Artikel - Rotterdam

krijgen, dan gelden weer alle hierboven genoemde voorwaarden,
maar men heeft meer kansen: de achtergronden van deze mensen
zijn in het algemeen gemakkelijker te achterhalen en men kan hen
vermoedelijk wel terugvinden in enkele der nog bestaande registers.
Komen zij daarin niet voor, dan hebben zij in de meeste gevallen
ook niet gepoogd er in te tekenen. Toch vergt ook een dergelijk
onderzoek vele jaren en de resultaten een zeer uitgebreide
publicatie van tabellen en grafieken.
In aansluiting op mijn bijdrage in het Jaarboekje^) van 1970,
waarin ik de geschiedenis van zo'n actie-compagnie heb beschreven,
wil ik in dit artikel op zeer bescheiden schaal enig kwantitatief
materiaal over de actie-handel bijeen brengen.
Zoals na het bovenstaande duidelijk zal zijn, heb ik me niet kunnen
baseren op de Haagse intekenbriefjes en ook niet op het geheel
der beide volledig bewaard gebleven Rotterdamse intekenregisters
I»).
Mijn 'populatie' heb ik gehaald uit de Rotterdamse regenten,
die in 1720 zitting hebben en uit hen, die voor of na dat jaar één
der hoge stedelijke functies bekleed hebben: burgemeesters, leden
van de Vroedschap, schepenen, pensionarissen en secretarissen.
Natuurlijk is deze selectie betrekkelijk willekeurig, omdat en
dit geldt met name voor de schepenen, nu tot de regentengi oep ook
figuren gerekend worden, die in 1720 geen deel uitmaken van de
regentenstand en pas in b.v. 1740 een paar jaar schepen worden.
Deze stand was niet geheel gesloten en zodoende was het mogelijk,
dat bepaalde figuren wel eens een bepaald ambt kregen 'toegeworpen'.
Vooral het schepenambt, dat niet tot de 'beleidmakende'
ambten behoorde, werd hiervoor gebruikt. Deze situatie is te vergelijken
met die in het Romeinse rijk, waar de patriciërs met hun
'clientes' hetzelfde deden. Een zekere selectie was echter nodig en
omdat het schepenambt toch tot de aanzienlijkste openbare ambten
behoorde, heb ik hen wel tot de 'topregenten' gerekend, waardoor
dus, zoals gezegd, zich wel enkele lieden in mijn populatie bevinden,
die er strikt genomen niet in thuis horen. Het zijn er echter
niet veel.
Representatief voor het geheel der actionisten in de Republiek is
deze groep natuurlijk niet, maar wel biedt de keuze ervan verschillende
practische en wetenschappelijke voordelen. Zo is het belang-
211