Artikel - Rotterdam

neveld aangegeven economische achtergronden. Hij voegt echter
nog iets toe.
De aanwezige kapitaalrijkdom heeft de ontwikkeling van de
acf/e-compagnie «/>/ gestimuleerd, omdat voor de bestaande en
verdere ontwikkeling in de 18de eeuw de bestaande ondernemingsvormen
voldeden. De hoofdoorzaak blijft voor hem de speculatiezucht.
W. H. Berghuis heeft in zijn onderzoek naar het ontstaan en de
ontwikkeling van de Nederlandse beleggingsfondsen •), aan de
gebeurtenissen van 1720 weinig aandacht besteed. Hij vindt geen
aanwijzingen voor de stelling, dat in 1720, ondanks de grote hoeveelheid
actie-compagnieën, een wezenlijke poging tot oprichting
van een beleggings/om/s, dus een instelling, die zich uitsluitend of
nagenoeg geheel op het beleggen in effecten richt, gedaan is. Als
mogelijke oorzaak voor het feit, dat deze toen aanwezige kans niet
benut is, voert hij aan, dat de meeste compagnieën zeer kort hebben
bestaan. Een poging tot verklaring van '1720' doet hij niet.
Ter afsluiting van dit overzicht, de door P. W. Klein in zijn oratie
in 1967') geuite opvatting, dat de speculatie in 1720 niet op
zichzelf staat, maar lange tijd voor en na dat jaar een regelmatig
voorkomend verschijnsel was, dat weinig invloed heeft gehad op
de uitkomsten van het economisch proces. Dat speculatieve aanwending
van het kapitaal, zoals b.v. in 1720, de door velen veronderstelde
desastreuze invloed op de economische groei heeft gehad,
meent hij sterk te moeten betwijfelen, ook al bij gebrek aan
kwantitatief bewijsmateriaal aan de zijde van hen, die het kapitaal
hiervoor veroordelen.
Het is het verschaffen van dergelijk bewijsmateriaal, zij het in
zeer bescheiden mate, dat dit onderzoek beoogt. Tot heden toe
heeft men vooral in theoretische zin over 1720 geschreven. Uit het
bovenstaande literatuuroverzicht blijkt dat duidelijk.
Hiervoor zijn, behalve het feit, dat de belangstelling voor kwantitatief
onderzoek nog betrekkelijk jong is, vooral practische redenen
aan te voeren.
Wil men deze problematiek kwantitatief benaderen, dan moet
men beschikken over een 'populatie', dat wil zeggen een groep
actionisten, wier positie en handelingen representatief zijn voor
het geheel. Zo'n groep is wel te vinden, want er zijn nog enkele in-
209