nr. 4 - KGK Deinze

3493
Fig. 3 Een relict uit het interbellum, bunker A1 in de Pontstraat te Astene - Deinze
BRONNEN
Vanhee T., In de greep van het geweld. Deinze, mei 1940, 1993, Kunst- en Oudheidkundige
Kring van Deinze & van het Land aan de Leie en Schelde, Deinze, 394 pp.
1. De KLAD is een nieuwe intergemeentelijke archeologische dienst werkzaam in de gemeenten
Aalter, Deinze, Evergem, Knesselare, Lovendegem en Nevele. www.deklad.be
2. Vanhee T., 1993, pp. 38 - 40.
3. Mondelinge informatie van E. Janssen en G. Antheunis.
4. Op basis van de gegevens uit het Koninklijk Legerarchief aangereikt door E. Janssen en G.
Antheunis, waarvoor dank.
5. Mondelinge informatie T. Vanhee.
2067. Paul HUYS (nr. 464): Verboden (?) visvangst met de “pulsack” te Astene in 1686
Heer van Astene tijdens het laatste derde van de 17 e eeuw was de Gentse jonkheer François
de Stoppelaere 1 . Tot zijn heerlijke rechten in Astene behoorden o.a. het jachtrecht (met
honden én met valken) en het visrecht 2 .
In verband met dat laatste rees echter in 1686 een betwisting die leidde tot een proces voor
de Raad van Vlaanderen 3 .
Op 7 oktober 1686 begeeft Adriaen van Lede, “baljuw vande wateren” 4 , zich bij ene Joos
Hoecke (wonende te Deurle, maar in dienst bij de heer van Astene) om aldaar beslag te
leggen op “sekere nette ghenaempt pulsack” 5 en om hem – wegens overtreding van de
reglementering op de visserij – een boete op te leggen van twintig guldens. De waterbaljuw
beroept zich hierbij op een plakkaat uit 1627, waarin bepaald wordt: “Het is aen een ider
expresselick verboden ende gheïnterdiceert tsijnnen huijse te behauden netten ghenaempt
mutsen ende alle andere bijden selven placcaette niet ghepermiteert, maer dat men hem de
selve sal moeten ontmaecken, ontdoen ende verbranden op de verbeurte van diere ende
boete van 20 guldenen”. Desondanks – aldus de waterbaljuw – heeft “Joos Hoecke tot
Deurle hem vervoordert tsijnnen huijse te behauden eene nette ghenaemt pulsack”.
Dit optreden van de waterbaljuw bevalt geenszins aan jonkheer de Stoppelaere, die beweert
dat “hem binnen de selve prochie is competerende vrije vischerije”, alsook dat hem
“ghepermitteert soude wesen daertoe te ghebruijcken alle soorten van netten ende
consequentelick den afghepanden pulsack in questiën”. Bij document van 14 oktober 1686
trekt de waterbaljuw die bewering in twijfel en verzoekt de heer van Astene daarvan de
bewijzen op tafel te leggen.
Twee dagen later, op 16 oktober, legt François de Stoppelaere twee bewijsstukken voor:
a. Een extract uit een register van de stad Deinze, met copie van een akte, waarbij de
Koning van Spanje aan don Diego de Missia en aan “zijn hoirs ende successeurs” afstand
doet van de stad (“la ville, paroiche et verge de Deijnse, si comme Peteghem, Astene et
Tronchiennes”), met inbegrip van alle daaraan verbonden rechten, implicerende o.m. “les
meilleures cattheyls, franche chasse, volleries 6 , pescheries 7 et autres droits”;