nr. 4 - KGK Deinze

3497
Tot daar het verhaal van het oud vrouwtje; zij wist haar relaas over die (ongetwijfeld reeds
oude) volkse overlevering bovendien aan te vullen met een liedje over die tekijkstelling aan
de schandpaal. Hier volgt die liedtekst, zoals de heer Van Steenkiste die in 1948 kon
noteren uit de mond van zijn toen tweeënnegentigjarige zegspersoon. Het lied is, eerder
ongewoon voor een volkslied (marktlied?), in de ik-persoon gesteld!
Kom vrienden, luister hier in ’t rond
wat ‘k u ga vertellen tot mijn affront.
Ik ben schaapherder geworden.
‘k Heb mijn ouders vroeg verloren
en werd hier opgevoed in weelde
tot het op ’t laatst mij erg verveelde
en een boeremeid mij kon verleiden.
Door de liefde groot
Kwam ik in nood.
’t Meisje kon heel aardig vrijen
en ’t stak altijd in mijn gedachten
want zij zei
dat ik mijn schaapjes moest verbranden,
hetgeen nu dient tot mijne schande.
Ik had geen keur
En met sulfervapeur 3
En met goede zin
Stak ik het vuur er in.
Ik kreeg op ’t laatst nog medelijden
Als mijn schaapjes zo bitter schreiden 4
Over die schandpaal 5 staat al iets te lezen in het KGK-Contactblad XXV/2 (april-juni 2005),
blz. 3297 en 3298 (noot 8); daar wordt trouwens gewag gemaakt van het volksliedje en de
publicatie ervan in het vooruitzicht gesteld.
De schandpaal – zo weet de heer Van Steenkiste ons te bevestigen – lag tot 1925 in een
gracht, aan de verste westkant van het dorp tegen Vinkt aan, nl. aan de zgn. Cauwenhoek
(op de Poppkaart naast nr. 650). Uit het verslag van de Gemeenteraad van 31.03.1925 blijkt
dat de gemeente Zeveren van notaris Snoeck in Tielt de “toelating (kreeg) om zich de
schandpaal toe te eigenen”. Bij het lichten van de schandpaal uit de gracht werd hij in twee
gebroken. Toen de gemeenteraad, in zitting van 09.07.1925, over de bestemming van de
paal moest beslissen, werd een beslissing daarover uitgesteld, maar in afwachting moest de
paal naar het kerkhof overgebracht worden om hem voorlopig te beveiligen.
Nadat in 1929 de Kunst- en Oudheidkundige Kring was opgericht, besliste het College van
Burgemeester en Schepenen van Zeveren, in zitting van 24.08.1929, dat de schandpaal “in
bruikleen” zal gegeven worden aan het Museum van Deinze, maar dat hij op het eerste
verzoek moet worden teruggegeven”.
De eigenlijke overbrenging naar Deinze liet nog acht jaar op zich wachten; dit gebeurde pas
in 1937 6 ; tot zolang had de schandpaal op het kerkhof van Zeveren gelegen.
Tot 1981 stond hij opgesteld, rechtop op zijn voetstuk, in de inkomhal van het Oud Museum
(E. Clausplein) en werd in november van datzelfde jaar overgebracht naar het pasgeopende
nieuw Museum, waar hij een plaats kreeg in de museumbinnentuin. In 1995 7 werd een totaal
nieuwe schandpaal (een getrouwe kopie naar het origineel) opgericht op het kerkplein van
Zeveren, vlak voor de herberg “De Reisduif”.
1. De Schaapsdries werd toen (1948) bewoond door Emerie Buysse en nu (2006) door de familie
Jozef Vermeulen – Leona Pieters (Izegemstraat 72). Op de kaart van de kasselrijgrenzen tussen
de kasselrij Kortrijk en de Gentse Oudburg door Loys de Bersaques (1627), bewaard in het
Bijlokemuseum in Gent, wordt op die plaats het “Goed ten Bossche” gesitueerd.
2. Aangaan = benaderen, lastig vallen met een oneerbaar voorstel.
3. Vapeur sulfureuse of zwaveldamp (= zwaveldioxyde, syn. zwaveligzuurgas).