Reflex - ExxonMobil

De leidingen in
de ‘snake pit’
koppelen
de fabriektanks
aan vrachtwagens
en
scheepstanks.
Rechtsboven:
Plant manager
Gerda Shultz
begeleidt Roel
Bekker tijdens de
rondleiding.
de industrie vraagt om betrouwbaar langjarig overheidsbeleid.
Wat vindt u daarvan?
‘die wens zie ik breder. Het begint namelijk met een betrouwbaar
land, betrouwbare mensen, betrouwbare afspraken en betrouwbare
omstandigheden. Je moet geen fabriek bouwen op een
vulkaan, letterlijk en figuurlijk. daarbinnen speelt de overheid
natuurlijk een belangrijke rol. maar niet de enige rol, dat is een
wijdverbreid misverstand. iedereen kijkt meteen naar de overheid,
zeker als het mis gaat. Het moet echter ook in bedrijven zelf en de
samenleving zitten. ik denk dat nederland een betrouwbare overheid
heeft met deskundige ambtenaren. ondanks alle herrie op
televisie en het op een toneelstuk lijkende politieke bedrijf, worden
at the end of the day toch redelijke en consistente besluiten
genomen. over geen enkele beroepsgroep worden zoveel grappen
gemaakt als over ambtenaren. ik verzamel ze zelf en ze zijn
vaak nog leuk ook. maar uiteindelijk – als je er goed naar kijkt –
hebben we een voortreffelijk ambtenarenapparaat met prima
opgeleide ambtenaren. als ik met collega’s in het buitenland
praat, blijkt dat er weinig landen niet jaloers zijn op ons. we
hebben ook geen grote overheid. ik heb net een artikel geschreven
in het financieele dagblad over zweden en denemarken, die
hebben een veel grotere overheid met veel meer ambtenaren. we
werken hier in nederland tamelijk efficiënt en betrouwbaar.’
Kijkt het bedrijfsleven niet verder dan de buitenkant?
‘Het valt me op dat het bedrijfsleven betrekkelijk slecht weet hoe
die overheid in elkaar zit. bedrijven hebben moeite om goed te
taxeren hoe het spel gespeeld wordt. men kijkt naar het ‘toneelstuk’
in tv-programma’s en weet dan niet of het nu een tragikomedie
is, cabaret of een serieuze akte. wat je niet ziet, is wat er in
de coulissen, achter die gesloten deuren gebeurt. Het kan helpen
om de regels van dat spel te kennen. en dan valt het in nederland
nog mee. in vergelijking met het buitenland zijn de bestuurders
hier heel open en transparant. wel heeft ons poldermodel tegenwoordig
soms een wat negatieve klank, omdat we het associëren
met traagheid. maar je moet de traagheid niet overdrijven. in mijn
tijd als consultant heb ik te maken gehad met de betuweroute en
de tweede maasvlakte. ga er maar aan staan: controversiële en
dure infrastructuur dwars door nederland. in nog geen tien jaar
wisten we zo’n lijn te realiseren. dat presteert geen ander land.’
de smeeroliemengfabriek in Pernis concurreert met
Shanghai en Signapore. hoe kijkt u aan tegen de
groeiende internationale concurrentie?
‘Het is een illusie om te denken dat wij het in europa op dezelfde
manier kunnen gaan doen als in China. China kent een heel
andere beloningsstructuur. Het heeft geen zin om met het verla-
‘ ExxonMobil is strak
gerund, met hoge
normen die streng
worden gehandhaafd.
De overheid
kan er wat van
leren.
’
Reflex nR 1 2011 27
gen van arbeidskosten de strijd met China aan te
gaan. Je kunt beter investeren in innovatie en
betere opleidingen. ons opleidingssysteem is
nog te veel aanbodgedreven. vraag aan interessante
bedrijven als exxonmobil: wat voor
mensen hebben jullie nodig? universiteiten en
hogescholen zouden daar in hun curriculum
meer aandacht voor moeten hebben. en
andersom werkt het ook. als je op de arbeidsmarkt
actief wilt zijn, dan moet je uitstraling
hebben. grote advocatenkantoren komen al in
het eerste jaar langs bij rechtenstudenten. ze
presenteren zichzelf, geven seminars en houden
een wervend verhaal voor studenten. dat zie ik
Joost van Roost zó doen, een interessant
college geven over bijvoorbeeld de energy
outlook. ook voor ambtenaren is het goed om
meer te weten over deze grote speler in de
nederlandse economie.’
U vindt dat exxonMobil niet voldoende
naar buiten treedt?
‘ik vind het voor je functie in de maatschappij
goed dat de mensen weten wat je doet en daardoor
in je geïnteresseerd zijn. dan kijk ik maar
even naar mezelf. ik hoor bij de 5 procent hoogopgeleiden
met veel ervaring. zelfs ik wist weinig
van exxonmobil. ik heb bij vRom gewerkt en
daar was de kennis van Shell veel groter. ook
wel logisch, omdat het een nederlands bedrijf is.
maar toch: exxonmobil zou, op grond van zijn
omvang en belang, wat herkenbaarder mogen
zijn. esso is als merk wel bekend, maar men linkt
dit niet aan exxonmobil. bescheidenheid is een
sterk punt, maar het kan ook een keerzijde
hebben als mensen je niet kennen. de bescheidenheid
in uiterlijk vertoon zou ik zo laten. maar
op inhoud kun je ambtenaren, politiek, planbureaus
en bestuurlijke denktanks beter voorlichten.
door sterk op de inhoud samen te werken,
creëer je een win-winsituatie. daar werk ik als
commissaris graag aan mee.’ ■