ramme moet nie korter<br />
as 8 weke voor <strong>die</strong> teelseisoen ingeënt word nie,<br />
en ooie nie in <strong>die</strong> eerste helfte van dragtigheid<br />
nie. Lammers jonger as 5 maande behoort nie<br />
geënt te word nie.<br />
Die bek- en tong letsels is pynlik <strong>vir</strong> <strong>die</strong> <strong>die</strong>r en<br />
veroorsaak dat geaffekteerde skape nie vreet<br />
nie. ‘n Pynlike inflammasie van <strong>die</strong> kroonrand<br />
veroorsaak dat aangetaste skape moeilik<br />
beweeg. ‘n Koorsreaksie veroorsaak aborsies<br />
en ‘n breek in <strong>die</strong> wol. Tydens ‘n uitbraak moet<br />
<strong>die</strong>re na hoër liggende dele van <strong>die</strong> plaas verskuif<br />
word weg van staande water waar insekte volop<br />
is. Insekbeheer met insekwerende middels<br />
speel ook ‘n belangrike rol in <strong>die</strong> beheer van <strong>die</strong><br />
siekte. Siek <strong>die</strong>re word met ‘n antibiotika asook<br />
‘n pynstillende middel behandel. Raadpleeg u<br />
veearts <strong>hier</strong>oor.<br />
2. BloeDnier<br />
Skape vrek meestal akuut as gevolg van toksiene<br />
wat vrygestel word deur <strong>die</strong> oorgroei van<br />
Clostridium perfringens tipe D bakterieë wat<br />
normaal in <strong>die</strong> dermkanaal van skape voorkom.<br />
Sulke oorgroei vind plaas wanner skielike<br />
veranderinge in <strong>die</strong> <strong>die</strong>et van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r plaasvind<br />
en veral as <strong>die</strong> deurvloei van intestinale inhoud<br />
versnel. Dit kan ook geskied as <strong>die</strong>re met ‘n<br />
swaar intestinale parasietlading ontwurm word.<br />
Die beste voorkoming is inenting. Ent <strong>die</strong>re ten<br />
minste twee maal jaarliks met ‘n multi Clostridiale<br />
entstof. Raadpleeg u veearts om <strong>die</strong> beste<br />
program <strong>vir</strong> u plaas op te stel.<br />
3. hAArwurM<br />
(Haemonchus Contortus)<br />
Haarwurm is ‘n rondewurm wat in <strong>die</strong> abomasum<br />
(melkpens) van <strong>die</strong> <strong>die</strong>r aangetref word. Hier voed <strong>die</strong><br />
volwasse wurm, en veroorsaak anemie in <strong>die</strong> skaap. ‘n<br />
Skaap met ‘n swaar haarwurm besmetting vertoon bleek<br />
slymvliese asook ‘n kwakkeel wat dui op ‘n proteïen<br />
tekort. So ‘n skaap sal ook in ‘n swak kondisie wees,<br />
en sal onderpresteer. Om haarwurms hok te slaan,<br />
moet u ‘n totale parasietbeheer program saam met u<br />
veearts opstel. Hier<strong>die</strong> program moet weidingsbestuur,<br />
middelseleksie asook skaapseleksie insluit.<br />
Daar is verskeie middel handelsmerke op <strong>die</strong> mark<br />
beskikbaar <strong>vir</strong> <strong>die</strong> beheer van interne parasiete in skape.<br />
Saam met u veearts behoort <strong>die</strong> keuse n.a.v <strong>die</strong> seisoen,<br />
stadium van produksie, <strong>die</strong> tipe parasiet probleem en<br />
weerspatrone geneem te word. Wanneer besluite op<br />
prys alleen gemaak word, kan <strong>die</strong> resultate minder<br />
effektief wees.
dormer <strong>2012</strong><br />
38<br />
dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />
PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />
0605698DOM AAN DE VALLEI KERNKUDDE POSBUS 289, AMERSFOORT, 2490 017-753 1867 086-593 0870 084-491 0310 dolf@aan-de-vallei.co.za AAN-DE-VALLEI DE MPUMALANGA<br />
0567898DOM ACTEBIS 351 CC P/A MNR W.A.V. ESTERHUYSE, POSBUS 43114, HEUWELSIG, 9332 - 086-626 6354 071-471 1827 Willie.Esterhuyse@absa.co.za WESTLEY W FREE STATE<br />
0525999DOM MNR J.A. BARNARD JOHANRI, POSBUS 122, LINDLEY, 9630 082-306 3161 - 084-941 1129 johanri@vodamail.co.za JOHANRI JB FREE STATE<br />
0571768DOM BB AGRI BOERDERY TRUST POSBUS 289, AMERSFOORT, 2490 017-753 1867 086-593 0870 084-491 0310 bbagri@vodamail.co.za<br />
BB AGRI QJ MPUMALANGA<br />
dolf@aan-de-vallei.co.za<br />
0565310DOM BEYERS EN BEYERS TRUST POSBUS 133, MAKWASSIE, 2650 - 018-597 4511 083-284 6473 jabuwy@yahoo.com JABUWY K NORTH WEST<br />
0559231DOM BIRKHALL TRUST P/A MNR J.A. VOSLOO, POSBUS 267, BARKLY-OOS, 9786 045-974 9303 045-974 9303 0829209084 basie@barkly.co.za BIRKHALL AV FREE STATE<br />
0589666DOM BLACKMOOR BOERDERY CC POSBUS 682, NEWCASTLE, 2940 034-351 1608 088-034 351 1874 082-449 6098 antonpitout11@yahoo.com DIMENSIE CA KWAZULU_NATAL<br />
0582450DOM MNR A.J. BOTHA MOUNT-MOURNE, POSBUS 213, BARKLY-OOS, 9786 045-974 9221 045-974 9221 082-871 9746 suebotha@connix.co.za BAJ AJ FREE STATE<br />
0529737DOM MNR A.P.R. BOTHA KAREEKRANS BOERDERY, POSBUS 440, SOMERSET OOS, 5850 042-247 2241 086-518 2693 082-893 6193 andries@bosberg.co.za KAREEKRANS KAR EASTERN CAPE<br />
0618991DOM Botha BF Posbus 484, Brandfort, 9400 051 853 1199 0829602717 benbotha@vodamail.co.za BEN-BO BF FREE STATE<br />
0594051DOM MNR P. BRUWER POSBUS 1629, HARRISMITH, 9880 058-642 2013 082-882 8871 082-413 2568 paulamandabruwer@webmail.co.za GEELBEKPAN PB FREE STATE<br />
0594077DOM CHRI<strong>SA</strong>NDRI FAMILIE TRUST POSBUS 162, EDENBURG, 9908 051-412 8800 051-447 8301 082-567 2823 chris@kmfs.co.za <strong>SA</strong>NCOR RS FREE STATE<br />
0524399DOM MNR J. CHURCH POSBUS 470, ZASTRON, 9950 05572 vra 1513Rouxvi 051-663 0153 082-499 5935 cobuschurch@nokwi.co.za LEEUWKOP J FREE STATE<br />
0481550DOM COCO BOERDERY J. FOURIE, POSBUS 25270, MONUMENTPARK, 0105 - - 082-093 7650 annelie.johan@iburst.co.za COCO YF GAUTENG<br />
0629830DOM DAERAAD DORMERS POSBUS 103, MEMEL, 2970 083-628 4327 - 082-800 1632 dewet@eject.co.za DAERAAD GG NORTH WEST<br />
563223DOM DAMANé BOERDERY TRUST POSBUS 786, SCHWEIZER-RENEKE, 2780 0539631999 DAMANé DD NORTH WEST<br />
0612573DOM MNR G. DE KLERK POSBUS 487, MIDDELBURG, 5900 049-842 1232 049-842 1232 082-301 9691 - NOEDIG GDK EASTERN CAPE<br />
0586805DOM DE KOCK KLIPFONTEIN BOERDERY P/A MIKE DE KOCK, REMHOOGTE, POSBUS 1110, BREDASDORP, 7280 028-452 1623 028-452 1623 082-926 7510 nalise@whalemail.co.za REMHOOGTE DK WESTERN CAPE<br />
0618098DOM DE LANGE FAMILIE TRUST POSTNET SUITE 40, PRIVAAT<strong>SA</strong>K X6590, GEORGE, 6530 044-876 0030 044-876 0030 082-452 3655 adridelange@wispernet.co.za ARRIES A WESTERN CAPE<br />
0605708DOM MNR J.P. DE WET POSBUS 114, HEILBRON, 9650 058-852 2732 - 082-853 6970 - BT BT FREE STATE<br />
0614665DOM DOR PRÉ DORMERS POSBUS 34907, FAUNASIG, BLOEMFONTEIN, 9325 051-575 0681 051-575 0681 083-708 4075 alfredajac@yahoo.com DOR PRE PJ FREE STATE<br />
0572392DOM DORMEHL BOERDERY P/A MNR A.B. DORMEHL, POSBUS 58, BARKLY-OOS, 9786 045-971 9141 045-971 9141 082-771 8949 dormehl@snowvalley.co.za DORMEHL AD FREE STATE<br />
0582040DOM DORWALD BOERDERY EDMS BPK POSBUS 156, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1812 086-622 1695 082-453 2899 cpg@dorwald.co.za DORWALD CPG WESTERN CAPE<br />
0608925DOM MNR A. DU PLESSIS POSBUS 1730, STANDERTON, 2430 017-712 5853 017-712 5853 083-557 9938 verblyden@vodamail.co.za ROSCHESTER ADUP MPUMALANGA<br />
0619204DOM MEV G. DU PLESSIS POSBUS 99, PETRUSBURG, 9932 05282 1103 - 083-741 1461 0837411461@mtnloaded.co.za SLAGTKRAAL OP FREE STATE<br />
0338845DOM MNR L.W.M. DU PLESSIS POSBUS 297, HUMANSDORP, 6300 042-295 1678 042-295 1678 082-457 1779 kromhout@intekom.co.za KLEINKAMMA DTW EASTERN CAPE<br />
0629762DOM MNR A.S. DU TOIT POSBUS 110, HEKPOORT, 1790 014-576 2293 086-671 6588 083-659 4037 andre@adtrp.co.za BERGSIG ADT NORTH WEST<br />
0603904DOM ELDERS TRUST POSBUS 546, HARRISMITH, 9880 058 622 3473 058 622 3981 0829249838 laurikacoetzee@gmail.com ELDERS EBT FREE STATE<br />
574451DOM ELGIN DORMERS DK van Zyl, Posbus 80010, Olympia, Windhoek 26461251665 26461251558 dirk@a-zserv.com DVZ Z NAMIBIA<br />
0590068DOM ELIBANK BOERDERY POSBUS 7, RHODES, 9787 045-974 9877 045-974 9877 082-922 5679 henri@tiscali.co.za ELIBANK HR FREE STATE
dormer <strong>2012</strong><br />
40<br />
dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />
PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />
0040477DOM ELSENBURG DIEREPRODUKSIE, DEPT. LANDBOU: WES-KAAP, PRIVAAT<strong>SA</strong>K X1, ELSENBURG, 7607 021-808 5487 021-808 5407 083-644 0628 koosb@elsenburg.com ELSENBURG E WESTERN CAPE<br />
0033464DOM MNR E.A. ENGELBRECHT POSBUS 304, PAULPIETERSBURG, 3180 034-995 0385 034-995 0385 082-891 0754 arnowerwin@gmail.com ARLILO EAE KWAZULU_NATAL<br />
0603690DOM MNR T. ERASMUS POSBUS 334, LOFDAL, JACOBSDAL, 8710 053-591 7188 053-591 7188 082-574 7885 erasmust@telkomsa.net BIG TIME TE NORTHERN CAPE<br />
0623412DOM EVER<strong>SA</strong>R STOET POSBUS 479, HARRISMITH, 9880 058-622 3173 058-622 3173 083-654 9638 cjbnel@hotmail.com EVER<strong>SA</strong>R CN FREE STATE<br />
0632502DOM FANDOR POSBUS 3247, STANDERTON, 2430 - - 082-780 3772 faniejvrensburg@gmail.com FANDOR FF MPUMALANGA<br />
0311877DOM FERDINAND NAUDE TRUST POSBUS 932, WELKOM, 9460 057-353 1701 086-500 1444 082 445 3366 vergesigte@telkomsa.net<br />
V5 V5 FREE STATE<br />
bbadenhorst@jireth.co.za<br />
0552466DOM MNR D.C. FOURIE KOPPIES, POSBUS 50, RIVIERSONDEREND, 7250 028-261 1861 028-261 1861 083-284 6033 - SONDEREND KD WESTERN CAPE<br />
0586892DOM FYNGOUD BOERDERY POSBUS 583, <strong>SA</strong>NNIESHOF, NOORDWES, 2760 - 018-571 0328 083-702 2789 anton@otdk.co.za FYN-GOUD FHL NORTH WEST<br />
0560040DOM MEV & MNR J.L. & D.J. GELDENHUYS UITKYK, POSBUS 157, RIVERSDAL, 6670 028-713 2984 028-713 2984 082-477 5657 louize@intellect.co.za LOUDI LDG WESTERN CAPE<br />
0580701DOM GERTRON P/A G.R. VENTER, POSBUS 724, VOLKSRUST, 2470 017-735 2030 017-735 2030 082-776 6569 gerrit_venter@yahoo.com GERTRON GT MPUMALANGA<br />
0488350DOM MNR P.M. GILDENHUYS SWARTHEUWEL DORMERS, POSBUS 175, HEIDELBERG, 6665 028-537 1941 028-537 1941 082-808 1295 pietskaap@easycoms.co.za SWARTHEUWEL DSG WESTERN CAPE<br />
0605669DOM GVA BOERDERY POSBUS 363, CALEDON, 7230 028-254 9756 086-557 4679 079-854 9637 abriedewet@xsinet.co.za DEUWET DWT WESTERN CAPE<br />
0610012DOM HANDOR BOERDERY P/A J.F. VENTER, POSBUS 397, BETHAL, 2310 017-624 1342 086-630 5605 082-468 4948 hventer@afgri.co.za HANDOR JF HAND MPUMALANGA<br />
0462699DOM MEV M.F. HANEKOM POSBUS 126, MALMESBURY, 7299 022-487 2690 022-482 2047 082-870 1334 hanekom@patat.za.net RHENOSTERBOSRUG AP WESTERN CAPE<br />
0529859DOM HAPPY VENTURE BOERDERY POSBUS 3013, STANDERTON, 2430 017-702 3140 017-702 3140 082-784 6905 gerbielou@mweb.co.za HAPPY VENTURE CPL MPUMALANGA<br />
0590097DOM MNR N. HERBERT POSBUS 1672, BLOEMFONTEIN, 9300 051-410 3610 086-601 3575 083-280 6191 herbert@sac.fs.gov.za RENOSTERVALLEI NH FREE STATE<br />
0611684DOM JACHÉ DORMERS BOKMAKIERIE STRAAT 8, MOOIVALLEIPARK, POTCHEFSTROOM, 2531 018-294 6536 086-602 7704 082-499 9619 lkeyser@anglogoldashanti.com JACHE LH NORTH WEST<br />
0565308DOM MNR J.H. JANSE VAN RENSBURG PALMIETRIVIER, POSBUS 83, RIVERSDAL, 6670 028-713 1544 028-713 1544 084-581 0781 palmietrivier@telkomsa.net PALMIETRIVIER PD WESTERN CAPE<br />
0573379DOM MNR P.A. JANSEN VAN RENSBURG POSBUS 65, KOFFIEFONTEIN, 9986 053-205 1064 053-205 5028 082-463 7312 wintershoekboerdery@yahoo.com WINTERSHOEK JJ FREE STATE<br />
0627489DOM JCV DORMERS POSBUS 244, VREDE, 9535 - - 082-554 0880 - JCV VK FREE STATE<br />
0488064DOM MNR A.D. JORDAAN JOR DORMERS, POSBUS 30, CRADOCK, 5880 048-881 3525 086-620 6718 084-745 3418 jordormers@gmail.com J.O.R JOR EASTERN CAPE<br />
0495023DOM MNR A.S. JORDAAN POSBUS 438, CRADOCK, 5880 048-881 3228 048-881 3228 082-855 5604 andrewjnr@r63.co.za TOP 3 ASJ EASTERN CAPE<br />
0609733DOM MNR J.L. JORDAAN POSBUS 29172, DANHOF, 9310 051-447 0805 051-447 2202 082-338 5318 johan@jlj.co.za LOCARI<strong>SA</strong>N JORI FREE STATE<br />
0557129DOM JUDO TRUST POSBUS 3, NAPIER, 7270 028-423 3392 086-518 0644 083-651 8688 hendrikdekock@gmail.com JUDO JU WESTERN CAPE<br />
0610546DOM KOUWDOUW DORMERS POSBUS 4030, GEORGE-OOS, 6539 - 082-822 4917 083-658 0383 vectotrade@etime.co.za KOUWDOUW KDW WESTERN CAPE<br />
0612476DOM MNR D.S. LANGLEY POSBUS 1185, BRONKHORSTSPRUIT, 1020 - - 072-995 8242 mrdavidlangley@gmail.com VOORENTOE DSL MPUMALANGA<br />
0582143DOM LINDWOOL ESTATES PTY LTD P/A CHATTY LIND<strong>SA</strong>Y, P.O. BOX 99, HANOVER, 7005 053-643 0172 053-643 0172 082-779 3992 maurice@adsactive.com LINDWOOL LW NORTHERN CAPE<br />
0573150DOM J.A. LOUW EN SEUN POSBUS 283, NUWELAND, MALMESBURY, 7299 022-486 5835 022-486 5835 082-872 9100 ewan@nuweland.za.org NUWELAND NL WESTERN CAPE<br />
0381824DOM MNR H.J. LOUW POSBUS 219, BRANDFORT, 9400 051-821 1453 051-444 1799 082-574 0602 kootsperm@vodamail.co.za MELRI KL FREE STATE<br />
GPS:<br />
Dormehl<br />
DORMER STUD<br />
ROSSTREVOR • BARKLY EAST<br />
S 30˚48’30”<br />
E 27˚35’33”<br />
Tippy Dormehl • 045 971 9141 • 082 771 8949<br />
dormehl@snowvalley.co.za<br />
UNDER THE AUSPICES OF THE DORMER SOCIETY
dormer <strong>2012</strong><br />
42<br />
dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />
PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />
0613475DOM MNR W.J.N. LOUW H/A WLE DORMERSTOET, POSBUS 2809, BETHLEHEM, 9700 - 086-605 6702 083-289 1634 wjnlouw@mtnloaded.co.za WLE WLE FREE STATE<br />
0605685DOM MNR D.S. LOUWRENS POSBUS 808, BETHAL, 2310 017-647 0017 017-647 0018 082-564 6779 27796941561@vodamail.co.za BES D MPUMALANGA<br />
0630863DOM MAMRE DORMERS POSBUS 272, FRANKFORT, 9830 082-854 1491 - 083-284 7470 kwessels@vodamail.<br />
MAMRE HW FREE STATE<br />
co.za,0832847470@mtnloaded.co.za<br />
0629539DOM MNR M.A. MARKS H/A MONEY LINE, POSBUS 144, VREDEFORT, 9595 - - 083-400 3331 mikem@parys.co.za MNL MNL FREE STATE<br />
0588324DOM MARTINSHOEK DORMERS P/A TIENS BARNARD, POSBUS 162, EDENBURG, 9908 05292 vra 1231 051 743 1319 082-904 4574 dismed@lantic.net MARTINSHOEK MD FREE STATE<br />
0609652DOM MR C.G.C. MAYBERY P.O. BOX 34913, NEWTON PARK, PORT ELIZABETH, 6055 041-775 1727 041-365 2871 083-447 4703 craig@ibhayicontracting.co.za MBABALA ,BA EASTERN CAPE<br />
0623519DOM MERTOUN DORMERS POSBUS 25, RHODES, 9787 045-974 9273 045-974 9273 082-584 4654 mertounfarm@vodamail.co.za MERTOUN GH FREE STATE<br />
0613213DOM MERWANDER DORMERS POSBUS 38136, FAERIE GLEN, 0043 011-964 3233 011-964 3233 084-732 3325 merwander@gmail.com MERWANDER BMW GAUTENG<br />
0615509DOM MNR D.J. MEYER POSBUS 510, MIDDELBURG, 5900 049-842 2227 - 082-878 5207 - JAKO JAK EASTERN CAPE<br />
0610591DOM MNR J.H. MEYER POSBUS 344, MIDDELBURG, OOS-KAAP, 5900 049-842 2580 049-842 2580 084-600 6068 beulahm4@gmail.com DORMEY HD EASTERN CAPE<br />
0003551DOM J.J. NEL & SEUN P/A JOHAN NEL, POSBUS 13, LADY GREY, 9755 051-603 7020 - 076-110 5099 - SKAAPVLEI JN EASTERN CAPE<br />
0582307DOM MEV M.E.M. NEL EAGLESCRAIG, POSBUS 225, BARKLY-OOS, 9786 045-971 9094 045-971 9094 082-417 4139 hannesnel@lantic.net EAGLESCRAIG RH FREE STATE<br />
0063233DOM MNR T.A. NEL POSBUS 299, WINBURG, 9420 - - 078-584 6700 - ECTA TA FREE STATE<br />
0565296DOM MEJ I. NIEHAUS POSBUS 170, ROUXVILLE, 9958 084-594 5266 - 084-594 5266 charles@nokwi.co.za<br />
IREMEY I FREE STATE<br />
magda@nokwi.co.za<br />
0597375DOM NOVA BARLETTA BOERDERY P/A ZUIKERKOP BOERDERY, POSBUS 37, CLOCOLAN, 9735 051-943 0435 051-943 0435 072-597 6047 woundmagic@vodamail.co.za NOVA BARLETTA NB FREE STATE<br />
0581948DOM OOS VS GRONDVERSKUIWINGS BK POSBUS 451, BETHLEHEM, 9700 058-303 4678 058-303 4678 083-629 8327 coetzeep@bhm.dorea.co.za <strong>SA</strong>NTOS SS FREE STATE<br />
0446259DOM MR G.M.C. ORPEN AVOCA FARM, P.O. BOX 248, BARKLY EAST, 9786 045-971 9082 045-971 9082 082-490 9647 avoca@eci.co.za AVOCA GMO FREE STATE<br />
0576293DOM OUDEWONING BOERDERY POSBUS 55, LADY GREY, 9755 051-603 7054 051 603 7054 083-701 3552 welfruit@mweb.co.za<br />
WELPIC JP EASTERN CAPE<br />
welfruit@cis.co.za<br />
0594093DOM RAMKAT POSBUS 43049, HEUWELSIG, 9330 051-451 1075 051-451 1075 0833833937 j.f.venter@absamail.co.za RAMKAT RV FREE STATE<br />
0618085DOM MNR S.P. RAUBENHEIMER POSBUS 1, GOLDEN VALLEY, 5821 042-247 1211 042-247 2180 082-448 0422 sandraraubenheimer@yahoo.com THORN PARK SPR EASTERN CAPE<br />
0572009DOM REGTOP P/A P.M.B. EN A WIESE, POSBUS 1536, LADYBRAND, 9745 082-456 1807 - 084-404 2605 regtop.wiese@gmail.com REGTOP PA FREE STATE<br />
0113105DOM REMKUIL BOERDERY (EDMS) BPK POSBUS 195, CALEDON, 7230 028-212 1479 028-212 1479 082-897 0624 remkuil@ruens.co.za REMKUIL JT WESTERN CAPE<br />
0605711DOM MNR L. ROELEVELD POSBUS 603, RIVERSDAL, 6670 028-713 2688 028-713 2688 079-887 5333 boesman1976@yahoo.com DE NOVO LR WESTERN CAPE<br />
0577974DOM ROOIHEK DORMERS P/A MNR DHS LAMPRECHT, POSBUS 16, AMERSFOORT, 2490 017-753 1042/3 017-753 1202 082-807 3152 rooihek@yahoo.com ROOIHEK SL MPUMALANGA<br />
0567712DOM MNR B.J.M. ROSSOUW POSBUS 1345, BETHLEHEM, 9700 058-303 7131 058-303 7696 083-454 2930 benros@telkomsa.net BENDRI BR FREE STATE<br />
0589158DOM <strong>SA</strong>VUKA MINING CC T/A <strong>SA</strong>VUKA DORMERS, P.O. BOX 2838, KLERKSDORP, 2570 018-484 1181 018-484 1179 082-722 2269 savuka_m@yahoo.com <strong>SA</strong>VUKA CGR NORTH WEST<br />
0627706DOM MNR J. SCHOEMAN POSBUS 94, SOMERSET OOS, 5850 042-243 3580 - 083-357 0441 koos@bosberg.co.za MODDERFONTEIN GJS WESTERN CAPE<br />
0611642DOM MNR J.E. SCHOEMAN POSBUS 10661, KLERKSDORP, 2570 018-469 1230 018-469 2964 082-448 2890 winrich@telkomsa.net WINRICH WN NORTH WEST
dormer <strong>2012</strong><br />
44<br />
dormer ledelys <strong>2012</strong> soos op 1 April <strong>2012</strong><br />
PARTICIPANT_CODE NAME ADDRESS TELEPHONE FAX MOBILE EMAIL PREFIX HDM PROVINSIE<br />
572404DOM SEAGULL BOERDERY BOX 29387, DANHOF, 9310 0514511039 0514511039 0832828052 SEAGULL PG FREE STATE<br />
0511045DOM SHAMROCK STOET H/A SHAMROCK BK, POSBUS 324, VILJOENSKROON, 9520 056-343 1728 056-343 0385 082-412 5459 shamrockstoet@gmail.com SHAMROCK BRE FREE STATE<br />
0626464DOM MNR H.P. SMIT POSBUS 252, NAPIER, 7270 028-482 1617 028-482 1617 072-342 4768 klaassmit@orcawireless.co.za PEARLY HS WESTERN CAPE<br />
0594064DOM MNR G.J.J. SMITH POSBUS 11099, KLERKSDORP, 2570 083-400 8041 086-555 3114 083-400 8041 gerrit.smith@mtnloaded.co.za ENKELDORING S NORTH WEST<br />
0580563DOM SRJ FAMILIE TRUST P/A DR JOHAN SMIT, POSBUS 162, EDENBURG, 9908 051-743 1307 051-743 1319 082-807 7874 dismed@lantic.net SRJ SRJ FREE STATE<br />
597634DOM STREICHER DORMERS POSBUS 423, LOTHAIR, 2370 0178197090 0828963425 vanwykinfo@telkomsa.net STREICHER JPC MPUMALANGA<br />
0524685DOM MNR M.J. SWART KYKSIM BOERDERY (EDMS) BPK, POSBUS 333, SWELLENDAM, 6740 028-512 3866 028-512 3866 082-826 0292 kinkodormer@vodamail.co.za KINKO JS WESTERN CAPE<br />
0360482DOM MNR P.P. SWART POSBUS 367, VREDE, 9835 058-913 1893 058-913 1893 082-931 9726 pp@zippnorth.co.za SWARTHOEK SH FREE STATE<br />
0595225DOM SWEETFONTEIN TRUST POSBUS 1519, LADYBRAND, 9745 051-924 0067 051-924 0067 082-825 5918 gfcoetsee@gmail.com SWEETFONTEIN ST FREE STATE<br />
0593285DOM MNR C.J. THERON POSBUS 126, MEMEL, 2970 058-924 0147 058-924 0147 072-670 7431 koocha@vodamail.co.za DORCHA CT KWAZULU_NATAL<br />
0563439DOM MNR J.J. THERON POSBUS 154, VOLKSRUST, 2470 017-735 2339 017-735 5459 082-926 0519 theronjj@live.com DORMICA JV MPUMALANGA<br />
0613682DOM TRUST DORMERS POSBUS 9484, QUEENSTOWN, 5320 045-838 4079 045 838 4079 083-261 3592 waterslionel@yahoo.com TRUST LS EASTERN CAPE<br />
0605371DOM TWEE BROERS DORMER STOET POSBUS 91, BARKLY-OOS, 9786 051-603 7076 051-603 7076 082-498 0904 - 2BROERS T FREE STATE<br />
0608459DOM VALLOMBRO<strong>SA</strong> DORMERS POSBUS 13757, NOORDSTAD, BLOEMFONTEIN, 9302 051 430 1792 051 430 1792 072 456 2937 fn@discoversa.co.za VALLOMBRO<strong>SA</strong> FN FREE STATE<br />
0616252DOM MNR F.J.W. VAN DER BIJL POSBUS 11286, TIEGERPOORT, 0056 011-964 1249 086-647 2765 083-262 2716 fvanderbijl@furncorp.co.za VAN DER BIJL FVB GAUTENG<br />
0587367DOM VAN ROOYEN BOERDERY P/A GERRIE VAN ROOYEN, POSBUS 29397, DANHOF, 9310 051-451 1345 051-451 1730 082-454 9662 gerrie.gvr@mweb.co.za VAN ROOYEN GV FREE STATE<br />
0002970DOM MNR C.P. VAN ROOYEN POSBUS 12051, BRANDHOF, 9324 058-303 7986 012-807 3168 082-575 6370 charl@bonsmara.co.za VANOVIS VR FREE STATE<br />
583827DOM VAN ROOYEN FJC POSBUS 153, ROUXVILLE, 9958 05572 VRA 1630<br />
0824950642 cronnie@nokwi.co.za DRAVLEIS FJ FREE STATE<br />
Rouxville<br />
523967DOM VAN WYK RM POSBUS 602, LADYBRAND, 9745 0825694096 0866849055 0828544155 eastry@ntelecom.co.za EASTRY VW FREE STATE<br />
0517399DOM MNR D.C. VAN ZYL DROERIVIER, POSBUS 367, SWELLENDAM, 6740 - 028-514 2346 082-540 3056 dirkvanzyl@lando.co.za DROERIVIER DZ WESTERN CAPE<br />
0521343DOM MEV I.L. VAN ZYL ZAMENKOMST, BUS 442, REITZ, 9810 - - 083 262 1481 samekoms@gmail.com DORMADA V FREE STATE<br />
0459655DOM MNR VAN ZYL P.H. DE V POSBUS 442, REITZ, 9810 058-863 1549 - 083995 0950 samekoms@gmail.com DANELLA VZ FREE STATE<br />
0579068DOM VANNA DORMERS P/A D.N. POTGIETER, POSBUS 194, KOFFIEFONTEIN, 9986 053-242 1431 053-205 0167 072-346 4232 - VANNA DNP FREE STATE<br />
0451392DOM B.E. VENTER & J POSBUS 67, REDDERSBURG, 9904 051-522 5071 051-522 4016 082-808 9253 mwctinn@mweb.co.za HELDERHOEK VE FREE STATE<br />
0612560DOM MNR N.J.J. VI<strong>SA</strong>GIE POSBUS 22544, EXTONWEG, 9310 - 051-444 3960 083-454 9329 - NICALL NR FREE STATE<br />
0547563DOM MNR D.J. VOSLOO POSBUS 331, GRAAFF REINET, 6280 017-785 1400 058-913 3329 083-564 5105 saamstaan@zippnorth.co.za PIETFRIE GHG MPUMALANGA<br />
0608695DOM MNR D.M. WAGENAAR POSBUS 1557, QUEENSTOWN, 5320 045-807 8064 045-807 8022 082-558 8433 daniel.wagenaar@agr.ecprov.gov.za WAGENAAR DANL EASTERN CAPE<br />
0586821DOM WELGELEGEN DORMERS P/A WERNER WESSELS, POSBUS 234, JACOBSDAL, 8710 053-591 7119 053-591 7119 084-840 0047 wernerwel@webmail.co.za WERNER WE NORTHERN CAPE
dormer <strong>2012</strong><br />
46<br />
Promosie Artikels<br />
Vir enige aankoop van promosie artikels, kontak <strong>die</strong> Dormer kantoor by 051 410 0958. Promosie<br />
artikels sal ook beskikbaar wees tydens Nampo in Mei en <strong>die</strong> Nasionale Veiling in September.<br />
Dames hemp<br />
Mans baadjie<br />
Kid<strong>die</strong>s hats<br />
R500 R60 R50 R60<br />
R180<br />
R250 R200 R200 R240 R240<br />
Mans fleecy top Mans trui (pull over)<br />
Dames fleecy top<br />
Trui (lang mou)<br />
(pull over)<br />
R190 R180 R180 R180 R180<br />
Pette<br />
Mans hemp<br />
Mans hemde (kort mou)
dormer <strong>2012</strong><br />
48<br />
Kruisteling met dormerramme:<br />
INLEIDING<br />
Kom ons kyk net weer ‘n slag na kruisteling en na hoekom mens dit hoegenaamd wil doen?<br />
Kruisteling is nie sommer om net ‘n “baster-ram” te vat en tussen jou ooie te gooi nie! Nee, dit is ‘n<br />
oordeelkundige en wetenskaplike proses waarvan <strong>die</strong> doel waardetoevoeging tot jou produksieketting of<br />
boerdery moet wees.<br />
Met kruisteling benut ons sg. Basterweelde (“Hybrid vigour”) – hoe verder <strong>die</strong> rasse binne ‘n spesie van mekaar<br />
verskil, hoe sterker kom basterweelde oor <strong>die</strong> algemeen na vore. Die eindresultaat van so ‘n kruis<strong>die</strong>r is dan dat<br />
dit in meeste aspekte “beter” as <strong>die</strong> individuele eienskappe in beide <strong>die</strong> “basis-ouers” ouers is…<br />
Kom ons kyk na wat <strong>die</strong> afgelope klompie jare in beeste gebeur het. Werklike “ou” rasse raak al hoe skaarser<br />
terwyl baie boere of oorgeskakel het na kruisteling of dan nuwe- of “sintetiese rasse” ontwikkel het – ons het<br />
Santas (Santa Gertrudes), Bonsmaras, Beefmasters, Bovelders, Braford, Brangus, Hugenote , Senepol, Simbras,…-<br />
om maar ‘n paar te noem. Verder het byna elke tradisionele “suiwer” boer begin kruis, veral kuddeboere of dan<br />
kommersiële boere.<br />
Selfs in skape is “nuwe” rasse ontwikkel – <strong>die</strong> Dorper, Dormer, Dohne, Meatmaster en Afrino is almal<br />
“saamgestelde” rasse…<br />
Ek wil nie nou ingaan op <strong>die</strong> ontwikkeling van ‘n nuwe ras nie, maar eerder kyk na <strong>die</strong> voordele en praktiese<br />
gebruik van oordeelkundige kruisteling. Let mooi na my woordkeuse – daar is ‘n groot verskil tussen <strong>die</strong> bysit<br />
van “basterramme” en dan kruisteling op ‘n oordeelkundige manier!<br />
Kruisteling kan jou help om <strong>die</strong>re vinniger te bemark en daardeur kontantvloei te verbeter. Kruis<strong>die</strong>re groei nie<br />
net vinniger nie, maar het ook ‘n beter voeromset en het in meeste gevalle ‘n beter uitslag% as hul “oorspronklike<br />
suiwer” ouers. Daarom is hulle dan ook meer gesog as voerkraal<strong>die</strong>re.<br />
MAAR, in<strong>die</strong>n jy nie baie versigtig te werk gaan nie, kan jy ook jou vingers met kruisteling lelik verbrand!<br />
Geen boer wat nie reeds 100% met sy “suiwer” <strong>die</strong>re speen nie, behoort eers kruisteling te oorweeg nie!<br />
- Dr Dave Midgley – Privaat Kleinveekonsultant (Dave Midgley Consultancy) | dave.midgley@vodamail.co.za<br />
Kom ek verduidelik of motiveer my stelling:<br />
• In<strong>die</strong>n jy as kuddeboer argumentsonthalwe 1000 suiwer Merinoskape (ooie) het en jaarliks 100% speen, kry jy dus 1000<br />
lammers per jaar aan waarvan ongeveer 500 ooilammers is en <strong>die</strong> res “rampies” of hameltjies is. In tradissionele kuddes waar<br />
ooie op tweetandouderdom (19 maande) <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer gepaar word om op 2 jarige ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer te<br />
lam en dan op 6 jarige ouderdom (Slytbek) geprul/verkoop word, het ons dan 4-5 ouderdomsgroepe.<br />
• Om so ‘n kudde in stand te hou, m.a.w. in<strong>die</strong>n jy nie kudde “bou” of vergroot nie, word ‘n vervangings% van 20-25% vereis,<br />
afhangende van jou prulbeleid en ook van vrektes wat voorkom. Sodra as wat meer ooie vrek of geprul word, moet meer<br />
jongooitjies teruggehou word en in <strong>die</strong> kudde inkom.<br />
Net soos by verse is jongooitjies oor <strong>die</strong> algemeen minder produktief (in terme van tradisionele norme of maatstawe)<br />
– hulle kry minder meerlinge, hul lammetjies is kleiner by geboorte en hulle het minder melk as ouer ooie (piek<br />
melkproduksie is gewoonlik eers by <strong>die</strong> derde of vierde laktasie). Ons weet dat al <strong>hier</strong><strong>die</strong> dinge baie nou gekoppel is aan<br />
ekonomies belangrike eienskappe soos speen%, speen gewig, dae tot slag/bemarking en ouderdom van eerste paar (OEP)<br />
asook <strong>die</strong> konsepsie wat by eerste paar gekry word.<br />
• Die belangrikste aspek wat boere dikwels van vergeet is <strong>die</strong> van genetiese vordering. Sodra as wat ons met “gemiddeldes”<br />
begin werk, het ons te doen met bo- en ondergemiddeldes. In <strong>die</strong> geval dan bo-gemiddelde skape en ondergemiddelde<br />
skape (lammers/jongooitjies). In<strong>die</strong>n jy dus 100% speen en 500 ooilammers het waarvan jy 250 (25% van 1000) van moet<br />
terughou, kan jy al jou bogemiddelde ooitjies “teoreties” terughou. Met ‘n 80% speen% het jy dan nie net minder lammers<br />
om te verkoop nie, maar is jy ook verplig om 50 “ondergemiddelde” ooitjies as vervanging te gebruik.<br />
In<strong>die</strong>n ‘n kwart of derde van jou aanteel dan “kruislammers” is, word verdere druk op seleksie geplaas en in<strong>die</strong>n jy nie baie<br />
versigtig is nie, kan jy i.p.v. om genetiese vordering te toon, vining agteruitgaan!<br />
• Ek hoop dat ek <strong>die</strong> punt duidelik oorbring. Kruisteling het ‘n plek, maar dan moet jy dit OORDEELKUNDIG toepas.<br />
VERVOLG OP BL 50
dormer <strong>2012</strong><br />
50<br />
Kom ons kyk na ‘n paar maniere hoe ons dit dan in <strong>die</strong><br />
praktyk kan doen:<br />
• Doen deeglike beplanning en implimenteer stelsels<br />
waarin jy jou speen % verhoog na 120% en dus<br />
kruisteling met gemak in kan beoefen. Sodoende<br />
word verdere waarde dan toegevoeg tot <strong>die</strong> besigheid<br />
deurdat jy “beter” verkooplammers kan aankry wat<br />
goed op byvoeding reageer, vinniger bemark kan<br />
word, beter uitslag% en dus meer geld, vinniger<br />
inbring – bydrae tot ‘n beter kontantvloei…<br />
• ‘n Tweede manier om kruisteling te implimenteer is<br />
om jou kudde te klas in “beter” en swakker ooie – ooie<br />
wat steeds goeie wol dra, maar dalk “kleur” het of<br />
ander “pruleienskappe” volgens rasstandaarde wat<br />
nie reproduksie beïnvloed nie – <strong>hier</strong> dink ek aan goed<br />
soos ‘n effens sterker wol, of wat hakke het wat “effens<br />
deursak” of byvoorbeeld x-hakkig is… daar skort niks<br />
met sulke <strong>die</strong>re se baarmoeders nie en hulle is dan<br />
baie geskik om as “kruismoeders” te gebruik. In<strong>die</strong>n<br />
hulle steeds goeie wol lewer, dra hulle by tot <strong>die</strong><br />
woltjek en met ‘n goeie een of twee “basterlammers”<br />
daarby kan hulle uit ‘n ekonomiese oogpunt gesien,<br />
moeilik geklop word!<br />
Dit is dalk ‘n goeie ding om <strong>hier</strong> weer ‘n slag ook<br />
na verskillende maniere van kruisteel en na ‘n paar<br />
kruisteelstelsels te kyk om te sien hoe boere kruisteling<br />
verder in <strong>die</strong> praktyk kan gebruik of toepas:<br />
• Tweepuntkruising – <strong>hier</strong> het ons een “moederkudde”<br />
bv. Merinos en gebruik dan ‘n “Kruisram” soos ‘n<br />
Dormer op <strong>die</strong> swakker ooie. Alle volwasse ooie is<br />
dan suiwer “wolskape”, terwyl baie van <strong>die</strong> lammers<br />
wat bemark word dan kruislammers is wat ‘n beter<br />
prys/inkomste realiseer.<br />
• Terminale driepuntkruisteling – dit is ‘n<br />
wetenskaplike stelsel wat ontwikkel was juis om<br />
basterweelde tot sy maksimum te kan benut. Hier<br />
het jy twee “basisrasse” – in <strong>die</strong> Suid-Kaap veral<br />
word Merinos eers met <strong>SA</strong>VM gekruis en dan word<br />
Dormer ramme op <strong>die</strong> F1 ooie gebruik. In <strong>die</strong><br />
eerste kruising (F1) word ooilammers <strong>vir</strong> beide wol<br />
en bouvorm geselekteer en alle ramlammers dan<br />
bemark/verkoop/geslag. Die F1-ooie se wol gaan<br />
steeds deur as Merinowol. Hier<strong>die</strong> ooie is gewoonlik<br />
effens groter/swaarder as hul suiwer Merino<br />
moeders en het goeie moederseienskappe. Verder is<br />
hulle baie vrugbaar, groei vining en is vroegryp (kan<br />
al van 7 maande ouderdom af gepaar word, hoewel<br />
meeste boere hulle eers op 11 maande paar waar<br />
ons dan beter konsepsies en ‘n hoër fekunditeit kry)<br />
om op 16 maande ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer te<br />
lam. Verder het hulle ook baie melk en kan hulle hul<br />
kruislammers goed grootmaak. Die term “terminaal”<br />
verwys na <strong>die</strong> feit dat alle driepuntkruislammers<br />
(ram- en ooilammers) bemark behoort te word. Die<br />
stelsel is redelik eenvoudig om in <strong>die</strong> praktyk toe te<br />
pas en benut basterweelde dan tot op sy “uiterste” –<br />
<strong>hier</strong>na vind “verdunning” van basterweelde plaas.<br />
• ‘n Ander metode is om kruisramme elke keer in <strong>die</strong><br />
tweede siklus by te sit. Sodoende maak jy seker dat jy<br />
slegs vervangings<strong>die</strong>re uit <strong>die</strong> eerste siklus uit selekteer<br />
of haal jy “laatlammers” effektief uit <strong>die</strong> kudde uit. Ons<br />
weet dat <strong>die</strong> vrugbaarste ooie in ‘n kudde veronderstel<br />
is om eerste op hitte te kom in <strong>die</strong> teelsiklus, ook meer<br />
geneig is tot meerlinge en dan swaarder lammers<br />
speen/produseer omdat hulle vroeg gebore word en<br />
dan ook ouer is teen speentyd. Dit maak dus sin om<br />
veral tweelinge wat in <strong>die</strong> eerste siklus gebore word<br />
as vervangings<strong>die</strong>re te selekteer. Kruislammers wat<br />
in <strong>die</strong> tweede siklus gebore word is “sterker” en groei<br />
vinniger – sodoende word <strong>die</strong> “stert” verkort en/of kan<br />
<strong>die</strong> lammers vinniger of in ‘n korter tyd bemark word.<br />
• Oorkruisteling – <strong>hier</strong><strong>die</strong> is ‘n konsep wat ek van<br />
Nieu Zeelandse melkboere af “geleen” het. Hulle<br />
sal byvoorbeeld ‘n Jerseykudde neem en Friesbulle<br />
bysit totdat <strong>die</strong> laaste ligbruin bees (Jersey en/<br />
of Jersey-tipe koei) van <strong>die</strong> plaas af is – alle<br />
kruisbeeste is swart van kleur en het interessant<br />
genoeg oor <strong>die</strong> algemeen swart spene ook. Hier<strong>die</strong><br />
“basterkoeie” het erfdwang – gee minder melk as<br />
Friese maar het dan weer beter vastestowwe (hoër<br />
proteïene en bottervet) en hulle en hul kalwers het<br />
dan ook meer vleis as rasegte Jerseys en kan <strong>vir</strong><br />
<strong>die</strong> mark grootgemaak word. Met <strong>die</strong> effens laer<br />
melkproduksie en “basterkrag” daarby is hulle ook<br />
meer siektebestand en kry hulle minder mastitis en<br />
selfs “vrotpootjie”.<br />
Die stelsel is eintlik baie eenvoudig in <strong>die</strong> praktyk,<br />
maar as mens dit mooi ontleed eintlik steeds baie<br />
“wetenskaplik”. Soos wat mens weer suiwer bulle<br />
op <strong>die</strong> kruise gebruik, word basterweelde “verdun”<br />
en oor ongeveer 10 jaar as <strong>die</strong> laaste Jerseys weg is<br />
en <strong>die</strong> oudste kruiskalwers se “kinders” ook al 4 keer<br />
gekalf het, m.a.w. daar kruiskalwers van F1 na F5 is,<br />
sit hulle dan eers weer Jerseybulle by en “kruis” weer<br />
op <strong>die</strong>selfde manier terug na Jerseys. In ‘n boer se<br />
leeftyd sal hy dan waarskynlik twee tot drie sulke<br />
siklusse voltooi…<br />
Vleisbeesboere benut basterkrag weer deur tussen<br />
twee rasse te “kruis” – aan <strong>die</strong> begin sal ‘n kuddeboer<br />
byvoorbeeld Brahmanbulle op sy Simmentalerkoeie<br />
VerVolG oP Bl 52<br />
Ons <strong>die</strong>re praat<br />
<strong>vir</strong> hulself<br />
Johanri<br />
D O R M E R S<br />
Produksieveiling • 11 September <strong>2012</strong><br />
JOHAN BARNARD • SPIOENKOP<br />
Posbus 122 • Lindley • Tel: 082 306 3161 • Sel: 084 941 1129 • johanri@vodamail.co.za
dormer <strong>2012</strong><br />
52<br />
gebruik en andersom. Op ‘n stadium sal hy dan<br />
kruiskoeie hê wat meer na <strong>die</strong> een kant toe neig en<br />
ander wat weer na <strong>die</strong> anderkant toe neig – <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />
verse word dan “oorkruis bevrug” – Brahmanbulle<br />
by <strong>die</strong> wat na Simmentalers neig en andersom. Op<br />
‘n stadium kan hy dan Simbrabulle koop en net<br />
met hulle aangaan. Tydens <strong>die</strong> opgraderingsproses<br />
word basterkrag of basterweelde steeds “optimaal”<br />
benut…<br />
In skape is <strong>die</strong> genetiese of generasie-interval net<br />
korter – ‘n ooilam, veral <strong>die</strong> kruislammers, kan op 7<br />
maande ouderdom onder “ideale” omstandighede<br />
“vat” om op 12 maande ouderdom <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste<br />
keer te lam – teoreties is dit dus moontlik om in 7<br />
jaar se tyd dan <strong>die</strong> eerste F6 ooilammers te hê, en 6<br />
jaar later (na 13 jaar) ‘n byna suiwer kudde.<br />
Ongelukkig werk dit nie so in <strong>die</strong> praktyk nie!<br />
In meeste gevalle word ramme ook teen 25%<br />
vervang en verlaat <strong>die</strong> laaste suiwer ramme van<br />
• Opgradering van een ras na ‘n ander:<br />
Hier begin ‘n mens met een ras bv. Merinoskape en wil<br />
graag “oorskakel’ van <strong>hier</strong><strong>die</strong> “wolskape” na “vleisskape” soos<br />
Dormers. teen <strong>die</strong> sesde geslag (F6) is jy weer byna “suiwer”<br />
of dan so naby aan suiwer dat ons dit in genetiese terme<br />
wel as suiwer aanvaar (F1 = 50%, F2 = 75%, F3 = 87,5%, F4 =<br />
93.75%, F5 = 96,875 en F6 is dan 98.44% suiwer !). Inteendeel,<br />
by opgradering van sekere rasse word aanteel van F4 en op<br />
dikwels reeds as “suiwer” aanvaar.<br />
Ons kan dus eerder “realisties” aanvaar dat dit omtrent 16 jaar<br />
neem om van een skaapras oor te skakel na ‘n ander deur<br />
“opgradering”.<br />
Anders gestel – in<strong>die</strong>n jy wil oorskakel van een ras na ‘n<br />
ander is dit baie vinniger om “swakker” suiwer ooie aan te<br />
koop en met goeie ramme (asook deur gebruik te maak<br />
van KI, Laparoskopie en embrio-oorplasing) <strong>die</strong> ooie dan<br />
te “verbeter”, as om van een ras af oor te skakel na ‘n ander<br />
(behalwe as jy doelbewus basterweelde wil benut).<br />
Dit is egter baie belangrik om presies te weet wat jy wil<br />
bereik met kruisteling alvorens jy besluit watter tipe ras<br />
jy as kruisvaar gaan gebruik. In<strong>die</strong>n jy enigsins onseker<br />
is, raadpleeg asseblief ‘n kenner/kundige op <strong>die</strong> gebied<br />
VOORDAt jy met kruisteling begin!<br />
<strong>die</strong> oorspronklike ras dan eers <strong>die</strong> plaas na 4 jaar.<br />
Baie min ooie kry dit ook reg om op 7 maande<br />
reeds besit te raak en dit dan elke keer <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />
res van hul lewe te “handhaaf”. Om basterkrag<br />
met oorkruisteling <strong>die</strong> beste te benut, skakel<br />
boere dan na ongeveer 6-7 jaar weer terug na <strong>die</strong><br />
oorspronklike ras deur weer net met hul ramme te<br />
“vervang”…<br />
Basterkragbenutting d.m.v. ‘n opgraderingstelsel en<br />
deur dan oor te skakel na ‘n derde ras (byvoorbeeld<br />
na Dormers vanaf Merino-ooie wat met <strong>SA</strong>VM<br />
ramme “opgeteel” was, is nie slegte opsies nie. Mens<br />
kan selfs met behulp van ‘n goeie genetikus ‘n eie<br />
ras <strong>vir</strong> jou plaas, boerderystelsel en omstandighede<br />
teel…<br />
VERVOLG OP BL 54<br />
UIT DIE<br />
STAL VAN<br />
GUIDE TO GROWING<br />
VEGETABLES<br />
R95.00<br />
VRA DIE VEEARTS<br />
WAT BEESBOERE<br />
MOET WEET<br />
R250.00<br />
VRA DIE VEEARTS<br />
DIE A TOT Z VAN<br />
HONDE EN KATTE<br />
R240.00<br />
DISEASES & PARASITES<br />
OF SHEEP AND GOATS IN<br />
SOUTH AFRICA<br />
R350.00<br />
ASK THE VET<br />
WHAT CATTLE FARMERS<br />
SHOULD KNOW<br />
R250.00<br />
OMGEWINGS-<br />
PRAATJIES<br />
R300.00<br />
SIEKTES & PARASIETE<br />
BY SKAPE EN BOKKE IN<br />
SUID-AFRIKA<br />
R350.00<br />
VARS UIT DIE OOND<br />
R195.00<br />
SOOS<br />
GESIEN OP<br />
EXPRESSO<br />
OP <strong>SA</strong>BC3<br />
ASK THE EXPERTS<br />
R175.00<br />
GUIDE TO POULTRY<br />
PRODUCTION<br />
R75.00<br />
Kontak Johan Terblanche of Marlene Botha by Tel no. 021 406 4962/3481 of<br />
per e-pos by lbw@media24.com <strong>vir</strong> verdere inligting en bestellings.<br />
Slegs beskikbaar in Suid-Afrika.<br />
www.globecreative.co.za
dormer <strong>2012</strong><br />
54<br />
Kom ons kyk nou in meer <strong>die</strong>pte na <strong>die</strong> eienskappe wat ons by<br />
kruis<strong>die</strong>re soek:<br />
Eienskappe van ‘n kruisteelooi:<br />
• Goeie moederseienskappe<br />
• Genoeg melk om <strong>die</strong> kruislammers te kan voed<br />
• Vrugbaarheid (vroegrypheid, goeie konsepsie en ‘n<br />
hoë fekunditeit)<br />
• Medium tot kleiner raamtipe (laer<br />
onderhoudsbehoefte)<br />
• Woltipe <strong>vir</strong> ekstra inkomste?<br />
Eienskappe van ‘n kruisteelram:<br />
• Moet geslagsgeskik wees:<br />
• gesond wees (vry van geslagsiektes),<br />
• oor goeie saad beskik,<br />
• ‘n hoë libido hê<br />
• dekbehendig wees – m.a.w. ‘n ooi suksesvol kan<br />
dek<br />
• Behalwe <strong>vir</strong> goeie vleiseienskappe soek ons fiksheid<br />
en aanpasbaarheid<br />
• Hy moet kleiner, lewenskragtige lammers met ‘n<br />
goeie groeivermoë gee<br />
• ‘n Goeie voeromsetverhouding en<br />
uitslagpersentasie aan sy nageslag oordra<br />
• In<strong>die</strong>n hy op wolskape gebruik gaan word, verkieslik<br />
‘n witwolras wees wat nie kempdraend is nie<br />
• ‘n Lang teelseisoen hê (nie seisoenaal wees nie)<br />
Kom ons kyk nou in bietjie meer <strong>die</strong>pte na <strong>die</strong><br />
Dormerskaap en hoe ons hom in kruisteling kan<br />
gebruik…<br />
Persoonlik het ek in 1984 se einde toe ek af is Suid-<br />
Kaap (Riversdal) toe <strong>vir</strong> <strong>die</strong> eerste keer werklik met<br />
Dormers en Dormerkruisings te doen gekry. Hier<strong>die</strong><br />
“bonkige kruislammers” het dadelik ‘n mens se oog<br />
gevang.<br />
Die lammers was klein met geboorte, maar op<br />
een maand ouderdom kon jy hulle reeds van<br />
suiwer Merinolammers onderskei as gevolg van<br />
hul vleiseienskappe – breë, <strong>die</strong>p lyfies en ronde<br />
boudjies…<br />
Die lammers was ook glad van lyf en het maklik<br />
“uitgekom” (word maklik gebore).<br />
By <strong>die</strong> kruistroppe wat veronderstel was om <strong>die</strong><br />
swakker ooie te wees en wat ook op <strong>die</strong> swakker<br />
kampe geloop het, was daar altyd meer lammers as<br />
by <strong>die</strong> “suiwer” ooie – dit het my toe al laat wonder oor<br />
<strong>die</strong> ram se aandeel in <strong>die</strong> hoeveelheid lammers wat<br />
aankom en dan indirek op <strong>die</strong> kg lammers gespeen!<br />
Vandag weet ons dat <strong>die</strong> ram ‘n geweldige groot<br />
rol <strong>hier</strong>in speel – kyk wat sê Dr Jasper Coetzee in sy<br />
skaaplesings <strong>hier</strong>oor:<br />
“Invloed van <strong>die</strong> ram op besetting en tweelinggeboortes<br />
Hoe meer kere ‘n ram ‘n ooi gedurende haar hittesiklus<br />
dek, hoe beter is <strong>die</strong> kans om haar beset te kry en <strong>die</strong><br />
kans <strong>vir</strong> meerlinggeboortes verhoog dramaties. Op<br />
Elsenburg het Vosloo (1967) gevind dat twee dekkings<br />
gedurende <strong>die</strong> ooi se hitteperiode <strong>die</strong> persentasie droë<br />
ooie met 15 % verlaag en <strong>die</strong> meerlingpersentasie met<br />
7 % verhoog het. Die invloed van <strong>die</strong> aantal dekkings<br />
per hittesiklus op besetting en tweelinggeboortes kan<br />
soos volg geïllustreer word (Mattner & Braden, 1967):<br />
Aantal dekkings per hittesiklus Besetting (%) Tweelinggeboortes (%)<br />
1 50 17<br />
2 63 37<br />
3 + 91 54<br />
Hieruit kan duidelik gesien word dat mens selfs by <strong>die</strong> uitsoek en kies van ‘n ram <strong>vir</strong> kruisteeldoeleindes moeite moet doen om<br />
nie net ‘n vrugbare ras met goeie vleiseienskappe te kies nie, maar ook <strong>hier</strong> klem moet lê op <strong>die</strong> ram se teling en hoe vrugbaar sy<br />
moederlyn is. En om ook deeglik na sy eie geslagsgeskiktheidsertifikaat te kyk!<br />
VerVolG oP Bl 56<br />
AAN-DE-VALLEI<br />
TOEGEWYDE EN DOELGERIGTE TELING – SEDERT 1968<br />
Teel Doelwit<br />
Die teel van meerderwaardige<br />
funksioneel doeltreffende<br />
vroulike en manlike <strong>die</strong>re <strong>vir</strong><br />
eie behoeftes asook <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />
beskikbaarstelling van genetiese materiaal<br />
aan medestoettellers en kommersiële<br />
boere met <strong>die</strong> klem op vroegryp <strong>die</strong>re <strong>vir</strong><br />
slaglamproduksie asook <strong>die</strong>re wat voldoen<br />
aan <strong>die</strong> hoogste rasstandaarde.<br />
D O R M E R S<br />
WATERVAL • POSBUS 289 • AMERSFOORT • 2490<br />
Dolf Bam • 084 491 0310<br />
www.aan-de-vallei.co.za • dolf@aan-de-vallei.co.za
dormer <strong>2012</strong><br />
56<br />
Dormerramme wat ek getoets het, het opvallend groot testesmates gehad en hul saad was ook oor <strong>die</strong> algemeen baie “lewendig”<br />
(uit ‘n skaal van een tot 5 <strong>vir</strong> saadbeweging wou ek soms ‘n ses gee!). By <strong>die</strong> dekbehendigheidstoets het hulle ook oor <strong>die</strong><br />
algemeen <strong>vir</strong> my uitgestaan…<br />
Dit is uiters gevaarlik om te veralgemeen, maar dit was en is steeds my “gevoel”, dat vrugbaarheid in <strong>die</strong> algemeen ‘n eienskap van<br />
<strong>die</strong> ras is en dit word dan ook weerspieël in <strong>die</strong> speen% wat met Dormerskape verkry word!<br />
Die “lekker” vetlagie wat hulle verder bysit gee aanleiding tot <strong>die</strong> baie lammers wat A2 gradeer – ons kry ‘n swaarder lam met ‘n<br />
goeie voeromset wat vinniger markklaar (dae tot slag) is en dan verder goed gradeer met ‘n goeie uitslag% - daarom dat hulle so<br />
gesog is by voerkrale. Ek kan dus met vertroue sê dat Dormer-ramme vleiskwaliteit by hul kruislammers verhoog.<br />
Een van <strong>die</strong> byvoordele wat selde genoem word is dat ons <strong>hier</strong><strong>die</strong> kruislammers met gemak vroeër kan speen. In meerpaarstelsels<br />
beteken dit dat hulle voor <strong>die</strong> volgende paartyd gespeen word wat aanleiding gee tot beter herkonsepsies en ook ‘n hoër<br />
fekunditeit:<br />
“MEER LAMMERS, BEtER LAMMERS, VINNIGER!”<br />
Opsomming/Slotsom:<br />
Ek is ‘n groot voorstander van meerpaarstelsels om <strong>die</strong> produktiwiteit van ons skaapkuddes mee te verhoog.<br />
Sodra as wat ons bokant 120% speen, raak oordeelkundige kruisteling ‘n moet om verdere waarde tot <strong>die</strong> produksieketting<br />
toe te voeg.<br />
Die Dormer is ‘n ras wat in <strong>SA</strong> (by Elsenburg) geteel en ontwikkel was <strong>vir</strong> ons omstandighede en dan ook spesifiek om as<br />
kruisvaar op Merinoskape te gebruik (witwol vleisras wat vry van kemp en gekleurde vesels in <strong>die</strong> vag is).<br />
Dormerramme beskik oor al <strong>die</strong> eienskappe wat ek in ‘n kruisrasvaar soek – daarom beveel ek hulle met vrymoedigheid aan<br />
<strong>vir</strong> kruisteling, maar beveel ook aan dat alle kruisteling op ‘n omsigtige en wetenskaplike manier benader moet word!<br />
Geniet jul skape.<br />
PERFORMANCE<br />
DRIVEN VEILING<br />
V5 10-92 verkoop<br />
op “Performance<br />
Driven Veiling” <strong>vir</strong><br />
R15 000.<br />
Dankie aan Shamrock<br />
Saalperdstoet,<br />
Viljoenskroon met <strong>die</strong><br />
aankoop van <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />
ongeloo ike ram.<br />
Ons hou elke jaar ’n “Performance Driven”veiling<br />
waar ons Brangus, Limousin, Dormer<br />
en Ile de France <strong>die</strong>re verkoop in Februarie.<br />
Ben Badenhorst 082 445 3366 • 0865001444 • bbadenhorst@jireth.co.za • www.v5brangus.co.za
dormer <strong>2012</strong><br />
58<br />
Kampioen-boeredag<br />
by <strong>die</strong> Bam-broers van Aan-De-Vallei Dormers<br />
as <strong>die</strong> bywoning en belangstelling van <strong>die</strong> boeredag wat op 29 Junie by <strong>die</strong> Bam-broers van Wakkerstroom gehou<br />
is, enige aanduiding is, dan gaan skaapboerdery ‘n baie opwindende nuwe rigting inslaan. Boere en vriende van<br />
sover as Swellendam het gesorg dat <strong>hier</strong><strong>die</strong> een van <strong>die</strong> grootste en mees suksesvolle boeredae in Voermol se<br />
geskiedenis was; meer as 470 mense het <strong>die</strong> dag bygewoon.<br />
Die sprekers was dr. Jasper Coetzee van Voermol, dr. Faffa<br />
Malan namens Pfizer, dr. Johan Steyn en Hendriëtte Stafford<br />
van Ramsem en Dolf Bam van Aan-De-Vallei Dormers. Al <strong>die</strong><br />
sprekers het gefokus op <strong>die</strong> tema van <strong>die</strong> dag, naamlik hoe<br />
om maksimum wins uit skaapboerdery te verkry.<br />
Dr. Jasper Coetzee se lesing het oor "Voer skape <strong>vir</strong> volgehoue<br />
produksie en wins" het voeding as <strong>die</strong> belangrikste<br />
bestuursaspek van skaapboerdery beklemtoon. Dr Coetzee<br />
se ondervinding en navorsing in <strong>die</strong> voeding van skape het<br />
gehelp om <strong>die</strong> groot gehoor <strong>vir</strong> langer as ‘n uur en 'n half<br />
vasgenael te hou.<br />
Pfizer, een van <strong>die</strong> medeborge van <strong>die</strong> dag, is deur dr. Faffa<br />
Malan verteenwoordig. Hy het Pfizer se nuwe doseermiddel,<br />
Startect, bekendgestel en oor <strong>die</strong> bestuur en doeltreffende<br />
bekamping van wurms en parasiete in skape gesels.<br />
Dr. Johan Steyn van Ramsem is verantwoordelik <strong>vir</strong> <strong>die</strong><br />
sinchronisasie, laparoskopie en inseminasie van Aan-De-Vallei<br />
Dormers se ooie. Hendriëtte Stafford het al <strong>hier</strong><strong>die</strong> prosesse<br />
aan <strong>die</strong> teenwoordiges verduidelik.<br />
Die hoogtepunt van <strong>die</strong> dag was toe Dolf Bam <strong>die</strong> boerdery<br />
se lamhokstelsel aan boere verduidelik het. Die Bam-broers<br />
se 1800 ooie word in groepe verdeel sodat elke maand,<br />
<strong>vir</strong> tien maande van <strong>die</strong> jaar, ongeveer 250 ooie op 'n keer<br />
in lamhokke lam. In <strong>hier</strong><strong>die</strong> stelsel word bestuur, voeding<br />
en teling optimaal benut en geïntegreer om uitstekende<br />
resultate te lewer. Die gemiddelde speenpersentasie van <strong>die</strong><br />
kudde is 225 %.<br />
Ooie word gesinchroniseer om almal binne ‘n week<br />
in lamhokke te lam. Die lammers word op 60 tot 70<br />
dae ouderdom gespeen en dan afgerond en bemark<br />
as slaglammers. Die stelsel wat deur Aan-De-Vallei<br />
toegepas word is uniek, iets wat duidelik geblyk het uit <strong>die</strong><br />
belangstelling in <strong>die</strong> boeredag.<br />
Belangstellendes kon <strong>die</strong> lamhokke na <strong>die</strong> bespreking besoek.<br />
Die dag is só beplan dat <strong>die</strong> lamhokke vol ooie met lammers<br />
was.<br />
Die dag is afgesluit met heerlike boerekos en ‘n paar koue<br />
verversings.<br />
Opregte dank aan Dolf en thys Bam van Aan-De-Vallei<br />
Dormers, <strong>die</strong> gashere <strong>vir</strong> <strong>die</strong> uitmuntende dag, en ook aan al<br />
<strong>die</strong> borge wat <strong>die</strong> dag moontlik gemaak het – Voermol Voere,<br />
Pfizer, Ramsem, BKB Louwid, Landbank, BKB Amersfoort,<br />
Ermelo toyota, Pieter van der Watt, Hotgroup, NWKV,<br />
Landbouweekblad en Hansjurie Vosloo van V-tech trailers.<br />
Foto met besoekers: Die sowat 470 besoekers by <strong>die</strong> boeredag<br />
het vasgenael gesit tydens <strong>die</strong> sprekers se interessante<br />
aanbiedings<br />
Met<br />
VOERMOL<br />
MAXIWOL<br />
Kyk jy nie terug nie<br />
• Voorsien 'n hoë vlak van<br />
deurvloeiproteïen, energie,<br />
minerale en spoorminerale<br />
• Bevorder winsgewende<br />
produksie van vleis, wol<br />
en vesel<br />
• Stimuleer uierontwikkeling<br />
en verhoog gevolglik biesen<br />
melkproduksie<br />
• Is melassegebaseer wat<br />
smaaklikheid bevorder en<br />
dus goeie inname verseker<br />
DOELTREFFENDE SKAAPBESTUURSPROGRAM<br />
VIR HOOGS WINSGEWENDE SKAAPBOERDERY<br />
• 'n Basiese Skaapbestuursprogram <strong>vir</strong> elke spesifieke plaas is nodig om 'n hoogs winsgewende<br />
skaapboerdery te verseker.<br />
• Om maksimum wins te genereer, moenie op enting, dosering en voer bespaar nie (Vizard, 2002).<br />
• Die nuutste praktyke wat korrek toegepas word lei tot superieure <strong>die</strong>represtasie en hoë winsgenerering.<br />
Vir verdere inligting en voordele besoek<br />
http://www.voermol.co.za/af/news/tegniese/default.aspx<br />
Maxiwol Konsentraat, Regnr. V4985, Maxiwol Produksiekorrels, Regnr. V15415, Maxiwol Readymix, Regnr. V7815,<br />
Maxiblok, Regnr. V17424 (Wet 36/1947). Registrasiehouer: Voermol Voere (Edms) Bpk., Posbus 13, Maidstone, 4380.
dormer <strong>2012</strong><br />
60<br />
Christo en Beppie se gunsteling:<br />
lamsvleis Brijani<br />
2 huisies knoffel, fyngedruk<br />
1 ml rooipeper<br />
2,5 ml fyn komyn<br />
Sout en vars gemaalde swartpeper<br />
500g lamsboud ontbeen, in blokke gesny<br />
45 ml botter<br />
1 ui, in skywe gesny<br />
2 ml fyn koljander<br />
1 ml borrie<br />
1 heel naeltjie<br />
1 kaneelstok<br />
375 ml Bastmati rys<br />
450 ml water<br />
410 g blik lensies, gedreineer<br />
Vars koljander <strong>vir</strong> garnering<br />
Metode:<br />
• Meng knoffel, rooipeper, komyn, sout en swart peper<br />
in ‘n mengbak.<br />
• Voeg lamsvleis by en meng goed.<br />
• Braai uie in botter (in groot kastrol), voeg lamsvleis<br />
mengsel by en braai tot bruin.<br />
• Voeg koljander, borrie, naeltjie, kaneelstok, rys en<br />
nog ‘n bietjie sout by. Braai <strong>vir</strong> een minuut.<br />
• Gooi water in en meng goed. Plaas deksel op kastrol<br />
en laat stadig kook <strong>vir</strong> omtrent 20 - 30 minute tot <strong>die</strong><br />
lamsvleis en rys gaar is.<br />
• Haal kastrol van hitte af, voeg lensies by en laat staan<br />
<strong>vir</strong> 5 minute voor jy dit voorsit.<br />
• Garneer met vars koljander.
dormer <strong>2012</strong><br />
62<br />
<strong>2012</strong><br />
kalender<br />
Kinko Dormers 5de Produksie Veiling<br />
26 Januarie <strong>2012</strong><br />
Kinko Swellendam<br />
Navrae: Johan Swart - 082 826 0292<br />
www.kinkodormers.co.za<br />
Avoca Dormers - Barkly-Oos Ram Veiling<br />
27 Januarie <strong>2012</strong><br />
Navrae: Geoff & Valana Orpen<br />
045 971 9082 / 082 490 9647<br />
avoca2@eci.co.za<br />
As Jordaan Produksie Veiling<br />
2 Februarie <strong>2012</strong><br />
Aanbod: Ramme en ooie<br />
Dormehl Dormers 7de Produksie Veiling<br />
9 Februarie <strong>2012</strong><br />
Barkly Oos<br />
Aanbod: 50 ramme en 500 kommersiële ooie<br />
Navrae: tippy Dormehl - 082 771 8949<br />
V5 Dormers - Performance Driven Auction<br />
15 Februarie <strong>2012</strong><br />
Plaas Doornpoort, Welkom distrik 11h00<br />
Dorwald Dormers 3de Produksieveiling<br />
6 Maart <strong>2012</strong><br />
Riviersonderend<br />
Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />
www.dorwald.co.za<br />
Bloemfontein Skou<br />
26 April – 5 Mei <strong>2012</strong><br />
nampo<br />
15 - 18 Mei <strong>2012</strong><br />
Jabuwy<br />
24 Julie <strong>2012</strong><br />
Kinko Dormers 6de Produksie Veiling<br />
25 Julie <strong>2012</strong><br />
Kinko Swellendam<br />
Navrae: Johan Swart - 082 826 0292<br />
www.kinkodormers.co.za<br />
suid-Kaap Promosie Veiling<br />
26 Julie <strong>2012</strong><br />
Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />
Oos Vrystaat Stoetvee Veiling Harrismith<br />
8 Augustus <strong>2012</strong><br />
Navrae Chris Nel 083 654 9638<br />
Aan-De-Vallei & BB Agri Dormers<br />
Plaas Waterval Amersfoort 11:00<br />
14 Augustus <strong>2012</strong><br />
Lente Skou<br />
31 Augustus – 9 September <strong>2012</strong><br />
Algemene Jaarvergadering<br />
5 September <strong>2012</strong><br />
nasionale Veiling<br />
6 September <strong>2012</strong> at 11:00:<br />
Aangebied deur: CMW Elite<br />
Cobus Church<br />
11 September <strong>2012</strong><br />
eversar & Johanri Dormer Produksie Veiling<br />
11 September <strong>2012</strong><br />
oos Kaap Bul en ram Veiling<br />
11 September <strong>2012</strong><br />
Humansdorp<br />
Navrae: Christo Groenewald - 082 453 2899<br />
www.dorwald.co.za<br />
Mega week<br />
11 - 15 September <strong>2012</strong><br />
Kleinvee forum<br />
6 November <strong>2012</strong>
J•O•R<br />
<strong>Stamboek</strong> Stoetteler van <strong>die</strong> Jaar 2010<br />
Nasionale Veiling Beste string Ramme 2007<br />
Seun van Ram – JOR 08.0277, Ram – DZ 10.0045<br />
Verkoop by Nasionale Veiling teen R100.000<br />
Vir tevredenheid met en kwaliteit van <strong>die</strong> aanteel!<br />
Abel en Charles Jordaan • Cradock<br />
Tel: 048 881 3525 • Abel: 084 745 3418 • Charles: 076 520 6417<br />
e-pos: jordormers@gmail.com<br />
Designed by BUZZ Projects – for more info contact Annel @ 072 119 2820