IC Hou - juni 2013 - SJKS

IN DE pRIJZEN
interesseerd geraakt voor alles wat je niet met
het blote oog kan waarnemen, wat ‘marine mi-
crobiologie’ wordt genoemd.
Eten we dan beter gekweekte vis of vis van
speciale bio-projecten?
Vis van speciale bio-projecten is altijd de beste
optie. Als er bij de visverkoop info wordt geven
over hoe de vis gevangen werd, is dat een zeer
goed teken.
Welke vissoorten eten we beter niet?
Er bestaan nuttige lijsten van organisaties zoals
WWF die dit vermelden. Hierbij houden zij rekening
met een aantal criteria: welke commerciele
vissoorten nu echt zwaar bedreigd zijn, om
welke gezondheidsredenen je sommige vissen
beter niet eet...
Het bekendste voorbeeld is paling. Paling is
een zeer vette vis, die in zijn levenscyclus vaak
over de bodem zwemt. Doordat de zeebodem
vervuild is, krijgt de vis allerhande stoffen binnen
en slaat hij die op in zijn vetweefsel. Met
als gevolg dat die schadelijke stoffen uiteindelijk
op ons bord belanden. Om deze reden
raadt men aan om jaarlijks maximaal één keer
paling te eten.
Medici zeggen dat tweemaal vis eten per
week een must is, is dit dan niet correct?
Niets is een must, maar vis bevat wel omega-
3-vetzuren en die zijn heel gezond.
Moet de regering de bevolking dan niet
waarschuwen voor dit probleem?
Er verschijnen wel regelmatig artikels in de
kranten, maar die staan dan in de schaduw van
berichten over politieke en economische problemen.
Toch merk ik dat de politieke wereld
er steeds meer belang aan hecht. Zo heeft de
Spaanse regering het afgelopen jaar de waarschuwing
gegeven geen vis en bepaalde bladgroenten
meer te geven aan kinderen onder de
twee jaar. Jammer genoeg wordt er nog altijd
minder belang gehecht aan de ecologische crisis
dan aan de economische. De aandacht hiervoor
zou nog groter mogen zijn.
Ligt vervuilde vis aan de basis van bepaalde
ziekten, zoals bijvoorbeeld kanker?
Daar kan ik u geen direct antwoord op geven.
Er is wel vastgesteld dat het vervuilde milieu
38 IC HOU JUNI 2013
gezwellen veroorzaakt bij de vissen. Bij mensen
is zoiets moeilijker na te gaan. Je kan mensen
immers niet zoals proefdieren in twee groepen
splitsen. De ene groep mensen vervuilde vis
laten eten en de andere groep zuivere vis, om
tenslotte te vergelijken. Zo werkt dat natuurlijk
niet! Voorlopig heb ik nog nergens gelezen dat
er een rechtstreeks verband zou bestaan tussen
vis eten en kanker.
Waardoor zijn de zeeën vervuild?
Door olie, plastics, zware metalen, PACs (polycyclische
aromatische koolwaterstoffen), herbiciden,
fungiciden, insecticiden, nutriënten (leiden tot
massale algenbloei), pharmaceuticals, radionucliden...
Zijn alle zeeën er even erg aan toe?
Hopelijk niet. Vooral inlandse kustgebieden zijn
erg gevoelig voor vervuiling. De Middellandse
Zee wordt bijvoorbeeld door sommige onderzoekers
‘Het groot toilet van Europa’ genoemd.
De historische en huidige vervuiling in dit gebied
is immers enorm. Ook onze Noordzee is er
slecht aan toe. De ernstig bedreigde koraalriffen
zijn misschien wel het ergste voorbeeld van hoe
mensen verwoestend zijn voor de natuur. Dus
misschien zijn niet alle zeeën er even erg aan
toe, maar ik ken in elk geval geen voorbeeld
meer van een propere en gezonde zee.
In vele culturen is de visserij de belangrijkste
inkomsten- en voedingsbron. Welk
alternatief bestaat er voor die mensen?
Een moeilijke vraag. Veel visculturen hebben inderdaad
een groot probleem om nog voldoende
vis te vangen en er bestaan zeer weinig alternatieven.
Misschien dat algen in de toekomst
wel een belangrijker deel van hun dieet zullen
uitmaken.
Heeft de overbevissing en vervuiling van
de oceaan ook nadelen voor andere dieren?
Ja, want alles staat met elkaar in verbinding, om
te beginnen al via het voedselweb. Op steeds
minder plaatsen komen nog grote predators
voor (bv. haaien), hun afwezigheid verraadt het
probleem in het ecosysteem. Zowel de vervuiling
en verzuring van de oceanen als de opwarming
van de aarde hebben ernstige gevolgen
voor alle dieren, planten en koralen. Daardoor
zullen de oceanen er in de nabije toekomt weer
uitzien als in het pre-cambrium, met vooral
sponzen, bacteriën en kwallen.
Kunnen we verdere schade van de planeet
nog beperken of is het al te laat?
De meningen hierover zijn verdeeld. Ikzelf ben
er van overtuigd dat we in elk geval aan de late
kant zijn. Massaal veel soorten, niet alleen in de
zee, zijn met uitsterven bedreigd. Een natuurlijk
ecosysteem kan je vergelijken met een bal die
op een berg balanceert. Jarenlange evolutie
was nodig om de diversiteit te verkrijgen die
onze planeet nu kent. Maar de mens bracht de
bal uit balans en het zal een hele klus worden
om een bal die met zulke snelheid bergaf gaat
te stoppen.
Toch ben ik er van overtuigd dat het geen zin
heeft om te focussen op de problemen op zich,
maar te zoeken naar oplossingen en te blijven
geloven dat de mensheid uiteindelijk toch de
juiste beslissingen zal nemen voor het milieu.
Hoe denkt u dat het komt dat de meeste
mensen ervan overtuigd zijn dat enkel
de vleesconsumptie het milieu schaadt?
Net zoals bij vlees, is het niet de consumptie op
zich die het milieu schaadt, maar wel de massale
hoeveelheden die geconsumeerd worden. Minder
vlees per persoon, betekent minder vleesproductie,
minder energieverbruik, minder CO2uitstoot
en meer voedsel voor iedereen. Bij vis
is dit minder duidelijk, aangezien mensen niet
kunnen zien hoe erg de zeebodem er aan toe is.
Wat vindt u van het initiatief ‘donderdag
veggiedag’?
Super! Nog beter zou natuurlijk zijn: maandag
EN donderdag veggiedag.(lacht) Nee, zoals ik
zei, hoe minder vlees en vis we eten, hoe minder
belastend we zijn voor het milieu, dus ik ben
een groot voorstander!
We bedanken Charlotte voor de nieuwe
inzichten die ze ons heeft meegegeven
en wensen haar nog veel succes met haar
studies.
Flore Vavourakis