Richtlijn voor basisbibliotheken - Vereniging van Openbare ...

ichtlijn voor basisbibliotheken
Management
De directie is verantwoordelijk voor de manier waarop vorm wordt gegeven
aan het culturele ondernemerschap van de bibliotheekinstelling 4 , alsmede
voor het efficiënt en effectief leidinggeven aan het personeel. Het management
gaat de rest van het personeel voor in het proces van bibliotheekvernieuwing.
Nieuw betekent vooral anders en dat doet een extra zwaar beroep op het
innovatieve vermogen van het management. Vrijwel alle personele functies
moeten opnieuw worden gedefinieerd aan de hand van heldere en actuele
beschrijvingen van opleidingseisen, functie-inhoud, verantwoordelijkheden
en taken. De directie stimuleert het personeel daaraan te voldoen door
professionele, technische en communicatieve vaardigheden te ontwikkelen en
door scholing en training. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van de nieuwe
functieprofielen die zijn ontwikkeld in het kader van het project OBIP+ 5 .
Dit biedt bibliotheken steun bij de ontwikkelingen die hun organisatie als
gevolg van de bibliotheekvernieuwing doormaakt. Geregeld werkoverleg op
alle niveaus creëert een platform voor het bespreken van beleid, procedures
en regelingen, en afstemming van managementaspecten met het personeel.
Op die manier bouwt het management aan een personeelsbestand dat zich
bewust is van de veranderende rol van de bibliotheek.
De subsidiegever moet ervan op aan kunnen dat het management kwaliteit
levert, zowel wat betreft de dienstverlening als wat de werkorganisatie aangaat.
Hierbij kan het zogeheten INK-managementmodel goede diensten bewijzen.
De INK-methode stelt het management in staat een totaalbeeld van de openbare
bibliotheek in kaart te brengen, waaruit kan worden afgeleid op welke
punten de feitelijke dienstverlening achterblijft bij wat wenselijk is. En dat
leidt tot evenzoveel verbeterpunten voor de gehele bibliotheekorganisatie.
Afhankelijk van het bestuursmodel behoort het bestuur weliswaar niet altijd
tot het personeel, maar het is altijd wel onderdeel van het menselijk kapitaal
van de bibliotheek. De bestuursvorm is niet doorslaggevend voor succes.
Onafhankelijkheid, verantwoordelijkheidsbesef en het in acht nemen regels
van cultural governance om te komen tot goed, verantwoord en transparant
bestuur en toezicht wegen zwaarder. 6
Staf
Bibliotheekmedewerkers moeten aan hoge eisen voldoen. Gebruikers verdienen
een klantgerichte benadering en heldere adviezen. Collega’s verwachten van
elkaar teamwork en capaciteiten ten aanzien van coördineren en leidinggeven.
Vanzelfsprekend moeten zij de bibliotheektechnische taken kunnen verrichten
die bij hun functie passen, zoals selectie- en collectievorming, catalogiseren,
verstrekken van inlichtingen en het geven van leesadviezen. Afhankelijk van de
functie zijn ook andere deskundigheden nodig. Van bibliotheekmedewerkers
mag worden verwacht dat zij zich gedragen als cultuurdragers. Een van de
centrale doelstellingen van het vernieuwingsproces is het versterken van de
positie van bibliotheken als netwerkorganisaties. Dat lukt alleen als het
personeel zich daar, ongeacht de functie, ten volle voor inzet. Elke bibliotheekmedewerker
is tevens netwerker.
Het opleidingsniveau van bibliotheekmedewerkers varieert naargelang de
taken die worden verricht. Voor materiaalverwerking en baliehandelingen met
4 Ministerie van OCW, Een ondernemende cultuur.
Den Haag, 1999.
5 OBIP + is een instrument te gebruiken bij P&O.
Voor meer informatie, zie www.WOB.nl.
18
6 Cultural Governance; Vrijwillig, niet vrijblijvend.
Zie: www.culturalgovernance.nl. Zie ook: Modelstatuten voor
Basisbibliotheken, in 2004 opgesteld in opdracht van het
Procesbureau Bibliotheekvernieuwing.