Volkert, de moord en de mediastorm - Wageningen UR
Volkert, de moord en de mediastorm - Wageningen UR
Volkert, de moord en de mediastorm - Wageningen UR
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
wet<strong>en</strong>schap<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
De algem<strong>en</strong>e richtlijn<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
gezond gewicht <strong>en</strong> buikomvang<br />
klopp<strong>en</strong> niet voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Met<br />
nieuwe gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> zijn gezondheidsrisico’s<br />
voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong> nauwkeuriger<br />
in te schatt<strong>en</strong>. Wag<strong>en</strong>ingse epi<strong>de</strong>miolog<strong>en</strong><br />
conclu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n dat na<br />
analyse van e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme gegev<strong>en</strong>sset.<br />
Hun studie versche<strong>en</strong> 31 maart<br />
in The International Journal of Epi<strong>de</strong>miology.<br />
De wet<strong>en</strong>schappers beoor<strong>de</strong>el<strong>de</strong>n<br />
hoe buikomvang <strong>en</strong> Body Mass<br />
In<strong>de</strong>x (BMI) bij ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hangt<br />
met <strong>de</strong> kans om te overlij<strong>de</strong>n.<br />
Hun conclusie was dat e<strong>en</strong><br />
verhoogd BMI, risicovol op mid<strong>de</strong>lbare<br />
leeftijd, die kans nauwelijks<br />
blijkt te verhog<strong>en</strong>. Ook overschrijding<br />
van <strong>de</strong> uiterste gezond<br />
geachte buikomvang, 102 <strong>en</strong> 88<br />
c<strong>en</strong>timeter bij respectievelijk mann<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong>, blijkt voor ou<strong>de</strong>-<br />
RESO<strong>UR</strong>CE — 19 april 2012<br />
<br />
r<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> groot probleem. Het is<br />
daarom tijd om na te <strong>de</strong>nk<strong>en</strong> over<br />
richtlijn<strong>en</strong> specifiek voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong>,<br />
conclu<strong>de</strong>ert Ell<strong>en</strong> <strong>de</strong> Hollan<strong>de</strong>r,<br />
on<strong>de</strong>rzoeker bij Humane voeding<br />
<strong>en</strong> het RIVM.<br />
E<strong>en</strong> opvall<strong>en</strong><strong>de</strong> uitkomst van<br />
het on<strong>de</strong>rzoek is het grote risico<br />
van on<strong>de</strong>rgewicht, e<strong>en</strong> BMI on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> twintig, voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Bij zowel<br />
vrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> mann<strong>en</strong> verdubbelt<br />
daardoor <strong>de</strong> kans op overlij<strong>de</strong>n.<br />
Het precieze mechanisme erachter<br />
is nog niet bek<strong>en</strong>d, daarvoor is volg<strong>en</strong>s<br />
De Hollan<strong>de</strong>r aanvull<strong>en</strong>d on<strong>de</strong>rzoek<br />
nodig. ‘Mogelijke oorza-<br />
k<strong>en</strong> zijn on<strong>de</strong>rvoeding, verlor<strong>en</strong><br />
spiermassa of bijvoorbeeld ontsteking<strong>en</strong>.’<br />
<br />
Voor hun analyse overtuig<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rzoekers 28 internationale<br />
collega’s om ou<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s opnieuw<br />
te bekijk<strong>en</strong>, maar nu alle<strong>en</strong><br />
voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> 65 <strong>en</strong> 74<br />
jaar. In totaal berek<strong>en</strong><strong>de</strong>n ze voor<br />
ruim 58.000 proefperson<strong>en</strong> hoe<br />
buikomvang, BMI of e<strong>en</strong> combinatie<br />
van bei<strong>de</strong>, sam<strong>en</strong>hangt met <strong>de</strong><br />
kans om binn<strong>en</strong> vijf jaar dood te<br />
gaan.<br />
De on<strong>de</strong>rzoekers hebb<strong>en</strong> wel<br />
e<strong>en</strong> vermoe<strong>de</strong>n waarom ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
min<strong>de</strong>r last hebb<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verhoogd<br />
BMI. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> verou<strong>de</strong>ring<br />
veran<strong>de</strong>rt namelijk <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>stelling<br />
van het lichaam. Dit betek<strong>en</strong>t<br />
on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re dat ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
korter wor<strong>de</strong>n. Het BMI neemt<br />
daardoor toe, ook bij e<strong>en</strong> gelijkblijv<strong>en</strong>d<br />
lichaamsgewicht. E<strong>en</strong> BMIrichtlijn<br />
voor ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zou rek<strong>en</strong>ing<br />
moet<strong>en</strong> hou<strong>de</strong>n met die afwijk<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
betek<strong>en</strong>is van lichaamsl<strong>en</strong>gte.<br />
RR<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Het verbod op <strong>de</strong> legbatterij in <strong>de</strong><br />
pluimveehou<strong>de</strong>rij leidt tot hogere<br />
emissies van ammoniak <strong>en</strong> broeikasgass<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> meer landgebruik.<br />
Dat blijkt uit het proefschrift van<br />
Sanne Dekker. Ze voer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>scyclusanalyse<br />
uit, waarbij ze<br />
het effect van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> hou<strong>de</strong>rijsystem<strong>en</strong><br />
op broeikasemissies,<br />
verzuring, vermesting, <strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong><br />
landgebruik bepaal<strong>de</strong>. Zo kwam ze<br />
tot e<strong>en</strong> integrale milieubelasting<br />
voor scharrel, vrije uitloop <strong>en</strong> biologische<br />
eier<strong>en</strong>.<br />
De milieubelasting van e<strong>en</strong> ei<br />
wordt sterk bepaald door <strong>de</strong> teelt<br />
van het kipp<strong>en</strong>voer. Biologisch<br />
kipp<strong>en</strong>voer komt vooral uit Italië<br />
(maïs) <strong>en</strong> <strong>de</strong> Oekraïne (tarwe), het<br />
gangbare voer uit Frankrijk <strong>en</strong><br />
Duitsland. Omdat <strong>de</strong> akkerbouwers<br />
in <strong>de</strong> Oekraïne weinig mest<br />
<strong>en</strong> grondbewerking toepass<strong>en</strong>,<br />
hal<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> lage opbr<strong>en</strong>gst <strong>en</strong><br />
putt<strong>en</strong> ze <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m uit. Daardoor<br />
is er veel meer land nodig. Daar<br />
staat teg<strong>en</strong>over dat het biologische<br />
ei weinig broeikasgass<strong>en</strong><br />
‘produceert’, weinig <strong>en</strong>ergie kost<br />
<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> meststoff<strong>en</strong> verspilt, wat<br />
bij gangbare eier<strong>en</strong> wel het geval<br />
is. Per saldo scoort biologisch hier<br />
vergelijkbaar met gangbaar.<br />
<br />
Twee<strong>de</strong> belangrijke milieufactor is<br />
<strong>de</strong> hoeveelheid voer die e<strong>en</strong> kip nodig<br />
heeft om e<strong>en</strong> ei te mak<strong>en</strong>.<br />
Gangbare pluimveehou<strong>de</strong>rs voe-<br />
<br />
<br />
g<strong>en</strong> aminozur<strong>en</strong> aan het voer toe<br />
die <strong>de</strong> omzetting van voer naar ei<br />
verbeter<strong>en</strong>. Biologische do<strong>en</strong> dat<br />
niet, omdat die aminozur<strong>en</strong> door<br />
gmo’s wor<strong>de</strong>n gemaakt. Daardoor<br />
kost <strong>de</strong> productie van e<strong>en</strong> bio-ei<br />
meer voer. In <strong>de</strong> legbatterij is <strong>de</strong><br />
voerefficiëntie het hoogste.<br />
Der<strong>de</strong> factor is <strong>de</strong> ammoniakuitstoot<br />
van drie huisvestingstypes<br />
voor <strong>de</strong> legkip. De legbatterij komt<br />
hier veruit als beste uit <strong>de</strong> bus, omdat<br />
<strong>de</strong> mest in dit systeem continu<br />
wordt gedroogd <strong>en</strong> afgevoerd. Volièrehuisvesting<br />
(vloer met stapelbed<strong>de</strong>n<br />
voor <strong>de</strong> kipp<strong>en</strong>) scoort gemid<strong>de</strong>ld,<br />
omdat <strong>de</strong> mest elke drie<br />
dag<strong>en</strong> wordt verwij<strong>de</strong>rd. En grondhuisvesting<br />
(alle kipp<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
vloer) scoort het slechtst, omdat <strong>de</strong><br />
mest maan<strong>de</strong>n blijft ligg<strong>en</strong>. In <strong>de</strong><br />
praktijk hebb<strong>en</strong> vooral biologische<br />
pluimveehou<strong>de</strong>rs grondhuisvesting.<br />
Volg<strong>en</strong>s Dekker kan <strong>de</strong> milieubelasting<br />
omlaag door <strong>de</strong> loslop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
kipp<strong>en</strong> an<strong>de</strong>rs te voer<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
invester<strong>en</strong> in mestverwerking. Ze<br />
promoveert op 20 april.