Militair Erfgoed - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

M I L I T A I R E R F G O E D
Hoofdstuk 1 Inleiding en methodiek
1.1 INLEIDING
AANLEIDING EN CONTEXT
De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM),
destijds de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ) geheten, startte in
2001 een meerjarig onderzoeksproject dat ten doel had een landelijk referentiekader
voor het gebouwde erfgoed uit de wederopbouwperiode (1940-1965) te
verkrijgen. Eén van de onderdelen van dit project is een reeks categoriale
studies. Omdat veel informatie over de naoorlogse architectuur is vastgelegd in
boeken, tijdschriften en archieven, heeft de RACM in afwijking van het
Monumenten Inventarisatie Project (1850-1940), waarbij de gebouwde
omgeving gebiedsgewijs per gemeente werd geïnventariseerd, gekozen voor een
aanpak waarbij de objecten allereerst per categorie worden bestudeerd op basis
van de literatuur en tijdschriftartikelen. De volgorde waarin de categorieën
worden onderzocht, is onder andere afhankelijk gesteld van actuele ontwikkelingen,
de mate van bedreiging en de importantie of representativiteit van de
gebouwcategorie voor de wederopbouwperiode. De resultaten van alle
categoriale studies worden uiteindelijk voorgelegd aan provincies, gemeenten en
vakorganisaties, zodat lacunes in het overzicht kunnen worden aangevuld. Na
afronding van de categoriale inventarisatieonderzoeken zal de RACM, als
opvolger van de RDMZ, overgaan tot de vervolg-fase van selectie en bescherming
van het vroeg-naoorlogse erfgoed. Hiervoor dient het beleidskader nog te
worden vastgesteld.
PROCES EN BETROKKENEN
Dit onderzoek naar militaire complexen en objecten uit de wederopbouwperiode
behelst de resultaten van een viertal deelstudies over respectievelijk militaire
kazernes, mobilisatie (MOB)-complexen, luchtwachttorens en overige militaire
objecten. Het onderzoek is in de periode mei 2004 tot en met januari 2006
uitgevoerd door drs. M. Kruidenier van het architectuurhistorisch onderzoek-
en adviesbureau De Onderste Steen te Nijmegen.
Het onderzoek stond onder auspiciën van het Projectteam Wederopbouw van
de RACM. Zoals vastgelegd in de onderzoeksnota Richtlijnen Categoriaal
Onderzoek Wederopbouwobjecten 1940-1965 (RDMZ 26 juni 2001), is voor het
categoriaal onderzoek een begeleidingscommissie ingesteld. De procedurele
coördinatie en de voortgangsbewaking waren in handen van projectleider drs.
P. Nijhof. Hij heeft tevens het overgrote deel van het veldwerk voor de
luchtwachttorens op zich genomen. Ir. G.W.O. Boissevain, beleidsadviseur
architectuur van de DVD (Dienst Vastgoed Defensie, voorheen Dienst
Gebouwen, Werken en Terreinen) van Defensie, had zitting in de begeleidingscommissie
voor het onderzoek naar de militaire kazernes, de MOB-complexen
en de overige militaire objecten. Beiden hebben inhoudelijke aanvullingen op de
03