laboratorium Bioveiligheid in het

42
9. VERKLARENDE WOORDENLIJST
Aërosol: minuscule vloeistofdruppeltjes die zich door de lucht kunnen verplaatsen
Biologisch agens: in zijn wettelijke definitie betekent dit ziekteverwekker (zie welzijnswetgeving)
Donorsequentie: het stukje erfelijk materiaal dat uit een bepaald organisme - de donor -
wordt overgebracht naar een ander organisme, ook wel insert genaamd. In veel gevallen is
echter geen sprake meer van het overbrengen van een sequentie uit een ‘donor’, maar
wordt een stuk erfelijk materiaal synthetisch aangemaakt
Gastheer:
(1) in de context van natuurlijke pathogenen betekent gastheer het organisme dat van
nature door de ziekteverwekker wordt geïnfecteerd,
(2) in de context van genetische modificatie betekent gastheer het te modificeren organisme:
het organisme waarin het nieuwe stukje erfelijk materiaal wordt ondergebracht.
HEPA: High Efficiency Particulate Air (filter)
Pathogeniteit: ziekteverwekkendheid
Reproductief: in staat uit te groeien tot een zelfstandig functionerend organisme
Toxiciteit: vergiftiging
Transductie: staat in feite gelijk aan virale infectie. Wordt in de praktijk vooral gebruikt
om de infectie van bacteriën door fagen en om de infectie van cellen door een virale vector
aan te duiden
Transformatie:
(1) in de context van tumoren betekent transformatie de omvorming van een normale cel
naar een oneindig delende tumorcel,
(2) transformatie wordt in de genetische modificatie ook als algemene term gebruikt om
het proces van genetische modificatie aan te duiden (transformeren is dan gelijk aan
genetisch modificeren).
Vector: letterlijk betekent dit ‘drager’
(1) in het kader van genetische modificatie is dit het plasmide, cosmide, artificial chromosome
of ander genetisch element dat de genetische modificatie - het insert - draagt en
binnenbrengt in het te modificeren organisme,
(2) in de context van virale infectie van planten duidt het begrip vector het organisme aan
dat zorgdraagt voor de overdracht van het virus van de ene naar de andere plant. In
sommige gevallen zijn dit bladluizen.
Virale vector: een van een wild-type virus afgeleide virale constructie dat een vreemd
DNA-fragment kan opnemen of in zich heeft en zich ofwel autonoom kan gedragen,
indien hij de sequenties bezit die nodig zijn voor zijn verspreiding van cel tot cel, ofwel
defectief, indien hij één of meer sequenties mist voor zijn verspreiding
VIB brochure bioveiligheid in het laboratorium