Ramen dicht - De Pers

10
Arthur de Boer
Achtergrond
Vorig jaar beet een dolfijn een bezoeker, vlak
na de jaarwisseling sprong een exemplaar
met zijn 500 kilo op drie bezoekers en recent
sloeg er één een man met zijn staart. In
dezelfde korte tijdsspanne werd de bedrijfsleiding
beschuldigd van intimidatiepraktijken
en het, uit puur winstbejag, schenden van
internationale verdragen. Niet eerder ging bij een dolfinarium
in zo’n korte periode zo veel mis als op Curaçao.
Dierenbeschermers grijpen de gebeurtenissen aan
als een buitenkansje om hun boodschap te verkondigen:
de dolfijnenindustrie hangt van list en bedrog aan
elkaar. Het enige opmerkelijke is dat de ellende nu naar
buiten is gekomen. Voor die bijzondere gelegenheid is
niemand minder dan Richard O’Barry opgetrommeld,
het icoon van de internationale strijd tegen de dolfijnenindustrie.
‘We moeten nu ingrijpen, voordat er echt
vreselijke ongelukken gebeuren.’
Richard O’Barry (68) heeft iets goed te maken. Dolfijnen
waren dieren als alle andere, toen hij zich er in
1963 mee ging bemoeien. In dat jaar werd de eerste
Flipperfilm gemaakt en een jaar later volgde de televisieserie,
die tot 1968 liep en vele malen werd herhaald.
Voortaan gingen dolfijnen door het leven als zeer intelligente
dieren met een extreem hoge aaibaarheidsfactor.
‘Flipper is het beste en het slechtste dat er voor de dolfijnen
ooit is gebeurd’, zegt O’Barry. En voor hem geldt
eigenlijk hetzelfde.
O’Barry ving en trainde alle vijf dolfijnen die voor die
eerste film en de tv-serie de rol van Flipper speelden. ‘Ik
verdiende enorme bedragen; ik was in die jaren veruit
de best betaalde dierentrainer ter wereld’, vertelt O’Barry.
Het veranderde toen zijn favoriete dolfijn Cathy, de be-
Killer Flipper
Zwemmen met dolfijnen, wie droomt er niet van?
Maar dit is niet zonder risico. ‘Er moet nu worden
ingegrepen, voordat er echt ongelukken gebeuren.’
Flipper is
het beste
en het
slechtste
dat
dolfijnen
is overkomen
langrijkste Flippervertolker, in zijn armen stierf. ‘Zelfmoord.’
O’Barry legt uit dat dolfijnen, in tegenstelling
tot mensen, bewust ademen. Als ze er geen zin meer in
hebben, stoppen ze er gewoon mee. Cathy keek hem
aan en stopte met ademen. Vanaf dat moment wist hij
zeker dat dolfijnen niet in gevangenschap horen te leven.
O’Barry: ‘Ik heb Cathy gevangen, getraind en verzorgd
als ze ziek was. En ik had mezelf wijs gemaakt dat
ze bij me bleef omdat ze dat zelf wilde. Maar eigenlijk
wist ik beter. Meer dan andere dieren, doen dolfijnen
alles voor voedsel. En andere dieren hoeven voor hun
voer geen stomme kunstjes te doen en zich niet te laten
aaien door elke willekeurige volgevreten toerist die
daarvoor betaalt.’
‘Het is het Stockholm-syndroom, ze gaan zich hechten
aan de mensen die ze gevangen houden. Zoiets zag
je in de Tweede Wereldoorlog ook: toen de poorten van
de concentratiekampen open gingen, weigerden de
mensen eruit te gaan.’
Tegenwoordig is O’Barry het boegbeeld van de internationale
strijd tegen de dolfijnenindustrie. ‘Het is een
industrie die geheel gebaseerd is op bedrog en leugens.
De mensen die erin werken, liegen zichzelf elke dag
voor. Want ze weten hoe het echt zit, maar ze weigeren
het onder ogen te zien. Ik was het zat een professionele
leugenaar te zijn. Nu nog lig ik soms wakker van wat ik
toen heb gedaan. Ik voel me schuldig.’ Het is nu zijn
missie de argeloze dagjesmensen duidelijk te maken
dat achter het zo onschuldig geachte vermaak in de dolfinariums
een wereld van dierenleed schuilgaat.
Intimidatie
Het dolfinarium van Curaçao doet er alles aan de incidenten
uit de publiciteit te houden; desnoods met intimidatie
en juridisch geweld. Alle bezoekers die aanwezig
waren op het moment dat een dolfijn bovenop drie Nederlandse
toeristen sprong, werden gedwongen al hun
beeldmateriaal af te staan. Het filmpje van een kind
werd over het hoofd gezien; de beelden waren een instant-succes
op sites als youtube.com en geenstijl.nl.
Ook Curaçaoënaar John Baselmans, die aanvankelijk
als woordvoerder van het getroffen trio Nederlandse
toeristen optrad en degene was die het filmpje op internet
heeft gezet, zwijgt nu als het graf. Hij heeft eerdere
uitspraken uitgebreid gerectificeerd in de Antilliaanse
krant Amigoe; louter uit veiligheidsoverwegingen. De
angst zit blijkbaar diep. Baselmans, die zich er al vanaf
1999 tegen verzet dat op Curaçao dolfijnen in gevangenschap
leven, heeft tot in Nederland mensen ingelicht
over wat er aan de hand is. Zodat ze weten waar er
moet worden gezocht, mocht hem daadwerkelijk iets
overkomen.
Bij personeelsleden hetzelfde verhaal; ze willen
hooguit iets zeggen onder de uitdrukkelijke voorwaarde
dat hun naam niet wordt genoemd. Ze kennen de voorbeelden
van collega’s die kritiek durfden uiten en
prompt ontslagen werden. Toen Laetitia Lindgren, nota
bene voor eenderde deel eigenaar van het Curaçao
Dolphin Academy, liet weten er moeite mee te hebben
dat tegen de internationale regels in zes in het wild gevangen
dolfijnen waren gekocht van Cuba, was ze
prompt haar baan als directrice van de onderneming
kwijt. ‘Een pijnlijke situatie’, zegt Lindgren. ‘Ik weet niet
waarom ze dolfijnen uit Cuba hebben gehaald, dat is
ook ons dispuut. Tegen mij zeiden ze: Ze komen uit het
aquarium van Havana. Ik kwam er achter dat het anders
zat, dat de dolfijnen vers gevangen waren.’
Een kwestie van winstbejag. De Cubaanse dolfijnen
kosten een ton per stuk, dolfijnen die volgens de regels
worden binnengehaald zijn ongeveer tien keer zo
duur.
Veel onzin
Niet alleen dierenbeschermers en de media vallen over
de gebeurtenissen bij het Curaçaose dolfinarium, ook
HOLLANDSE HOOGTE