Credo magazine nr-13 9.2 - de la Salle

PERSONEELSBLAD VAN STICHTING DE LA SALLE OKTOBER 2012 NUMMER 15
Uitslag
Welke duo’s
gaan naar
Zuid-
Afrika?
Leraren in opleiding
Wat brengen ze, wat halen ze?
School in beeld
De scheepsschatten
van De Tweemaster
Voorwaarde voor een succesvol leernetwerk:
Enthousiaste directeuren

O Voorwoord
2
Op het moment dat je deze Credo in handen hebt, is
‘de kop er weer af’. De bomen hebben hun kleurige herfstjas
aan en de eerste pepernoten zijn al in de winkels gesignaleerd.
Niet alleen de scholen kenden een goede start van dit
schooljaar, ook Credo is goed uit de startblokken gekomen.
Met dank aan de medewerking van vele collega’s.
In dit nummer weer een keur aan artikelen die interessant
en lezenswaardig zijn. Artikelen over de waarde van
het ‘samen leren’ in een leernetwerk, over de kwaliteitszorg
op onze scholen en wat Integraal daarvoor kan betekenen
en een artikel over de toevoegde waarde van een lio.
Inhoud
6
8
10
12
14
Colofon
Wat heb je nodig voor een succesvol leernetwerk? Onder andere
enthousiaste en gedreven deelnemers. Patricia Dresens en Karin Koets
zijn daarvan twee uitstekende voorbeelden. Op pagina 6-7 vertellen zij
wat ze van deze werkvorm, elkaar en hun collega’s verwachten.
Hoe denk jij over de nieuwe toelatingsprocedure PO-VO? We vroegen
het 5 collega’s. Hun uitstekend beargumenteerde antwoorden vind je in
het hart van deze Credo.
Marion Godefroy was eigenlijk al gestopt met werken. Maar haar
enthousiasme voor het opzetten en begeleiden van leernetwerken
haalde haar weer terug op de werkvloer. Ook bij de la Salle deelt ze haar
kennis. Wat haar drijft? Je leest het in het interview op pagina 10.
Melanie Wright is een van de voormalig leraren in opleiding die na een
stage doorstroomde in een reguliere functie bij onze stichting.
Op pagina 12 legt ze uit wat zij destijds zocht bij haar stageschool.
Directeur Carla Went geeft op haar beurt aan wat een goede lio kenmerkt.
Collega Ed Stoete heeft een passie voor techniek. Hij ziet voor de
basisschool een rol weggelegd in het terugbrengen van het tekort aan
technici in Nederland. Wil je weten hoe hij daar wekelijks zijn bijdrage
aan levert? Blader snel door naar pagina 14.
Credo is een uitgave van Stichting de la Salle. Concept en realisatie: TextArt, Heerhugowaard.
Tekstbijdragen: Paul Bronstring, Nadine Okkerse, Tineke Puts, Annette Schaak, Ria van der Scheer,
Loretta Staring en John van Veen.
Fotografie: Esther van Dokkum e.a. Vormgeving: Studio Martin Rasch, Opmeer.
Neem ook een kijkje in de bijzondere klas (of misschien
wel beter: schatkamer) van Ed Stoete, leerkracht van
De Paradijsvogel.
De Paradijsvogel? Jazeker, dit is de nieuwe naam van
onze St. Jozefschool in Vogelenzang, die na de fusie met de
Graaf Florisschool verdergaat onder deze naam.
We hopen dat je weer plezier beleeft aan deze Credo,
maar ook dat je tijd hebt om te genieten van een mooie
herfst.
Paul Bronstring en John van Veen
College van Bestuur
6
12
14

Deze duo’s gaan op studiereis naar Zuid-Afrika
Voor de onderwijssafari van februari 2013 hebben 8 duo's van 'de la Salle-leerkrachten'
laten weten graag op reis te gaan naar Zuid-Afrika.
Er is slechts plaats voor 2, wat betekent
dat we helaas 6 duo’s teleur zullen
stellen (maar wellicht voor 2014 een
nieuwe ronde met nieuwe kansen).
We hebben alle motivatiebrieven zorg -
vuldig doorgelezen en we hebben jullie
motivatie en ideeën voor vervolg -
activiteiten beoordeeld. In totaal kon elk
duo 80 punten ‘verdienen’.
De uiteindelijke scores lagen tussen de
52 en 64 punten.
www.lexima.nl
De 2 duo’s die in februari 2013
naar Zuid-Afrika gaan zijn:
• Liesbeth Vlaanderen en Kicki Janse
(’t Venne en De Tweemaster)
• Marloes van der Klugt en Inge Insing
(Franciscusschool Bennebroek
en Antoniusschool Kalslagerring).
Namens de ‘Zuid-Afrika-jury’ van harte gefeliciteerd en we hopen dat jullie een
enerverende, inspirerende en onvergetelijke reis zullen hebben.
IN MEMORIAM:
broeder Aad van Bentem
Op maandag 24 september is broeder Aad van Bentem op 72-jarige
leeftijd overleden. Broeder Aad was provinciaal van de broeders van 'de
la Salle' en heeft in maart 2005 ons bestuurskantoor geopend. Sinds de
oprichting van onze stichting hebben we regelmatig contact gehad met
Aad en hij heeft altijd blijk gegeven van een warme belangstelling voor
het wel en wee van onze stichting.
Op 29 september is hij in Voorhout begraven.
GERARDS WEBTIP
Gerard Knoef is ICT-medewerker en leerkracht bij stichting de la Salle.
Op deze plek in Credo geeft hij iedere keer
een interessante of leerzame web- of apptip.
Kurzweil 3000, Dolphin Easy Tutor en Sprint Plus zijn softwarepakketten
die gebruikers helpen met lezen. Erg handig voor dyslectische
kinderen. Deze ‘compenserende software’ heeft een positief effect op
het lezen, de spellingsvaardigheid en het sociaal-emotioneel functioneren van
leerlingen. De ervaringen van gebruikers zijn overwegend positief.
Op www.lexima.nl staat veel info over leesondersteunende software. Werken op
de pc en surfen op internet wordt voor dyslectici een veel rijkere ervaring.
Op Sharepoint heb ik voor geïnteresseerden een artikel geplaatst met
onderzoeksresultaten naar het gebruik van compenserende software in
Nederland.
Korte berichten
Even bellen met...
Jos van Velzen, vrijwilliger op
De Meerbrug in Zwanenburg
We bellen met Jos, omdat de vrijwilligers
van De Meerbrug onlangs een cheque
wonnen tijdens de vrijwilligersmanifestatievandegemeenteHaarlemmermeer.
Wie bent u?
“In mijn werkzame leven was ik gymleerkracht,
groepsleerkracht en later
directeur van een basisschool in Amsterdam.
Nu ben ik gepensioneerd en
ervaar ik dat vakantie leuk is, maar altijd
vakantie niet. Omdat mijn kleinkinderen
op De Meerbrug zitten, heb ik me daar
als vrijwilliger aangemerkt. Maandagmiddag
en woensdagmorgen geef ik
remedial teaching. Het klinkt misschien
wat zwaar, maar dit werk geeft zin aan
mijn bestaan.”
Waarom wonnen jullie deze prijs?
“Directeur Dorine Vermeulen heeft mij
en andere vrijwilligers van de school
voorgedragen. Net als vijf andere
instellingen kregen we tijdens een uitstekend
verzorgde feestavond een
cheque van 1 500,- uitgereikt. Diverse
artiesten traden op en wat betreft eten
en drinken kwamen wij niets te kort.”
Hoe is de cheque besteed?
“Ik heb een aantal dinerbonnen gekregen
en van het bedrag is ook nog een
zogenaamde ‘zonnetjesavond’ ge -
organiseerd voor alle vrijwilligers van
De Meerbrug.”
En nu weer aan het werk?
“Ja, na iedere vakantie kijk ik weer uit
naar mijn ‘werk’ en ga ik er met blije
moed tegenaan. Zolang de school mij
wil hebben, ga ik zeker door. Tenslotte
is het slechts 25 minuten van mijn huis
in Amsterdam. Bovendien kom ik daar
ook nog mijn dochter en kleinkinderen
tegen!”
3

4
Integraal
“Een overzichtelijk systeem waarin
alle aspecten van kwaliteitszorg
gebundeld zijn”
Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het
onderwijs. Een kwaliteitsmanagementsysteem waarmee je
die kwaliteit kunt meten en monitoren, is dan een handig
hulpmiddel. In dit schooljaar stappen alle de la Salle-scholen
over van KIK naar Integraal, een veelbelovend systeem.
Waarom? Stafmedewerker onderwijs Ivanka van Dijk zet de
voordelen voor ons op een rij.
“Tot voor kort hadden we KIK, Kwaliteit in Kaart, waarmee we de
kwaliteit van ons onderwijs in de gaten hielden. Alleen beviel dat
niet. KIK werkt namelijk met dertien kwaliteitskaarten in een cyclus
van vier jaar. Maar het team moest de vragenlijsten die bij die kaarten
horen zelf aanpassen en schoolspecifiek maken. Dat was behoorlijk
theoretisch en ingewikkeld en daardoor ongelooflijk veel werk.”
Blauw, groen of oranje
Om de kwaliteitszorg niet in gevaar te brengen, moest er dus iets
veranderen. De la Salle ging op zoek naar een ander kwaliteits -
managementsysteem en kwam uit bij Integraal. Ivanka die zichzelf als
een soort aanjager ziet, weet inmiddels hoe het systeem
werkt en ziet interessante mogelijkheden. “De gegevens,
zoals leerling-resultaten en eindopbrengsten, komen uit
ParnasSys. Vervolgens groepeert Integraal ze in
een zogenaamde 'cockpit' waarmee
je in een oogopslag ziet waar de
risico's voor een school liggen
en wat de goede punten
zijn. De leerkrachten
moeten hiervoor jaarlijks
een basisvragenlijst
invullen. Die
vragen gaan over
belangrijke items als
onderwijsleerproces,
schoolklimaat, leerstofaanbod of onderwijstijd. Ze zijn allemaal voorzien
van een korte toelichting, waarin wordt geschetst hoe een leerkracht
het zou moeten doen (zie kader). Vervolgens beoordelen de
leerkrachten zichzelf op een vierpuntsschaal. Als alle leerkrachten
deze vragenlijst hebben ingevuld, geeft Integraal de score van de
school op de verschillende punten weer. Zo kan het vakje onderwijsleerproces
dan bijvoorbeeld blauw zijn: alles is goed, of groen: het is
voldoende. Wanneer de kleur oranje
of rood is, dan betekent dit dat er
mensen zijn die op dit punt lager
scoren. Dat kan een risico zijn.
De directeur of het team moet dan
bekijken of er ook echt iets aan de
hand is. Want als maar een persoon
ergens een tweetje scoort, kleurt de
school op dit punt al oranje. Maar als
blijkt dat tachtig procent een lage
score heeft, dan mag je je wel eens
achter de oren krabben.”
De klant
Integraal werkt niet alleen met
interne informatie. “Je kunt in het
nieuwe systeem ook de inspectie -
rapporten invoeren en een auditorenvragenlijst
gebruiken. In dat geval
vraag je externen hun mening te
geven over bijvoorbeeld het onderwijsleerproces.
Bij auditoren kun je
denken aan een groep leerkrachten of
directeuren die een audit training
heeft gevolgd en die meerdere scholen
objectief bekijkt.
Daarnaast kent Integraal ook een
tevredenheids peiling voor ouders,

leerlingen en personeel. Je krijgt dus
vanuit verschillende invalshoeken een
mooi overallplaatje van hoe anderen
jouw onderwijs beoordelen. Daaruit
haal je speerpunten die je in je
schoolplannen, teamplannen en dus
je beleidscyclus kunt inzetten. En als
dat niet matcht met hoe leerkrachten
zichzelf beoordelen, dan wordt het interessant.
Want dan ga je de discussie
aan. Het gaat immers om de mening
van je ‘klanten’. Daar doe je het voor.”
Veelbelovend
In deze opstartfase zijn het vooral
de directeuren en eventueel de IB'ers
die met Integraal aan de slag gaan.
Zij moeten zich nu verdiepen in hoe
Integraal werkt en het meest recente
inspectierapport erin zetten. “Het is
echt een meerjarentraject”, benadrukt
Ivanka. “We gaan de verschillende onderdelen
van Integraal stapje voor
stapje vullen. Sommige dingen kunnen
vrij snel. Met andere mogelijkheden
van Integraal, zoals de tevredenheidspeilingen,
gaan we pas later aan de
slag. Op termijn kunnen we Integraal
ook inzetten voor andere aspecten
van kwaliteitszorg, zoals het opstellen
van team- en schoolplannen, persoonlijke
ontwikkelingsplannen, gespreksverslagen
en een competentiescan. Ik
verwacht dat Integraal ons een overzichtelijk
systeem biedt waarin alle aspecten
van kwaliteitszorg zijn
gebundeld. Je ziet dan direct waar je
als school of bestuur staat. Het klinkt
inderdaad veelbelovend. We moeten
er zo snel mogelijk mee aan de slag.
Alleen door het te gebruiken, komen
we erachter of het echt zo gebruiksvriendelijk
en efficiënt is als het lijkt.”
Kijk voor meer informatie ook eens
op www. integraal.nl.
Hoe ziet de basisvragenlijst voor
bijvoorbeeld onderwijsleerproces eruit?
Er zijn 5 items waarbij telkens 3 stellingen moeten worden beantwoord:
1. duidelijk
2. taakgericht
3. activerend
4. resultaatgericht
5. afgestemd
Korte toelichting bij de vragen
Een van de stellingen bij item 1 is: de leerkrachten leggen de leerstof op
een duidelijke manier uit aan de leerlingen.
In de toelichting staat dan: ik sluit mijn nieuwe leerstof aan op de voorkennis
van mijn leerlingen. Die voorkennis wordt gebruikt als brug naar de
nieuwe kennis. Ik maak bij de uitleg gebruik van voorbeeldwerkjes, stappenplannen
of schema's. Tijdens de instructie doe ik nadrukkelijk, hardop
denkend voor hoe de opdracht uitgevoerd moet worden. De nieuwe leerstof
of opdracht wordt daarna onder nauwgezette begeleiding van mij
door de leerlingen geoefend. Leerlingen gaan pas zelfstandig aan de slag
wanneer ik geconstateerd heb dat ze het zelfstandig kunnen.
Beoordeling
Aan de hand van de toelichting bepalen leerkrachten voor zichzelf of ze dit
niet, een beetje, redelijk of helemaal doen. Dat geven ze vervolgens aan
op de bijbehorende vierpuntsschaal.
Column Credo
Kees Kloost:
Dé informatieavond
En dan is het opeens
weer zover:
dé informatieavond!
Met rood staat deze
avond in mijn agenda
geschreven. De avond
van het jaar waar ik
het aller-, allermeest
tegenop zie. Ooit heb ik de pabo afgerond om
met kinderen te werken, ik ben totaal senang
voor een groep van dertig of meer kinderen,
boefjes, schatjes, noem maar op. En dan die
avond, waar ik opeens de voortbrengers van
deze kinderen voor me heb.
Elk jaar weer slaap ik de avond vóór dé
informatieavond niet. Ik lig te woelen, voel
heus een griepje opkomen, ga morgen echt
niet naar school…
En dan is breekt de bewuste dag aan. Met een
licht onpasselijk gevoel beweeg ik mij door de
school, de uren tikken weg en het moment van
de waarheid nadert met rasse schreden.
Klokke zeven is het zover! De ouders komen
een voor een binnen, geven een handje. Wat
zullen ze denken van mijn warme, zweterige
hand? Ze gaan zitten, en kijken me
doordringend aan. Ik scan de klas op
nooduitgangen, check nog even of de
powerpoint het echt wel doet, zie en voel dat
mijn handen trillen. Plotseling denk ik: o nee,
ik heb mijn grijze trui aan, een trui die onder
de oksels langzaam donkergrijs wordt…
Oké, nu beginnen. Op het moment dat ik het
eerste woord wil zeggen, heb ik een compleet
droge mond en vloeit het angstzweet nog
heviger. Ze kúnnen geen vertrouwen meer in
me hebben, al willen ze dat nog zo graag.
Voor mijn gevoel hakkel ik me door dé
informatieavond heen. Natuurlijk is er
tijdsdruk: 45 minuten voordat ronde 2 begint,
met weer een groep ouders…
De hele avond hoop ik dat ik wakker schrik uit
wat een nare droom blijkt te zijn. Helaas, dé
informatieavond is realiteit.
Deze column is naar waarheid geschreven,
echt waar…
5

Enthousiaste directeuren:
voorwaarde voor een
succesvol leernetwerk!
6
Karin Koets en Patricia Dresens
hebben plezier in het netwerk leren.
Trekkers en ondersteuners, aansprekende thema’s, ruimte en
tijd. Dat heb je allemaal nodig voor een succesvol leernet-
werk. Maar het allerbelangrijkste zijn natuurlijk enthousiaste
en gedreven deelnemers. Patricia Dresens, locatiedirecteur van
de Antoniusschool Kalslagering in Nieuw-Vennep en Karin
Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen, voldoen
allebei in hoge mate aan deze kenmerken.
Vanaf het eerste uur zijn zij, samen met Annemarie Hersman en
Hanneke Prins van de Jacobaschool, betrokken bij de opzet van een
professioneel netwerk, waarin leiderschap centraal staat. Met het
leren van en met elkaar had Karin al eerder ervaring opgedaan. Zo zat
zij, samen met twee andere de la Salle-directeuren, in een competentiekring
van de Nederlandse Schoolleiders Academie. Ook Patricia had
positieve ervaringen met netwerken en was vooral nieuwsgierig hoe
aan dit professionele leernetwerk vorm zou worden gegeven.
Gezamenlijke doelstelling
Inmiddels zijn er drie startbijeenkomsten geweest en is door de
groep van vier directeuren een gezamenlijk leerdoel geformuleerd.
Daar ging een uitgebreide brainstormsessie aan vooraf, waarin ge-

zocht werd naar een gemeenschappelijk
thema. Op een papieren tafellaken
schreven de deelnemers steekwoorden
en vragen waaruit een gezamenlijk
doel kon worden afgeleid: van
team naar leergemeenschap. Concreet
betekent dat voor Patricia dat zij
vooral handvatten hoopt te krijgen
om de eigen verantwoordelijkheid en
het eigenaarschap van haar team te
stimuleren. Ook het doel dat Karin
voor ogen heeft, wijst in deze richting.
Zij wil bereiken dat haar teamleden
warm lopen en zorg dragen voor
hun persoonlijke ontwikkeling. Dat
Karin en Patricia met dit leerdoel niet
alleen staan, blijkt wel uit het feit dat
inmiddels nog vier directeuren hebben
aangegeven mee te willen doen
aan een netwerkbijeenkomst.
Meerdere thema’s
Naast dit netwerk, waarin zelf -
sturing en eigen verantwoordelijkheid
in teamleren centraal staan, zullen
nog twee leernetwerken worden
geformeerd. Zo gaan drie directeuren
zich bezighouden met de indicatoren
voor kwaliteitszorg die de Inspectie
hanteert. Een andere groep van vier
directeuren heeft een gedegen
analysering en waardering van de
opbrengsten tot doel gesteld. Alle netwerkgroepen
streven ernaar iedere
zes weken een twee uur durende
bijeenkomst te plannen.
Leernetwerk versus
intervisie
Is er bij intervisie vaak sprake van
een individueel ad hoc probleem, bij
een leernetwerk is dat wezenlijk anders.
Daar heeft men een gezamenlijk
leerdoel waaraan gestructureerd
gewerkt wordt. Wel hebben de deelnemers
de mogelijkheid eruit te
stappen wanneer zij niet meer gemotiveerd
zijn en het gevoel hebben dat
het netwerk hen niets meer te bieden
heeft.
Niet voor alles hoeft men zelf een
oplossing te vinden: wanneer de leden
van het netwerk er behoefte aan
hebben, kunnen zij de hulp van een
expert inroepen. Daarnaast is Marion
Godefroy (zie ook het interview op
pagina 10) vooralsnog als inspirator
en procesbewaker aanwezig bij alle
bijeenkomsten.
Halen en brengen
Patricia en Karin hopen dat dit leernetwerk
tot nieuwe inzichten en oplossingen
rondom het gekozen thema
leidt. Zij zijn zich ervan bewust dat
alle deelnemers daar een actieve
bijdrage aan moeten leveren: niet
alleen kennis halen, maar ook brengen.
Vanwege hun verschillende achtergrond
valt er van Patricia en Karin wel
het een en ander te leren. Zo heeft
Patricia, voordat zij in het onderwijs
ging werken, jarenlang training
gegeven aan leidinggevenden in het
bedrijfs leven. Na zes jaar leerkracht te
zijn geweest op de Jacobaschool in
Heemstede, is zij sinds drie jaar locatiedirecteur
en IB’er in Nieuw-Vennep.
“Ik weet hoe je mensen moet motiveren
en heb in mijn leven veel voorbeelden
van goed leiderschap gezien”, vertelt
Patricia. Bovendien heeft zij door haar
opleiding tot kindercoach veel ver -
trouwen in het oplossend vermogen
van haar leerlingen gekregen. “Kinderen
kunnen heel goed aangeven wat
zij zelf nodig hebben. Daarom zouden
leerkrachten een balans moeten vinden
tussen het stellen van vragen en
het geven van instructie.”
Van collega-directeuren die beschikken
over veel ervaring in het
schoolleiderschap wil Patricia vooral
leren hoe men praktische problemen
op kan lossen.
Zelf verantwoordelijk
Zo’n collega-directeur zou Karin
kunnen zijn. Zij is al weer tien jaar
schoolleider in Vijfhuizen na een
loopbaan van groepsleerkracht,
vakleerkracht muziek tot adjunctdirecteur.
Het delen van ervaringen
met anderen vindt zij heel belangrijk.
“Ik vind het leuk collega’s te ont -
moeten”, zegt Karin. “Aan het eind
van het jaar, wanneer er geen directieoverleg
meer is, mis ik dat echt.”
Ervaringen delen is voor haar heel
belangrijk. Zo geeft ze aan dat ze zelf
de afgelopen tien jaar een flinke
professionele ontwikkeling heeft doorgemaakt.
“Ik heb het loslaten echt
moet leren, want ik was te zorgzaam
voor mijn team. Daardoor bleven mijn
leerkrachten te afhankelijk en was er
geen ruimte voor eigen initiatief.
Kortgeleden heb ik dat tijdens een
studiemiddag aan mijn collega’s verteld.”
Voor dat leerproces was Karin zelf
verantwoordelijk. Dat is ook wat ze
ongelofelijk belangrijk vindt: “Mensen
moeten de verantwoordelijkheid
nemen voor hun eigen ontwikkeling.
Die mogelijkheid wordt ons door de la
Salle op veel fronten geboden. Het
opzetten van deze leernetwerken is
daarvan een goed voorbeeld.”
7

8
Jouw mening
Pam van Montfort, leerkracht groep 8,
Jacobaschool, Heemstede
"Het is een goede zaak meer te kijken naar hoe een leerling
zich door de jaren heen ontwikkelt en minder de focus te
leggen op een paar momenten. Wij vonden het al te beperkt
alleen naar de resultaten van groep 7 en 8 te kijken. Daarom
kijken wij bij ons advies al langer naar het LVS. Fijn dat deze
onderbouwing nu ook in de toelatingsprocedure is vast -
gelegd. Ik geloof echter niet dat wij andere adviezen gaan
geven. Wel denk ik dat er, eerder dan in het verleden, een
gesprek zal volgen tussen PO en VO over twijfelgevallen.
Dat is een goede zaak. Ik vraag me wel af hoe het in de
praktijk gaat werken. Wat als de basisschool een leerling op
een bepaalde VO-school ziet zitten, maar het niet hard kan
maken met cijfers? En de VO-school te maken heeft met
loten? Ik ben benieuwd hoe ze er dan mee omgaan."
Hoe denk je over de nieuwe
toelatingsprocedure PO-VO?
Esther van Dokkum, leerkracht groep 7/8,
De Valkenburgschool, Heemstede
"Ik vind het een heel positieve ontwikkeling. Het grote voordeel is
dat het LVS betrouwbaarder is dan andere toetsen. Hiermee volg je
de kinderen al een tijdje en bovendien zijn de kinderen bekend
met die toetsen. Ik vind het ook goed dat de leerkracht nu meer
zeggenschap krijgt, die kent de leerlingen toch het best en kan ook
de werkhouding van een kind meenemen in het advies. Een kind
dat altijd zijn huiswerk op tijd inlevert, de weektaken netjes maakt,
heel zelfstandig opdrachten kan oplossen, is eerder geschikt voor
havo of vwo. Als het dan net niet de cijfertjes haalt, vanwege faal-
angst bijvoorbeeld, dan weet je dat deze leerling het niveau toch
aan moeten kunnen. Ik hoop wel dat het voorgezet onderwijs mee
wil werken. Zij willen nog wel eens hun eigen regeltjes aanhou-
den, maar ik heb er alle vertrouwen in dat het wel goed komt."

Annelies Box,
IB'er, Aloysiusschool, Overveen
"Het is in het belang van een basisschoolkind dat het
advies voor het vervolgonderwijs zo goed mogelijk
aansluit bij zijn of haar mogelijkheden. Met de nieuwe
manier van doorstromen komt de cognitieve ontwikkeling
van het kind waarschijnlijk genuanceerder in
beeld. Kinderen die de Cito-toets verprutsten omdat ze
ziek waren of heel zenuwachtig, worden niet langer
afgerekend op dat ene toetsmoment. En de groepsleerkracht
heeft een grote stem in het geheel, dat vind
ik ook heel fijn. Tegelijkertijd klinkt het bijna te mooi
om waar te zijn. Natuurlijk is het fantastisch dat nu
3 jaar ontwikkeling in aanmerking wordt genomen.
En dat de basisschool een bindend advies geeft. Maar
wat gebeurt er zodra vraag en aanbod een rol gaan
spelen? Als je heel slecht denkt, zou het kunnen zijn
dat een VO-school met een goede uitstroom, alleen
kinderen aanneemt die zowel in groep 6, 7 als 8 bovengemiddeld
scoren. Hoe moet je dat dan voorkomen?"
Marjan Koenders, IB'er, St. Jozef, Halfweg
"Ik denk dat een school na acht jaar wel een redelijk goed beeld heeft van een
kind. Het is daarom prima dat de school het advies bepaalt, op basis van alle
gegevens die er zijn natuurlijk. Dat doen wij aan de hand van het LVS, de Cito
eindtoets, de NIO-toets en de School Vragen Lijst. Daarnaast is er nog
informatie die niet uit toetsen blijkt, zoals de concentratie en werkhouding.
Dat zijn allemaal facetten van een kind die je meeneemt in een schooladvies.
Als kinderen de Cito-toets om welke reden dan ook slecht maken, kunnen ze
daar heel vervelend op worden afgerekend. Soms zie je echt een ander
beeld of weet je dat kinderen een kans moeten krijgen. Toch gingen met
name de scholen in Amsterdam tot nu toe erg strikt om met die Cito-score.
Goed dus dat ze ons advies nu moeten overnemen."
Linda Veringa, IB'er, De Ark, Heemstede
"Wanneer je een leerling over een langere periode
volgt, geeft dat een betrouwbaarder beeld. Dat
vind ik beter. Ik vind het ook goed dat het advies
van de basisschool leidend is en dat er nog maar
één enkelvoudig advies mag worden gegeven. Een
havo/vwo-advies mag dus niet meer, dat moet havo
of vwo zijn. Ik hoop wel dat ook de VO-scholen
zich aan de nieuwe procedure houden. Er waren
scholen die letterlijk naar de Cito-scores vroegen en
kinderen onder een bepaalde norm echt niet aannamen.
Zoals de toelatingsprocedure nu is beschreven,
lijkt hij mij heel zinnig en helder. Ouders gaan
niet meer shoppen en kinderen worden niet langer
op basis van een enkele toets wel of niet aangenomen.
Het is voor iedereen duidelijk: zo gaan we het
doen. Nu is het aan alle partijen om het ook zo uit
te voeren."
9

10
Marion Godefroy is jarenlang werkzaam geweest in
het (na)scholingsonderwijs. Ze gaf onder meer
trainingen in coaching en begeleiding. Eigenlijk
was ze al gestopt met werken, maar het opzetten
en be geleiden van leernetwerken (LNW) heeft zo
haar aandacht en enthousiasme dat ze zich daar
graag mee bezighoudt. Ook onze stichting profiteert
inmiddels volop van haar kennis en ervaring.
Wat doet een leernetwerkbegeleider?
“Ik begeleid het proces van hoe leren met en van elkaar,
in een groep die samengesteld wordt om een bepaald
onderwerp verder uit te diepen, productief kan zijn.
Daarbij stimuleren drie kernwaarden de echte ontwikkeling:
erkenning, verbinding en invloed. Als je hier recht aan doet
als facilitator, dan heb je de sleutel in handen om beweging
te krijgen. In mensen, maar ook in een organisatie.
Ik haal mijn voldoening uit het bewustmaken van
mensen dat je alles wat je doet in verbinding met jezelf
moet doen. Het individu is heel belangrijk. Als het leren op
individueel niveau klopt, wordt het collectieve leren vanzelfsprekender.”
Wat heeft een organisatie nodig om
goede leernetwerken op te zetten?
“De startfase is cruciaal, omdat in deze fase de principes
van ‘leervriendschap’ moeten worden geïnstalleerd: wederkerigheid,
gelijkwaardigheid, erkenning en invloed. Iedere
deelnemer moet voor zichzelf het gevoel hebben dat hij
ertoe doet. Het idee hebben dat er altijd iets te brengen,
maar ook te halen valt. Je moet altijd naar huis gaan met
het gevoel: 'wauw, hier kan ik iets mee'. Ik faciliteer dat
proces. Tijdens de startbijeenkomst geef ik mensen dan ook
ruim de tijd hun persoonlijke rol te verkennen en te delen,
door ontwikkelingswensen kenbaar te maken.”
Marion Godefroy
over netwerkleren
“Samen écht iets
willen uitzoeken is
cruciaal”
Wat is de grootste misvatting
over netwerkleren?
“Ik weet niet of het de grootste misvatting is, maar wat
ik constateer, is dat door leidinggevenden/bestuurders
wordt gedacht dat leernetwerken een soort organisatievorm
voor professionalisering is, in de zin van: als je daaraan
vorm geeft, doe je aan professionalisering. Zo werkt
het niet. Een leernetwerk werkt pas echt aan ontwikkeling
als het gewenst is en als urgent ervaren wordt door de
deelnemers om met het gekozen onderwerp bezig te zijn.
Een vorm van intrinsieke motivatie om te willen leren dus.”
Voor welke valkuilen moeten
leidinggevenden oppassen?
“Op welk niveau ook, een deelnemer aan een LNW
moet altijd zijn diensten willen verbinden aan dat thema.
Hier zit ik ook mee, of daar weet ik veel van en dat wil ik
delen. Op eigen initiatief. Als leidinggevende moet je nooit
tegen iemand zeggen: 'jij móet nog in een leernetwerk', dat
is als vloeken in de kerk. Natuurlijk kunnen ze wel tijdens
een functioneringsgesprek iets stimuleren. Zeg dan bijvoorbeeld:
de leernetwerkstructuur staat open op onze school,
waar loop jij mee rond, aan welk vraagstuk zou jij willen
werken?”
Waar staat de la Salle nu?
“De LNW-groep Leiderschap is onlangs met een aantal
pioniers van start gegaan (zie artikel pagina 4-5).
Half oktober onderzoeken we of de andere drie thema’s
ook kunnen worden opgestart met deelnemers die daarvoor
kiezen. Ik voel ook zeker een behoefte en urgentie bij
de leiding gevenden van de la Salle om samen aan de slag
te gaan met breed gedragen vraagstukken. Ik sta ik hen bij
door die processen te begeleiden.”

Teams
voor
tussen -
schoolse
opvang
De la Salle is trots op iedereen
die zich op welke manier dan
ook inzet voor het onderwijs -
programma van onze stichting.
Dus ook op de TSO-teams.
Onder de middag staan ze klaar
om de leerlingen van onze
scholen op te vangen.
Samen een broodje eten en een
oogje in het zeil houden tijdens
het buiten spelen, zijn zomaar
wat taken die we vol vertrouwen
aan hen overlaten. En die
zij vol overgave uitvoeren.
Daarom staan deze TSO-teams
dit keer in het zonnetje.
De fotoreportage
Aloysiusschool
Overveen
De Reiger Lisserbroek
St. Theresia
Bloemendaal
De Tweemaster
Vijfhuizen
Bommelstein Nieuw-Vennep
Franciscusschool
Bennebroek
St. Franciscus
Haarlemmerliede

12
Leraren in opleiding
Om deze vragen te beantwoorden hebben we een
bezoek gebracht aan de Mariaschool in Zandvoort,
waar voormalig leraar in opleiding (lio) Melanie
Wright na haar stageperiode is doorgestroomd in
een reguliere functie. Voor de school én de stagiaire
een ideale situatie.
Wat halen ze, wat brengen ze
en wat hebben ze nodig
om goed te functioneren?
Carla Went, directeur van de Mariaschool, zegt hierover:
“Melanie heeft vorig jaar zelfstandig een groep gedraaid en
is nu verantwoordelijk voor de plusklas. Het voordeel van
een voormalig lio binnen de school, is dat zij de school,
het team en kinderen al kent.”
Nieuwste kennis
Carla verwacht van een lio dat hij of zij opgaat in het
team, initiatieven neemt, meedenkt, flexibel is, maar ook
leergierig en openstaat voor adviezen. De Mariaschool
biedt daar tegenover de ruimte tot bloei te komen in een
veilige omgeving. Een leraar in opleiding wordt direct
opgenomen als teamlid. Volgens Carla kan een lio tot zijn
of haar recht komen en een welkome bijdrage leveren aan
de school. “Een lio neemt de nieuwste kennis mee vanuit
de pabo. Daarnaast werkt deze persoon altijd aan een
afstudeeropdracht en is het mooi als dit in dienst staat van
de school. In het verleden heeft een lio de mogelijkheden
van een combinatiegroep 2/3 onderzocht. Met de uitkomst
van deze analyse werken we nog steeds. Het is één voorbeeld
van een nuttige afstudeeropdracht. Een ander afstudeeronderzoek
waar we nog steeds profijt van hebben, is
een rapport over de motoriek bij kleuters.”
Goed gevoel
Melanie is al de derde lio in korte tijd die blijft bij de
Mariaschool. Ze kan het verhaal van Carla alleen maar
bevestigen. Tijdens eerdere stages was Melanie nog niet
overtuigd of ze in het onderwijs wilde blijven, maar de
Mariaschool paste helemaal bij haar.
Melanie Wright
Op de vraag wat zij verwacht van een stageschool antwoordt
ze: “Je moet het gevoel krijgen dat het team achter
je staat, zodat je je veilig voelt.” Ook is voor haar de beschikbare
tijd die je krijgt voor je opdracht, van belang.
Verder vindt Melanie humor een belangrijke factor. “Binnen
een team open en eerlijk zijn, directe feedback krijgen,
maar zeker kunnen lachen. Deze factoren hebben ertoe
geleid dat ik een goede stageperiode heb doorlopen en nu
met plezier aan het werk ben bij de Mariaschool.”
Praktijkbegeleiders
Natuurlijk staat het verhaal van Melanie niet op zichzelf.
Ook bij andere scholen hebben leraren in opleiding een
vaste plek gevonden. Dit is dan ook waar onze stichting
voor staat: daar waar mogelijk een goede lio behouden.
Het begint al tijdens de stage met een extra contact -
moment door de praktijkbegeleiders (Marijke Bronstring en
Charis Doorn), buiten de reguliere bezoeken vanuit de
pabo. En elke lio van een de la Salle-school kan intern
solliciteren op alle vacatures binnen de stichting voor een
volgend schooljaar. Mogelijkheden die belangrijk zijn om
een win-winsituatie voor alle betrokken partijen te creëren.

School in beeld
De scheepsschatten
van De Tweemaster
Aan de hand van twee of drie kroonjuwelen beschrijf
je je school. Dat zei Paul Bronstring toen hij mij
(Karin Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen)
onlangs vroeg dit stuk te schrijven voor de
Credo. Voor de Tweemaster kunnen we dan beter
spreken over ‘twee of drie scheepsschatten’…
Twee of drie maar, dacht ik meteen, we hebben er op z’n
minst dertig! Onze dertig collega’s zijn namelijk de kroon -
juwelen die De Tweemaster tot een fantastische dorpsschool
maken. Maar dertig collega’s beschrijven, lukt me niet
op één pagina. Daarom in het kort, in willekeurige volgorde,
een beschrijving van drie andere ‘scheepsschatten’.
Speelplaats
Vijf jaar geleden, toen de nieuwbouw van zeven
nieuwe lokalen in de vorm van een aanbouw een feit
werd, hebben we ons schoolplein ook aangepakt. Prachtige
nieuwe speeltoestellen, met kunstgras als ondergrond;
duikelen, klimmen, glijden… alles is mogelijk! Ook de NSO
maakt er dankbaar gebruik van.
Massage in de klas
Twee jaar geleden hadden we
een moeilijke groep 6. De sfeer
was gespannen en de kinderen
zochten op een negatieve manier
(lichamelijk) contact.
Om de kinderen te laten ontspannen
én om ze te leren op een positieve manier
met elkaar om te gaan, hebben de leerkracht en de kinderen
van de groep een cursus ‘massage in de klas’ gedaan.
Er zat een duidelijke
opbouw in
de lessen. Van ‘oefenen
met aanraken’ naar ‘elkaar masseren’
(armen en schouders). De leerkracht van de groep kreeg
als het ware ook een cursus. Gedurende de 8 lessen nam zij
het steeds meer over van de cursusleidster. Nu mag ze zelf
de lessen geven. Juf Kicki doet dat graag en enthousiast,
ook nu in groep 8! “De lessen zijn goed voor de onderlinge
band en voor de concentratie”, aldus Kicki.
Ouderpanel
Naar aanleiding van de KVPO hebben we drie jaar ge -
leden gezocht naar manieren om de ouderbetrokkenheid
‘op inhoud’ te vergroten. De OR en de MR hebben de
handen ineen geslagen. In goed overleg met mij hebben
we gezocht naar een manier om met ouders in gesprek te
gaan over onderwerpen die zowel ouders/verzorgers als
de school aangaan. En dat is goed gelukt! Ieder jaar
organiseren we twee avonden, waarvoor we van iedere
jaargroep ouders/verzorgers uitnodigen (ad random).
Aan de hand van stellingen wordt in groepjes gepraat over
het onderwerp van die avond (denk
aan onderwerpen als veiligheid,
sociale media, huiswerk, creativiteit).
Aan het eind van de avond stellen de
ouders/verzorgers een vraag aan
school, of ze doen een aanbeveling.
En daar gaan wij als team vervolgens
mee aan de slag. Ons pestprotocol en
onze jaarlijkse ‘Pestdag’ zijn concrete
resultaten van onze ouderpanelavonden.
13

14
De klas van…
13 vragen aan...
Dat laatste punt vindt Ed een heikel
aspect in onze huidige maatschappij.
“Wij hebben in Nederland een zeer
goede kennistechnologie, maar we
verzilveren onze kennis te weinig.
Daarnaast zal de bèta-uitstroom vanaf
Jan Schrama, leerkracht Antoniusschool
1. Wie ben je?
Ik ben Jan Schrama.
2. Waar kom je vandaan?
Ik ben geboren in Haarlem in het ziekenhuis,
maar daarna levenslang naar Nieuw-Vennep
verhuisd.
3. Wat wilde je vroeger worden?
Boer, net als mijn vader. Helaas hebben mijn vader
en zijn broer de boerderij die zij pachtten uiteindelijk
niet gekocht. Na lang nadenken ben ik op
de kweekschool in Amsterdam terecht gekomen.
4. Wat is je levensmotto?
‘Verbeter de wereld, maar begin bij jezelf’.
Ed Stoete, leerkracht
Eds vader was uitvinder. In de jaren dertig deed hij veel proeven
met schepen en vliegtuigpropellers. Als klein jongetje werd hij dus
geïnjecteerd met techniek en wetenschap.
Zijn vader maakte Eds vragen zichtbaar en zette deze altijd om in
een uitdaging. “Zo heb ik al heel jong geleerd je gedachtegoed te
verzil veren in een product.”
het voortgezet onderwijs met tien
procent moeten toenemen om het
jaarlijkse tekort van 30.000
bètatechnici in Nederland op te
vullen. Hier ligt een belangrijke taak
voor de basisschool. Wij zijn immers
5. Wat is de beste uitvinding?
Ik beleef nog steeds ongelooflijk veel plezier aan
het voetbalspel, voor mij dus wel een heel belangrijke
uitvinding.
6. Wat is het beste advies, dat je ooit gekregen
hebt?
Mijn moeder die me adviseerde het huis waarin
ik nu woon te kopen. Daar ben ik namelijk nog
steeds best gelukkig.
7. Wat is je oudste herinnering?
Volgens mij toen ik met mijn moeder voor de
eerste keer de kleuterklas bezocht: de
historische ‘witte’ Antoniusschool, toen nog een

groep 7/8, De Paradijsvogel in Vogelenzang
de poort naar de toekomst.”
Mobiliteitsproject
In het verleden hebben we daar flink
op ingespeeld en prachtige projecten
gerealiseerd, zoals een
wetenschappelijk experiment dat was
ondergebracht bij de NASA, live
contact met International Space
Station, de opzet van de Techno
Challenge met onder andere de Tata
RC Cup met radiografische
racewagens en de vliegopleiding voor
de leerlingen van groep 7 op
vliegveld Hilversum.
Na een driejarige studie Pedagogiek
aan de Universiteit van Amsterdam
switchte ik naar de Universiteit van
Utrecht en haalde ik mijn
lesbevoegdheid Biologie. Het
basisonderwijs vond ik echter het
meest boeiend. Mijn vroegere passie,
het schrijven van kinderboeken en
biologieboeken, heb ik weer opgepakt
in een andere context.”
Momenteel voert Ed voor de Techno
Challenge een mobiliteitsproject uit
van basisonderwijs tot en met de
universiteit. “Dit project heet de First
Electro League. Voor Jongeren en
zustersschool. Er gaven allemaal nonnen les.
8. Wat is je favoriete cd?
Ik ben Normaal-fan en mijn favoriete cd is
‘Bij Normaal Tuus’.
9. Wat weten een heleboel mensen niet van jou?
Mijn zaterdag begint altijd met het verzorgen
van het graf van mijn vrouw. Daar vind ik heel
veel steun in. Na haar dood ben ik emotioneel
heel erg veranderd. Ervoor huilde ik nooit, nu
jank ik zelfs als Marianne Vos wereldkampioen
wordt.
10. Voor wie heb je bewondering?
Geweldige sporters als Roger Federer en Epke
Technologie Netwerk Nederland
realiseren we een project voor
excellente vwo-leerlingen. Ook dit
project is opgezet rondom duurzame
mobiliteit en wonen en kent een
volledig didactisch naslagwerk.”
De Schatkamer: techniek
en wetenschaplokaal
“In 2035 is 1 op de 2 werkende
Nederlanders ouder dan 50 jaar! En
we voeden kinderen op voor
beroepen en technologieën die nu
nog niet bestaan. De Paradijsvogel
speelt hierop in en heeft een stukje
toekomst gecreëerd in de Schatkamer.
(locatie Ridderspoorstraat Nieuw-Vennep)
Zonderland die onder alle omstandigheden
gewoon en netjes blijven. Maar mijn allergrootste
bewondering gaat uit naar de vele mensen,
die bij zeer grote tegenslagen (ernstige ziektes)
geweldig positief kunnen blijven.
11. Waar erger je je aan bij andere mensen?
Mensen, die zeggen geen tijd te hebben. Dit
aantal is te groot. Als je echt wilt, is er wel tijd
te maken voor de zaken, waarvoor je medewerking
voor gevraagd wordt.
12. Wat is de mooiste plek, waar je ooit geweest
bent?
Iedere plek, waar ik het naar mijn zin heb, vind
Daarover kun je meer lezen op onze
website: www.deparadijsvogel.nu.
Uiteraard zijn alle de la Salle-collega’s
bij de deze van harte uitgenodigd om
ons nieuwe techniek en
wetenschaplokaal te komen
bezoeken!”
Wil je iets zien van de projecten
waaraan Ed met veel plezier werkt
of heeft gewerkt? Zoek dan op
YouTube naar de volgende filmpjes:
- Techno Challenge op rtv Noord
Holland
- Tata RC Cup 2012
- Groep 7 vliegles op vliegveld
Hilversum
ik een mooie plek. En ik heb het gauw naar
mijn zin, dus heb ik vele mooie plekken.
Als ik daar een optelsom van maak, springt
het DIOS-veld, dat misschien wel niet toevallig
het Jan Schrama-complex heet, eruit.
13. Als wie of wat wil je in een volgend leven
terugkeren?
Als mezelf, maar dan zou ik heel goed gitaar
willen kunnen spelen, zodat ik met een
band kan optreden. Verder heb ik het nu
prima. Al zou ik in mijn volgende leven
uiteraard langer plezier met mijn vrouw willen
hebben.
15

16
Gespot
Karin Koets, directeur van De Tweemaster in Vijfhuizen
Bijna het hele jaar door kun je Karin op woensdagavond in de Adelbertuskerk in Haarlem vinden. Zij zwaait
dan als dirigent van het kerkkoor de scepter over 35 vrouwen en mannen.
Als jong meisje zong Karin al in het kerkkoor en later is ze zelf een koor voor kinderen gestart. Zelf bleef ze
zingen in de Cantorij, een vierstemmig koor. Toen 15 jaar geleden de dirigent van dit koor vertrok, werd Karin
gevraagd of zij het stokje wilde overnemen. Karin: “Ik heb wel getwijfeld of ik dit zou kunnen, maar al snel
dacht ik: ach, waarom ook niet?”
Een opleiding tot dirigent heeft ze niet gevolgd. “Maar,” zegt ze, “ik ben een goede afkijker. Ik kan muziek lezen
en daarnaast bespeel ik ook instrumenten. En verder is het veel oefenen op het in de maat slaan.” En dus
gebruikt ze bijvoorbeeld de wachttijd voor een stoplicht om een twee en driekwarts maat te slaan.
Het koor zingt vooral Engelse en Nederlandse kerkmuziek, bijvoorbeeld van Huub Oosterhuis. Haar ervaring
met leidinggeven als directeur kan ze goed inzetten om het kerkkoor aan te sturen. Zoals op de foto is te zien,
dirigeert Karin met haar hele lichaam, zelfs haar ogen doen mee. “Ik heb er ontzettend veel plezier in en het
dirigeren fungeert als een uitlaatklep. Ik ga er helemaal in op”, roept ze enthousiast.