meinummer - Remonstrantse Broederschap
meinummer - Remonstrantse Broederschap
meinummer - Remonstrantse Broederschap
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Links: Koningin Wilhelmina<br />
(1880-1962) schilderij door<br />
Thérèse Schwartz 1898.<br />
Onder: Isaac Hooykaas<br />
(1866-1944), predikant te<br />
Amersfoort en Arnhem.<br />
Links: Cornelis Petrus Tiele (1830-1902), predikant te Moordrecht<br />
en Rotterdam, hoogleraar van het Remonstrants<br />
Seminarium (1873), hoogleraar vergelijkende godsdienstwetenschappen<br />
te Leiden (1877).<br />
De voorzitter brengt ter sprake een meededeling, hem door<br />
den Heer Gleichman gedaan, dat de predikant I. Hooykaas<br />
te Amersfoort op 31 Aug vele zijner hoorders heeft geërgerd<br />
door de wijze, waarop hij zich op dien feestdag uitliet over het<br />
koningschap. De Heer Gleichman verklaart nog geen voldoende<br />
inlichtingen dienaangaande ontvangen te hebben, en stelt voor,<br />
dat de Commissie in dezen niet officieel optreedt.<br />
De Heer De Meijier meent ook, dat officieuze wenken te verkiezen<br />
zouden zijn, waarop de Heer de Ridder verzekert, dat<br />
deze den Heer Hooykaas reeds gegeven zijn. Wordt besloten die<br />
zaak te laten rusten. (Uit Notulen CoZa, 22 oktober 1898)<br />
Aanhankelijkheid aan Huis Oranje Naast dit kritische<br />
geluid van Hooykaas betuigt de <strong>Remonstrantse</strong> <strong>Broederschap</strong><br />
als geheel haar aanhankelijkheid aan de nieuwe<br />
koningin op een manier die geheel past bij de gedachte:<br />
God, Nederland en Oranje. Voor de moderne lezer is het<br />
wel wat hoogdravend. Zo wordt er in september een adres<br />
gedrukt en overhandigd aan de jonge koningin met de<br />
volgende tekst:<br />
Aan Hare Majesteit de Koningin.<br />
Mevrouw!<br />
Met verschuldigden eerbied veroorlooft zich<br />
De Commissie tot de zaken der Remonstrantsche <strong>Broederschap</strong>,<br />
uit naam van het kerkgenootschap dat zij vertegenwoordigt,<br />
Uwe Majesteit bij ’t aanvaarden der Regeering hare hulde<br />
aan te bieden.<br />
De <strong>Broederschap</strong> der Remonstranten, die zich ten doel stelt,<br />
getrouw aan het beginsel van vrijheid en verdraagzaamheid<br />
en op den grondslag van het Evangelie van Jezus Christus,<br />
het godsdienstig leven te bevorderen, vormt slechts een kleinen<br />
kring te midden van Uwer Majesteits onderdanen, maar zij<br />
mag met dankbaarheid opmerken, dat zij door onderwijs en<br />
prediking en door de geschriften harer voorgangers ook buiten<br />
dien kring een zekeren invloed uitoefent.<br />
Sedert Koning Willem I de Regeering aanvaardde, heeft zij<br />
zich mogen verheugen in de welwillendheid en bescherming<br />
der Vorsten uit het geliefde Stamhuis van Oranje en werd<br />
haar gelijkstelling met de andere kerkgenootschappen sinds<br />
het einde der vorige eeuw in de Grondwet gewaarborgd, krachtig<br />
gehandhaafd. Met het volste vertrouwen nadert zij den<br />
Troon van Uwe Majesteit, overtuigd dat Uwe Majesteit jegens<br />
haar dezelfde gezindheid koest als Haar Koninklijke Vaderen,<br />
en, terwijl zij zich in Uwe Bescherming aanbeveelt, bidt zij<br />
over Uwer Majesteits Regeering Gods rijkste zegeningen af.<br />
De Commissie voornoemd,<br />
C.P. Tiele, voorzitter<br />
J.J. De Meijier<br />
J.G. Gleichmann<br />
J.H. de Ridder<br />
B. van Stolk<br />
H.G. Schim van der Loeff, secretaris<br />
Inhuldiging Dat de <strong>Remonstrantse</strong> <strong>Broederschap</strong><br />
serieus werd genomen, blijkt ook uit het feit dat twee van<br />
haar bestuurders werden uitgenodigd om de inhuldiging<br />
op 6 september in de Nieuwe Kerk te Amsterdam mee te<br />
maken. De inhuldiging had hen diep geraakt. Zo berichten<br />
zij in het jaarverslag aan de Algemene Vergadering:<br />
[…] nu zij daar mochten nederzitten als vertegenwoordigers van<br />
onze <strong>Broederschap</strong>, wille zij aan uwe Vergadering de verzekering<br />
geven, dat die ure bij hen een heiligen, onuitwischbaren<br />
indruk heeft achtergelaten. […] Onbeschrijflijk bovenal was<br />
de eedsaflegging zelve. Woord voor woord, met klimmenden<br />
nadruk en met toenemende bezieling uitgesproken, roerde ons<br />
het hart. Wij schaamden ons den traan niet, die opwelde in het<br />
oog, en alles om ons heen verggaten wij, omdat wij ons voelden<br />
opgevoerd tot de sfeer van het hoogheilige’.<br />
Het is opvallend dat niet alleen voorzitter en secretaris,<br />
Tiele en Schim van der Loeff, maar ook twee andere leden<br />
van de commissie aanwezig waren. Denkelijk waren<br />
dat ook Gleichman als voorzitter van de Tweede Kamer<br />
en De Meijier als procureur-generaal van het Gerechtshof<br />
in Arnhem. Dat deze remonstranten zulke belangrijke<br />
rollen konden spelen in de Nederlandse samenleving is<br />
veelzeggend. •<br />
Tjaard Barnard<br />
Remonstrants predikant in Rotterdam<br />
jaargang 24 nr. 5 mei 2013 13