Elektrische velden, magnetische velden, en ... - Elia

Wat is een veld?
Wat is
een elektrisch veld?
Het begrip “veld” wordt in de fysica gebruikt. Het betekent eenvoudig de invloed van een object op zijn
omgeving. Zo staat het ‘zwaartekrachtveld’ bijvoorbeeld voor de aantrekkingskracht die de aarde uitoefent.
Een ‘thermisch veld’ ontstaat in de omgeving van een warmtebron.
In de elektriciteit hebben we het elektrisch veld: het effect van aantrekken of afstoten uitgeoefend door
een elektrische lading op een andere.
Hoe kan je zo’n elektrisch veld waarnemen? Bijvoorbeeld door de tintelingen in je hand als je die bij
een televisiescherm houdt.
Het magnetisch veld ontstaat dan weer door de kracht uitgeoefend door een elektrische lading in bewe-
ging of door een vaste magneet.
Hoe kan je dat waarnemen? Wanneer je een magneet bij een hoopje ijzervijlsel brengt, wordt de
aantrekking van het magnetisch veld duidelijk zichtbaar.
Elektrische en magnetische velden komen ook voor in de natuur. Een natuurlijk elektrisch veld ontstaat
door de elektrische ladingen hoog in de atmosfeer. Aan de grond is dit normaal gezien zwak, maar wanneer
er onweer op til is, wordt het een stuk sterker. Een toepassing van het magnetisch veld van de
aarde die iedereen kent, is het kompas. Dat magnetisch veld is een gevolg van stromen die in de kern
van de aarde circuleren. Omdat deze velden constant zijn of erg langzaam variëren, worden ze ook wel
continue velden genoemd.
De meeste door de natuur of door de mens gecreëerde elektrische en magnetische velden variëren snel en
met een bepaalde regelmaat. Dat zijn de wisselvelden. Ze worden gekenmerkt door een bepaalde veld-
sterkte (sterker of zwakker) en een frequentie (hun regelmatige variaties hebben een bepaalde snelheid).
De lamp is aangesloten, maar brandt
niet: er is een elektrisch veld
Druk van het water in de tuinslang
Dit veld ontstaat door het effect van aantrekken of afstoten van een
elektrische lading op een andere. Elke elektrische lading brengt een
elektrisch veld met zich mee.
Wanneer een lamp aangesloten is - als ze via het stopcontact met het
elektriciteitsnet verbonden is - ontstaat er een elektrisch veld; zelfs wanneer
de lichtschakelaar uit staat en de lamp dus geen stroom krijgt.
Het elektrisch veld is gebonden aan de spanning, uitgedrukt in volt. Het
elektrisch veld wordt dan ook gemeten in volt per meter (V/m). Hoe
hoger de spanning waarop een toestel is aangesloten, hoe sterker het
elektrisch veld dat erdoor ontstaat.
Die spanning valt te vergelijken met de druk in een tuinslang die is
aangesloten op de waterleiding, maar waarvan de sproeikop dichtgedraaid
is.
5