Kwaliteitsgids Gelderse Vallei - Provincie Utrecht

cuneraweg in huidige
situatie
Kampenlandschap
in de Vallei met
greppels en
houtwallen rond de
percelen
Kwaliteitsgids utrechtse landschappen - gelderse vallei 39
hier werden als eerste de dekzandruggen
tussen de beken ontgonnen. het waren in
principe individuele ontginningen, waarvoor de
belangstellenden een bepaalde vergoeding in
de vorm van tijns en tienden betaalden aan de
landeigenaar: toen meestal nog de bisschop of
een klooster. de percelen waren onregelmatig
van vorm en werden omringd door greppels
en houtwallen. een mozaïekachtig landschap
met verspreide boerderijen was het gevolg
(kampenlandschap). op deze dekzandruggen
lagen ook de belangrijkste wegen. In de
vijftiende en zestiende eeuw vond vanuit de
kampen spontane uitbreiding plaats van het
bouwland in onregelmatige stroken (onvolledige
opstrek).
boven; historische kaart met onregelmatige percelen. onder;
houtwallen rond percelen
stroKenVerKaVeLInG
de ontginning van de lagere delen van de Vallei
heeft zich van noord naar zuid voltrokken.
In de twaalfde eeuw begon de abdij van
oostbroek met de systematische ontginning van
het hamersveld, een moerasachtig gebied ten
zuidoosten van amersfoort waar nu Leusden
ligt. het was een cope-ontginning, opgedeeld
in regelmatige stroken met een centrale noordzuidlopende
wetering als ontginningsbasis.
aansluitend kwamen de ontginningen van
de lage gronden in asschat en Leusbroek
klaar. Langs de ontginningsbasis lagen
boerderijlinten. de belangrijkste ‘coper’ van
dit ontginningsgebied was de edelman Filips
van rijningen. In de dertiende eeuw werden
strookontginningen rond Woudenberg voltooid.