Richtlijn voor basisbibliotheken - Vereniging van Openbare ...

ichtlijn voor basisbibliotheken
VIP-kaart. De bijdrage is bedoeld als compensatie voor werving van lidmaatschapsgelden
en wordt deels besteed aan de collectie voor jongeren. Oss betaalt ook voor
leerlingen uit de buurgemeenten. Sinds het ontstaan van de basisbibliotheek Maasland,
waaraan ook Bernheze deelneemt, kunnen ook leerlingen in het voortgezet
onderwijs uit deze gemeente een VIP-kaart krijgen. Voor jongeren die niet in Oss of
Bernheze op school gaan, maar er wel wonen, is de kaart verkrijgbaar voor € 2,50.
Niet alleen de culturele instellingen van Oss erkennen de VIP-kaart als kortingskaart.
Ook de culturele instellingen van Uden doen mee. Achtergrond van het initiatief is
de opvatting dat de bibliotheek actief moet bijdragen aan de culturele infrastructuur.
De kaart moet tegenwicht bieden aan de, vaak 'lege' commercialisering van de vrije
tijdsbesteding van jongeren. Partners in de samenwerking zijn het Voortgezet
Onderwijs, de culturele instellingen, de gemeente, de bioscoop en de platenzaak.
Ook het CJP is partner en beschouwt de VIP-kaart als een lokale variant van het
cultureel jeugdpaspoort. Op www.vipkaart.nl kan de VIP-kaarthouder zien wat hij er
allemaal mee kan doen.
3.4 De basisbibliotheek als inspiratiebron van lezen
en literatuur
Schrijven, lezen en spreken van dezelfde taal versterken de saamhorigheid.
Door beheersing van vreemde talen zijn we in staat kennis te nemen van wat
elders leeft en denkbeelden van anderen te toetsen aan eigen overtuigingen.
Taal is bovendien het instrument van de literatuur en van de geesteswetenschappen.
Het vermogen kritisch te lezen, is de belangrijkste sleutel tot de
verborgen schatten van de bibliotheek. Lezen is onmisbaar voor degenen die
door het leggen van verbindingen tussen verschillende teksten hun nieuwsgierigheid
willen bevredigen, of op zoek zijn naar nieuwe inzichten.
Daarvoor bestaat geen betere omgeving dan een bibliotheek 13 . Boeken en
gedrukte informatie zijn de traditionele kernproducten van de bibliotheek.
Daar kan geen enkele andere instituut tegenop.
Het Sociaal en Cultuur Planbureau (SCP) doet geregeld onderzoek naar de
besteding van onze vrije tijd en in dat verband ook naar het leesgedrag.
Volgens een recente SCP-publicatie over dit onderwerp is er niet zozeer sprake
van een dalend aantal leesuren, als wel van een terugloop van het aantal
lezers 14 . De verklaring van de onderzoekers is dat tieners in de vijftiger jaren
zijn opgegroeid met het boek als voornaamste ontspanningsmedium. Jongeren
van deze tijd hebben veel meer keuzes. Overigens heeft literaire fictie minder
te lijden gehad dan andere genres. Desondanks constateert de Raad voor
Cultuur in zijn recente advies over leesbevordering dat het zogeheten ’culturele
lezen’ terrein verliest. De raad benadrukt het maatschappelijke belang van een
bloeiende literaire leescultuur en pleit voor een structurele aanpak. Hij verwacht
daarbij een bijzondere inbreng van de bibliotheken, onder meer om samen
met boekhandelaren en uitgevers strategieën te ontwikkelen die moeilijk
bereikbare groepen aanspreken. Naast het stimuleren van leesplezier pleit de raad
ervoor al op jonge leeftijd wat hij noemt ‘literaire competenties’ te ontwikkelen.
De bibliotheek doet voor lezers en aspirant lezers meer dan het aanbieden van
een brede literaire collectie met achtergrondinformatie. Leesbevordering
bestaat uit het stimuleren van het leesplezier maar ook uit het ontwikkelen
van literaire vaardigheden. Met name voor (jonge) kinderen en jongeren heeft
de bibliotheek een brede dienstverlening op deze terreinen ontwikkeld.
13 John Holden, Creative reading, young people, reading and
public libraries, DEMOS, London, 2004.
36
14 Frank Huysman, Jos de Haan, Andries van den Broek, Achter
de schermen: Een kwart eeuw lezen, luisteren, Den Haag, 2004.