Universiteit van die Oranje-Vrystaat - SAMJ Archive Browser
Universiteit van die Oranje-Vrystaat - SAMJ Archive Browser
Universiteit van die Oranje-Vrystaat - SAMJ Archive Browser
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
B ~ NALQKSOON D BASALE SEgaESiE VAN KORTISOL?<br />
E H de wet*, H C Bantar4 R Scball, F 0 Miiller, M S Bornman en<br />
J M c oo?Ethni=n<br />
Departemente Fioiogie, Chemikse Patologie, Fannakolcgie, <strong>Universiteit</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> OVS, B~oemfontein en Departemep' Urdogie, Univemiteit <strong>van</strong> Pretoria,<br />
Pretoria<br />
Naloksooa is 'n suiwer opioiedantagonis wat terapeuties in <strong>die</strong> hantering <strong>van</strong><br />
opiaatoordosering/-~erpittigi.P aangewend word Di wil vwrkom asof<br />
pr&piomelan~kortienvenmnte peptiede (Bendden, kortikotropien) op<br />
grond <strong>van</strong> 'n gemeenskaplilre vonrlopenubstang dew <strong>die</strong>selfde<br />
beheenn-e~ gereguleer word Naloksoon k m moontlik deur negatiewe<br />
terugvoermeganismes effek op kortiLotropien en gevolglik kortisolsekresie<br />
uitoefen<br />
Die doel <strong>van</strong> <strong>die</strong> stu<strong>die</strong> was om <strong>die</strong> effek <strong>van</strong> naloksoon 0,4 mg (mtraveneus)<br />
op basale s e e <strong>van</strong> kortisol te dueer.<br />
Elf (11) normaalgescnde mans is as proefpersone aangewend in 'n<br />
enkeldoseihg, gerandomiseerde oorkruisstu<strong>die</strong> met 'n plasebofase. Veneuse<br />
bloed vir <strong>die</strong> bepaling <strong>van</strong> SerUmkortirolLonsentrasies is uurliks gedurende <strong>die</strong><br />
tydperk <strong>van</strong> piek bgsaalsekresie (06ZXI - lam) <strong>van</strong> proefpersone bekom.<br />
SerumkorFisolk011~entraSies is vofgens 'n erkende biologiese metode<br />
gekwantitiseer (R I A).<br />
Variansie-analise (met behandelings- en periode-effekte in ag genome) is op<br />
resultate uitgevoer.<br />
Die minimum semmkortiso~konsentrasie in plasebotoe<strong>die</strong>ning was gemiddeld<br />
4% ho& (95%-veNoueminterval: -14% ; 20%) (p = 0,5810) as in<br />
naloksoontoe<strong>die</strong>ning. Die gemiddelde serumkortisolkonsentrasie (area onder<br />
<strong>die</strong> kromme) in plasebotoe<strong>die</strong>ning was gemiddeld 1% Mr (95%<br />
vertrouensinterval: -13% ; U%) @ = 0,8447) as in naloksoontoe<strong>die</strong>ning.<br />
Dit kom vm asof naloksoon & bade serumkortbdkoltsentrasies<br />
~dend/fisiologies rele<strong>van</strong>t moduleer &.<br />
. .<br />
DIE EFFEgTE VAN ADRENERGE GENEESMIDDELS - PROPRANOLOL,<br />
FENDlMETRASIENBITARTRAAT - OP BA!Ul.E PROLAgTIENSEKRESIE<br />
Departemente F-, Chemiese Patologie, Farmakologie, <strong>Universiteit</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> OVS, Bloemfontein en Departement Urologie. <strong>Universiteit</strong> <strong>van</strong> Pretoria,<br />
Retoria<br />
Die simpatjese senaareestelsel is betrokke by <strong>die</strong> beheer <strong>van</strong> orgaanfunksie <strong>van</strong><br />
verskeie fwioloeiese stelsek. Die uerifere en sentrale effekte <strong>van</strong> simoatiese<br />
asook <strong>die</strong> byniermedulla (as hormone). Dopamien is <strong>die</strong> statien vir Pioiaktien.<br />
Daar kan dus verwag word dat -Is met adrenerge effekte,<br />
moontlike indoed op prdaktiensekresie mag E.<br />
Die doel<strong>van</strong> <strong>die</strong> stn<strong>die</strong> was om <strong>die</strong> effekte <strong>van</strong> proprando180 mg @eta-<br />
adrenoreseptorblokkeerder) asook fendimetrasienbii 35 mg<br />
(simpatomimetikum met amfetamienagtige effekte) op bade<br />
pmfal<strong>die</strong>asekresie te dueer*<br />
Elf (U) n-nde mam is as proefperrone aangewend in 'n<br />
enkeldodng, gerandomiseerde oorknristu<strong>die</strong> met 'n plasebofase. Veneuse<br />
bloed vir <strong>die</strong> bepaling <strong>van</strong> serumprdal<strong>die</strong>nkonsentrasies is uurliks gedurende<br />
<strong>die</strong> tydpetk 06a - <strong>van</strong> proefpersone bekom.<br />
SerumprotalrhenLwsentrasies is volgeas 'n erkende biologiese metode<br />
ge-r (R I A). Variaosie-d (met behandelings- en periode-<br />
effekte m ag genome) is op resultate uitgevoer.<br />
Dit kom voor uit verkre~ resultate asof proprandd g& basale<br />
sy~~~~pmlaktienLoosentrasie statistiesbednidend/6siologies rele<strong>van</strong>t moduleer<br />
X. Wyduiteenlopende intra-/imteriadividnele variasies in<br />
~eramprdalaienk~l~entrasie bring me. dat geen definitiewe gevolgtrekking<br />
met be&kkkg tot fendim&nbitartraatbehandeling vir prdaLtien gemaak<br />
kon word nie.<br />
<strong>SAMJ</strong> VOL 80 7 DEC 1991 609<br />
KO- BREMPORALE ELE-0-<br />
KONVULSIEWE lERAPIE M DIE MEkB<br />
Dit is bekend dat elelrfrokowulsiewe terapie @KT) potente antidepreskwe<br />
dekte uitoefen. Die paesiese biologiese megdnisme wmmhw~~delik vir di6<br />
terapeutiese efiek is egter tot op hede onbekend Dit is bekend dat EKT bii drie (3) minute na aammdiq <strong>van</strong> <strong>die</strong> eleldriese stroom 'n beduidende<br />
toename in koddmpknsekresie tot gevolg het. 'n Ge-dige respons in<br />
kortisdse~swduso~verwagword<br />
Die dad <strong>van</strong> <strong>die</strong> stn<strong>die</strong> was om <strong>die</strong> idoed wn elektrokonvulsiewe terapie op<br />
kortisolsekresieteoDdersoek<br />
hie (3) psigiatriese pas%te, op wk. sp&6eke idu&gs- en<br />
ldtslui~eria <strong>van</strong> toepassiug was, is in di6 loodsstu<strong>die</strong> aangewend<br />
Elektrdronvulsie is biiemporaal tydem gestandaardiseerde algemene narkose.<br />
geinduseer. Bloedmomten is op de wyse en tyd by vier (4)<br />
geleenthede amok m prosedure -d.<br />
SerumkomsdLofl~entrasies is "Igens 'n kommersieelbe&kbare biochemiese<br />
met& gekwadkeer.<br />
Die v b e in sermnLomsollronseritrasies soos<br />
gedemonsbeer m +nt 3, asook <strong>die</strong> gemiddelde tendens <strong>van</strong> verandering in<br />
serumkortisolLonsentasie tydm EKT, onderstenn -dinge.<br />
Q i e 1 en 2) Hoewel <strong>die</strong> beteke& en lliniese belang <strong>van</strong> <strong>die</strong> progressiewe<br />
b e in basale lrortisdsekresie onduidelik is, wi] dit vc~~kom asof adaptasie<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> sekretoriese meganismes <strong>van</strong> <strong>die</strong> streshormoon kortisol, vir psigiese<br />
stres deur herhaalde elektrokonrmIsiewe terapie teweeggebring word.<br />
Geen enkel honnoon/neur0-001dragstof kan egter tot op hede gebruik word<br />
as merker <strong>van</strong> terapeutiese effektiwiteit vir JXT nie.<br />
Departement Fdogie, ChemieSe Patologie, HHuisartsLde, <strong>Universiteit</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> OVS, Bloemfontein en Departement Urologie. <strong>Universiteit</strong> <strong>van</strong> Pretoria,<br />
Pretoria<br />
Uiroke trauma is waarskynlilr 'n onaanvegbare etiolcgiese agens vir<br />
uiterstes <strong>van</strong> fisiese en/of psigiese stres. Die vermoE om op skadelike stimuli<br />
te respondeer, is een <strong>van</strong> <strong>die</strong> mees grondliggende kenmerke <strong>van</strong> lewe. Die<br />
biologiese respons op trauma in <strong>die</strong> mens word deur <strong>die</strong> hipotalamus bemiddel<br />
en word gekenmerk deur hormonale aanpassinW essensieel vir lewe. Die<br />
verskillende hornonale veranderinge wat dan ook tydens trauma voorkom, kan<br />
direk of indirek verband hon met <strong>die</strong> sentrale asook perifere effekte <strong>van</strong><br />
opioiedpeptiedsekrresie.<br />
Die doel <strong>van</strong> <strong>die</strong> stn<strong>die</strong> was om <strong>die</strong> sekresie <strong>van</strong> Bendorfien amok<br />
leusienenkefalien in <strong>die</strong> getraumatiseerde pa&nt te evalueer.<br />
Spesifieke iasluitings- asook uitsluibgdderia was op alle pasiinte wat vir <strong>die</strong><br />
stu<strong>die</strong> oorweeg is, <strong>van</strong> toepassing. Veneuse bloed is voigens erkende<br />
mate~ehgstegrieke bekom <strong>van</strong> agt (8) getraumatkerde pasiinte by<br />
toelating tot <strong>die</strong> noodgde-afdeling <strong>van</strong> 'n plaaslike hospitaal. (Tyd = 23.00 -<br />
Ola)<br />
Ui resultate <strong>van</strong> <strong>die</strong> stu<strong>die</strong> wil dit voorkom asof bloedverlies in <strong>die</strong> ernstig<br />
getraumatheerde @rite (P&nte 1 - 5) nie mu sodanig beduidende aard<br />
was dat aendorfiensekresie merkbaar toegeneem het /<br />
leusienenkefaliensekresie merkbaar gekompromitteer is nie. In <strong>die</strong> minder<br />
ernstig getraumatiseerde pasiinte (Pdnte 6 - 8) wil dit vwrkom asof<br />
geassosieerde bloedverlies sodanige fisiese stres verwrsaak het dat verhoogde<br />
Bendofiensekresie aangetoon kon word, terwyi leusienenkefaliell~ekresie in<br />
miostens een pas%& gekompromitteer is. Laasgenoemde veranderde<br />
sekresiepatrone <strong>van</strong> endogene opio-kde tydens minder ernstige trauma (met<br />
meegaande waarsLynlilr betekenirvolle bloedverlies) mag <strong>van</strong> beduidende<br />
beIang in aawanWilre klinIese hantering <strong>van</strong> di~? pasiinte -.