artikel NTZ - Asvz

More documents

Recommendations

Info

Implementatie van Triple-C: veranderingen in vaardigheden en probleemgedrag wetenschappelijke literatuur (Allen, 2000; Feldman et al., 2004; Grey, Hastings & Mc- Clean, 2007; Prout & Nowak-Drabik, 2003; Janssen & Schuengel, 2010). De elementen uit de gedragstherapeutische stroming die gebruikt worden in het Triple-C model zijn extinctie en competentievermeerdering (van Wouwe et al., 2011). Emerson (2001) onderscheidt twee oriëntaties in therapieën: ten eerste de pathologische benadering, die focust op de eliminatie van pathologische gedragingen en ten tweede de constructionele benadering. De laatste is een benadering, waarbij de oplossing van problemen meer gezocht wordt in de constructie van een nieuw gedragsrepertoire dan in de eliminatie van een pathologisch gedragsrepertoire. Het Triple-C model gebruikt deze constructionele benadering als basis voor een intensief dagprogramma met duidelijke ritmes. Naast de effectief gebleken elementen uit de gedragstherapeutische stroming maakt Triple-C ook gebruik van elementen uit de hechtingstheorie. De hechtingstheorie richt zich specifiek op de wisselwerking tussen de ontwikkeling van het individu en de (opvoedings-)relatie waarin hij of zij participeert (Janssen, Schuengel & Stolk, 2002). Kinderen en jongeren die wonen in instellingen zijn veelal onveilig gehecht (Zegers, Schuengel, Van IJzendoorn & Janssen, 2006; Schuengel en Janssen, 2006). Mensen met een verstandelijke beperking kunnen door hun cognitieve beperkingen moeilijk met stress omgaan en kunnen in stressvolle situaties vaak geen veilige basis vinden bij een hechtingsfiguur die normaliter een emotieregulerende functie heeft in tijden van stress. Niet succesvol omgaan met stress en geen veilige basis vinden bij een hechtingsfiguur kunnen ernstige gedragsproblemen tot gevolg hebben. Het blijkt voor cliënten met een verstandelijke beperking echter wel zeer goed mogelijk een hechtingsrelatie met een professionele zorgverlener op te bouwen (Zegers et al., 2006; Schipper et al., 2006; Janssen et al., 2002). Dit is opmerkelijk gezien de veelal wisselende diensten van zorgverleners (Janssen et al., 2002). Als gevolg van deze bevinding achten Schuengel en Sterkenburg (2004) een direct op hechting gerichte interventie noodzakelijk om een veilige basis tussen cliënt en professionele zorgverlener te bewerkstelligen. Een professionele zorgverlener zal, met als doel een hechtingsrelatie met de cliënt op te bouwen, de tegennatuurlijke weg moeten gaan. Ondanks de aanvankelijke afwijzing door de cliënt blijft de therapeut op liefdevolle en respectvolle wijze contact maken, overigens zonder de cliënt te dwingen om contact te accepteren. Synergie lijkt mogelijk tussen deze beide methoden. Wanneer de hechtingsrelatie in een fase is, waarin de cliënt de professionele zorgverlener gebruikt om te exploreren, omdat deze zorgverlener zijn stress is gaan bufferen, kunnen eventueel gedragstherapeutische interventies starten (Schuengel & Sterkenburg, 2004). Deze synergie tussen gedragstherapie en therapie gericht op hechting is bestudeerd door Sterkenburg. Zij vond dat zelfs alleen al een verbeterde hechtingsrelatie met de professionele zorgverlener gerelateerd was aan een significante vermindering van probleemgedrag (Sterkenburg, Janssen & Schuengel, 32 <strong>NTZ</strong> 1-2013
H. van Wouwe, L. Simons en C. Janssen 2008). De drie fasen van de Integrale Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) van Sterkenburg zijn: 1) bonding (contact maken), 2) symbiose (veilige gehechtheid) en 3) stimulatie van individuatie. Dit zijn ook de drie fasen in de relatieopbouw binnen het Triple-C model (van Wouwe en van de Weerd, 2011). Het Triple-C model is in het werkveld ogenschijnlijk succesvol en wordt nu door veel instellingen geïmplementeerd, maar de werkzaamheid is wetenschappelijk nog onvoldoende aangetoond. In dit longitudinale onderzoek wordt nagegaan, in hoeverre de implementatie is gerealiseerd in de nieuwe groepen, in hoeverre er veranderingen zijn in vaardigheden en probleemgedrag bij de cliënten, in hoeverre er ontwikkelingen zijn in het gebruik van middelen en maatregelen en van gedragsbeïnvloedende medicijnen. En tot slot wordt nagegaan in hoeverre de implementatie van Triple-C gerelateerd is aan veranderingen bij cliënten en aan veranderingen in het gebruik van middelen en maatregelen en van gedragsbeïnvloedende medicijnen. Verwacht wordt, dat naarmate Triple-C adequater en vollediger is geïmplementeerd er een toename te zien zal zijn van vaardigheden, er een afname te zien zal zijn van probleemgedrag, en er een afname te zien zal zijn van middelen en maatregelen en van het gebruik van gedragsbeïnvloedende medicijnen. 2 Methode 2.1 Design Gekozen is voor een longitudinaal design met twee voormetingen en vijf nametingen bij een groep nieuwe cliënten. De eerste voormeting vond plaats kort voor de overgang naar een nieuwe instelling, waarin Triple-C werd geïmplementeerd, en de tweede kort na de opname, namelijk na vier weken om de cliënten de kans te geven te wennen aan hun nieuwe situatie. De nametingen vonden plaats 2, 3, 6, 9, en 12 maanden na opname. Omdat voor de eerste meting weinig data uit de oude voorziening voorhanden bleken (behalve voor de Triple- C index) kan niet gesproken worden van een duidelijk pre-postdesign met een baseline en nametingen, maar eerder van een correlationeel onderzoek. 2.2 De onderzoeksgroep en procedure In het voorjaar van 2011 werden 53 nieuwe cliënten met ernstig probleemgedrag van woningen waarin niet gebruik werd gemaakt van Triple-C naar nieuwe woningen en teams overgeplaatst. Het betreft 24 uurszorg. Dit kon vanwege de start van acht nieuwe woningen voor 6 cliënten en de herbestemming van een bestaande woning van 6 normaal begaafde cliënten met een autismespectrumstoornis. Voor een deel bestonden de nieuwe teams uit begeleiders die bekend waren met Triple-C (m.n. teamleiders) en voor een deel uit nieuwe begeleiders. De behandelaars werkten op basis van het Triple-C model en coachten samen met daartoe aangestelde coaches de teams in het vorm geven aan het model. Besloten werd om in dit longitudinale onderzoek al deze nieuwe cliënten zonder selectie op te nemen. In de loop van het onderzoek werd de dataverzameling bij 6 cliënten gestopt: vanwege een snelle herplaatsing (4 cliënten) of vanwege problemen met dataverzameling (2 cliënten). <strong>NTZ</strong> 1-2013 33
Page 1: Implementatie van Triple-C: verande
Page 5 and 6: H. van Wouwe, L. Simons en C. Janss
Page 13: H. van Wouwe, L. Simons en C. Janss

artikel NTZ - Asvz

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?