download pdf - Vlaams Instituut voor de Zee

BIJDRAGE TOT DE HISTORISCHE GEOGRAFIE RONDOM BRUGGE 13
nieuwe dijk gewonnen. Deze dijk, samen met een strook grond erachter, is
later weer door de zee ingenomen. Daardoor kan niemand zeggen waar de
eerste zeesluis van de Blankenbergse Watering gestaan heeft. Toch menen
we dat ze niet in de zeedijk zelf gebouwd werd, maar wel enkele meters
achteruit om haar niet helemaal aan het geweld van de zee bloot te stellen.
De grond ten noorden van de Evendijk maakte, of maakt nog, deel uit
van het waterschap tussen deGenteleen de Zidelinge. Het genoemde waterschap
was groter dan de omliggende. Daarom noemden ze het gewoonlijk
de Grote Watering. De wateringen ten oosten van de Gentele gebruikten
de term West-Watering 23 •
De stad Blankenberge won vervolgens aan bekendheid. Dit feit veroorzaakte
in de loop van de 14e eeuw een verschuiving in de naamgeving.
De naam Sluis van Blankenberge kwam in voege, omdat de zeesluis op de
westgrens van het gebied van de stad stond. De namen Sluisvliet, Gentele
en Grote Watering werden vervangen door de termen Zwin van Blankenberge,
Blankenbergse Dijk en Watering van Blankenberge. Toch noemden
de klerk en de sluismeesters hun waterschap, op het einde van de 14e eeuw
nog steeds "tusschen der ghentele ende der zilinghe".
5. HET LAND TEN OOSTEN VAN DE GENTELE
In paragraaf 3 hebben we uiteengezet waarom we de bouw van de Gentele
vóór het jaar 1000 stellen. Het grootste deel van het land ten oosten
van de Gentele kende in de eerste helft van de 11e eeuw de Duinkerke
III A transgressie. De overstroming heeft echter de grond rond Lissewege
en Dudzele niet overspoeld. Beide dorpskernen staan op Oudland. Ook
langs de Gentele is de transgressie slechts tot ter hoogte van St.-Jan gevorderd.
Over de meeste terpen ten oosten van de Gentele kan men moeilijk zeggen
of ze vóór de iuinkerke III A, dan wel pas daarna opgeworpen zijn.
Alleen een bodemkundig en archeologisch onderzoek kan hun ouderdom
bepalen. Toch veronderstellen we dat de ronde vluchtheuvels de oudste
zijn.
De gesdireven bronnen wijzen ons drie terpen aan ten noordwesten van
St.-Jan. Een vierde wal is de grote woonterp, waarop de kom van Uitkerke
ontstaan is. De genoemde vier terpen werden, met een strook schorreland,
enkele jaren na de Duinkerke III A door een dijk veilig gesteld.
Totnogtoe kennen we geen oudere vermelding van Uitkerke dan 1089.
De aangehaalde dijk heet Dulleweg. Hij vertrekt uit St.-Pieter-op-de­
Dijk Evenals bij de Gentele is het zuidelijke eind breder. Ten oosten van
Zuienkerke bereikt de Dulleweg 24 m, ten oosten van St.-Jan-op-de-Dijk
-+- 20 m, ten zuidwesten van Uitkerke 17 m. Verder noordelijk versmalt
de dijk. Dit laatste stuk werd ook Zidelinge genoemd.
De terpen in het land ten oosten van de Dulleweg werden reeds in
paragraaf 2 besproken. Een tweede Evendijk heeft een groot gedeelte van
(23) RAB, Charter Vrije nr. 162 (1337).