Militair Erfgoed - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

M I L I T A I R E R F G O E D
Voor wat betreft de militaire kazernes en de MOB-complexen wordt met
nadruk gesteld dat de deelrapporten –inherent aan de methodiek- geen
volledige en landelijk dekkende overzichten bieden, maar wel een compleet
beeld van het ontstaan en de ontwikkeling van dergelijke complexen geven.
Het deelonderzoek naar de luchtwachttorens wijkt in zoverre af van de
methodiek dat gezien het beperkte aantal objecten besloten is om wel te streven
naar een volledig overzicht.
AFBAKENING
In het Plan van Aanpak uit 1999 wordt de volgende definitie voor de term
Wederopbouw gegeven: ‘Het erfgoed van de Wederopbouw omvat de resultaten
van (steden)bouwkunst, landinrichting, interieurarchitectuur en monumentale
kunst uit de periode 1940-1965’.
Voor het objectgerichte onderzoek is in de nota onderscheid gemaakt in elf
hoofdcategorieën, die op hun beurt zijn onderverdeeld in subcategorieën. Deze
hoofdcategorieën zijn gebaseerd op de verdeling zoals gehanteerd in de
Geïllustreerde Beschrijvingen.
Onderhavig onderzoek heeft uitsluitend betrekking op de subcategorieën
Verdedigbare bouwwerken en Terreinen en linies van de hoofdcategorie Verdediging.
De vier deelstudies hebben alle betrekking op militaire objecten en complexen
uit de periode 1940-1965. Als belangrijk criterium is gekeken naar de oorspronkelijke
functie van de gebouwen, los van de huidige eigendoms- en gebruikssituatie.
Verder zijn voor wat betreft de verschillende onderdelen de onderzoeksgebieden
als volgt begrensd:
MILITAIRE KAZERNES
PERIODE
Het onderzoek naar militaire kazernes heeft uitsluitend betrekking op
complexen uit de periode 1940-1965. Voor kazernes uit de periode 1850-1940
wordt verwezen naar het rapport Dwarsblik Militaire Kazernes 1850-1940 (De
Onderste Steen, mei 2003), dat eveneens werd gemaakt in opdracht van de
RACM. 1 Kazernes waarvan de bouw voor mei 1940 begon, maar die door de
Duitsers zijn voltooid, zoals de Boostkazerne in Arnhem, de Seeligkazerne in
Breda en de Westerbergkazerne in Schalkhaar, zijn destijds in dit onderzoek
meegenomen en dus in het huidige onderzoek achterwege gelaten. Ook losse
gebouwen die tussen mei 1940 en 1965 zijn toegevoegd aan reeds bestaande,
vooroorlogse complexen, zoals het administratiegebouw uit 1954-1956 van de
Tapijnkazerne in Maastricht (1917), zijn in het huidige onderzoek buiten
beschouwing gebleven. Hierover wordt nog wel het een en ander gezegd in
hoofdstuk 5: ‘Overige militaire objecten/complexen’.
OORSPRONKELIJK FUNCTIE
Voor wat betreft het onderzoeksterrein gaat het om de oorspronkelijk functie
van de gebouwen, los van de huidige eigendoms- en gebruikssituatie. Zo zijn
1 Kruidenier, M. (De Onderste Steen), Dwarsblik Militaire Kazernes 1850-1940, rapport in
opdracht van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg te Zeist, Amersfoort mei 2003.
05