digitaal - Antares

Wonen onder een goed gesternte ‘ goede bewoning’
‘goede bewoning’
‘ goede
bewoning’
De belangrijkste taak van woningcorporaties
is het verhuren van woonruimte
aan mensen met een laag inkomen.
Vandaar dat het aanbod ook betaalbaar
moet zijn. Vóór de verzelfstandiging van
de corporaties in 1995 bepaalt het Rijk
in hoge mate de hoogte van de huren.
Die huur is afhankelijk van de bouwprijs
en eventuele bouwsubsidie. Daarbij
stelt de overheid een maximum vast,
zowel voor de bouw als voor het
inkomen van de huurder(s). Dat laatste
is nog steeds zo.
Zodra de corporaties op eigen benen
staan, beslissen zij over de prijs,
rekening houdend met eventuele
huursubsidie of -toeslag. Uit de opbrengst
betalen ze nieuwbouw, verbouw
en reserveren ze geld voor beheer,
onderhoud en renovatie.
De subsidiemogelijkheden uit de
Woningwet stellen corporaties in staat
de huren laag te houden. Zo bepalen
van 1901 tot 1995 niet de werkelijke
kosten de hoogte van de huurprijs, maar
de mate waarin de overheid subsidieert.
Voor zijn eerste woningen aan de
Oostsingel vraagt de TBV rond 1913
52
twee gulden (circa 90 eurocent) per
week. Kennelijk is dat onvoldoende,
want in het begin van de jaren twintig
gaat de prijs fors omhoog. Huurders aan
de Veldstraat betalen afhankelijk van de
grootte van de woning tussen de fl. 2,60
en fl. 2,85. In de Broekstraat wordt een
ander systeem gehanteerd. Hier vraagt
de corporatie een aan het inkomen
gerelateerde huur. Huurders tot een
inkomen van 25 gulden per week
betalen 1/7 van hun inkomen en bij een
inkomen van 44 gulden of meer moet
1/6 worden afgedragen. Het gemiddelde
inkomen van de Tegelse huurders ligt
rond de 23 gulden, wat neerkomt op een
huur van fl. 3,50. Door een huur naar
inkomen te vragen, hoopt men dat
huurders met een hoger inkomen plaats
maken voor mensen die het minder
breed hebben. Ter vergelijking: In 1948
betaalt een huurder van een Blariacumwoning
aan de Burgemeester Clercxstraat
in Blerick f. 4,65 per week.
Premies
Om ‘een goede bewoning’ te bevorderen,
keren corporaties premies uit. Zo
kunnen huurders jaarlijks tot één week
vrij wonen. De controle en het innen
van de huur is in handen van huurophalers,
die daarvoor een percentage van de
opbrengst krijgen. Wekelijks gaan ze van
deur tot deur en noteren de ontvangsten
keurig in een boekje. Als ze nul op het
rekest krijgen, gaan aanmaningen de
deur uit. Hardnekkige wanbetalers
kunnen op loonbeslag rekenen en in het
ergste geval op een ontruimingsbevel.
Vanaf de jaren zeventig wordt de huur
maandelijks betaald. Ook komt aan het
ophalen een einde en moeten huurders
op het kantoor van de corporatie en nog
later per bank betalen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
bevriest de overheid de huren. Dat blijft
zo tot in 1950. Zo hoopt het Rijk de
wederopbouw te stimuleren en huurders
in staat te stellen noodzakelijke
uitgaven voor voedsel en kleding te
doen. Hierna volgen huurverhogingen
met wisselende percentages. Om de
huren van bestaande en (duurdere)
nieuwe woningen gelijk op te laten
lopen, introduceert de overheid de
huurharmonisatie. Dat wil zeggen dat
men de huur aanpast aan de kwaliteit
van de woning. Zittende huurders gaan
geleidelijk meer betalen, terwijl de
huurprijs in één keer omhoog gaat, als
een woning wordt verlaten. Dat doen de
corporaties omdat door allerlei vormen
van subsidiëring uit het verleden er
grote verschillen zijn in de prijs-kwaliteitverhouding.
Aan elke woning
rekenen ze een aantal punten toe. Dat
aantal vermenigvuldigen ze met een
puntsprijs die de overheid vaststelt.
Huursubsidie
Om de huren betaalbaar te houden
introduceert het kabinet-Den Uyl in
1975 de individuele huursubsidie
(vanaf 2006 huurtoeslag). Het is een
tegemoetkoming voor minder draagkrachtigen
voor wie de huur ten
opzichte van hun inkomen te hoog is.
Zo subsidieert de overheid niet meer de
woning, maar de huurder. De hoogte
van de subsidie is afhankelijk van het
inkomen, de huurprijs en de kwaliteit
van de woning. In 2012 berekent
Antares de huur nog steeds aan de
hand van een puntensysteem.
Huurschuld
Meestal betalen bewoners van de drie
corporaties hun huur op tijd. Betalingsachterstanden
lopen in het algemeen op
in tijden van economische recessie,
maar dalen als het economisch beter
gaat. Echte grote achterstanden zijn er
tijdens de economische crisis in de jaren
dertig en bij het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1942 lopen
de achterstanden terug als gevolg van de
bevriezing van de huren, maar het
laatste oorlogsjaar is er weer een forse
stijging. Dat komt mede doordat de
corporaties de huur niet of nauwelijks
kunnen innen als gevolg van oorlogsschade
en problemen met het ophalen.
Direct na de oorlog zijn in Tegelen
53
Wonen onder een goed gesternte
Huurders kregen in 1962 van
de jubilerende TBV een
boekje aangeboden.