Effect van veranderingen en de energie-inneming of de ... - Rivm

Ook zijn er wel studies gedaan waarin de energie-inneming van sporters in weken
met meer en minder trainingsarbeid werd vergeleken. In een studie onder hardlopers
leidde een afname van de wekelijkse trainingsarbeid tot gewichtsstijging. In deze
studie werd de afname van de lichamelijke activiteit blijkbaar niet gecompenseerd
door verlaging van de energie-inneming. De gewichtsstijging werd niet ongedaan
gemaakt door het hervatten van de eerdere trainingsomvang. (Westerterp 2010)
Ook in studies bij zwemmers en tennissers werd geen relatie gevonden tussen de
trainingsomvang per week en de energie-inneming; terwijl dit bij turnsters en roeiers
wel het geval was. (Titchenal, 1988)
Omdat er weinig experimentele studies zijn met een verlaging van de lichamelijke
activiteit is door Westerterp gekeken naar de relatie tussen de leeftijdsgerelateerde
afname van de lichamelijke activiteit en stijging van het lichaamsgewicht. In deze
observationele studie, onder gezonde (jong)volwassenen zonder overgewicht, werd
over een termijn van 10 jaar gevonden dat de afname van de lichamelijke activiteit
(gemeten als energieverbruik met DLW) geassocieerd was met de toename van het
gewicht. Gewichtstoename trad vooral op bij de actieve personen op baseline die de
grootste daling in lichamelijke activiteit lieten zien.
Op basis van de studie kan dus gesuggereerd worden dat een daling in
energieverbruik door lichamelijke activiteit, die vaak optreedt bij het ouder worden,
niet gecompenseerd wordt door een lagere energie-inneming via de voeding. Ook
zou dit kunnen betekenen dat jongeren met een actieve leefstijl extra risico lopen op
gewichtstoename, en dat juist ook bij deze groep aandacht voor een gezond
voedingspatroon van belang is. (Westerterp 2009)
Op basis van observationele studies wordt gesuggereerd dat sedentair gedrag zoals
televisie kijken, het spelen van videospelletjes, het uitvoeren van cognitieve
(computer)taken en het luisteren naar muziek geassocieerd zijn met stijging van het
gewicht. Dit wordt mogelijk niet alleen veroorzaakt door het lage energieverbruik bij
dergelijke activiteiten, maar ook doordat dit soort bezigheden de energie-inneming in
afwezigheid van honger (hedonistische voedselconsumptie) lijken te bevorderen.
Ook zou de blootstelling aan commercials/advertenties bij sommige van deze
activiteiten een rol kunnen spelen. (Chaput, 2010)
Samengevat lijkt het erop dat toename van de lichamelijke activiteit leidt tot toename
van de energie-inneming. Dit ondanks een kortdurende onderdrukking van de eetlust
bij intensieve activiteiten. Calorierestricite lijkt op langere termijn te leiden tot een
compensatie door verminderde lichamelijke activiteit. Er zijn weinig studies naar
overvoeding of afname van de lichamelijke activiteit, maar uit de beperkte gegevens,
lijkt hierbij geen compensatie op te treden. Bij een grote mate van overvoeding lijkt
de lichamelijke activiteit juist minder te worden.
Dus het gedrag lijkt beter te worden aangepast wanneer gewichtsverlies dreigt dan
wanneer gewichtstijging dreigt.
RIVM Briefrapport 260464001 35