Wegenzout Magazine, editie 2 - september 2012 - AkzoNobel

Wegenzout Magazine
Een nieuw leven voor zoutcavernes
Duurzaamheid
op diepte
10
Duurzaamheid staat
hoog in het vaandel bij
Akzo Nobel. Het verband
tussen zoutproductie en
duurzame energie zal niet
in één oogopslag duidelijk
zijn. ´Maar het is er wél!´
Rob Selles vertelt over de
ondergrondse opslag van
gas, olie en… lucht.
In de vorige editie van Wegenzout Magazine
heeft u kunnen lezen hoe AkzoNobel in
Nederland (bij Hengelo en Delfzijl) en Denemarken
(in Mariager) zout wint en produceert.
Ondergrondse zoutlagen worden aangeboord,
het zout wordt opgelost in water en door dit
proces ontstaan er holtes: cavernes. Naarmate
de productie vordert worden ze steeds groter.
Als een caverne zijn maximale grootte heeft
bereikt - met het oog op bodemverzakking is
de omvang begrensd - stopt AkzoNobel met
de productie. En dan?
Eiffeltoren en voetbalveld
‘Dan gaan wij kijken of AkzoNobel die cavernes
een nieuwe bestemming kan geven’,
vertelt Rob Selles. Hij is Manager Mining
Technology and Business Development.
Rob weet dus alles van de ondergrondse
zoutwinning en hij bedenkt met zijn team hoe
de cavernes op een nuttige manier kunnen
worden ingezet. ‘Om te beginnen zal ik een
beeld van de omvang geven. In de omgeving
van Hengelo hebben ze een andere vorm
dan in de buurt van Delfzijl. Bij Hengelo zijn
cavernes breder dan hoog en hebben ze de
grootte van een voetbalveld. In het gebied
rond Delfzijl zijn ze hoger dan breed en er past
met gemak een Eiffeltoren in.’ In Groningen,
in de omgeving van het plaatsje Zuidwending,
is AkzoNobel enkele jaren geleden samen
met de Gasunie en de Nuon begonnen aan
een project voor de ondergrondse opslag van
aardgas. ‘Inmiddels zijn er vier cavernes gevuld
en alles bij elkaar is daar 200 miljoen kubieke
meter gas in gepompt. Dat gebeurt met zware
compressoren, zodat het gas onder hoge druk
wordt opgeslagen. Als dat nodig is kan het gas
nadat het ontvochtigd is zo weer beschikbaar
worden gemaakt. In 2013 worden er nog eens
drie cavernes in gebruik genomen. In totaal is
er dan een reservevoorraad van 300 miljoen
kubieke meter gas. Dat klinkt als veel, maar
dat valt nogal mee. Voor huishoudelijk gebruik
kunnen we met deze voorraad hooguit een
paar dagen toe. Maar daar is het ook niet voor
bedoeld. Dit gas dient om pieken bij elektriciteitsbedrijven
op te vangen.’
Negentig dagen
De ondergrondse holtes in buurt van Hengelo
krijgen een andere bestemming. Daar worden
cavernes gereed gemaakt voor de vulling met
aardolie. Deze voorraad dient als strategische
reserve. Zo wordt voorkomen dat Nederland
in tijden van schaarste al te snel zonder olie
komt te zitten. In één caverne kan gemiddeld
150.000 m³ olie of olieproducten worden
opgeslagen en het is de bedoeling om in de
Twentse ondergrond een deel van de voorraad
aan te leggen waarmee Nederland negentig
dagen toe kan. De cavernes zijn hier uitermate
geschikt voor. Ze zijn naast groot en stabiel
ook heel veilig vergeleken met opslag in bovengrondse
tanks. Deze cavernes moeten nog
gevuld gaan worden, momenteel is AkzoNobel
bezig om daar de nodige vergunningen voor
te verkrijgen. Olie- en gasopslag is dus het
toekomstperspectief voor al die cavernes?
‘Nee,’ zegt Rob Selles, ‘de zaak ligt wat genuanceerder.’
Perslucht opslaan
‘De Groningse gasvoorraad is bestemd om
pieken in de elektriciteitsproductie van gasgestookte
centrales op te vangen, dat zei ik al.
Maar eigenlijk willen we - en met we bedoel in
niet alleen AkzoNobel, maar de maatschappij
als geheel - toe naar een schonere manier van
energie produceren. Zonne- en windenergie
zijn natuurlijk schoon en als de installaties
11
eenmaal staan is het ook nog eens zo goed
als gratis. Het probleem is alleen dat je de
productie niet kunt plannen: je weet niet wanneer
en hoe hard het waait en wanneer de zon
schijnt. Het zou natuurlijk ideaal zijn als we de
met zon of wind opgewekte energie konden
opslaan. Maar in de vorm van elektriciteit kan
dat nu nog niet op een rendabele manier.
Er worden echter alternatieven gezocht. We
kunnen bijvoorbeeld het surplus aan zonne- en
windenergie gebruiken om lucht - gewoon de
lucht die we inademen - samen te persen en
die ondergronds op te slaan in onze cavernes.
Later kan die perslucht naar elektriciteitscentrales
worden gevoerd om daar bijvoorbeeld
windturbines aan te drijven. Op die manier
wordt onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen
en kernenergie stukken kleiner.’
AkzoNobel levert zo een actieve bijdrage aan
de verduurzaming van onze energieopwekking.
‘Wij participeren in het onderzoek en
uiteindelijk is het de bedoeling dat we een gezond
rendement gaan behalen met deze vorm
van energieopslag.’ Het is een prikkelende gedachte:
met het zout dat we ’s winters gebruiken
om de wegen veilig berijdbaar te houden,
creëren we tegelijk ruimte voor schone energie.
Laat die strenge winters maar komen!
Rob Selles:
‘Zoeken naar manieren om schonere energie te produceren. AkzoNobel helpt daarbij.’