Is geurhinder een luxeprobleem ? Inhoudstafel - LNE.be
Is geurhinder een luxeprobleem ? Inhoudstafel - LNE.be
Is geurhinder een luxeprobleem ? Inhoudstafel - LNE.be
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Van <strong>een</strong> Vlaams naar <strong>een</strong> lokaal geur<strong>be</strong>leid<br />
Leuven, 28 januari 2011 & Gent, 28 februari 2011<br />
Gunther Van Broeck<br />
Ingenieur - Beleidsmedewerker milieuhinder<br />
Vlaamse overheid – afdeling Lucht, Hinder, Risico<strong>be</strong>heer, Milieu & Gezondheid<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> <strong>luxeprobleem</strong> ?<br />
• De wet respecteren! Welke wet? Een <strong>be</strong>leid voeren!<br />
Welk <strong>be</strong>leid?<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> lokale aangelegenheid?<br />
• Waarmee kunnen wij u van dienst zijn?<br />
<strong>Inhoudstafel</strong><br />
2<br />
1
Veurne: toch g<strong>een</strong> reusachtig kippen<strong>be</strong>drijf aan stadsrand<br />
Hulshout: Belgras pakt geurprobleem aan<br />
Herk-de-Stad: buren vrezen <strong>geurhinder</strong> varkens<strong>be</strong>drijf<br />
Nijlen: Geurhinder van biogas? Onzin!<br />
Evergem: open brief tegen bouw nieuwe varkensstal<br />
Geel: mestverwerkings<strong>be</strong>drijf mag er komen<br />
Hoboken: we zijn de <strong>geurhinder</strong> en lawaaioverlast grondig <strong>be</strong>u<br />
Wevelgem: ondergoedfabrikant veroorzaakt <strong>geurhinder</strong><br />
Oelegem: chemische stank blijft buren storen<br />
Burcht: stankhinder komt van Petroleum Zuid<br />
Genk: Norbord wil vergunning voor meer <strong>geurhinder</strong><br />
Gits: buurt verzet zich tegen uitbrieding mestinstallatie<br />
Meeuwen-Gruitrode: vergistingsinstallatie stuit op verzet<br />
Beernem: kippenkwekerij mag niet uitbreiden<br />
Wervik: <strong>geurhinder</strong> Antwerpen: door zwavel <strong>geurhinder</strong> uit Comines<br />
Brugge: stad legt Borlix nieuwe maatregelen in Delwaidedok op<br />
Verrebroek: biogas<strong>be</strong>drijf vangt bot bij minister<br />
Meeuwen-Gruitrode: protest tegen uitbreiding varkens<strong>be</strong>drijf<br />
Gazettenpraat in 2010<br />
Vlierzele: Ilva-stort stinkt Baasrode: steeds meer buurt hekelt overlast door pluimveeslachterij<br />
Dil<strong>be</strong>ek: hamburgerkraam moet verhuizen Ronse: komst <strong>be</strong>drijvensite verontrust <strong>be</strong>woners<br />
Eeklo: geurstudie in opdracht van IVM voor composteringsterrein<br />
Rum<strong>be</strong>ke: geurstudie moet <strong>geurhinder</strong> definitief stoppen<br />
Kanegem: Kanegem opnieuw op stelten<br />
Knokke-Heist: <strong>geurhinder</strong> waterzuviering aangepakt<br />
Pepingen: gemaaid gras veroorzaakt <strong>geurhinder</strong><br />
Denderleeuw: opnieuw stankhinder door Rendac<br />
Lokeren: buurt overlegt met varkensslachterij<br />
Heist-op-den-Berg: slachthuis stelt uitbreidingsplannen uit<br />
Jab<strong>be</strong>ke: industriezone botst op weerstand Jab<strong>be</strong>kenaars<br />
Aantal geregistreerde meldingen over<br />
<strong>geurhinder</strong><br />
Berlaar: buurt start petitie tegen varkenskwekerij<br />
Beveren: <strong>geurhinder</strong> na lek bij Indaver<br />
Krui<strong>be</strong>ke: <strong>geurhinder</strong> door bruine gaswolk<br />
Mechelen: man stookt vuurtje<br />
Kortemark: Heule: boerderij buurt <strong>be</strong>zorgt in dialoog restaurant met stank<strong>be</strong>drijf stankhinder ‘De Ster’<br />
Genk: protest tegen kippenslachterij<br />
Wellen: buren vrezen bouw van reuzenkippenstal<br />
Vilvoorde: alsof we op <strong>een</strong> sluikstort wonen<br />
Aarschot: al twintig jaar stank<br />
Merchtem: rel over kippenkwekerij tijdens buurtfeest<br />
Niel: moeten alle frituren dan dicht?<br />
Nieuwpoort: vistraditie aan Kaai loopt ernstig gevaar<br />
Sint-Denijs: g<strong>een</strong> biogasfabriek in dorp<br />
Torhout: wij vrezen zware stank<br />
Tienen: suikerfabriek ontvangt buurt<strong>be</strong>woners<br />
Koewacht: de stank van die nertsen is niet te harden<br />
Sint-Eloois-Vijve: milieucoördinator van Van-o-<strong>be</strong>l vraagt geduld<br />
Oostende: <strong>geurhinder</strong> Fides Pet Food<br />
Emblem: de stank maakt je misselijk<br />
Maaseik: stad geeft negatief advies voor composteer<strong>be</strong>drijf<br />
Kallo: <strong>geurhinder</strong> voor inwoners<br />
Sint-Laureins: mestverwerking is geurloos<br />
Olen: weer klachten rond <strong>geurhinder</strong> Verlirend<br />
Sint-Stevens-Woluwe: buurt tegen komst McDonalds<br />
Belsele: <strong>be</strong>drijf verdwijnt na protest omwoners<br />
Stasegem: 335 <strong>be</strong>zwaren tegen nieuwe asfaltcentrale<br />
3<br />
Bilzen: kaasfabriek actief zonder stank Evergem: gasgeur is hinderlijk, maar niet gevaarlijk Niel: gem<strong>een</strong>te wil ezels weg na klachten van omwonenden<br />
2500<br />
2000<br />
1500<br />
1000<br />
500<br />
0<br />
968<br />
316<br />
Buren Handel, diensten,<br />
recreatie en<br />
toerisme<br />
Aantal meldingen over <strong>geurhinder</strong> sinds 1/1/2006 per subcategorie<br />
(totaal 4346 meldingen over <strong>geurhinder</strong>)<br />
2157<br />
252<br />
KMO en industrie Land- en<br />
tuinbouw<br />
<strong>geurhinder</strong> vanwege<br />
435<br />
Overige of<br />
on<strong>be</strong>kend<br />
Verkeer en<br />
vervoer<br />
28<br />
Geurklachten<br />
190<br />
Water en<br />
w aterzuivering<br />
4%<br />
1%<br />
10%<br />
6%<br />
50%<br />
7%<br />
22%<br />
4<br />
2
Bronnen en Evoluties<br />
Hot Spots in Vlaanderen<br />
5<br />
6<br />
3
En hoe doen onze buren het ?<br />
Geurhinder van Nederland<br />
POLS 2000 → 2007<br />
% gehinderden<br />
Vlaanderen<br />
SLO 2000 → 2007<br />
% gehinderden<br />
Verkeer (NL)/Straatverkeer (VL) 7→ 7 14 → 12<br />
Industrie 10 → 8 9 → 7<br />
Landbouw (NL)/Land- en tuinbouw (VL) 11 → 10 6 → 6<br />
Open haarden en/of allesbranders/Schoorst<strong>een</strong>afvoer van<br />
particulieren (VL)<br />
Geur<strong>be</strong>lasting<br />
Woonduur<br />
Coping<br />
Hedonische waarde<br />
Relatie <strong>be</strong>drijf<br />
Attitude<br />
Leeftijd, geslacht,<br />
etniciteit<br />
9 → 12 n.v.t.→ 6<br />
Status<br />
Geur of stank ?<br />
Astma Depressie Gevoeligheid<br />
Verwachtingen over<br />
toename/afname geur<br />
Angst voor<br />
gezondheidseffecten<br />
7<br />
Verwachte<br />
waardevermindering<br />
Kennis en ervaring<br />
8<br />
4
Geur<strong>be</strong>lasting<br />
concentratie<br />
samenstelling<br />
Receptor<br />
gevoeligheid<br />
Demografisch<br />
Sociaal-Economisch<br />
Persoonsgebonden<br />
Waarneming<br />
Geur<br />
karakteristieken<br />
<strong>Is</strong> stank ongezond?<br />
Cognitieve factoren<br />
Primaire<br />
evaluatie<br />
Secundaire<br />
evaluatie<br />
Smeets, M. & Fast T. (2006)<br />
VERSTORING<br />
HINDER<br />
STRESS<br />
Stressgerelateerde<br />
GEZONDHEIDS<br />
KLACHTEN<br />
Hou rekening met de perceptie !<br />
Geuroverlast in Putte (www.burgemeesters.nl)<br />
Vanmiddag kwam het <strong>be</strong>richt naar buiten dat <strong>een</strong> aantal inwoners van het Brabantse Putte onwel was<br />
geworden, nadat bij Exxon Mobil in Antwerpen de stof waterstofsulfide was ontsnapt. Het is aardig om te<br />
zien hoe het nieuws zich vervolgens ontwikkelt.<br />
De gem<strong>een</strong>te Woensdrecht spreekt feitelijk over "Geuroverlast in Putte gemeld". Iets sterker spreekt<br />
de Hulpverleningsdienst Zeeland zich op haar website uit met "Mensen onwel na lekkage<br />
Antwerpen". De meeste schrik wordt de lezers en kijkers van Omroep Brabant ingeboezemd<br />
met "Mensen Putte onwel door gifwolk Antwerpen". Om vervolgens doodleuk te melden dat nog<br />
niet <strong>be</strong>kend is om welke stof het gaat. Maar giftig is deze vast en zeker.<br />
Van <strong>een</strong> "sterke diesellucht" naar `gifwolk' lijkt kort door de bocht. Maar hoe je het ook wendt of keert,<br />
in dergelijke gevallen kun je als burgemeester de perceptie van mensen (gifwolk!) maar het <strong>be</strong>ste als<br />
uitgangspunt nemen en de schrikreactie daarover delen. Men is geschrokken en indachtig het Thomastheorema<br />
geldt in dat geval immers het volgende: "If men define situations as real, they are real in their<br />
consequences”, ofwel het maken van de voorspelling all<strong>een</strong> veroorzaakt de gevolgen van de voorspelling.<br />
9<br />
10<br />
5
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> <strong>luxeprobleem</strong> ?<br />
• De wet respecteren! Welke wet? Een<br />
<strong>be</strong>leid voeren! Welk <strong>be</strong>leid?<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> lokale aangelegenheid?<br />
• Waarmee kunnen wij u van dienst zijn?<br />
<strong>Inhoudstafel</strong><br />
Wetgeving<br />
simpele oplossingen voor <strong>een</strong> complex probleem?<br />
• Milieuvergunningendecreet: art. 20; art 22<br />
• VLAREM I: art. 43 §1; art. 43 §2; art. 45 §1<br />
• VLAREM II: art. 3.3.0.1 §1; art. 3.3.0.2; art. 4.1.2.1 §1; art. 4.1.3.2;<br />
art. 4.4.1.1; art. 4.4.3.1; bijlage 4.4.2, deel V<br />
• VLAREL: art. 6 1°d) 5); bijlage 3<br />
• DABM titel XVI: art.16.6.2 §1; art. 16.4.18<br />
• Besluit Uitvoering titel XVI DABM: art. 34; art. 39 3°<br />
• Mestdecreet: art. 8; art. 22<br />
• Nieuwe Gem<strong>een</strong>tewet: art. 119; art. 119bis; art. 135 §2<br />
• Vlaamse codes Ruimtelijke ordening: art. 1.1.4; art. 2.3.1.9°; art.<br />
4.3.1 §1; art. 4.3.1 §2<br />
• Burgerlijk wetboek: art. 544; art. 1382; art. 1385<br />
• Strafwetboek: 563 3°<br />
11<br />
12<br />
6
Vlaams <strong>be</strong>leid<br />
Kernideeën<br />
• Indien hinder, dan BBT maatregelen om hinder terug te dringen tot<br />
aanvaardbaar niveau<br />
• Indien g<strong>een</strong> hinder: g<strong>een</strong> acties of maatregelen nodig<br />
• Ernstige hinder is nooit toelaatbaar<br />
• Toetsingscriteria: type omgeving, <strong>be</strong>staande versus nieuwe<br />
hindersituaties, aangenaamheid van de geur, frequentie en duur<br />
• Nul emissies niet realistisch<br />
• Subsidiariteit: sturing en ondersteuning vanuit hogere overheid nodig<br />
voor moeilijk objectiveerbare <strong>geurhinder</strong><br />
• En ook: proportionaliteit, rechtszekerheid, preventie<strong>be</strong>ginsel, aanpak<br />
aan bron, doelvoorschriften eerder dan middelvoorschriften, overlegd<br />
<strong>be</strong>leid, integratie in andere <strong>be</strong>leidsdomeinen,…<br />
3%<br />
2%<br />
0.5<br />
1<br />
2<br />
18%<br />
10%<br />
45%<br />
5<br />
geurcontouren als 98- percentielswaarden<br />
Dosis-Respons relaties<br />
De aanvaardbaarheid van <strong>geurhinder</strong><br />
2%<br />
10%<br />
3%<br />
13<br />
14<br />
7
98P<br />
se/m³ NULEFFECT NIVEAUS<br />
5.0<br />
4.5<br />
4.0<br />
3.5<br />
3.0<br />
2.5<br />
2.0<br />
1.5<br />
1.0<br />
0.5<br />
0.0<br />
biscuitbakkerijen<br />
koffiebranderijen<br />
bierbrouwerijen<br />
groentenverwerkende industrie<br />
Afwegingskader:<br />
• Bedrijfsimpact<br />
• Technische haalbaarheid<br />
• Maatschappelijke schade<br />
• Context, planologie<br />
cacaobonenverwerkende industrie<br />
Nuleffect niveaus<br />
De aanvaardbaarheid van <strong>geurhinder</strong><br />
verfspuiterijen op basis van natlak,<br />
suikerfabrieken,aardappelverwerkende industrie<br />
textielveredelings<strong>be</strong>drijven, biofilters,<br />
composteringsinstallaties groen- en GFT afval<br />
extractie van plantaardige oliën en verwerking,<br />
composteringsinstallaties voor champignons<br />
asfaltmenginstallaties<br />
rioolwaterzuiveringsinstallies,<br />
slachterijen,grasdrogerijen (naverbranders),<br />
recyclage voedingsstoffen<br />
Afwegingskader<br />
De aanvaardbaarheid van <strong>geurhinder</strong><br />
Aanvaardbare<br />
hinder<br />
15<br />
16<br />
8
• visiedocument ‘De weg naar <strong>een</strong> duurzaam geur<strong>be</strong>leid’ :<br />
http://www.lne.<strong>be</strong>/themas/hinder-en-risicos/<strong>geurhinder</strong>/geur<strong>be</strong>leid<br />
• achtergronddocument + bijlagen = voorzet voor inhoudelijke uitwerking,<br />
in overleg met de stakeholders<br />
• advies Milieu- en Natuurraad Vlaanderen: 2009/18<br />
http://www.minaraad.<strong>be</strong>/adviezen/2009/visiedocument-2018de-weg-naar<strong>een</strong>-duurzaam-geur<strong>be</strong>leid2019<br />
Beleidsnota Leefmilieu en Natuur 2009-2014 :<br />
Visiedocument<br />
Ontwikkelingen in het Vlaamse geur<strong>be</strong>leid<br />
Politieke engagementen<br />
Ontwikkelingen in het Vlaamse geur<strong>be</strong>leid<br />
(73) OD: Nieuw geur<strong>be</strong>leid wordt in uitvoering gebracht<br />
De uitvoering van diverse maatregelen uit het visiedocument <strong>geurhinder</strong> die tijdens de vorige legislatuur<br />
werd ingezet zal verder voortgezet worden. De nadruk ligt op de introductie van geurkwaliteitsnormen,<br />
op <strong>een</strong> inhoudelijke invulling van de <strong>be</strong>heersinstrumenten geuraudit en geur<strong>be</strong>heersplan, en op de<br />
introductie van <strong>een</strong> reeks codes van goede praktijk.<br />
Om de toestand in Vlaanderen verder op te volgen wordt in 2013 opnieuw <strong>een</strong> enquête uitgevoerd die<br />
peilt naar de geluids-, geur- en lichthinder bij de Vlaamse <strong>be</strong>volking (SLO-3). Door vergelijking met<br />
vorige SLO resultaten zal mogelijk <strong>een</strong> evaluatie gemaakt kunnen worden van het gevoerde <strong>be</strong>leid tot<br />
dan.<br />
Vlaams Parlement Verslag van de commissievergadering van 9 novem<strong>be</strong>r<br />
2010 - Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en<br />
Onroerend Erfgoed<br />
17<br />
18<br />
9
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> <strong>luxeprobleem</strong> ?<br />
• De wet respecteren! Welke wet? Een <strong>be</strong>leid voeren!<br />
Welk <strong>be</strong>leid?<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> lokale<br />
aangelegenheid?<br />
• Waarmee kunnen wij u van dienst zijn?<br />
<strong>Inhoudstafel</strong><br />
De gem<strong>een</strong>te aan zet<br />
• Gem<strong>een</strong>te <strong>be</strong>voegd voor:<br />
• Vlarem ingedeelde inrichtingen klasse 3, 2, 2A (enkel vergunningverlening, niet handhaving)<br />
• niet-ingedeelde activiteiten<br />
• vrije velddelicten<br />
• zintuiglijke waarnemingen en zaken onderzoeken (monsters nemen en (laten) analyseren) bij<br />
klasse 1 ingedeelde inrichtingen<br />
• Gem<strong>een</strong>telijke administratieve sancties voor kleine vormen van overlast<br />
• Eerstelijns klachten<strong>be</strong>handeling<br />
• Bemiddeling<br />
• Externe communicatie (informeren, sensibiliseren)<br />
• Interne informatie-uitwisseling (milieudienst versus politie)<br />
• …<br />
• Samenwerkingsover<strong>een</strong>komst, thema hinder<br />
19<br />
20<br />
10
Geurhinder <strong>een</strong> lokale aangelegenheid<br />
Samenwerkingsover<strong>een</strong>komst<br />
• Waarom <strong>een</strong> thema Hinder in de Samenwerkingsover<strong>een</strong>komst?<br />
• Hinder = subjectief, lokaal, ogenblikkelijk<br />
• Expertise op lokaal niveau op hoger niveau brengen<br />
• Stimulans om verantwoordelijkheid op te nemen, om lokaal hinder<strong>be</strong>leid te voeren<br />
• Doelstellingen (taken)<br />
• Milieuhinder opvolgen en inventariseren (geurklachten registreren en digitaal opvolgen, analyse<br />
feitelijke en potentiële hinder)<br />
• Effectief en efficiënt optreden bij vaststellingen (politiereglementen <strong>geurhinder</strong> & verbranden<br />
afvalstoffen, vorming geur meten en <strong>be</strong>oordelen, handhavings<strong>be</strong>leid)<br />
• Burgers en <strong>be</strong>drijven stimuleren tot verantwoord gedrag (passieve/actieve sensibilisatie)<br />
• Zelf verantwoord gedrag aan de dag leggen (actieve sensibilisatie, opstellen actieplan,<br />
projecten)<br />
• Instrumentarium Ruimtelijke Ordening gebruiken om milieuhinder te voorkomen (projecten)<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> <strong>luxeprobleem</strong> ?<br />
• De wet respecteren! Welke wet? Een <strong>be</strong>leid voeren!<br />
Welk <strong>be</strong>leid?<br />
• <strong>Is</strong> <strong>geurhinder</strong> <strong>een</strong> lokale aangelegenheid?<br />
21<br />
<strong>Inhoudstafel</strong><br />
• Waarmee kunnen wij u van dienst zijn?<br />
22<br />
11
Waarmee kunnen wij u van dienst zijn?<br />
Eerste fase: “zachte” maatregelen<br />
• Handleiding ‘Behandeling van geurklachten door lokale<br />
overheden’, versie april 2010<br />
• CVGP Milieuhinder van luchtafvoersystemen van<br />
commerciële keukens<br />
• Gids gebruik van milieuzonering<br />
• Compendium geur meten, <strong>be</strong>rekenen en <strong>be</strong>oordelen<br />
• De opmaak van <strong>een</strong> geur<strong>be</strong>heersplan / Het opzetten van<br />
<strong>een</strong> geurzorgsysteem in de onderneming<br />
Handleiding <strong>be</strong>handeling geurklachten<br />
http://www.lne.<strong>be</strong>/themas/hinder-en-risicos/<strong>geurhinder</strong>/onderzoek<br />
23<br />
24<br />
12
CVGP Milieuhinder van luchtafvoersystemen<br />
van commerciële keukens<br />
www.milieuhinder.<strong>be</strong><br />
Gids methodieken en gebruik van<br />
milieuzonering<br />
www.lne.<strong>be</strong>/themas/hinder-en-risicos/milieuhinder-en-klachten/milieuzonering<br />
25<br />
26<br />
13
Compendium geur meten, <strong>be</strong>rekenen en<br />
<strong>be</strong>oordelen<br />
Beschrijving courante methodes die worden gebruikt om<br />
geur te meten, te <strong>be</strong>rekenen en te <strong>be</strong>oordelen. Bedoeld als<br />
informatiebron voor vergunningverleners en<br />
toezichthouders.<br />
In opmaak<br />
Reeds <strong>be</strong>schikbaar: CVGP ‘<strong>be</strong>palen van de geurverspreiding<br />
door middel van snuffelploegmetingen’<br />
www.emis.vito.<strong>be</strong>/code-van-goede-praktijk<br />
Codes van goede praktijk<br />
CVGP geur<strong>be</strong>heersplan &<br />
geurzorgsysteem<br />
• Opzet van <strong>een</strong> geurzorgsysteem in <strong>een</strong> onderneming (=<br />
vertaling algemene milieuzorgsysteem naar concreet<br />
geurzorgsysteem), werkinstrument voor <strong>be</strong>drijven<br />
• Opmaak van <strong>een</strong> geur<strong>be</strong>heersplan: in te zetten ingeval<br />
geurzorgsysteem niet volstaat om <strong>be</strong>staand<br />
geurprobleem onder controle te krijgen, ingeval<br />
geurproblemen verwacht kunnen worden naar aanleiding<br />
van wijzigingen aan de procedés of activiteiten of naar<br />
aanleiding van de start van <strong>een</strong> nieuwe activiteit. Kan<br />
door onderneming zelf worden opgemaakt (proactief),<br />
ofwel verankerd als bijzondere voorwaarde in<br />
milieuvergunning<br />
In opmaak<br />
27<br />
28<br />
14
Meer informatie?<br />
www.milieuhinder.<strong>be</strong><br />
Gunther Van Broeck<br />
gunther.vanbroeck@lne.vlaanderen.<strong>be</strong><br />
02 553 11 35<br />
29<br />
15
Change language