laboratorium Bioveiligheid in het

7. WERKEN MET ENKELE
VEELGEBRUIKTE
LABORATORIUM-ORGANISMEN
Werken met genetisch gemodificeerde Escherichia coli
en met fagen
Inschaling
Genetisch gemodificeerde E.coli K12, B en C stammen en alle fagen kunnen onder L1
omstandigheden (zie bijlage 1) gehanteerd worden op de voorwaarde dat:
• de gebruikte vectoren niet zelfoverdraagbaar zijn
• de gekloneerde genen geen schadelijke genproducten aanmaken (bijv. een toxine).
Deze K12, B en C stammen zijn geattenueerde (verzwakte) laboratoriumstammen die ten
opzichte van de wildtype E.coli stammen biologisch ingeperkt zijn. Een uitzondering vormt de
stam E.coli BL21. Hiervoor is een L2 inschaling aangewezen. Hieronder zijn enkele inschalingen
gegeven, waarbij ter illustratie is aangegeven volgens welke inschalingsregel uit bijlage 2
deze inschaling tot stand is gekomen. Omdat deze inschalingen uitgaan van onschadelijke
inserts is uit bijlage 2 steeds het subartikel e of j van toepassing (afhankelijk van de vraag of
het DNA al gekarakteriseerd is). Het spreekt voor zich dat het insert sterk medebepalend is
voor de inschaling. Dit betekent dat in het geval met inserts gewerkt wordt die niet-onschadelijk
zijn, bijvoorbeeld wanneer het insert codeert voor de productie van een toxine, een ander
subartikel van toepassing wordt en dan gaat de inschaling minimaal één trede omhoog.
Stam vectoren inschaling* inschalingsregel**
Opmerkingen
behorend tot niet-zelfoverdraagbare L1 1.e of j bijna alle gebruikte coli
E. coli K12, vectoren (tra - B of C
) systemen vallen hieronder
behorend tot zelfoverdraagbare L2 2.e of j een voorbeeld is sommige
E. coli K12, vectoren (tra + B of C
) miniTn5 systemen
E. coli BL21 niet-zelfoverdraagbare L2 2.e of j de biologische inperking
vectoren van deze stam is onvoldoende
om een verlaging
van de inschaling van L2
naar L1 mogelijk te maken
Overige E. coli niet-zelfoverdraagbare L2 3.e of j er moet vanuit worden
stammen vectoren gegaan dat deze stammen
nog pathogeen zijn
* uitgaande van onschadelijke inserts, schadelijke inserts verhogen de risicoklasse
** het gaat hierbij om de uit de schema’s in bijlage 2 van toepassing zijnde inschalingsregel
VIB brochure bioveiligheid in het laboratorium 31